Lampiran 4 DAFTAR NILAI AKHIR KELAS KONT
Lampiran 4
DAFTAR NILAI AKHIR KELAS KONTROL
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
Nama
Agnes Wulandari
Anisa
Ari Widiyanto
Ayu Lestari
Bayu Satrio
Buyung Adi Saputra
Carsinih
Dedek AD
Eka Imam Safi’i
Eko Wahyudi
Eni Santika
Eny Pamilya Wati
Ismail
Januar Hidayat
I Kadek Suryana
Ketut Sukarti
Laila Nuraini
Lusilowati
M. Fahrul
Made Sake Dane W
Made Suparta
M. Samsul Huda
Novi Agung Susilo
Nur Hania Wasniati
Nur Latiffah
Nur Milatina
Riana Damayanti
Ovie Anda Haurissa
Ponadi
Ratna Wulan Sari
Renaldi
Ridho Adi Laksana
Rio Santoso
Rizky Abdul Kholil
Rita Purwati
Siti Endang N
Siti Imroatus S
Siti Rohmah
Sri Nuryah
Sri Nuryani
Susana
KKM
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
Nilai
Tuntas
Tidak Tuntas
42
43
44
45
46
47
Tri Diarti
Tri Santoso
Tri Wahyuni
Wahyu Agung Dwi S
Warisman
Wayan Diarsa
75
75
75
75
75
75
Data Hasil Tes Kelas Eksperimen
Nilai tertinggi = 91 dan nilai terendah = 50
1. Rentang
R=data terbesar−data terkecil
=91−50
=41
2. Banyak kelas
K=1+3,3 log n
=1+3,3 log 47
=1+5,5
=6,5
Banyak kelas adalah 7.
3. Panjang interval kelas
R
K
41
=
7
=5,8
P=
Banyaknya interval kelas adalah 6.
Lampiran 5
DAFTAR NILAI AKHIR KELAS KONTROL
No
1
2
3
Nama
Ahmad Nasikhul Huda
Ahmad Vicky
Aldi Kurniawan
KKM
75
75
75
Nilai
50
73
64
Tuntas
Tidak Tuntas
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
Andri Tania
Ariski Mustakim
AviPamuji Rahayu
Ayu Indriani
Ayu Purnama Sari
Bayu Refti
Dewi Indriati
Eli Ermawati
Ema Rahayu
Galih Apriyanto
Herfina
I Gusti Komang
Ikhsan Fajar
I Made Santia
Imam Arifin
I Ny Naryadana
KadekWarti
Leni Yusnita
Linda Anjani Putri
Meidy Kurniawan
Muhammad Kharir
M. Ardi
NailiSaidah
Bayu Harianto
Nanda Novi
Napia
Nur Solehatun
Nyoman Tina
Nyoman Sarjane
Raka Saputra
RikiMujian Saputra
Riyanto
Rizky Ananda Pabelka
Rosmalita
Rudi Suratno
Sekar Aprylia Utami
Seipiyana
Sisi Aprianti
Siti Rahayu
Sunanda
Ulfatun Khasanah
Yayuk Wijayanti
Yeni Ratna Ningsih
Yoga Prasetyo
Data Hasil Tes Kelas Kontrol
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
67
80
85
73
56
80
66
60
57
74
60
58
70
70
67
53
65
67
64
78
78
85
54
65
67
57
84
82
83
64
50
73
72
72
73
75
70
80
69
69
64
76
50
55
Nilai tertinggi = 85 dan nilai terendah = 50
1. Rentang
R=data terbesar−data terkecil
=84−50
=34
2. Banyak kelas
K=1+3,3 log n
=1+3,3 log 47
=1+5,5
=6,5
Banyak kelas adalah 7.
3. Panjang interval kelas
R
K
34
=
7
=4,8
P=
Banyaknya interval kelas adalah 5.
Lampiran 6
Analisis Data Hasil Tes Kelas Eksperimen dan Kelas Kontrol
Setelah menentukan rentang, banyak kelas dan panjang interval kelas pada kelas
eksperimen dapat dibuat tabel distribusi frekuensi pada tabel V. Selanjutnya dapat
dihitung, yaitu:
a. Rata-Rata Data Berkelompok
x=
∑ f i xi
∑ fi
3661,5
47
=77 , 90
=
b. Simpangan Baku
2
S=
n ∑ f i X 2 −( ∑ f i X i )2
i
n(n−1)
2
2 47 (290881,75)−(3661,5)
S=
47 (47-1)
13671442, 3−13406582, 3
S 2=
2162
264860
S2 =
2162
2
S =122, 50
S =11, 06
c. Modus
P=6
b1 =16−1=15
M 0 =b+ P
b=74−0,5=73 , 5
b2 =16−9=7
[ ]
b1
b1 +b2
[ ]
15
15+7
M 0 =73 ,5+ 4, 08
M 0 =77 ,58
M 0 =73 ,5+6
Setelah menentukan rentang, banyak kelas dan panjang interval kelas pada kelas
kontrol dapat dibuat tabel distribusi frekuensi pada tabel VI. Selanjutnya dapat dihitung,
yaitu:
a. Rata-Rata Data Berkelompok
x=
∑ f i xi
∑ fi
3227,5
47
=68 ,67
=
b. Simpangan Baku
S 2=
n ∑ f i X 2 −( ∑ f i X i )2
i
n(n−1)
47 (225793,75)−(3227,5)2
S 2=
47 (47-1)
9725510 , 25−9520310 , 25
S 2=
2162
205200
S2 =
2162
2
S =94 , 91
S=9,74
c. Modus
P=5
b1 =10−9=1
M 0 =b+ P
b=70−0,5=69 , 5
b2 =10−4=6
[ ]
b1
b1 +b2
[ ]
1
1+6
M 0 =69 ,5+0,7
M 0 =70 ,2
M 0 =69 ,5+5
Lampiran 7a
DAFTAR NAMA KELAS UJI COBA
(KELAS VIII.3)
No
Nama
L/P
Urut
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Kode
