Pengaruh Minyak Nilam (Oleum pogostemon) Terhadap Ketahanan Wangi Minyak Lavender (Oleum lavandulae) Dalam Sediaan Gel Pengharum Ruangan Memakai Basis Gel Campuran Agar agar dan Xanthan gum

LAMPIRAN

Lampiran 1. Bagan alir pembuatan gel sebelu m ditambah minyak nilam dan minyak
lavender

Aquades
Aquades

Panaskan aquades sampai mendidih

Agar agar,
xanthan gum,
sodium benzoat

Aduk hingga homogen

Turunkan suhu hingga 650 C

Aduk hingga homogen

Propilen glikol


Tuangkan dalam cetakan

Biarkan pada suhu ruangan hingga
mengeras

Bentuk sediaan gel

37
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 2. Bagan alir pembuatan gel pengharum ruangan

Aquades
Aquades

Panaskan aquades sampai mendidih

Agar agar,
xanthan gum,

sodium benzoat

Aduk hingga homogen

Turunkan suhu hingga 650 C

Aduk hingga homogen

Propilen glikol

Minyak lavender,
miyak nilam

Aduk hingga homogen

Tuangkan dalam cetakan

Biarkan pada suhu ruangan hingga
mengeras


Gel pengharum ruangan

38
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 3. Gambar minyak lavender

Lampiran 4. Gambar minyak nilam

39
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 5. Contoh lembar penilaian uji kesukaan (hedonic test)

Lembar Penilaian Uji Kesukaan (Hedonic Test)

Nama

:


Umur

:

instruksi : berikan pendapat anda tentang aroma wangi sedian gel pengharum
ruangan yang di uji, kemudian berilah tanda centang () pada salah satu
kolom (SS/S/CS/KS/TS) yang tersedia.

Penilaian
Sediaan
SS

S

CS

KS

TS


Kipas angin
Lampiran
6. Tabel penguapan zat cair pertiga hari selama 30 hari (gram)
Ac kamar
Ac mobil
Ruangan biasa

Keterangan :
Nilai 5 = Sangat Suka (SS)
Nilai 4 = Suka (S)
Nilai 3 = Cukup Suka (CS)
Nilai 2 = Kurang Suka (KS)
Nilai 1 = Tidak Suka (TS)

40
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 6. Rumus perhitungan nilai uji kesukaan (hedonic test)
Untuk menghitung nilai kesukaan rata-rata dari setiap panelis digunakan rumus
sebagai berikut:



P( X  (1,96.S / n ))    ( X  (1,96.S / n ))  95%



  Xi
X 
n

i

n

 Xi  X 


2

n




S2



S  S2

i

n

Keterangan :
n
: Banyak panelis
2
S
: Keseragaman nilai kesukaan
1,96 : Koefisien standar deviasi pada taraf 95%


X
Xi
S
P
µ

: Nilai kesukaan rata-rata
: Nilai dari panelis ke i, dimana i = 1,2,3,…,n
: Simpangan baku nilai kesukaan
: Tingkat kepercayaan
: Rentang nilai

41
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 7. Tabel hasil uji kesukaan pemilihan wangi terbaik dari lima sediaan
dengan memvariasikan minyak nilam

Panelis


Sediaan 1

Sediaan 2

Sediaan 3

Sediaan 4

Sediaan 5

1

3

3

5

3


3

2

3

3

4

3

2

3

3

4


5

4

3

4

3

3

5

3

2

5

2

3

5

4

3

6

3

4

5

3

2

7

2

3

4

3

1

8

2

4

5

4

3

9

2

3

5

3

3

10

3

4

4

4

1

11

2

4

5

4

3

12

3

3

4

3

2

13

2

3

5

3

3

14

3

4

4

4

1

15

3

4

4

4

2

16

3

3

5

3

3

17

2

4

5

4

2

18

2

3

5

4

3

19

3

3

5

4

2

20

3

4

4

4

2

21

2

4

5

4

3

22

3

4

5

4

2

23

3

3

4

4

2

24

3

4

4

4

1

25

2

3

4

4

1

Jumlah

65

87

116

91

55

42
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8. Perhitungan hasil uji kesukaan pemilihan wangi terbaik dari lima
sediaan dengan memvariasikan minyak nilam
sediaan 1

