IMPLEMÉNTASI MODÉL TIME TOKEN ARENDS DINA PANGAJARAN NYARITA BAHASAN BUDAYA SUNDA.

(Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015)

SKRIPSI

diajukeun pikeun nyumponan salah sahiji sarat ngahontal gelar Sarjana Pendidikan Bahasa Daerah

ku Dini Nurjanah NIM 1100856

DEPARTEMEN PENDIDIKAN BAHASA DAERAH

FAKULTAS PENDIDIKAN BAHASA DAN SASTRA

UNIVERSITAS PENDIDIKAN INDONESIA

2015

Berbicara Bahasan Budaya Sunda

Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4

Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Oleh Dini Nurjanah

Sebuah skripsi yang diajukan untuk memenuhi salah satu syarat memperoleh gelar Sarjana pada Fakultas Pendidikan Bahasa dan Sastra

© Dini Nurjanah 2015 Universitas Pendidikan Indonesia

Februari 2015

Hak Cipta dilindungi undang-undang.

Skripsi ini tidak boleh diperbanyak seluruhya atau sebagian, dengan dicetak ulang, difoto kopi, atau cara lainnya tanpa ijin dari penulis.

(Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015)

Dini Nurjanah

ABSTRAK

Kasang tukang ieu panalungtikan, nya éta munculna masalah dina pangajaran nyarita utamana dina kagiatan diskusi. Salah sahiji masalah anu mindeng muncul nya éta siswa can aya kawani ngedalkeun pamanggihna dina forum diskusi. Tujuan tina ieu panalungtikan nya éta pikeun mikaweruh nepi ka mana modél pangajaran Time Token Arends dina ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi dina kagiatan diskusi. Hasil ieu panalungtikan ngébréhkeun yén kamampuh nyarita siswa dina kagiatan diskusi bahasan budaya Sunda saméméh ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends nya éta siswa can mampuh nyarita kalawan hadé. Rata-ratana 66,2 tina KKM 74. Kalawan wincikan genep siswa (22,22%) mampuh nyarita sacara hadé, jeung 21 siswa (77,78%) can mampuh nyarita kalawan hadé. Sedengkeun kamamapuh nyarita siswa sabada ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends nya éta mampuh nyarita kalawan hadé. Rata-ratana 80,85 tina KKM 74. Wincikanana, 24 siswa (88,89%) mampuh nyarita kalawan hadé jeung tilu siswa (11,11%) masih kénéh can mampuh nyarita kalawan hadé. Hartina modél Time Token Arends sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 hususna dina kagiatan diskusi bahasan budaya Sunda.

Kecap Galeuh: Time Token Arends, pangajaran nyarita, bahasan budaya Sunda

IMPLEMÉNTASI MODÉL TIME TOKEN ARENDS

DALAM PEMBELAJARAN BERBICARA BAHASAN BUDAYA SUNDA (Studi Kuasi Ékspérimén pada Siswa Kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi

Taun Ajaran 2014/2015) Dini Nurjanah

ABSTRAK

Penelitian ini dilatarbelakangi oleh banyak ditemukannya masalah dalam pembelajaran berbicara terutama dalam kegiatan diskusi. Salah satu masalah yang sering muncul adalah siswa belum berani mengungkapkan pendapatnya di dalam forum diskusi. Tujuan dari penelitian ini adalah untuk mengetahui sejauh mana model pembelajaran Time Token Arends dapat meningkatkan kemampuan berbicara dalam kegiatan diskusi siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi. Hasil penelitian menunjukkan bahwa kemampuan berbicara siswa dalam kegiatan diskusi bahasan budaya Sunda sebelum menggunakan model pembelajaran Time Token Arends adalah belum mampu berbicara dengan baik. Dengan rata-rata 66,2 dari KKM 74. Dengan rincian enam siswa (22,22%) mampu

74. Dengan rincian 24 siswa (88,89%) mampu berbicara dalam kegiatan diskusi dengan baik, dan tiga siswa (11,11%) masih belum mampu berbicara dengan baik. Maka dapat disimpulkan bahwa model Time Token Arends secara signifikan dapat meningkatkan kemampuan berbicara khususnya kegiatan diskusi pembelajaran bahasan Budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi tahun pelajaran 2014/2015.

Kata Kunci: Time Token Arends, pembelajaran berbicara, bahasan budaya Sunda

A MODEL IMPLEMENTATION TIME TOKEN ARENDS IN THE STORYTELLING LEARNING ACTIVITY OF SUNDANESE CULTURE (A Quasi Experiment to VIII.2 Class of Junior High School Students in SMPN

4 Cimahi 2014/2015)

Dini Nurjanah

ABSTRACT

This research was done because there are many problems identified in speaking learning activity, particularly in the terms of discussion. The problems that appeared are students have not tried to express their opinions in the discussion forum, The objective of this research is to find out how far the learning model called Time Token Arends can improve the speaking abilities of VIII.2 class students in SMPN 4 Cimahi when discussing. The result of this research shows that the speaking abilities in the discussion of Sundanese cultures before using Time Token Arends learning model are they have not been able to speak Sundanese well. The average of the result was 66,2 from KKM 74 and the details were 6 students (22,20%) could speak Sundanese language well, and 21 students (77,78%) could not speak Sundanese language well. The student's speaking abilities after using Time Token Arends learning model are they can speak Sundanese language well. The average of the result was 80,85 from KKM 74, and the details were 24 students (88,89%) can speak Sundanese language well in the discussion, and 3 students cannot speak Sundanese language well. Time Token Arends can insrease significantly to improve the speaking abilities particularly in the discussion activity of Sundanese's cultures to VIII.2 class of junior high school in SMPN 4 Cimahi 2014/2015. Keyword: Time Token Arends, storytelling learning, activity of Sundanese culture

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya

kaca

PANGJAJAP ... i

TAWIS NUHUN ... ii

ABSTRAK ... iv

DAPTAR EUSI ... v

DAPTAR TABÉL ... viii

DAPTAR BAGAN & GRAFIK ... ix

DAPTAR LAMPIRAN ... x

DAPTAR SINGGETAN ... xi

BAB I BUBUKA ... 1

1.1 Kasang Tukang Panalungtikan ... 1

1.2 Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah ... 4

1.2.1 Idéntifikasi Masalah ... 4

1.2.2 Rumusan Masalah ... ... 5

1.3 Tujuan Panalungtikan ... 6

1.3.1 Tujuan Umum ... 6

1.3.2 Tujuan Husus ... 6

1.4 Mangpaat Panalungtikan ... . 6

1.4.1 Mangpaat Tioritis ... 7

1.4.2 Mangpaat Praktis ... 7

1.5 Sistematika Tulisan ... ... 7

BAB II ULIKAN PUSTAKA ... 9

2.1 Ulikan Tiori ... ... 9

2.1.1 Hakékat Modél Pangajaran ... ... 7

2.1.4. Modél Pangajaran Time Token Arends ... 12

2.1.4.1 Oriéntasi Modél Time Token Arends ... 13

2.1.4.2 Syntax Modél Time Token Arends ... 13

2.1.4.3 Dampak Modél Time Token Arends . ... 14

2.1.5 Nyarita ... ...14

2.1.5.1 Wangenan Nyarita ... 14

2.1.5.2 Rupa-Rupa Nyarita ... 15

2.1.6 Diskusi ... 16

2.1.6.1 Wangenan Diskusi ... 16

2.1.6.2 Mangpaat Diskusi Kelompok ... 16

2.1.6.3 Bangbaluh jeung Cara Ngungkulan Masalah dina Diskusi ... 17

2.1.6.4 Kritéria Penilaian Nyarita dina Diskusi ... 18

2.1.7 Wangenan Bahasan Budaya Sunda ... 19

2.1.8 Modél Time Token Arends dina Pangajaran Nyarita (Diskusi) Bahasan Budaya Sunda ... 19

2.1.8.1 Oriéntasi ... 19

2.1.8.2 Syntax ... 20

2.1.8.3 Dampak ... 21

2.2 Panalungtikan Saméméhna ... 21

2.3 Kalungguhan Tiori Panalungtik ... 22

2.4 Hipotésis Panalungtikan ... 23

BAB III METODE PANALUNGTIKAN ... ... 25

3.1 Désain Panalungtikan ... ... 25

3.2 Partisispan (Sumber Data) ... 25

3.3 Instrumén Panalungtikan ... ... 26

3.4 Prosedur Panalungtikan ... .... 27

3.5 Analisis Data ... 29

3.5.1 Uji Sifat Data ... 36

3.5.2 Uji Gain ... 40

3.5.3 Uji Hipotésis ... 40

BAB IV HASIL PANALUNGTIKAN JEUNG PEDARAN ... ... 44

4.1 Hasil Panalungtikan ... ... 44

4.1.1 Kamampuh Nyarita dina Diskusi Pangajaran Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015 Saméméh Ngagunakeun Modél Time Token Arends ... 44

