CYBERSPACE INTERNET DAN RUANG PUBLIK BAR

!"#$%&'(!$!"#$%&'$&%!"()$"'*)$+",*-.#/"-)'*0")/%#1#23&"
)*+,*$",4.#%#/"/&.)2"3&$&$+)5"#$(4$&2#)"
#
46780"
9:;"':8:?@>"A:=?#6)*',)%/&'>?#6/+#.-1/#3/%&'2'3/&'>#
;/+1# 0)+67%7+1# 3-,*'(# -+&-(# ,)%6'2(-2'# 2/&-# 2/0/# */'+8# 9)0-+@-*/+# !"#$%&'(!$#
0)*/*-'# 272'/*# 0)6'/# '+'# 0)+/%'(# -+&-(# 6'@)%0/&'# (/%)+/# 0/03-# 0)+&%/+2>7%0/2'#
%-/+1# 3-,*'(# 6/*/0# ,)+&-(# 6'1'&/*8# A',/+6'+1(/+# 6)+1/+# %-/+1# 3-,*'(?# !"#$%&'(!$#
0/03-# 0)+/%'(# 3)%4/&'/+# ,/1'# 2)&'/3# 2)10)+# 3-,*'(# -+&-(# (70-+'(/2'# 6/+#
,)%'+&)%/(2'#(/3/+3-+#6/+#6'0/+/3-+8#A/%'#2'&-*/4#()0-6'/+#3%72)2#()2/6/%/+#37*'&'(#
()*/2# 0)+)+1/4# ()0-6'/+# &)%@'3&/8# $%&'()*# '+'# /(/+# 0)+1)*/,7%/2'# *),'4# */+.-&#
0)+1)+/'#/(&'- 7$,+#$%(*+:$>- (07- '(%*+!+'(*/%"- &'4$%$- 24+!4- $07/%&$7- '3#,+!- */- 7+&!3&&- $(!4/*4$%8- =4$- $.$%5$0!$- /;- !"#$%&'(!$- *4%/354- &/!+(,- .$7+(- +&- +0*$%$&*+05- */- 7+&!3&&>$&'$!+(,,"- +0- /%7$%- */- (0(,"1$- *4$- *%(0&;/%.(*+/0- /;- '3#,+!- &'4$%$- +0- 7+5+*(,- ;/%.8?/.'(%$7- 2+*4- '"#,3!- &'4$%$>- !"#$%&'(!$- +&- (#,$- */- (**%(!*- .(&&- (**$0*+/0- ;/%!/..30+!(*+05- (07- '(%*+!+'(*+05- +0- $:$%"*+.$- (07- $:$%"24$%$- %$&3,*$7- +0- '/,+*+!(,(2(%$0$&&8- =4+&- (%*+!,$- &$$@&- */- $,(#/%(*$- ./%$- 7$$',"- /0- *4$- !(&$- /;- /0,+0$- (!*+:+&.(./05-607/0$&+(0-.+77,$-!,(&&84567809.:33);=.?@3,;98;5.=1;3A=99*8;*%*2*1, .4(,
3$(+*(, -43*6, 3*(, )$.*1, 3*.*1,
-$-&$(142, (%%&. 1&-4(, &$%3*8*%2*(,
2$8*-**(, -'(*1, -*4.4(, '84, 8.$8'='2,
1$%1$(14:,C$0*'(,'14,.40*?,84*%*,-'(/%'1*8,
;*(+, 8$0*-*, '(', 1$%-*%5'(*02*(, 3*0*-,
.%*21'2, -*5/%'1*%'*(, .*3*, 8'81$-,
3$-/2%*8', 2/D$(8'/(*0?, -$(3*.*12*(,
1$-.*1,
4(142,

-$(+*%1'240*8'2*(,
2$.$(1'(+*(, 3*(, '3$(1'1*8(;*:, , E3*(;*,
%4*(+, ;*(+, 3'(*-'8, 3*(, 6$1$%/+$(,
'140*6, ;*(+, -$-&4*1, .4&0'2, %*-*',
-$(5*3', /%509%/, 8$)*%*, *21'=, -*4.4(,
.*8'=,3*0*-,"#$%&'()"%:,F$%&*+*',-*)*-,