  Xi
X 
n





S





n



3  3  3  3  ....  2
25



65
 2,6
25

 Xi  X 


2

n

2

i

i

n

3  2,62  3  2,62  3  2,62  3  2,62  ....  2  2,62
25
6
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(2,6  (1,96.0,48 / 25 )    (2,6  (1.96.0,48 / 25
P(2,6  0,18)    (2,6  0,18)
P(2,42    2,78)

43
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8. (Lanjutan)
Sediaan 2

  Xi
X 
n



S2

n



3  3  4  3  ....  3
25



87
 3,48
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

3  3,48  3  3,48  4  3,48  3  3,48  ....  3  3,48


25



6,23
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(3,48  (1,96.0,48 / 25 )    (3,48  (1.96.0,48 / 25
P(3,48  0,18)    (3,48  0,18)
P(3,3    4,66)

44
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8. (Lanjutan)
Sediaan 3

  Xi
X 
n



S2

n



5  4  5  5  ....  4
25



116
 4,64
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

5  4,64  4  4,64  5  4,64  5  4,64  ....  4  4,64


25



5,52
25

 0,22


S  S2

S  0,22
S  0,46


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,64  (1,96.0,46 / 25 )    (4,64  (1.96.0,46 / 25
P(4,64  0,18)    (4,52  0,18)
P(4,46    4,7)

45
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8. (Lanjutan)
Sediaan 4

  Xi
X 
n





S





n



3  3  4  4  ....  4
25



91
 3,64
25

 Xi  X 


2

n

2

i

i

n

3  3,642  3  3,642  4  3,642  4  3,642  ....  4  3,632
25
5,52
25

 0,22


S  S2

S  0,22
S  0,46


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(3,64  (1,96.0,46 / 25 )    (3,64  (1.96.0,0,46 / 25
P(3,64  0,18)    (3,64  0,18)
P(3,46    3,82)

46
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8. (Lanjutan)
Sediaan 5

  Xi
X 
n



S2

n



3  2  3  2  ....  1
25



55
 2,2
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

3  2,2   2  2,2  3  2,2  2  2,2  ....  1  2,2 


25



22,56
25

 0,90


S  S2

S  0,90
S  0,94


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(2,2  (1,96.0,94 / 25 )    (2,2  (1.96.0,4 / 25
P(2,2  0,36)    (2,2  0,36)
P(1,84    2,56)

47
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 9. Tabel hasil penguapan zat cair selama 30 hari dari sediaan gel pengharum ruangan
( sediaan 3 )

penguapan zat cair selama 30 hari per 3 hari (gram)
Perlakuan

48
Universitas Sumatera Utara

H0

H3

H6

H9

H12

H15

H1

H21

H24

H27

H30

Kipas
angin

48,50

30,20

25,36

21,39

18,15

17,35

15,12

12,53

11,13

10,18

9,25

Ac kamar

47,70

33,78

25,23

20,89

17,27

16,20

15,05

14,64

13,57

12,20

11,32

35,07

30,21

23,38

20,04

18,20

17,09

17,00

16,50

15,,10

14,50

40,20

36,52

30,12

25,15

23,45

23,00

21,80

20,78

1,40

16,45

Ac mobil
Ruangan
biasa

47,57

47,30

Lampiran 10. Perhitungan persen total penguapan zat cair dari sediaan gel
pengharum ruangan (sediaan 3)