4.1.2 Kamampuh Nyarita dina Diskusi Pangajaran Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015 Sabada Ngagunakeun Modél Time Token Arends ... ... 48

4.1.3 Analisis Bédana antara Kamampuh Nyarita dina Diskusi Pangajaran Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 Taun Ajaran 2014/2015 Saméméh jeung Sabada Ngagunakeun Modél Time Token Arends ... 53

4.1.3.1 Uji Gain ... ... 53

4.1.3.2 Uji Sifat Data ... 57

4.1.3.2.1 Uji Normalitas ... 57

4.1.3.2.2 Uji Homgénitas ... 63

4.1.3.3 Uji Hipotésis ... 65

4.2 Pedaran Hasil Panalungtikan ... 67

BAB V KACINDEKAN, IMPLIKASI JEUNG RÉKOMÉNDASI ... 71

5.1 Kacindekan ... 71

5.2 Implikasi ... 72

5.3 Rékoméndasi ... 73

DAPTAR PUSTAKA ... 74

LAMPIRAN ... 76

BAB I BUBUKA

1.1 Kasang Tukang Panalungtikan

Disawang tina umurna, siswa SMP kelas VIII dipastikeun bisa nepikeun pamadegan atawa pamanggihna ngeunaan hiji hal ngagunakeun basa Sunda. Tapi, dina kanyataanana mah, para siswa dina nepikeun pamadegan téh umumna miskin kosa kecap jeung heureut wawasan, lantaran biasana boga sipat horéam maca jeung horéam muka kamus. Lian ti éta konsép mikir atawa pola pikir maranéhna geus didominasi ku basa Indonésia. Ku kituna para siswa mindeng béakeun picaritaeun dina kagiatan diskusi. Iwal ti siswa-siswa anu motékar, anu bisa ngahirupkeun tur manjangkeun lumangsungna kagiatan diskusi. Siswa anu motékar di dieu nya éta siswa anu daék maluruh jeung ngonsép saméméhna boh kecap boh kalimah anu rék dikedalkeun ku manéhna dina mairan atawa ngajawab diskusi.

Dumasar fakta di lapangan, kagiatan diskusi henteu salilana lancar. Siswa mindeng nyanghareupan bangbaluh ti dirina sorangan, di antarana: can boga kawani ngedalkeun pamanggihna ka balaréa; sabagéan siswa geus aya kawani dina ngedalkeun pamanggihna, tapi can bisa sampurna dina nyusun kalimah anu dikedalkeun ku manéhna; aya nu wani jeung hadé dina nyarita, tapi wawasanna heureut; aya ogé anu keur mah teu wani, katambah wawasanna heureut. Katitén ogé dina panalungtikan nu dilaksanakeun ku Elliyawati Nurhayat di SMPN 19 Bandung taun ajaran 2008/2009 jeung 2009/2010, peunteun rata-ratana 60 tina hasil tés nyarita siswa. Salian ti éta, kurang karesepna siswa kana nyarita ogé katitén tina hasil wawancara di kelas VII A, B, jeun C SMPN 19 Bandung, nu ngébréhkeun yén 75% siswa sieun jeung teu bisa nyarita di hareupeun balaréa kalayan hadé tur bener (Nurhayat, 2011, kc. 88).

Pasualan anu kapanggih dina pangajaran basa Sunda lain ngan ukur muncul ti diri siswana wungkul. Teu nutup kamungkinan nu jadi pasualan téh kualitas guru

basa Sundana. Upamana kurangna kasadaran ti diri guru yén mata pelajaran nu dicekel ku dirina téh kacida pentingna, guruna sorangan teu pati minat kana mata pelajaran nu dicekel ku manéhna anu sakuduna mah geus jadi tanggung jawabna pikeun ngawasa ieu pangajaran, sarta bisa ogé balukar tina guruna teu kréatif (ngandelkeun buku sumber saaya-aya atawa heureut deuleu). Ditilik tina hal éta, guru salaku fasilitator dina pangajaran kudu miboga inovasi, utamana dina lebah métode pangajaran sangkan sakabéh siswa bisa aktif tur bisa nepikeun sakabéh pamadeganana ngagunakeun basa Sunda kalawan bener tur hadé nalika lumangsungna pangajaran basa Sunda.

Nurutkeun Weinstein jeung Meyer, (dina Trianto, 2007, kc. 143) pangajaran nu hadé ngawengku kumaha cara siswa diajar, kumaha cara nginget-nginget bahan pangajaran, kumaha cara mikir, jeung kumaha ngamotivasi dirina sorangan. Hal ieu dijelaskeun deui ku Weinstein jeung Meyer dina Trianto (2007, kc. 143) anu nyebutkeun yén:

Merupakan hal yang aneh apabila kita mengharapkan siswa belajar namun jarang mengajarkan mereka tentang belajar. Kita mengharapkan siswa untuk memecahkan masalah namun jarang mengajarkan mereka tentang pemecahan masalah. Dan sama halnya kita kadang-kadang meminta siswa mengingat sejumlah besar bahan ajar namun jarang mengajarkan mereka seni menghafal. Sekarang tibalah waktunya kita membenahi kelemahan kita tersebut, tibalah waktunya kita mengembangkan ilmu terapan tentang belajar dan pemecahan masalah dan memori. Kita perlu mengembangkan prinsip-prinsip tentang bagaimana belajar, bagaimana mengingat, bagaimana memecahkan masalah dan kemudian mengemasnya dalam bentuk pelajaran yang siap diterapkan dan kemudian memasukkan metode-metode ini dalam kurikulum.

Sakumaha anu kaunggel dina kurikulum 2013, Kompetensi Inti Kometensi Dasar/KIKD (Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat, 2013, kc. 25), anu nerangkeun yén siswa kelas VIII semester II dipiharep bisa mengidentifikasi,

menganalisis, menanggapi, dan menyusun teks bahasan budaya Sunda dengan memperhatikan kaidah-kaidah bahasa Sunda yang baik dan benar. Di mana

mengidetifikasi dan menganalisis teks bahasan budaya Sunda sesuai dengan kaidah-kaidahnya, jeung 8.4.6 menanggapi dan menyusun teks bahasan budaya Sunda dengan memeperhatikan kaidah-kaidahnya. Sangkan tujuan tina

kompeténsi dasar bisa kahontal, dibutuhkeun hiji modél anu bisa ngarojong kana pangajaran bahasan budaya Sunda. Dumasar kana tiori nu ditétélakeun di luhur, panalungtik ngasongkeun hiji modél nu bisa dipaké dina kagiatan diajar ngajar anu dipiharep bisa ngarojong guru salaku pangajar, pikeun ngahontal tujuan pangajaran dina aspék nyarita anu matérina bahasan budaya Sunda. Modél anu diasongkeun nya éta Time Token Arends. Time Token Arrends nya éta hiji pola pangajaran nu ngabina kamampuh komunikasi siswa ku cara méré kupon nyarita ka unggal siswa nepi ka dina hiji pangajaran teu didominasi ku sabagéan siswa (Muslihudin spk, 2012, kc. 201).

Dipilihna matéri pangajaran bahasan budaya Sunda téh sabab umumna siswa kelas VIII geus miboga kamampuh nepikeun gagasanana kalawan logis tur puguh éntép seureuhna, mampuh néangan pasualan jeung cara ngungkulanana dumasar kana pangaweruh anu dipimilik ku maranéhna séwang-séwangan. Lian ti éta dina raraga ngawanohkeun budaya Sunda sangkan siswa aya karep mikanyaah nepi ka ngamumuléna. Ku kituna, ieu modél dipiharep luyu jeung kabutuh siswa dina ngahontal kaparigelan nyarita dina kagiatan bahasan budaya Sunda sarta nyumponan pameredih KIKD.

Panalungtikan anu dilakukeun saméméhna nya éta, “Penerapan Metode Pembelajaran Time Token Arrends pada Siswa Kelas VIII A SMP N 1 Prambanan Dalam Upaya Meningkatkan Keaktifan Siswa dan Prestasi Belajar Pendidikan Kewarganegaraan”, anu ditalungtik taun 2012 ku Ana Ivar Iriyanti 07401244041,

Pendidikan Kewarganegaraan dan Hukum Universitar Negeri Yogyakarta. Dina ieu panalungtikan dipedar ngeunaan modél Time Token Arrends anu éféktif diterapkeun dina pangajaran PKn sarta mampuh ngaronjatkeun kaaktifan siswa jeung préstasi diajar siswa.

