Local Government Administration

Local Government Administration

CONCEPT PAPER E – TRANSPARENCY : USING WEBSITE IN PROMOTING THAI LOCAL GOVERNMENT TRANSPARENCY

E-mail: jnarin@kkumail.com

เพื่อเปนการเพิ่มชองทางสะทอนความโปรงใสขององคกรปกครองสวนทองถิ่น การศึกษาในครั้งนี้ มุงเนน ศึกษาวาระดับการเป&ดเผยขอมูลทางราชการผานเว็บไซดขององคกรนั้นสามารถสะทอนความโปรงใส ขององคกรได หรือไม การวิจัยครั้งนี้มุงเนน การพัฒนาเกณฑในการวัดระดับความโปรงใสของเว็บไซดองคกรปกครองสวนทองถิ่น และเปรียบเทียบคาที่ไดกับความโปรงใสขององคกร รวมถึงศึกษาวาจํานวนประชากรในทองถิ่น การใชงานได (Usability) ของเว็บไซด และชั้นการใหบริการ e-gov วามีผลตอระดับความโปรงใสของเว็บไซดหรือไม ตัวแปร ตามในการศึกษานี้คือ ระดับความโปEรงใสของเว็บไซด และตัวแปรอิสระคือ จํานวนประชากร Usability และ ขั้น การใหบริการ e-gov กลุมตัวอยางที่ใชในการศึกษา คือเว็บไซดขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ที่ไดรับรางวัล ความเปนเลิศ ดานความโปรงใส จากสถาบันพระปกเกลา จํานวน 12 แหง เปรียบเทียบกับเว็บไซดองคกรปกครอง สวนทองถิ่นที่ไมเคยไดรับรางวัล ที่มีขนาดประชากรใหใกลเคียงกันอีกจํานวน 12 แหง รวม 24 แหง การวิเคราะห ขอมูลใชการวิเคราะหขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative content analysis) จากเว็บไซด เพื่อทดสอบเกณฑ และ หาระดับความโปรงใสของเว็บไซด จากนั้นนําคาความโปรงใสของเว็บไซดที่ได วิเคราะหความแตกตางกับ กลุม เปรียบเทียบ จากนั้นศึกษาความสัมพันธของ ระดับความโปรงใสของเว็บไซด usability และ ขั้นการใหบริการ e-gov โดยการวิเคราะหการ ถดถอยพหุคุณ (Multiple Regression Analysis)

ABSTRACT

This study will focus on establishing a link between website’s transparency and organization’s transparency to develop an alternative way to reflect the transparency of Thai local government organization. The researcher will measure a level of government information disclosure through their websites. The main objective of the study is to develop criteria for measuring the degree of transparency on the website and compare with the transparency of the organization. The study will further explore whether population size, usability of website, and the e-gov services level affect the level of website’s transparency or not. In this study, the dependent variable is a website’s transparency score and the independent variables are the population size, usability score and level of e-gov services. This research study will carried out on twenty-four sample websites from Thai local government websites; twelve websites of the local government organization that has been received transparency award from King Prajadhipok’s Institute and other twelve websites with a similar population size. The quantitative content analysis will be used to test the criteria and the degree of transparency of the website and the relationship among website’s transparency, population size, usability, and e-gov services will be test using multiple regression analysis.

KEYWORDS: Transparency, Electronic, Website, Local Government

ความเปIนมาและความสําคัญของปMญหา

วิธีการหนึ่งที่จะสามารถประเมิน ความโปรงใส ระหวางรัฐกับประชาชน คือ Public Records หรือขอมูล สาธารณะ Cullier and Piotrowski (2009) กลาววา สิทธในการเขาถึงขอมูลสาธารณะมีสวนสําคัญอยางยิ่งใน ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย ทั้งในสวนของความเชื่อมั่นในรัฐบาล การการปtองกันการคอรัปชั่น กลาวไว วา การแจงใหทราบถึงการตัดสินใจตางๆ ความถูกตองของขอมูล ทั้งของขอมูลสาธารณะ ขอมูลบริษัท และขัอมูล จากนักขาว ลวนเปนปvจจัยที่จําเปนในสังคมประชาธิปไตย ความโปรงใสของรัฐบาลสามารถเกิดขึ้นโดยผาน 1 ใน 4 ชองทางเบื้องตน ตอไปนี้ (Piotrowski, 2007) 1) การเผยแพรขอมูลเชิงรุกโดยรัฐบาล 2) การเป&ดเผยขอมูลตางๆ ตามที่รองขอ 3) การประชุมสาธารณะ (Public meetings) และ 4) การรั่วไหลของขอมูลจาก ผูที่ตั้งใจปลอย (Whistleblowers)

ในปvจจุบันการเขาถึงขอมูลสาธารณะ ไดเปลี่ยนแปลงไปอยางมากกับการถือกําเนิดของอินเตอรเน็ท Tolbert & Mossberger (2006) ชี้ใหเห็นวาอินเตอรเน็ต เปลี่ยนแปลงความสามารถในการสื่อสารระหวางรัฐบาล ทองถิ่น ทําใหการเขาถึงขอมูลงายขึ้น และถาขอมูลยิ่งปรากฎในเว็บของหนวยงานรัฐ มากขึ้นเทาใด ความไววางใจ และความเชื่อมั่นใน ผูนํารัฐบาลมีแนวโนนมากขึ้น การศึกษาเมื่อไมนานมานี้ เกี่ยวกับความโปรงใสไดมุงเนนความ สนใจในแนวคิดของ “e-government” โดย Reddick & Frank (2007) ไดใหคําจํากัดความของ e-government คือ “การใหขอมูลและบริการภาครัฐ ผานทางอินเตอรเน็ท ตลอด 24 ชั่วโมง ทั้ง 7 วัน” ในทางปฏิบัติโดยทั่วไปใน โลก อินเตอรเน็ท ไดเขามาสวนอยางมากในการเพิ่มความโปรงใสขององคกร

ในประเทศไทยถึงแมวาทุกองคกรปกครองสวนทองถิ่นจะตองถูกประเมินความโปรงใส แตการประเมิน ดังกลาวก็เปนการประเมินโดยบุคคล พิจารณาจากเอกสาร ซึ่งตองใชเวลา ในประเทศสหรัฐอเมริกา ผูจัดการเมือง เท็กซัสและเมืองฟลอริดา ไดทําการสํารวจ ในป• 2005 และพบวารัฐบาลอิเล็กทรอนิกส หรือ e-government (e-gov) เปนเครื่องมือสื่อสารที่แข็งแกรงระหวางภาครัฐและประชาชน (Reddick & Frank, 2007) และเมื่อไมนาน มานี้งานวิจัยในประเทศสหรัฐอเมริกา โดย Cory L. Armstrong (2011) พบอยางเดนชัดวาขอมูลสาธารณะ ออนไลน ทําหนาที่เปนตัวแทนหรือสะทอน ถึงความโปรงใสสําหรับองคกร การที่ขอมูลสาธารณะออนไลนสามารถ ใชเปนตัวแทนถึงความโปรงใสไดนั้น มีนัยสําคัญอยางยิ่ง กับการใชเว็บไซดเปนเครื่องมือในการสะทอนความ โปรงใส และเปนเครื่องมือในการกํากับติดตามของหนวยงาน

องคกรปกครองทองถิ่นไทย ซึ่งถือไดวาเปนองคกรที่มีบทบาทสําคัญอยางยิ่งตอการพัฒนาประเทศ หลาย ป•ที่ผานมาองคกรปกครองสวนทองถิ่นได ไดสรางเว็บไซดเพื่อเปนเครื่องมือในการเผยแพรขอมูลเชิงรุกของรัฐบาล สวนทองถิ่น เพื่อตองการสะทอนถึงความโปรงใสขององคกร แตในปvจจุบันใน ในประเทศไทย ยังไมมีขอมูลและ วิธีการในการวัดระดับความโปรงใสของเว็บไซดแตละองคกร วามีระดับความโปรงใสอยูที่เทาไหรและไดสะทอนถึง ความโปรงใสในการบริหารขององคกรหรือไม ผูวิจัยจึงเล็งเห็นความจําเปนในการหาวิธีการในการวัด โดยการศึกษา ครั้งนี้จะเนน ศึกษาระดับของความโปรงใสของเว็บไซดขององคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยใชการประยุกตการมี หรือไมมีขอมูลสาธารณะตามขอกําหนดของการเป&ดเผยขอมูลขาวสารตาม พระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของ ราชการ พ.ศ.2540 มาเปนขอในการวัดระดับความโปรงใสของเว็บไซด และจะศึกษาถึงความสัมพันธ ระหวาง ความความโปรงใสออนไลนกับการไดรับการยอมรับจริงขององคกรปกครองทองถิ่นในดานความโปรงใส รวมถึง ศึกษาวาจํานวนประชากร Usability และขั้นการใหบริการ e-gov มีผลอยางไรตอระดับความโปรงใสของเว็บไซด เพื่อจะนําระดับความโปรงใสของเว็บไซดที่วัดไดไปใชเปนเครื่องมือในสะทอนและชวยในการกํากับดูแลติดตาม ตรวจสอบความโปรงใสขององคกรปกครองสวนทองถิ่นตอไป

5. ผลกระทบของขั้นการใหบริการ e-gov (publish, interact, transact) มีผลตอระดับความโปรงใสของ

เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร หรือ Information and Communication Technology (ICT) นําเสนอโอกาสแนวทางใหมในการสรางความโปรงใสและสงเสริมการตอตานการคอรัปชั่น (Bertot, Jaeger & Grimes, 2010) โดยเฉพาะอยางยิ่งการใชสื่ออินเตอรเน็ต ไดถูกนํามาใชในการเขาถึงขอมูลของรัฐบาล โดยเหตุ ดังกลาว เราจะเห็นแนวโนม การใช รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส หรือ e-government สําหรับการเขาถึงขอมูล เพื่อ สงเสริม ความโปรงใส ความรับผิดชอบ และการตอตานการคอรัปชั่น (Shim & Eom, 2008; Cullier & Piotrowski, 2009)

จากการศึกษาพบวาของ Armstrong (2011) พบวาการใหบริการรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส หรือ e- government (e-gov) สามารถสะทอนไดถึงความโปรงใสขององคกร โดยหนึ่งที่ความโปรงใสสามารถวัดไดคือการ วัดจากการนําเสนอขอมูลสาธารณะ ทําขอกําหนดใหนําเสนอตามกฎหมาย ยิ่งนําเสนอขอมูลตามขอกําหนดยิ่งมาก ขึ้น ก็แสดงถึงความโปรงใสมากยิ่งขึ้น จากแนวคิดดังกลาวของ Armstrong การศึกษาครั้งนี้จึงใชกรอบทฤษฎีนี้ใน การออกแบบวิธีการวัดระดับความโปรงใสของเว็บไซด

Cory L. Armstrong (2011) ที่ไดทําการศึกษาระดับของความโปรงใสของเว็บไซด ในรัฐฟลอริดา ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยในการศึกษาดังกลาวนั้น Armstrong ไดใชการ มีหรือไมมีของขอมูลสาธารณะ จาก บทบัญญัติแหงรัฐ จํานวน 12 ขอ มาเปนขอในการวิเคราะห สําหรับการศึกษาในประเทศไทยครั้งนี้ ผูวิจัยจะใช เนื้อหาใน หมวด 1 วาดวยการเป&ดเผยขอมูลขาวสาร ตามพระราชบัญญัติขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 (โครงสรางและการจัดการองคการ, สรุปอํานาจหนาที่ที่สําคัญและวิธีการดําเนินงาน, สถานที่ติดตอหรือคําแนะนํา ในการติดตอกับหนวยงานรัฐ, กฎ มติ ขอบังคับ คําสั่ง หนังสือเวียน ระเบียบ นโยบาย, แผนงาน โครงการและ งบประมาณรายจายประจําป•ของป•ที่กําลังดําเนินการ, คูมือหรือคําสั่งเกี่ยวกับวิธีปฏิบัติงาน และขอมูลขาวสาร อื่นๆ) มาเปนขอในการวัด ระดับความโปรงใสของเว็บไซด

อยางไรก็ตามการวัดการมีอยูของขอมูลสาธารณะตามที่กําหนดไวขางตน อาจจะผลของตัวแปรอื่นเขามา เกี่ยวของ ตัวแปรการใชงานไดงาย หรือ Usability ของเว็บไซดก็อาจจะมีผลตอระดับความโปรงใสของเว็บไซด เว็บไซด Usability คือการเขาใจกระบวนการคิดของผูใช การออกแบบเว็บใหมีตรรกะ สะดวกตามความเขาใจของ กระบวนการคิดของผูใช ( Caiado & Ramilo, 2003) ความยากงายของการใชงานเว็บไซด การเขาถึงขอมูลไดงาย หรือยาก จึงนาจะมีผลตอระดับของความโปรงใสของเว็บไซด ในการศึกษาครั้งนี้ ผูวิจัยจะใชวิธีการวัด Usability ของเว็บไซดจากการศึกษาของ David L. Baker (2004) ที่ไดศึกษาเว็บไซด usability ของ e-government ใน

30 ประเทศที่มีจํานวนประชากรมากที่สุดในโลก มาเปนตัวแนวทางในการวัด usability ของเว็บไซด เพื่อหา ความสัมพันธกับระดับความโปรงใสของเว็บไซดตอไป อีกตัวแปรหนึ่งที่อาจจะมีผลตอระดับความโปรงใสขององคกรขั้นการใหบริการ e-gov ขั้นของการ ใหบริการ Mark Howard (2001) กําหนดวุฒิภาวะหรือขั้นในการใหบริการของ e-gov ไว 3 ขั้น publish (เพียง แคเผยแพรขอมูล), interact (สามารถโตตอบกัน) และ transact (ประชาชนสามารถทําธุรกรรมผานอินเตอรเน็ต). การศึกษาในครั้งนี้ผูวิจัยจะใชแนวทางในการกําหนดขั้นการใหบริการตามการศึกษาของ Howard เปนแนวทางใน การกําหนดขั้นการใหบริการ เพื่อศึกษาหาความสัมพันธกับระดับความโปรงใสของเว็บไซด

สมมติฐานที่ 1 เว็บไซตที่อยูในกลุมที่ไดรับรางวัลองคกรโปรงใสมีระดับความโปรงใสของเว็บไซตสูงกวา กลุมที่ไมไดรับรางวัลความโปรงใส สมมติฐานที่ 2 องคกรปกครองสวนทองถิ่นที่มีจํานวนประชากรสูง จะมีระดับความโปรงใสของเว็บไซดสูง สุมมติฐานที่ 3 ระดับความโปEรงของเว็บไซตองคกรปกครองสวนทองถินที่ใหบริการ e-gov ในชั้น

Transact > Interact > Publish

• องคการบริหารสวนจังหวัดภูเก็ต http://www.phuketcity.org • องคการบริหารสวนจังหวัดแมฮองสอน http://www.mhs-pao.com • เทศบาลเมืองฉะเชิงเทรา

http://www.tbmccs.go.th • เทศบาลเมืองเมืองแกนพัฒนา จ.เชียงใหม http://www.muangkaen.org • เทศบาลเมืองเขาสามยอด จ.ลพบุรี

http://khaosamyod.net

• เทศบาลตําบลนางแล จ.เชียงราย http://www.nanglae.go.th • เทศบาลตําบลเกาะคา จ.ลําปาง

http://www.kohkha.go.th • เทศบาลตําบลบานกลาง จ.ลําพูน

http://www.banklanglamphun.go.th • เทศบาลตําบลกงไกรลาศ จ.สุโขทัย

http://www.kongkrailat.org • เทศบาลตําบลพนา จ.อํานาจเจริญ

http://www.phanacity.com • องคการบริหารสวนตําบลหัวงม จ.เชียงราย http://www.huangom.net • องคการบริหารสวนตําบลยุหวา จ.เชียงใหม http://www.yuwa.go.th

2. ตัวแปรจํานวนประชากร อางอิงจากองคกรปกครองสวนทองถิ่น 1-12 ขางตน

3. สําหรับการศึกษาเพื่อหาความแตกตางของความโปรงใสของเว็บไซด จะทําการสุมแบบ Convenience sampling กับองคกรปกครองสวนทองถิ่นที่ไมเคยไดรับรางวัล โดยจะกําหนดขนาดประชากรใหใกลเคียงกับ องคกรปกครองสวนทองถิ่นกลุมที่ใชเปนกลุมตัวอยาง

การศึกษาในครั้งนี้ ตัวแปรตาม (Dependent Variable) คือ ระดับความโปEรงใสของเว็บไซด และตัวแปร อิสระ (Independent Variables) คือ จํานวนประชากร Usability และ ขั้นการใหบริการ e-gov

1. เลือก 1 เว็บไซดจากเว็บไซดขององคกรปกครองสวนทองถิ่น 12 แหงในกลุมตัวอยาง เพื่อมา คํานวณหาคาระดับความโปรงใสของเว็บไซด ตามเกณฑการวัดจากการศึกษาชอง Armstrong (Armstrong ใชการมีหรือไมมีของขอมูลสาธารณะจากบทบัญญัติแหงรัฐฟอริดา จํานวน 12 ขอ มาเปนหลักเกณฑในการใหคะแนน)

2. เว็บไซดเดียวกันจากการเลือกในขอ A คํานวณหาคาระดับความโปรงใสของเว็บไซด ตามเกณฑที่ สรางขึ้นใหม (ใชการมีหรือไมมีของขอมูลสาธารณะจาก พ.ร.บ. ขอมูลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 มาเปนหลักเกณฑในการใหคะแนน)

3. หลังจากไดคาความโปรงใสของเว็บไซด ทั้งสองเกณฑ A และ B แลวนํามาเปรียบเทียบวาคา ระดับคะแนนจากการวัดของแตละเกณฑตางกันหรือไม ถาระดับคะแนนไมตางกัน ก็แสดงให เห็นวาเกณฑการใหคะแนนตาม พ.ร.บ. ขอมูลขาวสารของราชการ สามารถใชเปนเกณฑวัด ความโปรงใสของเว็บไซดได แตถาคาคะแนนมีความแตกตางกัน เกณฑตองมีการปรับและ ทดสอบหาความคลายคลึงกันอีกครั้ง

6. คํานวณหาคา Usability และจัดจําแนกเว็บไซดตามขั้นการบริการ e-gov หลังจากนั้น นํา จํานวนประชากร คา Usability และขั้นการใหบริการ g-gov มาคํานวณหาความสัมพันธกับ ระดับความโปรงใสของเว็บไซด

ศึกษาโดยการวิเคราะหขอมูลเชิงปริมาณ (Quantitative content analysis) จากเวปไซดองคกรปกครอง สวนทองถิ่น เพื่อทดสอบเกณฑ และหาระดับความโปรงใสของเว็บไซด จากนั้นคาความโปรงใสของเว็บไซดที่ได วิเคราะหความแตกตางกับ กลุมเปรียบเทียบ (เว็บไซดขององคกรปกครองทองถิ่นที่ไมเคยไดรับรางวัล)

จากนั้นศึกษาความสัมพันธของ ระดับความโปรงใสของเว็บไซด usability และ ขั้นการใหบริการ e-gov โดยการวิเคราะหการถอถอยพหุคุณ (Multiple Regression Analysis)

Armstrong, C.L., (2011). Providing a clearer view: An examination of transparency on local government websites. Government Information Quarterly, 28, 11-16. Bertot, J.C., Jaeger, P.T., & Grimes, J.M. (2010). Using ICTs to create a culture of transparency: E-government and social media as openness and anti-corruption tools for societies. Government Information Quarterly , 27, 264-271.

Caiado, J.I., Ramilo, M.C., (2003). E-government in practice: An analysis of Web site orientation to the citizens in Spanish municipalities. The International Journal of Public Sector Management , 16(3), 191-218.

Cullier, D., & Piotrowski, S. J. (2009). Internet information-seeking and its relation to support for access to government records. Government Information Quarterly, 26, 441-449. Howard. M., (2001). e-Government Across the Globe: How Will “e” Change Government? Government Finance Review, 17, 6-9. Piotrowski, S. J. (2007). Governmental transparency in the path of administrative reform. New York: SUNY Press. Reddick, C., & Frank, H. (2007). The perceived impact of e-Government on U.S. cities: A survey of Floriday and Texas City managers. Government Information Quarterly, 24, 576-594. Shim, D. C., & Eom, T. H. (2008). E-government and anti-corruption: Empirical analysis

of international data. International Journal of Public Administration, 31, 298-316. Tolbert, C., & Mossberger, K. (2006). The effects of e-Government on trust and confidence in government. Public Administration Review, 66, (3), 354-369.

204

ตํารวจศาสตรเปรียบเทียบ

CONCEPT PAPER POLICE OFFICER’S PERCEPTION OF COMMUNITY POLICING AND ITS RELATED ISSUES IN BHUTAN

Mr.Norbu Zangpo

MPA (specializing in Police Administration & Community Relations) College of Local Administration, Khon Kaen University, Thailand

E-mail: norbu.zangpo@yahoo.com

ABSTRACT

The recent years’ initiatives of Royal Bhutan Police (RBP) towards the community oriented policing (COP) shows the sign of changing police approach to create safer society through partnership programs participation. The programs are carried out to address the increasing trend of crimes, social disorders, to take police service closer to citizens, to improve police image, to bring better partnership of police and community whereby creating better foundation of democracy.

Integration of this COP idea is complex and demanding within the organization and community. This study will give the brief account of evolution of RBP to its modern state, organizational determinism, current situations and COP pilot programs. The term community policing as such is not being used by RBP, however the principle theory is based on community policing concept of partnership.

As per the empirical studies and research the professional or the traditional policing have failed to bring impact on controlling crime and peaceful neighborhoods. RBP mission statement also give vision of community policing aspect of partnership and the partnership is one of the core components of community policing. Since there is no research available on community policing in Bhutan, this study is intended to be an exploratory study to gain more insight into the perception of officers and it’s practice focusing specifically in community oriented policing programs. This study explores to find out officers’ perceptions, awareness and knowledge about

community policing, acceptance, support and its perception of barriers to implement community policing. The main argument here is that without having the ideas and community policing knowledge among the officers, the initiated COP program would not be effective and successful because police are assumed as the main driving force to initiate community policing in partner with citizen. This study also explore to find out police attitudes towards community and to bring the suitable recommendations to support in context to newly formed democratic society of Bhutan.

KEYWORDS: Commissioned Police officers; Perceptions; Community oriented policing; Partnership; Community policing knowledge and awareness.

BACKGROUND

Bhutan is a small land locked kingdom in South Asia. It is located at the eastern end of the Himalayas; bordered at the south, east, and west by the Republic of India; and to the north by the People’s Republic of China. The process of modern development in Bhutan started only in 1961 when His Majesty Jigme Dorji Wangchuk ,the Third Druk Gyalpo opened up the country to rest of the world by ending its period of self imposed isolation (Wangchuk, 2010:30). Before that, Bhutan was isolated from western influence and its policies were closed to the western culture and education system.

His Majesty Jigme Dorji Wangchuck had envisioned the need of modern police in line with the country’s opening its doors to the rest of the world. He commanded to set up the Royal

Bhutan Police on 1 st September 1965 (RBP Record) which was after almost one and a half century of since the modern policing was set up through the Metropolitan Police Act of 1829 in

England. It was Sir Robert Peel that established a regular paid police force for the first time (Cordner & Scarborough, 2010:4). In the case of Bhutan, about 555 officers and other ranks from the Royal Bhutan Army were tasked to form the police organization in 1965. It was then known

as the Bhutan Frontier Guards. Since then, 1 st September is observed as Police Raising Day every year to commemorate the continuation of allegiance of the Royal Bhutan Police (RBP) to the

“Tsa Wa Sum” which means King, Country, and People. However, with development and economic growth there experienced a rise in social problem

like crime by many fold(Crime Statistic,2012). In order to secure public safety and to curve the rising crime rates, social problems and fear of crime, RBP with an initiatives from the Chief of Police, Brigadier Kipchu Namgyel has introduced community oriented policing programs as pilot projects in Capital city, Thimphu. The new programs are initiated with a notion to bring

partnership of police and community together to control crime, reduce fear of crime, provide safety, bring citizens confidence on police, urge citizens to report crime, share information, to make citizen aware of police duties & functions ,to solve problems (Crime prevention) and to get feedback from citizen.

The most fundamental reason for community policing and problem-solving is acknowledging that the police can’t solve all community problems by themselves. Community policing requires the majority of the community to accept personal responsibility for personal safety and solving problems in their neighborhoods with support of police and other government agencies. The empirical study has shown that the traditional policing have failed to control crime and disorder in society and the new policing strategy of community policing is initiated for social safety. The true essence of community policing would be difficult to achieve if the police officers are not aware and lack knowledge of community policing.

Ones perceptions are dependent on believe, past experience, facts and knowledge about the particular aspect or subject. The perception depends on how one casts his gaze around the world which again depends upon his knowledge of world, and on his purpose that is on the information that he seeks (Gombrich,1972). To be effective, behavior has to be geared on facts, but facts are reached only through perception, which is subject to various distorting influences from the perceiver and perceived. The personal factors which colours one’s perception are so subtle in their operation that only a deliberate attention to them can make one aware of them (Arul). Perception is shaped by learning, memories and expectations. It is important to expose oneself to new knowledge and facts about the subject matters which influences perception either negatively or positively. The purpose of this paper is to find out the perceptions and the community policing knowledge and awareness among police officers. The community oriented policing program are initiated within the police department unlike in west, therefore it is assumed that police are the driving force to promote community policing. Almost everywhere, community policing involves politics, public relation and hard work of officers (Skogan & Hartnett,1997). It is very important to find level of understanding about community policing within police officers. Researchers and practitioners found the need for organizational and philosophical commitment by the police department (Kratcoki & Noonan,1995).The lack of philosophical commitment to community policing, lack of extensive department wide start up training and the lack of community solicitation and preparation( Williams,1992). Same way Community policing scholars have emphasized extensive start up training for both police and community members (Brown,1992;Miller & Hess,1994;Mclanghlin & Donahue,1995).The inadequacy of training is manifested itself in two ways; one is that the lack

of personal, positive contact between police officers and community and another is that police officers lack knowledge about their roles in the community policing endeavor, The systematic training of community and police officers is needed to open channels of communication, unfreeze myths and perception of residence and officers and foster understanding between the people and their police (Peverly & Philips,1993).

SIGNIFICANCE TO FIELD OF PUBLIC ADMINISTRATION (POLICE ADMINISTRATION)

This topic is important to public administration because community oriented policing programs are initiated to bring police effectiveness in crime control and service delivery system in society to ensuring community safety. The program will attribute to the social management theory to provide basic and necessary conditions of social safety to launch other social and economic activities. This study will contribute the organizational strategies, design and the procedure to police acceptance of the partnership engagement with community to achieve the social safety in context to new democratic social environment of Bhutan.

Community policing is an organizational strategy but not a set of specific programs-how it looks in practice should vary considerably from place to place, in response to unique local situations and circumstances (Skogan & Hartneet,1997).This study would be done with the assumption that the police would be the main driving agent for practical endorsement of community policing because police as a consistent department the police personnel have to be clear about the main concept of community policing as department as a whole in order to bring effective implementation. Ideally, in future, all officers should be community policing officer-not just a few designated as community policing officers, however current practice of community oriented program in Bhutan does not have designated community officers and community policing unit. This concept of community policing with its core component of partnership with community is in line with police mission statement and the theories of public service reforms which focus on citizenship, democracy, responsiveness and public accountability (Bourgon, 2007).

The programs are PYPP,POYPP, bicycle patrolling, Community police centers (mini police stations), friends of police (a volunteer representative from civil organization have registered with police to work in partnership), these pilot projects are being carried out in the capital city to address the increasing trend of crimes, social disorders, to reduce fear of crime and bring peace in society. These programs are carried out with a notion to take police service closer to citizens and to bring better partnership of police and community to solve the social problems jointly. It is evident that without peace and stability within we cannot achieve any goal in

society therefore law enforcement agent need to come up with new policing strategy to address crime and social disorders. Integration of this community policing idea is a complex and demanding within the organization and community. The primary goal of this study would be to assess the police perception towards community oriented policing in Bhutan and to produce specific recommendations for the improvement of police community relations.

This study will give the platform for future researchers to initiate in related field. This research will be the eye opener to administrators and also to citizen about factual finding of the perceptions, problems, to bring appropriate solutions and the recommendations for the proper management of the social problems. This study will add knowledge about the level of awareness about community policing concept and its barriers to implement in Bhutan.

OBJECTIVES

In this proposed research, four general research questions are addressed and the objective is to find answers to these questions.

1. Is there awareness and knowledge among police officers about community policing and its initiated pilot programs in Bhutan? (To determine awareness and knowledge about community oriented policing in Bhutan)

2. What are the perceptions of the police officers towards recently introduced community oriented policing programs in Bhutan? (To find out the perception of police officers about community policing)

3. Is RBP ready to bring community policing concept in main stream police department? (To determine acceptance and support for community oriented policing among officers)

4. What are the reasons behind initiation of community oriented policing pilot programs in Bhutan? (To determine and find out reason for initiation of community oriented policing pilot projects)

SCOPE OF THIS STUDY

The following scope and limitations apply to this study:

1. Because this study examines only the perception of the commissioned officers of RBP toward community policing concept and community oriented policing programs. Other Non commissioned officers (NCO) and ordinary ranks (OR) are not taken into account because this study is taken under the assumption that they have not undergoing

concept. NCOs/ORs constitute more than 80% of total strength of RBP. Firstly it is assumed that it is most important to find out officers level of understanding and knowledge about community policing because they are the core personnel who plans, commands, manage police organization at various level and enforce law.

2. This study may not get the clear and true perception of police as whole because actual front line NCOs and ORs who are in direct contract with citizen are not being studied in this research.

3. This study could not be carried out in depth because of time and resources constraint and the sample size is confined to commission officers only and do not represent whole population size of RBP.

4. Community oriented policing programs are just pilot projects for short period of time and its time bounded because of resource constrain.

5. There is limited police perception studies done so far and no literatures.

6. The meaning and understanding of community policing among RBP may be diverse.

7. In this study the commissioned officers who are not directly involved in day today activities of policing with citizens are also included for this research purpose because it is assumed that one point or other these officers would be engage for policing with citizen.

8. There is no research and literature reviews in context to community policing and related issues in RBP.

LITERATURE REVIEW

Community policing since beginning of 1980s and especially in 1990s started to dominate U.S. policing strategy (Cordner & Scarborough, 2010.p.7-8).Later It had been widely practiced in other countries like in Canada, Latin America, Europe, Africa and Asia. Several empirical studies in the 1980s assessed the effectiveness of community policing which led to more service oriented policing, increased non law enforcement contacts with citizens and had a more positive towards police – community relations, resulted in decreases in the public’s perception of social disorder, fear of personal victimization and the level of personal and property crime ,reduced calls for service ,increased citizens awareness of and satisfaction with the police (Miller, et al, 2008, p.275-277).

The presence of more police patrolling on foot in a neighborhood or working out of a local substation, the residents feel less fearful. In areas where officer have developed sustained cooperation with community groups and fostered self help programs, they have witnessed declining level of social disorder and physical decay (Skogan & Hartneet,1997).

Trojanowicz, S in 1992 proposed that Community policing is based on two social theories- Normative Sponsorship Theory and Critical Social Theory. Normative Sponsorship Theory postulates that most people are of good will and that they will cooperate with others to facilitate the building of consensus and the more that groups share common values, belief, and goals, the more likely it is that they will agree on common goals when they interact together for the purpose of improving their neighborhoods. Critical Social Theory has three core ideas enlightenment, empowerment and emancipation. This theory focus on how and why people coalesce to correct and overcome the socioeconomic and political obstacles that prevent them from having their needs met. Bhutan, the community police concept is a recent issue of RBP to address the rising crime and to improve public image of police through partnership. The first program Police Youth Partnership program was introduced in 2008 under the dynamic leadership of present Chief of Police Brigadier Kipchu Namgyel (CPU,2008). RBP shall, as a trained uniform force under the Ministry of Home Affairs, be primarily responsible for maintaining law and order and prevention of crime, and shall also be considered an important part of the nation’s security force (Constitution,2008,Article 28 (3) and the same provision is implied in nature and function of RBP(RBP Act,2009,Section 3). The Royal Bhutan Police Service Board has powers and functions to formulate policies, rules and regulations and guidelines which are community and partnership oriented. The provision of RBP Act, 2009 Section 39 states that the code of conduct of police which supports the community relationship and partnership. The duties of RBP as per the act is conducive to promotion of community policing concept where it states that beside maintaining law and order, investigation, detection of crime and other functions, the provision emphasizes on crime prevention and delivering of police services to the community while promoting partnership with the community in identifying and resolving the issues to maintain social order (RBP Act, 2009. section 41). Work in partnership with the Bhutanese community to ensure safety, security and protection of live and property (RBP Mission,2008).The above organizational determinism are the theoretical base to initiate and encouraging towards the community partnership program however being at the infant stage the acceptance of general police is yet to ascertain. The current study will explore the knowledge and perception of police officers in Bhutan with regards to community policing in an effort to answers the research question. There are no research and studies conducted with community policing issues, hence it is very difficult to bring the views concept in context to RBP in Bhutan. However in general it is assumed that the same evolution process has been taking place in Bhutan with regards to

policing practice because directly or indirectly the main idea or the basic principle of police function and duties are based on classical policing theory of the west.

Community policing is a philosophy that promotes organizational strategies that supports the systematic uses of partnerships and problem- solving techniques, to proactively address the immediate conditions that give rise to public safety issues such as crime, social disorder and fear of crime (COPS, 2012). The burst of ideas, arguments, and protests during the 1960’s and 1970’s mushroomed into a full-scale social movement. Antiwar protestors, civil rights activists, and other group began to demonstrate in order to be heard. Overburdened and poorly prepared police came to symbolize what their group sought to change in their government and society (BJA,1994). The idea of community policing came up in late seventies due to combination of the dissatisfaction with criminal justice and the role of patrol officers, research results, the trend towards private policing and the writings of Goldstein and Wilson and Kelling (Miller, et al, 2008). Herman Goldstein’s “Problem oriented policing” in 1979 and james Q.Wilson and George L.Kelling’s “Broken Windows” in 1982 were the driving force of this new policing of community policing. The public assumed that the police alone were unable to preserve the peace and many called for greater cooperation between public and private policing, others argued that public should collaborate with all policing efforts(Miller, et al,2008).Several studies demonstrated that community policing was improving problems associated with citizen’s criticism of police : lack of citizen inputs, poor-citizen interaction and public concern about perceived rising crime rates (Dewitt,1992; Kennedy,1993; Peak and Glensor,1999; Skogan & Hartnett,1997; Trojanowicz & Bucqueroux,1994 as cited in Dagg,2010; p.6). Modern community policing recognizes that police can rarely solve public safety alone(USDOJ,2009:5). Partnerships between the police, individuals and organizations can create solutions to problems as well as trust in the police as a law enforcement agency (USDOJ,2009:5). It is also view that public’s involvement in policing as co producer of community safety and wellness (Fridell,2004,p.3) and therefore community policing is more open than traditional policing (USDOJ, 2009, p.5). Problem solving is essential to active prevention as the police are addressing the underlying problem of crime rather than merely responding to the same situation again and again (Fridell,2004,p.6). Community policing is democracy in action. It requires the active participation of local government, civic and business leaders, public and private agencies, residents, schools and hospital. All who share a concern for the welfare of the neighborhoods should bear responsibility for safeguarding that welfare (BJA, 1994) p.4.Community policing strategy is based on notion that community interaction and support can help control public safety issues such a crime, social disorder and fear of crime. The goal of this preventive policing strategy is to work more efficiently and effectively as a

police force and improve police –community relations and perception of safety and security (Schols,2011).Internationally it is agreed that community policing needs to be a long term strategy with long term outcomes to allow for the development of decision making processes and a police culture that fosters the concept (Skogan and Hartnett, 1998). In addition, Skogan and Hartnett argue practices will vary from place to place to respond to the unique situations faced by communities (Cited in Coquilhat,2008).Community policing requires that the police become more involved in the community and to try work with them to solved problems, rather than going reactively from call to call. The philosophy of community policing requires a change in mindset of the police, and it also requires a change in the organizational structure of the department (Clark,2011.p.15). It is also argued that if a police agency attempts to implement community policing while retaining the traditional para-military structure, chain-of-command procedures and continues to utilize an authoritative style of top down management ,community policing will be destined to fail(Oliver,2000.p.211). The current situation in Bhutan is that as of now no pressure from society to police except there is rising tends of crime rates which would definitely lead to public dissatisfaction and building of pressure for change in later stage. Therefore it is through the experiences of west that RBP is trying to fore see future situations and currently demanding within itself for the change towards community oriented policing strategy.