Persen total penguapan zat cair =

totalzatca iryangmenguap( H 30  H 0)
x100%
bobot min yak  bobotaquadestawal

Kipas angin

=

9,25  48,50
x100%  90,333%
2  41,45

Ac kamar

=

11,32  47,70
x100%  83,728%
2  41,45

Ac mobil

=

14,50  47,57
x100%  76,110%
2  41,45

Ruangan biasa =

16,45  47,30
x100%  71,001%
2  41,45

Lampiran 11. Tabel persentase total penguapan zat cair gel pengharum ruangan
(sediaan 3).
No
1
2
3
4

Tempat uji
Kipas angin
Ac kamar
Ac mobil
Ruangan biasa

Persentase penguapan zat cair (%)
90,333
83,728
76,110
71,001

49
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 12. Perhitungan persentase bobot gel sisa dari sediaan gel pengharum
ruangan (sediaan 3).
Persen bobot Gel sisa =

bobotgelha rike  n( Hn)
x100%
bobotgelha rike  0( H 0)

Kipas angin :
30,20
x100%  62,268%
48,50
25,36
H6 
x100%  52,288%
48,50
21,39
H 19 
x100%  44,103%
48,50
18,15
H 12 
x100%  37,422%
48,50
17,35
H 15 
x100%  35,773%
48,50
15,12
H 18 
x100%  31,175%
48,50
12,53
H 21 
x100%  25,835%
48,50
11,13
H 24 
x100%  22,948%
48,50
10,18
H 27 
x100%  20,989%
48,50
9,25
H 30 
x100%  19,072%
48,50
H3 

Ac rumah
33,78
x100%  70,817%
47,70
25,23
H6 
x100%  52,893%
47,70
20,89
H9 
x100%  43,794%
47,70
17,27
H 12 
x100%  36,205%
47,70
16,20
H 15 
x100%  33,962%
47,70
15,05
H 18 
x100%  31,551%
47,70
14,64
H 21 
x100%  30,691%
47,70
13,57
H 24 
x100%  28,448%
47,70
12,20
H 27 
x100%  25,576%
47,70
11,32
H 30 
x100%  23,731%
47,70
H3 

50
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 12. (Lanjutan)
Ac mobil
35,07
x100%  73,722%
47,57
30,21
H6 
x100%  63,506%
47,57
23,38
H9 
x100%  49,148%
47,57
20,04
H 12 
x100%  42,127%
47,57
18,20
H 15 
x100%  38,259%
47,57
17,09
H 18 
x100%  35,926%
47,57
17,00
H 21 
x100%  35,736%
47,57
16,50
H 24 
x100%  34,683%
47,57
15,10
H 27 
x100%  31,742%
47,57
14,50
H 30 
x100%  30,481%
47,57
H3 

Ruangan biasa
40,20
x100%  84,989%
47,30
36,52
H6 
x100%  77,209%
47,30
30,12
H9 
x100%  63,678%
47,30
25,15
H 12 
x100%  53,171%
47,30
23,45
H 15 
x100%  49,577%
47,30
23,00
H 18 
x100%  48,625%
47,30
21,80
H 21 
x100%  46,088%
47,30
20,78
H 24 
x100%  43,932%
47,30
18,40
H 27 
x100%  38,900%
47,30
16,45
H 30 
x100%  34,778%
47,30
H3 

51
Universitas Sumatera Utara

Lanpiram 13. Tabel hasil perhitungan persentase bobot sisa dari gel pengharum ruangan selama 30 hari
( sediaan 3)

Persentase bobot gel sisa
Perlakuan
H3

H6

H9

H12

H15

H18

H21

H24

H27

H30

52
Universitas Sumatera Utara

Kipas
angin

62,
268

52,288

44,103

37,422

35,773

31,175

25,835

22,948

20,989

19,072

Ac kamar

70,817

52,893

43,794

36,205

33,62

31,551

30,610

28,448

25,576

23,731

Ac mobil

73,722

63,506

49,148

42,127

38,259

35,926

35,736

34,683

31,742

30,481

Ruang
biasa

84,989

77,209

63,678

53,171

49,677

48,625

46,088

43,008

38,900

34,778

Lampiran 14. Tabel hasil uji ketahanan wangi selama penyimpanan dan
penggunaan dari sediaan gel pengharum ruanangan selama 8
minggu (sediaan 3)