Salian ti éta, panalungtikan modél Time Token Arends ogé pernah dilaksanakeun ku mahasiswa JPBD UPI Bandung nya éta ku Neni Nur’alia

1002597 anu judul panalungtikanna nya éta “Modél Time Token Arends dina

Ngaronjatkeun Kamampuh Nyarita”, ditalungtik taun 2013. Dina ieu panalungtikan dipedar ngeunaan kamampuh nyarita siswa sanggeus ngagunakeun modél Time token Arends ngaronjat nu asalna 17,1% jadi 85,7%. Katitén tina hasil panalungtikanana yén modél Time Token Arends bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas X IPS 1 SMA Kartika XIX-2 Bandung taun ajaran 2013/2014.

Bédana ieu panalungtikan jeung panalungtikan saméméhna, nya éta dina hal obyék panalungtikan, kurikulum nu dipaké, jeung téma dina aspék nyarita. Di dieu panalungtik nerapkeun modél pangajaran Time Token Arrends dina pangajaran basa Sunda aspék nyarita, sangkan bisa weruh kana kamampuh siswa dina nepikeun pamadegan nalika maranéhna diskusi ngeunaan bahasan budaya Sunda. Leuwih spésifikna panalungtik nerapkeun ieu modél kana aspék nyarita siswa dina kagiatan diskusi bahasan budaya Sunda, anu nyoko kana padika KIKD tur diterapkeun ka siswa SMP kelas VIII. Teu siga panalungtikan saméméhna, anu nalungtik kamampuh nyarita siswa sagemblengna ngagunakeun modél Time

Token Arends, anu di terapkeun ka siswa SMA kelas X sarta nyoko kana padika

SKKD.

Kukituna dumasar kana pedaran di luhur, ieu panalungtikan anu judulna

“Impleméntasi Modél Time Token Arends dina Pangajaran Nyarita Bahasan Budaya Sunda (Studi Kuasi Ékspérimén ka Siswa Kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015)” medar perkara sarupaning hal anu bisa ngarojong kana pangajaran nyarita hususna pangajaran bahasan budaya Sunda.

1.2 Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah

Ngalaksanakeun panalungtikan ngeunaan hiji masalah nu kawengku dina judul atawa inti panalungtikan kudu ngaidéntifikasi jeung ngarumuskeun heula masalah sacara jelas ngeunaan wates-wates masalahna.

Ditilik tina kasang tukang masalah di luhur, kapaluruh yén kurang aktifna siswa dina kagiatan nyarita dilantarankeun kamampuh maranéhna dina nepikeun gagasan, pamadegan atawa pamanggihna ngeunaan hiji hal kurang kahudang. Lian ti éta bisa diakibatkeun ogé kurangna variasi ngajar dina pangajaran basa Sunda dina aspék nyarita, nepi ka teu bisa ngirut minat siswa kana éta prosés diajar ngajar. Ku kituna, ngaliwatan modél Time Token Arends dipiharep bisa mekarkeun kamampuh sarta kaaktifan nyarita siswa hususna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda.

Pikeun ngaévaluasi kagiatan nyarita siswa dina diskusi, aya dua faktor anu jadi acuan, nya éta:

1) patali jeung topik nu disawalakeun, ngawengku: (a) paham henteuna kana masalah; (b) lancar atawa ngayayay; (c) aya henteuna bukti atawa fakta anu ngarojong; (d) pernyataan anu ditepikeun ngabingungkeun atawa kaharti; (e) putusan pribadi atawa kelompok; jeung

2) patali jeung téhnik nu digunakeun, ngawengku: (a) ngoméntaran dumasar data jeung fakta; (b) nafsirkeun pamadegan kalawan obyéktif; (c) teu ngarasa diri loba kanyaho/handap asor; (d) rasional teu émosional; (e) merhatikeun waktu anu ditangtukeun. (Haérudin jeung Suhérman, 2013, kc. 144)

Dua faktor éta digunakeun dina ieu panalungtikan pikeun maluruh hasil henteuna modél Time Token Arends dina ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa dina pangajaran bahasan budaya Sunda. Ku kituna ieu panalungtikan leuwih museur kana pangaruh positifna modél Time Token Arends kana aspék nyarita, hususna pangajaran bahasan budaya Sunda anu dilaksanakeun ku siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015.

1.2.2 Rumusan Masalah

Dumasar kana béréndélan idéntifikasi masalah di luhur, masalah ieu panalungtikan dirumuskeun dina kalimah pananya ieu di handap:

a. Kumaha kamampuh nyarita dina nepikeun pamanggih ngeunaan bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 saméméh ngagunakeun modél Time Token Arrends?

b. Kumaha kamampuh nyarita dina nepikeun pamanggihna ngeunaan bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 sabada ngagunakeun modél Time Token Arends?

c. Naha aya béda nu signifikan antara kamampuh nyarita dina nepikeun pamadeganana ngeunaan bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 saméméh jeung sabada ngagunakeun modél

Time Token Arrends ?

1.3 Tujuan Panalungtikan

Dumasar kana idéntifikasi jeung rumusan masalah saperti anu dibéréndélkeun di luhur, tujuan tina ieu panalungtikan nya éta:

1.3.1 Tujuan Umum

Tujuan umum ieu panalungtikan nya éta pikeun nguji modél Time Token

Arends, hasil henteuna ngaronjatkeun kaparigelan nyarita dina pangajaran bahasan

budaya Sunda.

1.3.2 Tujuan Husus

Sacara husus ieu panalungtikan miboga tujuan:

a. Pikeun mikaweruh kamampuh nyarita dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 saméméh ngagunakeun modél Time Token Arends;

b. Pikeun mikaweruh kamampuh nyarita dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 sabada ngagunakeun modél Time Token Arends;

c. Pikeun mikaweruh bédana kamampuh nyarita dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4

Cimahi taun ajaran 2014/2015, saméméh jeung sabada ngagunakeun modél

Time Token Arends.

1.4 Mangpaat Panalungtikan

Dipiharep ieu panalungtikan bisa ngahasilkeun mangpaat boh sacara téoritis boh sacara praktis.

1.4.1 Mangpaat Tioritis

Sacara tioritis mangpaat ieu panalungtikan nya éta pikeun ngeuyeuban métodologi panalungtikan basa Sunda dina pangajaran nyarita.

1.4.2 Mangpaat Praktis

a. Pikeun guru, dipihareup ieu panalungtikan bisa nambahan pangaweruh ngeunaan modél pangajaran utamana pangajaran nyarita, sarta ngahudang sikep inovatif para guru.

b. Pikeun siswa, dipiharep ieu panalungtikan bisa ngahudang minat diajar, ngaronjatkeun kamampuh nyarita, sarta numuwuhkeun sikep positif kana basa Sunda.

c. Pikeun lembaga, dipihareup ieu panalungtikan bisa jadi bahan tinimbangan guru sangkan leuwih kréatif dina nepikeun matéri pangajaran ka siswana. d. Pikeun panalungtik, dipihareup ieu panalungtikan bisa ngeuyeuban

pangaweruh jeung wawasan.

1.5 Sistematika Tulisan

Sistematika tulisan mangrupa susunan bab-bab anu ngawangun ieu skripsi, kalayan sistematika saperti ieu di handap:

Bubuka, mangrupa bab anu ngawanohkeun sarupaning hal anu jadi kasang tukang, tujuan jeung mangpaat tina ieu skripsi. Dina ieu kasang tukang, panulis ngabahas ngeunaan alesan dilaksanakeunana panalungtikan modél Time Token

Arends dina bahasan budaya Sunda, sarta tujuan jeung mangpaat tina

diterapkeunna modél Time Token Arends.

BAB II Kajian Pustaka

Kajian pustaka ngébréhkeun the state of the art tina tiori anu dikaji sarta kalungguhan masalah panalungtikan dina widang élmu nu ditalungtik. Eusina ngawangun ulikan tiori, hakékat modél pangajaran, wangenan tina bahasan budaya Sunda, raraga mikir, jeung hipotésis. Dina bab II ogé dibahas ngeunaan panalungtikan saméméhna anu rélévan jeung widang anu ditalungtik, kaasup prosedur, subyék, jeung hal-hal anu kapanggih salila ngalaksanakeun panalungtikan.