E-1
E-2
E-3
E-4
E-5
E-6
E-7
E-8
E-9
E-10
E-11
E-12
E-13
E-14
E-15
E-16
E-17
E-18
E-19
E-20
E-21
E-22
E-23
E-24
E-25
Ahmad Alif Ichfarrurozi
Agus Sulistiawati
Ahmad Latiful Mukarom
A’i Tutik Kismiati
Ambo Tandra
Aminah
Asmaul Khasanah
Dede Krismulyana
Dewi Setiawati
Dimas Saputra
Dimas Sugandi
Dodi Apriyanto
Eka Putri Widayanti
Farham Ali Maslehar
Gede Narse
Hariyanti
I Gede Murte Jaye
Intan Lestari
Irwan Saputra
Kurniawan
Lilis Purwanti
Lisa Sari
Mahmudi
Martina Mareti
Molina
L
L
L
P
L
P
P
L
P
L
L
L
P
L
L
P
L
P
L
L
P
P
L
P
P
Lampiran 7b
DAFTAR NAMA KELAS EKSPERIMEN
(KELAS VIII.1)
No
Nama
L/P
Urut
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Kode
E-1
E-2
E-3
E-4
E-5
E-6
E-7
E-8
E-9
E-10
E-11
E-12
E-13
E-14
E-15
E-16
E-17
E-18
E-19
E-20
E-21
E-22
E-23
E-24
E-25
E-26
E-27
E-28
E-29
E-30
E-31
E-32
E-33
E-34
E-35
E-36
E-37
E-38
E-39
E-40
E-41
E-42
E-43
E-44
E-45
Agnes Wulandari
Anisa
Ari Widiyanto
Ayu Lestari
Bayu Satrio
Buyung Adi Saputra
Carsinih
Dedek AD
Eka Imam Safi’i
Eko Wahyudi
Eni Santika
Eny Pamilya Wati
Ismail
Januar Hidayat
I Kadek Suryana
Ketut Sukarti
Laila Nuraini
Lusilowati
M. Fahrul
Made Sake Dane W
Made Suparta
M. Samsul Huda
Novi Agung Susilo
Nur Hania Wasniati
Nur Latiffah
Nur Milatina
Riana Damayanti
Ovie Anda Haurissa
Ponadi
Ratna Wulan Sari
Renaldi
Ridho Adi Laksana
Rio Santoso
Rizky Abdul Kholil
Rita Purwati
Siti Endang N
Siti Imroatus S
Siti Rohmah
Sri Nuryah
Sri Nuryani
Susana
Tri Diarti
Tri Santoso
Tri Wahyuni
Wahyu Agung Dwi S
P
P
L
P
L
L
P
L
L
L
P
P
L
L
L
P
P
P
L
L
L
L
L
P
P
P
P
P
L
P
L
L
L
L
P
P
P
P
P
P
P
P
L
P
L
46
47
E-46
E-47
Warisman
Wayan Diarsa
Lampiran 7c
DAFTAR NAMA KELAS KONTROL
(KELAS VIII.2)
L
L
No
Urut
Kode
Nama
L/P
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
E-1
E-2
E-3
E-4
E-5
E-6
E-7
E-8
E-9
E-10
E-11
E-12
E-13
E-14
E-15
E-16
E-17
E-18
E-19
E-20
E-21
E-22
E-23
E-24
E-25
E-26
E-27
E-28
E-29
E-30
E-31
E-32
E-33
E-34
E-35
E-36
E-37
E-38
E-39
E-40
E-41
E-42
E-43
E-44
E-45
E-46
Ahmad Nasikul
Ahmad Vicky
Aldi Kurniawa
Andri Taufia
Ariski Mustakim
Avi Pamuji Rahayu
Ayu Indriani
Ayu Purnama Sari
Bayu Refti
Dewi Indriati
Eli Ermawati
Ema Rahayu
Galih Apriyanto
Herfina
I Gusti Komang Darmayasa
Ikhsan Fajar
I Made Santia
Imam Arifin
I Ny Ariadana
Kadek Warti
Leni Yusnita
Linda Anjani Putri
Medy Kurniawan Saputra
Muhammad Kharir
M. Ardi
Naili Saidah
Bayu Harianto
Nanda Novi
Napia
Nur Solehatun
Ny. Tina
Ny. Sarjane
Raka Saputra
Riki Mujian Saputra
Rianto
Rizky Ananda Pabelka
Rosmalita
Rudi Suratno
Sekar Aprylia Utami
Selpiyana
Sisi Aprianti
Siti Rahayu
Sunanda
Ulfatun Khasanah
Yayuk Wijayanti
Yeni
L
L
L
L
L
P
P
P
L
P
P
P
L
P
L
L
L
L
L
L
P
P
L
L
L
P
L
P
P
P
P
L
L
L
L
L
P
L
P
P
P
P
L
P
P
P
47
E-47
Yoga Prasetyo
Lampiran 8
DAFTAR NAMA KELOMPOK PRAKTIKUM
KELAS EKSPERIMEN
L
Kelompok 1
1. Ayu Lestari
2. Ovie Anda Haurissa
3. Rita Purwati
4. Susana
5. Tri Wahyuni
6. Tri Diarti
7. Eny Pamilya Wati
8.
Kelompok 2
1. Nur Milatina
2. Anisa
3. Sri Nuryah
4. Siti Endang N
5. Siti Rohmah
6. Eny Santika
7. Ketut Sukarti
8.
Kelompok 3
1. Nur Hania Wasniati
2. Agnes Wulandari
3. Lusilowati
4. Riana Damayanti
5. Ratna Wulan Sari
6. Sri Nuryani
7. Siti Imroatus S.
8. Laela Nuraini
Kelompok 4
1. Rio Santoso
2. Dedek AD
3. Ridho Adi Laksana
4. Wahyu Agung Dwi Santoso
5. Bayu Satrio
6. Buyung Adi Saputra
7. Wayan Diarse
8. Made Soke Dane
Kelompok 5
1. Eko Wahyudi
2. Ari Widiyanto
3. Made Saputra
4. Renaldi
5. Novi Agung Susilo
6. Rizky Abdul Kholil
7. Ponadi
8. M. Fahrul
Kelompok 6
1. Januar Hidayat
2. Carsinih
3. Nur Latiffah
4. Ismail
5. Samsul Huda
6. Eka Imas S
7. Tri Santoso
8. Kadek Suryana
LAMPIRAN 9
KISI-KISI SOAL
No
Kompetensi Dasar/Indikator
5.5
Menyelidiki tekanan pada benda
padat, cair, dan gas sertapenerapannya
dalam kehidupan sehari-hari.