Minggu I
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

4

5

4

5

2

4

4

4

4

3

5

4

5

5

4

5

5

5

5

5

4

5

4

5

6

4

5

4

5

7

4

4

4

4

8

5

5

4

5

9

4

4

5

5

10

5

5

5

4

11

4

4

5

5

12

5

5

5

4

13

4

5

4

5

14

5

4

5

4

15

5

5

5

4

16

4

4

5

5

17

4

5

5

5

18

4

4

5

5

19

4

5

4

5

20

5

5

5

4

21

4

4

5

5

22

4

5

4

5

23

5

5

4

5

24

4

4

4

5

25

5

5

4

4

Jumlah

110

115

113

118

53
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu I
Kipas angin

  Xi
X 
n





S

n



4  4  5  5  ....  5
25



110
 4.4
25

 Xi  X 


2

n

2

i

i

n

2
2
2
2
2

4  4,4  4  4,4  5  4,4  5  4,4  ....  5  4,4


25



6
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,4  (1,96.0,48 / 25 )    (4,4  (1.96.0,48 / 25
P(4,4  0,18)    (4,4  0,18)
P(4,22    4,58)

54
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac kamar

  Xi
X 
n



S2

n



5  4  4  5  ....  5
25



115
 4,6
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

5  4,6  4  4,6  4  4,6  5  4,6  ....  5  4,6


25



6
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,6  (1,96.0,48 / 25 )    (4,6  (1.96.0,48 / 25
P(4,6  0,18)    (4,6  0,18)
P(4,42    4,78)

55
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



S2

n



4  4  5  5  ....  4
25



113
 4,52
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

4  4,52  4  4,52  5  4,52  5  4,52  ....  5  4,52


25



6,23
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,52  (1,96.0,48 / 25 )    (4,52  (1.96.0,48 / 25
P(4,52  0,18)    (4,52  0,18)
P(4,34    4,7)

56
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



5  4  5  5  ....  4
25



118
 4,72
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

5  4,72  4  4,72  5  4,72  5  4,72  ....  5  4,72


25



4,83
25

 0,19


S  S2

S  0,19
S  0,43


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,72  (1,96.0,43 / 25 )    (4,72  (1.96.0,43 / 25
P(4,72  0,16)    (4,72  0,16)
P(4,56   4,88)

57
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Minggu II
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

4

5

4

5

2

4

4

4

4

3

5

4

5

5

4

5

5

5

5

5

4

5

4

5

6

4

5

4

5

7

4

4

4

4

8

5

5

4

5

9

4

4

5

5

10

5

5

5

4

11

4

4

5

5

12

5

5

5

4

13

4

5

4

5

14

5

4

5

4

15

5

5

5

4

16

4

4

5

5

17

4

5

5

5

18

4

4

5

5

19

4

5

4

5

20

5

5

5

4

21

4

4

5

5

22

4

4

4

5

23

5

4

4

4

24

4

4

4

4

25

5

5

4

4

Jumlah

110

113

113

116

58
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu II
Kipas angin

  Xi
X 
n





S

n



4  4  5  5  ....  5
25



110
 4,4
25

 Xi  X 


2

n

2

i

i

n

2
2
2
2
2

4  4,4   4  4,4   5  4,4  5  4,4  ....  5  4,4


25



6,25
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,4  (1,96.0,48 / 25 )    (4,4  (1.96.0,48 / 25
P(4,4  0,18)    (4,4  0,18)
P(4,22    4,58)

59
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac kamar

  Xi
X 
n



S2

n



5  4  4  5  ....  5
25



113
 4.52
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

5  4,52  4  4,52  4  4,52  5  4,52  ....  5  4,52


25



6,23
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,52  (1,96.0,48 / 25 )    (4,52  (1.96.0,48 / 25
P(4,52  0,18)    (4,52  0,18)
P(4,34  4,7)