BAB III Métode Panalungtikan

Bab III ngajak pamaca pikeun mikawanoh kumaha panalungtik ngarancang galur panalungtikanana, ti mimiti pamarekan panalungtikan nu dilarapkeun, instrumén nu dipaké, téhnik ngumpulkeun data, sarta téhnik ngolah data.

BAB IV Hasil Panalungtikan jeung Pedaran

Bab IV ngabahas hasil panalungtikan dumasar kana hasil pengolahan jeung analisis data, sarta ngabahas pedaran panalungtikan pikeun ngajawab pertanyaan panalungtikan nu geus dirumuskeun saméméhna. Dina ieu panalungtikan bisa kapanggih aya béda nu signifikan atawa henteu kamampuh nyarita siswa saméméh jeung sabada ngagunakeun modél Time Token Arends.

BAB V Kacindekan jeung Saran

Bab V midangkeun tafsiran jeung ngama’naan hasil panalungtikan kana hasil

penting anu bisa dimangpaatkeun tina hasil éta panalungtikan. Implikasi jeung rékoméndasi nu ditulis, diajukeun ka pihak-pihak anu aya patalina jeung panalungtikan saperti paélmuan, lembaga, guru, jeung panalungtik sorangan.

MÉTODE PANALUNGTIKAN

3.1 Desain Panalungtikan

Ieu panalungtikan ngagunakeun pamarekan kuantitatif kalayan métode kuasi ékspérimén. Desainna ngagunakeun pretés jeung postés. Kuasi ékspérimén henteu mikabutuh ayana random (populasi jeung sampel). Kuasi ékspérimén miboga tujuan pikeun meunangkeun informasi mangrupa perkiraan. Ieu informasi bisa dimeunangkeun ku cara ngalaksanakeun ékspérimén saenyana.

Unggal panalungtikan pasti miboga rarancang (research design). Rarancang anu disusun ngagambarkeun prosedur atawa léngkah-léngkah anu baris dilaksanakeun. Éta rarancang téh ngawengku waktu panalungtikan, sumber data, sarta kumaha ngumpulkeun jeung ngolah data (Syaodih dina Musfiqon, 2012, kc. 84).

Desain ieu panalungtikan ngandung pretés jeung postés anu tujuanana bisa mikaweruh kamampuh nyarita siswa dina pangajaran bahasan budaya Sunda saméméh jeung sabada ngagunakeun modél Time Token Arends.

Kamampuh awal peserta didik dilambangkeun ku O1. Prosés diskusi dina

pangajaran bahasan budaya Sunda ngagunakeun modél Time Token Arends dilambangkeun ku X. Postés atawa kamampuh siswa sabada meunang perlakuan dilambangkeun ku O2. Hasilna bisa katangén bédana kamampuh nyarita siswa

dina nepikeun gagasanna ngaliwatan diskusi anu jejerna bahasan budaya Sunda saméméh jeung sabada meunang perlakuan. Skémana saperti ieu di handap:

O1 X O2

(Arikunto, 2013, kc. 124)

panalungtikan sarta jirimna jadi sumber data panalungtikan. Ieu subyék panalungtikan miboga kompeténsi jeung rélévansi informasi jeung fokus masalah panalungtikan (Musfiqon, 2012, kc. 97).

Anu jadi sumber data dina ieu panalungtikan nya éta siswa kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 ti sakumna siswa kelas VIII SMP Negeri 4 Cimahi anu jumlahna 512 urang. Siswa anu jadi sumber panalungtikan lobana 27 urang, kalawan rincian 15 awéwé jeung 12 lalaki. Hal éta dilantarankeun unggal unit nu jadi anggota populasi miboga kasempetan nu sarua pikeun dipilih jadi anggota sampel.

Sedengkeun anu jadi data dina ieu panalungtikan nya éta konsép caritaan jeung rangkuman caritaan siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 salila jeung sanggeus lumangsungna diskusi dina pangajaran bahasan budaya Sunda saméméh jeung sabada ngagunakeun modél Time Token Arends.

3.3 Instrumén Panalungtikan

Instrumén Panalungtikan nya éta sakabéh alat nu digunakeun pikeun ngumpulkeun, mariksa, ngolah, nganalisa jeung midangkeun data-data sacara sistematis sarta obyéktif kalawan tujuan ngungkulan hiji pasualan atawa nguji hiji hipotésis.

Instrumén nu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta instrumén tés. Instrumén tés mangrupa alat nu dipaké pikeun ngukur kaparigelan, kamampuh atawa bakat siswa dina nyarita nalika diskusi ngeunaan bahasan budaya Sunda saméméh jeung sabada ngagunakeun modél Time Token Arends. Instrumén tés nu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta tés lisan anu jumlahna tilu soal. Tés dilaksanakeun dua kali, nya éta tés saméméh ngagunakeun modél Time Token Arends, jeung tés sabada ngagunakeun modél Time Token Arends. Kisi-kisi pikeun meunteun kamampuh nyarita dina sawala nya éta:

1) patali jeung topik nu di sawalakeun, ngawengku: a) paham henteuna kana masalah;

b) lancar atawa ngayayay;

e) putusan pribadi atawa kelompok.

2) patali jeung téhnik nu digunakeun, ngawengku: a) ngoméntaran dumasar data jeung fakta; b) nafsirkeun pamadegan kalawan obyéktif; c) teu ngarasa diri loba kanyaho, handap asor; d) rasional teu émosional;

e) merhatikeun waktu nu ditangtukeun.

Instrumén tés anu dipaké dina ieu panalungtikan nya éta: Pék diskusikeun jeung kelompok hideup ngeunaan:

1) Kumaha kaayaan kabudayaan Sunda jaman kiwari?

2) Faktor naon anu nyababkeun kabudayaan Sunda kiwari langka dilaksanakeun?

3) Naon tarékah pikeun ngungkulan éta masalah?

Hasil tina éta tés lisan dipeunteun nurutkeun padika meunteun kamampuh nyarita dina kagiatan diskusi.

3.4 Prosedur Panalungtikan

Prosedur panalungtikan mangrupa léngkah-léngkah nu digunakeun pikeun ngumpulkeun data jeung ngajawab pertanyaan-pertanyaan dina panalungtikan. Prosedur dina ieu panalungtikan dimimitian ku tatahar, dituluykeun kana prak-prakanana, analisis data, anu satuluyna dipungkas ku nangtukeun kacindekan.

Dina tahap tatahar, kagiatan-kagiatan nu dilaksanakeun nya éta nyiapkeun komponén-komponén pangajaran nu diperlukeun dina kagiatan panalungtikan saperti Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP), instrumén panalungtikan mangrupa tés, jeung média pangajaran mangrupa kupon diskusi. Sabada RPP, instrumén tés, jeung kupon diskusi disiapkeun, kagiatan satuluyna nya éta prak-prakan panalungtikan.

Prak-prakan panalungtikan diayakeun di SMP Negeri 4 Cimahi. Dimana anu jadi sampelna nya éta siswa kelas VIII.2 anu jumlahna 27 siswa. Kagiatan nu

kelas kalawan matéri bahasan budaya Sunda. Modél anu digunakeun dina ieu pangajaran nya éta modél ceramah. Tuluy, siswa dibagi kana opat kelompok diskusi pikeun ngadiskusikeun bahasan budaya Sunda. Bérés diskusi, diayakeun pretés anu tujuanna pikeun ngahasilkeun data ngeunaan kamampuh nyarita siswa dina pangajaran bahasan budaya Sunda saméméh ayana perlakuan.

Kagiatan saterusna nya éta pangajaran di kelas nu sarua, ngabahas matéri nu sarua ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda kalawan ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends. Saperti kagiatan pangajaran awal, siswa diskusi jeung kelompokna masing-masing pikeun ngabadamikeun bahasan budaya Sunda. Saréngséna diskusi kalawan ngagunakeun modél Time Token Arends, tuluy diayakeun postés anu tujuanna pikeun ngahasilkeun data ngeunaan kamampuh nyarita siswa dina pangajaran bahasan budaya Sunda sabada dilarapkeunana éta modél.

Sabada meunangkeun data pretés jeung postés siswa ngaliwatan pelaksanaan panalungtikan, kagiatan satuluyna nya éta nganalisis data hasil tés siswa. Analisis data dilaksanakeun ngaliwatan uji sipat data anu ngawengku: (1) uji normalitas data, jeung (2) uji homogénitas: uji gain jeung uji hipotésis.