The research study in Houston Police Department has found that female officers, a supervisors, or had background in concept of community policing were more supportive and acceptance to implement community policing (Poor, 2008).Therefore it can be said that police attitudes and perceptions are positively correlated to the awareness about the community policing among them. RBP management has started few of the community oriented policing programs recently and this study will try to find out the perceptions of all officers concerning its acceptance, knowledge and awareness about community police and related issues in Bhutan.

METHODOLOGY

A mixed methods approach using both quantitative and qualitative approach would be used to examine the data gather from the survey. A survey research design would be chosen for this study because (Vogt, 1999. p.65) states that it allows the data to be collected at a single point in time. Survey are the only efficient way to obtain information such like (Data)for beliefs, attitudes or values and it is possible to yield a lot of information at a reasonable cost in time and effort (Vogt,2007.p.90).This survey is exploratory in nature because of no literature available

describe something that has not been studied extensively, and the their purpose is not to “explain a phenomenon “but rather, to describe it(Byyant,2004.p.96).Unit of analysis would be on individuals – Only the police officers are selected for this research because the reason being that this study is based on the assumption that police officers are the driving force to initiate community policing in society and which means police as a consistent organization can push factors towards community policing influencing the community or citizen through awareness program and mutual trust. However only the commissioned police officers of RBP are studied because officers form the core mental and decision making body in RBP as a whole, therefore it is important to understand the stand of various level and ranks of officers to recently introduced community policing programs and other reason is that some of officers have all ready attended community policing training in abroad. Various levels of commissioned police officers would be surveyed through questionnaire and interviews. The non commissioned officers and other ranks are excluded because none of them attended community policing training in abroad and some of senior NCOs are not educated to understand the community concept.

DEPENDENT VARIABLE

Attitudes/perception to Community Policing, Independent variable and control variable which effects are age, year of service, Rank ,Gender, Designations, education ,awareness of CP, budget, police subculture, organizational determinism and set up. Attitudinal /perception construct are to be measured through a survey items.

Figure 1 Independent, dependent and extraneous variables in a causal relationship.

Police

Community Policing

Attitude/perception

Dependent Variable

Independent variable

Barriers affecting the relationship

• Organizational determinism

• Age

• Gender

• Police sub culture

• Budget

• Year of service

• Public friendly rules & Regs.

• Rank/Designation

• Training program of CP

• Education level/awareness

of CP

• Decision making /discretion

OPERATIONALIZE THOSE VARIABLE

Officer perceptions regarding attitudinal constructs that reflect aspects of community policing would be measured through a 58 -item survey. Officers would be asked to rate their agreement with each statement in the survey on a scale of 1- 5 with 1 indicating strong disagreement and 5 indicating strong agreement for 39 questions and 19 open ended question would be analysis further to confirm the perception about knowledge level among officers. Scale constructed on basis of item content and consistency using Likert scale. The six construct represent the following:

1) Awareness and knowledge of community policing.

2) Acceptance of community oriented policing

3) Support for community oriented policing

4) Police attitudes/ behaviors

5) Implementation problem

6) Acceptance that communication between senior command and subordinates are good.

SAMPLING

The sample selection would be based on simple random sampling in case of this study because the total number of commissioned police officers in Bhutan is only 171(RBP Record,2013), therefore this study shall take whole population of officers for the purpose of this research. Since study take accounts of all commissioned police officers of Bhutan, the actual or sample population would represent whole of Bhutan and it is distributed throughout all branches of police. All level of commissioned police officers are accounted for this study. The table below show the total number of commissioned officers (population study) of RBP in Bhutan.

Table 1. The various RBP branches with total no.of actual commissioned officers in Bhutan with a sample size from each divisions.

Police Branches No.of Divisions No.of Officers No.of sample officers No.of Respondent

Field Divisions

12 94 Traffic Division

1 3 Security Division 1

13 Fire Division

1 2 Jail Division

1 5 Police training C 2

TOOLS (INSTRUMENTATION)

The survey instrument for this study is designed by the researcher to gather information on perception of officers towards community policing. The survey consist of 8 questions designed to gather demographic information,39 likert scale questions with scaling of 1-5(Strongly disagree, disagree, uncertain, agree and strongly agree) points and 19 open ended qualitative questions which would be analysis after collection and then group to quantify for scaling. Open ended question which allows the respondent to more fully explain their opinions and insight of awareness and knowledge of community policing. The survey instrument would be check for validity. Pre test survey would be conducted to ensure that the questions or survey make sense and worded in a manner that would be meaningful to respondents. Revisions would be made to the instrument based on the feedback received from the test survey.

DATA COLLECTION

The Method for data collection would be based on a quantitative and qualitative approach that utilized a survey research design and interviews. The questionnaire would be send through mail to those officers who are out of station for study, leave or any other reasons accordingly email reminder would be send to officers accordingly. Other way is that self administered interviews based on the survey questionnaire would be conducted to collect the

data so as to get quick response from the respondents. Data collection - primary sources with structured, both open and closed end questionnaire. Data will be collected from all categories of commissioned police officers of Royal Bhutan police. A brief explanation of study, anonymity and confidentiality of the participant, date, time and place of collection would be provided to those officers who would be interviewed. Participant in the study would be voluntary and the return of complete questionnaire would be treated as the participants “consent”.

STATISTICAL ANALYSIS

Data would be managed and analyzed using the Statistical Package for Social Sciences (SPSS) version 17.0.Descriptive statistics would be used to describe the officers “attitude and perception towards community policing. The perception of officers would be described mainly through percentages.

RESULT AND DISCUSSION

The result would show with personal characteristics the officers and their perception on community policing knowledge and awareness, acceptance, support, relation among officers, and its barriers to implement. The composition of officers as management based on rank structure and gender would be shown. The result of this study would bring suggestion and recommendation for the development of the community policing to enhance police public relations. This study is aim to find out the general perceptions of officers towards community oriented policing therefore expected to show positive or negative attitudes /perception.

CONCLUSION AND RECOMMENDATIONS

The result will be achieved only after completion of the data collection and analysis. Accordingly appropriate recommendation would be made based on the research result. The result of this study will give base for the further research in this field of study. The empirical studies and the most of the reviews of community policing has shown advantages to police and community for bring social safety and security as a whole. It is also observed that the police research studies dates back from 50 years ago and tremendous research and reviews had been done to improve the policing strategy, and most of these times community policing listed on top starting from America.

REFERENCES

Arul, M .J. (Retrieved on 09 March 2013). Perception and its significance. http://arulmj.net/perceptn.html. Bourgon, Jocelyne. (2007). Chapter 21.Why should Government engage citizens I service delivery and policy making? OECD Public Governance Committee Symposium on “Open and inclusive policy making” held on 16 October 2007 at the OECD, Paris.

Brown, L. (1992). Violent crime and community involvement.FBI Law Enforcement Bulletin, 61(5), 2-5. Bryant, M.T. (2004). The Portable dissertation advisor. Thousand Oaks. Calif. : Corwin Press. Bureau of Justice Assistance, (1994). Understanding Community Policing : A Frame work for

Action. U.S. Department of Justice, Office of Justice Programs. Clark, Mark A. (2011). The implementation and Effect of Community Policing on Higher education Campus in Illinois: Perceptions of Administrators. Department of Education Administration and Foundation, Illinois State University.

Constitution of Kingdom of Bhutan (2008). Royal Government of Bhutan. [Online]. Available:

http://www.constitution.bt/constitution/constitution.htm .

Coquilhat, Jenny. (2008). Community policing : An International Literature Review, Evalution Team Organizational Assurance New Zealand Police PO Box 3017 Wellington NZ. COPS, (2012). Community Policing- Defined. Community oriented policing Services,U.S.Department of Justice.

Cordner, Gary W.& Scarborough, Kathryn E. (2010). 7 th ed. Police Administration; Matthew Bender & Company, Inc,a member of the LexisNexis Group New

providence, NJ. Crime Prevention Unit, RBP. (2008). Source from office record in CPU, Royal Bhutan Police HQs ,Thimphu. Fridell, Lorie. (2004). The Defining Characteristics of Community Policing. In : Fridell, Lorie,and

Mary Ann Wycoff, eds.Community Policing:The past, Present, and Future, 3-12.

Gombrich, E H. (1972). The mask and the face: The perception of physiognomic likeness in life and in art. P.64.The Jhons Hopkin University Press. Baltimore and London. Kratcoski, P.C., & Noonan, S.B. (1995). An assessment of police offciers’acceptance of community policing. In P.C. Kratcoski & D. Dukes (Eds.), Issue in community policing. Cincinnati, OH: Anderson.

McLaughlin ,V., & Donahue, M. (1995). Training for community-oriented policing.In P.C. Kratcoski, OH:Anderson.

Miller, L.S.,& Hess, K.M. (1994). Community Policing: Theory and Practise. Minneapolis, MN: West. Miller, Linda S.; Hess Karen Matison. & Orthmann, Christine Hess. (2010). 6 ed; Community Policing- Partnership for Problem Solving. Delmar Cengage Learning,5 Maxwell Drive, Clifton Park, NY 12065- 2919 USA.

Oliver, W M. (2000). Community policing: Classical readings .Upper Saddle River. NJ: Prentice Hall. Peverly, W.,& Phillips, P. (1993). Community Policing through citizen police academies- The police Chief, 60,(8), 89-91. Poor, Diana R. (2008). : Barriers to the acceptance of community policing in Houston, Texas: A Dissertation presented in partial fulfillment of the requirements for the degree Doctor of Philosophy, Capella University, October 2008, 2-5. Royal Bhutan Police Act, (2009). : Royal Government of Bhutan.www.rbp.gov.bt. RBP Mission, (2008). ; The statements on RBP. [Online]. Available: www.rbp.gov.btt . Schols, Judith. (2011). Agent of Change: A case Study of Community Policing in LA Antigua

Guatemala, 6. Skogan, Wesley G. & Hartnett, Susan M. (1997). ; Community Policing- Chicago Style. Oxford University Press, New York. USDOJ, (2009). U.S. Department of Justice, Office of Community Oriented Policing Services COPS (2009). ‘Community policing Defined’. [Online]. Available: http://www.usdoj.gov/Default.asp?Item=36 . Vogt, W.P. (1999). Dictionary of Statistics and Methodology: a nontechnical guide for the social

sciences(2 nd ed.) Thousand Oaks, Calif.: Sage Publications. Vogt, W.P. (2007). Qualitiative Research methods for professionals. Boston, Mass.:Pearson.

Wangchuk, Lilly. (2010). : Facts about Bhutan- The land of the Thunder Dragon. Absolute Bhutan Books, Thimhpu, Bhutan, 219-235. Williams, Brain N. (1999). Perception of children and teenagers on Community policing: Implications for Law Enforcement leadership, training, and citizen Evalutions. Police Quarterly 1992,Pb/Sage. [Online]. Available: http://pqx.sagepub.com/content/1/2/150 .

พันตํารวจโท ชํานิ คนไว นักศึกษาหลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรlมหาบัณฑิต

สาขาการบริหารงานตํารวจและชุมชน วิทยาลัยการปกครองทzองถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแกyน

บทคัดยXอ

การศึกษาอิสระเรื่องนี้มีวัตถุประสงคl เพื่อศึกษามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ รถจักรยานยนตlและแนวทางในการสyงเสริมใหzผูzขับขี่สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตlโดยทําการศึกษา จากประชากรกลุyมตัวอยyางทั้งหมด 100 คน ดําเนินการโดยการจัดประชุมระดมสมอง ผูzเขzารyวมประชุมเพื่อหา มาตรการและแนวทางในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl ในการศึกษาครั้งนี้พบวyา มาตรการในการ สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl คือเสียคyาปรับ รับหมวกฟรี มาตรการสรzางกลุyมตัวอยyางหาแกนนํา วาง มาตรการเรื่องหมวกกันน็อคอยูyในมหาวิทยาลัยขอนแกyนโดยตั้งดyานตรวจอยyางเขzมงวดบังคับใชzกฎหมายอยyาง จริงจัง และปลูกจิตสํานึกใหzเขzาระบบการจัดการรุyนนzองหรือการรับนzองใหมy เชyน การทําหมวกกันน็อครุyนใหzกับรุyน นzองแลzวบังคับใหzใสy และเพื่อใหzเกิดประสิทธิผลในการปฏิบัติงานหนyวยงานตํารวจควรมีแนวทางจูงใจใหzผูzขับขี่ อยากจะสวมใสyหมวกนิรภัย โดยควรออกแบบหมวกนิรภัยใหzมีรูปลักษณlสวยงามไดzมาตรฐาน ใชzมาตรการบังคับซื้อ เมื่อโดนจับปรับตzองรับหมวกกันน็อคไปดzวย มีสื่อประชาสัมพันธlหรือภาพเตือนใจใหzตระหนักถึงการเกิดอุบัติเหตุ กรณีไมyสวมหมวกนิรภัยตามจุดที่เกิดอุบัติเหตุบyอยครั้ง กวดขันจับกุมอยyางเขzมงวดและปรับหนักไมyมีการวyากลyาว ตักเตือนในอัตราตั้งแตy 500 บาทขึ้นไป ปลูกฝŠงคyานิยมใหzมีจิตสํานึกในการเคารพและรักษาวินัยจราจรโดยบรรจุ วิชาการจราจรในหลักสูตรการเรียนการสอน จับอบรมกyอนที่จะใหzผูzถูกจับมาเสียคyาปรับทําใหzเห็นความยุyงยากเมื่อ ถูกจับกุม ดําเนินการปรับเต็มอัตราทุกรายไปไมyวyาจะเป‹นตํารวจ ญาติหรือประชาชนทั่วไป โดยใชzมาตรฐาน เดียวกันหมด และที่สําคัญตํารวจควรพูดจากับประชาชนดzวยความสุภาพโดยไมyเลือกชนชั้น และควรเขzมงวดกับ ตํารวจดzวยกันเองใหzเป‹นตัวอยyาง

ความเปZนมาและความสําคัญของป_ญหา

ในปŠจจุบันรถจักรยานยนตl มีบทบาทสําคัญตyอการดํารงชีวิตของคนไทยอยyางมาก เนื่องจารถจักรยานยนตl มีความคลyองตัวในการเดินทาง โดยเฉพาะอยyางยิ่งในเมืองหรือจังหวัดใหญyๆ เชyนกรุงเทพฯ ขอนแกyน นครราชสีมา ฯลฯ นอกจากนี้รถจักรยานยนตlมีราคาที่ไมyแพงจนเกินไป หาซื้องyายและคyาบํารุงรักษาไมyสูง ไมyสิ้นเปลืองน้ํามัน เชื้อเพลิงมากนัก รูปลักษณlสวยงาม และสามารถทําความเร็วไดzทันเวลา ประกอบกับคyานิยมของคนไทยโดยเฉพาะ กลุyมวัยรุyน นักเรียน นักศึกษา นิยมใชzรถจักรยานยนตl ในการเดินทางกันมาก รถจักรยานยนตlจึงเป‹นยานพาหนะที่ ประชาชนมีความตzองการสูงขึ้นเรื่อยๆ ดังเชyน สถิติจํานวนรถจักรยานยนตlที่จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติ รถยนตlของกรมการขนสyงทางบก กระทรวงคมนาคม พบวyาในป‘ 2550 ถึง ป‘ 2551 มีรถจักรยานยนตlที่จดทะเบียน ทั่วประเทศจํานวน 15,236,081 คัน ตyอมาในป‘ 2552 จะเห็นไดzวyาจํานวนรถจักรยานยนตlเพิ่มขึ้นกวyา 10 ลzานคัน (กรมการขนสyงทางบก กระทรวงคมนาคม, 2553) และมีแนวโนzมสูงขึ้นอยyางตyอเนื่อง

และเป‹นที่นyาสังเกตวyาอุบัติเหตุจากการจราจรไดzเพิ่มขึ้นอยyางมาก ประกอบกับการขยายตัวของความ เจริญทางดzานถนนหนทาง ดังจะเห็นไดzจากขzอมูลอุบัติเหตุทางการจราจร จากสํานักงานตํารวจแหyงชาติทั่วประเทศ ในป‘ พ.ศ. 2552 และป‘ พ.ศ. 2553 มีสถิติการเกิดอุบัติเหตุทั่วประเทศ ในป‘ พ.ศ. 2552 เกิดอุบัติเหตุ 77,616 ราย และมีผูzเสียชีวิต 11,652 คน ในป‘ พ.ศ. 2553 เกิดอุบัติเหตุ 73,737 ราย แตyมีผูzเสียชีวิต 11,988 ราย เฉลี่ยแลzวใน ป‘ พ.ศ. 2552 และป‘ พ.ศ. 2553 ทั่วประเทศจะมีคนตายจากอุบัติเหตุจากการจราจร วันละ 35.3 ราย หรือชั่วโมง ละ 1.5 ราย

จากปŠญหาอัตราการเพิ่มขึ้นของปริมาณรถในการจราจร และการสูญเสียจากอุบัติเหตุการจราจรจึงควรมี มาตรการการป’องกันแกzไขปŠญหาอยyางจริงจังโดยเฉพาะอุบัติเหตุจากรถจักรยานยนตl เชyน การใหzผูzขับขี่เคารพกฎ จราจรอยyางเครyงครัด รวมทั้งการสyงเสริมใหzมีการสวมหมวกนิรภัย โดยกระทรวงมหาดไทย ไดzออกกฎหมายสําหรับ ผูzขับขี่ และคนโดยสารหรือผูzซzอนทzายรถจักยานยนตlตzองสวมหมวกนิรภัยที่จัดทําขึ้นโดยเฉพาะการทําใหzประชาชน หันมาเห็นความสําคัญ และเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการใชzหมวกนิรภัยขณะขับขี่ และโดยสารรถจักยานยนตlมาก ขึ้นนั้นสามารถทําไดzหลายวิธี เชyน การใหzการศึกษาดzานสุขภาพและการสรzางจิตสํานึกของความปลอดภัย ตลอดจน มาตรการทางกฎหมาย ผูzศึกษาในฐานะเป‹นนายตํารวจประจําอยูyที่ศูนยlฝ”กอบรมตํารวจภูธรภาค4 สังกัด ตํารวจภูธรภาค4 และเป‹นนักศึกษาหลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารงานตํารวจและ ชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแกyน จึงมีความสนใจที่จะศึกษาเพื่อหามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ รถจักรยานยนตl และสyงเสริมใหzมีการรณรงคlประชาสัมพันธl แนะนําใหzผูzที่ใชzรถจักรยานยนตlตระหนักถึง ความสําคัญและความจําเป‹นตyอการสวมหมวกนิรภัยทุกครั้งที่ใชzรถจักรยานยนตlเป‹นพาหนะในการเดินทาง โดยเฉพาะในเขตพื้นที่ความรับผิดชอบของสถานีตํารวจภูธรเมืองขอนแกyน ซึ่งเป‹นเขตพื้นที่ผูzวิจัยไดzเลือกมา ทําการศึกษาวิจัย เพื่อใชzเป‹นแนวทางในการปฏิบัติงานของสํานักงานตํารวจแหyงชาติตyอไป

เพื่อศึกษามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตlและแนวทางในการสyงเสริมใหzผูzขับขี่ สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl

การศึกษาครั้งนี้ มุyงศึกษามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตlของผูzขับขี่ รถจักรยานยนตlในเขตพื้นที่จังหวัดขอนแกyน กับประชากรกลุyมตัวอยyางทั้งหมด 100 คน

วรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวขcอง

ในการศึกษาวิจัย เรื่อง มาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl จากเอกสารและผลงาน

ที่ผyานมาเพื่อเป‹นพื้นฐานและแนวทางในการวิจัย ดังนี้

มาตรการในการสXงเสริมใหcประชาชนปฏิบัติตามวินัยจราจรของประเทศตXางๆ

หลายประเทศใหzความสําคัญกับการบังคับใชzกฎหมายจราจรอยyางเขzมงวด โดยจะขอยกตัวอยyางดังนี้ ประเทศญี่ปุgน มีการบังคับใชzกฎหมายจราจรอยyางเขzมงวดและเครyงครัดตามมาตรา 65 ของพรบ. การจราจร มีผลบังคับใชzตั้งแตyวันที่ 9 กันยายน คศ.2007 เป‹นตzนมาจนถึงปŠจจุบันโดยตัวกฎหมายไดzกําหนดใหz หzามขับขี่ยานพาหนะในขณะที่มีแอลกอฮอลlในรyางกาย หzามใหzยืมหรือใหzใชzยานพาหนะ แกyผูzที่นyาวิตกวyาจะกระทํา ผิด หzามใหzสุรา หรือสนับสนุนการดื่มสุรา แกyผูzที่นyาวิตกวyาจะกระทําผิด หzามรzองขอหรือไหวzวานใหzผูzอื่นขับขี่ ยานพาหนะไปสyงตนเอง โดยที่รูzอยูyแลzววyาบุคคลนั้นเป‹นผูzที่มีแอลกอฮอลlในรyางกาย อีกทั้งหzามรyวมโดยสารไปใน ยานพาหนะที่ขับขี่โดยบุคคลที่กระทําผิดดzวย

บทลงโทษ ผูcขับขี่เมาแลcวขับ

1. พิจารณาตามสภาพ วyาไมyอยูyในอาการที่จะควบคุมการขับขี่ไดzตามปกติ เชyน เดินเซ ตาปรือ หนzา แดงก่ํา ฯลฯ

2. โทษจําคุกไมyเกิน 5 ป‘ หรือปรับไมyเกิน 1 ลzานเยน (3.6 แสนบาท)

3. หักคะแนน 35 แตzม และเพิกถอนใบขับขี่ 3 ป‘

4. หากกyออุบัติเหตุทําใหzมีผูzเสียชีวิต จะมีความผิดในโทษฐานขับขี่อันตรายอันเป‹นเหตุใหzมีผูzเสียชีวิต ตzองโทษจําคุกไมyเกิน 20 ป‘ ซึ่งเป‹นโทษที่หนักกวyาการขับขี่โดยประมาทอันเป‹นเหตุใหzมีผูzเสียชีวิต ซึ่งกําหนดโทษไวzไมyเกิน 7 ป‘หรืออาจกลyาวไดzวyา การเมาแลzวขับและทําใหzมีผูzเสียชีวิต มีโทษ รุนแรง รองจากความผิดฐานฆyาคนตายเลยทีเดียว

ซึ่งจากการศึกษาพอสรุปไดzวyา ญี่ปุ—นใชzมาตรการในการลงโทษอยyางรุนแรงมากสําหรับผูzที่ฝ—าฝ˜น และกระทําผิดกฎจราจร จึงทําใหzคนญี่ปุ—นเกิดความกลัวและระแวงในการกระทําผิดมาก เพราะถzาหาก เกิดอุบัติเหตุขึ้นคนที่ถูกตzองที่สุดคือคนเดินถนน ไมyใชyคนที่ขับรถบนถนน จึงทําใหzคนที่เดินทางดzวยเทzาไมy สนใจวyาจะถูกรถชนหรือไมyเพราะกฎหมายใหzการคุzมครองมากกวyา และจากขzอมูลดังกลyาวขzางตzนสามารถ วิเคราะหl จุดอyอนและจุดแข็ง ของการสyงเสริมใหzประชาชนปฏิบัติตามวินัยจราจรของประเทศญี่ปุ—นดังนี้

จุดออน คือ ทําใหzการจราจรลyาชzาเพราะมีจุดตรวจถี่กันมาก คนเดินถนนอาจประมาณไดzเพราะ คิดวyาเดินอยyางไรก็ไมyผิดเพราะหากเกิดอุบัติเหตุความผิดจะตกอยูyที่ผูzขับขี่เสมอ และญี่ปุ—นไมyมีไฟจราจร ตามจุดตัดมีแตyทางมzาลาย

จุดแข็ง คือ คนญี่ปุ—นมีวินัยในการขับขี่มากขึ้นและเกิดความกลัวการกระทําผิดมากขึ้น การทําผิด กฎจราจรลดนzอยลงและปŠญหาการเกิดอุบัติเหตุลดนzอยลงอยyางตyอเนื่อง

ประเทศสิงคโปร ใชzมาตรการในการรักษาการจราจร โดยมีชื่อเรียกวyา การบริหารจัดการการจราจร ณ Net World Event Structure Management ของสาธารณรัฐสิงคโปรl สามารถสรุปขzอมูลไดzดังนี้ เนื่องจากวyา ประเทศสิงคโปรlมีจํานวนรถยนตlเพิ่มมากขึ้นจึงทําใหzเกิดความหนาแนyนและแออัดในทzองถนนมากขึ้นตามมา ประเทศสิงคโปรlจึงมีนโยบายในการควบคุมจํานวนรถไมyใหzมีรถมากเกินไปในอนาคต จึงเพิ่มราคาคyาผyานทาง บริเวณตyางๆ ตามความแออัดของประชากรและเขตธุรกิจ โดยเฉพาะแหลyงชอปป™šง ถนนออชารlด อัตราภาษีน้ํามัน (50% ของราคาขาย สุดทzาย) เพื่อใหzประชากรคิดใหzดีวyาจะตzองจyายอะไรบzางกyอนที่จะซื้อรถ รัฐบาลสิงคโปรlไดzเก็บ อัตราคyาจอดรถที่สูงขึ้น ไดzเริ่มมีการนํามาใชz ในป‘ ค.ศ.1973 เพื่อนํามาใชzในการควบคุมการจอดรถของผูzเป‹น เจzาของรถ และเป‹นกลยุทธlหนึ่งในการประเมินตนเองและยับยั้งชั่งใจของชาวสิงคโปรlในการตัดสินใจซื้อรถยนตl กฎหมายในประเทศสิงคโปรlจะมีความเขzมงวดมาก และมีการลงโทษกันอยyางจริงจัง ถzาในกรณีที่มีการฝ—าฝ˜นกฎ จราจร ซึ่งจะมีกลzอง บันทึกภาพการฝ—าฝ˜น เจzาหนzาที่ตํารวจจะสyงจดหมายใหzมาเสียคyาปรับ การใชzมาตรการในการ เพิ่มภาษีในดzานตyางๆ เกี่ยวกับการคมนาคม เพื่อลดปŠญหาใหzมีรถยนตlนzอยลงโดยการเพิ่มภาษีน้ํามันใหzน้ํามันมี ราคาแพง เพิ่มคyาผyานทางใหzสูงขึ้น และเรียกเก็บคyาที่จอดรถที่แพงมาก ซึ่งจะเป‹นวิธีหนึ่งที่จะเป‹นการประเมิน ตัวเองของผูzซื้อรถวyาสมควรตัดสินใจที่จะซื้อรถยนตlหรือไมy และจากขzอมูลดังกลyาวขzางตzนสามารถวิเคราะหl จุดอyอนและจุดแข็ง ของการสyงเสริมใหzประชาชนปฏิบัติตามวินัยจราจรของประเทศญี่ปุ—นดังนี้

จุดออน การเก็บภาษีแพง น้ํามันแพง คyาผyานทางสูง ทําใหzไมyมีผูzซื้อรถเพราะไมyคุzมกับการใชzรถที่ ตzองเติมน้ํามันแพง และตzองเสียคyาจดรถใหzแกyรัฐบาลดzวย และยากแกyการเขzาไปลงทุนจากตyางประเทศ จุดแข็ง คือ การจราจรบนทzองถนนมีนzอยเพราะผูzใชzรถมีนzอยการเกิดอุบัติเหตุก็ลดนzอยลงดzวย การคมนาคมคลyองตัวเพราะถนนโลyง ลดปŠญหากําลังพลหรือเจzาหนzาที่ตํารวจและสะดวกในการทํางาน เพราะใชzกลzองวงจรป™ดบันทึกภาพการฝ—าฝ˜นกฎจราจร และประชาชนของสิงคโปรlมีวินัยและรูzจักประหยัด

มาตรการของประเทศที่ไดcรับการยอมรับวXาประชาชนปฏิบัติตามกฎจราจรอยXางมีวินัย อาทิ เชXน เวียดนาม ญี่ปุgน สหรัฐอเมริกา

ในสภาวะปŠจจุบันคนสyวนใหญyมีความจําเป‹นที่ตzองใชzรถจักรยานยนตlเป‹นพาหนะในการเดินทางใน ชีวิตประจําวัน ดzวยเหตุผลที่วyาเป‹นยานพาหนะที่มีราคาถูก มีความคลyองตัว สะดวกรวดเร็วประหยัดโดยเฉพาะคน ในตyางจังหวัดที่หyางไกล ระบบการขนสyงสาธารณะทําใหzไมyมีทางเลือกอื่นที่ดีกวyา ดังนั้นหลายประเทศจึงมี การศึกษาเพื่อหามาตรการในการสวมหมวกนิรภัย เพื่อลดการบาดเจ็บทางสมองใหzลดนzอยลง โดยจะยกตัวอยyาง ของประเทศเพื่อนบzานอยyางเวียดนามวyาเขาใหzความสําคัญในการใชzมาตรการใหzผูzขับขี่สวมหมวกนิรภัยอยyางไร

รัฐบาลของประเทศเวียดนาม ไดzออกมติคณะรัฐมนตรีฉบับที่ 32 ซึ่งเป‹นพระราชกฤษฎีกาอันสyงผลใหz เป‹นขzอบังคับสําหรับผูzขี่มอเตอรlไซคlและผูzโดยสารในเวียดนามตzองสวมหมวกกันน็อคเมื่อใชzถนนทุกประเภทตั้งแตyที่

15 ธันวาคม ค.ศ. 2007 เป‹นตzนไป แมzวyากฎหมายสวมหมวกกันน็อคฉบับใหมyนี้ไมyมีขzอยกเวzนเฉพาะเจาะจงสําหรับ เด็กก็ตาม มันก็ไมyไดzมีเนื้อหาตyอเนื่องกับกฎที่มีอยูyอยyางเต็มที่ เหตุเพราะภายใตzมาตรการของคําสั่งเพื่อการ แทรกแซงทางการบริหารจัดการของเวียดนาม เด็กอายุต่ํากวyา 14 ป‘ไมyอาจจะถูกแทรกแซง รวมถึงบทลงโทษตyาง ๆ สําหรับการที่ไมyสวมหมวกกันน็อคสําหรับเด็กอายุ 14 ป‘ แตyไมyเกิน 16 ป‘ สามารถถูกตักเตือน และสําหรับ

เยาวชนอายุ 16 ถึง 18 ป‘ สามารถถูกปรับไดz แตyจะถูกปรับเป‹นจํานวนเงินในอัตรากึ่งหนึ่งของผูzใหญy กฎหมายใน ปŠจจุบันไมyไดzรับรองบทลงโทษเมื่อมีการละเมิดเกิดขึ้นกับผูzใหญyที่รับผิดชอบดูแลเด็ก ดังเชyนมาตรการที่สามารถ ประยุกตlใชzในประเทศอื่น ๆ ไดz เชyนในออสเตรเลีย กัมพูชา และมาเลเชีย ดzวยขzอจํากัดเหลyานี้ การใชzหมวก กันน็อคในเด็กและเยาวชนก็เลยไมyถูกบังคับใชzในทางปฏิบัติ ขzอดี คือ ประชาชนในเวียดนามเห็นความสําคัญในการ ใหzหมวกนิรภัยมากขึ้น คํานึกถึงความปลอดภัยของผูzซzอนทzาย เพราะเห็นความอันตรายหากเกิดอุบัติเหตุแลzวไมy สวมหมวกนิรภัยเมื่อเกิดอุบัติเหตุแลzวมีการเสียชีวิตมาก สyวนขzอเสียคือ ผูzคนในเวียดนามใชzรถจักรยานยนตlเป‹น จํานวนมาก ซึ่งเป‹นผลมาจากรถจักรยานยนตlราคาถูก จึงทําใหzมีปŠญหาอุบัติเหตุตามมาเป‹นอยyางมาก ซึ่งสามารถ วิเคราะหlจุดอyอน-จุดแข็งไดzดังนี้

จุดออน คือ ผูzคนในเวียดนามใชzรถจักรยานยนตlเป‹นจํานวนมาก ซึ่งเป‹นผลมากจาก รถจักรยานยนตlราคาถูก จึงทําใหzมีปŠญหาอุบัติเหตุตามมาเป‹นอยyางมาก จุดแข็ง คือ ประชาชนในเวียดนามเห็นความสําคัญในการใหzหมวกนิรภัยมากขึ้น คํานึงถึงความ ปลอดภัยของผูzซzอนทzาย เพราะเห็นความอันตรายหากเกิดอุบัติเหตุแลzวไมyสวมหมวกนิรภัยเมื่อเกิด อุบัติเหตุแลzวมีการเสียชีวิตมาก

สําหรับประเทศญี่ปุgน กฎหมายสัญจรบนทzองถนนของประเทศญี่ปุ—น เป‹นกฎหมายที่ใหzความคุzมครองแกyผูz สัญจรทางเทzาเป‹นอยyางมาก โดยกําหนดความผิดของผูzขับขี่ที่อาจเป‹นอันตรายแกyผูzเดินเทzาไวzหลายปะการ เชyน หzามขับรถขัดขวางการขzามถนนของคนเดินเทzา หzามขับรถขัดขวางการสัญจรของเด็กเล็ก ใหzรักษาระยะหyางจากจุด คนเดินเทzาในระยะที่ปลอดภัย และใหzชะลอรถในถนนคนเดิน ทั้งหมดนี้มีโทษหนักและปรับ 5,000-9,000 เยน หรือประมาณ 1,800 – 3,200 บาท ความผิดฐานขัดขวางการขzามถนน จะมีโทษปรับหนักวyา คือตzองเป‹นฝ—ายหยุด ใหzเสมอ จึงทําใหzอุบัติเหตุบนทzองถนนของญี่ปุ—นลดนzอยลง ขzอดี คือคนเดินขzามถนนไดzรับความปลอดภัยสูง ทําใหz อุบัติเหตุบนทzองถนนลดนzอยลง ผูzที่ขับขี่รถบนทzองถนนมีวินัยมากขึ้น มีการบังคับใชzกฎหมายอยyางเครyงครัดและ เสมอภาค ตัวกฎหมายมีความเขzมงวดเป‹นอยyางมาก ประชาชนทั่วไปมีวินัยมาก และใหzความสําคัญการขับขี่มากขึ้น และประชาชนคํานึงถึงอันตรายที่อาจเกิดจากการเมาแลzวขับ จึงทําใหzผูzขับขี่ไมyดื่มของมึนเมา เพราะมีบทลงโทษที่ หนักมาก สyวนขzอเสีย คืออาจทําใหzคนเดินเทzาบนทzองถนน ขาดความระมัดระวังตัวเพราะอุบัติเหตุเกิดขึ้นไดz ตลอดเวลาเพราะความประมาทซึ่งสามารถวิเคราะหlจุดอyอน-จุดแข็งไดzดังนี้

จุดออน คือ อาจทําใหzคนเดินเทzาบนทzองถนน ขาดความระมัดระวังตัวเพราะอุบัติเหตุเกิดขึ้นไดz ตลอดเวลาเพราะความประมาท จุดแข็ง คือ คนเดินขzามถนนไดzรับความปลอดภัยสูง ทําใหzอุบัติเหตุบนทzองถนนลด นzอยลง ผูzที่ ขับขี่รถบนทzองถนนมีวินัยมากขึ้น มีการบังคับใชzกฎหมายอยyางเครyงครัดและเสมอภาค ตัวกฎหมายมี ความเขzมงวดเป‹นอยyางมาก ประชาชนทั่วไปมีวินัยมาก และใหzความสําคัญการขับขี่มากขึ้น และประชาชน คํานึงถึงอันตรายที่อาจเกิดจากการเมาแลzวขับ จึงทําใหzผูzขับขี่ไมyดื่มของมึนเมา เพราะมีบทลงโทษที่หนัก มาก

