Sayf: Yaz; (Đng. summer): 22 Haziran ile 23 Eylül arası.

Sayf: Yaz; (Đng. summer): 22 Haziran ile 23 Eylül arası.

Sehâbiyye el-mud‘if: Bulutsu; (Đng. nebula): Gaz ve tozdan olu mu evren bulutu.

Seher: Tan; (Đng. twilight): Güne ufkun biraz altında iken havanın aydınlık olması; Gün ağarması ya da gün kararması. Seher-i amme: Günlük tan: (Đng. civil twilight): Güne ufkun 6 derece altında iken gözlenen gün ağarması ya da kararması. Sehm: (Lat. Partes): Ekliptik üzerinde hakikî tâliden ba layarak, muayyen bir mesafedeki noktaya kadar ölçülen itibari tâli. Sekstant: bkz. Sucûs-ı dâire. Semâ: Gök, gökyüzü; (Đng. sky): Ufuk üzerine kapanan, sonsuz yarıçaplı mavi

kubbe; bu kubbenin iç yüzü. El-semeke: bkz. El-hût. El-semeketâni: bkz. El-hût. Semt: Güney açısı: Ufuk koordinat sisteminde, bir yıldızın güney doğrultusuna

göre açısal uzaklığı. Semt el-kadem: Nadir, ayakucu noktası; (Đng. nadir): Yeryüzündeki bir göz- lem noktasından geçen dü ey doğrultusunun gökyüzünü deldiği iki nok- tadan ufkun altında olanı.

Semt el-re’s: Zenit, ba ucu noktası; (Đng. zenith): Yeryüzündeki bir gözlem noktasından geçen dü ey doğrultusunun gökyüzünü deldiği iki noktadan ufkun üzerinde olanı.

Sene: Yıl; (Đng. year): Güne ’in ilkbahar noktasından art arda iki geçi i arasın- daki zaman süresi; Yer’in Güne çevresinde bir kez dolanmas için geçen zaman.

Sene-i inhirâfiyye: Ayrıksıl yıl, anomalistik yıl; (Đng. anomalistic year): Yer’in kendi yörüngesindeki günberi noktasından art arda iki geçi i ara-

gün saat

dakika

sındaki zaman farkı (365 saniye 6 13 53 ).

Sene-i kameriyye: Ay yılı; (Đng. lunar year): Ay’ın on iki kez yeniaydan yeni-

gün saat

aya gelmesi için geçen süre (354 dakika 8 49 ).

Sene-i kebîse: Ekliyıl, kebîse senesi; (ing. leap year): Olağan yıllardan 1 gün daha uzun olan 366 günlük yıl. ubat ayının 29 çektiği yıl. Sene-i medâri: Dönencel yıl; (Đng. tropical year): Güne ’in ilkbahar noktasın-

dan art arda iki geçi i arasındaki süre (365 saniye 5 48 46 ). Sene-i nücûmiyye: Yıldız yılı, yıldızıl yıl; (Đng. sideral year): Yer’in yörünge

gün saat

dakika

hareketinde bir kez dolanması için geçen zaman. Güne ’in gökyüzünde görünen yıllık hareketinde bir yıldıza art arda iki kavu umu arasındaki zaman süres.

Sene-i emsiyye: Güne yılı: Güne ’in görünürdeki yıllık devinimine göre ta- nımlanan yıl. El-seretân: 1) Yengeç burcu, Crab, Cancer: Ekliptik üzerinde yer alan burçla- rın dördüncüsü. 2) bkz. El- eretân. El-sevemâni: bkz. El-cevzâ. El-sevr: Boğa burcu, Bull, Taurus: Ekliptik üzerinde yer alan burçların ikinci-

si. Seyyâre-i sufliyye: Đç gezegen; (Đng. interior planet): 1) (Güne merkezli sis- temde) yörüngesi Yer yörüngesinin içinde kalan gezegen (Merkür ve Ve- si. Seyyâre-i sufliyye: Đç gezegen; (Đng. interior planet): 1) (Güne merkezli sis- temde) yörüngesi Yer yörüngesinin içinde kalan gezegen (Merkür ve Ve-

Seyyâre-i ulviyye: Dı gezegen; (Đng. superior planet): 1) (Güne merkezli sis- temde) Yörüngesi Yer yörüngesinin dı ında kalan gezegen (Mars, Jüpi- ter, Satürn ve sonrası). 2) (Yermerkezli sistemde) Yörüngesi Güne yö- rüngesinin dı ında kalan gezegen (Mars, Jüpiter, Satürn ve sonrası).

Sı'a el-magrib: Batı geni liği: Gökcisimlerinin battığı noktanın, tam batı nok- tasına olan açısal uzaklığı. Sı'a el-ma rık: Doğu geni liği: Gökcisimlerinin doğduğu noktanın, tam doğu noktasına olan açısal uzaklığı. Sideral Ay: Bkz. Yıldızıl Ay. El-Simâk el-‘zel (Alsimâk Al’a’zal, Semac’o-lasil): Ay'ın on dördüncü ko-

nağı. α Virgo, Spica; Ba ak burcunun en parlak yıldızı. Sinodik Ay: bkz. Kavu ul Ay. Sonbahar: bkz. Harîf. Sonbahar ılımı: bkz. Nokta el-i’tidâl el-harîfî. Sondördün: bkz. Terbî-i âhir. Subh-i kâzib: Yalancı sabah: Fecirden önce, geçici olarak tan yerinin ağarma-

sı. Subh-i sâdık: Tan yerinin ağarması. Sucûs-ı dâire: Altılık, sekstant; (Đng. sextant): Açısal yükseklik ölçen bir araç. El-sünbüle: Ba ak burcu, Virgin, Virgo: Ekliptik üzerinde yer alan burçların

altıncısı. El-süreyya (Althurayyâ, Tureiya); Ay’ın üçüncü konağı. Pleiades ya da Yedi Kızkarde (the Seven Sisters); Süreyya ya da Ülker takımyıldızı; Altı yıl- dızdan olu ur; Rakîb el-Süreyya (Capella, α Aurigae), ‘Âtık el-Süreyya ( ο Persei), Mirfak el-Süreyya (Mirfak, α Persei), Misam el-Süreyya ( γ Persei), Menkib el-Süreyya ( ξ Persei) ve Vasat el-Süreyya ( η Persei)

yıldızları. Gerçekte yüzyirmi kadar yıldızdan olu an ve Boğa takımyıl- dızı yakınında yer alan açık yıldız kümesidir. “Necm (Negmam) olarak

da adlandırılır. Toplanmı altı küçük yıldızdır.” (Fergânî, 20, 146).

afak: Ak am kızıllığı; (Đng. sunset colours, sunset glow): Gün batarken ve battıktan sonra ufuğun kızıl hali.

âm: bkz. Mesâ.

ark: Doğu; (Đng. east). 21 Mart ve 23 Eylül’de Güne ’in ufukta olduğu yan.

eb: bkz. Leyl.

ehr-i kamerî: Ay ayı: Ay’ın bir dolanımının süresi. ehr-i emsiyye: Güne ayı: Güne ’in bir burçtaki seyrinin süresi.