Réngsé ngalaksanakeun analisis data, kagiatan satuluyna nya éta nyieun kacindekan tina ieu panalungtikan. Kacindekan disusun dumasar kana hasil analisis jeung pedaran data nu geus dilaksanakeun panalungtik dumasar data émpiris, anu eusina ngabahas hasil tina pamanggih salila panalungtikan lumangsung. Kacindekan miboga fungsi salaku jawaban ahir tina masalah panalungtikan sakumaha anu geus dirumuskeun dina rumusan masalah. Prosedur tina ieu panalungtikan digambarkeun saperti ieu di handap.

Bagan 3.1

Bagan Prosedur Panalungtikan

3.5 Analisis Data

Analisis data mangrupa upaya ngolah data jadi informasi, nepi ka karakteristik atawa sifat-sifat data bisa gampang dipikahartina jeung miboga mangpaat pikeun ngajawab masalah-masalah anu patali jeung kagiatan panalungtikan. Upaya ngolah data dina ieu panalungtikan dilakukeun ngaliwatan sababaraha kagiatan, saperti ieu di handap:

Penelitian Kuantitatif

Studi Kuasi Ékspérimén

Kelas VIII-4 SMP Negeri 4 Cimahi

Masalah nu Karandapan dina Pangajaran Basa Sunda

Nyarita Bahasan Budaya Sunda

Pretés Modél Time Token

Arends

Postés Analisis Data

b. Mariksa hasil caritaan pretés jeung postés;

c. Méré peunteun kana hasil caritaan pretés jeung postés siswa, dumasar kana padika meunteun kamampuh nyarita dina kagiatan sawala ieu di handap.

Tabél 3.1

Padika Meunteun Kamampuh Nyarita dina Diskusi

No Aspék nu Diajén Skor

1.

Patali jeung topik nu di sawalakeun, ngawengku: a. Paham henteuna kana

masalah

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 b. Lancar atawa ngayayay 90 – 100

80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 c. Aya henteuna bukti atawa

fakta anu ngarojong

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 d. Pernyataan anu ditepikeun

ngabingungkeun atawa kaharti

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59

kelompok 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 2.

Patali jeung téhnik nu digunakeun, ngawengku: a. Ngoméntaran dumasar data

jeung fakta

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 b. Nafsirkeun pamadegan

kalawan obyéktif

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 c. Teu ngarasa diri loba

kanyaho, handap asor

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 d. Rasional teu émosional 90 – 100

80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59 e. Merhatikeun waktu nu

ditangtukeun

90 – 100 80 – 89 70 – 79 60 – 69 50 – 59

Peunteun 50 – 100

(Haérudin jeung Suhérman, 2013, kc. 144) Katerangan:

1) Patali jeung topik nu disawalakeun, ngawengku: a) Paham henteuna kana masalah

(1) 90 – 100 : eusi caritaan akurat tur lengkep luyu jeung topik; (2) 80– 89 : eusi caritaan akurat jeung topik, tapi aya sababaraha

hal nu teu kacaritakeun;

(3) 70 – 79 : eusi caritaan cukup akurat jeung topik, aya sababaraha nu teu nyambung, jeung kurang lengkep;

(4) 60 – 69 : eusi caritaan kurang akurat jeung topik; jeung (5) 50 – 59 : eusi caritaan teu akurat jeung topik, tur teu lengkep

pisan. b) Lancar atawa ngayayay

(1) 90 – 100 : caritaan lancar pisan, boh tina basana boh tina nyangking bahanna, jeung teu arapap-eureupeup; (2) 80– 89 : caritaan lancar tapi sakapeung sok ngarandeg; (3) 70 – 79 : caritaan cukup lancar, sakapeung ngarandeg, jeung

kekecapanana dibulak-balik;

(4) 60 – 69 : caritaan kurang lancar, loba ngarandeg, kekecapan dibulak-balik, jeung loba cicing; jeung

(5) 50 – 59 : caritaan teu lancar, loba ngarandeg, loba cicing, tur kekecapanana parondok.

c) Aya henteuna bukti atawa fakta anu ngarojong

(1) 90 – 100 : caritaanana dumasar kana fakta nu lengkep; (2) 80– 89 : caritaanana dumasar kana fakta, tapi kurang

lengkep;

(3) 70 – 79 : caritaanana dumasar kana fakta, tapi pamadeganana dikira-kira;

d) Pernyataan anu ditepikeun ngabingungkeun atawa kaharti

(1) 90 – 100 : pedaran kahiji jeung pedaran saterusna silih kait, tur mibanda hubungan anu logis;

(2) 80– 89 : pedaran kahiji jeung pedaran saterusna silih kait; (3) 70 – 79 : pedaran kahiji jeung pedaran saterusna silih kait

tapi teu sagemblengna;

(4) 60 – 69 : 69 pedaran eusi kahiji jeung pedaran eusi saterusna silih kait, tapi kurang dipikaharti; jeung

(5) 50 – 59 : pedaran eusi kahiji jeunhg pedaran saterusna teu silih kait tur teu logis.

e) Putusan pribadi atawa kelompok

(1) 90 – 100 : pamadeganana hasil pamikiran sorangan; (2) 80– 89 : pamadeganana sawaréh pamikiran sorangan,

sawaréh pamikiran anggota kelompok;

(3) 70 – 79 : pamadeganana hasil badami jeung anggota kelompok;

(4) 60 – 69 : pamadeganana ti salah sahiji anggota kelompok; jeung

(5) 50 – 59 : pamadeganana nanyakeun ka kelompok lain. 2) Patali jeung téhnik nu digunakeun, ngawengku:

a) Ngoméntaran dumasar data jeung fakta

(1) 90 – 100 : koméntarna dumasar kana fakta nu lengkep; (2) 80– 89 : koméntarna dumasar kana fakta, tapi kurang

lengkep;

(3) 70 – 79 : koméntarna dumasar kana fakta, tapi pamadeganana dikira-kira;

(4) 60 – 69 : koméntarna dikira-kira; jeung (5) 50 – 59 : koméntarna teu dumasar kana fakta. b) Nafsirkeun pamadegan kalawan obyéktif

(1) 90 – 100 : pamadeganana museur kana téma bahasan;

(4) 60 – 69 : pamadeganana méngkol teuing kana hal séjén; (5) 50 – 59 : pamadeganana henteu museur kana téma bahasan. c) Teu ngarasa diri loba kanyaho, handap asor

(1) 90 – 100 : ngahargaan batur ku cara ngaregepkeun nepi ka anggeus;

(2) 80– 89 : henteu weléh ménta pamadegan ti anggota kelompok;

(3) 70 – 79 : sakapeung ngadéngékeun sakapeung henteu;

(4) 60 – 69 : motong obrolan batur pikeun ngasongkeun pamadeganana;

(5) 50 – 59 : teu narima kana pamadegan batur. d) Rasional teu émosional

(1) 90 – 100 : narima pamadegan batur kalawan daria; (2) 80– 89 : narima pamadegan batur, tapi kurang daria; (3) 70 – 79 : narima pamadegan batur bari sosorongot;

(4) 60 – 69 : némpas sakumna pamadegan nu béda jeung manéhna;

(5) 50 – 59 : neugtreug dina ngasongkeun pamadeganana sorangan.

e) Merhatikeun waktu nu ditangtukeun

(1) 90 – 100 : luyu jeung waktu nu disadiakeun;

(2) 80– 89 : luyu jeung waktu nu disadiakeun, tapi loba basa-basi;

(3) 70 – 79 : luyu jeung waktu nu disadiakeun, tapi teu nyugemakeun;

(4) 60 – 69 : kurang ngamangpaatkeun waktu lantaran loba ngobrol atawa ngalamun;

(5) 50 – 59 : kurang tina waktu nu disadiakeun.

Katerangan: n = peunteun

Σ skor siswa = jumlah peunteun siswa

Σ skor maksimal = jumlah peunteun maksimal (10 x 100 = 1000) Katégori peunteun:

 Peunteun > 74 (KKM), siswa dianggap mampuh nyarita dina pangajaran bahasan budaya Sunda kalawan bener.

 Peunteun < 74 (KKM), siswa dianggap can mampun nyarita dina pangajaran bahasan budaya Sunda kalawan bener.

e. Ngasupkeun data niléy pretés jeung postés kana tabél, saperti ieu di handap:

Tabél 3.2

Tabél Data Niléy Siswa

No Kode Siswa

Kritéria Peunteun

Σ N Katégori

A B C D E F G H I J

1. 2.