สXวนในประเทศสหรัฐอเมริกา ไดzใชzมาตรการในการสวมหมวกนิรภัยสําหรับผูzขับขี่รถจักรยานยนตl ดังนี้ DOT ยyอมาจาก Department of Transportation เป‹นมาตรฐานหมวกกันน็อคสําหรับผูzใชzรถจักรยานยนตlที่ กําหนดขึ้นโดยสํานักงานการขนสyงของประเทศสหรัฐอเมริกา DOT เป‹นอีกมาตรฐานหนึ่งที่เป‹นที่รูzจักกันดี

เชyนเดียวกับมาตรฐาน SNELL แตyมีเกณฑlและวิธีการทดสอบที่แตกตyางกัน การทดสอบที่กําหนดขึ้นมาใหมyนั้นมี มาตรฐานเพียงพอตyอการคุzมครองผูzสวมใสyหมวกกันน็อคระดับหนึ่งแลzว และความเขzมงวดในการทดสอบเพียงพอ ตyอการใหzใบรับรองผูzผลิต เพื่อที่จะทําใหzผูzผลิตสามารถผลิตหมวกกันน็อคไดzเพียงพอกับความตzองการของตลาด ขณะเดียวกันนอกเหนือจากเรื่องการตรวจสอบโครงสรzางภายนอก โลหะ อุปกรณlเสริมและรูปทรงแลzว มาตรฐาน DOT มีการทดสอบหลักๆ อยูy 4 หัวขzอดzวยกัน ไดzแกy ทดสอบมุม ทัศนะวิสัยของการมองเห็น ทดสอบการดูดซับ แรงกระแทกของหมวกกันน็อค ทดสอบความทนทานของสายรัดคาง ทดสอบความตzานทานจากการเจาะทะลุโดย สิ่งของแหลมคม ซึ่งสามารถวิเคราะหlจุดอyอน-จุดแข็งไดzดังนี้

จุดแข็ง ของมาตรฐานนี้ คือ ผูzผลิต ๆ หมวกกันน็อกที่มีคุณภาพสูงสุด สามารถคุzมครองผูzสวมใสy หมวกกันน็อคใหzปลอดภัยไดzในระดับหนึ่ง การผลิตหมวกเพียงพอกับความตzองการของตลาด ไดzหมวก กันน็อคที่ไดzมาตรฐานสูง

จุดออน หรือขzอเสียของมาตรฐานนี้คือ มีคyาใชzจyายที่แพง สXวนในประเทศไทย คนไทยสyวนใหญyมีความจําเป‹นตzองใชzรถจักรยานยนตlเป‹นยานพาหนะในการเดินทาง

ในชีวิตประจําวัน ดzวยเหตุผลที่วyารถจักรยานยนตlเป‹นยานพาหนะที่มีราคาถูก มีความคลyองตัว สะดวกรวดเร็ว ประหยัด โดยเฉพาะคนในตyางจังหวัดที่หyางไกล ระบบการขนสyงสาธารณะยังขยายตัวไปไมyถึง ทําใหzไมyมีทางเลือก อื่นที่ดีกวyา รถจักรยานยนตlจึงจัดไดzวyาเป‹นยานพาหนะที่เป‹นที่นิยมของคนไทยมาอยyางตyอเนื่อง จึงมีมาตรการเพื่อ รักษาความปลอดภัยในการจราจร ตามกฎจราจรที่เกี่ยวขzอง ไดzแกy พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. 2522 กฎกระทรวง และมาตรการสวมหมวกนิรภัย

จากมาตรการการดําเนินการตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องการสวมหมวกนิรภัยในขณะขับขี่ หรือโดยสารรถจักรยานยนตlระยะเขzมงวด ซึ่งกระทรวงสาธารณสุขไดzดําเนินโครงการสาธารณสุขรyวมใจสวมหมวก นิรภัย 100% และไดzออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เรื่องการสวมหมวกนิรภัยในขณะขับขี่หรือโดยสาร รถจักรยานยนตl มีประเด็นสําคัญ คือ “ผูzขับขี่โดยสารรถจักรยานยนตlที่ไมyสวมหมวกนิรภัยจะไมyอนุญาตใหzผyาน เขzา/ออก บริเวณกระทรวงสาธารณสุข” ไดzกําหนดการดําเนินการเป‹น 2 ชyวง คือ 1) ระยะผyอนผัน ภายหลังออก ประกาศกระทรวงฯ 60 วัน นับตั้งแตyวันลงนามในประกาศ วันที่ 30 พฤษภาคม 2546 – วันที่ 31 กรกฎาคม 2546 2) ระยะเขzมงวด ภายหลังระยะผyอนผัน 60 วัน นับตั้งแตyวันที่ 1 สิงหาคม 2546 และไดzกําหนดมาตรการ ระยะเขzมงวด

ขอดี คือ ประชาชนมีความวาดกลัวที่มากขึ้น คือ หากไมyสวมหมวกก็กลัวโดนปรับ ประชาชนเห็นถึง อันตรายที่อาจจะเกิดกับตัวและบุคคลที่รักมากขึ้นในการขับขี่รถจักรยานยนตlมีการสวมหมวกมากขึ้น และการ บังคับใหzมาตรการหมวกนิรภัยไดzผลมากขึ้น

สวนขอเสีย คือ ประชาชนเล็งเห็นความสําคัญในการรักษากฎหมายมากกวyาการรักษาความปลอดภัยใน ตัวเองมากกวyา มาตรการที่ใชzเป‹นมาตรการในชyวงระยะสั้นๆ พอนานไปก็ไมyเขzมงวดเหมือนตอนแรกทําใหzผูzขับขี่ยัง ไมyสวมหมวกเหมือนเดิม ในกรณีสวมหมวกก็จะเห็นแตyผูzขับขี่แตyผูzซzอนทzายไมyสวมใหz เชyน ในเด็กที่ซzอนทzาย ผูzปกครองไมyสวมหมวกใหz และเจzาหนzาที่ที่รักษาการจราจรยังไมyเขzมงวดเทyาที่ควร

เพื่อใหzสอดคลzองกับวัตถุประสงคlการวิจัยผูzวิจัยมุyงศึกษามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ รถจักรยานยนตl ไดzกําหนดประเด็นวิธีการดําเนินการวิจัยดังนี้ การศึกษาในครั้งนี้มีขั้นตอนการศึกษาดังนี้

1. การคzนหาสภาพปŠญหา อุปสรรค ขzอขัดขzองในการดําเนินงานของเจzาหนzาที่ตํารวจในการบังคับใชz กฎหมายหมวกนิรภัยโดยตรวจสอบขzอมูลดzานตyางๆ เชyน บุคลากร อุปกรณl เครื่องมือเครื่องใชz งบประมาณที่มีอยูy ตามสภาพความเป‹นจริงของสถานีตํารวจภูธรเมืองขอนแกyน โดยการประชุมกับสถานีตํารวจภูธรเมืองขอนแกyน

2. การประชุมระดมสมอง(Brainstorm) เพื่อหามาตรการในการสวมหมวกนิรภัย ขณะขับขี่ รถจักรยานยนตlกับกลุyมเป’าหมายจํานวน 2 กลุyม คือ กลุyมขzาราชการตํารวจ สถานีตํารวจภูธรเมืองขอนแกyน จํานวน 53 นาย และกลุyมนักศึกษาชั้นป‘ที่ 2 หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรl วิทยาลัยการปกครองทzองถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแกyน จํานวน 47 คน รวมกลุyมตัวอยyางที่ใชzในการศึกษาครั้งนี้ ทั้งหมดจํานวน 100 คน

3. เครื่องมือที่ใชzในการศึกษาครั้งนี้ เป‹นการสัมภาษณl โดยวิธีการประชุมกลุyมระดมสมอง ซึ่งใชzคําถาม แบบเป™ดโดยใหzผูzรับการสัมภาษณlไดzมีโอกาสแสดงความคิดเห็น ทัศนะของตนเองอยyางกวzางๆ เกี่ยวกับปŠญหาที่ เกิดขึ้น แนวทางเกี่ยวกับการเพิ่มประสิทธิภาพในการหามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ รถจักรยานยนตl และแนวทางสyงเสริมใหzผูzขับขี่สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl

4. การวิเคราะหlขzอมูล เป‹นการวิเคราะหlและตีความตามสภาพการดําเนินการ และวิธีเชิงคุณภาพ ตาม แนวความคิด ของกลุyมที่ไดzรับการสนทนากลุyมเพื่อระดมสมอง (Brainstorm) ดําเนินการเก็บรวบรวมขzอมูลและ ตรวจสอบความสมบูรณl กyอนจะนําขzอมูลทั้งหมดมาทําการวิเคราะหlและสรุปผลเพื่ออธิบายเนื้อหา และนําเสนอใน รูปแบบการบรรยายเชิงพรรณนา (Descriptive Analysis) จากนั้นจึงนําผลการศึกษาที่ไดzเสนออาจารยlที่ปรึกษา ภายหลังที่มีการอภิปรายและเพิ่มเติมขzอมูลใหzสมบูรณl

ผลการศึกษา สภาพป_ญหา อุปสรรค ขcอขัดขcองในการดําเนินงานของเจcาหนcาที่ตํารวจในการบังคับใชcกฎหมาย

จากการสัมภาษณlเจzาหนzาที่ ขzาราชการตํารวจงานจราจร สถานีตํารวจภูธรเมืองขอนแกyน พบปŠญหา อุปสรรคขzอขัดขzองในการดําเนินงานของเจzาหนzาที่ตํารวจ เชyน ดzานอัตรากําลังพลของเจzาหนzาที่ตํารวจงานจราจรมี กําลังพลทั้งหมด 78 นาย ซึ่งไมyเพียงพอตyอการจัดการและดูแลรักษาปŠญหาการจราจร ดzานยานพาหนะรถยนตl ที่ใชz ในงานจราจร ทั้งหมด 4 คัน ดzานรถจักรยานยนตl ใชzในงานจราจรทั้งหมด 21 คัน ดzานเครื่องมือสื่อสารประจําที่ จํานวน 8 เครื่อง และมือถือจํานวน 20 เครื่อง สถานีตํารวจภูธรยyอยในสังกัด จํานวน 8 แหyง ดzานตูzยามจํานวน 2 แหyง ดzานพัสดุ อาคารที่ทําการ สภ.เมืองขอนแกyน 1 แหyง อาคารที่ทําการศูนยlรyวมขyาว 1 แหyง อาคารที่ทําการงาน จราจร 1 แหyง

ผลการประชุมระดมสมอง (Brainstorm) เพื่อหามาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ รถจักรยานยนตl ในวันที่ 14 ธันวาคม 2555 กลับขzาราชการตํารวจงานจราจร จํานวน 53 นาย ซึ่งปรากฏผลดังนี้

1. มาตรการ “เสียคyาปรับ รับหมวกฟรี” โดยไดzอธิบายวyา เมื่อผูzขับขี่รถจักรยานยนตl ที่ไมyสวม หมวกนิรภัยโดนตั้งดyานตรวจและถูกจับปรับ เสียคyาปรับใหzเจzาหนzาที่แลzว ใหzเจzาหนzาที่ตํารวจแจกหมวกนิรภัยแกyผูz ขับขี่ทyานนั้น เพื่อชดเชยเงินคyาปรับ หรือถือวyาใบสั่งทุกใบแทนความหyวงใยจากใจตํารวจจราจร

2. มาตรการตั้งดyานตรวจอยyางเขzมงวดบังคับใชzกฎหมายอยyางจริงจัง โดยการรณรงคlใหzเห็นถึง โทษของการไมyสวมหมวกนิรภัย จัดตั้งชมรมสวมหมวกนิรภัย จับผูzไมyสวมหมวกนิรภัยและหักคะแนนหากเกิน เกณฑlที่ตั้งไวzตzองเขzารับการอบรมคyายระเบียบวินัยกฎจราจร ใหzมีการจัดเจzาหนzาที่ตํารวจตั้งดyานอยูyในจุดเสี่ยงเกิด อุบัติเหตุบyอยครั้ง ตั้งคyาปรับใหzประชาชนมีความเกรงกลัว ผูzขับขี่ทั้งผูzขับและผูzซzอนทzายตzองสวมหมวกและหากฝ—า ฝ˜นตzองโดนคyาปรับทั้ง 2 คนและสรzางความเขzาใจรyวมกันระหวyางประชาชนและตํารวจ

3. ปลูกฝŠงทัศนคติ คyานิยม ใหzมีจิตสํานึกในการเคารพและรักษาวินัยจราจรโดยบรรจุวิชาการ เกี่ยวกับกฎจราจรใหzมีการเรียนการสอนในหลักสูตรเพื่อเป‹นการใหzความรูzและความเขzาใจในเรื่องกฎจราจร เพิ่ม มาตรการบังคับใชzกฎหมายใหzเกิดความศักดิ์สิทธิ์กวyาที่เป‹นอยูy ใชzแผนระยะยาวดzวยการศึกษาและรณรงคlใหzเกิด เป‹นรูปธรรมในการใชzกฎหมาย มีบทลงโทษใหzหนักขึ้นหรือใหzมีการอบรมกyอนที่จะใหzผูzถูกจับมาเสียคyาปรับทําใหz เห็นความยุyงยากเมื่อถูกจับกุมและจะเกิดความเกรงกลัวในการไมyสวมหมวกนิรภัย และประชาสัมพันธlรณรงคlตาม สื่อใหzมากเกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นจากการขับขี่ที่ไมyสวมหมวกนิรภัย

4. พรบ.จราจรทางบก พ.ศ. 2522 มีการควบคุมการสวมหมวกนิรภัยอยูyแลzวควรที่จะเนzนไปที่การ ประชาสัมพันธlและใหzความรูzแกyผูzใชzรถใหzทราบอยyางตyอเนื่องทั้งสถานศึกษา ทางสถานีวิทยุชุมชน เมื่อไดz ประชาสัมพันธlแลzวใหzดําเนินการปรับเต็มอัตราทุกรายไปไมyวyาจะเป‹นตํารวจ ญาติหรือประชาชนทั่วไป โดยใชz มาตรฐานเดียวกันหมด และเพิ่มคyาปรับใหzมากขึ้น สรzางจิตสํานึกใหzผูzขับขี่ไดzตระหนักถึงความปลอดภัยในชีวิตของ ตัวเอง จัดกิจกรรมรณรงคlใหzประชาชนหรือองคlกรตyางๆ ใหzเห็นความสําคัญของการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ รถจักรยานยนตl

สXวนแนวทางสXงเสริมใหcผูcขับขี่สวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนต ไดzเสนอวyา

1. การจูงใจใหzผูzขับขี่รถจักรยานยนตlอยากจะสวมใสyหมวกนิรภัย ตzองออกแบบหมวกนิรภัยใหzมีความ ทันสมัย สวยงาม แตyยังคงไวzซึ่งความปลอดภัย ผyานการรับรองมาตรฐาน มอก.

2. ใชzมาตรการบังคับซื้อเมื่อโดนจับปรับ ควรออกแบบหมวกนิรภัยใหzมีความสวยงาม หลากหลาย รูปแบบ ตํารวจควรพูดจากับประชาชนดzวยความสุภาพโดยไมyเลือกชนชั้น และควรเขzมงวดกับตํารวจดzวยกันเองใหz เป‹นตัวอยyาง มีภาพเตือนใจใหzประชาชนตระหนักถึงการใสyหมวกกันน็อค ตั้งคyาปรับใหzแพงขึ้นเป‹นหลักพัน จัด โครงการรณรงคlอบรมการใสyหมวกกันน็อค มีมาตรการเพิ่มกฎบังคับตามกฎหมายใหzแนyนและชัดเจน และที่สําคัญ หนyวยงานตํารวจตzองเขzมงวดเป‹นการแกzปŠญหาที่ดีที่สุด

3. ควรรณรงคlปลูกจิตสํานึกใหzคํานึงถึงความปลอดภัยในการขับขี่ หรือมีการติดตั้งจอภาพโฆษณา เกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นบนทzองถนนเพื่อเป‹นอุทาหรณlเตือนใจ ตามจุดสําคัญที่เกิดอุบัติเหตุบyอยๆ และหนyวย ราชการควรมีการแจกหมวกกันน็อค เนzนหมวกที่มีรูปลักษณlสวยงามสามารถใสyไดzเป‹นเทรนดlแฟชั่น ปรับเปลี่ยน กฎหมายใหzมีการปรับเงินคyาปรับเพิ่มขึ้นจาก 500 บาท เป‹น1000 บาท เพื่อเป‹นทางเลือกใหzประชาชนวyาจะเสีย เงินคyาปรับหรือจะซื้อหมวกใสy

4. มีการปรับในอัตราที่สูงขึ้น เพื่อใหzเกิดความกลัวมากขึ้นจะไดzสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่กันทุกคน

ในสyวนผลการประชุมระดมสมอง (Brainstorm) เพื่อหามาตรการและแนวทางสyงเสริมในการสวมหมวก นิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl ในวันที่ 21 ธันวาคม 2555 กลับนักศึกษาชั้นป‘ที่ 2 หลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรl วิทยาลัยการปกครองทzองถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแกyน จํานวน 47 คน ซึ่งสามารถสรุปผลดังนี้

1. ควรออกแบบหมวกนิรภัยใหzมีความสวยงามไดzมาตรฐานและสามารถมองเห็นหนzากันไดz รณรงคlตาม โรงเรียน ถนนชุมชนใหzผูzใชzรถใชzถนนมีความรูzเกี่ยวกับอุบัติเหตุ และโทษของการไมyสวมหมวกนิรภัยหากเกิด อุบัติเหตุขึ้น มีการแจกหมวกนิรภัยใหzฟรีสําหรับผูzใชzรถจักรยานยนตlเป‹นพาหนะ และปรับหนักในอัตราตั้งแตy 500 บาทขึ้นไป

2. ตzองใหzความรูzความเขzาใจเกี่ยวกับประโยชนlของการใชzหมวกนิรภัย มีการเพิ่มรูปลักษณlของหมวก นิรภัยใหzสวยงามนyาสวมใสy เพิ่มอัตราบทลงโทษใหzมากขึ้น คือปรับหนักตั้งแตy 1,000 บาทขึ้นไป เสนอตyอสื่อทั้ง โปสเตอรlทางทีวีหรือวิทยุชี้แจงใหzรูzถึงผลของการของการไมyสวมหมวกนิรภัยและผลที่ตามมามากมาย เชyน อุบัติเหตุจราจรถึงแกyความตายไดz จัดอบรมผูzที่ขอมีใบขับขี่หรือกลุyมนักศึกษา ประชาชนทั่วไปโดยปลูกฝŠงใหzเป‹น นิสัยและเห็นถึงโทษหากเกิดอุบัติเหตุ และกวดขันจับกลุyมอยyางเขzมงวดและปรับหนักไมyมีการวyากลyาวตักเตือน สําหรับขzอหาไมyสวมหมวกนิรภัย

3. มาตรการสรzางกลุyมตัวอยyางหาแกนนํา โดยการสรzางแกนนําจากนักศึกษาแตyละคณะ หากลุyมคนที่จะ เป‹นผูzนําในการสวมหมวก โดยใหzทางมหาลัยกําหนดหนyวยกิจกรรมขึ้นมา โดยใหzกลุyมแกนนําสรzางความแตกตyาง ของกลุyมตัวเองขึ้นมา เพื่อใหzเป‹นที่สนใจของนักศึกษาในคณะใหzอยากเขzารyวม โดยการจัดแขyงขันประกวดหมวก กันน็อคของแตyละคณะและรวมถึงจํานวนสมาชิกเฉลี่ยตyอคณะวyาในคณะนั้นๆ จะมีจํานวนสมาชิกมากเทyาใด สyวน ของรางวัลก็จัดใหzเป‹นหนyวยกิจกรรม หรือใบประกาศเพื่อเป‹นเกียรติประวัติสืบไป

4. วางมาตรการเรื่องหมวกกันน็อคอยูyในมหาวิทยาลัยขอนแกyน โดยเริ่มจากตัวนักศึกษาแตyละคณะ ใหz แตyละคณะวางมาตรการสวมหมวกกันน็อค โดยมีผูzไปใหzความรูzเรื่องการขับขี่ และการสวมหมวกกันน็อค และ อุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นจากการไปสวมหมวกกันน็อค ซึ่งอาจจะมีการสรzางตราสัญลักษณlใหzเป‹นแบบเดียวกันโดยแตy ละคณะ เชyน วิทยาลัยการปกครองทzองถิ่น อาจมีตราติดที่เป‹นของวิทยาลัยการปกครองทzองถิ่นเพื่อใหzรูzวyาเป‹น นักศึกษาวิทยาลัยการปกครองทzองถิ่น คณะอื่นๆ ก็ทําเหมือนกันการทําแบบนี้จะทําใหzนักศึกษาเกิดความเคยชิน และหันมาสวมหมวกกันน็อคมากยิ่งขึ้น

5. มาตรการที่ควรใชzในมหาวิทยาลัยขอนแกyนใหzไดzประสิทธิผลสูงสุดควรทําดังนี้ ปลูกจิตสํานึกใหzเขzาระบบการจัดการรุyนนzองหรือการรับนzองใหมy รุyนพี่จะตzองปลูกจิตสํานึกความเป‹น รุyนพี่ รุyนนzอง นzองจะเชื่อฟŠงหากรุyนพี่บังคับในกิจกรรมในดzานตyางๆ เชyน การทําหมวกกันน็อครุyนใหzกับรุyนนzองแลzว บังคับใหzใสy หากใครไมyใสyจะตzองมีมาตรการปรับหรือบทลงโทษคือ การตัดคะแนนความประพฤติการลดหนyวย กิจกรรม ที่เป‹นบทบังคับและตzองมีการตั้งจุดตรวจเป‹นประจําทุกวัน เพื่อเป‹นการบังคับใหzกับนักศึกษาทุกคนใสy หมวกกันน็อคขณะขับขี่รถจักรยานยนตl

ในการศึกษาครั้งนี้พบวyา มาตรการในการสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl คือ 1) เสียคyาปรับ รับหมวกฟรี 2) มาตรการสรzางกลุyมตัวอยyางหาแกนนํา 3) วางมาตรการเรื่องหมวกกันน็อคอยูyในมหาวิทยาลัย ขอนแกyนโดยตั้งดyานตรวจอยyางเขzมงวดบังคับใชzกฎหมายอยyางจริงจัง 4) ปลูกจิตสํานึกใหzเขzาระบบการจัดการรุyน นzองหรือการรับนzองใหมy เชyน การทําหมวกกันน็อครุyนใหzกับรุyนนzองแลzวบังคับใหzใสy

เพื่อใหzเกิดประสิทธิผลในการปฏิบัติงานหนyวยงานตํารวจควรมีแนวทางจูงใจใหzผูzขับขี่อยากจะสวมใสy หมวกนิรภัย โดยควรออกแบบหมวกนิรภัยใหzมีรูปลักษณlสวยงามไดzมาตรฐาน หรือใชzมาตรการบังคับซื้อเมื่อโดนจับ ปรับตzองรับหมวกกันน็อคไปดzวย มีสื่อประชาสัมพันธlหรือภาพเตือนใจใหzตระหนักถึงการเกิดอุบัติเหตุกรณีไมyสวม หมวกนิรภัยตามจุดที่เกิดอุบัติเหตุบyอยครั้ง กวดขันจับกุมอยyางเขzมงวดและปรับหนักไมyมีการวyากลyาวตักเตือนใน อัตราตั้งแตy 500 บาทขึ้นไป ปลูกฝŠงคyานิยมใหzมีจิตสํานึกในการเคารพและรักษาวินัยจราจรโดยบรรจุวิชาการ จราจรในหลักสูตรการเรียนการสอน จับอบรมกyอนที่จะใหzผูzถูกจับมาเสียคyาปรับทําใหzเห็นความยุyงยากเมื่อถูก จับกุม ดําเนินการปรับเต็มอัตราทุกรายไปไมyวyาจะเป‹นตํารวจ ญาติหรือประชาชนทั่วไป โดยใชzมาตรฐานเดียวกัน หมด และที่สําคัญตํารวจควรพูดจากับประชาชนดzวยความสุภาพโดยไมyเลือกชนชั้น และควรเขzมงวดกับตํารวจดzวย กันเองใหzเป‹นตัวอยyาง

จากการวิเคราะหlผลการประชุมกลุyมเพื่อระดมสมอง (Brainstorm) เพื่อหามาตรการในการสวมหมวก นิรภัยขณะขับขี่รถจักรยานยนตl ผลการประชุมกลุyม พบวyา ผูzเขzารyวมประชุมมีความคิดวyาการสรzางมาตรการใหมyๆ เพื่อควบคุมผูzขับขี่ใหzรักษากฎจราจรเป‹นการดีมาก เพราะเป‹นการบังคับใชzและนํามาใชzในการปฏิบัติราชการเพื่อใหz มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกเหนือจากมาตรการการบังคับใชzกฎหมายที่มีอยูyเดิม ซึ่งก็มีประสิทธิภาพอยูyแลzว แตyใน การดูแลและรักษาความปลอดภัยในชีวิตของประชาชนหรือกลุyมนักเรียนนักศึกษา เด็กวัยรุyนหรือวัยทํางาน ที่ใชz รถจักรยานยนตlเป‹นพาหนะในการเดินทางใหzไดzรับความปลอดภัยสูงสุดนั้น ตzองอาศัยความเขzมงวดกวดขันและ ความอดทนพอสมควรของผูzใชzกฎหมายซึ่งก็หมายถึงเจzาหนzาที่ตํารวจงานจราจรที่จะทํางานการปฏิบัติงานมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด ปŠญหาผูzขับขี่รถจักรยานยนตlที่ไมyสวมหมวกนิรภัยขณะขับขี่ยังมีใหzเห็น โดยทั่วไป ซึ่งบุคคลเหลyานี้มักหลีกเลียงการจับกุมและสาเหตุสําคัญของการไมyสวมหมวกนิรภัยอาจเป‹นเพราะ รูปลักษณlของหมวกไมyสวยงามใสyแลzวทําใหzผูzใสyไมyรูzสึกมั่นใจในตัวเอง อีกทั้งยัง ซึ่งสอดคลzองกับแนวคิดของ นายแพทยวิทยา ชาติบัญชาชัย ซึ่งไดzศึกษาถึงความเชื่อที่ทําใหzผูzขับขี่ไมyสวมหมวกนิรภัย ซึ่งเป‹นความเชื่อและ เหตุผลที่ผิดๆ ไดzแกy เดินทางระยะใกลz ไมyไดzขับขี่รถออกถนนใหญy เรyงรีบ รzอนอึดอัด สวมใสyแลzวไมyสบาย สกปรก กลัวผมเสียทรง ไมyมีที่เก็บ พกพาลําบาก กลัวหายตํารวจไมyจับไมyมีหมวกนิรภัย คิดวyาโอกาสเกิดอุบัติเหตุมีนzอย และบุคคลที่นั่งมาดzวยกันก็ไมyไดzสวม แตyความจริงแลzวเจตนาของการใสyหมวกกันน็อค ก็เพื่อที่วyาเกิดอุบัติเหตุ

ศีรษะของเรา เพื่อจะไดzรับการป’องกันไมyใหzถูกกระแทก จนสมองกระทบกระเทือน ไมyใชyเพื่อเหตุผลตyางๆ นั้น

ขcอเสนอแนะ

จากผลการวิเคราะหlการประชุมกลุyมเพื่อระดมสมองเพื่อหาแนวทางสyงเสริมใหzผูzขับขี่สวมหมวกนิรภัย ขณะขับขี่รถจักรยานยนตl พบวyา การจูงใจใหzผูzขับขี่รถจักรยานยนตlอยากจะสวมใสyหมวกนิรภัย ควรออกแบบ หมวกนิรภัยใหzมีความสวยงามไดzมาตรฐานเนzนหมวกที่มีรูปลักษณlสวยงามสามารถใสyไดzเป‹นเทรนดlแฟชั่น และ สามารถมองเห็นหนzากันไดz มีการรณรงคlตามโรงเรียน ถนนชุมชนใหzผูzใชzรถใชzถนนมีความรูzเกี่ยวกับอุบัติเหตุ และ โทษของการไมyสวมหมวกนิรภัยหากเกิดอุบัติเหตุขึ้น ควรมีการแจกหมวกนิรภัยใหzฟรีสําหรับผูzใชzรถจักรยานยนตl เป‹นพาหนะ และปรับหนักในอัตราตั้งแตy 500 บาทขึ้นไป หรือใชzมาตรการบังคับซื้อเมื่อโดนจับปรับ ตzองรับหมวก กันน็อคไปดzวย มีสื่อประชาสัมพันธlใหzมีภาพเตือนใจใหzประชาชนตระหนักถึงการใสyหมวกกันน็อค หรือติดตั้ง จอภาพโฆษณาเกี่ยวกับอุบัติเหตุที่เกิดขึ้นบนทzองถนนเพื่อเป‹นอุทาหรณlเตือนใจ ตามจุดสําคัญที่เกิดอุบัติเหตุบyอยๆ เพิ่มกฎบังคับตามกฎหมายใหzแนyนและชัดเจน และที่สําคัญหนyวยงานตํารวจตzองเขzมงวด ปลูกจิตสํานึกใหzคํานึงถึง ความปลอดภัยในการขับขี่ และหนyวยราชการควรใหzความรyวมมือในการรณรงคlและมีการแจกหมวกกันน็อค ตzอง ใหzความรูzความเขzาใจเกี่ยวกับประโยชนlของการใชzหมวกนิรภัย เสนอตyอสื่อทั้งโปสเตอรlทางทีวีหรือวิทยุชี้แจงใหzรูzถึง ผลของการของการไมyสวมหมวกนิรภัยและผลที่ตามมามากมาย เชyน อุบัติเหตุจราจรถึงแกyความตายไดz กวดขัน จับกุมอยyางเขzมงวดและปรับหนักไมyมีการวyากลyาวตักเตือนสําหรับขzอหาไมyสวมหมวกนิรภัย เพิ่มมาตรการบังคับใชz กฎหมายใหzเกิดความศักดิ์สิทธิ์กวyาที่เป‹นอยูy เพิ่มคyาปรับใหzมากขึ้น และที่สําคัญตํารวจควรพูดจากับประชาชนดzวย ความสุภาพโดยไมyเลือกชนชั้น และควรเขzมงวดกับตํารวจดzวยกันเองใหzเป‹นตัวอยyาง

เอกสารอcางอิง

กรมการขนสyงทางบก กระทรวงคมนาคม. (2553). กรมการขนสyงทางบก กระทรวงคมนาคม. (2554). สถิติจํานวนรถที่จดทะเบียนทั่วประเทศ ณ วันที่. กรุงเทพฯ:

กองทะเบียนกรมการขนสyง.

กรมวิทยาศาสตรlการแพทยl ฝ—ายประชาสัมพันธl สํานักงานเลขานุการกรม. มาตรการในการสวมหมวกนิรภัย.

[ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/news . (10 มิถุนายน 2555).

เกษม ชูจารุกุล. บทความ ศูนยlการสื่อสารนานาชาติแหyงจุฬาฯ. (2554). [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.chulapedia.chula.ac.th/index.php . (11 มิถุนายน 2555). เกียรติศักดิ์ แสงสวyาง. บทความพฤติกรรมของการขับขี่รถจักรยานยนตl. (2553). [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.chulapedia.chula.ac.th . (20 มิถุนายน 2555).

คณะกรรมาธิการการคมนาคม. (2555). รายงานการเดินทางไปศึกษาดูงานและเจรจาธุรกิจดcานคมนาคมและ ขนสXง ณ สาธารณรัฐสิงคโปร.

เชิดชัย โชติสุทธิ์, ร.ต.อ. (2543). ทัศนะและพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผูzใชzรถจักรยานยนตl: ศึกษา กรณีศึกษาผูzใชzรถจักรยานยนตlในเขตพื้นที่สถานีตํารวจนครบาลมักกะสัน. ภาคนิพนธlศิลปศาสตรมหา บัณฑิต สาขาพัฒนาสังคม, คณะพัฒนาสังคมสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตรl.

ณัฏฐlพัชรl วงศlธรรมมา. (2551). ความรูzและพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผูzใชzรถจักรยานยนตl. ปริญญารัฐ ประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารทั่วไป มหาวิทยาลัยบูรพา. บริษัทสยามวอลลl จํากัด. ขับขี่ปลอดภัยไปกับสยามวอลล. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.siamwall.com/safety1.st012.html . (12 ธันวาคม 2547). ประภาเพ็ญ สุวรรณ. (2538). การพัฒนารูปแบบการประเมินประสิทธิผลองคlการของวิทยาลัยพยาบาล สังกัด กระทรวงสาธารณสุข. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล. ฝ—ายความปลอดภัยและสิ่งแวดลzอม สํานักงานกลาง “สาระนyารูz” ประจําเดือนมกราคม 2554. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: www.thaidriver.com และ www.pandarider.com . ยุพา หงษlวะชิน. (2542). พฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผูzขับขี่รถจักรยานยนตlในเขตเทศบาลเมือง ฉะเชิงเทรา.วิทยานิพนธlปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิตสาขาวิชาบริหารกฎหมายการแพทยlและ สาธารณสุข บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัยมหิดล.

วิทยา จารุพูนผล และคณะ. (2544). ปŠจจัยที่มีอิทธิพลตyอพฤติกรรมการสวมหมวกนิรภัยของผูzขับขี่รถจักรยานยนตl ในอําเภอบzานโป—ง จังหวัดราชบุรี.รายงานการวิจัยโรงพยาบาลบzานโป—งจังหวัดราชบุรี. วิจิตร บุญยะโหตระ และคณะ. (2539). รายงานการวิจัยการสํารวจวิเคราะหlขzอมูลอุบัติเหตุจากรถจักรยานยนตlใน กรุงเทพมหานคร. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข. วิทยา ชาติบัญชาชัย. (2553). เหตุผลสําคัญของการไมXสวมหมวกกันน็อค. ศูนยlความรyวมมือดzานการป’องกัน อุบัติเหตุขององคlการอนามัยโลก. ศูนยlวิชาการเพื่อความปลอดภัยทางถนน (ศวปถ.) มูลนิธิสาธารณสุขแหyงชาติ (มสช.). (2553). คูyมือความปลอดภัย บนทzองถนนสําหรับผูzกําหนดนโยบายและผูzปฏิบัติ. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: www.roadsafetythai.org . (10 กรกฎาคม 2555).

สํานักงานพัฒนาระบบขzอมูลขyาวสารสุขภาพ, บทความกฎหมายเมาแลzวขับแคyนั่งรถไปดzวยก็ติดคุก 3 ป‘. (2555). [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.j-campus.com . (11 กรกฎาคม 2555). สถาบันหมวกนิรภัย คณะเภสัชศาสตรl มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทรl จังหวัดนครปฐม. (2553). สถาบันแพทยlดzานอุบัติเหตุและสาธารณภัย กรมการแพทยl กระทรวงสาธารณสุข. (2554). สํานักงานตํารวจแหyงชาติ พ.ศ. 2550 - 2554. (2550). รายงานประจําป‘งบประมาณ พ.ศ. 2550. กรุงเทพฯ:

สํานักงานตํารวจแหyงชาติ. อลิสา จันทรlเรือง. (2545). ปŠจจัยที่มีอิทธิพลตyอพฤติกรรมป’องกันอุบัติเหตุจากการขับขี่รถจักรยานยนตlของ นักศึกษาวิทยาลัยเทคนิค จังหวัดสุพรรณบุรี. วิทยานิพนธlปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชา จิตวิทยาชุมชน บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร.

อารอน เพอรlวิน และคณะ. กฎหมายบังคับสวมหมวกนิรภัยเมื่อขี่รถจักรยานยนตlในเวียดนาม และผลกระทบของ กฎหมายฉบับนี้ตyอเด็กๆ. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: www.who-int/bullelin/volumes.htm . (8 พฤษภาคม 2555).