Indikator
Menemukan hubungan antara gaya,
tekanan dan luas daerah yang dikenai
gaya.
Mengaplikasikan konsep dasar
tekanan zat padat dalam kehidupan
sehari-hari.
Menemukan konsep hukum
Archimedes melalui percobaan
sederhana.
Memahami aplikasi hukum
Archimedes dalam kehidupan seharihari sehubungan dengan konsep
benda terapung, melayang dan
tenggelam
5.5.
1
5.5.
2
5.5.
3
5.5.
4
Ranah
Kemampuan
Kognitif
LAMPIRAN 10
SOAL UJI COBA
Jenis
Tes
Nomor
Soal
Uraia
n
1
Uraia
n
2
Uraia
n
3
Uraia
n
4
Mata pelajaran
: IPA Fisika
Kelas/semester
: VIII/1
Waktu
: 40 menit
Materi pokok
: Tekanan
A. PETUNJUK UMUM
1. Tuliskan nama, no. absen, dan kelas pada sudut kanan atas lembar jawaban yang tersedia!
2. Jawablah pertanyaan dengan benar
3. Tuliskan cara penyelesaian pada lembar jawaban
4. Berdoalah terlebih dahulu sebelum mengerjakan
B. SOAL
1. Apakah definisi dari tekanan? Berikan satuannya dalam SI!
2. Seorang siswa bermassa 40 kg memakai sepatu dengan luas permukaan 10-3 m2.
berapakah besar tekanan siswa tersebut pada lantai? (g = 10 m/s2)
3. Sebuah batu memiliki berat 0,25 N, ketika dicelupkan seluruhnya ke dalam air
beratnya menjadi 0,20 N.berapa gaya apung yang bekerja pada batu dan berat
zat cair jika massa benda 0,025 Kg?
4. Sebutkan syarat agar benda dapat terapung, melayang dan tenggelam di dalam
zat cair!
SELAMAT MENGERJAKAN
Lampiran 11
KUNCI JAWABAN DAN SKOR SOAL
N
No
Soal
Skor
Tekanan suatu benda merupakan hasil bagi
1
5
gaya tekan (F) dengan luas bidang tekan (A).
Secara matematis, tekanan dirumuskan sebagai
5
berikut:
P=
F
A
P = Tekanan (N/m2)
F = Gaya tekan (N)
A = Luas bidang tekan (m2)
Satuan tekanan dalam SI adalah (N/m2 atau Pascal =
Pa)
2 Diketahui : m = 40 kg
A = 10-3 m2
g = 10 m/s2
Ditanya: P?
F
A
(m x g )
P=
A
40 kg x 10 m/s 2
N
P= −3 2
=4 x 105
10 m
m2
P=
5
5
1
1
1
2
5
10
3
Diketahui:
m = 0,025 kg
W1 = 0,25 N
W2 = 0,20 N
Ditanya : Gaya apung (W) dan berat zat cair
W = W1 – W2
W = 0,25 N – 0,20 N
W = 0,05 N
1
1
1
2
7
5
4 a. benda akan mengapung jika massa benda kurang
3
5
dari massa air ( ρbenda < ρcair )
b. benda akan melayang jika massa benda sama
5
dengan massa air ( ρbenda =ρcair )
c. benda akan tenggelam jika massa benda lebih
5
besar dari massa air ( ρbenda > ρcair )
Jumlah
100
Jumlah Skor=
Skor Yang Diperoleh
x 100
Jumlah Skor Total
Lampiran 12
DAFTAR NILAI UJI COBA INSTRUMEN YANG DIPEROLEH SISWA
No
Uru
t
1
2
3
4
5
6
7
Nama
Kode
UC-1
UC-2
UC-3
UC-4
UC -5
UC-6
UC-7
Ahmad Alif
Agus Sulistiawati
Ahmad Latiful
A’i Tutik Kismiati
Ambo Tandra
Aminah
Asmaul Khasanah
Nomor Soal dan Skor
1
2
3
4
28
27
24
21
Y
Y2
22
21
15
13
22
21
15
64
67
80
85
73
65
80
4096
4489
6400
7225
5329
4225
6400
25
27
25
27
22
20
27
8
7
22
23
22
10
24
9
10
18
21
7
14
14
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
UC-8
UC-9
UC-10
UC-11
UC-12
UC-13
UC-14
UC-15
UC-16
UC-17
UC-18
UC-19
UC-20
UC-21
UC-22
UC-23
UC-24
UC-25
Dede Krismulyana
Dewi Setiawati
Dimas Saputra
Dimas Sugandi
Dodi Apriyanto
Eka Putri Widayanti
Farham Ali Maslehar
Gede Narse
Hariyanti
I Gede Murte Jaye
Intan Lestari
Irwan Saputra
Kurniawan
Lilis Purwanti
Lisa Sari
Mahmudi
Martina Mareti
Molina
Jumlah
13
21
15
28
28
28
22
25
28
28
21
28
22
28
28
28
28
17
562
13
6
15
22
20
9
22
20
15
15
22
13
12
9
10
9
10
11
426
10
21
14
23
15
15
24
24
18
12
22
10
24
24
24
14
12
12
434
21
12
21
12
15
15
15
15
21
18
7
21
12
21
21
21
21
15
397
57
60
65
85
78
67
83
84
82
73
72
72
70
82
83
72
71
55
1825
3249
3600
4225
7225
6084
4489
6889
7056
6724
5329
5184
5184
4900
6724
6889
5184
5041
3025
13516
5
Lampiran 3a
Analisis Perhitungan Validitas Butir Soal
Analisis validitas butir soal dengan menggunakan rumus korelasi Product
Moment dengan angka kasar.