Σ

X

Katerangan:

A = paham henteuna kana masalah B = lancar atawa ngayayay

C = aya henteuna bukti atawa fakta anu ngarojong

D = pernyataan anu ditepikeun ngabingungkeun atawa kaharti E = putusan pribadi atawa kelompok

G = nafsirkeun pamadegan kalawan obyéktif H = teu ngarasa diri loba kanyaho, handap asor I = rasional teu émosional

J = merhatikeun waktu nu ditangtukeun

Σ = jumlah skor

N = niléy siswa X = rata-rata

Katégori = mampuh henteuna siswa nyarita dina kagiatan sawala

 M (mampuh) = Peunteun > 74 (KKM), siswa dianggap mampuh nyarita dina pangajaran bahasan budaya Sunda kalawan bener.  CM (can mampuh) = Peunteun < 74 (KKM), siswa dianggap can

mampuh nyarita dina pangajaran bahasan budaya Sunda kalawan bener.

3.5.1 Uji Sifat Data

3.5.1.1 Uji Normalitas Data

Uji normalitas data nya éta wangun pikeun nguji normal henteuna distribusi data. Tujuan uji normalitas ieu nya éta pikeun mikanyaho, naha data anu kakumpulkeun téh mangrupa data anu kasebar normal atawa henteu. Maksud tina data kasebar normal nya éta data bakal nuturkeun wangun distribusi normal dimana data museur kana nilai rata-rata jeung médian (Kariadinata, 2012, kc. 177). Prosedur nguji normalitas data, dilakukeun ku cara:

1) nangtukeun peunteun panggedéna jeung pangleutikna 2) ngitung rentang (r) ngagunakeun rumus:

r = peunteun panggedéna – peunteun pangleutikna

3) nangtukeun jumlah kelas interval (k)

p =

5) nyieun tabél frékuensi niléy tés awal jeung tés ahir, ngagunakeun tabél:

Tabél 3.3 Tabél Frékuénsi Niléy

No Kelas Interval f_i x_i x_i2

f_ix_i f_ix_i2

1. 2.

Σ

6) ngitung rata-rata (méan) peunteun tés awal jeung tés ahir, ngagunakeun rumus:

X = Katerangan:

X = rata-rata (méan)

Σ = jumlah

fi = jumlah data/frékuénsi x_i = nilai titik tengah

(Sudjana, 2005, kc. 67)

7) ngitung standar déviasi (s), ngagunakeun rumus:

Sd =

a) nyieun tabél frékuénsi obsérvasi jeung frékuénsi ékspétasi;

Tabél 3.4

Tabél frékuénsi jeung ékspétasi

Interval Oi bk Zitung Ztabél L Ei X2

Handap Luhur 1 2 1 2

Σ

b) nangtukeun Oi (frékuénsi obsérvasi); c) nangtukeun batas kelas interval (bk);

d) ngitung Z_itung (transformasi normal standar bébas kelas)

Z =

e) nangtukeun Z_tabél;

f) ngitung legana unggal kelas interval (L) g) ngitung frékuénsi ékspétasi (Ei)

Ei = n x L h) nangtukeun nilai X2 (chi kuadrat)

X2 =

Σ

(Sudjana, 2005, kc. 273) i) nangtukeun derajat kabébasan (dk)

(Sudjana, 2005, kc. 273) j) nangtukeun harga X2_tabél

k) nangtukeun normalitas ngagunakeun kritéria:

(1) Lamun X2_itung < X2_tabél, hartina data atawa populasi distribusina

normal.

(2) Lamun X2_itung > X2_tabél, hartina data atawa populasi distribusina teu

normal.

(Arikunto, 2006, kc. 320)

3.5.1.2 Uji Homogénitas

Uji homogénitas mangrupa uji sifat data anu fungsina pikeun mikanyaho varian populasi data nu diujikeun mibanda varian anu homogén atawa henteu. Uji homogénitas dilaksanakeun sabada ngalakukeun uji normalitas. Léngkah-léngkahna nya éta:

1) Ngitung variasi (s2) unggal kelompok Variasi tés awal

Variasi tés ahir

(Sudjana, 2005, kc. 95) 2) Ngitung harga variasi (F)

F =

(Sudjana, 2005, kc. 250) 3) Ngitung derajat kabébasan (dk)

dk = n – 1

a) Lamun F_itung < F_tabél hartina variasi sampel homogén.

b) Lamun Fitung > Ftabél hartina variasi sampel henteu homogén.

(Sudjana, 2005, kc.250)

3.5.2 Uji Gain

Uji gain dilaksanakeun pikeun nangtukeun naha aya béda anu signifikan antara tés awal jeung hasil tés ahir. Hasil tina uji gain dipaké pikeun méré gambaran ngeunaan pangaruh modél Time Token Arends dina kagiatan nyarita pangajaran bahasan budaya sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014-2015. Léngkah nguji gain ngagunakeun tabél ieu di handap:

Tabél 3.5 Tabél Uji Gain

No Ngaran Siswa Peunteun Tés Awal

Peunteun Tés

Ahir d d

2

1. 2. 3.

Σ

3.5.3 Uji Hipotésis

Uji hipotésis dilaksanakeun ngaliwatan dua léngkah, saperti ieu di handap. 1) Statistik Paramétris

Statistik paramétris digunakeun nalika data miboga distribusi anu normal. Léngkah-léngkahna ngawengku:

a) Ngitung rata-rata (mean) tina béda antara peunteun tés awal jeung peunteun tés ahir. Rumusna nya éta:

c) Ngitung jumlah kuadrat déviasi, rumusna nya éta:

Σ d = Σ -

(Arikunto, 2013, kc. 351) d) Ngitung t, rumusna nya éta:

t =

(Arikunto, 2013, kc, 350) Katerangan:

t = tés signifikansi

Md = rata-rata (mean) tina béda antara hasil tés awal jeung tés ahir

Σ d = jumlah kuadrat déviasi n = jumlah subyék dina sampel

e) Nangtukeun ditarima henteuna hipotésis dumasar kana ieu kritéria, nya éta:

(1) Lamun > hartina hipotésis kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (Ho) ditolak. Hasilna modél pangajaran Time Token

Arends sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa

dina pangajaran bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi.

(2) Lamun < hartina hipotésis kerja (Ha) ditolak jeung hipotésis nol (Ho) ditarima. Hasilna modél pangajaran Time Token

Arends sacara signifikan teu bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita

siswa dina pangajaran bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi.

(Arikunto, 2006, kc. 307)

2) Statistik Non Paramétris

lengkah-léngkah nguji wilcoxon saperti ieu di handap. a) Asupkeun data pretés siswa kana kolom ka-2 (xa1). b) Asupkeun data postés siswa kana kolom ka-3 (xb1).

c) Itung béda antara pretés jeung postés ku cara xa1-xb1 tuluy asupkeun kana kolom 4.

d) Nangtukeun jenjang ku cara ngurutkeun hasil béda tina kolom ka-4 tuluy ti mimiti niléy béda anu pangleutikna nepi ka anu panggedéna.

e) Sanggeus diurutkeun (misalna aya niléy nu sarua), pikeun nangtukeun jenjangna, éta niléy dijumlahkeun tuluy dibagi dua. Niléy tina hasil ngabagi téh mangrupa hasil jenjangna.

f) Sanggeus diurutkeun asupkeun niléy jenjang jb kana kolom ka-5.

g) Ngasupkeun niléy jenjang anu positif kana kolom ka-6, misalna aya niléy béda anu négatif asupkeun kana kolom ka-7.

h) Tingali kana tabél harga-harga kritis uji wilcoxon, misal jumlah n=23 kalawan nangtukeun taraf kasalahan 5% tabél=73.

i) Data anu geus diitung terus diasupkeun kana tabél wilcoxon

Tabél 3.6 Tabél Uji Wilcoxon

No XA1 XB1 Beda

Xa1-XB1

Tanda Jenjang

Jenjang + -

Katerangan:

XA1= Peunteun pretés XB1= Peunteun postés

j) Ditarima henteuna hipotésis dina uji wilcoxon ngagunakeun kritéria ieu di handap

hartina Ha ditarima. Jadi modél pangajaran Time Token Arends sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda.

(2) Saumpama Witung (-) > Wtabél dumasar taraf nyata anu ditangtukeun

hartina Ha ditolak. Jadi modél pangajaran Time Token Arends sacara signifikan henteu bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda.

KACINDEKAN JEUNG RÉKOMÉNDASI

5.1Kacindekan

Dumasar kana hasil panalungtikan jeung analisis data ngeunaan impleméntasi modél pangajaran Time Token Arends dina pangajaran nyarita diskusi bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015, bisa dicindekkeun saperti ieu di handap.