การเพิ่มประสิทธิภาพการสืบสวนสอบสวนคดีปgาไมc

THE OPTIMIZATION IN INVESTIGATION OF FOREST CRIME

บทคัดยXอ บทความนี้มีวัตถุประสงคlเพื่อศึกษากระบวนการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมzและหาแนวทางเพิ่ม

ประสิทธิภาพการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมz โดยศึกษาวิเคราะหlจากสํานวนการสอบสวนคดีป—าไมz สัมภาษณl พนักงานสอบสวนและจัดประชุมระดมความคิดเห็นจากขzาราชการตํารวจที่เกี่ยวขzองกับการสืบสวนสอบสวนคดีป—า ไมzในสังกัดตํารวจภูธรจังหวัดชัยภูมิ

ผลการศึกษาพบวyา กระบวนการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมzในเขตอํานาจการสอบสวนของตํารวจภูธร จังหวัดชัยภูมิ ยังตzองไดzรับการปรับปรุง อยyางเชyนกรณี พนักงานสอบสวนไมyรับคํารzองทุกขlตามจํานวนคดีที่เกิดขึ้น จริง การที่พนักงานสอบสวนไมyออกไปตรวจสถานที่เกิดเหตุในคดีสําคัญ ไมyสอบสวนขยายผลและไมyตั้งคณะทํางาน ในคดีสําคัญ กรณีที่ฝ—ายปกครองเขzาควบคุมการสอบสวนตามหนังสือกระทรวงมหาดไทยและขzอบังคับ กระทรวงมหาดไทยก็ไมyเกิดผลในทางปฏิบัติ เนื่องจากฝ—ายปกครองไมyไดzเขzาควบคุมและรyวมสอบสวนจริง ในคดี สําคัญพนักงานสอบสวนควรประสานฝ—ายพิสูจนlหลักฐานรyวมตรวจสถานที่เกิดเหตุและตั้งคณะทํางานโดยใหzมี พนักงานสอบสวนที่มีความรูzความเชี่ยวชาญรyวมเป‹นคณะทํางานดzวย โดยใหzมีการสอบสวนขยายผลใหzถึงตัวการ ผูzใชz ผูzสนับสนุน ทุกคดี ใชzมาตรการยึดทรัพยlผูzกระทําผิด โดยใหzผูzบังคับบัญชาควบคุมและตรวจสอบการปฏิบัติ อยyางใกลzชิด และควรมีการอบรมใหzความรูzกับพนักงานสอบสวนถึงแนวทางการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมzอยyาง สม่ําเสมอโดยวิทยากรที่มีความรูzและประสบการณlพรzอมทั้งจัดทําคูyมือการปฏิบัติงานใหzพนักงานสอบสวนไดzศึกษา และใชzเป‹นแนวทางปฏิบัติดzวย

ความสําคัญและความเปZนมาของป_ญหา ป—าไมzเป‹นศูนยlรวมของสรรพชีวิต เป‹นที่กyอกําเนิดสายน้ํา เป‹นที่พึ่งพิงและใหzประโยชนlแกyมวลมนุษยlมา

ยาวนาน ป—าไมzชyวยรักษาสมดุลของธรรมชาติ ควบคุมสภาพดินฟ’าอากาศ ป’องกันบรรเทาอุทกภัยและการพังทลาย ของหนzาดิน เป‹นแหลyงดูดซับกžาซคารlบอนไดออกไซดlและเป‹นแหลyงผลิตออกซิเจนขนาดใหญy เป‹นคลังอาหารและ ยาสมุนไพร เป‹นแหลyงศึกษาวิจัยและเป‹นสถานที่พักผyอนหยyอนใจของมนุษยl จึงนับวyาป—าไมzใหzคุณประโยชนlแกyมวล

มนุษยlอยyางมากมาย (ฝ—ายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลzอม สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย , 2555 ) แตy ในปŠจจุบัน ประเทศไทยกําลังประสบปŠญหาการลักลอบตัดไมzทําลายป—าเป‹นอยyางมาก โดยมีแนวโนzมที่จะทวีความ รุนแรงขึ้น สyงผลใหzสูญเสียความสมดุลทางธรรมชาติและระบบนิเวศ กระทบตyอสภาพแวดลzอมของโลก เกิดภาวะ โลกรzอน เกิดมหาอุทกภัยที่รุนแรง กระทบตyอคุณภาพชีวิตและความเป‹นอยูyของมนุษยl ตลอดทั้งสิ่งมีชีวิตบนโลก อยyางกวzางขวาง โดยประเทศไทยไดzมีการสํารวจพื้นที่ป—าลyาสุดถึงป‘ 2552 พบวyามีเนื้อที่ 171,585.65 ตาราง กิโลเมตร ลดลงจากขzอมูลในป‘ 2504 ซึ่งเป‹นขzอมูลที่มีการสํารวจโดยวิธีการแปลภาพถyายดาวเทียมในป‘แรกที่มีการ จัดเก็บขzอมูล ที่มีเนื้อที่ 273,629.00 ตารางกิโลเมตร ถึง 102,043.35 ตารางกิโลเมตร (มูลนิธิสืบ นาคะเสถียร ,2554) แสดงใหzเห็นวyาในชyวง 50 ป‘ที่ผyานมา ประเทศไทยตzองสูญเสียป—าธรรมชาติที่สมบูรณlถึง 80 ลzานไรy หรือป‘ ละกวyา 1 ลzานไรy (เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมยl,2552) จึงจําเป‹นตzองเรyงหามาตรการป’องกันและแกzไขปŠญหาอยyางเรyงดyวน โดยหนึ่งในมาตรการนั้นคือการบังคับใชzกฎหมาย

มาตรการในการบังคับใชzกฎหมายจะทําใหzสําเร็จไดz จะตzองดําเนินการอยyางมีประสิทธิภาพใหzครบวงจร ทั้งงานป’องกัน งานปราบปราม งานสืบสวนและงานสอบสวน ซึ่งจากการปฏิบัติที่ผyานมา ถึงแมzวyาเจzาหนzาที่ของรัฐ จะไดzดําเนินการปราบปรามจับกุมอยyางเขzมงวดมาโดยตลอดก็ตาม แตyก็ยังไมyไดzผลอยyางเต็มที่ สาเหตุหนึ่งที่ทําใหz การป’องกันและปราบปรามการกระทําผิดกฎหมายป—าไมzไมyสัมฤทธิ์ผล คือ งานดzานการสืบสวนสอบสวน ซึ่งเป‹น กระบวนการเริ่มตzนของการบังคับใชzกฎหมายยังขาดประสิทธิภาพเทyาที่ควร จึงไมyสามารถหยุดยั้งกระบวนการตัด ไมzทําลายป—าลงไดz ดังจะเห็นไดzจากการลักลอบตัดไมzพะยูง ซึ่งยังมีปรากฏใหzเห็นอยูyอยyางตyอเนื่อง โดยสถานการณl ขณะนี้คyอนขzางรุนแรง มีแนวโนzมสูงขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากไมzพะยูงมีราคาสูง และเป‹นที่ตzองการของตyางชาติ โดยเฉพาะประเทศจีน ไมzพะยูงจึงเป‹นที่นิยมและมีราคาสูงขึ้นอยyางตyอเนื่อง โดยสถานการณlการลักลอบตัดไมzพะยูง ในรอบป‘งบประมาณ 2554 (ตั้งแตy 1 ต.ค.53 - 30 ก.ย.54) มีจํานวน 560 คดี ผูzตzองหา 332 ราย ยึดไมzของกลาง ไดz 4,850 ทyอน มูลคyา 99,196,000 ลzานบาท จากเดิมสถิติป‘งบประมาณ 2553 มีจํานวน 223 คดี ยึดไมzพะยูงไดz 2,739 ทyอน มูลคyา 70.15 ลzานบาท โดยประเมินวyา เหลือพื้นที่ที่มีไมzพะยูงขึ้นอยูyทั่วประเทศ 250,000 ไรy จํานวน 85,000 ลูกบาศกlเมตร ปŠญหาการลักลอบคzาไมzพะยูงเป‹นปŠญหาที่คาดวyายังไมyสิ้นสุดลงงyาย หากหนyวยงานที่ เกี่ยวขzองไมyจริงจังในการแกzปŠญหา ก็คาดวyาไมzพะยูงอาจจะสูญพันธุlจากผืนแผyนดินไทย (นนทวรรณ มนตรี, 2555)

หากยังคงปลyอยใหzสถานการณlเป‹นอยูyเชyนนี้ ยyอมสyงผลกระทบตyอการสูญเสียความสมดุลทางธรรมชาติ และความเป‹นอยูyของมวลมนุษยชาติอยyางหลีกเลี่ยงไมyไดz ดังนั้น ในฐานะที่ผูzศึกษาดํารงตําแหนyงพนักงานสอบสวน ผูzทรงคุณวุฒิ กลุyมงานสอบสวน ตํารวจภูธรจังหวัดชัยภูมิ มีหนzาที่ควบคุม กํากับดูแลงานสอบสวนและเสนอแนว ทางการปฏิบัติใหzกับพนักงานสอบสวน ไดzมองเห็นความสําคัญของปŠญหา เนื่องจากการสืบสวนสอบสวนเป‹น จุดเริ่มตzนที่สําคัญในการดําเนินคดี หากเริ่มตzนดzวยการสืบสวนสอบสวนที่ไมyมีประสิทธิภาพ ขาดหลักการ ก็ยyอม

ยกฟ’องไดz (ทวี สอดสyอง,2553) ผูzกระทําผิดก็หลุดพzนไมyถูกลงโทษ ในขณะเดียวกัน หากการสืบสวนสอบสวน เป‹นไปอยyางมีประสิทธิภาพ ถูกตzอง เป‹นธรรม สามารถใชzพยานหลักฐานพิสูจนlขzอเท็จจริงหรือพิสูจนlความผิดไดz อยyางถูกตzองและเที่ยงธรรมแลzว ก็ยyอมสyงผลใหzกระบวนการพิจารณาคดีในชั้นอัยการและชั้นศาล เป‹นไปอยyางมี ประสิทธิภาพและประสิทธิผล (จักรพงษl วิวัฒนlวานิช,2550) จึงจําเป‹นที่จะตzองหาแนวทางเพิ่มประสิทธิภาพการ สืบสวนสอบสวนคดีป—าไมz เพื่อใหzผูzกระทําผิดไดzรับโทษตามกฎหมาย และเป‹นการป’องกันไมyใหzมีการกระทําผิดอัน เป‹นการตัดวงจรและทําลายขบวนการตัดไมzทําลายป—าใหzลดลงหรือหมดไป

การศึกษาครั้งนี้เก็บรวบรวมขzอมูลโดยศึกษาวิเคราะหlจากสํานวนการสอบสวนคดีป—าไมzของพนักงาน สอบสวน สัมภาษณlพนักงานสอบสวนระดับผูzปฏิบัติการและผูzบริหารงานสืบสวนสอบสวน ในสังกัดตํารวจภูธร จังหวัดชัยภูมิ จํานวน 40 คน และจัดใหzมีการประชุมระดมความคิดเห็นจากขzาราชการตํารวจผูzเกี่ยวขzองกับการ สืบสวนสอบสวน ประกอบไปดzวย พนักงานสอบสวนกลุyมงานสอบสวน ฝ—ายกฎหมายและนิติกร พนักงานสอบสวน ผูzชํานาญการพิเศษ(หัวหนzางาน) พนักงานสอบสวนผูzชํานาญการพิเศษ พนักงานสอบสวนผูzชํานาญการ และ พนักงานสอบสวน ในสังกัดตํารวจภูธรจังหวัดชัยภูมิ จํานวน 24 คน

จากการศึกษาขzอมูลคดีป—าไมzและทรัพยากรธรรมชาติในเขตพื้นที่รับผิดชอบของตํารวจภูธรจังหวัดชัยภูมิ ชyวงระหวyางวันที่ 1 มกราคม 2554 ถึง วันที่ 31 ธันวาคม 2555 พบวyา พนักงานสอบสวนไดzรับคํารzองทุกขlไวz ทั้งหมด 578 คดี ผลคดีดังนี้

1. ชั้นสอบสวน พนักงานสอบสวนมีความเห็นสั่งฟ’อง 314 คดี สั่งไมyฟ’อง 16 คดี งดการสอบสวน 231 คดี อยูyระหวyางการสอบสวน 17 คดี

2. ชั้นอัยการ พนักงานอัยการมีความเห็นสั่งฟ’อง 289 คดี สั่งไมyฟ’อง 22 คดี งดการสอบสวน 193 คดี อยูyระหวyางดําเนินการ 57 คดี

3. ชั้นศาล พิพากษาลงโทษ 207 คดี ยกฟ’อง 47 คดี อยูyระหวyางพิจารณา 35 คดี ขzอมูลดังกลyาวชี้ใหzเห็นวyา ในชั้นสอบสวนพนักงานสอบสวนมีความเห็นงดการสอบสวน ซึ่งถือวyาเป‹นคดีที่ ไมyสามารถเอาตัวผูzกระทําผิดมาดําเนินคดีไดzเป‹นจํานวนมากถึงรzอยละ 41.17 ของคดีที่รับคํารzองทุกขlไวz เมื่อคดีถึง ชั้นศาล ปรากฏวyาศาลพิพากษายกฟ’องถึงรzอยละ 18.50 ของคดีที่ตัดสินแลzว แสดงใหzเห็นวyา เมื่อมีการกระทํา ความผิดแลzวยังมีผูzกระทําผิดที่ไมyถูกลงโทษตามกฎหมายอีกจํานวนมาก จึงจําเป‹นที่จะตzองปรับปรุงและพัฒนา

กระบวนการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมz

จากการศึกษาวิเคราะหlสํานวนการสอบสวนและการสัมภาษณlประชากรกลุyมเป’าหมาย ตลอดจนการจัด ประชุมระดมความคิดเห็นของผูzเกี่ยวขzองกับการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมz ผูzศึกษาสามารถวิเคราะหlเนื้อหาโดยสรุป ผลไดzดังนี้

การรับคํารcองทุกขกลXาวโทษคดีปgาไมc จากการศึกษาพบวyา เมื่อมีผูzมารzองทุกขlตyอพนักงานสอบสวน มี ทั้งกรณีที่เจzาหนzาที่จับกุมตัวผูzกระทําความผิดพรzอมตรวจยึดไมzและอุปกรณlในการกระทําผิดมาสyงมอบใหzพนักงาน สอบสวน และกรณีที่เจzาหนzาที่ไปตรวจพบการกระทําผิดจะรูzตัวผูzกระทําผิดหรือไมyก็ตามแลzวบันทึกเรื่องราวมารzองทุกขl พนักงานสอบสวนจะรับคํารzองทุกขlไวz โดยบันทึกคํารzองทุกขlระบุพฤติการณlตyางๆเกี่ยวกับความผิดที่เกิดขึ้น ความ เสียหายที่ไดzรับ ชื่อ ที่อยูy รูปพรรณผูzกระทําผิด วันเดือนป‘ สถานที่เกิดเหตุ แลzวลงบันทึกประจําวันเกี่ยวกับคดีและลงใน สมุดสารบบคดีอาญา ใหzผูzรzองทุกขlลงลายมือชื่อไวz แตyพนักงานสอบสวนไมyไดzรับคํารzองทุกขlไวzทุกคดี เนื่องจากมี ภารกิจมากทําไมyทัน และในคดีไมyรูzตัวผูzกระทําผิดหากรับคํารzองทุกขlแลzวสืบจับไมyไดzจะถูกผูzบังคับบัญชาตําหนิเพราะไป กระทบตyอตัวชี้วัดหรือผลสัมฤทธิ์ของงาน

การรายงานคดี จากการศึกษาพบวyา หลังจากรับคํารzองทุกขlแลzวไดzมีการรายงานเหตุไปยังผูzบังคับบัญชา ฝ—ายตํารวจ แลzวรายงานไปยังฝ—ายปกครองหรือนายอําเภอเพื่อประสานการปฏิบัติ และจัดทํารายละเอียดรายงาน ตํารวจภูธรจังหวัดในวันรุyงขึ้น แตyในกรณีที่ฝ—ายปกครองหรือนายอําเภอเขzาควบคุมการสอบสวนในฐานะหัวหนzา พนักงานสอบสวน พบวyาพนักงานสอบสวนผูzรับผิดชอบไมyมีการรายงานตามลําดับชั้นถึงสํานักงานตํารวจแหyงชาติ ภายใน 7 วัน ตามคําสั่ง ตร.ที่ 960/2537 ลง 10 สิงหาคม 2537 เรื่อง มาตรการควบคุม ตรวจสอบ เรyงรัดการ สอบสวนคดีอาญา ทําใหzสํานักงานตํารวจไมyไดzรับขzอมูลที่ถูกตzองตามความเป‹นจริง

การตรวจสถานที่เกิดเหตุ จากการศึกษาพบวyาพนักงานสอบสวนจะเดินทางออกไปตรวจสถานที่เกิด เหตุโดยใหzผูzรzองทุกขlกลyาวโทษนําไป พนักงานสอบสวนจะจัดทําบันทึกการตรวจสถานที่เกิดเหตุ แผนที่สังเขป แสดงที่เกิดเหตุ ถyายภาพสถานที่เกิดเหตุและวัตถุพยานประกอบสํานวน แตyไมyไดzทําทุกคดี บางคดีก็ไมyไดzไปตรวจ สถานที่เกิดเหตุเนื่องจากขาดยานพาหนะที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ จึงใชzวิธีการจัดทําบันทึกขึ้นมาเองโดยใชzขzอมูล จากฝ—ายจับกุม และพบวyาพนักงานสอบสวนไมyไดzแจzงใหzเจzาหนzาที่พิสูจนlหลักฐานไปรyวมตรวจสถานที่เกิดเหตุดzวย ไมyวyาจะเป‹นคดีสําคัญหรือไมy ซึ่งอาจทําใหzการรวบรวมพยานหลักฐานไมyครบถzวนสมบูรณl

การตั้งรูปคดี กําหนดประเด็น และวางกรอบการสอบสวน จากการศึกษาพบวyา กyอนการสอบสวน พนักงานสอบสวนระดับผูzชํานาญการหรือสารวัตรขึ้นไปจะมีการตั้งรูปคดี กําหนดประเด็นการสอบสวนและ วางแผนวางกรอบการสอบสวนวyาจะสอบสวนใครบzาง มีประจักษlพยานอยyางไร มีกฎหมาย ระเบียบ ขzอบังคับที่ เกี่ยวขzองอยyางไร จะติดตyอประสานงานกับใครบzาง ของกลางจะตรวจพิสูจนlอยyางไร กรอบเวลาการปฏิบัติเป‹น อยyางไร แลzวดําเนินการไปตามรายละเอียดขั้นตอนที่วางไวz สyวนระดับรองสารวัตรหรือพนักงานสอบสวนจะไมyมี การตั้งรูปคดี กําหนดประเด็น และวางกรอบการสอบสวน แตyจะใชzวิธีการดูตัวอยyางสํานวนเกyาที่พนักงานสอบสวน รุyนพี่เคยทําไวzแลzวทําตาม

การสอบสวนปากคําผูcกลXาวหา พยาน และผูcตcองหา จากการศึกษาพบวyา หลังจากรับคํารzองทุกขl แลzว หากเป‹นกรณีที่มีการจับกุมตัวผูzตzองหามาสyงพรzอมกับการรzองทุกขlกลyาวโทษ พนักงานสอบสวนจะสอบปากคํา ผูzตzองหาทันทีเพื่อใหzไดzขzอเท็จจริงในรายละเอียดที่เกิดขึ้น หากผูzตzองหาอายุไมyเกิน 18 ป‘บริบูรณl จะสอบภายใน

24 ชั่วโมง หากผูzตzองหาอายุเกิน 18 ป‘ จะสอบภายใน 48 ชั่วโมง และตzองนําตัวผูzตzองหาไปตรวจสอบการจับกุม หรือผัดฟ’องฝากขังตyอศาลใหzทันเวลา สyวนผูzกลyาวหาและพยานที่เกี่ยวขzองจะสอบปากคําในภายหลังแลzวแตyวyาจะมี เวลาในชyวงใด การสอบปากคําผูzกลyาวหาและพยานผูzจับกุมนั้น สyวนใหญyจะใชzวิธีการพิมพlคําใหzการไวzใหzโดยใชz

ขzอเท็จจริงจากบันทึกการจับกุม จากนั้นจะติดตyอผูzกลyาวหาและพยานผูzจับกุมมาลงชื่อภายหลัง โดยไมyไดzใหzผูz กลyาวหาและพยานผูzจับกุมมาอยูyตyอหนzาแลzวตั้งคําถามใหzตอบตามประเด็นที่กลyาวหาตามหลักและวิธีการสอบสวน

การพิสูจนไมcของกลาง จากการศึกษาพบวyา ทุกคดีที่มีการตรวจยึดไมzเป‹นของกลางจะตzองมีการ ตรวจพิสูจนlวyาไมzของกลางเป‹นไมzหวงหzามชนิด ประเภทใด มีปริมาตรเทyาใด โดยพนักงานป—าไมzเป‹นผูzตรวจพิสูจนl และจัดทําบัญชีผลการตรวจใหz แตyหลายคดีไมyสามารถพิสูจนlไดzวyาไมzของกลางมาจากป—าใดซึ่งเป‹นองคlประกอบ สําคัญของความผิด เนื่องจากพื้นที่ป—ากวzางใหญyมากแตyภาระการพิสูจนlตกเป‹นฝ—ายผูzกลyาวหา

การเขcารXวมสอบสวนหรือการเขcาควบคุมการสอบสวนของฝgายปกครอง จากการศึกษาพบวyา หลังจากรับคํารzองทุกขlแลzวพนักงานสอบสวนจะรายงานเหตุไปยังนายอําเภอทzองที่ จากนั้นนายอําเภอจะทํา หนังสือแจzงเขzาควบคุมการสอบสวนในฐานะหัวหนzาพนักงานสอบสวนผูzรับผิดชอบและแตyงตั้งปลัดอําเภอหรือ พนักงานฝ—ายปกครองเขzารyวมสอบสวนตามหนังสือกระทรวงมหาดไทย ประกอบขzอบังคับกระทรวงมหาดไทยวyาดzวย การดําเนินคดีอาญา แตyในความเป‹นจริงแลzวพบวyานายอําเภอไมyไดzเขzามาควบคุมการสอบสวนตามบทบาทและ อํานาจหนzาที่ สyวนปลัดอําเภอหรือพนักงานฝ—ายปกครองที่ไดzรับการแตyงตั้งใหzเขzารyวมทําการสอบสวนก็ไมyไดzเขzา รyวมสอบสวน คงเป‹นพนักงานสอบสวนฝ—ายตํารวจทําการสอบสวนไปเพียงลําพังฝ—ายเดียว เมื่อสอบสวนรวบรวม พยานหลักฐานเสร็จสิ้นแลzวจึงนําสํานวนการสอบสวนไปใหzปลัดอําเภอหรือพนักงานฝ—ายปกครองผูzรyวมสอบสวนลง นาม แลzวเสนอสํานวนการสอบสวนใหzนายอําเภอลงความเห็นและลงนามกyอนเสนออัยการ

การเขcารXวมเปZนที่ปรึกษาของพนักงานอัยการ จากการศึกษาพบวyา เมื่อพนักงานสอบสวนรายงาน เหตุใหzฝ—ายปกครองทราบแลzว ฝ—ายปกครองไมyไดzแจzงใหzพนักงานอัยการเขzารyวมเป‹นที่ปรึกษาตามหนังสือ กระทรวงมหาดไทย และไมyเคยมีอัยการเขzารyวมเป‹นที่ปรึกษาใหzกับพนักงานสอบสวนในการสอบสวนคดีป—าไมzแตy อยyางใด หากพนักงานสอบสวนมีปŠญหาขzอขัดขzองที่ตzองการหารือ พนักงานสอบสวนจะปรึกษาหารือกับ ผูzบังคับบัญชาของตน หรือขอคําปรึกษาจากพนักงานสอบสวนรุyนพี่ที่มีความรูzและประสบการณlในเรื่องนั้น หรือ บางครั้งก็ปรึกษาหารือกับพนักงานอัยการเอง

การสอบสวนขยายผล จากการศึกษาพบวyา พนักงานสอบสวนสyวนใหญyไมyไดzสอบสวนขยายผล เพื่อใหzมีการดําเนินคดีถึงตัวการ ผูzใชz ผูzสนับสนุน หรือนายทุนผูzอยูyเบื้องหลัง จะมีการสืบสวนสอบสวนขยายผลบzาง แตyก็เป‹นสyวนนzอยในกรณีเป‹นคดีที่ผูzบังคับบัญชาใหzความสนใจหรือกําชับเป‹นกรณีพิเศษ แตyสyวนใหญyที่ปฏิบัติกันมา จะไมyไดzสอบขยายผลเนื่องจากพนักงานสอบสวนมีภารกิจมาก ทําคดีไมyทัน ตzองรีบสอบสวนใหzเสร็จโดยเร็วตาม กรอบเวลาทีกําหนด เนื่องจากระยะเวลาการสอบสวนมีจํากัด

การตั้งคณะทํางานในคดีที่เปZนรายใหญXหรือรายสําคัญ จากการศึกษาพบวyา การสอบสวนคดีป—าไมz ที่เป‹นรายใหญyหรือรายสําคัญ ไมyมีการตั้งคณะพนักงานสืบสวนสอบสวนเนื่องจากผูzบังคับบัญชาฝ—ายตํารวจเห็นวyา เป‹นคดีที่ฝ—ายปกครองเขzารyวมและควบคุมการสอบสวนแลzว ซึ่งตัดอํานาจของผูzบังคับบัญชาฝ—ายตํารวจตั้งแตyระดับ รองผูzกํากับการขึ้นไปที่จะเขzาไปควบคุม สั่งการ พนักงานสอบสวนจะตzองปฏิบัติตามขzอสั่งการของนายอําเภอซึ่ง เป‹นหัวหนzาพนักงานสอบสวน แตyนายอําเภอก็ไมyไดzเขzาควบควบคุมการสอบสวนตามอํานาจหนzาที่ ทําใหzพนักงาน สอบสวนผูzรับผิดชอบขาดคณะทํางานและที่ปรึกษา

สรุปขcอเสนอแนะ

1. กรณีพนักงานสอบสวนไมyรับคํารzองทุกขlคดีป—าไมzทุกคดี โดยเฉพาะคดีที่ไมyรูzตัวผูzกระทําความผิด เนื่องจากมีภารกิจมาก หากรับทุกคดีจะทําไมyทัน และหากรับคํารzองทุกขlคดีไมyรูzตัวผูzกระทําผิดแลzวสืบจับไมyไดzก็จะ กระทบตyอตัวชี้วัดความสําเร็จของงาน จะถูกผูzบังคับบัญชาตําหนิ เมื่อรับคํารzองทุกขlมาแลzวเจzาหนzาที่ตํารวจฝ—าย สืบสวนก็ไมyไดzใหzความสําคัญในการสืบสวนหาตัวผูzกระทําผิดเพราะเห็นวyาเป‹นที่คดีที่ฝ—ายเจzาหนzาที่ป—าไมzมารzอง ทุกขlกลyาวโทษ ดังนั้น ตzองจัดพนักงานสอบสวนใหzมีจํานวนเพียงพอกับปริมาณงาน โดยดูอัตราสyวนกําลังพลกับ ปริมาณคดีที่เกิดแลzวเฉลี่ยจากสถานีตํารวจที่มีปริมาณงานนzอยไปใหzสถานีตํารวจที่มีปริมาณคดีตyอคนมากเพื่อใหz เพียงพอกับปริมาณงาน ไมyควรนําเรื่องคดีเกิดแลzวสืบจับไมyไดzมาเป‹นตัวชี้วัดความสําเร็จของงาน เพราะทําใหz พนักงานสอบสวนถูกตําหนิเมื่อรับคดีไมyรูzตัวผูzกระทําผิดแลzวสืบจับไมyไดz เมื่อพนักงานสอบสวนไมyรับคํารzองทุกขlก็ ทําใหzไมyสะทzอนความเป‹นจริงของคดีที่เกิดขึ้น ทําใหzการวิเคราะหlสถานภาพอาชญากรรม การป’องกันและการ แกzปŠญหาผิดพลาดเนื่องจากไดzขzอมูลที่ผิด และควรแกzไขกฎหมายหรือระเบียบเพื่อใหzเจzาหนzาที่ป—าไมzซึ่งคลุกคลีอยูy กับเรื่องป—าไมzโดยตรงมีอํานาจในการสืบสวนหาตัวผูzกระทําผิดในคดีไมyรูzตัวผูzกระทําผิดที่ตนเป‹นผูzรzองทุกขlกลyาวโทษ เพื่อใหzมีผูzรับผิดชอบโดยตรง

2. กรณีพนักงานสอบสวนไมyไดzออกไปตรวจสถานที่เกิดเหตุทุกคดี เนื่องจากขาดยานพาหนะที่ เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และขาดงบประมาณดzานเชื้อเพลิงสนับสนุน จึงใชzวิธีการจัดทําบันทึกการตรวจสถานที่เกิด เหตุและแผนที่สังเขปขึ้นมาเองโดยใชzขzอมูลจากฝ—ายจับกุม และพนักงานสอบสวนไมyไดzแจzงใหzเจzาหนzาที่พิสูจนl หลักฐานไปรyวมตรวจสถานที่เกิดเหตุดzวยถึงแมzจะเป‹นคดีสําคัญ ดังนั้น สํานักงานตํารวจแหyงชาติควรสํารวจพื้นที่วyา สถานีตํารวจใดอยูyในทzองถิ่นทุรกันดาร มีคดีป—าไมzเกิดมาก รถยนตlธรรมดาไมyสามารถออกปฏิบัติงานไดz ควรจัด รถยนตlสําหรับออกปฏิบัติหนzาที่ใหzเพียงพอและเหมาะสมกับสภาพพื้นที่และสนับสนุนงบประมาณใหzเพียงพอ และ หากเป‹นคดีสําคัญซึ่งผูzตzองหาตzองตyอสูzคดีทุกวิถีทาง พนักงานสอบสวนควรแจzงใหzเจzาหนzาที่พิสูจนlหลักฐานรyวม ตรวจสถานที่เกิดเหตุเพื่อเก็บรวบรวมพยานหลักฐานใหzครบถzวนสมบูรณl

3. กรณีพนักงานสอบสวนสyวนใหญyสอบปากคําผูzกลyาวหาและพยานผูzจับกุม โดยใชzวิธีการพิมพl คําใหzการไวzใหzโดยใชzขzอเท็จจริงจากบันทึกการจับกุม แลzวใหzผูzกลyาวหาและพยานผูzจับกุมมาลงชื่อภายหลัง โดย ไมyไดzใหzผูzกลyาวหาและพยานผูzจับกุมมาอยูyตyอหนzาแลzวตั้งคําถามใหzตอบตามประเด็นที่กลyาวหาตามหลักและวิธีการ สอบสวน ทําใหzไมyไดzขzอเท็จจริงครบถzวนและเป‹นการปฏิบัติมิชอบ ดังนั้น กลุyมงานสอบสวน ตํารวจภูธรจังหวัด ซึ่ง มีหนzาที่ควบคุม กํากับ ดูแล การปฏิบัติของพนักงานสอบสวน ควรออกตรวจสอบ ควบคุม กํากับดูแลและใหz คําแนะนําการปฏิบัติของพนักงานสอบสวนในสังกัดเป‹นระยะ ตามคําสั่ง ตร.960/2537 หากปฏิบัติไมyถูกตzองก็ตzอง ใหzคําแนะนําและปรับปรุงแกzไขใหzถูกตzอง

4. การพิสูจนlไมzของกลางวyามาจากที่ใดซึ่งเป‹นองคlประกอบสําคัญของความผิดเป‹นเรื่องที่ทําไดzยาก เนื่องจากพื้นที่ป—ากวzางใหญyมากแตyภาระการพิสูจนlตกเป‹นฝ—ายผูzกลyาวหา ไมzหวงหzามยกเวzนไมzสัก ไมzยาง หากทําใน ที่ดินกรรมสิทธิ์หรือนําสืบไมyไดzวyานํามาจากป—าใด อาจเป‹นกรณีสงสัยที่ตzองยกผลประโยชนlใหzจําเลยถึงกับทําใหzศาล พิพากษายกฟ’องหรือเป‹นเหตุใหzอัยการสั่งไมyฟ’องไดz ทําใหzผูzกระทําผิดไมyไดzรับโทษ ดังนั้น การทําไมzหวงหzามทุก กรณี ไมyวyาจะอยูyในเขตป—าหรือที่ดินกรรมสิทธิ์ หากเป‹นไมzชนิดประเภทเดียวกับไมzหวงหzามเชyน ไมzพะยูง ควรขอ

อนุญาตจากพนักงานเจzาหนzาที่กyอน ตzองมีรายละเอียดวyาทําไมzชนิดใด ประเภทใด จากที่ไหน เมื่อไหรy โดยใคร เพื่อใหzงyายตyอการตรวจสอบและควบคุมของเจzาหนzาที่

5. กรณีพนักงานสอบสวนใหมyที่มาปฏิบัติหนzาที่ในสถานีตํารวจที่มีปริมาณคดีป—าไมzเกิดมาก แตyยังไมy มีความรูzและประสบการณlในการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมzมากyอน การฝ”กอบรมพนักงานสอบสวนกyอนมาบรรจุ ปฏิบัติหนzาที่ก็ไมyมีการฝ”กทําสํานวนคดีป—าไมz ทําใหzการสอบสวนคดีป—าไมzของพนักงานสอบสวนใหมyไมyครบถzวนใน ประเด็นสําคัญ สํานวนการสอบสวนขาดความสมบูรณl เป‹นเหตุใหzถูกพนักงานอัยการสั่งใหzสอบสวนเพิ่มเติมอยูy บyอยครั้งหรือบางครั้งก็สั่งไมyฟ’องผูzตzองหา หรือเมื่อคดีถึงชั้นศาลอาจเป‹นเหตุใหzศาลยกฟ’องไดz ดังนั้น ในสถานี ตํารวจที่มีคดีป—าไมzเกิดมาก ควรแตyงตั้งพนักงานสอบสวนที่มีความรูzความเชี่ยวชาญดzานการสืบสวนสอบสวนคดีป—า ไมzอยyางนzอย 1 คนไปปฏิบัติหนzาที่ จะทําใหzพนักงานสอบสวนที่ขาดความรูzและประสบการณlมีที่ปรึกษาในการทํา คดี สyวนหลักสูตรการฝ”กอบรมของพนักงานสอบสวนไมyวyาจะเป‹นหลักสูตรนักเรียนนายรzอยอบรมหรือนักเรียนนาย รzอยตํารวจควรใหzมีการฝ”กการทําสํานวนคดีป—าไมzกyอนลงบรรจุปฏิบัติหนzาที่ดzวย

6. การสอบสวนขยายผล พนักงานสอบสวนสyวนใหญyไมyไดzสอบสวนขยายผลเพื่อใหzมีการดําเนินคดีถึง ตัวการ ผูzใชz ผูzสนับสนุน หรือนายทุนผูzอยูyเบื้องหลัง จะมีการสืบสวนสอบสวนขยายผลบzางเป‹นสyวนนzอยในกรณีเป‹น คดีที่ผูzบังคับบัญชาใหzความสนใจหรือกําชับเป‹นกรณีพิเศษ ดังนั้น ควรใหzความสําคัญกับคดีป—าไมzเหมือนกับคดียา เสพติด หากมีการจับกุมตzองมีการสืบสวนสอบสวนขยายผลเพื่อดําเนินคดีใหzถึงตัวการ ผูzใชz ผูzสนับสนุน หรือ นายทุนผูzอยูyเบื้องหลังทุกคดีและควรใหzมีการใชzมาตรการยึดทรัพยlผูzกระทําผิดดzวย โดยใหzผูzบังคับบัญชาควบคุม และตรวจสอบการปฏิบัติอยyางใกลzชิด หากเป‹นคดีใหญyหรือคดีสําคัญควรแตyงตั้งคณะพนักงานสืบสวนสอบสวนโดย ใหzมีพนักงานสอบสวนที่มีความรูzความเชี่ยวชาญรyวมเป‹นคณะทํางานดzวย และตzองมีการอบรมใหzความรูzกับ พนักงานสอบสวนถึงแนวทางการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมzอยyางสม่ําเสมอโดยวิทยากรที่มีความรูzและประสบการณl พรzอมทั้งจัดทําคูyมือการปฏิบัติใหzพนักงานสอบสวนไดzศึกษาและใชzเป‹นแนวทางปฏิบัติงานดzวย

7. นโยบายของกระทรวงมหาดไทยที่ตzองการเขzามาควบคุมการสอบสวนในคดีป—าไมzและ ทรัพยากรธรรมชาติเพื่อใหzการสอบสวนเกิดประสิทธิภาพนั้น ไมyเกิดผลในทางปฏิบัติ เนื่องจากฝ—ายปกครองไมyไดz เขzาควบคุมและรyวมสอบสวนตามบทบาทและอํานาจหนzาที่ เพียงแตyลงนามรyวมเทyานั้น ฝ—ายปกครองไมyรายงาน ขอใหzพนักงานอัยการมารyวมเป‹นที่ปรึกษาคดี ผูzบังคับบัญชาฝ—ายตํารวจก็ไมyสามารถตรวจสอบควบคุมสั่งการคดีไดz เพราะถือวyาฝ—ายปกครองเขzามาควบคุมการสอบสวนแลzว และที่สําคัญพนักงานสอบสวนฝ—ายปกครองไมyใชyผูzที่มี ความรูzความเชี่ยวชาญดzานการสืบสวนสอบสวนคดีป—าไมz ดังนั้น ควรยกเลิกหนังสือกระทรวงมหาดไทยและ ขzอบังคับกระทรวงมหาดไทยดังกลyาว เนื่องจากสํานักงานตํารวจแหyงชาติไมyไดzขึ้นตรงกับกระทรวงมหาดไทยแลzว สํานักงานตํารวจแหyงชาติควรเรyงออกระเบียบมาใชzเอง แลzวใหzผูzบังคับบัญชาฝ—ายตํารวจซึ่งมีความรูzและ ประสบการณlดzานการสืบสวนสอบสวนเป‹นผูzควบคุมสั่งการเหมือนคดีอาญาทั่วไป พนักงานสอบสวนผูzรับผิดชอบก็ จะมีที่ปรึกษา มีคณะทํางาน การสอบสวนจะรวดเร็ว คลyองตัว เป‹นเอกภาพ อันเป‹นการเพิ่มประสิทธิภาพของการ สอบสวนดzวย

8. รัฐบาลควรใหzความสําคัญในนโยบายป’องกันปราบปรามการบุกรุกและตัดไมzทําลายป—า โดยมีการ กําหนดยุทธศาสตรlระดับชาติ สนับสนุนงบประมาณ มีการฝ”กอบรมบุคลากร มีการรณรงคlประชาสัมพันธl สรzาง

239

แรงจูงใจแกyผูzปฏิบัติ มีมาตรการตรวจสอบเจzาหนzาที่รัฐอยyางเขzมขzน มีการระดมสรรพกําลังเขzาแกzปŠญหา เหมือนกับ นโยบายดzานยาเสพติด โดยใหzทุกภาคสyวนรyวมแรงรyวมใจป’องกันและหยุดยั้งขบวนการตัดไมzทําลายป—าและขบวน การคzาไมzพะยูงขzามชาติที่กําลังเป‹นปŠญหารุนแรงใหzจงไดz

เอกสารอcางอิง

จักรพงษl วิวัฒนlวานิช. (2550). หลักและทฤษฎีการสอบสวน. กรุงเทพฯ: หzางหุzนสyวนจํากัด พิมพlอักษร.