r xy =
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ {N ∑ X −(∑ X ) }{ N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
Dengan perhitungan korelasinya, yaitu: Jika
2
t hitung >t tabel berarti item (butir soal)
valid
Jika
t hitung≤t tabel berarti item (butir soal) tidak valid
Butir soal nomor 1
∑ X =562
∑ X 2=13467
∑ XY =41600
r xy =
r xy =
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25( 41600)−(562)(1825 )
√ {25(13467 )−(562)2}{25(135165)−(1825)2 }
1040000−1025650
√ { 336675−315844 } {3379125−3330625 }
14350
r xy =
√ ( 20831 )( 48500 )
14350
r xy =
√ 1010303500
14350
r xy =
31785 , 27
r xy =0, 45
r xy =
Butir soal nomor 2
∑X =
∑ X 2=
∑ XY =
r xy =
r xy =
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25(31601 )−( 426)(1825 )
√ {25(8330 )−(426 )2}{25 (135165)−(1825)2 }
790025−777450
√ { 208250−181476 }{3379125−3330625 }
12575
r xy =
√ ( 26774 ) ( 48500 )
12575
r xy =
√ 1298539000
14350
r xy =
=0, 39
36035 , 24
r xy =
Butir soal nomor 3
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
∑ X =430
∑ X 2=8414
∑ XY =33472
r xy =
r xy =
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25(34441 )−( 460)(1825 )
√ {25( 9092)−(460 )2}{25(135165 )−(1825 )2}
861025−839500
√ { 227300−211600 }{ 3379125−3330625 }
21525
r xy =
√ ( 15700 ) ( 48500 )
21525
r xy =
√ 761450000
21525
r xy =
=0, 78
27594 , 38
r xy =
Butir soal nomor 4
∑ X =397
∑ X 2=6845
∑ XY =29179
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
r xy=
r xy=
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25(29179 )−(397 )(1825 )
√ {25(6845 )−(397)2 }{25(135165 )−(1825 )2}
729475−724525
√ { 171125−157609 }{3379125−3330625 }
4950
r xy=
√ ( 13516 ) ( 48500 )
4950
r xy=
=0,19
√ 655526000
r xy=
Menghitung harga
t hitung dengan rumus
Soal No. 1
0,45 √25−2
t hitung=
t hitung=
√1−0,452
2,1555
=2,42
0,89
Soal No. 2
t hitung=
t hitung=
0,39 √ 47−2
√1−0,392
2,613
=2,87
0,91
Soal No. 3
t hitung=
t hitung=
0,78 √ 47−2
√1−0,782
5,226
=8,29
0,63
Soal No. 4
t hitung=
t hitung=
0,19 √ 47−2
√1−0,192
1,273
=1,29
0,98
t hitung=
R xy √n−2
√1−R xy2
Besar
t tabel tergantung pada taraf signifikan (α=0, 05) dan
dk =N−2=25−2=23
diperoleh
Jika
dengan uji satu pihak (uji pihak kanan), maka
t tabel=1,71
t hitung >t tabel
berarti butir soal valid sedangkan jika
t hitung≤t tabel
berarti
butir soal tidak valid. Dari hasil uji coba instrumen diperoleh kesimpulan bahwa
4 butir soal dinyatakan valid.
Lampiran 3b
Analisis Perhitungan Reliabilitas
N =47
∑ X 12=13467
∑ X 22=8330
∑ X 32=9092
∑ X 42=6845
∑ ( X 1)2=315844
∑ ( X 2)2=181476
∑ ( X 3)2=211600
∑ ( X 4 )2=157609
Berikut perhitungannya mencari Varians:
( ∑ X )2
315844
13467−
∑ X −N
47
6746 , 92
σ 2=
=
=
=143 ,55
1
N
47
47
2
2 (∑ X )
181476
8330−
∑ X −N
47
4468 , 81
σ 2=
=
=
=95 ,08
2
N
47
47
2 (
X )2
∑
211600
9092−
∑ X −N
47
4589 ,88
σ3 =
=
=
=97 ,65
N
47
47
2
2 (∑ X )
157609
6845−
∑ X −N
47
3491 , 62
σ4 =
=
=
=74 ,28
N
N
47
2
2
2
Jumlah Varians semua item adalah
∑ σ i2=σ 1+σ 12+σ 3+σ 4 +σ 5=143 , 55+95 , 08+97 ,65+74 , 28=410 ,56
Untuk Varians total:
2
( Y)
3330625
135165−
∑ Y − ∑N
47
64300 , 64
σ 2=
=
=
=1368 , 09
t
N
47
47
2
Dimasukkan ke dalam rumus Alpha
∑
k
r 11 =
1−
k−1
σ2
σ
( )(
)
4
410 , 56
r =(
1−
)(
4−1
1368 , 09 )
b
2
t
11
r 11 =( 1,33 ) ( 1−0, 30 )=0, 93
Dari hasil perhitungan di atas, didapat r 11 =0, 93
dan taraf signifikan (α=0, 05) , maka diperoleh r tabel =
dengan dk =25−2=23
Jadi,
r hitung >r tabel
Jika
r hitung >r tabel berarti instrumen reliabel sedangkan r hitung ≤r tabel berarti
instrumen tidak reliabel. Maka empat item soal yang dianalisis dengan rumus alpha
adalah reliabel.
Lampiran 7
Uji Homogenitas Varians
Harga-Harga Yang Diperlukan Untuk Uji Bartlett
Sampel
ni −1
S2
( ni −1 ) S i2
log S 2
Eksperimen
46
5635
2,08
95,68
Kontrol
Jumlah
46
92
122,5
0
94,91
4365,86
10000,86
1,97
4,05
90,62
186,3
i
a. Varians gabungan kedua sampel
i
( ni −1 ) log S i2
∑ (n i−1 )Si2
S =
∑ ( n i−1 )
2
10000 ,86
92
2
S =108 ,705
S=10 , 42
S2=
b. Harga satuan B
B=( log S 2 ) ∑ ( ni−1 )
1
B=( log108 , 705 )( 92 )
B=2, 03(92 )
B=186 , 76
c. Harga
χ
χ
χ
χ
2
2
2
2
χ
2
htung
=(ln 10) B−∑ ( ni −1 ) log S 2
hitung
{
hitung
=(2,3) { 186 , 76−186,3 }
hitung
=(2,3) ( 0, 46 )
hitung
=1, 058
i
}
Lampiran 8
Uji Hipotesis
t=
X 1 −X 2
t=
√
1 1
+
n1 n 2
77 , 90−68 ,67
S
√
√
1 1
+
47 47
77 , 90−68 ,67
t=
1 1
10 , 42
+
47 47
9, 23
t=
10 , 42 √0, 042
9, 23
t=
10 , 42(0, 20)
9, 23
t=
2, 084
t=4, 42
10 , 42
DAFTAR NILAI AKHIR KELAS KONTROL
No
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
Nama
Agnes Wulandari
Anisa
Ari Widiyanto
Ayu Lestari
Bayu Satrio
Buyung Adi Saputra
Carsinih
Dedek AD
Eka Imam Safi’i
Eko Wahyudi
Eni Santika
Eny Pamilya Wati
Ismail
Januar Hidayat
I Kadek Suryana
Ketut Sukarti
Laila Nuraini
Lusilowati
M. Fahrul
Made Sake Dane W
Made Suparta
M. Samsul Huda
Novi Agung Susilo
Nur Hania Wasniati
Nur Latiffah
Nur Milatina
Riana Damayanti
Ovie Anda Haurissa
Ponadi
Ratna Wulan Sari
Renaldi
Ridho Adi Laksana
Rio Santoso
Rizky Abdul Kholil
Rita Purwati
Siti Endang N
Siti Imroatus S
Siti Rohmah
Sri Nuryah
Sri Nuryani
Susana
KKM
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
Nilai
Tuntas
Tidak Tuntas
42
43
44
45
46
47
Tri Diarti
Tri Santoso
Tri Wahyuni
Wahyu Agung Dwi S
Warisman
Wayan Diarsa
75
75
75
75
75
75
Data Hasil Tes Kelas Eksperimen
Nilai tertinggi = 91 dan nilai terendah = 50
1. Rentang
R=data terbesar−data terkecil
=91−50
=41
2. Banyak kelas
K=1+3,3 log n
=1+3,3 log 47
=1+5,5
=6,5
Banyak kelas adalah 7.