," -./0/0+ 1)'%2+ #)3*/4+ &'%+ 5'*).'%+
1$6.$0$%7'0/+-$6$%7/%2'%+
#$(+$%1'*(,%4*(+,.4&0'2,-$(4%41,
O*&$%-*8, 1$%2$8*(, -*8'6, 41/.'8, 3*(,
/.1'-'8, 2*%$(*, -$(+*(3*'2*(, &*6A*,
%4*(+, .4&0'2, '4, *3*0*6, *%$(*, '(2048'=,
3*(,.04%*0'8,&*+',8$1'*.,/%*(+,4(142,&'8*,
&$%.*%1'8'.*8', 3*0*-, *%$(*, 1$%8$&41:,,
L*8'/(*0'1*8, -$-*(+, -$(5*3', 24()',
!"!

!


-$(3*8*%, 3*%', '-.0'2*8'(;*, 6*3'%(;*,
%4*(+, .4&0'2, 3*0*-, -*8;*%*2*1, ;*(+,
2$-43'*(,
-$()'.1*2*(,
*3*(;*,
-*8;*%*2*1, 2%'1'8, 3*(, '(3$.$(3$(:,
J*-4(, ;*(+, -$(5*3', .$%1*(;**(, 3*%',
2/(8$., %4*(+, .4&0'2, '(', 2$-43'*(,
3'&$(142, 3*(, 3'*214*0'8*8'2*(, 3*0*-,
%4*(+, -8;*%*2*1:, , E3*.4(, .$(5$0*8*(,
3*%', O*&$%-*8, -$(+$(*', .%*2/(3'8',
1$%&$(142(;*, %4*(+, .4&0'2, '(', 3*.*1,
3'5$0*82*(, 8$&*+*', &$%'241, '(', GH,
C$&$%*.*, 24*1, 2$24*1*(, .*8*%, ;*(+,
-$(5*3', =/(3*8', &$%3'%'(;*, %4*(+,
.4&0'2:,,O*0,'(',1$%2*'1,3$(+*(,('0*'*2*, 2$&4146*(, 4(142, -$-&$(142,
8*04%*(, %$.%$8$(1*8', -*4.4(, %4*(+,
.4&0'2, &*%4, -$(5*3', 8*(+*1, 4%+$(, 3*(,
8'+('='2*(, 3*0-*, -*8;*%*2*1, 9(3/($8'*:,
U0$6, 2*%$(*, '140*6, -*(*2*0*, .$($1%*8',

'(1$%($1, 843*6, 8$3$-'2'*(, -*8'=, 3*0*-,
-*8;*%*2*1?, -*2*(, 8**1, '140*6,
2$-43'*(, '(1$($1, 3'1$-.*12*(, 8$&*+*',
%4*(+, .4&0'2, 3*(, 80*4%*(, %$.%$8$(1*8',
&*%4,.4&0'2:,,

E3*(;*, 34*, .$%1*(;**(, 2%'1'8,
-$(+$(*', %4*(+, .4&0'2, 2$-43'*(, ;*(+,
3'.*2*', 3*0*-, -$-*2(*', -4()40(;*,
"#$%&'()"%, ;*(+, 3'6*3'%2*(, /0$6,
.$%2$-&*(+*(, 1$2(/0/+', '(1$%($1, -*8*,
2'(', 3*0*-, -$(4-&462$-&*(+*(,
3$-/2%*8', 3*0*-, 2/(1$2, -*8;*%*2*1,
2$2'('*(:, , , B$-/2%*8', -/3$%(, 2'(',
843*6, -$(454, -/3$0, %$.%$8$(1*8',
!&%(&%'%/5)50-/. +%,-"&)"#*, 4(142,
-$(+6*3'%2*(, 3*(, -$(+*%1'240*8'2*(,
2$.$(1'(+*(, .4&0'2, ;*(+, &$+'14, 04*8,
*+*%,
3'%$*0'8*8'2*(3*0*-,