ทวี สอดสyอง. (2553). เทคนิคการสืบสวนสอบสวนคดีอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ.

[ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.oja.go.th . (10 กุมภาพันธl 2555). นนทวรรณ มนตรี. (2555, 3 กุมภาพันธl). ตีแผXวิกฤตตัดไมcพะยูง-รcายแรงเสี่ยงสูญพันธุl. ขyาวสด. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.khaosod.co.th/view_newsonline.php?newsid . (3 กุมภาพันธl 2555).

ฝ—ายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลzอม สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย. (2555). การจัดลําดับ ความสําคัญของป_ญหาทรัพยากรปgาไมcและสิ่งแวดลcอม. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก:

http://www.info.tdri.or.th . (3 กุมภาพันธl 2555). เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมยl, (2552). แนวทางการปฏิรูปกฎหมายที่เกี่ยวกับที่ดินและปgาไมc. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.oknation.net . (10 มกราคม 2555).

มูลนิธิสืบ นาคะเสถียร. (2554). สถานการณปgาไมcไทย หลังการจากไปของสืบ นาคะเสถียร.

[ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www.seub.or.th . (10 กุมภาพันธl 2555).

ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขcาราชการ ลูกจcาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรการแพทยทหาร

PERSONNAL’S SATISFACTION TOWARDS WORK PERFORMANCE IN ARMED FORCES RESEARCH INSTITUTE OF MEDICAL SCIENCES

E-mail: j.suwannahong@gmail.com

บทคัดยXอ

การวิจัยในเรื่องนี้ มีวัตถุประสงคlเพื่อศึกษาเรื่องความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร และเพื่อเปรียบเทียบระดับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของ ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีภูมิหลังที่แตกตyางกัน เชyน เพศ สถานภาพการ สมรส อายุ วุฒิการศึกษา ชั้นยศ และรายไดz จะมีความพึงพอใจในการปฏิบัติงานดzานตyางๆ แตกตyางกันคือ ดzาน ลักษณะงานที่ทํา ดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน ดzานความกzาวหนzา และการยอมรับในการปฏิบัติงาน ดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ ขzอมูลที่ไดzจากการวิจัยจะเป‹นประโยชนlใหz ผูzบริหารองคlกรนําไปเป‹นแนวทางในการวางแผนบริหารจัดการ และพัฒนาองคlกรใหzมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ผูzวิจัยไดzรวบรวมขzอมูล จากการแจกแบบสอบถามไปยังขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยl ทหาร จํานวน 133 คน ไดzแบบสอบถามกลับคืนมา 131 คนคิดเป‹นรzอยละ 98.50 ผูzวิจัยนําแบบสอบถามที่ไดzไปหา คyารzอยละ (Percentage) หาคyาเฉลี่ย (Mean) คyาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Diviation) ใชzคyา t-test ทดสอบความแตกตyางระหวyางคyาเฉลี่ยของกลุyมตัวอยyาง 2 กลุyม และคyา f-test เปรียบเทียบความแตกตyางระหวyาง คyาเฉลี่ยมากกวyา 2 กลุyมขึ้นไป โดยการวิเคราะหlการผันแปรหรือวิเคราะหlการแปรปรวน (Analysis of Variance : ANOVA)

ผลการวิจัยพบวyา ผูzตอบแบบสอบถามสyวนใหญyเป‹นเพศชายมากกวyาเพศหญิงโดยจากกลุyมตัวอยyางทั้งหมด 131 คน เป‹นเพศชายจํานวน 88 คน คิดเป‹นรzอยละ 67.18 มีสถานภาพสมรสแลzวจํานวน 87 คน คิดเป‹นรzอยละ

66.41 อยูyในชyวงอายุ 51- 60 ป‘จํานวน 41 คน คิดเป‹นรzอยละ 31.30 สําเร็จการศึกษาระดับปริญญาตรีจํานวน 57 คน คิดเป‹นรzอยละ 43.51 อยูyในชyวงชั้นยศจyาสิบตรี – จyาสิบเอกจํานวน 37 คน คิดเป‹นรzอยละ 28.24 และมีอัตรา

ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานในภาพรวมมีคyาเฉลี่ย 3.49 สyวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน .471 สyวนผลการ พิจารณาเป‹นรายดzานทั้ง 5 ดzาน มีคyาคะแนนเฉลี่ยอยูyระหวyาง 3.71 – 2.85 ซึ่งสามารถเรียงลําดับคะแนนเฉลี่ยจาก มากไปนzอย ไดzดังนี้

1. ภาพรวมดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน ( X = 3.71)

2. ภาพรวมดzานลักษณะงาน ( X = 3.70)

3. ภาพรวมดzานความกzาวหนzาและการยอมรับในการปฏิบัติงาน ( X = 3.48)

4. ภาพรวมดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน ( X = 3.46)

5. ภาพรวมดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ ( X = 2.85)

สรุป ขzอมูลสyวนบุคคลของผูzตอบแบบสอบถาม พบวyา ผูzตอบแบบสอบถามสyวนใหญyเป‹น เพศชาย มีสถานภาพสมรสแลzว อายุ 51–60 ป‘ วุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นยศจyาสิบตรี – จyาสิบเอก และ รายไดzตyอเดือน 10,001–20,000 บาท ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานในภาพรวม อยูyในระดับมาก เมื่อแยกเป‹นรายดzาน พบวyา ขzาราชการ ลูกจzาง มีความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ในดzานสภาพแวดลzอมในการ ปฏิบัติงานมากที่สุดจากทั้ง 5 ดzาน

จากสมมติฐานการวิจัย ที่วyา ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารที่มีภูมิหลัง แตกตyางกัน ในดzาน เพศ สถานภาพสมรส อายุ ระดับการศึกษา ชั้นยศ รายไดzตyอเดือน มีความพึงพอใจในการ ปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารโดยรวมแตกตyางกัน ผลการทดสอบ สมมติฐานแยกตามขzอมูลสyวนบุคคลของผูzตอบแบบสอบถาม พบวyา ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร จําแนกตามขzอมูลสyวนบุคคลดzานเพศ สถานภาพสมรส และ อายุ มีความพึงพอใจในการปฏิบัติงานไมyแตกตyางกัน ไมyเป‹นไปตามสมมติฐานที่ตั้งไวz

ABSTRACT

The aim of this study paper is to study work satisfaction of officials and employees at Armed Forces Research Institute of Medical Sciences who have different background namely, sex, marital status, age, education, rank and income. They have different satisfaction in different aspects such as nature of work, boss and co-workers, work atmosphere, progress and acceptance of job, salary and welfare. The information obtained will be useful to executives of the organization to use for planning, administration and development with more effectiveness. The author gathered data by distribution of 133 questionnaires and received 131 back (98.50%). Percentage, mean and standard deviation were calculated. T-test was used to test the difference between 2 sample groups. F-test was used to compare mean differences of more than 2 groups by analysis of deviations of variances (Analysis of Variance: ANOVA)

The study showed that there were more males than females that answered the 131 questionnaires. They were 88 males (67.18%) with 87 people (66.41%) were married. Forty one people were between 51-60 years old (31.30%). Bachelor degree graduates were 54

(43.51%). Thirty seven people (28.24%) were non-commission officers. Fifty-one people (38.93%) had salary between 10,001-20,000 Baht.

Average mean of work satisfaction was 3.41 with standard deviation of 0.471. When

5 aspects of consideration were made the average was between 2.85-3.71 From the hypothesis that officials and employees of Armed Forces Research Institute of Medical Sciences with different background namely, sex, marital status, age, education, rank and salary would have different over all work satisfaction. Hypothesis test by personal data of those who answered the questionnaires showed that there was no difference and did not agree with the hypothesis.

Officials and employees of Armed Forces Research Institute of Medical Sciences with different background satisfied with work and the hypothesis was wrong.

ความเปZนมาและความสําคัญของป_ญหา

ในการบริหารหนyวยงาน หรือองคlกรตyาง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน ทรัพยากรบุคคลนับเป‹นองคlประกอบที่ สําคัญมากองคlประกอบหนึ่งที่จะทําใหzหนyวยงานนั้นประสบความสําเร็จในการดําเนินงานทรัพยากรตyางๆในองคlกร ซึ่งประกอบดzวย คน เงิน วัสดุ อุปกรณl อาคารสถานที่ และเทคโนโลยี ลzวนมีบทบาทที่สําคัญอยyางยิ่งตyอองคlกร แตy อยyางไรก็ตามคนก็ยังเป‹นปŠจจัยระดับแนวหนzาที่นําความสําเร็จมาสูyองคlกรในทุกๆองคlกร

ในการทํางานใหzบรรลุวัตถุประสงคl จึงตzองอาศัยความรyวมมือจากทุกๆคน ทุกๆฝ—าย ประสานกันอยyาง สอดคลzอง ตzองอุทิศตนเพื่อหนyวยงาน และตzองมีความพึงพอใจจากบุคคลเหลyานั้น ปฏิบัติตามสิ่งที่เปลี่ยนแปลง พัฒนา ยอมปฏิบัติตามเพื่อความสําเร็จขององคlกร ดังนั้นความพึงพอใจในการทํางานจึงเป‹นปŠจจัยที่สําคัญในการ สรzางสรรคlและยึดมั่นผูกพันตyออาชีพและองคlกร เป‹นการแสดงความรูzสึกดzานบวกตyองานและหนyวยงาน รวมถึง เพื่อนรyวมงานในทุกระดับ การสรzางความพึงพอใจใหzเกิดขึ้นตyอผูzปฏิบัติงานจึงเป‹นกุญแจในการบริหารงานเพื่อใหz องคlกรบรรลุตามจุดมุyงหมายไดzอยyางมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

จากความสําคัญดังกลyาว จึงทําใหzผูzวิจัยสนใจที่จะศึกษาคzนควzาเกี่ยวกับความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน และทัศนคติตyองานในดzานตyางๆของขzาราชการและลูกจzาง สังกัดสถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารวyาจะ สyงผลตyอการพัฒนาองคlกรอยyางไร เพื่อนําขzอมูลที่ไดzไปใชzในการปรับปรุงและพัฒนาแนวทางการบริหารจัดการของ องคlกร เพื่อกระตุzนและสyงเสริมใหzเกิดความพึงพอใจในงาน อันจะนําไปสูyการเพิ่มประสิทธิ์ภาพในการปฏิบัติงาน ของขzาราชการลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารตyอไป

เพื่อศึกษาความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรl-การแพทยl ทหาร เพื่อเปรียบเทียบระดับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการลูกจzาง สถาบันวิจัย-วิทยาศาสตรl การแพทยlทหาร จําแนกตามปŠจจัยสyวนบุคคล

ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีเพศตyางกัน มีความพึงพอใจในการ ปฏิบัติงาน โดยรวมตyางกัน ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีสถานภาพการสมรสตyางกัน มีความพึง พอใจในการปฏิบัติงาน โดยรวมตyางกัน ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีอายุตyางกัน มีความพึงพอใจในการ ปฏิบัติงาน โดยรวมตyางกัน ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีระดับการศึกษาตyางกัน มีความพึงพอใจ ในการปฏิบัติงาน โดยรวมตyางกัน ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีชั้นยศตyางกัน มีความพึงพอใจในการ ปฏิบัติงาน โดยรวมตyางกัน ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ที่มีรายไดzตyางกัน มีความพึงพอใจในการ ปฏิบัติงาน โดยรวมตyางกัน

การศึกษานี้จะทําการศึกษาความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัย วิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ผูzศึกษาไดzกําหนดขอบเขตการวิจัยดังนี้

1. ขอบเขตดcานประชากร

ศึกษาจากขzาราชการ ลูกจzาง ที่ปฏิบัติงานอยูyในสถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ซึ่งประกอบดzวยพนักงานราชการ ลูกจzาง ขzาราชการประจําการ ไดzแกyนายทหารชั้นประทวนและนายทหารชั้น สัญญาบัตร ชั้นยศตั้งแตy สิบตรี ถึง พันเอก รวมจํานวน 133 คน

2. ขอบเขตดcานเนื้อหา

ศึกษาถึงองคlประกอบพื้นฐานที่ทําใหzเกิดความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน 5 ดzาน ดzาน-ขอบเขต เนื้อหา ดzานลักษณะงาน ดzานความกzาวหนzาและการยอมรับในการปฏิบัติงาน ดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน และดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ โดยตัวแปรที่จะศึกษา ประกอบดzวย

1. ตัวแปรอิสระ 6 ตัว ไดzแกy เพศ สถานภาพการสมรส อายุ ระดับการศึกษา ชั้นยศ และรายไดz

2. ตัวแปรตาม 5 ตัว ไดzแกy ดzานลักษณะงาน ดzานความกzาวหนzาและการยอมรับในการปฏิบัติงาน ดzาน ผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน และดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ

3. ขอบเขตดcานระยะเวลา ระยะเวลาการศึกษา ตั้งแตyวันที่ 30 กันยายน 2555 ถึง 30 ธันวาคม 2555

ประโยชนที่คาดวXาจะไดcรับ

ทําใหzทราบระดับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของ ขzาราชการ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยl ทหาร ใน 5 ดzาน คือ - ดzานลักษณะงาน - ดzานความกzาวหนzา และการยอมรับในการปฏิบัติงาน - ดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน - ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน - ดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ

และยังไดzทราบถึงปŠจจัยสyวนบุคคลที่มีผลตyอความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง ของ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร อีกดzวยนําขzอมูลที่ไดzจากการวิจัยไปใชzเป‹นแนวทางในการวางแผน และ พัฒนา องคlกรใหzมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ใชzเป‹นแนวทางการปรับกลยุทธlของ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยl ทหาร

เพื่อนําขzอมูลที่ไดzไปปรับปรุงทรัพยากรบุคคลของ สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารใหzมีความรูz ความสามารถปรับปรุงขวัญกําลังใจในการปฏิบัติงานใหzดีขึ้น โดยเนzนประสิทธิภาพของการปฏิบัติงานตามนโยบาย ของรัฐบาล

1.1. การวิจัยศึกษา (Document Research) เป‹นการศึกษารวบรวมขzอมูลเอกสารตyางๆ ทั้งที่เป‹นทฤษฎี แนวคิด และผลงานวิจัยที่เกี่ยวกับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรในหนyวยตyางๆ

1.2. การวิจัยเชิงสํารวจ (Survey Research) โดยใชzวิธีการเก็บขzอมูลจากแบบสอบถาม (Questionnaire) ใชzการตั้งคําถามปลายป™ด (Closed Ended Question) และปลายเป™ด (Opened Ended Question) ใหzผูzตอบ เลือกตอบขzอใดขzอหนึ่งที่กําหนดไวzตามขzอเท็จจริงและความคิดเห็นของตนเอง

2. ประชากรและกลุXมตัวอยXางที่ศึกษา

2.1 ประชากร ประชากรที่ใชzในการศึกษาวิจัยครั้งนี้ไดzแกy ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรl-การแพทยlทหาร ประกอบดzวยพนักงานราชการลูกจzาง และขzาราชการทหาร ชั้นยศตั้งแตy สิบตรี - พันเอก ซึ่งกําลังปฏิบัติงานอยูyใน ป‘งบประมาณ พ.ศ. 2556 (1 ตุลาคม 2555 – 30 กันยายน 2556) จํานวน 133 คน ใน 4 หนyวยงาน คือ สyวน บังคับบัญชา กองอํานวยการ, กองวิเคราะหl, และกองวิจัย

2.2 กลุyมตัวอยyาง กลุyมตัวอยyางที่ใชzในการศึกษาวิจัยครั้งนี้เป‹นขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ซึ่งกําลังปฏิบัติงานอยูyในป‘งบประมาณ พ.ศ. 2556 (1 ตุลาคม 2555 – 30 กันยายน 2556) มีจํานวน 133 คน ซึ่งแบyงออกเป‹น 6 กลุyม ดังนี้

กลุXมที่ กลุXมขcาราชการ

3 จyาสิบตรี – จyาสิบเอก

4 รzอยตรี – รzอยเอก

เครื่องมือที่ใชzในการเก็บรวบรวมขzอมูลครั้งนี้เป‹นแบบสอบถามความพึงพอใจของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร ซึ่งผูzวิจัยสรzางขึ้นโดยอาศัยแนวคิดทฤษฎีและรายงานวิจัยที่เกี่ยวขzอง โดยแบyงออกเป‹น 2 สyวน ดังนี้.

สXวนที่ 1 เป‹นคําถามเกี่ยวกับขzอมูลทั่วไปประกอบดzวย เพศ สถานภาพสมรส อายุ ระดับการศึกษา ชั้นยศ รายไดz สXวนที่ 2 เป‹นคําถามเกี่ยวกับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานในดzานตyางๆ แบyงออกเป‹น 2 ตอน ตอนที่ 1 เป‹นขzอคําถามปลายป™ด ตอบตามระดับความพึงพอใจ 5 ระดับ ตอนที่ 2 เป‹นขzอคําถามปลายเป™ดแสดงขzอเสนอแนะแตyละดzาน แบบสอบถามมีลักษณะเป‹นมา

ตราสyวนประมาณคyา (rating scale) โดยมีเกณฑlใหzผูzตอบแบบสอบถามพิจารณา ดังนี้ พึงพอใจมากที่สุด

ใหzคyาน้ําหนักเทyากับ

ใหzคyาน้ําหนักเทyากับ

ใหzคyาน้ําหนักเทyากับ

พึงพอใจนzอย

ใหzคyาน้ําหนักเทyากับ

พึงพอใจนzอยที่สุด

ใหzคyาน้ําหนักเทyากับ

การสรcางเครื่องมือที่ใชcในการรวบรวมขcอมูล

ในการสรzางเครื่องมือที่ใชzในการเก็บรวบรวมขzอมูล ผูzวิจัยดําเนินตามขั้นตอนดังนี้

1. ศึกษาแนวคิด และทฤษฎีที่เกี่ยวขzองกับความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน จากเอกสาร ตําราและงานวิจัยที่เกี่ยวขzอง

2. นําแบบสอบถามที่สรzางเสร็จแลzว ใหzผูzทรงคุณวุฒิ 3 ทyาน พิจารณา โดยหาคyา IOC ไดzคyา IOC เทyากับ

3. การทดสอบความเชื่อมั่น (reliability) ผูzศึกษาไดzนําแบบสอบถามที่มีความถูกตzองสมบูรณl มาทําการ ทดสอบ (pre-test) กับขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันพยาธิวิทยา ศูนยlอํานวยการแพทยl พระมงกุฎเกลzา ซึ่งถือไดzวyา เป‹นกลุyมที่มีคุณสมบัติใกลzเคียงกับประชากรที่ใชzในการศึกษา จํานวน 30 คน แลzวนําแบบสอบถามที่ไดzจากการ ทดสอบความเชื่อมั่น (reliability) ของแบบสอบถาม โดยวิธีการหาคyาสัมประสิทธิ์แอลฟา (reliability coefficient) ไดzคyาสัมประสิทธิ์ความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม เทyากับ 0.93 ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05

4. นําแบบสอบถามที่ปรับปรุงแลzว เสนอคณะกรรมการควบคุมปริญญานิพนธlพิจารณา แลzวนําไปใชzเก็บ รวบรวมขzอมูลจากกลุyมตัวอยyางตyอไป

การเก็บรวบรวมขcอมูล

การเก็บรวบรวมขzอมูลในการวิจัย จะดําเนินการเก็บขzอมูลปฐมภูมิ (primary data) และขzอมูลทุติยภูมิ (secondary data) ขzอมูลปฐมภูมิ (primary data) ไดzจากการที่ผูzวิจัยไดzนําแบบสอบถามที่ผyานการแกzไขปรับปรุงแลzว แจกจyายใหzกับขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันพยาธิวิทยา ศูนยlอํานวยการแพทยlพระมงกุฎเกลzา(กลุyมประชากรที่ทํา pre-test)

ขzอมูลทุติยภูมิ (secondary data) ไดzจากการศึกษาคzนควzาจากเอกสารตyางๆ ที่เกี่ยวขzองกับความพึง พอใจในการปฏิบัติงาน

ระยะเวลาในการเก็บรวบรวมขcอมูล

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ใชzเวลาในการเก็บรวบรวมขzอมูลระหวyาง วันที่ 30 กันยายน 2555 ถึง 30 ธันวาคม 2555 รวมระยะเวลา 90 วัน

การวิเคราะหขcอมูล

ผูzศึกษาดําเนินการวิเคราะหlขzอมูลดังนี้

1. วิเคราะหlขzอมูลทั่วไปของผูzตอบแบบสอบถาม โดยการแจกแจงความถี่และหาคyารzอยละ

2. ตามความมุyงหมายขzอที่ 1. เพื่อศึกษาความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzางสถาบันวิจัย วิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร 5 ดzาน คือดzานดzานลักษณะงาน ดzานความกzาวหนzา และการยอมรับในการ ปฏิบัติงาน ดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน ดzานคyาตอบแทนและ สวัสดิการ ผูzวิจัยวิเคราะหlขzอมูลโดยหาคyาคะแนนเฉลี่ย (Mean) และคyาความเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

3. ตามความมุyงหมายขzอที่ 2. เพื่อเปรียบเทียบความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของ ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร โดยรวมวิเคราะหlโดยการใชzการทดสอบที (t - test for independent samples) สyวนตัวแปร เพศ สถานภาพการสมรส อายุ ชั้นยศ ระดับการศึกษา รายไดz ใชzการ วิเคราะหlความแปรปรวนแบบทางเดียว (One-way Analysis of Variance) และเมื่อพบความแตกตyางอยyางมี นัยสําคัญทางสถิติจึงทําการทดสอบเป‹นรายคูy โดยใชzวิธีการของ Scheffe’s method (George A. Ferguson. 1981, pp.190 - 308)

4. รวบรวมความคิดเห็นและขzอเสนอแนะจากคําถามปลายเป™ด และทําการจัดหมวดหมูyโดยวิธีแจกแจง ความถี่ และจัดเรียงลําดับความถี่ของจํานวนคําตอบโดยแบyงออกเป‹น 5 ดzาน คือ ดzานลักษณะงาน ดzาน ความกzาวหนzาและการยอมรับในการปฏิบัติงาน ดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงานดzานสภาพแวดลzอมในการ ปฏิบัติงาน ดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ นําเสนอผลการวิเคราะหlในเชิงบรรยายเพื่อนําไปประกอบการอภิปราย ผลการวิจัย

การสรุปผลการวิจัยนี้ ผูzวิจัยจะสรุปผลตามผลการวิเคราะหlที่ไดzแบyงการนําเสนอเป‹น 3 ขzอ ดังนี้

1. ขzอมูลสyวนบุคคลของผูzตอบแบบสอบถาม พบวyา ผูzตอบแบบสอบถามสyวนใหญyเป‹นเพศชาย สถานภาพสมรส อายุ 51 – 60 ป‘ วุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นยศจyาสิบตรี – จyาสิบเอก และรายไดzตyอเดือน 10,001 – 20,000 บาท

2. วิเคราะหlความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยl ทหาร พบวyา ขzาราชการ ลูกจzาง ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานในภาพรวม อยูyในระดับมาก เมื่อแยกเป‹นรายดzาน พบวyา ขzาราชการ ลูกจzาง มีความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ในดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงานมากที่สุดจาก ทั้ง 5 ดzาน

3. จากสมมติฐานการวิจัยที่วyา ขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารที่มีภูมิหลัง แตกตyางกัน ในดzาน เพศ สถานภาพสมรส อายุ ระดับการศึกษา ชั้นยศ รายไดzตyอเดือน มีความพึงพอใจในการ ปฏิบัติงานของขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหารโดยรวมแตกตyางกัน ผลการทดสอบ สมมติฐานแยกตามขzอมูลสyวนบุคคลของผูzตอบแบบสอบถามไดz ดังนี้

3.1 ดzานเพศ พบวyา เพศที่แตกตyางกันมีผลตyอความแตกตyางของความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ไมy แตกตyางกัน

3.2 ดzานสถานภาพสมรส พบวyา สถานภาพสมรสที่แตกตyางกันมีผลตyอความแตกตyางของความพึง พอใจในการปฏิบัติงาน ไมyแตกตyางกัน

3.3 ดzานอายุ พบวyา อายุที่แตกตyางกันมีผลตyอความแตกตyางของทัศนะความพรzอมตyอการ เปลี่ยนแปลงขององคlการ ดzานลักษณะงาน แตกตyางกัน โดยที่อายุ 51 – 60 ป‘ ใหzความสําคัญในดzานลักษณะงาน มากกวyาอายุ 41 – 50 ป‘

3.4 ดzานวุฒิการศึกษา พบวyา วุฒิการศึกษาที่แตกตyางกันมีผลตyอความแตกตyางของความพึงพอใจใน การปฏิบัติงาน โดยที่ภาพรวม ดzานลักษณะงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน และดzานคyาตอบแทนและ สวัสดิการแตกตyางกัน โดยที่วุฒิการศึกษาปริญญาโทมีความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน มากกวyา วุฒิการศึกษามัธยม ปลายหรือปวช. สyวนในดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ วุฒิการศึกษาปริญญาโทมีความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน มากกวyา วุฒิการศึกษามัธยมปลายหรือปวช.

3.5 ดzานชั้นยศ พบวyา ชั้นยศที่แตกตyางกันมีผลตyอความแตกตyางของความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน โดยที่ภาพรวม ดzานลักษณะงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน และดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการแตกตyาง กัน แตyเมื่อทําการทดสอบเป‹นรายคูyโดยวิธี Scheffe ไมyพบวyามีความแตกตyางกันอยyางมีนัยสําคัญ

3.6 ดzานรายไดzตyอเดือน พบวyา รายไดzตyอเดือนที่แตกตyางกันมีผลตyอความแตกตyางของความพึงพอใจ ในการปฏิบัติงาน โดยที่ภาพรวม ดzานลักษณะงาน ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน และดzานคyาตอบแทนและ สวัสดิการแตกตyางกัน โดยที่รายไดzตyอเดือนมากกวyา 30,000 บาท มีความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ดzาน สภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน มากกวyา รายไดzตyอเดือน ต่ํากวyา 10,000 บาท

จากผลการวิจัยเพื่อทดสอบสมมติฐานเกี่ยวกับขzาราชการ ลูกจzาง สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยl ทหาร ที่มีภูมิหลังแตกตyางกัน เชyน เพศ สถานภาพสมรส อายุ วุฒิการศึกษา ชั้นยศ และรายไดzตyอเดือน มีความพึง พอใจในการปฏิบัติงานที่แตกตyางกัน ทําใหzทราบไดzวyา ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานขึ้นอยูyกับปŠจจัยสyวนบุคคลใน ดzานวุฒิการศึกษา ชั้นยศ และรายไดzตyอเดือน ตามที่ ปรียาพร วงศlอนุตรโรจนl (2535, หนzา 145 – 152) กลyาววyา ปŠจจัยที่มีผลตyอความพึงพอใจในการทํางาน ดzานบุคคลไดzแกy

1. ประสบการณl จากการศึกษางานวิจัยพบวyา ประสบการณlในการทํางานมีสyวนเกี่ยวขzองกับความพึงพอใจ ในการทํางานของบุคคลที่ทํางานนานจนมีความรูz ความชํานาญในงาน

2. การศึกษา มักขึ้นอยูyกับงานที่ทําวyาเหมาะกับความรูzความสามารถของเขาหรือไมy ในรายงานวิจัยหลายชิ้น พบวyานักวิชาการวิชาชีพ เชyน แพทยl วิศวกร ทนายความ มีความพึงพอใจในการทํางานสูงกวyาคนงานและพนักงาน ลูกจzางที่ใชzแรงงานทั่วไป รวมทั้งเสมียนพนักงานดzวย พนักงานลูกจzางที่ใชzแรงงานทั่วไป รวมทั้งเสมียนพนักงาน ดzวย

3. ระดับเงินเดือน จากงานวิจัยหลายชิ้นพบวyาเงินเดือนมีสyวนในการสรzางความพึงพอใจในการทํางาน เงินเดือนที่มากพอแกyการดํารงชีพตามสถานะภาพ ทําใหzบุคคลไมyตzองดิ้นรนมากนักที่จะไปทํางานเพิ่มนอกเวลา

ทํางาน และเงินเดือนเกี่ยวขzองกับความสามารถหาปŠจจัยอื่นที่สําคัญแกyการดํารงชีพอยูyดzวย ผูzที่มีเงินเดือนสูงจึงมี ความพึงพอใจในการทํางานสูงกวyา ผูzที่มีเงินเดือนต่ํากวyา

สyวนในภาพรวมของแตyละดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงานเป‹นดzานที่มีลําดับคะแนนเฉลี่ยสูงที่สุด ซึ่ง สอดคลzองที่ตามที่ ปรียาพร วงศlอนุตรโรจนl (2535, หนzา 145 – 152) กลyาววyา ปŠจจัยที่มีผลตyอความพึงพอใจใน การทํางาน ดzานการจัดการ ไดzแกy

1. สภาพการทํางาน พนักงานมีความคิดเห็นแตกตyางกันมากมายเรื่องสถานการณlและสภาพการทํางาน มีพนักงานที่ทํางานในสํานักงานที่ใหzความสําคัญกับสภาพการทํางานความพอใจในการทํางานมาจากสาเหตุของ สภาพในที่ทํางาน

2. เพื่อนรyวมงาน เพื่อนรyวมงานเป‹นสyวนหนึ่งที่จัดเขzาในปŠจจัยที่เกิดความพึงพอใจในการทํางาน ความสัมพันธlที่ดีระหวyางเพื่อนรyวมงานทําใหzคนเรามีความสุขในที่ทํางานสัมพันธlภาพระหวyางเพื่อนจึงเป‹น ความสําคัญและเป‹นปŠจจัยที่ทําใหzเกิดความพึงพอใจในการทํางาน

สyวนในรายขzอ ผลจากการวิจัย พบวyา สถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยl ควรจะตzองสyงเสริมและเตรียม ความพรzอมใน 4 เรื่อง ดังนี้

1. เรื่องการสyงเสริมสวัสดิการของหนyวยงานใหzกับขzาราชการ ลูกจzาง

2. เรื่องเงินเดือนและคyาครองชีพ

3. เรื่องการสyงเสริมสวัสดิการในสyวนของกองทัพบก

4. หลักพิจารณาเลื่อนตําแหนyง ที่ถือปฏิบัติอยูyในปŠจจุบัน เนื่องจากทั้ง 4 เรื่องนี้ เป‹นเรื่องที่ขzาราชการ และลูกจzางในสถาบันสyวนใหญyยังมีพึงพอใจตyอสถาบันอยูy

นzอย ซึ่งจะเป‹นสิ่งจูงใจที่เป‹นเครื่องกระตุzนใหzผูzปฏิบัติเกิดความพึงพอใจในการทํางานตามที่ Chester B.Barnard (1986, pp. 142 – 149) ไดกลาวเกี่ยวกับเรื่องสิ่งจูงใจวา สงที่กระตุนใหผูปฏิบัติงานเกินความพึงพอใจในการ ทํางาน คือ 1. สิ่งจูงใจที่เป‹นวัตถุ ไดzแกy เงินหรือสิ่งของหรือสภาวะทางกายภาพที่ใหzแกy ผูzปฏิบัติงานเป‹นการตอบ แทนในการปฏิบัติงาน, 2. สิ่งจูงใจที่เป‹นโอกาสของบุคคลซึ่งไมyเกี่ยวกับวัตถุ ไดzแกy โอกาสที่ผูzปฏิบัติงานจะไดzรับ แตกตyางไปจากบุคคลอื่น เชyน ไดzรับเกียรติโอกาสที่จะมีชื่อเสียงโอกาสที่จะไดzรับตําแหนyงสูงขึ้นกวyาเดิมซึ่งโอกาส ดังกลyาวจะมีความหมายตyอบุคลากรทุกคนดังนั้นผูzบริหารควรจะกําหนดหลักเกณฑlที่แนyนอนเกี่ยวกับโอกาสพิเศษ ดังกลyาว เพื่อที่จะใหzบุคลากรในองคlการรูzอยyางทั่วถึงทุกคน ซึ่งจะกyอใหzเกิดความพยายามที่จะทํางาน ดzวยความ ขยัน และความตั้งใจเพื่อใหzเกิดประสิทธิภาพอยyางแทzจริง, 3. สิ่งจูงใจที่เกี่ยวกับผลประโยชนlทางอุดมคติ ซึ่งเป‹น ผลประโยชนlที่มีอํานาจมาก คือ การที่หนyวยงานเป™ดโอกาสใหzบุคคลไดzสนองอุดมคติหรืออุดมการณlของตนเอง เชyน ความภาคภูมิใจที่ไดzแสดงฝ‘มือ ความรูzสึกพอใจที่ไดzทํางานอยyางเต็มที่ ฯลฯ ซึ่งผูzบริหารที่ดีควรจะใหzอิสระแกy บุคลากรใหzไดzทํางานอยyางสุดฝ‘มือ เพื่อใหzไดzผลงานดี เป‹นที่ยกยyองของบุคคลอื่น เพื่อที่บุคคลนั้นเกิดความ ภาคภูมิใจ มีความสุขมีความพอใจ