3. Panjang interval kelas
R
K
41
=
7
=5,8
P=
Banyaknya interval kelas adalah 6.
Lampiran 5
DAFTAR NILAI AKHIR KELAS KONTROL
No
1
2
3
Nama
Ahmad Nasikhul Huda
Ahmad Vicky
Aldi Kurniawan
KKM
75
75
75
Nilai
50
73
64
Tuntas
Tidak Tuntas
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
Andri Tania
Ariski Mustakim
AviPamuji Rahayu
Ayu Indriani
Ayu Purnama Sari
Bayu Refti
Dewi Indriati
Eli Ermawati
Ema Rahayu
Galih Apriyanto
Herfina
I Gusti Komang
Ikhsan Fajar
I Made Santia
Imam Arifin
I Ny Naryadana
KadekWarti
Leni Yusnita
Linda Anjani Putri
Meidy Kurniawan
Muhammad Kharir
M. Ardi
NailiSaidah
Bayu Harianto
Nanda Novi
Napia
Nur Solehatun
Nyoman Tina
Nyoman Sarjane
Raka Saputra
RikiMujian Saputra
Riyanto
Rizky Ananda Pabelka
Rosmalita
Rudi Suratno
Sekar Aprylia Utami
Seipiyana
Sisi Aprianti
Siti Rahayu
Sunanda
Ulfatun Khasanah
Yayuk Wijayanti
Yeni Ratna Ningsih
Yoga Prasetyo
Data Hasil Tes Kelas Kontrol
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
75
67
80
85
73
56
80
66
60
57
74
60
58
70
70
67
53
65
67
64
78
78
85
54
65
67
57
84
82
83
64
50
73
72
72
73
75
70
80
69
69
64
76
50
55
Nilai tertinggi = 85 dan nilai terendah = 50
1. Rentang
R=data terbesar−data terkecil
=84−50
=34
2. Banyak kelas
K=1+3,3 log n
=1+3,3 log 47
=1+5,5
=6,5
Banyak kelas adalah 7.
3. Panjang interval kelas
R
K
34
=
7
=4,8
P=
Banyaknya interval kelas adalah 5.
Lampiran 6
Analisis Data Hasil Tes Kelas Eksperimen dan Kelas Kontrol
Setelah menentukan rentang, banyak kelas dan panjang interval kelas pada kelas
eksperimen dapat dibuat tabel distribusi frekuensi pada tabel V. Selanjutnya dapat
dihitung, yaitu:
a. Rata-Rata Data Berkelompok
x=
∑ f i xi
∑ fi
3661,5
47
=77 , 90
=
b. Simpangan Baku
2
S=
n ∑ f i X 2 −( ∑ f i X i )2
i
n(n−1)
2
2 47 (290881,75)−(3661,5)
S=
47 (47-1)
13671442, 3−13406582, 3
S 2=
2162
264860
S2 =
2162
2
S =122, 50
S =11, 06
c. Modus
P=6
b1 =16−1=15
M 0 =b+ P
b=74−0,5=73 , 5
b2 =16−9=7
[ ]
b1
b1 +b2
[ ]
15
15+7
M 0 =73 ,5+ 4, 08
M 0 =77 ,58
M 0 =73 ,5+6
Setelah menentukan rentang, banyak kelas dan panjang interval kelas pada kelas
kontrol dapat dibuat tabel distribusi frekuensi pada tabel VI. Selanjutnya dapat dihitung,
yaitu:
a. Rata-Rata Data Berkelompok
x=
∑ f i xi
∑ fi
3227,5
47
=68 ,67
=
b. Simpangan Baku
S 2=
n ∑ f i X 2 −( ∑ f i X i )2
i
n(n−1)
47 (225793,75)−(3227,5)2
S 2=
47 (47-1)
9725510 , 25−9520310 , 25
S 2=
2162
205200
S2 =
2162
2
S =94 , 91
S=9,74
c. Modus
P=5
b1 =10−9=1
M 0 =b+ P
b=70−0,5=69 , 5
b2 =10−4=6
[ ]
b1
b1 +b2
[ ]
1
1+6
M 0 =69 ,5+0,7
M 0 =70 ,2
M 0 =69 ,5+5
Lampiran 7a
DAFTAR NAMA KELAS UJI COBA
(KELAS VIII.3)
No
Nama
L/P
Urut
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Kode
E-1
E-2
E-3
E-4
E-5
E-6
E-7
E-8
E-9
E-10
E-11
E-12
E-13
E-14
E-15
E-16
E-17
E-18
E-19
E-20
E-21
E-22
E-23
E-24
E-25
Ahmad Alif Ichfarrurozi
Agus Sulistiawati
Ahmad Latiful Mukarom
A’i Tutik Kismiati
Ambo Tandra
Aminah
Asmaul Khasanah
Dede Krismulyana
Dewi Setiawati
Dimas Saputra
Dimas Sugandi
Dodi Apriyanto
Eka Putri Widayanti
Farham Ali Maslehar
Gede Narse
Hariyanti
I Gede Murte Jaye
Intan Lestari
Irwan Saputra
Kurniawan
Lilis Purwanti
Lisa Sari
Mahmudi
Martina Mareti
Molina
L
L
L
P
L
P
P
L
P
L
L
L
P
L
L
P
L
P
L
L
P
P
L
P
P
Lampiran 7b
DAFTAR NAMA KELAS EKSPERIMEN
(KELAS VIII.1)