&$(142,
2$&'5*2*(, !)$'%/5. $45. (&%'%/5*?, (*-4(,
8$%'(+2*0', ;*(+, 1$%5*3', .*3*, 2/(1$28,
8$2*%*(+, '('?, %$.%$8$(1*8', 3$-/2%*8',
1'3*2, &$%5*0*(, -*28'-*0, 2*%$(*, ./8'8',
A*2'0, %*2;*1, ;*(+, -$(5*3', 8*04%*(,
%$.%$8$(1*8',.4&0'2,*(1*%*,*3*,3*(,1'*3*,
!$%0/1. (&%'%/5. )/+. #%5. /-5. (&%'%/5*.
QC/$8$(/?,!KGNT,!S*;/%'1*8, 2$0*8, -$($(+*6, 8$&*+*',
/%509%/. *21'=, -*4.4(, .*8'=, 3*0*-,
"#$%&'()"%, -$(+*28$8, -$3'*, 8/8'*0,
-$0*04', ',)&($3'*,
b-4-,
8$.$%1', X*=$?,
L$81/%*(?,
X*-.48?,3*(,
0*'(,
8$&*+*'(;*:,

..,,

>*2*?, "#$%&'()"%, 8$&*+*', %4*(+,
.4&0'2, &*%4, 3*0*-, 2$0*8, -$($(+*6,
9(3/($8'*, 54+*, -$-&$%'2*(, .$(+*%46,
&$8*%, 3*0*-, 1$%&$(142(;*, 2$8*3*%*(,
./0'1'2, .4&0'2:, F$%2*1, &$%&*+*', -*)*-,
'(=/%-*8', ;*(+, 3'8*5'2*(, 3*0*-,
"#$%&'()"%,
1$%8$&41,
2$-43'*(,
-$(*-.'02*(, 2$0*8, -$($(+*6, ;*(+,
2%'1'8,
3*(,
./0'1'8,
1$%6*3*.,
.$%2$-&*(+*(,
./0'1'2,
-41*26'%:,,
>$82'.4(, 2$8*3*%*(, , '14, -*8'6, 3*0*-,
&$%*3*, *%$(*, 3%0'4&%. )/+. (3%)'4&%, 3*(,
-*8'6, -$0'6*1, &$%&*+*', 2/(81$0*8',

./0'1'2, 1$%8$&41, 3'.*(3*(+, 8$&*+*',
%2%&#+)#. (-3050"':, C$)*%*, &$%1*6*.,
2$8*3*%*(,
./0'1'2,
'14,
843*6,
-$0$-&*+*2*(, 3'%', 3*0*-, &$(142,
'2*1*(*;/%'1*8, 2$0*8, -$($(+*6, .$(++4(*,
-$3'*, 8/8'*0, -$(++4(*2*(, '(1$%($1,
8$&*+*', 8*%*(*, )4%6*1, &*'2, '14, 8'=*1(;*,
($+*1'=, -*4.4(, ./8'1'=, , ;*((+, 2$-43'*,
3'1*(++*.', 3*(, 3'2/-$(1*%', /0$6,
/%509%/:, C$5*1'(;*?, "#$%&'()"%, ;*(+,
&$%&*8'82*(, -$3'*, 8/8'*0, '(', -*-.4,
-$0*242*(, 1%*(8=/%-*8', -*8*0*6, .%'D*1,
N!!
!

;*(+, 8'=*1(;*, 6'&4%*(, 3*%'.*3*, &$%'1*,
./0'1'2:, , B$(+*(, 3$-'2'*(, 8$&$(*%(;*,

1$%3*.*1, 34*, ./0*, *21'D'8-$, 2$0*8,
-$($(+*6,;*(+,&'8*,3'&*)*,3*0*-,2*848,
-$3'*, 8/8'*0, 8$&*+*', "#$%&'()"%?-$0*04',
1*&40*8',&$%'241,'(':,