และจากผลการวิจัยยังสอดคลzองกับ แนวทางการศึกษาขวัญในการทํางานของ ณัฐพล ขันธไชย (2526, 11-12) ที่ศึกษาเพิ่มเติมจากแนวคิดของ David G. Moore และ Robert K. Burns วyา ตzองประกอบดzวย ปŠจจัยตyางๆ คือ

3. ความรyวมมือของผูzปฏิบัติงาน

4. ความสัมพันธlระหวyางผูzบังคับบัญชาและผูzใตzบังคับบัญชา

5. การติดตyอสื่อสารอยyางเพียงพอ

8. การระบุตนเองวyาเป‹นสyวนหนึ่งของหนyวยงาน

9. โอกาสความกzาวหนzา

10. ความสามารถของผูzรyวมงาน

11. ความสําเร็จของการทํางานรyวมกันเป‹นกลุyม

12. ความพึงพอใจในการทํางานรyวมกันเป‹นกลุyม

17. ความสอดคลzองระหวyางงานกับความถนัด

18. ความเหมาะสมของปริมาณงานในหนzาที่ความรับผิดชอบ

19. ความยุติธรรมในหนyวยงาน

20. สวัสดิการในหนyวยงาน ซึ่งจากการเปรียบเทียบกับผลการวิจัยของหลายๆ แหyง จะพบวyาปŠจจัยที่ทําใหzรูzสึกพึงพอใจในการทํางาน

มีลักษณะที่เหมือนกัน หรือคลzายคลึงกัน จะเป‹นปŠจจัยที่เกี่ยวกับความตzองการพื้นฐาน ไดzแตy ปŠจจัยที่เกี่ยวกับ คyาตอบแทน ความมั่นคง สวัสดิการ เพื่อนรyวมงาน ลักษณะงาน ผูzบังคับบัญชา เพียงแตyมีความถี่ที่แตกตyางกัน เทyานั้น

ดังนั้น สถาบันสามารถนําองคlประกอบในเรื่องเหลyานี้ ไปใชzในการบริหารจัดการ วางแผนในการปรับปรุง พัฒนาสถาบันใหzเหมาะสมกับความตzองการของขzาราช ลูกจzาง ตามวุฒิการศึกษา ชั้นยศ และรายไดzตyอเดือน เพื่อ กyอใหzเกิดความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน อันจะกyอใหzเกิดประสิทธิภาพในการสรzางงานแกyสถาบันอยyางเต็มที่ ซึ่งจะ เป‹นแนวทางในการดําเนินการแกzไขปรับปรุง และรักษาทรัพยากรมนุษยlซึ่งมีความรูzความสามารถที่มีอยูyใหzกับ สถาบันไดzนานที่สุด และสามารถปฏิบัติงานใหzเกิดประโยชนlสูงสุด

ขcอเสนอแนะ

1. ขzอเสนอแนะในการนําไปใชz

1.1 จากผลการวิจัย ที่พบวyา ความแตกตyางกันในดzาน เพศ สถานภาพสมรส อายุ วุฒิการศึกษา ชั้นยศ และรายไดzตyอเดือน มีผลตyอความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ดังนั้นการวางแผนการบริหารจัดการกําลังพล หรือ พัฒนาสถาบันควรคํานึงถึงความแตกตyางเหลyานี้ดzวย เพื่อใหzดําเนินงานเป‹นไปอยyางมีประสิทธิภาพสูงสุด ซึ่งสามารถแบyงเป‹นรายดzานไดzดังนี้

1.1.1 ดzานลักษณะงาน พบวyา ดzานลักษณะงาน ในหัวขzอผูzบังคับบัญชาเป™ดโอกาสใหzมีสyวนรyวม การแสดงความคิดเห็นในการบริหาร คyาเฉลี่ยอยูyในระดับปานกลาง แตyนzอยที่สุดในความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ดzานลักษณะงาน ซึ่งตามทฤษฎีความตzองการของ Maslow กลyาววyา มนุษยlมีความตzองการทางดzานสังคม ซึ่งไดzแตy ความตzองการที่จะเขzารyวมและไดzรับการยอมรับในสังคม ความเป‹นมิตร และตzองการไดzรับการยกยyอในสังคมใน เรื่องความรูzความสามารพ ดังนั้น สถาบันควรเป™ดโอกาสใหzขzาราชการไดzมีสyวนรyวมและนําเสนอความคิดเห็นตyางๆ โดยจากทางใดทางหนึ่ง เชyน การจัดเวทีรับฟŠงความคิดเห็น หรือทํากลyองความคิดเห็นในติดไวzตามที่ตyางๆ การเป™ด โอกาสใหzบุคลากรในสถาบันไดzมีสyวนรyวมนั้น จะทําใหzผูzบริหารระดับสูงไดzเห็นมุมมองของบุคลากรผูzปฏิบัติงานใน อีกแงyมุมหนึ่ง และทําใหzเจzาหนzาที่มีความรูzสึกวyาตนเป‹นสyวนหนึ่งของหนyวยงาน การมีสyวนรyวมเกี่ยวขzองใน กระบวนการบริหารของผูzบริหารของนั้น จะกyอใหzเกิดขวัญและกําลังใจในการทํางานของบุคลากร และกyอใหzเกิด ความผูกพันที่จะนําไปสูyการทํางานที่มีประสิทธิภาพอีกดzวย

1.1.2 ดzานความกzาวหนzาและการยอมรับในการปฏิบัติงาน พบวyาดzานความกzาวหนzาและการ ยอมรับในการปฏิบัติ นั้น ขzาราชการและลูกจzาง ยังไมyคyอยพึงพอใจในเรื่องหลักในการพิจารณาเลื่อนตําแหนyง ที่ถือ ปฏิบัติอยูyในปŠจจุบัน องคlการควรจัดทํา Career Path ชี้แจงใหzกับบุคลากรในสถาบันไดzทราบ เพื่อใหzบุคลากรไดz เห็นหลักเกณฑlการพิจารณาเลื่อนตําแหนyงอยyางเป‹นรูปธรรม อีกทั้งยังชyวยจูงใจใหzบุคลากรไดzเห็นเสzนทาง ความกzาวหนzาในการทํางานของตนเอง สรzางขวัญกําลังใจใหzกับพนักงานภายในสถาบัน เพราะทุกคนจะทราบ ความกzาวหนzาของตนเอง รวมทั้งการเลื่อนขั้นเงินเดือนอยyางชัดเจน อีกทั้งสถาบันยังสามารถใชz Career Path ชyวย ในการเตรียมพรzอมของกําลังคน โดยการสรรหาและคัดเลือกในตําแหนyงงานที่วyาง พัฒนาการวางแผนฝ”กอบรมและ พัฒนาบุคลากร เพื่อพัฒนาความสามารถเขzาสูyตําแหนyงงาน หรือโอนยzายงาน และยังชyวยในดzานการวางแผน จัดสรรงบประมาณเตรียมสําหรับบุคลากรไดzในอนาคตอีกดzวย

1.1.3 ดzานผูzบังคับบัญชาและเพื่อนรyวมงาน จะเห็นไดzวyาเรื่องความสัมพันธlและในการปฏิบัติงาน ของขzาราชการในหนyวยงาน เต็มไปดzวยความรัก, ความสามัคคี, ความรyวมมือ และชyวยเหลือซึ่งกันและกัน เป‹น ปŠญหาในหัวขzอนี้ เนื่องจากเรื่องความสัมพันธlกับเพื่อนรyวมงานและความรyวมมือชyวยเหลือซึ่งกันและกันเป‹นเรื่อง เกี่ยวกับทางดzานจิตวิทยา และเจตคติสyวนบุคคล แตyสถาบันสามารถจัดกิจกรรมสัมพันธl หรือกิจกรรมละลาย พฤติกรรมในหนyวยงาน เพื่อใหzคนในหนyวยงานไดzพบปะ สังสรรคl และสรzางความสัมพันธlอันดีระหวyางกันไดz

1.1.4 ดzานสภาพแวดลzอมในการปฏิบัติงาน พบวyา ในเรื่องการวางผังสถานที่ทํางานความพึง พอใจอยูyในระดับต่ําสุดในหัวขzอนี้ อาจจะเนื่องดzวยมีบุคลากรจํานวนมาก ทําใหzสถานที่ดูเล็ก และแออัด หรือไมyมี ความเป‹นอิสระในการทํางาน ก็เป‹นสาเหตุทําใหzความพึงพอใจในขzอนี้นzอย ดังนั้น ทางสถาบันสามารถจัด บรรยากาศของหนyวยงาน ปรับปรุงสภาพแวดลzอม ใหzเหมาะสมกับการทํางาน รวมทั้งคิดหาวิธีที่จะไมyใหzการทํางาน

พนักงาน หรือจัดกิจกรรม 5ส เพื่อสะสางวัสดุ อุปกรณl เอกสารที่ไมyจําเป‹นเพื่อชyวยลดปริมาณของสิ่งฟุ—มเฟ˜อย และ ของที่ไมyจําเป‹นออกจากหนyวยงาน อีกทั้งยังเป‹นการสรzางสถานที่ทํางานใหzนyาอยูyไดzอีกดzวย

1.1.5 ดzานคyาตอบแทนและสวัสดิการ ตามทฤษฎีความตzองการของ Maslow (Abraham H. Maslow, 1954) ไดzตั้งสมมติฐานไวzวyามนุษยlมีความตzองการและความตzองการของมนุษยlไมyมีที่สิ้นสุด ความ ตzองการไดzรับการตอบสนองแลzวความตzองการอื่นจะเขzามาแทนที่ ความตzองการที่ไดzรับการตอบสนองแลzวจะเป‹น สิ่งจูงใจตyอไปสyวนความตzองการที่ยังไมyไดzรับการตอบสนองจะยังเป‹นสิ่งจูงใจอยูy เมื่อความตzองการระดับต่ําไดzรับ การตอบสนองแลzว ความตzองการระดับสูงก็จะเรียกรzองใหzมีการตอบสนองตyอไป ซึ่งในดzานคyาตอบแทนและ สวัสดิการนี้ ถือเป‹นสิ่งจูงใจทางอzอม (Indirect Incentive) ที่มีผลในทางสนับสนุนหรือสyงเสริมใหzพนักงาน เจzาหนzาที่ในหนyวยงานปฏิบัติงานดีขึ้น มีกําลังใจรักษางานมากขึ้น เชyนการจyายบําเหน็จ บํานาญ และคyา รักษาพยาบาลเมื่อเจ็บป—วย เป‹นตzน ดังนั้นทางสถาบันควรพิจารณาวางแผนอยyางรอบคอบ พิจารณาวyาสวัสดิการที่ ใหzเหมาะสมกับความตzองการจําเป‹น ของขzาราชการ และลูกจzางตามสถานภาพสyวนบุคคลหรือไมy เนื่องจาก สถานภาพตyางกัน ความตzองการจําเป‹นในแตyละเรื่องก็ตyางไปดzวย

2. ขzอเสนอแนะในการวิจัยครั้งตyอไป

2.1 ในการศึกษาวิจัยครั้งตyอไปควรทําการศึกษาในเชิงลึก เพื่อใหzทราบถึงเหตุผลและแนวโนzมในการ พัฒนาความพึงพอใจในการทํางานตyอไป

2.2 ควรทําการศึกษาเพิ่มเติมกับกลุyมตัวอยyางอื่นๆ ที่เป‹นหนyวยงานรัฐบาล, หนyวยงานเอกชนหรือ หนyวยงานรัฐวิสาหกิจที่มีลักษณะคลzายคลึงกับสถาบันวิจัยวิทยาศาสตรlการแพทยlทหาร โดยทําการศึกษาเชิง เปรียบเทียบใหzเห็นความแตกตyางของความพึงพอใจในการปฏิบัติงานไดz

บรรณานุกรม กิตติพงษl ศรีโยธิน. (2546). ความพึงพอใจในการทํางานของนายทหารชั้นประทวนในสังกัด

กองพันทหารปwนใหญXศูนยการทหารปwนใหญX. วิทยานิพนธlศิลปศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาศิลปศาสตรl, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรl.

จิตติมา ทองเนียม. (2544). ป_จจัยที่มีผลตXอขวัญและกําลังใจในการปฏิบัติงานของพยาบาล

กรณีศึกษาโรงพยาบาลพระมงกุฎเกลcา. วิทยานิพนธlศิลปศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาศิลปศาสตรl, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรl.

ณัฐพล ขันธไชย. (2526). การสรzางมาตรวัดกําลังขวัญ. บทความเสนอตyอคณะกรรมการสyงเสริมการวิจัยงานวิจัย สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตรl. กรุงเทพฯ: คณะรัฐประศาสนศาสตรl สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตรl.

ทวินพัฒนl จบกลศึก. (2544). ป_จจัยที่มีผลตXอความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของขcาราชการ

กรมสXงกําลังบํารุงทหารอากาศ. วิทยานิพนธlศิลปศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาศิลปศาสตรl, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรl.

เทพพนม เมืองแมน และสวิง สุวรรณ. (2540). พฤติกรรมองคlกร. (พิมพlครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.

นรวีรl ศรีเพ็ญ. (2541). ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของพนักงานไฟฟyาสXวนภูมิภาค.

ภาคนิพนธlศิลปศาสตรlบัณฑิต สาขาพัฒนาสังคม, คณะพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตรl.

นฤนาท นyาบูรณะ, ร.ต.อ. (2541). ความพึงพอใจในการปฏิบัติราชการของขcาราชการตํารวจ

ระดับรองสารวัตร: กรณีศึกษากองบังคับการตํารวจภูธร จังหวัดตราด. ปŠญหาพิเศษ รัฐประศาสนศาสตรlมหาบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะ, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา

ปรียาพร วงศlอนุตรโรจนl. (2535). จิตวิทยาการบริหารงานบุคคล. กรุงเทพฯ: ศูนยlสyงเสริมกรุงเทพ.

ปราศรัย สังขทรัพยl. (2519). ความพึงพอใจในการปฏิบัติหนcาที่ราชการของขcาราชการตํารวจ

ระดับรองสารวัตรในกองกําลังพล และในสถานีตํารวจนครบาล. วิทยานิพนธl รัฐศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาการปกครอง, บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณlมหาวิทยาลัย.

พิสิษฐ มณีไชย. (2519). องคประกอบของความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของหัวหนcาสXวน

การศึกษาเทศบาล. วิทยานิพนธlครุศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาบริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณlมหาวิทยาลัย.

ยงยุทธ สุคนธปฏิภาค. (2532). ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของครูชXางอุตสาหกรรม

วิทยาลัยเทคนิคภาคกลาง สังกัดกรมอาชีวศึกษา. วิทยานิพนธlครุศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาจิตวิทยา, บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณlมหาวิทยาลัย.

เวียง วงศlเพียร, พ.ต.ท. (2541). ความพึงพอใจในงานของขcาราชการตํารวจชั้นประทวนใน

จังหวัดระยอง. ปŠญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรlมหาบัณฑิต สาขานโยบายสาธารณะ, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.

วรรัตนl สังขทรัพยl. (2545). ป_จจัยที่มีผลกระทบตXอขวัญ และกําลังใจในการปฏิบัติงานของ

ขcาราชการสังกัดสถาบันวิชาการปyองกันประเทศ. วิทยานิพนธlศิลปศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาศิลปศาสตรl, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรl.

ศิริตวง คงศิริรัตนl. (2546). ความพึงพอใจของขcาราชการตXอการสื่อสารภายในหนXวยงาน

ศึกษากรณีขcาราชการสํานักงานปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม. ปŠญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตรl มหาบัณฑิต สาขาการบริหารทั่วไป, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.

ศึกษากรณีเขตโทรศัพทนครหลวงที่ 4.2. ภาคนิพนธlศิลปศาสตรlบัณฑิต สาขาพัฒนาสังคม, คณะพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตรl.

แหXงประเทศไทย ศึกษากรณี ฝgายวิศวกรรมจราจรทางอากาศ. ปŠญหาพิเศษ รัฐประศาสนศาสตรlมหาบัณฑิต สาขาการบริหารทั่วไป, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.

สมพงษl เกษมสิน. (2517). สารานุกรมการบริหาร. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.

โสภา ทรัพยlมากอุดม. (2533). ความยึดมั่นผูกพันตXอองคการ ศึกษากรณีการไฟฟyาฝgายผลิตแหXง

ประเทศไทย. วิทยานิพนธlรัฐศาสตรlมหาบัณฑิต สาขารัฐศาสตรl, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรl.

เอ็ด สาระภูมิ. (2529). พฤติกรรมของบุคคลในองคlการ. กรุงเทพฯ: โอ.เอส.พริน-ติ้งเฮาสl. Alderfer, C.P. (1972). “Toward and Understanding of Inequity”Journal of Abnormal and Social

Psychology. 18 (11), 422-436. Bernard, Chester I. (1972). The Function of Excutive. London: Oxford University Press. Cronbach, Lee J. (1984). Essentials of Psychological Testing. 4 th ed. New York: Macmillan Edward, Allens Louis. (1957). Technique of Attitude Scale Construction. New York:

Appletion Century Crafts. Frederick et al. (1959). The Motivation to Work. New York: McGrow-hill Book Company. Ferguson, George A. (1981). Statistical Analysis in Psychology and Education. 3rd ed.

New York: McGraw-Hill. Krejcie, R. V. & Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Journal of Educational and Psychological Measurement, 607-610. Ghiselli, E. E. & Brown, C. W. (1955). Personnel and industrial psyhology. New York: McGraw-Hill. Gilmer, B. Von Haller. (1967). Industrial Psychology. New york: McGrow-Hill Book Co., Good, C. V. (1973). Dictionary of Education. New York: McGrow-Hill Book Co., Herzberg Hammer, Michael. & Champy, James. (1993) Reengineering The corporation: Amanifesto For

Business Revolution. New York: Haper Business Herzberg, Frederick, and others. The Motivation of Work. New York: Jonh Wiley & Sons, 1959 Maslow, Abraham H. (1954). Motivation and Personality. New York: Harper and Row

Publisher. Milton, C.R. (1981). Human Behavior in Organizations: Three Levels of Behavior. New Jersey: Prentice- Hall Inc. Morse Nancy C. (1953). Satisfactoin in the White Collar Jop. Michigan: University of Michigan Press.

การศึกษาเปรียบเทียบผลกระทบจากการจcางเหมาเอกชน (OUTSOURCE) กับการใชcพนักงาน ของรัฐ กรณีศึกษา หนXวยซักฟอกโรงพยาบาลตํารวจ

ร.ต.ท.หญิง สกาวเดือน พาหาทรัพยlอนันตl

จุฬาลงกรณlมหาวิทยาลัย

บทคัดยXอ

การศึกษานี้มีวัตถุประสงคlเพื่อเปรียบเทียบผลกระทบในดzานคyาใชzจyาย ประสิทธิภาพงาน ความผูกพัน องคlการ และความทรงจําองคlการ ระหวyางพนักงานที่ใชzการจzางเหมาเอกชน (Outsource) กับการใชzพนักงานของ รัฐ และผลกระทบตyอการหมุนเวียนสลับตําแหนyง (Job Rotation) จากการจzางเหมาเอกชนกับหนyวยซักฟอก โรงพยาบาลตํารวจ

คyาใชzจyาย (Cost) เป‹นการเก็บขzอมูลจากเอกสาร ผลการศึกษาพบวyาตzนทุนตyอหนyวย การใชzพนักงานของ รัฐ สูงกวyาการจzางเหมาเอกชน ประสิทธิภาพงานใชzวิธีการเก็บขzอมูลโดยใชzแบบสอบถามจากผูzใชzบริการ โดยสุyมตัวอยyาง 400 คน จาก

ประชากร 1,409 คน โดยใชzสูตรของ Taro Yamane และใชzสถิติ Paired-Sample T-Test ผลการศึกษาพบวyาที่

ระดับความเชื่อมั่น 95% ประสิทธิภาพงานจากการใชzพนักงานของรัฐสูงกวyาพนักงานที่ใชzการจzางเหมาเอกชนอยyาง มีนัยสําคัญทางสถิติ โดยขzอที่ใชzพนักงานของรัฐมีประสิทธิภาพงานสูงกวyาพนักงานที่ใชzการจzางเหมาเอกชนอยyางมี นัยสําคัญทางสถิติ เรียงตามลําดับคะแนนแตกตyางกันมากที่สุดไดzแกy ความเพียงพอของผzา ระยะเวลาในการจัดสyง ผzา การติดตyอในการนําผzาสyงซัก และการตัดเย็บซyอมแซมผzา ตามลําดับ

ความผูกพันองคlการ ใชzวิธีการเก็บขzอมูลจากพนักงานของรัฐ 21 คน และพนักงานเอกชน 50 คน

(จากประชากร 124 คน) โดยใชzสถิติ T-Test, F-Test, Man-Whitney U Test, Kruskal-wallis Test,

Least Significant Differenced (LSD) และ Unpaired-Sample T-Test ผลการศึกษาพบวyา ที่ระดับความ เชื่อมั่น 95% ความผูกพันองคlการของพนักงานของรัฐสูงกวyาพนักงานที่ใชzการจzางเหมาเอกชนอยyางมีนัยสําคัญทาง สถิติ ในสyวนของพนักงานของรัฐระยะเวลาในการปฏิบัติงานที่มากขึ้นจะมีความผูกพันองคlการมากขึ้น และอัตรา เงินเดือนของพนักงานเอกชนที่แตกตyางกัน จะมีความผูกพันองคlการแตกตyางกัน อยyางมีนัยสําคัญทางสถิติ สyวนขzอมูลพื้นฐานอื่นๆ ไดzแกy เพศ อายุ ระดับการศึกษาสูงสุด และตําแหนyงในการปฏิบัติงาน ที่แตกตyางกัน มี ทัศนคติตyอความผูกพันองคlการไมyแตกตyางกันอยyางมีนัยสําคัญทางสถิติ

256

ความทรงจําองคlการ (Organizational Memories) ใชzวิธีการเก็บขzอมูลจากผูzใชzบริการ โดยสุyมตัวอยyาง

400 คน จากประชากร 1,409 คน โดยใชzสูตรของ Taro Yamane ใชzสถิติ Paired-Sample T-Test ผล

การศึกษาพบวyาที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ความทรงจําองคlการจากการใชzพนักงานของรัฐสูงกวyาพนักงานที่ใชzการ จzางเหมาเอกชนอยyางมีนัยสําคัญทางสถิติ

การหมุนเวียนสลับตําแหนyง (Job Rotation) ใชzการสัมภาษณlเชิงลึกประชากรจํานวน 5 คน ผลการศึกษาพบวyาพนักงานซักรีดหญิงที่มีอายุมากและทํางาน routine ไมyอยากยzายไปทํางานใหมyโดยเฉพาะอยyาง ยิ่งงานที่มีลักษณะ non-routine เพราะตzองไปเรียนรูzงานใหมyทั้งหมด การมีอายุมากทําใหzการเรียนรูzสิ่งใหมy ๆ ยาก ขึ้นกวyาเดิม ลักษณะงานใหมyถzาเป‹นลักษณะ routine จะทําใหzผูzที่ยzายไปทํางานใหมyมีปŠญหานzอยกวyางานแบบ non-routine พนักงานซักรีดชายมีลักษณะทางกายภาพที่แข็งแรงจึงมักถูกคาดหวังใหzทํางานที่ตzองใชzกําลัง เพราะฉะนั้นปŠจจัยในการยzายที่ทํางานจึงไมyคyอยมีผล นอกจากปŠจจัยทางลักษณะงานที่มีผลตyอแรงจูงใจในการ ทํางานแลzวนั้น ปŠจจัยทางสภาพจิตใจก็เป‹นเรื่องสําคัญ เชyน การไดzทํางานกับคนรัก การมีปŠญหากับเพื่อนรyวมงาน การรูzจักกับหัวหนzางาน เป‹นตzน ถzาคนที่มีประสบการณlในการทํางานหลายๆ หนzาที่จะมีปŠญหาในการยzายงานนzอย กวyาพนักงานที่ถนัดในการทํางานอยูyดzานเดียว ผลขzางเคียงจากการใชzการจzางเหมาเอกชนนั้นนอกจากองคlการ จะตzองสูญเสียบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญดzานการซักรีดไปยังหนyวยงานอื่นแลzว ยังทําใหzองคlการตzองยzายพนักงาน ที่ขาดความเชี่ยวชาญไปอยูyในตําแหนyงใหมyอีกดzวย

การศึกษาประเมินประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในหนXวยขึ้นตรง กองทัพบก : กรณีศึกษาสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก

พ.อ. ยุคล อั๋นวงศl นักศึกษาปริญญาโทสาขาการบริหารจัดการสาธารณะ

คณะรัฐศาสตรl มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรl E-mail: pyukolunn@gmail.com

บทคัดยXอ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคlเพื่อ 1) ศึกษาประเมินประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดี มาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก และ 2) เพื่อศึกษาปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับการนําหลักการ บริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก

การศึกษาเป‹นเชิงสํารวจ (Survey Research) ผสมผสานกับการสัมภาษณlเจาะลึก (In - depth Interview) ประชากร คือ ขzาราชการทหารบกสังกัดสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก ประกอบดzวย นายทหาร สัญญาบัตร และนายทหารชั้นประทวน จํานวน 297 คน การวิเคราะหlผลการศึกษา ไดzแกy การแจกแจงความถี่ รzอยละ คyาเฉลี่ย และคyาเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบความสัมพันธlดzวย การวัดคyาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธl เพียรlสัน (Pearson correlation coefficient, r) สามารถสรุปผลการศึกษาไดzดังนี้

ขzอมูลทั่วไปของประชากร พบวyา สyวนใหญyเป‹นเพศชาย มีอายุระหวyาง 31 - 40 ป‘ จบการศึกษาระดับ ปริญญาตรี ชั้นยศ พันตรี - พันเอก มีอายุราชการระหวyาง 10 - 20 ป‘ เคยเขzารับการอบรม/สัมมนา/ประชุมชี้แจง เกี่ยวกับหลักการบริหารจัดการที่ดีรzอยละ 50 จากผลการศึกษา พบวyา สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกมีประสิทธิผล ดzานการบริหารราชการเพื่อใหzเกิดประโยชนlสุขของประชาชน และดzานการบริหารงานอยyางมีประสิทธิภาพและ เกิดความคุzมคyาในเชิงภาครัฐ อยูyในระดับมาก โดยมีคyาเฉลี่ยเทyากับ 3.65 สําหรับดzานการบริหารงานเพื่อใหzเกิด ผลสัมฤทธิ์ตyอภารกิจของรัฐ ดzานการปรับปรุงภารกิจของสyวนราชการ ดzานการประเมินผลการปฏิบัติราชการ และ ดzานการลดขั้นตอนการปฏิบัติงาน อยูyในระดับปานกลาง โดยมีคyาเฉลี่ยเทyากับ 3.50, 3.25, 3.24 และ 3.20 ตามลําดับ อีกทั้งพบวyา ปŠจจัยภายในองคlการ อันไดzแกy ผูzบริหาร การติดตyอสื่อสาร บุคลากร และมาตรการควบคุม และการประเมินผล เป‹นตัวแปรที่มีความสัมพันธlเชิงบวกกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมา ปฏิบัติ อยyางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 นอกจากนั้นจากผลการวิเคราะหlขzอมูลเชิงคุณภาพ พบวyา ผูzบริหาร

องคlการเป‹นปŠจจัยภายในองคlการที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกมากที่สุด อันเกิดจากอํานาจทางการบริหาร ลักษณะความเป‹นผูzนํา และ วัฒนธรรมองคlการของทหาร สําหรับปŠจจัยภายนอกองคlการที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการ บริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ก็คือ ความมุyงมั่นและความตyอเนื่องของรัฐบาลในฐานะผูzกําหนดนโยบายดzวยการสรzาง คุณคyาของมาตรฐานทางศีลธรรมของสังคม ยกยyองขzาราชการที่ปฏิบัติตนภายในกรอบของมาตรฐานทางศีลธรรม และการปฏิเสธของสังคมตyอบุคคลที่ประพฤติผิดมาตรฐานทางศีลธรรม ติดตามประเมินผลการปฏิบัติราชการของ สyวนราชการอยyางใกลzชิด และสรzางความแตกตyางทางคุณคyาระหวyางสyวนราชการที่ปฏิบัติภายในกรอบนโยบายกับ สyวนราชการที่ละเลยไมyปฏิบัติ

ความเปZนมาและความสําคัญของป_ญหา

การปฏิรูประบบราชการเมื่อ พ.ศ.2545 ไดzมีการวางกรอบแนวทางการบริหารราชการแผyนดินโดยใชz วิธีการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดี (Good Governance) เพื่อใหzสyวนราชการตyางๆ มีแนวทางการปฏิบัติราชการ เป‹นไปในแนวทางเดียวกัน โดยการประกาศใชz พระราชกฤษฎีกาวyาดzวยหลักเกณฑl และวิธีการบริหารกิจการ บzานเมืองที่ดี พ.ศ.2546 ซึ่งมีเป’าหมาย 7 ประการ อันไดzแกy การบริหารราชการ ที่มุyงใหzเกิดประโยชนlสุขแกy ประชาชน เกิดผลสัมฤทธิ์ตyอภารกิจของรัฐโดยยึดการบริหารแบบบูรณาการ มีประสิทธิภาพและเกิดความคุzมคyาใน เชิงภารกิจของรัฐ ไมyมีขั้นตอนการปฏิบัติงานเกินความจําเป‹น มีการปรับปรุงภารกิจของสyวนราชการใหzทันตyอ เหตุการณl ประชาชนไดzรับการอํานวยความสะดวกและไดzรับการตอบสนองความตzองการ และมีการประเมินผล การปฏิบัติงานอยyางสม่ําเสมอ โดยมีสํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) เป‹นหนyวยงานที่มี หนzาที่สyงเสริมการพัฒนาระบบราชการและสyงเสริมธรรมาภิบาลในภาครัฐ เสนอแนะและใหzคําปรึกษาแกy คณะรัฐมนตรีเกี่ยวกับการพัฒนาระบบราชการและงานของรัฐอยyางอื่น

กองทัพบก เป‹นสyวนราชการหนึ่งที่ไดzดําเนินการตามแนวทางการพัฒนาระบบราชการและ การบริหาร กิจการบzานเมืองที่ดีตามนโยบายรัฐบาล ดzวยการแตyงตั้งคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการของกองทัพบกและ กําหนดยุทธศาสตรlการพัฒนาระบบราชการของกองทัพบก โดยมีสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกซึ่งเป‹นหนyวยขึ้น ตรงกองทัพบกมีภารกิจในการวางแผน อํานวยการ ประสานงาน กํากับการ และดําเนินการเกี่ยวกับ การงบประมาณ การเงิน การบัญชี การควบคุมภายใน การพัฒนาระบบราชการ การบริหารทรัพยากร การ บริหารงานระบบสารสนเทศ และการสํารวจหนyวยอัตราเฉพาะกิจของกองทัพบก อํานวยการศึกษาวิจัยและพัฒนา ในสายงานปลัดบัญชี ทําหนzาที่เป‹นฝ—ายเลขานุการคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการของกองทัพบก มีหนzาที่ แปลงนโยบาย/แผนงาน/โครงการเกี่ยวกับ การพัฒนาระบบราชการและการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดีไปสูyการ ปฏิบัติของหนyวยขึ้นตรงกองทัพบก ดังนั้น สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกจึงเป‹นหนyวยงานภายในกองทัพบกที่มี ความเขzาใจวัตถุประสงคl และเป’าหมายของนโยบาย/แผนงาน/โครงการตyางๆ เกี่ยวกับการพัฒนาระบบราชการ และการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดีมากที่สุดของกองทัพบก

ในป‘ พ.ศ.2554 กองทัพบกไดzจัดทํานโยบายการกํากับดูแลองคlการที่ดี เพื่อเป‹นแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจน สําหรับการสyงเสริมธรรมาภิบาลของหนyวยงานภายในกองทัพบก ใหzสามารถนําไปปฏิบัติและติดตามผลไดzอยyางเป‹น รูปธรรม รวมทั้งเป‹นแนวทางตรวจสอบธรรมาภิบาลในการปฏิบัติงานดzานตyางๆ ของกองทัพบก ตลอดจนสรzางการ ยอมรับ ความนyาเชื่อ ความไวzวางใจ ความมั่นใจและศรัทธาใหzเกิดขึ้นกับผูzบริหาร ประชาชนทั่วไป และผูzมีสyวนไดz สyวนเสีย ทั้งนี้ กองทัพบกไดzพิจารณาโครงการรองรับนโยบายดังกลyาว เพื่อกําหนดเป‹นตัวชี้วัดตามคํารับรองปฏิบัติ ราชการของกองทัพบก และไดzมีการประเมินผลการดําเนินโครงการยูyในเกณฑlดีเยี่ยม และบรรลุผลสําเร็จตาม เป’าหมายตามที่กําหนดทุกประการ แตyจากการศึกษาการดําเนินงานตามโครงการดังกลyาว พบวyา ตัวชี้วัดและ เป’าหมายไมyสะทzอนการบรรลุเป’าหมายตามหลักธรรมาภิบาลไดzอยyางชัดเจน และการประเมินผลโดยหนyวย รับผิดชอบโครงการ ซึ่งมีลักษณะเป‹นการประเมินผลแบบระบบป™ด (Closed System Evaluation) ทําใหzเกิด ปŠญหาความนyาเชื่อถือของผลนโยบาย/แผนงาน/โครงการ ดังนั้น การประเมินผลดังกลyาวจึงมิอาจสะทzอนถึงการบรรลุ เป’าหมายของการบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลของหนyวยขึ้นตรงกองทัพบกไดzอยyางชัดเจน

แมzวyากองทัพบกโดยคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการของกองทัพบกจะไดzกําหนดใหzหนyวยขึ้นตรง กองทัพบกนําหลักการบริหารงานตามแนวทางการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดีไปปฏิบัติ แตyกองทัพบกยังไมyเคย ประเมินวyา หนyวยขึ้นตรงกองทัพบกแตyละหนyวยมีการบริหารงานบรรลุเป’าหมายของการบริหารกิจการบzานเมืองที่ ดีหรือไมy ที่ผyานมาเป‹นเพียงการประเมินโครงการตyางๆ ที่เกี่ยวขzองตาม ที่กลyาวมาแลzวขzางตzนเทyานั้น จึงเกิดคําถาม วyา "ปŠจจุบันหนyวยขึ้นตรงกองทัพบกมีประสิทธิผลตามพ.ร.ฏ. วyาดzวยหลักเกณฑlและวิธีการบริหารกิจการบzานเมืองที่ ดี พ.ศ.2546 หรือไมy ระดับใด และอะไรคือปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลดังกลyาว" จากปŠญหาที่กลyาวมา ประกอบกับความสําคัญของสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกในฐานะหนyวยที่ทําหนzาที่บริหารทรัพยากรตyางๆ ของ กองทัพบกใหzเกิดความคุzมคyาและประโยชนlสูงสุด และฝ—ายเลขานุการคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการของ กองทัพบก ผูzวิจัยจึงมีความสนใจที่จะศึกษาประเมินประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ภายในหนyวยขึ้นตรงกองทัพบก: กรณีศึกษาสํานักงาน ปลัดบัญชีกองทัพบก