No
Nama
L/P
Urut
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
Kode
E-1
E-2
E-3
E-4
E-5
E-6
E-7
E-8
E-9
E-10
E-11
E-12
E-13
E-14
E-15
E-16
E-17
E-18
E-19
E-20
E-21
E-22
E-23
E-24
E-25
E-26
E-27
E-28
E-29
E-30
E-31
E-32
E-33
E-34
E-35
E-36
E-37
E-38
E-39
E-40
E-41
E-42
E-43
E-44
E-45
Agnes Wulandari
Anisa
Ari Widiyanto
Ayu Lestari
Bayu Satrio
Buyung Adi Saputra
Carsinih
Dedek AD
Eka Imam Safi’i
Eko Wahyudi
Eni Santika
Eny Pamilya Wati
Ismail
Januar Hidayat
I Kadek Suryana
Ketut Sukarti
Laila Nuraini
Lusilowati
M. Fahrul
Made Sake Dane W
Made Suparta
M. Samsul Huda
Novi Agung Susilo
Nur Hania Wasniati
Nur Latiffah
Nur Milatina
Riana Damayanti
Ovie Anda Haurissa
Ponadi
Ratna Wulan Sari
Renaldi
Ridho Adi Laksana
Rio Santoso
Rizky Abdul Kholil
Rita Purwati
Siti Endang N
Siti Imroatus S
Siti Rohmah
Sri Nuryah
Sri Nuryani
Susana
Tri Diarti
Tri Santoso
Tri Wahyuni
Wahyu Agung Dwi S
P
P
L
P
L
L
P
L
L
L
P
P
L
L
L
P
P
P
L
L
L
L
L
P
P
P
P
P
L
P
L
L
L
L
P
P
P
P
P
P
P
P
L
P
L
46
47
E-46
E-47
Warisman
Wayan Diarsa
Lampiran 7c
DAFTAR NAMA KELAS KONTROL
(KELAS VIII.2)
L
L
No
Urut
Kode
Nama
L/P
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
E-1
E-2
E-3
E-4
E-5
E-6
E-7
E-8
E-9
E-10
E-11
E-12
E-13
E-14
E-15
E-16
E-17
E-18
E-19
E-20
E-21
E-22
E-23
E-24
E-25
E-26
E-27
E-28
E-29
E-30
E-31
E-32
E-33
E-34
E-35
E-36
E-37
E-38
E-39
E-40
E-41
E-42
E-43
E-44
E-45
E-46
Ahmad Nasikul
Ahmad Vicky
Aldi Kurniawa
Andri Taufia
Ariski Mustakim
Avi Pamuji Rahayu
Ayu Indriani
Ayu Purnama Sari
Bayu Refti
Dewi Indriati
Eli Ermawati
Ema Rahayu
Galih Apriyanto
Herfina
I Gusti Komang Darmayasa
Ikhsan Fajar
I Made Santia
Imam Arifin
I Ny Ariadana
Kadek Warti
Leni Yusnita
Linda Anjani Putri
Medy Kurniawan Saputra
Muhammad Kharir
M. Ardi
Naili Saidah
Bayu Harianto
Nanda Novi
Napia
Nur Solehatun
Ny. Tina
Ny. Sarjane
Raka Saputra
Riki Mujian Saputra
Rianto
Rizky Ananda Pabelka
Rosmalita
Rudi Suratno
Sekar Aprylia Utami
Selpiyana
Sisi Aprianti
Siti Rahayu
Sunanda
Ulfatun Khasanah
Yayuk Wijayanti
Yeni
L
L
L
L
L
P
P
P
L
P
P
P
L
P
L
L
L
L
L
L
P
P
L
L
L
P
L
P
P
P
P
L
L
L
L
L
P
L
P
P
P
P
L
P
P
P
47
E-47
Yoga Prasetyo
Lampiran 8
DAFTAR NAMA KELOMPOK PRAKTIKUM
KELAS EKSPERIMEN
L
Kelompok 1
1. Ayu Lestari
2. Ovie Anda Haurissa
3. Rita Purwati
4. Susana
5. Tri Wahyuni
6. Tri Diarti
7. Eny Pamilya Wati
8.
Kelompok 2
1. Nur Milatina
2. Anisa
3. Sri Nuryah
4. Siti Endang N
5. Siti Rohmah
6. Eny Santika
7. Ketut Sukarti
8.
Kelompok 3
1. Nur Hania Wasniati
2. Agnes Wulandari
3. Lusilowati
4. Riana Damayanti
5. Ratna Wulan Sari
6. Sri Nuryani
7. Siti Imroatus S.
8. Laela Nuraini
Kelompok 4
1. Rio Santoso
2. Dedek AD
3. Ridho Adi Laksana
4. Wahyu Agung Dwi Santoso
5. Bayu Satrio
6. Buyung Adi Saputra
7. Wayan Diarse
8. Made Soke Dane
Kelompok 5
1. Eko Wahyudi
2. Ari Widiyanto
3. Made Saputra
4. Renaldi
5. Novi Agung Susilo
6. Rizky Abdul Kholil
7. Ponadi
8. M. Fahrul
Kelompok 6
1. Januar Hidayat
2. Carsinih
3. Nur Latiffah
4. Ismail
5. Samsul Huda
6. Eka Imas S
7. Tri Santoso
8. Kadek Suryana
LAMPIRAN 9
KISI-KISI SOAL
No
Kompetensi Dasar/Indikator
5.5
Menyelidiki tekanan pada benda
padat, cair, dan gas sertapenerapannya
dalam kehidupan sehari-hari.
Indikator
Menemukan hubungan antara gaya,
tekanan dan luas daerah yang dikenai
gaya.