1) Kamampuh nyarita dina diskusi siswa SMPN 4 Cimahi saméméh ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends kagolong kana can mampuh, rata-ratana nya éta 66,2 tina kritéria katuntasan minimal (KKM) 74. Kalawan rincian genep siswa (22,22%) geus mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé, jeung 21 siswa (77,78%) can mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé.

2) Kamampuh nyarita dina diskusi siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi sabada ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends kagolong kana geus mampuh, rata-ratana nya éta 80,85 tina kritéria katuntasan minimal (KKM) 74. Kalawan rincian 24 siswa (88,89%) mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé, jeung tilu siswa (11,11%) masih kénéh can mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé.

3) Dumasar hasil uji hipotésis anu nandeskeun yén > atawa 14,68 > 2,48, hartina hipotésis kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (Ho) ditolak.

Hasil tina éta panalungtikan bisa dicindekkeun yén aya béda anu signifikan antara kamampuh nyarita siswa dina diskusi saméméh jeung sabada ngagunakueun modél pangajaran Time token Arends. Modél Time Token

Arends sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas

VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 hususna dina kagiatan diskusi bahasan budaya Sunda. Dumasar kana hasil peunteun rata-rata pretés tina 66,19, sabada ngagunakeun modél Time Token Arends peunteun rata-rata postés jadi 80,85.

5.2Implikasi

Léngkah-léngkah ieu panalungtikan dibéréndélkeun ieu di handap.

1) Siswa kelas VIII.2 dikondisikeun pikeun ngalaksanakeun diskusi (cooperative learning/CL).

2) Siswa dibagi kana opat kelompok, masing-masing anggotana genep nepi ka tujuh urang.

3) Unggal kelompok dibagi 2 téma jeung pasualan ngeunaan budaya Sunda pikeun didiskusikeun jeung kelompokna. Kelompok I jeung kelompok II ngabahas “Hajat Babarit”, kelompok III jeung IV ngabahas “Dogér Kontrak”. 4) Siswa sacara individu dibéré waktu 10 menit pikeun maca bahasanna

masing-masing.

5) Sabada maca, siswa bagilir ngasongkeun pamanggihna dina diskusi. Unggal siswa dibéré tilu kupon nyarita kalawan waktu kurang leuwih 30 detik pikeun nepikeun pamadeganana.

6) Unggal nepikeun pamadeganana, siswa masrahkeun hiji kupon ka ketua kelompokna.

7) Siswa nu geus béak kuponna, teu meunang nepikeun pamadeganana deui. Siswa anu masih kénéh nyekel kupon, kudu nepikeun pamadeganna nepi ka kuponna béak.

8) Sabada kagiatan diskusi, unggal kelompok ngarumuskeun kacindekanana, sarta ditepikeun deui dina forum diskusi ku ketua kelompokna masing-masing.

Tina kacindekan jeung léngkah-léngkah ieu panalungtikan, dihasilkeun sababaraha implikasi panalungtikan saperti dibéréndélkeun ieu di handap.

1) Patali jeung topik nu di sawalakeun, ngawengku:

a. siswa paham kana masalah, katitén tina eusi caritaanana anu akurat tur luyu jeung topik;

b. dina nepikeun pamadeganana, lancar pisan boh tina basana boh tina nyangking bahanna;

e. pamadegan anu ditepikeun hasil pamikiranana sorangan/orisinal; 2) Patali jeung téhnik nu digunakeun, ngawengku:

a. siswa ngoméntaran dumasar kana fakta anu lengkep; b. pamadegan anu ditepikeun museur kana téma bahasan;

c. siswa teu ngarasa diri loba kanyaho/handap asor, ngahargaan batur ku cara ngaregepkeun pamadegan batur nepi ka anggeus;

d. rasional teu émosional, narima pamadegan batur kalawan daria;

e. merhatikeun waktu nu ditangtukeun, luyu jeung waktu nu disadiakeun.

5.3 Rékoméndasi

Dumasar kana hasil panalungtikan jeung kacindekan ngeunaan impleméntasi modél Time Token Arends dina pangajaran nyarita diskusi bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015, aya sababaraha hal anu dirékoméndasikeun, saperti ieu di handap.

1) Ayana hasil panalungtikan ngeunaan modél Time Token Arends anu geus kabukti sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita dina diskusi bahasan budaya Sunda, dipiharep bisa dipaké ku para guru minangka salah sahiji alternatif modél pangajaran dina pangajaran nyarita.

2) Pangajaran bahasan budaya Sunda rata-rata ngabahas bahasan nu masih kénéh ahéng keur siswa tingkat SMP. Ku kituna saméméh ngayakeun diskusi, leuwih hadé guru méré gambaran jeung méré téma anu jéntré tur dipikaharti ngeunaan budaya Sunda nu rék di bahas dina éta pangajaran.

3) Dina pangajaran nyarita hususna diskusi, guru kudu parigel dina niténan siswa nu keur diskusi, sangkan kamampuh nyarita unggal siswa bisa kapeunteun sacara maksimal.

4) Ku sabab ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi, dipiharep aya panalungtikan anu leuwih lega. Sangkan ieu modél teu ngan saukur éféktif dipaké di kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015, tur éféktif dina kagiatan diskusi wungkul, tapi bisa éféktif dina kagiatan pangajaran nu séjénna.

Aditian, B.T, dkk. (2013). Penerapan model pembelajaran kooperatif time token

arends berbasis problem based learning untuk meningkatkan pemahaman konsep SDA. PGSD FKIP, Universitas Sebelas Maret, Solo. Tersedia:

jurnal.fkip.uns.ac.id/index.php/pgsdsolo/ (23 Desember 2014).

Arikunto, S. (2010). Prosedur penelitian suatu pendekatan praktik. Jakarta: Rineka Cipta.

Aqib, Z. (2013). Model-model, media, dan strategi pembelajaran kontekstual

(Inovatif). Bandung: Yrama Widya.

Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat. (2013). kompetensi inti dan kompetensi

dasar. Bandung: Balai Pengembangan Bahasa Daerah dan Kesenian Dinas

Pendidikan Provinsi Jawa Barat.

Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat. (2014). Pamekar diajar basa sunda pikeun

murid SMP/MTs kelas VIII. Bandung: Dinas Pendidikan Provinsi Jawa

Barat.

Djago, T. dkk. (1998). Pengembangan keterampilan berbicara. Jakarta: Depdikbud.

Haerudin, D. & Suherman, A. (2013). Panganteur kaparigelan nyarita. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI.

Kariadinata, R. & Abdurahman M. (2012). Dasar-dasar statistik pendidikan. Bandung: Pustaka Setia.

Komalasari, K. (2010). Pembelajaran konstektual konsep dan aplikasi. Bandung: Refika Aditama.

Musfiqon. (2012). Panduan lengkap metodologi penelitian pendidikan. Jakarta: Prestasi Pustaka Publisher.

Muslihudin., Ade, S., & Ujang H. (2012). Revolusi mengajar panduan praktis

seorang guru untuk mendesain pembelajaran dan penelitian. Bandung:

ngaronjatkeun kamampuh nyarita. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa

Daerah FPBS UPI.

Rahman. (2007). Model mengajar dan bahan pembelajaran. Bandung: Alqa Print. Sudjana, N. (2005). Metoda statistik. Bandung: Tarsito.

Sugiyono. (2008). Metode penelitian kuantitatif, kualitatif, dan R&D. Bandung: Alfabeta.

Tarigan, H.G. (2013). Berbicara sebagai suatu keterampilan berbahasa. Bandung: Angkasa.

Trianto. (2007). Model-model pembelajaran inovatif berorientasi kontruktivistik. Jakarta: Prestasi Pustaka.

43

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

(1) Saumpawa Witung (-) < Wtabél dumasar taraf nyata anu ditangtukeun hartina Ha ditarima. Jadi modél pangajaran Time Token Arends sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda.

(2) Saumpama Witung (-) > Wtabél dumasar taraf nyata anu ditangtukeun hartina Ha ditolak. Jadi modél pangajaran Time Token Arends sacara signifikan henteu bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 dina nepikeun pamanggihna ngeunaan pangajaran bahasan budaya Sunda.

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

BAB V

KACINDEKAN JEUNG RÉKOMÉNDASI

5.1Kacindekan

Dumasar kana hasil panalungtikan jeung analisis data ngeunaan impleméntasi modél pangajaran Time Token Arends dina pangajaran nyarita diskusi bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015, bisa dicindekkeun saperti ieu di handap.

