30
Bagian instrumen kedua berisi pertanyaan untuk mengidentifikasi faktor pendukung enabling factor ibu hamil dalam kunjungan K4 yang
meliputi jarak fasilitas kesehatan dengan rumah responden dan keterpaparan media sumber informasi tentang K4 yang diperoleh responden.
Bagian instrumen ketiga berisi pertanyaan untuk mengidentifikasi faktor pendorong reinforcing factor ibu hamil dalam kunjungan K4 yang
meliputi dukungan yang diperoleh responden dari suamikeluarga, dan dukungan yang diperoleh responden dari petugas kesehatan.
4.6. Validitas dan Reliabilitas Instrumen
Sebelum dilakukan penelitian yang sebenarnya dilakukan uji coba instrumen yang bertujuan untuk mendapatkan alat ukur yang benar-benar sahih
dan terandal. Uji validitas dengan menggunakan rumus Pearson Product Moment, setelah itu diuji dengan menggunakan uji t. Rumus uji validitas Hidayat, 2007
R
hitung
=
2 2
2 2
Y Y
N X
X N
Y X
XY N
Rumus uji t : t
hitung
=
2
r 1
2 n
r
Nilai t
tabel
, pada =0,05, dengan dk=n-4=11, maka t
tabel
= 1,796.
Reliabilitas data dicari menggunakan rumus Spearman Brown, dengan rumus :
r
11
=
b b
r r
.
1 2
Nilai t
tabel
, pada =0,05, dengan dk=n-4=11, maka t
tabel
= 0,602.
Universitas Sumatera Utara
31
Dari uji coba kuesioner diperoleh hasil sebagai berikut. Tabel 4.1.
Uji Validitas dan Reliabilitas Kuesioner
Nomor Pertanyaan
Koefisien Korelasi
Validitas Reliabilitas
Harga t
hitung
Harga t
tabel
Keputusan Harga
t
hitung
Harga t
tabel
Keputusan
1 0,524
2,220 1,796 Valid 0,687
0,602 Valid 2
0,534 2,280
1,796 Valid 0,696 0,602 Valid
3 0,459
1,867 1,796 Valid 0,629
0,602 Valid 4
0,739 3,958
1,796 Valid 0,849 0,602 Valid
5 0,452
1,826 1,796 Valid 0,622
0,602 Valid 6
0,481 1,980
1,796 Valid 0,649 0,602 Valid
7 0,518
2,187 1,796 Valid 0,682
0,602 Valid 8
0,746 4,048
1,796 Valid 0,854 0,602 Valid
9 0,016 0,057 1,796 Tidak
Valid 0,631 0,602 Tidak Valid
10 -0,066 -0,240 1,796 Tidak
Valid -0,141 0,602 Tidak Valid
11 0,528
2,245 1,796 Valid 0,691
0,602 Valid 12
0,636 2,978
1,796 Valid 0,777 0,602 Valid
13 0,528
2,245 1,796 Valid 0,691
0,602 Valid 14
0,670 3,262
1,796 Valid 0,802 0,602 Valid
15 0,524
2,222 1,796 Valid 0,687
0,602 Valid 16
0,568 2,492
1,796 Valid 0,724 0,602 Valid
17 0,518
2,187 1,796 Valid 0,682
0,602 Valid 18
0,746 4,048
1,796 Valid 0,854 0,602 Valid
19 -0,129 -0,470 1,796 Tidak
Valid -0,296 0,602 Tidak Valid
20 0,534
2,280 1,796 Valid 0,696
0,602 Valid 21
0,520 2,197
1,796 Valid 0,684 0,602 Valid
22 0,754
4,147 1,796 Valid 0,859
0,602 Valid 23
0,838 5,541
1,796 Valid 0,911 0,602 Valid
24 0,822
5,204 1,796 Valid 0,902
0,602 Valid 25
0,309 1,171 1,796 Tidak Valid 0,472 0,602 Tidak
Valid 26
0,819 5,155
1,796 Valid 0,900 0,602 Valid
27 0,524
2,219 1,796 Valid 0,687
0,602 Valid 28
0,820 5,171
1,796 Valid 0,901 0,602 Valid
29 0,708
3,620 1,796 Valid 0,829
0,602 Valid 30
0,828 5,333
1,796 Valid 0,905 0,602 Valid
31 0,782
4,535 1,796 Valid 0,877
0,602 Valid 32
0,784 4,147
1,796 Valid 0,859 0,602 Valid
33 0,774
4,415 1,796 Valid 0,872
0,602 Valid 34
0,462 1,878
1,796 Valid 0,632 0,602 Valid
35 0,545
2,349 1,796 Valid 0,705
0,602 Valid 36
0,794 4,715
1,796 Valid 0,885 0,602 Valid
37 0,822
5,204 1,796 Valid 0,902
0,602 Valid 38
0,524 2,219
1,796 Valid 0,687 0,602 Valid
39 0,754
4,147 1,796 Valid 0,859
0,602 Valid
Universitas Sumatera Utara
32
Nomor Pertanyaan
Koefisien Korelasi
Validitas Reliabilitas
Harga t
hitung
Harga t
tabel
Keputusan Harga
t
hitung
Harga t
tabel
Keputusan
40 0,820
5,171 1,796 Valid 0,901
0,602 Valid 41
0,719 3,738
1,796 Valid 0,836 0,602 Valid
42 0,809
4,963 1,796 Valid 0,894
0,602 Valid 43
0,656 3,133
1,796 Valid 0,792 0,602 Valid
44 0,877
6,612 1,796 Valid 0,934
0,602 Valid 45
0,840 5,587
1,796 Valid 0,913 0,602 Valid
46 0,760
4,225 1,796 Valid 0,863
0,602 Valid 47
0,652 3,101
1,796 Valid 0,789 0,602 Valid
48 0,747
4,051 1,796 Valid 0,855
0,602 Valid 49
0,602 2,395
1,796 Valid 0,712 0,602 Valid
50 0,474
1,942 1,796 Valid 0,643
0,602 Valid 51
0,745 4,031
1,796 Valid 0,853 0,602 Valid
52 0,729
3,851 1,796 Valid 0,843
0,602 Valid 53
0,497 2,065
1,796 Valid 0,663 0,602 Valid
54 0,827
5,318 1,796 Valid 0,905
0,602 Valid 55
0,592 2,652
1,796 Valid 0,743 0,602 Valid
56 0,688
3,420 1,796 Valid 0,815
0,602 Valid 57
0,688 3,420
1,796 Valid 0,815 0,602 Valid
58 0,683
3,371 1,796 Valid 0,811
0,602 Valid 59
0,820 5,178
1,796 Valid 0,901 0,602 Valid
60 0,679
3,338 1,796 Valid 0,808
0,602 Valid 61
0,708 3,595
1,796 Valid 0,829 0,602 Valid
62 0,866
6,262 1,796 Valid 0,928
0,602 Valid
Dari hasil ujicoba kuesioner tersebut di atas, diketahui bahwa kuesioner yang tidak valid yaitu variabel pengetahuan nomor 9, 10, dan 19. Pada variabel
sikap yang tidak valid yaitu kuesioner nomor 5. Selanjutnya untuk kuesioner yang tidak valid dibuang, sehingga total seluruh pertanyaan sebanyak 58 soal.
4.7. Pengumpulan Data