Mengaplikasikan konsep dasar
tekanan zat padat dalam kehidupan
sehari-hari.
Menemukan konsep hukum
Archimedes melalui percobaan
sederhana.
Memahami aplikasi hukum
Archimedes dalam kehidupan seharihari sehubungan dengan konsep
benda terapung, melayang dan
tenggelam
5.5.
1
5.5.
2
5.5.
3
5.5.
4
Ranah
Kemampuan
Kognitif
LAMPIRAN 10
SOAL UJI COBA
Jenis
Tes
Nomor
Soal
Uraia
n
1
Uraia
n
2
Uraia
n
3
Uraia
n
4
Mata pelajaran
: IPA Fisika
Kelas/semester
: VIII/1
Waktu
: 40 menit
Materi pokok
: Tekanan
A. PETUNJUK UMUM
1. Tuliskan nama, no. absen, dan kelas pada sudut kanan atas lembar jawaban yang tersedia!
2. Jawablah pertanyaan dengan benar
3. Tuliskan cara penyelesaian pada lembar jawaban
4. Berdoalah terlebih dahulu sebelum mengerjakan
B. SOAL
1. Apakah definisi dari tekanan? Berikan satuannya dalam SI!
2. Seorang siswa bermassa 40 kg memakai sepatu dengan luas permukaan 10-3 m2.
berapakah besar tekanan siswa tersebut pada lantai? (g = 10 m/s2)
3. Sebuah batu memiliki berat 0,25 N, ketika dicelupkan seluruhnya ke dalam air
beratnya menjadi 0,20 N.berapa gaya apung yang bekerja pada batu dan berat
zat cair jika massa benda 0,025 Kg?
4. Sebutkan syarat agar benda dapat terapung, melayang dan tenggelam di dalam
zat cair!
SELAMAT MENGERJAKAN
Lampiran 11
KUNCI JAWABAN DAN SKOR SOAL
N
No
Soal
Skor
Tekanan suatu benda merupakan hasil bagi
1
5
gaya tekan (F) dengan luas bidang tekan (A).
Secara matematis, tekanan dirumuskan sebagai
5
berikut:
P=
F
A
P = Tekanan (N/m2)
F = Gaya tekan (N)
A = Luas bidang tekan (m2)
Satuan tekanan dalam SI adalah (N/m2 atau Pascal =
Pa)
2 Diketahui : m = 40 kg
A = 10-3 m2
g = 10 m/s2
Ditanya: P?
F
A
(m x g )
P=
A
40 kg x 10 m/s 2
N
P= −3 2
=4 x 105
10 m
m2
P=
5
5
1
1
1
2
5
10
3
Diketahui:
m = 0,025 kg
W1 = 0,25 N
W2 = 0,20 N
Ditanya : Gaya apung (W) dan berat zat cair
W = W1 – W2
W = 0,25 N – 0,20 N
W = 0,05 N
1
1
1
2
7
5
4 a. benda akan mengapung jika massa benda kurang
3
5
dari massa air ( ρbenda < ρcair )
b. benda akan melayang jika massa benda sama
5
dengan massa air ( ρbenda =ρcair )
c. benda akan tenggelam jika massa benda lebih
5
besar dari massa air ( ρbenda > ρcair )
Jumlah
100
Jumlah Skor=
Skor Yang Diperoleh
x 100
Jumlah Skor Total
Lampiran 12
DAFTAR NILAI UJI COBA INSTRUMEN YANG DIPEROLEH SISWA
No
Uru
t
1
2
3
4
5
6
7
Nama
Kode
UC-1
UC-2
UC-3
UC-4
UC -5
UC-6
UC-7
Ahmad Alif
Agus Sulistiawati
Ahmad Latiful
A’i Tutik Kismiati
Ambo Tandra
Aminah
Asmaul Khasanah
Nomor Soal dan Skor
1
2
3
4
28
27
24
21
Y
Y2
22
21
15
13
22
21
15
64
67
80
85
73
65
80
4096
4489
6400
7225
5329
4225
6400
25
27
25
27
22
20
27
8
7
22
23
22
10
24
9
10
18
21
7
14
14
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
UC-8
UC-9
UC-10
UC-11
UC-12
UC-13
UC-14
UC-15
UC-16
UC-17
UC-18
UC-19
UC-20
UC-21
UC-22
UC-23
UC-24
UC-25
Dede Krismulyana
Dewi Setiawati
Dimas Saputra
Dimas Sugandi
Dodi Apriyanto
Eka Putri Widayanti
Farham Ali Maslehar
Gede Narse
Hariyanti
I Gede Murte Jaye
Intan Lestari
Irwan Saputra
Kurniawan
Lilis Purwanti
Lisa Sari
Mahmudi
Martina Mareti
Molina
Jumlah
13
21
15
28
28
28
22
25
28
28
21
28
22
28
28
28
28
17
562
13
6
15
22
20
9
22
20
15
15
22
13
12
9
10
9
10
11
426
10
21
14
23
15
15
24
24
18
12
22
10
24
24
24
14
12
12
434
21
12
21
12
15
15
15
15
21
18
7
21
12
21
21
21
21
15
397
57
60
65
85
78
67
83
84
82
73
72
72
70
82
83
72
71
55
1825
3249
3600
4225
7225
6084
4489
6889
7056
6724
5329
5184
5184
4900
6724
6889
5184
5041
3025
13516
5
Lampiran 3a
Analisis Perhitungan Validitas Butir Soal
Analisis validitas butir soal dengan menggunakan rumus korelasi Product
Moment dengan angka kasar.