2$0*8, -$($(+*6, ./0'1'8?, 3'-$(8', 3%'04&%.
)/+. (3%)'4&%, ;*(+, 3'-'0'2', /0$6, 2$0*8,
-$($(+*6, *./0'1'8, 0$&'6, 1'(++':, >$%$2*,
0$&'6, -$(++4(*2*(, 8/8'*0, -$3'*,
8$&*+*', 8*%*(*, 4(142, -$-.$%24*1,
2/(8/0'3*8', 3*(, $282048'='1*8, 2$0/-./2,
3'&*(3'(+2*(,
4(142,
-$-&$(142,
+$%*2*(, ./0'1'2:, C$.$%1', ;*(+, 1$0*6,
3'5$0*82*(, 8$&$04-(;*, &*6A*, 1$%3*.*1,
&$%&*+*', 1*6*.*(, 3*0*-, -$(+*(*0'8'8,
+$%*2*(, ./0'1'2, 2$0*8, -$($(+*6, ./0'1'8,
1$%8$&41:, E3*.4(, *(*0'8'8, -$(+$(*',
1*6*.*(, +$%*2*, 2$0*8, -$($(+*6, ./0'1'8,

3'8$84*'2*(, 3$(+*(, 2*848, +$%*2*((;*,
3*.*1,3'5$0*82*(,8$&*+*',&$%'241,'(':,,

>'3$*+C?+-=@6'.'0/+!47/D/0@$+E%*/%$+
-$*'0+9$%$%2'(+$-&$(142,
`$%*2*(,,

X$&4146*(,
*2*(, .%$81*8',
!/%%+.
5-.
)"*62*-*6,E+4(+,.*3*,C$.1$-&$%,!KG!,
-$-&$&*82*(, #%'1*, 3*%', 8$+$0*,
14346*(:,

5)@3$.?+F/=*'(+3$.3'2'/+0)@3$.+&'7'+

@*&40*8', 1$%8$&41, -$(+'(3'2*8'2*(,
&*6A*,"#$%&'()"%,&$%&*8'8,-$3'*,8/8'*0,
1$0*6,-$()'.1*2*(,*3*(;*,+0105)3.+%20+%,

3*(,54+*,+0105)3.'%"50-/)30',,3*0*-,2$0*8,
-$($(+*6, 9(3/($8'*:, >4()40(;*, 2$0*8,
-$($(+*6, ./0'1'8, 0*6'%, 3'2*%$(*2*(,
*3*(;*, 2$8*3*%*(, ./0'1'2, ;*(+,
3'0*6'%2*(, 3*%', .%/8$8, 8/8'*0'8*8', 3*(,
2/-4('2*8','84$0*04',
5)130/%,
fC*0*-B4*Y*%'?, 2$0*8, -$($(+*6, 3*.*1,
-$(*-.'02*(, 3'%', 8$&*+*', 2$24*1*(,
./0'1'2,
.*%1'8*(,
.4&0'2,
4(142,
-$(3424(+, Y/2/A', 8$&*+*', #%$8'3$(,
8$0*(541(;*:, #$-'04, !KGM, 8'0*-,
NM!
!

X$1'+*, )/(1/6, 2*848, +$%*2*(,
;*(+, 1$0*6, 3'8$&412*(, 3', *A*0, *3*0*6,

&*+'*(, 3*%', .%/8$8, 1*(8=/%-*8', %4*(+,
.4&0'2, 3*0*-, 2*848, 2$0*8, -$($(+*6,
9(3/($8'*, -*8*, 2'(':, >4()40(;*, %*8*,
*=$28'?,*='0'*8'?,-*4.4(,.8'2/0/+'8,8$)*%*,
2/-4(*0,-$%4.*2*(,&*+'*(,3*%',.%/8$8,
-$(+'2*1, 2$0*8, -$($(+*6, 9(3/($8'*,
8$)*%*, ./0'1'8:, >$82'.4(, .%/8$8,
.$(+'2*1*(, 1$%8$&41, 54+*, 1'3*2,
&$%0*(+84(+,
8$)*%*,
8'-401*(,
3'2*%$(*2*(,
*3*(;*,
.$%&$3**(,
'(=%*81%4214%, 1$2(/0/+', ;*(+, &$%&$3*,
*(1*%,.40*4)R*%16;?, @6/-*8:, QGSS!H:, B&)"50")3.
I0'"-4&'%J. :/. H'00$%:,Uh=/%3T,F$%+,
C)640$%?, B/4+0*8, W, B*;?, #$1$%:, Q!KKMH:,
G