1) Kamampuh nyarita dina diskusi siswa SMPN 4 Cimahi saméméh ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends kagolong kana can mampuh, rata-ratana nya éta 66,2 tina kritéria katuntasan minimal (KKM) 74. Kalawan rincian genep siswa (22,22%) geus mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé, jeung 21 siswa (77,78%) can mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé.

2) Kamampuh nyarita dina diskusi siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi sabada ngagunakeun modél pangajaran Time Token Arends kagolong kana geus mampuh, rata-ratana nya éta 80,85 tina kritéria katuntasan minimal (KKM) 74. Kalawan rincian 24 siswa (88,89%) mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé, jeung tilu siswa (11,11%) masih kénéh can mampuh nyarita dina kagiatan diskusi kalawan hadé.

3) Dumasar hasil uji hipotésis anu nandeskeun yén > atawa 14,68 > 2,48, hartina hipotésis kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (Ho) ditolak. Hasil tina éta panalungtikan bisa dicindekkeun yén aya béda anu signifikan antara kamampuh nyarita siswa dina diskusi saméméh jeung sabada ngagunakueun modél pangajaran Time token Arends. Modél Time Token

Arends sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita siswa kelas

VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015 hususna dina kagiatan diskusi bahasan budaya Sunda. Dumasar kana hasil peunteun rata-rata pretés tina 66,19, sabada ngagunakeun modél Time Token Arends peunteun rata-rata postés jadi 80,85.

72

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

5.2Implikasi

Léngkah-léngkah ieu panalungtikan dibéréndélkeun ieu di handap.

1) Siswa kelas VIII.2 dikondisikeun pikeun ngalaksanakeun diskusi (cooperative learning/CL).

2) Siswa dibagi kana opat kelompok, masing-masing anggotana genep nepi ka tujuh urang.

3) Unggal kelompok dibagi 2 téma jeung pasualan ngeunaan budaya Sunda pikeun didiskusikeun jeung kelompokna. Kelompok I jeung kelompok II ngabahas “Hajat Babarit”, kelompok III jeung IV ngabahas “Dogér Kontrak”. 4) Siswa sacara individu dibéré waktu 10 menit pikeun maca bahasanna

masing-masing.

5) Sabada maca, siswa bagilir ngasongkeun pamanggihna dina diskusi. Unggal siswa dibéré tilu kupon nyarita kalawan waktu kurang leuwih 30 detik pikeun nepikeun pamadeganana.

6) Unggal nepikeun pamadeganana, siswa masrahkeun hiji kupon ka ketua kelompokna.

7) Siswa nu geus béak kuponna, teu meunang nepikeun pamadeganana deui. Siswa anu masih kénéh nyekel kupon, kudu nepikeun pamadeganna nepi ka kuponna béak.

8) Sabada kagiatan diskusi, unggal kelompok ngarumuskeun kacindekanana, sarta ditepikeun deui dina forum diskusi ku ketua kelompokna masing-masing.

Tina kacindekan jeung léngkah-léngkah ieu panalungtikan, dihasilkeun sababaraha implikasi panalungtikan saperti dibéréndélkeun ieu di handap.

1) Patali jeung topik nu di sawalakeun, ngawengku:

a. siswa paham kana masalah, katitén tina eusi caritaanana anu akurat tur luyu jeung topik;

b. dina nepikeun pamadeganana, lancar pisan boh tina basana boh tina nyangking bahanna;

73

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu d. pernyataan anu ditepikeun kaharti ku anggota kelompok diskusi; e. pamadegan anu ditepikeun hasil pamikiranana sorangan/orisinal; 2) Patali jeung téhnik nu digunakeun, ngawengku:

a. siswa ngoméntaran dumasar kana fakta anu lengkep; b. pamadegan anu ditepikeun museur kana téma bahasan;

c. siswa teu ngarasa diri loba kanyaho/handap asor, ngahargaan batur ku cara ngaregepkeun pamadegan batur nepi ka anggeus;

d. rasional teu émosional, narima pamadegan batur kalawan daria;

e. merhatikeun waktu nu ditangtukeun, luyu jeung waktu nu disadiakeun.

5.3 Rékoméndasi

Dumasar kana hasil panalungtikan jeung kacindekan ngeunaan impleméntasi modél Time Token Arends dina pangajaran nyarita diskusi bahasan budaya Sunda siswa kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015, aya sababaraha hal anu dirékoméndasikeun, saperti ieu di handap.

1) Ayana hasil panalungtikan ngeunaan modél Time Token Arends anu geus kabukti sacara signifikan bisa ngaronjatkeun kamampuh nyarita dina diskusi bahasan budaya Sunda, dipiharep bisa dipaké ku para guru minangka salah sahiji alternatif modél pangajaran dina pangajaran nyarita.

2) Pangajaran bahasan budaya Sunda rata-rata ngabahas bahasan nu masih kénéh ahéng keur siswa tingkat SMP. Ku kituna saméméh ngayakeun diskusi, leuwih hadé guru méré gambaran jeung méré téma anu jéntré tur dipikaharti ngeunaan budaya Sunda nu rék di bahas dina éta pangajaran.

3) Dina pangajaran nyarita hususna diskusi, guru kudu parigel dina niténan siswa nu keur diskusi, sangkan kamampuh nyarita unggal siswa bisa kapeunteun sacara maksimal.

4) Ku sabab ieu panalungtikan ngagunakeun métode kuasi, dipiharep aya panalungtikan anu leuwih lega. Sangkan ieu modél teu ngan saukur éféktif dipaké di kelas VIII.2 SMPN 4 Cimahi taun ajaran 2014/2015, tur éféktif dina kagiatan diskusi wungkul, tapi bisa éféktif dina kagiatan pangajaran nu séjénna.

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

DAFTAR PUSTAKA

Aditian, B.T, dkk. (2013). Penerapan model pembelajaran kooperatif time token

arends berbasis problem based learning untuk meningkatkan pemahaman konsep SDA. PGSD FKIP, Universitas Sebelas Maret, Solo. Tersedia:

jurnal.fkip.uns.ac.id/index.php/pgsdsolo/ (23 Desember 2014).

Arikunto, S. (2010). Prosedur penelitian suatu pendekatan praktik. Jakarta: Rineka Cipta.

Aqib, Z. (2013). Model-model, media, dan strategi pembelajaran kontekstual

(Inovatif). Bandung: Yrama Widya.

Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat. (2013). kompetensi inti dan kompetensi

dasar. Bandung: Balai Pengembangan Bahasa Daerah dan Kesenian Dinas

Pendidikan Provinsi Jawa Barat.

Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat. (2014). Pamekar diajar basa sunda pikeun

murid SMP/MTs kelas VIII. Bandung: Dinas Pendidikan Provinsi Jawa

Barat.

Djago, T. dkk. (1998). Pengembangan keterampilan berbicara. Jakarta: Depdikbud.

Haerudin, D. & Suherman, A. (2013). Panganteur kaparigelan nyarita. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa Daerah FPBS UPI.

Kariadinata, R. & Abdurahman M. (2012). Dasar-dasar statistik pendidikan. Bandung: Pustaka Setia.

Komalasari, K. (2010). Pembelajaran konstektual konsep dan aplikasi. Bandung: Refika Aditama.

Musfiqon. (2012). Panduan lengkap metodologi penelitian pendidikan. Jakarta: Prestasi Pustaka Publisher.

Muslihudin., Ade, S., & Ujang H. (2012). Revolusi mengajar panduan praktis

seorang guru untuk mendesain pembelajaran dan penelitian. Bandung:

75

Dini Nurjanah, 2014

Implementasi Model Time Token Arends dalam Pembelajaran Berbicara Bahasan Budaya Sunda Siswa Kelas VIII.2 SMP Negeri 4 Cimahi Taun Ajaran 2014/2015

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan.upi.edu

Nurhayat, E. (2011). Éféktifitas modél pangajaran talking stick dina

ngaronjatkeun kamampuh nyarita. Bandung: Jurusan Pendidikan Bahasa

Daerah FPBS UPI.

Rahman. (2007). Model mengajar dan bahan pembelajaran. Bandung: Alqa Print. Sudjana, N. (2005). Metoda statistik. Bandung: Tarsito.

Sugiyono. (2008). Metode penelitian kuantitatif, kualitatif, dan R&D. Bandung: Alfabeta.

Tarigan, H.G. (2013). Berbicara sebagai suatu keterampilan berbahasa. Bandung: Angkasa.

Trianto. (2007). Model-model pembelajaran inovatif berorientasi kontruktivistik. Jakarta: Prestasi Pustaka.