r xy =
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ {N ∑ X −(∑ X ) }{ N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
Dengan perhitungan korelasinya, yaitu: Jika
2
t hitung >t tabel berarti item (butir soal)
valid
Jika
t hitung≤t tabel berarti item (butir soal) tidak valid
Butir soal nomor 1
∑ X =562
∑ X 2=13467
∑ XY =41600
r xy =
r xy =
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25( 41600)−(562)(1825 )
√ {25(13467 )−(562)2}{25(135165)−(1825)2 }
1040000−1025650
√ { 336675−315844 } {3379125−3330625 }
14350
r xy =
√ ( 20831 )( 48500 )
14350
r xy =
√ 1010303500
14350
r xy =
31785 , 27
r xy =0, 45
r xy =
Butir soal nomor 2
∑X =
∑ X 2=
∑ XY =
r xy =
r xy =
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25(31601 )−( 426)(1825 )
√ {25(8330 )−(426 )2}{25 (135165)−(1825)2 }
790025−777450
√ { 208250−181476 }{3379125−3330625 }
12575
r xy =
√ ( 26774 ) ( 48500 )
12575
r xy =
√ 1298539000
14350
r xy =
=0, 39
36035 , 24
r xy =
Butir soal nomor 3
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
∑ X =430
∑ X 2=8414
∑ XY =33472
r xy =
r xy =
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25(34441 )−( 460)(1825 )
√ {25( 9092)−(460 )2}{25(135165 )−(1825 )2}
861025−839500
√ { 227300−211600 }{ 3379125−3330625 }
21525
r xy =
√ ( 15700 ) ( 48500 )
21525
r xy =
√ 761450000
21525
r xy =
=0, 78
27594 , 38
r xy =
Butir soal nomor 4
∑ X =397
∑ X 2=6845
∑ XY =29179
∑ Y =1825
∑ Y 2=135165
∑ N =25
r xy=
r xy=
N ∑ XY −( ∑ X )( ∑ Y )
√ { N ∑ X −(∑ X ) }{N ∑ Y −(∑ Y ) }
2
2
2
2
25(29179 )−(397 )(1825 )
√ {25(6845 )−(397)2 }{25(135165 )−(1825 )2}
729475−724525
√ { 171125−157609 }{3379125−3330625 }
4950
r xy=
√ ( 13516 ) ( 48500 )
4950
r xy=
=0,19
√ 655526000
r xy=
Menghitung harga
t hitung dengan rumus
Soal No. 1
0,45 √25−2
t hitung=
t hitung=
√1−0,452
2,1555
=2,42
0,89
Soal No. 2
t hitung=
t hitung=
0,39 √ 47−2
√1−0,392
2,613
=2,87
0,91
Soal No. 3
t hitung=
t hitung=
0,78 √ 47−2
√1−0,782
5,226
=8,29
0,63
Soal No. 4
t hitung=
t hitung=
0,19 √ 47−2
√1−0,192
1,273
=1,29
0,98
t hitung=
R xy √n−2
√1−R xy2
Besar
t tabel tergantung pada taraf signifikan (α=0, 05) dan
dk =N−2=25−2=23
diperoleh
Jika
dengan uji satu pihak (uji pihak kanan), maka
t tabel=1,71
t hitung >t tabel
berarti butir soal valid sedangkan jika
t hitung≤t tabel
berarti
butir soal tidak valid. Dari hasil uji coba instrumen diperoleh kesimpulan bahwa
4 butir soal dinyatakan valid.
Lampiran 3b
Analisis Perhitungan Reliabilitas
N =47
∑ X 12=13467
∑ X 22=8330
∑ X 32=9092
∑ X 42=6845
∑ ( X 1)2=315844
∑ ( X 2)2=181476
∑ ( X 3)2=211600
∑ ( X 4 )2=157609
Berikut perhitungannya mencari Varians:
( ∑ X )2
315844
13467−
∑ X −N
47
6746 , 92
σ 2=
=
=
=143 ,55
1
N
47
47
2
2 (∑ X )
181476
8330−
∑ X −N
47
4468 , 81
σ 2=
=
=
=95 ,08
2
N
47
47
2 (
X )2
∑
211600
9092−
∑ X −N
47
4589 ,88
σ3 =
=
=
=97 ,65
N
47
47
2
2 (∑ X )
157609
6845−
∑ X −N
47
3491 , 62
σ4 =
=
=
=74 ,28
N
N
47
2
2
2
Jumlah Varians semua item adalah
∑ σ i2=σ 1+σ 12+σ 3+σ 4 +σ 5=143 , 55+95 , 08+97 ,65+74 , 28=410 ,56
Untuk Varians total:
2
( Y)
3330625
135165−
∑ Y − ∑N
47
64300 , 64
σ 2=
=
=
=1368 , 09
t
N
47
47
2
Dimasukkan ke dalam rumus Alpha
∑
k
r 11 =
1−
k−1
σ2
σ
( )(
)
4
410 , 56
r =(
1−
)(
4−1
1368 , 09 )
b
2
t
11
r 11 =( 1,33 ) ( 1−0, 30 )=0, 93
Dari hasil perhitungan di atas, didapat r 11 =0, 93
dan taraf signifikan (α=0, 05) , maka diperoleh r tabel =
dengan dk =25−2=23
Jadi,
r hitung >r tabel
Jika
r hitung >r tabel berarti instrumen reliabel sedangkan r hitung ≤r tabel berarti
instrumen tidak reliabel. Maka empat item soal yang dianalisis dengan rumus alpha
adalah reliabel.
Lampiran 7
Uji Homogenitas Varians
Harga-Harga Yang Diperlukan Untuk Uji Bartlett
Sampel
ni −1
S2
( ni −1 ) S i2
log S 2
Eksperimen
46
5635
2,08
95,68
Kontrol
Jumlah
46
92
122,5
0
94,91
4365,86
10000,86
1,97
4,05
90,62
186,3
i
a. Varians gabungan kedua sampel
i
( ni −1 ) log S i2
∑ (n i−1 )Si2
S =
∑ ( n i−1 )
2
10000 ,86
92
2
S =108 ,705
S=10 , 42
S2=
b. Harga satuan B
B=( log S 2 ) ∑ ( ni−1 )
1
B=( log108 , 705 )( 92 )
B=2, 03(92 )
B=186 , 76
c. Harga
χ
χ
χ
χ
2
2
2
2
χ
2
htung
=(ln 10) B−∑ ( ni −1 ) log S 2
hitung
{
hitung
=(2,3) { 186 , 76−186,3 }
hitung
=(2,3) ( 0, 46 )
hitung
=1, 058
i
}
Lampiran 8
Uji Hipotesis
t=
X 1 −X 2
t=
√
1 1
+
n1 n 2
77 , 90−68 ,67
S
√
√
1 1
+
47 47
77 , 90−68 ,67
t=
1 1
10 , 42
+
47 47
9, 23
t=
10 , 42 √0, 042
9, 23
t=
10 , 42(0, 20)
9, 23
t=
2, 084
t=4, 42
10 , 42