2. เพื่อศึกษาปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก

กรอบแนวคิดที่ใชcในการศึกษา เปyาหมายของการบริหารกิจการ

(1) ผูzบริหารองคlการ (1) หลักนิติธรรม

คุzมคyาในเชิงภารกิจของรัฐ

(5) หลักความคุzมคyา

(6) การพัฒนาทรัพยากรมนุษยl

สyวนราชการใหzทันตyอเหตุการณl

(7) องคlกรแหyงการเรียนรูz

ปŠจจัยภายในองคlการ อันไดzแกy ผูzบริหาร, การติดตyอสื่อสาร, บุคลากร และมาตรการควบคุมและ ประเมินผล มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชี กองทัพบก

หลักการบริหารจัดการที่ดี 9 หลักการ ไดzแกy หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปรyงใส หลักสํานึก รับผิดชอบ หลักความคุzมคyา การพัฒนา ทรัพยากรมนุษยl องคlกรแหyงการเรียนรูz การบริหารจัดการ และเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสาร

ปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ภายใน สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก ประกอบดzวย 1) ปŠจจัยภายในองคlการ อันไดzแกy ผูzบริหารองคlการ การติดตyอสื่อสาร บุคลากร มาตรการควบคุมและการประเมินผล 2) ปŠจจัยภายนอกองคlการ

ศึกษาเฉพาะขzาราชการทหารบก สังกัดสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก ประกอบดzวย นายทหารชั้น สัญญาบัตร และ นายทหารชั้นประทวน จํานวน 297 นาย

4. ขอบเขตดcานระยะเวลา

ผูzวิจัยเก็บรวบรวมขzอมูลตั้งแตy ธ.ค.55 ถึง มี.ค.56

ประโยชนที่คาดวXาจะไดcรับจากการศึกษา

1. ผลที่ไดzจากการศึกษาสามารถนํามาปรับปรุงการบริหารงานตามหลักการบริหารจัดการที่ดีของหนyวย ขึ้นตรงกองทัพบกใหzบรรลุเป’าหมายตามพระราชกฤษฎีวyาดzวยหลักเกณฑlและวิธีการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดี พ.ศ.2546

2. ขzอสรุปและขzอเสนอแนะจากการศึกษาครั้งนี้ อาจเป‹นประโยชนlสําหรับผูzที่สนใจศึกษาในประเด็นที่ เกี่ยวกับหลักการบริหารจัดการที่ดี และการนํานโยบายไปปฏิบัติของหนyวยงานภาครัฐ

แนวคิดทฤษฎีและงานวิจัยที่เกี่ยวขcอง

สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (2547) ไดzใหzความหมายของหลักการบริหารจัดการที่ดี ตามพระราชกฤษฎีกาวyาดzวยหลักเกณฑlและวิธีการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดี พ.ศ.2546 หมายถึง การปฏิบัติ ราชการที่มีความมุyงหมายใหzบรรลุเป’าหมาย อันไดzแกy 1) เกิดประโยชนlสุขของประชาชน 2) เกิดผลสัมฤทธิ์ตyอ ภารกิจของรัฐ 3) มีประสิทธิภาพและเกิดความคุzมคyาในเชิงภารกิจของรัฐ 4) ไมyมีขั้นตอนการปฏิบัติงานเกินความ จําเป‹น 5) มีการปรับปรุงภารกิจของสyวนราชการใหzทันตyอสถานการณl 6) ประชาชนไดzรับการอํานวยความสะดวก และไดzรับการตอบสนองความตzองการ และ 7) มีการประเมินผลการปฏิบัติราชการอยyางสม่ําเสมอ

สถาบันพระปกเกลzา (2547) ไดzใหzคํานิยามเชิงปฏิบัติการเกี่ยวกับหลักการบริหารจัดการที่ดี วyาเป‹น หลักการบริหารงานที่มุyงเนzนหลักการโดยมิใชyหลักการที่เป‹นรูปแบบทฤษฎีการบริหารงาน แตyเป‹นหลักการทํางานซึ่ง หากมีการนํามาใชzเพื่อการบริหารงานแลzวจะเกิดความเชื่อมั่นวyาจะนํามาซึ่งผลลัพธlที่ดีที่สุด นอกจากนั้นสถาบัน พระปกเกลzา (2549) ยังไดzนิยามเชิงปฏิบัติการหลักพื้นฐานของการบริหารจัดการที่ดี 10 หลักการ คือ

1. หลักนิติธรรม การตรากฎหมายที่ถูกตzองเป‹นธรรม การบังคับการใหzเป‹นไปตามกฎหมาย การกําหนดกฎ กติกาและการปฏิบัติตามกฎ กติกาที่ตกลงกันไวzอยyางเครyงครัด โดยคํานึงถึงสิทธิ เสรีภาพความ ยุติธรรมของสมาชิก

2. หลักคุณธรรม การยึดมั่นในความถูกตzองดีงาม สyงเสริมสนับสนุนใหzประชาชนพัฒนาตนเองไป พรzอมกัน เพื่อใหzคนไทยมีความซื่อสัตยl จริงใจ ขยัน อดทน มีระเบียบ วินัย ประกอบอาชีพสุจริตจนเป‹นนิสัย ประจําชาติ

3. หลักความโปรyงใส ความโปรyงใสพอเทียบไดzวyามีความหมายตรงกันขzามหรือเกือบตรงกันขzามกับ การทุจริตคอรlรัปชั่น โดยที่การทุจริตคอรlรัปชั่นใหzความหมายในเชิงลบ ความโปรyงใสเป‹นคําศัพทl ที่ใหzแงyมุมในเชิง บวกและใหzความหมายในเชิงสงบสุข

4. หลักการมีสyวนรyวม การกระจายโอกาสใหzประชาชนมีสyวนรyวมทางการเมือง และการบริหาร เกี่ยวกับการตัดสินใจในเรื่องตyางๆ รวมทั้งการจัดสรรทรัพยากรของชุมชนและของชาติ ซึ่งจะสyงผลกระทบตyอวิถี ชีวิตและความเป‹นอยูyของประชาชน โดยการใหzขzอมูลแสดงความคิดเห็น ใหzคําแนะนําปรึกษา รyวมวางแผน รyวมปฏิบัติ ตลอดจนการควบคุมโดยประชาชน

5. หลักสํานึกรับผิดชอบ การตระหนักในสิทธิหนzาที่ ความสํานึกในความรับผิดชอบตyอสังคม การใสy ใจปŠญหาสาธารณะของบzานเมือง และการกระตือรือรzนในการแกzปŠญหาการเคารพใน ความคิดเห็นที่แตกตyาง และ ความกลzาที่จะยอมรับผลดีและผลเสียจากกระทําของตนเอง

6. หลักความคุzมคyา การบริหารจัดการทรัพยากรที่มีอยูyอยyางจํากัดเพื่อใหzเกิดประโยชนlสูงสุดแกy สyวนรวม หรือเกิดผลที่มากกวyาตzนทุนที่เสียไปในการนําทรัพยากรเหลyานั้นมาใชz

7. การพัฒนาทรัพยากรมนุษยl กระบวนการที่สรzางใหzบุคลากรในองคlการไดzมีโอกาสเรียนรูzรyวมกัน โดยการศึกษาอบรมปฏิบัติทดลองและการพัฒนาเป‹นการดําเนินการเพิ่มพูนความรูz ศักยภาพในการปฏิบัติงาน ตลอดจนปรับปรุงพฤติกรรมใหzมีความพรzอมในการปฏิบัติหนzาที่ใหzเกิดประโยชนlสูงสุดตyอองคlการ ซึ่งสyงผลใหzเกิด ความกzาวหนzาในตําแหนyงหนzาที่ของตนเองและความเจริญกzาวหนzาขององคlการ

8. องคlการแหyงการเรียนรูz เป‹นองคlการที่มีการเสริมสรzาง จัดหา และแลกเปลี่ยนความรูz ตลอดจนนํา ความรูzใหมyที่มาจากภายนอกและภายในองคlการ จากในตัวบุคคลมาปรับปรุงพฤติกรรมการทํางาน องคlการจึงตzอง มีการเปลี่ยนแปลงวิธีการทํางาน เสริมสรzางองคlความรูz มีการศึกษาวิจัย ถyายทอดความรูz มีการสอนงานและใชz ความรูzกับกิจกรรมของตน

9. การบริหารจัดการ กระบวนการของการตัดสินใจและกระบวนการที่มีการนําผลของ การตัดสินใจ ไปปฏิบัติ อันไดzแกy การบริหารงานโดยใหzความสําคัญกับผลงาน เนzนการจัดการแทนที่จะเป‹นการปกครองบังคับ บัญชา ผูzบริหารและผูzปฏิบัติงานตzองรyวมมือกันทํางานโดยใชzความคิดริเริ่มสรzางสรรคl และปรับเปลี่ยนวิธีการ ทํางาน มุyงตอบสนองความตzองการของผูzรับบริการและสังคม รวมทั้งสามารถปรับเปลี่ยนตนเองใหzสามารถเผชิญ กับสภาพแวดลzอมที่เปลี่ยนแปลงไปอยyางรวดเร็ว

10. เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร การพัฒนาเครือขyายซึ่งสมาชิกจํานวนมากสามารถเขzาถึงไดz การเชื่อมโยงระหวyางฝ—ายตyางๆ ที่เกี่ยวขzองโดยผyานเครือขyายสารสนเทศและการสื่อสาร การนําเทคโนโลยีที่จําเป‹น ตyอการใชzงานมาใชzในองคlการ และมีนโยบาย/แผนงานอยyางชัดเจนในการสนับสนุน

นพรุจ ศักดิ์ศิริ (2550) ศึกษาปŠจจัยที่สัมพันธlกับความสําเร็จของการนํานโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสารเพื่อการศึกษาไปปฏิบัติในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีวัตถุประสงคlเพื่อวิเคราะหlปŠจจัยที่สัมพันธlกับ ความสําเร็จของการนํานโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษาไปปฏิบัติในสถานศึกษาขั้น พื้นฐาน พบวyา ตัวแปรที่สามารถทํานายความสําเร็จฯ ในมิติรวม อยyางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 เรียง ตามลําดับความสําคัญ ดังนี้ 1) ทัศนคติของผูzปฏิบัติ 2) บุคลากรในหนyวยงาน 3) สภาพแวดลzอมทางสังคม

4) ทรัพยากรองคlการ 5) มาตรฐานและวัตถุประสงคlของนโยบาย 6) การติดตyอสื่อสาร และ

7) สภาพแวดลzอมทางการเมือง อาภรณl ชัยออน (2551) เรื่อง การประเมินผลการดําเนินงานตามยุทธศาสตรlการบริหารกิจการ

บzานเมืองที่ดีของเทศบาลตําบลในจังหวัดเชียงใหมy มีวัตถุประสงคlเพื่อประเมินผลการบริหารจัดการบzานเมืองที่ดี ของเทศบาลตําบล พบวyา เทศบาลตําบลบรรลุเป’าหมายดzานเกิดประโยชนlสุขของประชาชน ดzานมีประสิทธิภาพ และเกิดความคุzมคyาในเชิงภารกิจของรัฐ และดzานประชาชนไดzรับการอํานวยความสะดวกและไดzรับการตอบสนอง ความตzองการอยูyในระดับมาก สําหรับเป’าหมายดzานอื่นๆ อยูyในระดับปานกลาง

การศึกษาครั้งนี้ใชzรูปแบบการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) ผสมกับการวิจัยเชิง คุณภาพ (Qualitative Research) เพื่อเป‹นขzอมูลเสริมความเขzาใจและชyวยการตีความหมายผลที่ไดzจากการ วิเคราะหlเชิงปริมาณ สุชาติ ประสิทธิ์รัฐสินธุl (2550) โดยจะทําการเก็บรวบรวมขzอมูลจากขzาราชการทหารบกสังกัด สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกดzวยการใชzแบบสอบถาม (Questionnaire) และการสัมภาษณlเจาะลึก (In-depth Interview) ผูzบริหารระดับสูงและระดับกลางของสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก

ประชากรเป’าหมายที่จะใชzในการเก็บรวบรวมขzอมูล คือ ขzาราชการทหารบกสังกัดสํานักงานปลัด บัญชีกองทัพบก จํานวน 297 คน ประกอบดzวยนายทหารสัญญาบัตร จํานวน 170 คน และนายทหารชั้นประทวน จํานวน 127 คน

3. เครื่องมือที่ใชcในการวิจัย

3.1 แบบสอบถาม (Questionnaire) ประกอบดzวย สXวนที่ 1 เป‹นคําถามเกี่ยวกับลักษณะขzอมูลสyวนบุคคลทั่วไปของผูzตอบแบบสอบถาม ไดzแกy

เพศ อายุ ชั้นยศ ระดับการศึกษา อายุราชการ และการไดzรับการฝ”กอบรม โดยลักษณะคําถามในสyวนนี้จะมี ลักษณะเป‹นคําถามแบบเลือกตอบ (Check list) จํานวน 5 ขzอ และเป‹นคําถามปลายเป™ด จํานวน 1 ขzอ

สXวนที่ 2 เป‹นคําถามเกี่ยวกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายใน สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก ลักษณะคําถามในสyวนนี้จะมีลักษณะเป‹นคําถามแบบมาตราสyวนประเมินคyา (Rating Scale) ของ Likert โดยวัดระดับความคิดเห็นของผูzตอบแบyงออกเป‹น 5 ระดับ คือ มากที่สุด มาก ปานกลาง นzอย และนzอยที่สุด จํานวน 40 ขzอ

สXวนที่ 3 เป‹นคําถามเกี่ยวกับปŠจจัยภายในองคlการที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนํา หลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก โดยลักษณะคําถามในสyวนนี้จะมีลักษณะ เป‹นคําถามแบบมาตราสyวนประเมินคyา (Rating Scale) ของ Likert โดยวัดระดับความคิดเห็นของผูzตอบแบyง ออกเป‹น 5 ระดับ คือ มากที่สุด มาก ปานกลาง นzอย และนzอยที่สุด จํานวน 8 ขzอ

สXวนที่ 4 เป‹นแบบสอบถามเกี่ยวกับปŠญหาอุปสรรค และขzอเสนอแนะของบุคลากร ตyอการ ปฏิบัติตามหลักการบริหารจัดการที่ดีของสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก โดยมีลักษณะเป‹นแบบคําถามปลายเป™ด (Open-end)

3.2 การสัมภาษณเจาะลึก (In - depth Interview)

เป‹นการสัมภาษณlผูzบริหารระดับสูง และผูzบริหารระดับกลางของสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก เกี่ยวกับปŠจจัยภายในและภายนอกองคlการที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมา ปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก รวมทั้งปŠญหาอุปสรรคจาก การดําเนินการที่ผyานมา และแนวทางการ แกzไขปŠญหาดังกลyาว

265

การตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ

1. การตรวจสอบความถูกตzองของเนื้อหา (Content Validity) โดยนําแบบสอบถามมาตรวจสอบกับ ผูzเชี่ยวชาญ เพื่อพิจารณาความสอดคลzองระหวyางขzอคําถามกับวัตถุประสงคlหรือนิยาม

2. การตรวจสอบความเชื่อมั่นของเครื่องมือ (Reliability) โดยวิธีการวัดความสอดคลzองภายใน (Internal Consistency Method) ดzวยการคํานวณหาคyาสัมประสิทธิ์ครอนบาค อัลฟา (Cronbach's Coefficient Alpha) ซึ่งผลการวิเคราะหlความนyาเชื่อถือ พบวyาคyา alpha = 0.907 กลyาวไดzวyาเชื่อถือไดzคyอนขzางสูง

การรวบรวมขcอมูล

การศึกษาวิจัยครั้งนี้ทําการเก็บรวบรวมขzอมูลจากแหลyงขzอมูล 2 แหลyงดzวยกัน ดังนี้

1. ขzอมูลปฐมภูมิ (Primary Data) เป‹นการเก็บรวบรวมขzอมูลเชิงปริมาณดzวยการออกแบบสอบถาม (Questionnaire) ผสมผสานวิธีการเก็บขzอมูลเชิงคุณภาพดzวยการสัมภาษณlเจาะลึก (In-depth Interview) เพื่อใหzไดzขzอมูลในแงyมุมตyางๆ ครบถzวนและเป‹นขzอมูลเสริมในการตีความผลที่ไดzจากการวิเคราะหlขzอมูลเชิงปริมาณ

2. ขzอมูลทุติยภูมิ (Secondary Data) โดยการศึกษาจากหนังสือ ขzอมูลจากเอกสาร และงานวิจัยที่ เกี่ยวขzอง เชyน เอกสารทางวิชาการ วิทยานิพนธl รายงานการวิจัย เพื่อการศึกษาและวิเคราะหlเบื้องตzน แสดงภูมิหลัง ความเป‹นมาและชี้ใหzเห็นถึงความสําคัญของปŠญหา ตลอดจนนําทฤษฎีและแนวความคิดตyางๆ มาประมวลเพื่อวาง กรอบความคิดในการศึกษา ออกแบบสอบถาม และวิเคราะหlผลการศึกษา

สถิติที่ใชcในการวิเคราะหขcอมูล

1. ใชzสถิติเชิงพรรณนา (Descriptive Statistic) ไดzแกy การหา คyาความถี่ (Frequency) คyารzอยละ (Percent) คyาเฉลี่ย (Mean) และคyาเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)

2. ใชzสถิติเชิงอนุมาน (Inferential Statistic) เพื่อทดสอบความสัมพันธlระหวyางปŠจจัยภายในองคlการกับ ประสิทธิของการปฏิบัติตามหลักการบริหารจัดการที่ดี ดzวยการวัดคyาสัมประสิทธิ์สหสัมพันธlเพียรlสัน (Pearson correlation coefficient, r) ที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติ 0.05

ผลการวิเคราะหขcอมูล

ผูzวิจัยสามารถแจกแบบสอบถามไดz จํานวน 215 คน และไดzรับแบบสอบถามกลับคืนมา จํานวน 206 คน เนื่องจากมีขzาราชการตzองไปปฏิบัติหนzาที่ชyวยราชการหนyวยงานอื่น จํานวน 82 คน ผูzวิจัยไดzนําขzอมูลที่เก็บ รวบรวมไดzมาทําการวิเคราะหlขzอมูลทางสถิติดzวยโปรแกรมสําเร็จรูปทางคอมพิวเตอรl โดยสามารถนําเสนอผลการ วิเคราะหlขzอมูลไดzดังนี้

38 18.4 จyาสิบตรี - จyาสิบเอก

60 29.1 รzอยตรี - รzอยเอก

พบวyา ประชากรสyวนใหญyเป‹นเพศชาย มีอายุระหวyาง 31-40 ป‘ จบการศึกษาระดับปริญญาตรี ชั้นยศ พันตรี - พันเอก อายุราชการระหวyาง 10-20 ป‘ สําหรับผูzที่เคยเขzารับการอบรมเกี่ยวกับหลักการบริหารจัดการที่ดีมี สัดสyวนเทyากับผูzที่ไมyเคยเขzารับการอบรม

คXาสXวนเบี่ยงเบน

(X) (SD.)

การบริหารงานอยyางมี ประสิทธิภาพ และเกิดความคุzมคyา

พบวyา จากความคิดเห็นของประชากร สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกปฏิบัติมีประสิทธิผล ดzานการ บริหารราชการเพื่อใหzเกิดประโยชนlสุขของประชาชน และดzานการบริหารงานอยyางมีประสิทธิภาพและเกิดความ คุzมคyาในเชิงภาครัฐ อยูyในระดับมาก โดยมีคyาเฉลี่ยเทyากับ 3.65 และมีประสิทธิผล ดzานการบริหารงานเพื่อใหzเกิด ผลสัมฤทธิ์ตyอภารกิจของรัฐ ดzานการปรับปรุงภารกิจของสyวนราชการ ดzานการประเมินผลการปฏิบัติราชการ และ ดzานการลดขั้นตอนการปฏิบัติงาน อยูyในระดับปานกลาง โดยมีคyาเฉลี่ยเทyากับ 3.50, 3.25, 3.24 และ 3.20 ตามลําดับ

ตอนที่ 3 ผลการวิเคราะหขcอมูลความสัมพันธระหวXางป_จจัยภายในองคการกับประสิทธิผลของการนําหลักการ บริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก

Correlation Sig. (2-tailed)

206 206 การบริหารงานเพื่อใหzเกิดผลสัมฤทธิ์ Pearson

Correlation Sig. (2-tailed)

206 206 การบริหารงานอยyางมีประสิทธิภาพ Pearson

0.68 0.66 0.59 0.59 และเกิดความคุzมคyาในเชิงภาครัฐ

Correlation Sig. (2-tailed)

Correlation Sig. (2-tailed)

206 206 การปรับปรุงภารกิจของสyวนราชการ Pearson

Correlation Sig. (2-tailed)

Sig. (2-tailed)

Correlation Sig. (2-tailed)

พบวyา ปŠจจัยภายในองคlการ อันไดzแกy ผูzบริหารองคlการ การติดตyอสื่อสาร บุคลากร และมาตรการ ควบคุมและการประเมินผล มีความสัมพันธlเชิงบวกกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก โดยมีระดับความสัมพันธlอยูyที่ระดับปานกลาง จนถึงระดับมาก อยyางมี นัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01

ตอนที่ 4 ผลการวิเคราะหขcอมูลเชิงคุณภาพ พบวXา

1. ปŠจจัยภายในองคlการที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ

ภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกมากที่สุด ก็คือ ผูzบริหารองคlการ เนื่องจากผูzบริหารเป‹นผูzที่มีอํานาจทางการ บริหารสามารถชี้นําทิศทางการทํางานขององคlการใหzเป‹นไปตามเจตนารมณlที่ตนเองตzองการไดz และมีอิทธิพลตyอ บุคลากรภายในองคlการดzวยแรงจูงใจที่เกิดจากลักษณะความเป‹นผูzนํา อันไดzแกy การเป‹นแบบอยyางที่ดี ประกอบกับ วัฒนธรรมองคlการของทหารที่ยึดถือนโยบาย/คําสั่งของผูzบังคับบัญชาอยyางเครyงครัด สําหรับปŠจจัยเกี่ยวกับการ ติดตyอสื่อสาร บุคลากร และ มาตรการควบคุมและการประเมินผล ถือเป‹นปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผล ของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดี มาปฏิบัติในระดับรองลงมา

2. ปŠจจัยภายนอกองคlการที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมา

ปฏิบัติ คือ ความมุyงมั่นและความตyอเนื่องของรัฐบาล หากรัฐบาลในฐานะผูzกําหนดนโยบายมีความมุyงมั่นและความ ตyอเนื่องที่จะขับเคลื่อนนโยบายการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดีใหzประสบความสําเร็จตามเป’าหมายที่กําหนด รัฐบาลก็ยyอมจะใหzความเรyงดyวนในการจัดสรรทรัพยากรตyางๆ ที่จําเป‹นใหzกับสyวนราชการอยyางเพียงพอ ไมyวyาจะเป‹น การสนับสนุนดzานงบประมาณ อุปกรณl และวิชาการ รวมถึงการกําหนดมาตรการที่จะแสดงใหzเห็นถึงคุณคyาหรือ ความแตกตyางระหวyางสyวนราชการที่ปฏิบัติตามนโยบายกับสyวนราชการที่ละเลยไมyปฏิบัติตามนโยบายดังกลyาว อยyางเป‹นรูปธรรม การปรับปรุงกฎระเบียบและขั้นตอนการปฏิบัติราชการใหzเหมาะสมกับสถานการณlปŠจจุบัน ตลอดจนการติดตาม และประเมินผลการปฏิบัติงานตามนโยบายดังกลyาวของสyวนราชการอยyางใกลzชิด

1. การประเมินคyาประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชี กองทัพบก พบวyา ขzาราชการสังกัดสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบกปฏิบัติ มีความคิดเห็นในระดับมากตyอประสิทธิผล ดzานการบริหารราชการเพื่อใหzเกิดประโยชนlสุขของประชาชน และดzานการบริหารงานอยyางมีประสิทธิภาพและ เกิดความคุzมคyาในเชิงภาครัฐ และมีความคิดเห็นระดับปานกลาง ตyอประสิทธิผลดzานการบริหารงานเพื่อใหzเกิด ผลสัมฤทธิ์ตyอภารกิจของรัฐ ดzานการปรับปรุงภารกิจของสyวนราชการ ดzานการประเมินผลการปฏิบัติราชการ และ ดzานการลดขั้นตอนการปฏิบัติงาน

2. ปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติภายใน สํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก พบวyา ปŠจจัยภายในองคlการ อันไดzแกy ผูzบริหารองคlการ การติดตyอสื่อสาร บุคลากร และ มาตรการควบคุมและการประเมินผล เป‹นตัวแปรที่มีความสัมพันธlเชิงบวกกับประสิทธิผลของการนําหลักการ บริหารจัดการที่มาปฏิบัติ อยyางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 และจากผลการการวิเคราะหlขzอมูลเชิงคุณภาพ พบวyา ผูzบริหารองคlการเป‹นปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ มากที่สุด สําหรับปŠจจัยภายนอกที่มีความสัมพันธlกับประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีมาปฏิบัติ ก็ คือ ความมุyงมั่นและความตyอเนื่องของรัฐบาลในฐานะผูzกําหนดนโยบาย

1. จากวัตถุประสงคlการศึกษาขzอ 1 ที่วyา เพื่อประเมินประสิทธิผลของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดี มาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก ผลการศึกษาพบวyา ประสิทธิผลดzานการบริหารราชการเพื่อใหzเกิด ประโยชนlสุขของประชาชน และดzานการบริหารงานอยyางมีประสิทธิภาพและเกิดความคุzมคyาในเชิงภาครัฐอยูyใน ระดับมาก สําหรับประสิทธิผลดzานอื่นๆ อยูyในระดับปานกลาง ทั้งนี้เนื่องจากหนyวยงานมีการกําหนดภารกิจและ เป’าหมาย รวมถึงการแบyงแยกอํานาจหนzาที่แตyละสyวนงานอยyางชัดเจน ระบบการทํางานมีขั้นตอนและวิธีการ ทํางานที่สามารถเป™ดเผยตyอสาธารณะไดz การกําหนดระยะเวลาดําเนินการแลzวเสร็จสyงผลใหzการปฏิบัติงานมี ประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น แตyอยyางไรก็ตาม หนyวยงานยังไมyสามารถดําเนินการไดzอยyางเต็มที่ เนื่องจากการไมyยอมรับกับ การเปลี่ยนแปลง การไมyตระหนักถึงความสําคัญและความจําเป‹น การขาดความรูzความเขzาใจ รวมถึงปŠญหา กฎระเบียบและขั้นตอนการปฏิบัติราชการที่ไมyเหมาะสมกับสถานการณlปŠจจุบัน สอดคลzองกับการศึกษาวิจัยของ อาภรณl ชัยออน (2551) เรื่อง การประเมินผลการดําเนินงานตามยุทธศาสตรlการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดีของ เทศบาลตําบลในจังหวัดเชียงใหมy ที่พบวyา เทศบาลตําบลบรรลุเป’าหมายดzานเกิดประโยชนlสุขของประชาชน ดzานมี ประสิทธิภาพและเกิดความคุzมคyาในเชิงภารกิจของรัฐ และดzานประชาชนไดzรับการอํานวยความสะดวกและไดzรับ การตอบสนองความตzองการอยูyในระดับมาก สําหรับเป’าหมายดzานอื่นๆ อยูyในระดับปานกลาง แตyขณะเดียวกัน หนyวยงานยังประสบปŠญหาขาดแคลนงบประมาณและบุคลากรในการปฏิบัติงานดzานตyางๆอยyางเพียงพอ ดzานกฎระเบียบ กฎหมาย และขzอบังคับที่เกี่ยวขzองขาดความยืดหยุyนและซับซzอน การบริหารงานยังมีระบบ อุปถัมภl ผูzบริหารและบุคลากรขาดความชํานาญ ขาดการพัฒนาอยyางตyอเนื่อง และประชาชนบางสyวนไมyคyอย รyวมมือในการทํากิจกรรมตyางๆ

2. จากวัตถุประสงคlการศึกษาขzอ 2 ที่วyา เพื่อศึกษาปŠจจัยที่มีความสัมพันธlกับการนําหลักการบริหาร จัดการที่ดีมาปฏิบัติภายในสํานักงานปลัดบัญชีกองทัพบก ผลการศึกษาพบวyา ปŠจจัยภายในองคlการ อันไดzแกy ผูzบริหารองคlการ การติดตyอสื่อสาร บุคลากร และ มาตรการควบคุมและการประเมินผล เป‹นตัวแปรที่มี ความสัมพันธlเชิงบวกกับประสิทธิผลของการนําหลักการดังกลyาวมาปฏิบัติ ทั้งนี้เนื่องจาก เมื่อผูzบริหารองคlการ ตระหนักถึงความสําคัญของนโยบาย/แผนงาน/โครงการ จะชี้นําทิศทางองคlการดzวยการแปลงนโยบายไปเป‹น วิธีการปฏิบัติ กําหนดมาตรฐาน และถyายทอดไปสูyบุคลากร ตลอดจนการติดตามและประเมินผลการปฏิบัติงานใหz บรรลุตามวัตถุประสงคlที่กําหนด ขณะเดียวกันบุคลากรก็ตzองตระหนักถึงความสําคัญและความจําเป‹น มีความ เขzาใจ และยอมรับวิธีการปฏิบัติขององคlการดzวย สําหรับปŠจจัยภายนอกองคlการ ก็คือ ความมุyงมั่นและความ ตyอเนื่องของรัฐบาลในฐานะผูzกําหนดนโยบาย ดzวยการสนับสนุนทรัพยากรตyางๆ ปรับปรุงกฎระเบียบและขั้นตอน ปฏิบัติราชการใหzทันสมัย สรzางคุณคyาของมาตรฐานทางศีลธรรมของสังคม สอดคลzองกับการศึกษาวิจัยของ นพรุจ ศักดิ์ศิริ (2550) เรื่องศึกษาปŠจจัยที่สัมพันธlกับความสําเร็จของการนํานโยบายเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เพื่อการศึกษาไปปฏิบัติในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ที่พบวyา ตัวแปรที่สามารถทํานายความสําเร็จฯ ในมิติรวม ไดzแกy

1) ทัศนคติผูzปฏิบัติ 2) บุคลากรในหนyวยงาน 3) สภาพแวดลzอมทางสังคม 4) ทรัพยากรองคlการ 5) มาตรฐานและ วัตถุประสงคlของนโยบาย 6) การติดตyอสื่อสาร และ 7) สภาพแวดลzอมทางการเมือง และสอดคลzองกับตัวแบบเชิง บูรณาการของ วรเดช จันทรศร (2548) ที่เสนอวyา ตัวแปรที่มีผลตyอความสําเร็จหรือลzมเหลวในการนํานโยบายไป ปฏิบัติขององคlการ ไดzแกy สมรรถนะขององคlการ ประสิทธิภาพในการวางแผนและควบคุม ภาวะผูzนําและความ รyวมมือ การเมืองและการบริหารสภาพแวดลzอมภายนอก

ขcอเสนอแนะ

1. ขcอเสนอแนะในการศึกษาครั้งนี้

1.1 รัฐบาลในฐานะผูzกําหนดนโยบายการบริหารกิจการบzานเมืองที่ดี ควรมีความมุyงมั่นและตyอเนื่อง ในการสyงเสริมใหzสyวนราชการตyางๆ ตระหนักถึงความสําคัญและความจําเป‹นในการบริหารงานตามแนวทาง หลักการบริหารจัดการที่ดี ดzวยการสรzางคุณคyาของมาตรฐานทางศีลธรรมของสังคม ยกยyองขzาราชการที่ปฏิบัติตน ภายในกรอบของมาตรฐานทางศีลธรรม และการปฏิเสธของสังคมตyอบุคคลที่ประพฤติผิดมาตรฐานทางศีลธรรม ติดตามประเมินผลการปฏิบัติราชการของสyวนราชการอยyางใกลzชิด และสรzางความแตกตyางทางคุณคyาระหวyางสyวน ราชการที่ปฏิบัติภายในกรอบนโยบายกับสyวนราชการที่ละเลยไมyปฏิบัติ

1.2 ผูzบริหารองคlการ เป‹นปŠจจัยสําคัญที่จะผลักดันใหzองคlการบรรลุตามเป’าหมายที่กําหนด ดังนั้น ผูzบริหารองคlการควรทําความเขzาใจวัตถุประสงคlและเป’าหมายของนโยบายเพื่อใหzเกิดความชัดเจน กําหนด แนวทางการปฏิบัติขององคlการและวิธีปฏิบัติงานของบุคลากร ถyายทอดความรูzตyางๆ สูyบุคลากรดzวยการสื่อสารทั้ง ที่เป‹นทางการและไมyเป‹นทางการ ตลอดจนการกําหนดมาตรการควบคุม และประเมินผล เพื่อใหzเกิดแรงจูงใจในการ ปฏิบัติ

1.3 บุคลากร เป‹นปŠจจัยหนึ่งที่มีความสัมพันธlตyอการบรรลุเป’าหมายที่กําหนด ดังนั้น บุคลากรก็ควร ตระหนักถึงความสําคัญของนโยบายที่องคlการตzองดําเนินการ และทําความเขzาใจดzวย การใฝ—หาความรูzจากแหลyง ตyางๆ เพื่อที่จะปรับปรุงตนเองใหzเป‹นขzาราชการที่ดี และเป‹นกลไกหนึ่งที่จะพัฒนาองคlการใหzมีประสิทธิภาพมาก

2. ขcอเสนอแนะในงานวิจัยตXอไป

2.1 ควรศึกษาในหนyวยขึ้นตรงกองทัพบกอื่นๆ เพื่อศึกษาเปรียบเทียบผลการประเมินประสิทธิผล ของการนําหลักการบริหารจัดการที่ดีในภาพรวมของกองทัพบก

2.2 ควรศึกษาความสําเร็จและความลzมเหลวของนโยบายการบริหารจัดการบzานเมืองที่ดีในแงyมุม อื่นๆ เชyน การประเมินจากกลุyมเป’าหมายซึ่งเป‹นผูzไดzรับประโยชนlจากนโยบาย อันไดzแกy ประชาชน หรือความ ตyอเนื่องของการดําเนินนโยบายจนกลายเป‹นรูปแบบการบริหารงานของสyวนราชการ เป‹นตzน

บรรณานุกรม กระมล ทองธรรมชาติ และ พรศักดิ์ ผyองแผzว. (2551). ขcาราชการไทย: ความสํานึกและอุดมการณ.

(พิมพlครั้งที่ 4) กรุงเทพฯ: สํานักพิมพlแหyงจุฬาลงกรณlมหาวิทยาลัย.

กลzา ทองขาว. (2534). การวิเคราะหป_จจัยที่สXงผลตXอความสําเร็จของการนํานโยบายสาธารณะ ไปปฏิบัติ:

กรณีศึกษานโยบายรณรงคเพื่อการรูcหนังสือแหXงชาติ. วิทยานิพนธlดุษฎีบัณฑิต, สถาบันบัณฑิต พัฒนบริหารศาสตรl.

กลzา ทองขาว. (2549). เอกสารการสอนชุดวิชานโยบายสาธารณะและการวางแผน: แนวคิดและหลักการนํา

นโยบายสาธารณะไปปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพlมหาวิยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. กัลยา วานิชยlบัญชา. (2555). สถิติสําหรับงานวิจัย. (พิมพlครั้งที่ 6). กรุงเทพฯ: บริษัท ธรรมสาร จํากัด. ชัยสิทธิ์ เฉลิมมีประเสริฐ. (2540). สถิติเพื่อนักบริหาร. (พิมพlครั้งที่ 3) กรุงเทพฯ: สํานักพิมพlแหyงจุฬาลงกรณl

มหาวิทยาลัย. ทศพร ศิริสัมพันธl. (2552). การบริหารกิจการบcานเมืองที่ดี. กรุงเทพฯ: สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบ ราชการ

และการสื่อสารเพื่อการศึกษาในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วิทยานิพนธlดุษฎีบัณฑิต, จุฬาลงกรณl มหาวิทยาลัย.

