Ancasing Panaliten Paedah Panaliten
pagesanganing manungsa ingkang dipunpendhet saking kasunyatan sosial masarakat kanthi lisan utawi seratan.
b. Jinising Karya Sastra
Miturut Plato lan Aristoteles Budianta, 1990: 300 ngandharaken bilih jinising karya sastra menika dipunperang dados tiga 3 inggih menika: a
puisi lirik
inggih menika
ide
saking panganggit piyambak; b
puisi epik
utawi
prosa
inggih menika panganggit minangka awakipun piyambak, minangka
narator
, lan saged damel para paraganipun matur; c
drama,
wonten ing
drama
menika panganggit boten ketingal ananging wonten ing sawingkingipun paraga.
Saking jinising karya sastra menika saged dipunperang malih dados
subgenre
. Saking
puisi lirik
utawi puisi menika dipunperang miturut wujudipun, miturut wosipun, miturut
penafsiran
utawi miturut temanipun. Menawi
prosa
menika dipunperang dados
novel
,
novel
et,
roman, cerpen
utawi cerkak lan
cerbung cerita bersambung
. Dene menawi
drama
menika biasanipun awujud
operet
,
sendratari
,
pantomim
lan sanesipun. Ananging miturut Nurgiyantoro 2005: 1-2 bilih karya sastra menika
wonten kalih jinis inggih menika
prosa
kaliyan
puisi.
Pambeda antawisipun
prosa
kaliyan
puisi
menika taksih
kabur
amargi menawi dipuntingali saking
unsur
basa menika basa
puisi
wonten ingkang mirip kaliyan basa ingkang dipunginakaken wonten ing
prosa
, menapa dene sewalikipun. Lajeng saking wujud panyeratanipun menika wonten
puisi
ingkang dipunserat mirip kaliyan
prosa
. Ananging sejatosipun
prosa
menika langkung wiyar tinimbang
puisi
.
Prosa
menika boten namung seratan ingkang asipat
fiksi
ananging saged asipat
nonfiksi
kadosta panyeratan pawarta wonten ing kalawarti. 2.
Novel
Miturut Wellek dan Warren salebeting Nurgiyantoro 2005: 15
novel
menika asipat realistis utawi kasunyatan, ngrembaka saking wujud
naratif nonfiksi
kadosta
surat, biografi, kronik
utawi sejarah. Pamanggih Wallek dan Warren menika sejalan kaliyan pamanggih Nurgiyantoro 2005: 30-31 ingkang
ngandharaken bilih
novel
menika dipunwangun saking
unsur-unsur
ingkang magayutan ingkang sami-sami nemtokaken. Perkawis menika dadosaken
novel
menika dados karya sastra ingkang gesang.
Novel
panci gadhah cariyos ingkang dawanipun tartamtu lan kalebet cariyos
prosa
ingkang asipat
fiktif
. Perkawis menika trep kaliyan pamanggihipun Nurgiyantoro 2005: 9 ingkang paring pamanggih bilih
“Novel adalah sebuah
prosa fiksi yang panjangnya cukup, artinya tidak terlalu panjang, namun juga
tidak terlalu pendek”.
Konflik
lan
pertikaian
ingkang nemtokaken nasib paraganipun wonten ing
novel
menika kedah wonten, ananging
novel
ugi gadhah
unsur
ingkang mangun.
Unsur
ingkang mangun
novel
menika dipunperang dados kalih inggih menika
unsur instrinsik
lan
ekstrinsik. Unsur instrinsik
menika
unsur
ingkang mangun karya satra piyambak. Wonten ing
novel
,
unsur instrinsik
menika
unsur
ingkang langsung nderek wonten ing cariyos.
Unsur intrinsik
menika wonten rikala
novel
dipunwaos.
Unsur
menika kadosta
alur, tema, tokoh, penokohan
lan sapanunggalanipun.