60
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



S2

n



5  4  4  5  ....  5
25



113
 4.52
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

5  4,52  4  4,52  4  4,52  5  4,52  ....  5  4,52


25



6,23
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,52  (1,96.0,48 / 25 )    (4,52  (1.96.0,48 / 25
P(4,52  0,18)    (4,52  0,18)
P(4,34  4,7)

61
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



S2

n



5  4  5  5  ....  4
25



116
 4,64
25

 Xi  X 


2

n



i

i

n

2
2
2
2
2

5  4,64  4  4,64  5  4,64  5  4,64  ....  4  4,64


25



5,52
25

 0,22


S  S2

S  0,22
S  0,46


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n
P(4,64  (1,96.0,46 / 25 )    (4,64  (1.96.0,46 / 25
P(4,64  0,18)    (4,52  0,18)
P(4,46    4,7)

62
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Minggu ke-III
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

4

5

4

5

2

4

4

4

4

3

5

4

4

5

4

5

5

4

5

5

4

5

4

5

6

4

5

4

5

7

4

4

4

4

8

4

5

4

5

9

4

4

5

5

10

5

5

5

4

11

4

4

5

5

12

5

5

5

4

13

4

4

4

5

14

4

4

5

4

15

4

5

4

4

16

4

4

5

5

17

4

5

4

5

18

4

4

5

5

19

4

4

4

5

20

4

5

4

4

21

4

4

5

5

22

4

5

4

5

23

5

5

4

5

24

4

4

4

5

25

4

4

4

4

Jumlah

105

110

108

116

63
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu ke-III
Kipas angin

  Xi
X 
n



i

n



4  4  5  5  ....  4
25



105
 4,2
25

 Xi  X 


2

n



S

2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,2   4  4,2  5  4,2  5  4,2  ....  4  4,2


25



4
25

 0,16


S  S2

S  1,16
S  0,4


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,2  (1,96.0,4 / 25 )    (4,2  (1.96.0,4 / 25
P(4,2  0,4)    (3,72  0,4)
P(4,05   4,12)

64
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac kamar

  Xi
X 
n



i

n



4  4  5  5  ....  5
25



110
 4,4
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,4   4  4,4   5  4,4  5  4,4  ....  5  4,4


25



6,25
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,4  (1,96.0,48 / 25 )    (4,4  (1.96.0,48 / 25
P(4,4  0,18)    (4,4  0,18)
P(4,22    4,58)

65
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



i

n



4  4  4  4  ....  4
25



108
 4,32
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,32   4  4,32  4  4,32  4  4,32  ....  4  4,32


25



5,38
25

 0,21


S  S2

S  0,21
S  0,45


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,32  (1,96.0,45 / 25 )    (4,32  (1.96.0,45 / 25
P(4,32  0,17)    (4,32  0,17)
P(4,15    4,49)

66
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



5  4  5  5  ....  4
25



116
 4,64
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

5  4,64  4  4,64  5  4,64  5  4,64  ....  4  4,64


25



5,52
25

 0,22


S  S2

S  0,22
S  0,46


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,64  (1,96.0,46 / 25 )    (4,64  (1.96.0,46 / 25
P(4,64  0,18)    (4,52  0,18)
P(4,46    4,7)

67
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Minggu ke-IV
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

4

4

4

5

2

4

4

4

4

3

4

4

5

5

4

4

4

5

4

5

4

5

4

5

6

4

5

4

5

7

4

4

4

4

8

4

5

4

4

9

4

4

5

5

10

4

4

5

4

11

4

4

5

5

12

4

5

4

4

13

4

4

4

5

14

4

4

5

4

15

4

5

5

4

16

4

4

5

5

17

4

4

5

4

18

4

4

5

5

19

4

5

4

4

20

4

5

5

4

21

4

4

5

5

22

4

5

4

5

23

4

5

4

4

24

4

4

4

4

25

4

5

4

4

Jumlah

100

105

107

110

68
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu ke-IV
Kipas angin

  Xi
X 
n



i

n



4  4  4  4  ....  4
25



100
4
25

 Xi  X 


2

n



S

2

i

n

2
2
2
2
2

4  4  4  4  4  4  4  4  ....  4  4


25



0
25

0


S  S2

S 0
S 0


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4  (1,96.0 / 25 )    (4  (1.96.0 / 25
P(4  0)    (4  0)
P(4    4)

69
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac kamar

  Xi
X 
n



i

n



4  4  5  5  ....  4
25



105
 4,2
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,2   4  4,2  5  4,2  5  4,2  ....  4  4,2


25



4
25

 0,16


S  S2

S  1,16
S  0,4


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,2  (1,96.0,4 / 25 )    (4,2  (1.96.0,4 / 25
P(4,2  0,4)    (3,72  0,4)
P(4,05   4,12)

70
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



i

n



4  4  5  5  ....  4
25



107
 4,28
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,28  4  4,28  5  4,28  5  4,28  ....  4  4,28


25



4,83
25

 0,19


S  S2

S  1,19
S  0,43


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,28  (1,96.0,43 / 25 )    (4,28  (1.96.0,43 / 25
P(4,28  0,16)    (4,28  0,16)
P(4,12   4,44)

71
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



4  4  5  5  ....  5
25



110
 4,4
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,4   4  4,4   5  4,4  5  4,4  ....  5  4,4


25



6,25
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,4  (1,96.0,48 / 25 )    (4,4  (1.96.0,48 / 25
P(4,4  0,18)    (4,4  0,18)
P(4,22    4,58)

72
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Minggu ke-V
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

3

4

4

4

2

3

4

4

4

3

4

4

4

4

4

4

4

4

4

5

3

4

4

4

6

3

4

4

4

7

3

4

4

4

8

4

4

4

4

9

3

4

5

4

10

4

4

4

4

11

3

4

4

5

12

4

4

4

4

13

3

4

4

4

14

4

4

5

4

15

4

4

4

4

16

3

4

4

5

17

4

4

4

4

18

4

4

4

5

19

4

4

4

4

20

4

4

4

4

21

4

4

4

5

22

4

4

4

4

23

4

4

4

4

24

4

4

4

5

25

4

4

4

4

Jumlah

91

100

102

105

73
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu ke-V
Kipas angin

  Xi
X 
n



i

n



3  3  4  4  ....  4
25



91
 3,64
25

 Xi  X 


2

n



S

2

i

n

2
2
2
2
2

3  3,64   3  3,64  4  3,64  4  3,64  ....  4  3,63


25



5,52
25

 0,22


S  S2

S  0,22
S  0,46


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,64  (1,96.0,46 / 25 )    (3,64  (1.96.0,0,46 / 25
P(3,64  0,18)    (3,64  0,18)
P(3,46    3,82)

74
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac kamar

  Xi
X 
n



i

n



4  4  4  4  ....  4
25



100
4
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4  4  4   4  4  4  4  ....  4  4


25



0
25

0


S  S2

S 0
S 0


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4  (1,96.0 / 25 )    (4  (1.96.0 / 25
P(4  0)    (4  0)
P(4    4)

75
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



i

n



4  4  4  4  ....  5
25



102
 4,08
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,08  4  4,08  4  4,08  4  4,08  ....  5  4,08


25



1,82
25

 0,07


S  S2

S  0,07
S  0,26


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,08  (1,96.0,26 / 25 )    (4,08  (1.96.0,26 / 25
P(4,08  0,10)    (4,08  0,10)
P(3,98    4,18)

76
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



4  4  5  5  ....  4
25



105
 4,2
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4,2   4  4,2  5  4,2  5  4,2  ....  4  4,2


25



4
25

 0,16


S  S2

S  1,16
S  0,4


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4,2  (1,96.0,4 / 25 )    (4,2  (1.96.0,4 / 25
P(4,2  0,4)    (3,72  0,4)
P(4,05   4,12)

77
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Minggu ke-VI
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

3

4

3

4

2

3

3

4

4

3

4

4

4

4

4

3

3

4

4

5

4

4

4

4

6

3

4

3

4

7

3

4

4

4

8

4

3

4

4

9

3

4

4

4

10

4

3

4

4

11

3

4

4

4

12

4

4

4

4

13

3

3

4

4

14

4

4

3

4

15

4

3

4

4

16

3

4

4

4

17

4

4

3

4

18

3

4

4

4

19

4

3

4

4

20

3

4

3

4

21

4

4

4

4

22

4

4

4

4

23

3

3

4

4

24

4

4

3

4

25

3

3

4

4

Jumlah

87

90

94

100

78
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu ke-VI
Kipas angin

  Xi
X 
n



i

n



3  3  4  3  ....  3
25



87
 3,48
25

 Xi  X 


2

n



S

2

i

n

2
2
2
2
2

3  3,48  3  3,48  4  3,48  3  3,48  ....  3  3,48


25



6,23
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,48  (1,96.0,48 / 25 )    (3,48  (1.96.0,48 / 25
P(3,48  0,18)    (3,48  0,18)
P(3,3    4,66)

79
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac Kamar

  Xi
X 
n



i

n



4  3  3  3  ....  3
25



90
 3,6
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  3,6  3  3,6  4  4,3,6  3  3,6  ....  3  3,6


25



5,8
25

 0,23


S  S2

S  0,23
S  0,47


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,6  (1,96.0,47 / 25 )    (3,6  (1.96.0,47 / 25
P(3,6  0,18)    (3,6  0,18)
P(3,42    3,78)

80
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



i

n



3  4  4  4  ....  4
25



94
 3,76
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

3  3,76  4  3,76  4  3,76  4  3,76  ....  4  3,76


25



4,37
25

 0,17


S  S2

S  0,17
S  0,41


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,76  (1,96.0,41 / 25 )    (3,76  (1.96.0,41 / 25
P(3,76  0,16)    (3,76  0,16)
P(3,6    3,92)

81
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



4  4  4  4  ....  4
25



100
4
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  4  4  4  4  4  4  4  ....  4  4


25



0
25

0


S  S2

S 0
S 0


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(4  (1,96.0 / 25 )    (4  (1.96.0 / 25
P(4  0)    (4  0)
P(4    4)

82
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)

Minggu ke-VII
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

3

4

3

4

2

3

2

4

3

3

4

4

4

4

4

2

2

4

4

5

4

4

4

3

6

3

4

3

4

7

2

4

4

3

8

4

2

4

4

9

3

4

4

4

10

4

2

4

3

11

3

4

4

4

12

4

4

4

4

13

3

3

4

3

14

2

4

3

4

15

4

3

4

3

16

2

4

4

3

17

4

2

3

4

18

3

4

4

4

19

4

3

4

4

20

3

4

3

4

21

4

4

4

3

22

2

4

4

4

23

3

3

4

4

24

4

4

3

4

25

3

3

4

3

Jumlah

80

85

90

90

83
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitungan minggu VII
Kipas angin

  Xi
X 
n



i

n



3  3  4  2  ....  3
25



80
 3,2
25

 Xi  X 


2

n



S

2

i

n

2
2
2
2
2

3  3,2  3  3,2  4  3,2   2  3,2  ....  3  3,2


25



14
25

 0,56


S  S2

S  0,56
S  0,74


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,2  (1,96.0,74 / 25 )    (3,2  (1.96.0,74 / 25
P(3,2  0,2)    (3,2  0,2)
P(3    3,4)

84
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac Kamar

  Xi
X 
n



i

n



4  2  4  2  ....  3
25



85
 3,4
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  3,4  2  3,4  4  3,4  2  3,4  ....  3  3,4


25



16
25

 0,64


S  S2

S  0,64
S  0,8


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,4  (1,96.0,8 / 25 )    (3,4  (1.96.0,8 / 25
P(3,4  0,31)    (3,4  0,31)
P(3,09    3,71)

85
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



i

n



4  3  3  3  ....  3
25



90
 3,6
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  3,6  3  3,6  4  4,3,6  3  3,6  ....  3  3,6


25



5,8
25

 0,23


S  S2

S  0,23
S  0,47


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,6  (1,96.0,47 / 25 )    (3,6  (1.96.0,47 / 25
P(3,6  0,18)    (3,6  0,18)
P(3,42    3,78)

86
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



4  3  3  3  ....  3
25



90
 3,6
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  3,6  3  3,6  4  4,3,6  3  3,6  ....  3  3,6


25



5,8
25

 0,23


S  S2

S  0,23
S  0,47


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,6  (1,96.0,47 / 25 )    (3,6  (1.96.0,47 / 25
P(3,6  0,18)    (3,6  0,18)
P(3,42    3,78)

87
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)

Minggu ke-VIII
Panelis

Kipas angin

AC kamar

AC mobil

Ruang biasa

1

2

3

3

4

2

2

3

3

3

3

2

3

2

4

4

2

3

3

3

5

2

2

3

4

6

2

2

3

4

7

2

2

3

3

8

2

3

3

3

9

3

2

2

4

10

2

3

3

3

11

3

2

3

3

12

2

2

3

4

13

3

3

3

3

14

2

3

3

4

15

2

3

2

3

16

3

2

3

2

17

2

3

3

2

18

3

2

2

3

19

2

3

3

3

20

3

3

3

2

21

2

2

3

3

22

2

3

3

3

23

3

3

3

2

24

2

2

3

3

25

3

3

2

2

Jumlah

58

65

70

77

88
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Perhitngan minggu ke-VIII
Ac Kamar

  Xi
X 
n



i

n



2  2  2  2  ....  3
25



58
 2,32
25

 Xi  X 


2

n



S

2

i

n

2
2
2
2
2

2  2,32  2  2,32  2  2,32  2  2,32  ....  3  2,32 


25



5,38
25

 0,21


S  S2

S  0,21
S  0,45


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(2,32  (1,96.0,45 / 25 )    (2,32  (1.96.0,45 / 25
P(2,32  0,17)    (2,32  0,17)
P(2,15    2,49)

89
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac Kamar

  Xi
X 
n



i

n



3  3  3  3  ....  2
25



65
 2,6
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

3  2,6  3  2,6  3  2,6  3  2,6  ....  2  2,6 


25



6
25

 0,24


S  S2

S  0,24
S  0,48


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(2,6  (1,96.0,48 / 25 )    (2,6  (1.96.0,48 / 25
P(2,6  0,18)    (2,6  0,18)
P(2,42    2,78)

90
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ac mobil

  Xi
X 
n



i

n



3  3  2  3  ....  2
25



70
 2,8
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

3  2,8  3  2,8  2  2,8  3  2,8  ....  2  2,8


25



4
25

 0,16


S  S2

S  0,16
S  0,4


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(2,8  (1,96.0,4 / 25 )    (2,8  (1.96.0,4 / 25
P(2,8  0,15)    (2,8  0,15)
P(2,65    2,95)

91
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 14. (Lanjutan)
Ruangan biasa

  Xi
X 
n



i

n



4  3  4  3  ....  2
25



77
 3,08
25

 Xi  X 


2

n



S2

i

n

2
2
2
2
2

4  3,08  3  3,08  4  3,08  3  3,08  ....  2  3,08


25



20
25

 0,8


S  S2

S  0,8
S  0,89


P( X  (1,96.S / n )    ( X  (1,96.S / n

P(3,08  (1,96.0,89 / 25 )    (3,08  (1.96.0,89 / 25
P(3,08  0,34)    (3,08  0,34)
P(2,74    3,42)

92
Universitas Sumatera Utara