ภาคภูมิ นิยมวิทยพันธุl. (2546). ความเปZนธรรมาภิบาลในองคการบริหารสXวนตําบล: ศึกษากรณีองคการ

บริหารสXวนตําบลดงบัง อําเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี. วิทยานิพนธlมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรl.

วรเดช จันทรศร. (2548). ทฤษฎีการนํานโยบายสาธารณะไปปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: สมาคมนักวิจัยมหาวิทยาลัย ไทย. ถวิลวดี บุรีกุล และคณะ. (2547). วัดระดับการบริหารจัดการที่ดี. กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกลzา. ถวิลวดี บุรีกุล และคณะ. (2549). ทศธรรม: ตัวชี้วัดการบริหารกิจการบcานเมืองที่ดี. กรุงเทพฯ: สถาบัน

พระปกเกลzา. สมบัติ ธํารงธัญวงศl. (2555). นโยบายสาธารณะ: แนวความคิด การวิเคราะห และกระบวนการ. (พิมพlครั้งที่ 25). กรุงเทพฯ: สํานักพิมพlเสมาธรรม. สรzอยตระกูล (ติวยานนทl) อรรถมานะ. (2553). พฤติกรรมองคการ: ทฤษฎีและการประยุกต. (พิมพlครั้งที่ 4).

273

สายสวาท วังรัตนl. (2552). การนําหลักธรรมาภิบาลมาปรับใชcในองคการบริหารสXวนตําบลในเขตอําเภอเมือง

ตราด จังหวัดตราด. สารนิพนธlมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยขอนแกyน. สุชาติ ประสิทธิ์รัฐสินธุl. (2550). ระเบียบวิธีการวิจัยทางสังคมศาสตร. (พิมพlครั้งที่ 14). กรุงเทพฯ: หzางหุzนสyวน จํากัดสามลดา.

สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2547). คูXมือคําอธิบายและแนวทางปฏิบัติตามพระราชกฤษฎีกา

วXาดcวยหลักเกณฑและวิธีการบริหารกิจการบcานเมืองที่ดี พ.ศ.2546. กรุงเทพฯ: สวัสดิการสํานักงาน คณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ

อาภรณl ชัยออน. (2551). การประเมินผลการดําเนินงานตามยุทธศาสตรการบริหารกิจการบcานเมืองที่ดีของ

เทศบาลตําบลในจังหวัดเชียงใหมX. สารนิพนธlมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเชียงใหมy. วิภาดา ตริตระการ. นโยบายการกํากับดูแลองคการที่ดี. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www,opdc.go.th . (29 ธันวาคม 2555).

สํานักนายกรัฐมนตรี. ระเบียบสํานักนายกรัฐมนตรีวXาดcวยการสรcางระบบบริหารกิจการบcานเมืองและสังคมที่ดี

พ.ศ.2542. [ออนไลนl]. เขzาถึงไดzจาก: http://www,opm.go.th . (29 ธันวาคม 2555).

วิทยาการจัดการ และ

การคุมครองพลเมือง

บทคัดย'อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อศึกษาถึงความจําเปนของภารกิจตามกฎหมายของแพทยประจํา ตําบลของกรมการปกครองในป*จจุบัน ความแตกต+างของการให,บริการสาธารณสุขในพื้นที่ระหว+างการมีแพทย ประจําตําบลกับไม+มีแพทยประจําตําบล ความแตกต+างของการปฏิบัติหน,าที่ของแพทยประจําตําบล ในพื้นที่ ห+างไกล ใกล,เมือง และเขตชุมชนเมือง อีกทั้งค,นหาลักษณะงานที่เปนหน,าที่เฉพาะของแพทยประจําตําบลที่ หน+วยงานอื่นไม+สามารถดําเนินการได, ตลอดจนค,นหาจํานวนพื้นที่ที่แพทยประจําตําบลสามารถปฏิบัติหน,าที่ได, ตามเจตนารมณของกฎหมายต+างๆ ได,อย+างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล กลุ+มตัวอย+างที่ใช,ในการศึกษาครั้ง นี้ ได,แก+ กํานัน นายอําเภอ แพทยประจําตําบล อดีตแพทยประจําตําบล อาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมู+บ,าน เจ,าหน,าที่โรงพยาบาลส+งเสริมสุขภาพประจําตําบล และประชาชนทั่วไปในจังหวัดอุตรดิตถ โดยแบ+งพื้นที่ ออกเปน 3 เขต คือ พื้นที่ห'างไกล ได,แก+ ตําบลท+าแฝก อําเภอท+าปลา ตําบลห,วยมุ+น ตําบลน้ําไผ+ อําเภอน้ํา ปาด ตําบลบ,านเสี้ยว อําเภอฟากท+า พื้นที่ใกลเมือง ได,แก+ ตําบลบ,านแก+ง ตําบลหาดสองแคว อําเภอตรอน ตําบลบ,านโคก อําเภอบ,านโคก ตําบลคอรุม อําเภอพิชัย และพื้นที่เขตเมือง ได,แก+ ตําบลน้ําริด ตําบลหาด กรวด อําเภอเมืองอุตรดิตถ ตําบลไผ+ล,อม ตําบลทุ+งยั้ง อําเภอลับแล จํานวนทั้งสิ้น 152 คน ใช,แบบสัมภาษณ และแบบสํารวจความคิดเห็นเปนเครื่องมือในการรวบรวมข,อมูล สถิติที่ใช,ในการวิเคราะหข,อมูล คือ ค+าร,อยละ ฐานนิยม (Mode) และ Crosstab

ขอเสนอแนะเชิงทฤษฎี

ผู,ศึกษาได,ใช,ทฤษฎีแรงกดดัน 5 ประการ (Five Forces Model) เปนกรอบในการศึกษาวิจัยเรื่องนี้ จากการวิเคราะหป*จจัยทั้ง 5 ประการ ได,แก+ การแข+งขันกันระหว+างคู+แข+งภายในอุตสาหกรรมเดียวกัน (Rivalry among Current Competitors) อํานาจต+อรองของ (Supplier Bargaining Power of Suppliers) อํานาจต+อรองของลูกค,า (Bargaining Power of Customers) ภัยคุกคามจากสินค,าทดแทน (Threat of Substitute Products or Services) และภัยคุกคามจากผู,แข+งขันหน,าใหม+ (Threat of New Entrance)

โดยปกติแล,ว การดําเนินธุรกิจที่มีผู,ผลิตสินค,าและบริการประเภทเดียวกันหลายองคกร ผู,ประกอบการจะต,อง ควบคุมป*จจัยทั้ง 5 ประการให,อยู+ในระดับต่ํา เพื่อให,องคกรสามารถต+อรองในระบบตลาดได, เปนส+วนหนึ่งของ การผลิตสินค,าหรือบริการออกสู+ตลาด และสามารถดําเนินธุรกิจภายใต,การแข+งขันในตลาดสินค,าหรือบริการ ประเภทเดียวกันได, แต+จากการวิเคราะหโดยใช,ทฤษฎีแรงกดดัน 5 ประการ (Five Forces Model) มาอธิบาย สถานการณการปฏิบัติหน,าที่ในการให,บริการสาธารณสุขแก+ประชาชนในพื้นที่ของแพทยประจําตําบล ในป*จจุบันพบว+า ป*จจัยทั้ง 5 ประการของแพทยประจําตําบลอยู+ในระดับที่ สูงมาก ไม+สามารถแข+งขันในการ ผลิตบริการสาธารณสุขกับหน+วยงานคู+แข+งในพื้นที่ได,เลย หากเปนการดําเนินการในภาคธุรกิจ ภารกิจแพทย ประจําตําบล คงจะถูกยุบเลิกกิจการ ไม+สามารถดําเนินธุรกิจให,เกิดผลกําไรได, หากแต+ภารกิจแพทยประจํา ตําบล เปนภารกิจตามกฎหมาย ที่มีหน+วยงานภาครัฐเปนผู,ให,บริการ การยุบเลิกหรือปรับเปลี่ยน จึงเปนเรื่องที่ ยาก ฉะนั้น การศึกษาเพื่อหาคําตอบว+า กรมการปกครองควรจะมีภารกิจของแพทยประจําตําบลตามกฎหมาย ต+อไปหรือไม+ โดยใช,ทฤษฎีแรงกดดัน 5 ประการ (Five Forces Model) เปนตัวแบบในการศึกษา ก็จะพบว+า ภารกิจด,านแพทยประจําตําบลของกรมการปกครอง ไม+สามารถแข+งขันในการให,บริการสาธารณสุข แก+ประชาชนในพื้นที่ได, เมื่อเทียบกับคู+แข+ง ดังนั้น กรมการปกครองจึงควรยุบเลิกภารกิจนี้ หรือปรับเปลี่ยน กลยุทธเพื่อให,แพทยประจําตําบลสามารถให,บริการสาธารณสุขให,แก+ประชาชนในพื้นที่ได,

THE GOVERNMENT’S REGULATIONS ON THE MEDIA AND THE MEDIA’S RESPONSES

E-mail: nora.chaikum@gmail.com

บทคัดย'อ

ซึ่งผู,ศึกษาได,ทําการสัมภาษณกลุ+มตัวอย+าง 9 คน โดยตัวอย+างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จากสถานีวิทยุโทรทัศนไทยทีวีสีช+อง 3 และสถานีวิทยุโทรทัศนสีกองทัพบกช+อง 7 ใช,การสัมภาษณเชิงลึก (In-depth Interview) แบบมีโครงสร,าง (Structured Interview) คือ มีแนวคําถามปลายเปkด (Open-ended Questions) และดําเนินการสัมภาษณไปตามลําดับ

ABSTRACT

The objective of the study was to investigate into the way in which the government controls the mass media and the way in which the media respond to this control, so that a more appropriate means of control may be arrived at.

Nine (9) people were selected by a purposive sampling from ThaiTV Channel 3 and BBTV Channel 7 for an in-depth, structured interview. Open-ended questions were used. It was found that the present government, headed by Miss Yingluck Shinawatrra, controls the media in ways beyond the boundaries provided by the law. There appears to

be no sound reasons for this control but the media comply to it. As far as the search for a more appropriate control is concerned, it is mostly accepted that some kind of media control is needed but it should be a control by the media themselves. It should apply to all kinds of mass media and should be based on the professional code of conduct, so that information can be relayed to the common interest of the people.

KEYWORDS: Government, Regulations, Media

สื่อมวลชนประเภทสื่อโทรทัศนมีอิทธิพลอย+างยิ่งต+อการรับรู,และทัศนคติของประชาชน ในสมัย สงครามเวียดนาม มีการอนุญาตให,สื่อมวลชนตามเข,าไปรายงานข+าวถึงในสมรภูมิรบ นับว+าเปนสงครามครั้ง แรกที่ได,ออกอากาศ (The First Televised War) มีการเผยแพร+ภาพกลับมาให,ประชาชนในสหรัฐอเมริกาได, เห็นในช+วงข+าวภาคค่ําที่มีการดูโทรทัศนมากที่สุดของวัน ซึ่งภาพจากสมรภูมิรบนอกจากจะโหดร,ายทารุณ ทั้ง การที่ทหารอเมริกันกระทําต+อผู,อื่นและถูกผู,อื่นกระทําแล,วนั้น ยังแสดงให,ประชาชนเห็นว+าความจริงเกี่ยวกับ สงครามในครั้งนี้ตรงกันข,ามกับสิ่งที่รัฐบาลแถลงต+อประชาชน นักการเมืองอเมริกันสมัยนั้นต+างลงความเห็นว+า ความล,มเหลวทางการทหารของสหรัฐอเมริกามาจากการที่ปล+อยให,นักข+าวถ+ายภาพและรายงานข+าวอย+างเสรี

ของรัฐบาล รัฐบาลจึงเล็งเห็นว+าสื่อมวลชนทั้งสื่อวิทยุและสื่อโทรทัศนสามารถเปนเครื่องมือสําคัญที่จะเผยแพร+ และรายงานการดําเนินงานของรัฐบาลให,ประชาชนได,ทราบ โดยประเทศไทยมีทั้งระบบวิทยุโทรทัศนที่รัฐบาล ดําเนินการ มีระบบองคการเอกชนที่รับมอบอํานาจจากรัฐบาลให,ดําเนินการ และระบบผสม คือ รัฐวิสาหกิจ หรือหน+วยงานของรัฐบาลให,ดําเนินการเพื่อผลกําไร เพราะฉะนั้น รัฐบาลจึงสามารถกํากับสื่อมวลชนได, โดยที่ เส,นแบ+งระหว+างการกํากับและสิทธิเสรีภาพของสื่อมวลชนยังคงคลุมเครือ แม,จะมีการกํากับด,วยกฎหมายแล,วก็ ตาม แต+การกํากับที่นอกเหนือจากกฎหมายยังเปนสิ่งที่ถูกพูดถึงในสังคมเช+นกัน

ตามที่ได,กล+าวมาข,างต,น บทบาทของรัฐบาลในการกํากับสื่อมวลชน ทั้งในการกํากับในกฎหมายและการ กํากับที่นอกเหนือจากกฎหมาย ตลอดจนการตอบสนองของสื่อมวลชนจะส+งผลโดยตรงต+อโอกาสในการรับรู, ข,อมูลข+าวสารของประชาชน ผู,ศึกษาจึงมีความสนใจที่จะศึกษา “บทบาทของรัฐบาลในการกํากับสื่อมวลชน และการตอบสนองของสื่อมวลชน” เพื่อสามารถนําข,อมูลที่ได,รับมาเสนอแนะแนวทางที่เหมาะสมในการกํากับ สื่อมวลชนของรัฐบาลต+อไป

วัตถุประสงคของการวิจัย

1. เพื่อทราบถึงบทบาทในการกํากับสื่อมวลชนของรัฐบาล

2. เพื่อทราบถึงการตอบสนองของสื่อมวลชนต+อการกํากับของรัฐบาล

3. เพื่อสามารถหาแนวทางที่เหมาะสมในการกํากับสื่อมวลชนของรัฐบาล

ความสําคัญของการวิจัย

รัฐบาลมีอิทธิพลต+อสื่อมวลชน และสื่อมวลชนก็มีอิทธิพลต+อประชาชนทั้งทางตรงและทางอ,อม จึง นําไปสู+ความสนใจที่จะศึกษาบทบาทของรัฐบาลในการกํากับสื่อมวลชน และการตอบสนองต+อการกํากับนั้นของ สื่อมวลชน เพื่อสามารถนําไปพัฒนาต+อยอดให,เกิดความรู,ความเข,าใจเกี่ยวกับสังคมมากยิ่งขึ้น รวมทั้งให, ประชาชนสามารถมีส+วนร+วมรับรู,ถึงการดําเนินงานของรัฐบาล และการให,สิทธิเสรีภาพแก+ประชาชนและ สื่อมวลชนตามหลักการของการปกครองระบอบประชาธิปไตยอย+างแท,จริง อันจะเปนการพัฒนาทั้งกับประชาชน ในลักษณะที่เปนป*จเจกบุคคล ทั้งกับสื่อมวลชนในลักษณะที่เปนองคกร ตลอดจนไปสู+การพัฒนาสังคมและ ประเทศในวงกว,าง

การศึกษาบทบาทของรัฐบาลในการกํากับสื่อมวลชนและการตอบสนองของสื่อมวลชนในครั้งนี้จะช+วย เสนอแนะแนวทางที่เหมาะสมในการกํากับสื่อมวลชน เปนการเสนอแนะจุดดุลยภาพระหว+างการรักษาระเบียบ ของประเทศและการให,สิทธิเสรีภาพแก+สื่อมวลชน อันจะเกิดประโยชนต+อความรับรู,ความเข,าใจของประชาชน ซึ่งส+งผลโดยตรงต+อการพัฒนาประเทศ ทั้งนี้เพื่อพัฒนาประเทศไทยให,ทัดเทียมกับประเทศอื่นๆ ในเวทีภูมิภาค และในเวทีโลกต+อไป

คําถามในการศึกษา

1. รัฐบาลมีบทบาทในการกํากับสื่อมวลชนอย+างไร

2. สื่อมวลชนตอบสนองการกํากับของรัฐบาลอย+างไร

จากการศึกษางานวิจัยและหนังสือที่เกี่ยวข,อง พบว+า รัฐบาลมีกฎหมายรัฐธรรมนูญแห+งราชอาณาจักร ไทยเปนกลไกหลักในการกํากับสื่อมวลชนอยู+แล,ว แต+ในหลายกรณีก็มีการกํากับสื่อมวลชนที่นอกเหนือจากที่ กฎหมายกําหนด เช+น การห,ามการถ+ายทอด (Ban) การตรวจสอบเนื้อหา (Censor) และการวิ่งเต,นโน,มน,าว

กลุ+มตัวอย+างนี้ ผู,ศึกษาใช,วิธีสุ+มตัวอย+างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เลือกบรรณาธิการข+าว ผู,รายงานข+าว และผู,ประกาศข+าวจากสถานีวิทยุโทรทัศนไทยทีวีสีช+อง 3 และสถานีวิทยุโทรทัศนสีกองทัพบกช+อง

7 ด,วยการสัมภาษณเชิงลึก (In-depth Interview) แบบมีโครงสร,าง (Structured Interview) คือ มีแนวคําถาม ปลายเปkด (Open-ended Questions) และดําเนินการสัมภาษณไปตามลําดับ อาจจะสัมภาษณนอกกรอบ คําถามที่วางไว,บ,าง แต+จะจํากัดอยู+ในประเด็นที่เกี่ยวข,อง

- ทฤษฎีอํานาจนิยม (Authoritarian Theory) - ทฤษฎีอิสรภาพนิยม (Libertarian Theory) - ทฤษฎีความรับผิดชอบต+อสังคม (Social Responsibility Theory) - ทฤษฎีโซเวียต – อํานาจเบ็ดเสร็จ (Soviet - Totalitarian Theory) - ทฤษฎีสื่อมวลชนเพื่อการพัฒนา (Development Media Theory) - ทฤษฎีประชาธิปไตยแบบเน,นการมีส+วนร+วมของสื่อมวลชน (Democratic – Participant Media Theory)

รูปแบบการวิจัย

การศึกษาบทบาทของรัฐบาลในการกํากับสื่อมวลชนและการตอบสนองของสื่อมวลชนครั้งนี้เปนการ วิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยศึกษาจากแหล+งข,อมูลปฐมภูมิ (Primary Data) และข,อมูลทุติย ภูมิ (Secondary Data) และใช,รัฐธรรมนูญแห+งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 เปนหลักสําคัญ ประกอบกับการ ตั้งคําถามถึงวิธีการกํากับที่นอกเหนือจากกฎหมาย เพื่อศึกษาบทบาทของรัฐบาลนางสาวยิ่งลักษณ ชินวัตร (5 สิงหาคม พ.ศ. 2554 - ป*จจุบัน) ในการกํากับสื่อมวลชน และการตอบสนองของสื่อมวลชน ซึ่งได,แก+

ในการศึกษาครั้งนี้ ผู,ศึกษาใช,การสัมภาษณเชิงลึก (In - depth Interview) แบบมีโครงสร,าง (Structured Interview) คือ มีแนวคําถามปลายเปkด (Open - ended Questions) โดยใช,ทฤษฎีอํานาจนิยม (Authoritarian Theory) และทฤษฎีอิสรภาพนิยม (Libertarian Theory) มาเปนมาตรวัดในการหาจุดดุลย ภาพระหว+างการกํากับของรัฐบาลและการตอบสนองของสื่อมวลชน โดยที่ต,องมีเสรีภาพในการปฏิบัติหน,าที่ ตามรัฐธรรมนูญแห+งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550

ผู,ศึกษารวบรวมข,อมูลโดยการสัมภาษณเปนรายบุคคล ด,วยการอัดเสียงและให,ตอบคําถามตาม อัธยาศัย ให,ผู,ได,รับการสัมภาษณสามารถให,ข,อมูลได,อย+างอิสระ และจึงค+อยนํามาเรียบเรียงเปนข,อความลาย ลักษณอักษรในภายหลัง และถึงแม,ว+าประชากรในการศึกษาครั้งนี้จะมีไม+มาก เนื่องจากมาจากสื่อมวลชน องคกรเดียว แต+การสัมภาษณเชิงลึก (In - depth Interview) ต,องการเวลานาน เพื่อให,ครอบคลุมประเด็น ต+างๆ มากที่สุด

นอกจากข,อมูลข,างต,น การสัมภาษณกลุ+มตัวอย+างยังพบอีกว+า รัฐบาลป*จจุบันในสมัยของนางสาวยิ่ง ลักษณ ชินวัตร มีการกํากับสื่อมวลชนที่นอกเหนือจากกฎหมาย ซึ่งไม+ได,แตกต+างจากการกระทําของรัฐบาลอื่น ในอดีต เพียงแต+ยังไม+มีความเข,มข,นในการกํากับสื่อมวลชนโดยรวมเท+ากับรัฐบาลที่มีเหตุความไม+สงบเกิดขึ้น อย+างไรก็ตาม รัฐบาลป*จจุบันก็ยังเลือกที่จะกํากับสื่อมวลชนบางสถานีโดยการห,ามถ+ายทอด (Ban) โดยการตัด สิทธิ์การรายงานข+าว และวิ่งเต,นโน,มน,าว (Lobby) โดยการติดต+อผู,บริหารสถานีโดยตรงเพื่อจํากัดข,อความที่จะ กล+าวออกอากาศ โดยทั้งหมดนี้รัฐบาลมิได,มีเหตุอันควรในการกํากับเลย

การจากวิเคราะหการสัมภาษณกลุ+มตัวอย+างพบว+าไม+สามารถอธิบายบทบาทของรัฐบาลในการกํากับ สื่อมวลชนและการตอบสนองของสื่อมวลชนได,โดยใช,ทฤษฎีใดทฤษฎีหนึ่ง ทั้งทฤษฎีอํานาจนิยม (Authoritarian Theory) ทฤษฎีอิสรภาพนิยม (Libertarian Theory) ทฤษฎีความรับผิดชอบต+อสังคม (Social Responsibility Theory) หากแต+บทบาทของรัฐบาลในการกํากับสื่อมวลชนและการตอบสนองของ

ของสื่อมวลชน (Democratic – Participant Media Theory) ที่จะสามารถอธิบายบทบาทของรัฐบาลในการ กํากับสื่อมวลชนและการตอบสนองของสื่อมวลชนของประเทศไทยในป*จจุบันได,อย+างเหมาะสมที่สุด เนื่องจาก ทฤษฎีสื่อมวลชนเพื่อการพัฒนา (Development Media Theory) เกิดขึ้นและมีอยู+เพื่อใช,อธิบายการสื่อสาร ในประเทศโลกที่สาม และทฤษฎีประชาธิปไตยแบบเน,นการมีส+วนร+วมของสื่อมวลชน (Democratic – Participant Media Theory) เกิดขึ้นและมีอยู+เพื่อใช,อธิบายการสื่อสารในโลกยุคป*จจุบัน

ประเด็นที่ทําให,เกิดข,อขัดแย,งหรือความลักลั่นในการกําหนดบทบาทของรัฐบาลในการกํากับ สื่อมวลชนและการตอบสนองของสื่อมวลชนในประเทศโลกที่สามอย+างประเทศไทย ก็คือ ประเทศไทยอยู+ ท+ามกลางกระแสโลกาภิวัตน ที่เทคโนโลยีทําให,เกิดสื่อมวลชนแขนงใหม+ๆ และทําให,รับรู,ว+าบทบาทของรัฐบาล ในการกํากับสื่อมวลชนและการตอบสนองของสื่อมวลชนในนานาประเทศเปนเช+นไร ทําให,เกิดการเปkดรับและ จัดตั้งสื่อมวลชนแขนงใหม+ๆ ที่ไม+ใช+สื่อมวลชนกระแสหลัก รวมทั้งยังคาดหวังให,ความสัมพันธระหว+างรัฐบาล และสื่อมวลชนเปนเช+นเดียวกับนานาประเทศ ซึ่งเปนไปไม+ได,

ทฤษฎีสื่อมวลชนเพื่อการพัฒนา (Development Media Theory) มีจุดเน,นที่ประเทศโลกที่สามควร ควรคํานึงถึงการคงอยู+ของสถาบัน ระบบทางสังคม และบทบาทด,านธุรกิจสื่อมวลชนที่ช+วยกระตุ,นเศรษฐกิจ มากกว+าการมีเสรีภาพอย+างไร,ขีดจํากัด กล+าวคือ ควรคํานึงถึงเสรีภาพร+วมในความเปนชาติ ในความเปนสังคม มากกว+าเสรีภาพที่ประชาชนหรือองคกรใดองคกรหนึ่งพึงมี ทั้งนี้ เพื่อรักษาระเบียบภายในชาติ ภายในสังคมไว, เพื่อสร,างความเปนป…กแผ+นและง+ายต+อการวางแผนพัฒนาประเทศต+อไป

ส+วนทฤษฎีประชาธิปไตยแบบเน,นการมีส+วนร+วมของสื่อมวลชน (Democratic – Participant Media Theory) มีจุดเน,นที่ความต,องการของกลุ+มคนทุกกลุ+ม ตลอดจนพยายามต+อต,านแรงกดดันจากธุรกิจเอกชน และจากรัฐบาล เพราะฉะนั้น แนวทางการกํากับสื่อมวลชนที่เหมาะสมของรัฐบาลควรเกิดขึ้นจากการพิจารณา ระบอบประชาธิปไตยแบบเน,นการมีส+วนร+วมตามทฤษฎีประชาธิปไตยแบบเน,นการมีส+วนร+วมของสื่อมวลชน (Democratic – Participant Media Theory) เปนหลักก+อน แล,วจึงผนวกด,วยการยึดโยงกับความเปนชาติ ตามทฤษฎีสื่อมวลชนเพื่อการพัฒนา (Development Media Theory)

กรุณา บัวคําศรี. (2555, 20 ธันวาคม). ผูประกาศข'าว. สัมภาษณ. กรรวี ธัญญะตุลย. (2555, 20 พฤศจิกายน). บรรณาธิการข'าวการเมือง. สัมภาษณ.

ณัฐพงศ พรหมเพชร, ว+าที่ร,อยตรี. (2554). กลยุทธการบริหารสถานีโทรทัศน Thai PBS ใหเปTนสื่อ สาธารณะของผูบริหารระดับปฏิบัติการ: ศึกษาเฉพาะกรณีผูบริหารสถานีโทรทัศน Thai PBS

ทิพยวัลย ว+องวรการวิทย. (2555). ผูช'วยหัวหนากองบรรณาธิการ. สัมภาษณ. นพดล ทิพยวาน. (2555). บรรณาธิการข'าวการเมือง. สัมภาษณ. นภจรส ใจเกษม. (2555). ผูรายงานข'าวการเมือง. สัมภาษณ.

มหาวิทยาลัยรามคําแหง. (2555). ทฤษฎีการสื่อสาร [ออนไลน]. เข,าถึงได,จาก: http://e-book.ram.edu/e- book/m/mc111/ . (20 กันยายน 2555). รัฐธรรมนูญแห+งราชอาณาจักรไทย. (2550, 24 สิงหาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล+ม 124 (ตอนที่ 47), 13-14. ราชบัณฑิตยสถาน. (2538). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 (พิมพครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ:

อักษรเจริญทัศน. วารุณี ซื่อสัตยสกุลชัย. (2555). ผูรายงานข'าวการเมือง. สัมภาษณ. ศุภโชค โอภาสะคุณ. (2555). ผูประกาศข'าว. สัมภาษณ.

ศุภวิชญ นักเรียง. (2554). ป[ญหาและอุปสรรคการรายงานข'าวของผูสื่อข'าวภาคสนามตามนโยบายรัฐบาล

ในการชุมนุมของกลุ'มการเมือง. รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต, วิทยาลัยบัณฑิตศึกษาด,านการ จัดการ มหาวิทยาลัยศรีปทุม.

สมโภชน โตรักษา. (2555). ผูช'วยหัวหนากองบรรณาธิการ ผูรายงานข'าว และผูประกาศข'าว. สัมภาษณ.

สุภา สกุลเงิน. (2545). ประสิทธิภาพในการปฏิบัติหนาที่ของกํานันผูใหญ'บานหลังการจัดตั้งองคการบริหาร ส'วนตําบล ในทัศนะของกํานันผูใหญ'บาน: ศึกษาเฉพาะกรณีอําเภอกระทุ'มแบน จังหวัดสมุทรสาคร.

อนุชา สังขกุล. (2552). นโยบายและบทบาทของรัฐในการกํากับดูแลสื่อโทรทัศนในการนําเสนอข'าวความ ขัดแยงทางการเมืองภาคประชาชน: ศึกษาเฉพาะกรณีสถานีวิทยุโทรทัศนไทยทีวีสีช'อง 3 อสมท.

อนุวัต เฟ‹Œองทองแดง. (2555). ผูรายงานข'าว และผูประกาศข'าว. สัมภาษณ.

เอก ตั้งทรัพยวัฒนา (บรรณาธิการ). (2554). คําและความคิดในรัฐศาสตรร'วมสมัย เล'ม 1 (พิมพครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: สํานักพิมพแห+งจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

Cohen, Bruce. (1979). Introduction to Sociology. New York: McGraw-Hill. Easton, David. (1965). A Framework for Political Analysis. New Jersey: Prentice-Hall. Graber, Doris. (1984). Mass Madia and American Politics. Washington: CQ Press. Griel, Daniel. (2002). Teacher. Interview.

Locke, John. (1970). nd Two Treatises of Government (2 Ed.). New York: Hafner Press. Pulitzer, Joseph. (1904). The College of Journalism. The North American Review, May, pp.

641-680. Rousseau, Jean-Jacques. (1974). The Social Contract. Middlesex: Penquin Books.

Siam Intelligence. (2555). บทวิเคราะห Digital TV การเปลี่ยนผ'านของอุตสาหกรรมทีวีไทย ใตเงื้อม

มือกสทช. [ออนไลน]. เข,าถึงได,จาก: http://www.siamintelligence.com/thai-digital-tv- analysis/ . (14 ตุลาคม 2555).

52.17 และ 47.83 ตามลําดับ) สวนมากคิดเป:นรอยละ 56.52มีอายุอยูในชวง 21-30 จบการศึกษาระดับปริญญาโท คิดเป:นรอยละ 52.17ซึ่งเป:นนิสิต นักศึกษาสวนมาก คิดเป:นรอยละ39.13 และสวนใหญสังกัดในสถาบันอุดมศึกษาคิด เป:นรอยละ 47.83 นอกจากนี้แลวในสวนการรับทราบขอมูลของการเสวนาพบวาสวนใหญไดรับทราบขอมูลมาจาก จดหมายเชิญและบอรดประชาสัมพันธ คิดเป:นรอยละ 34.78

(N = 23)

21-30

31-40

41-50

51-60

การรับทราบขอมูล จดหมายเชิญ

8 34.78

การเสวนา

บอรด

8 34.78

ประชาสัมพันธ

เว็บไซต

4 17.39

7 30.43

อื่นๆ

ตารางที่ 2 สรุปความคิดเห็น

หัวขอการประเมิน ระดับการประเมิน (รอยละ) 1 2 3 4 5 ค0าเฉลี่ย

ความรูความสามารถ

3.565

1.1 ผูนําเสนอมีความรอบรูในเรื่องนําเสนอ

1 (4.35) 7 (30.43) 11 (47.83) 5 (21.74) 4

1.2 ผูนําเสนอมีประสบการณและความชํานาญ

2 (8.7) 6 (26.09) 10 (43.48) 4 (17.39) 3.57

ในเรื่องที่นําเสนอ 1.3 ผูนําเสนอ/การบรรยายไดนาสนใจ

1 (4.35) 3.39 1.4 ผูนําเสนอตอบคําถาม/ขอสงสัยตาง ๆ ไดดี 1 (4.35) 2 (8.7) 8 (34.78) 8 (34.78) 3 (13.04)

2 (8.7) 11 (47.83) 9 (39.13)

3.3

เนื้อหาและระเบียบวิจัย

3.644

2.1 แนวคิดและทฤษฎีที่ใชเหมาะสม

1 (4.35) 1 (4.35) 5 (21.74) 13 (56.52) 3 (13.04) 3.7

2.2 การเลือกตัวอยางที่ใชเหมาะสม

1 (4.35)

7 (30.43) 13 (56.52)

2 (8.7) 3.65

2.3 วิธีการเก็บขอมูลที่ใชเหมาะสม

1 (4.35) 1 (4.35) 6 (26.09) 12 (52.17) 3 (13.04) 3.65

2.4 การวิเคราะหขอมูลที่ใชเหมาะสม

1 (4.35) 2 (8.7) 7 (30.43) 10 (43.48) 3 (13.04) 3.52

2.5 ขอคนพบสามารถนําไปประยุกตใชงานจริง

2 (8.7) 6 (26.09) 12 (52.17) 3 (13.04) 3.7

เอกสารการบรรยายมีเหมาะสมดี

1 (4.35) 4 (17.39) 13 (52.17) 4 (17.39) 3.74

ระยะเวลาที่ใชในการนําเสนอเหมาะสมดี

2 (8.7) 3 (13.04) 13 (52.17) 4 (17.39) 3.7

สถานที่ และการอํานวยการความสะดวก

1 (4.35) 4 (17.39) 15 (65.22) 3 (13.04) 3.87

เหมาะสมดี

อยางไรก็ตาม มีขอคิดเห็นเกี่ยวกับการประชาสัมพันธงานวามีบอรดประชาสัมพันธมีนอยควรมีที่ติดบอรด ถาวร และเดนชัดการติดระยะสั้นทําใหถูกเกะออกไปกอนถึงวันงานการประสานงานเรื่องเวลาและสถานที่ยังไมดีพอ ทั้งนี้ไดขอบคุณผูจัด ขอเสนอแนะเพื่อการปรับปรุงในครั้งตอไป คือขอกําจัดเรื่องหองเป:นปLญหาที่ไมอาจแกไข ได การสงขอมูลใหทราบทางอีเมลล และใหมี การคัดเลือก (screen) ผลงานที่มานําเสนอใหมากขึ้น เพราะอยากเห็น งานวิจัยตัวอยางที่มีคุณภาพ

๒๖. นางปDยากร หวังมหาพร

( พ.ศ. ๒๕๕๕- พ.ศ.๒๕๕๖)

อนุกรรมการ ๔ . ผู"ชวยศาสตราจารย ดร.ปFยากร หวังมหาพร

5. วิทยาลัยการปกครองท'องถิ่น มหาวิทยาลัยขอนแก+น

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ผู'ช+วยศาสตราจารย ดร. สัมฤทธิ์ ยศสมศักดิ์ มหาวิทยาลัยบูรพา ผู'ช+วยศาสตราจารย ดร. อัครเดช ไชยเพิ่ม จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ผู'ศาสตราจารย ดร. ธันยวัฒน รัตนสัค

ผู'ช+วยศาสตราจารย ดร. ปAยากร หวังมหาพร มหาวิทยาลัยศรีปทุม ผู'ช+วยศาสตราจารย ดร.ปกรณ ศิริประกอบ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ผู'ช+วยศาสตราจารย อร+าม ศิริพันธุ

ดร. ธีรพงษ บัวหล'า

ดร. พจนา พิชิตปCจจา

รายชื่อนักศึกษาชวยจัดงาน

นางสาวดรินธร

EPA24 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร นายสันติ

ตรีณุมิตร

EPA24 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร นายชุติเดช

จันทรประเสริฐ

เมธีชุติกุล

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นางสางมนภัทร

จงดีไพศาล

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นางสาวเมธิสชา

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร นายธีรพัฒน

พูลสวัสดิ์

อังศุชวาล มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร นายณัฐวุฒิ

วงคสุภา

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นายศุภวิชญ

แก'วคูนอก มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นางสาวเปมิกา

เทียมศักดิ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นางสาวนุจรินทร อินธิยะ

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นายเฉลิมพล

บุญแก'วประพาฬ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นายวศิน

ปCIนทอง

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

นายเบญจพล

เรียบร'อย

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร