PERANAN ICT DALAM PENDIDIKAN. doc

TEKNOLOGI INTERNET DALAM PENDIDIKAN : CIRI, PENGGUNAAN,
APLIKASI DAN MULTIMEDIA INTERAKTIF

1.0

Pengenalan

Komputer adalah alat elektronik yang kompleks dan mempunyai banyak kelebihan. Ia sesuai
untuk dijadikan alat bagi membantu guru dalam proses pengajaran dan pembelajaran kerana
ia berkemampuan menerima dan memproses data. Komputer juga membantu pengajar
mencapai objektif pengajaran dan pembelajaran yang berkesan jika digunakan dengan
sistematik. Pengajaran yang disertakan dengan alat bantu mengajar terkini akan dapat
menambah minat pelajar mempelajari sesuatu bidang pelajaran. Di samping itu, jika
komputer dapat digunakan secara sistematik dan berkesan oleh guru, ia mampu
menyelesaikan sebarang masalah pengajaran dan pembelajaran. Ini selaras dengan pandangan
Heinich (1996) yang menyatakan bahawa komputer dapat memperkayakan teknik
pengajaran. Menurut Merrill (1986) pula, komputer adalah mesin memproses maklumat yang
perlu diberikan arahan oleh penggunanya. Arahan ini boleh disampaikan menerusi peralatan
input seperti papan kekunci, pengimbas (scanner), kad, joystick, tetikus, pad grafik dan unit
pemprosesan pusat (CPU).
Heinich (1996) menyatakan komputer berkemampuan mengawal dan mengurus bahan

pengajaran yang banyak. Kemampuan komputer berinteraksi dengan pengguna membolehkan
pengajar-pengajar menerapkan pengajaran dan pembelajaran secara lebih mudah serta
menarik. Bitter (1989) pula menyatakan komputer boleh bekerja pantas serta beroperasi 24
jam tanpa berhenti dan maklumat yang dikeluarkannya dengan tepat. Penggunaan komputer
ini ada hubungkaitnya dengan teknologi maklumat dan komunikasi yang kini diaplikasikan
dalam sistem pendidikan negara. Ini adalah kerana komputer dijadikan sebagai pangkalan
data, dapat memberikan maklumat yang dicari atau diminta oleh orang ramai. Perlaksanaan
konsep Sekolah Bestari iaitu salah satu contoh aplikasi perdana dalam Koridor Raya
Multimedia adalah usaha kerajaan yang berterusan bagi membentuk generasi baru yang
mempunyai daya saing dalam era teknologi maklumat dan komunikasi.
Satu perkembangan yang amat ketara dalam dunia masa kini ialah berlakunya ledakan
teknologi maklumat. Dengan adanya kemajuan dalam telekomunikasi, komputer yang
dihubungkan dengan jaringan internet telah membolehkan banyak maklumat diperolehi
dengan cepat. Inovasi dalam teknologi maklumat ini dapat menyebarkan segala maklumat
1

kepada pelbagai lapisan masyarakat (Nik Azis, 1996). Menyedari hakikat ini, kerajaan
Malaysia telah mengambil inisiatif untuk terus memperkembangkan teknologi komunikasi
dan maklumat ini dengan menubuhkan Koridor Raya Multimedia (MSC). Tujuh aplikasi
utama dalam MSC terdiri daripada kerajaan elektronik, tele-perubatan, sekolah bestari, kad

pintar, pemasaran tanpa sempadan, kelompok penyelidikan dan pembangunan dan jaringan
perusahaan sedunia. Ketujuh-tujuh aplikasi ini mewujudkan telekomunikasi global
berkeupayaan tinggi yang membawa Malaysia kea rah negara maju dan makmur (MDC,
2000).
Sejajar dengan teknologi ICT juga, kerajaan telah menubuhkan sekolah bestari yang telah
memperlihatkan kesungguhan Kementerian Pelajaran Malaysia untuk mentransformasikan
pendidikan agar bangsa Malaysia abad ke-21 ini bukan sahaja menguasai teknologi maklumat
malah berupaya merealisasikan Wawasan 2020. Transformasi ini telah mengubah anjakan
paradikma pengajar dan pelajar dalam proses pengajaran dan pembelajaran dalam pendidkan
negara khususnya dalam meningkatkan minat pelajar, meningkatkan kreativiti dan
pengetahuan pelajar melalui penggunaan teknologi multimedia dan jaringan seluruh dunia.
Pihak Kementerian Pendidikan Malaysia melihat ICT sebagai suatu alat untuk merevolusikan
pembelajaran, memperkayakan kurikulum, memperkembangkan pedagogi, menstrukturkan
organisasi sekolah dengan lebih berkesan, melahirkan hubungan yang lebih kuat di antara
sekolah-sekolah dan masyarakat, dan meningkatkan penguasaan pelajar. Konsep ICT dalam
pendidikan dari kaca mata KPM merangkumi 3 polisi utama:
i. ICT untuk semua pelajar, bermaksud bahawa ICT digunakan sebagai sesuatu yang
boleh mengurangkan jurang digital antara sekolah.
ii. Fungsi dan peranan ICT di dalam pendidikan adalah sebagai suatu alat pengajaran dan
pembelajaran, sebagai sebahagian daripada subjek tersebut, dan sebagai sesuatu

subjek tersendiri.
iii. Menggunakan ICT untuk meningkatkan produktiviti, kecekapan dan keberkesanan
sesuatu sistem pengurusan.
Selain daripada bidang pendidikan, perkembangan persekitaran global telah memberi kesan
besar kepada usaha membangunkan Malaysia sebagai sebuah ekonomi berasaskan
pengetahuan yang berdaya saing. Memandangkan ICT merupakan penentu utama dalam
proses pembangunan bagi meningkatkan ekonomi dalam rantaian nilai, usaha akan dipergiat
2

untuk mengarusperdanakan akses kepada perkhidmatan dan kemudahan ICT secara meluas
serta menggalakkan penerimaan dan penggunaan ICT secara menyeluruh dalam semua aspek
kehidupan.
Jadual 1 :

Penggunaan ICT dalam P&P adalah seperti jadual berikut

Cakera Padat CD Rom

Internet

Aplikasi

Perisian Kursus Pendidikan
(Tutorial) – Courseware

Pencarian maklumat – search
Engine 1 browsing +
pangkalan data +
membangun laman web –
home page design

Pemprosesan Data
– Microsoft Word
-Microsoft Publisher
-Page Maker

Pangkalan Data – Database

Komunikasi

Hamparan elektronik

-Forum

-Microsoft Excel

-Emel
-Chat
Ensaiklopedia / Maklumat/
Sumber Multimedia

Muat turun – Download

Persembahan
-Microsoft Power Point

Sumber : Aplikasi ICT dalam P&P; Panel Jurulatih Utama ICT Negeri Selangor

Gambar 1 : Perubahan teknologi masa kini

3

2.0 Sejarah Internet

Internet atau ‘Internasional Network of Networks’ merupakan sebuah rangkaian gergaji
komputer di peringkat antarabangsa (TMB, 1998) dan merupakan cara komputer
berkomunikasi antara satu sama lain (Crumlish, 1996). Ia mengandungi lebih daripada 50
ribu rangkaian komputer di seluruh dunia, lebih daripada 6.6 juta komputer hos dan lebih
daripada 50 juta pengguna dari lebih 160 buah negara (Zoraini, 1995). Negara kita telah
meletakkan ICT dalam Rangka Rancangan Jangka Panjang Ketiga (RRJP3, 2001-2010)
sebagai media utama untuk membina pengetahuan baru dan meransang berkembangan
ekonomi berasaskan pengetahuan.
Internet ini telah dimulakan di Amerika Syarikat dalam tahun 1969 melalui satu rangkaian
yang dikenali sebagai ARPANET (Advance Research Projects Agency Network). Tujuan
ARPANET ini dibangunkan adalah supaya penyelidik dan ahli sains dapat saling bertukar
maklumat ketenteraan dengan mudah. Pada tahun 1972, ARPANET menggunakan Network
Control Protocol (NCP) untuk memindahkan data yang memberi laluan untuk pengguna
berkomunikasi dalam rangkaian yang sama. Pada tahun tersebut juga e-mel telah
diperkenalkan supaya setiap individu dalam berhubung melalui maya tanpa sempadan. Pada
tahun 1979, kumpulan diskusi UseNet ditubuhkan. Kemudian pada tahun 1982, NCP telah

ditukar kepada TCP atau IP (Transmission Control Protocol). Protokol ini telah
diperkembangkan oleh satu kumpulan penyelidik yang diketuai oleh Vinton Cerf dan Bob
Khan. Protokol ini telah membolehkan pelbagai rangkaian komputer berhubung dan
berinteraksi antara satu sama lain. Pada tahun 1982 juga, istilah internet telah digunakan
secara rasmi (Net Timeline, 2000).
Pada tahun 1989, National Science Foundation (NSF) telah menubuhkan 5 pusat wilayah
‘superkomputer’ yang boleh dikongsi bagi tujuan penyelidikan akademik. Ini merupakan
permulaan kepada World Wide Web (WWW). Pada tahun 1991, Ghoper dan WAIS (Wide
Area Information Service) telah diperkenalkan dan seterusnya pada tahun 1993 Mosaic
diperkenalkan. Ia merupakan pengimbas web yang kemudian diambil alih oleh Netscape
Navigator. Pada tahun 1994, NSF mempunyai 5000 pusat wilayah dan merangkumi pelbagai
agensi, kampus universiti dan perniagaan.
Perkembangan pesat dalam teknologi multimedia dan teknologi internet membawa nafas baru
dalam dunia pendidikan berasaskan teknologi maklumat dan komunikasi. Gabungan kedua-

4

dua teknologi ini semakin merancakkan lagi penggunaan teknologi tersebut dalam bidang
pendidikan. Ini adalah kerana sejak kebelakangan ini penggunaan teknologi World Wide Web
atau internet menjadi begitu dominan dalam kehidupan manusia. Penggunaan teknologi ini

telah berkembang dengan pesat dalam sistem pendidikan negara samada di peringkat sekolah
rendah sehingga ke peringkat pengajian tinggi. Pembelajaran menerusi internet atau web
adalah pendekatan baru yang semakin mendapat perhatian dan ia masih dikaji daripada
pelbagai aspek oleh golongan pendidik (Khan, 1997).
Kandungan web

Jumlah pengunjung (000)

Jumlah seluruh dunia (umur +15)

726,749

Microsoft

505, 479

Yahoo!

480,641

Google

467,498

eBay

237,327

Time Worker Network

217,843

Wikipedia

154,848

Amazon

133,518

Fox Interactive Media

117,769

Ask Network

112,768

Adobe

95,196

Apple Computer, Inc.

94,909

Lycos, Inc.

91,126

CNET Networks

84,259

YOUTUBE.COM

81,019

Viacom Digital

65,799

Sumber : Majalah PC keluaran Februari 2007, m.s 8
Jadual 2 : Statistik kunjungan laman web oleh pengunjung secara global pada tahun 2006.
Statistik di atas menunjukkan kepesatan teknologi internet (merujuk pada kombinasi
teknologi komputer dan komunikasi) banyak membantu dalam proses P&P. Pembelajaran

5

secara terus menerusi internet mampu menyediakan suasana pembelajaran yang kompleks
serta tidak berstruktur menyerupai keadaan dalam kehidupan sebenar.

2.1

Internet di Malaysia

Kewujudan internet d negara ini bermula apabila Rangkaian Komputer Malaysia (Rangkom)
diwujudkan pada tahun 1987. Sungguhpun demikian, MIMOS yang ditubuhkan pada tahun
1985 telah memainkan peranan penting dalam merealisasikan perkhidmatan internet kerana
projek RangKom terbesar menjadi projek “Joint Advanced Research Integrated Network”
atau dikenali sebagai rangkaian bersepadu “JARING” pada taun 1991. Projek ini
mempromosikan pertukaran maklumat dan pembangunan pangkalan data melalui capaian
internet dengan kos yang tidak membebankan.
Negara kita memasuki era internet apabila JARING menjadi Internet Service Provider (ISP)
yang pertama, diikuti oleh TMNet sebagai ISP kedua pada tahun 1996, MAXIS, ISP ketiga
dan Time Telekom dan ISP keempat pada tahun 1999. Dianggarkan pada bulan November
tahun 1999 terdapat hampir 630,000 orang pelanggan internet di Malaysia dan meningkat ke
1,157,384 orang pada tahun 2000 (Malaysia, 2001). Internet terus berkembang di negara ini
bukan sahaja daripada peningkatan capaian oleh orang ramai, malah dari segi teknologi
dalam pendidikan juga mengaplikasikan teknologi ini.
Pada tahun 2007, Telekom Malaysia Bhd (TM) dan Verizon Business hari ini memeterai
Memorandum Persefahaman (MOU) bagi meninjau kemampuan menubuhkan Hab Internet
Protokol (IP) Malaysia. MOU ini menyokong agenda kebangsaan Malaysia bagi
membolehkan syarikat-syarikat Malaysia memanfaatkan kemampuan komunikasi IP termaju.
Melalui perjanjian ini membolehkan Malaysia sebagai hab Internet rantau Asia-Pasifik, untuk
syarikat-syarikat dalam negara mendapat manfaat daripada perkhidmatan IP tempatan.
Dengan penubuhan hab tersebut bersama Verizon Business, syarikat-syarikat milikan asing
dan tempatan yang berada di Malaysia berpeluang menggunakan teknologi rangkaian IP
termaju serta membuat persediaan untuk perkhidmatan komunikasi masa depan. Ini adalah
kerana Rangkaian IP Verizon Business adalah salah satu rangkaian IP terbesar dan paling
disegani dalam industri dan salah satu daripada syarikat rangkaian Tahap-1 yang paling
tersohor di dunia. Ini terdiri daripada 3 angka utama Sistem Autonomous (AS), iaitu AS701

6

untuk rangkaian IP Amerika Utara, AS702 untuk rangkaian IP Eropah, Timur Tengah dan
Afrika (EMEA) dan AS703 untuk rangkaian IP Asia Pasifik (APAC).
Perkongsian ini akan menghasilkan penjimatan kos yang signifikan bagi TM dan Pembekal
Khidmat Internet (ISP) lain kerana pertanyaan dan lalu-lintas Internet hanya terbatas dalam
negeri. Selain itu, pengguna Internet mampu mengakses tapak web antarabangsa dengan
lebih cepat. Di samping itu, permuafakatan ini akan membuka ruang baru dalam perkongsian
laluan Internet ke Malaysia oleh para pembekal ISP Tahap-1 seperti dari Korea, Jepun, China
dan India , sekali gus memantapkan lagi kedudukan Malaysia sebagai hab IP utama di rantau
ini dengan kemampuan setanding negara-negara yang telah terlebih dahulu menempa nama di
rantau ini. Kepesatan penggunaan internet yang berkadaran dengan komputer telah
meningkat dari setiap tahun di seluruh dunia seperti Jadual 3 di bawah:

Tahun

Pengguna internet

1983
1984

562
1024

1985
1961
1986
2308
1987
5089
1988
28174
1989
80000
1990
290000
1991
500000
1992
727000
1993
1200000
1994
2217000
1995
4852000
1996
9472000

7

1997
16146000
1998
29670000
1999
43230000
2000
73000000
Sumber : The Internet Book, Douglas E. Comer, m.s 76
Petunjuk

2000

2005

2010

Bilangan talian yang beroperasi (juta)

4.6

4.4

-

Kadar penembusan (%)²

19.7

16.6

-

Bilangan komputer dipasang (juta)

5.0

19.5

24.4

Kadar penembusan (%)²

21.8

74.1

85.0

Bilangan langganan (juta)

2.2

5.7

11.5

Kadar penembusan (%)²

9.4

21.8

40.0³

Bilangan langganan (juta)

-

490,630

3,733,000

Kadar penembusan (%)²

-

1.9

13.0

Talian telefon tetap yang beroperasi

Komputer peribadi dipasang

Langganan internet dial-up

Langganan internet jalur lebar

Jadual 4 : Penunjuk ICT terpilih pada tahun 2000 sehingga 2010 di Malaysia
Memandangkan bertambahnya permintaan untuk ruang alamat internet, kerajaan akan
mempertimbangkan keperluan untuk menukar rangkaian internet Malaysia daripada teknologi
Internet Protocol Version 4 (IPv4) kepada Internet Protocol Version 6 (IPv6). Ini jelas
menunjukkan Malaysia tidak ketinggalan dalam teknologi ICT khususnya dalam penggunaan
internet yang semakin ramai penggunanya pada masa kini.

8

3.0

Aplikasi Internet dalam Pendidikan

Internet dapat diaplikasikan dalam pendidikan melalui aktiviti-aktiviti samada dalam tugasan
harian atau yang melibatkan proses P&P. Menurut Majlis Teknologi Maklumat Kebangsaan
Malaysia (MTMK) melaporkan terdapat 10 juta pengguna internet dijangkakan pada tahun
2003. Terdapat pertambahan empat kali ganda atau pertambahan 400 peratus daripada 1.6
juta pada tahun 1998 kepada 6.5 juta pada tahun 2001 (Berita Harian, 14 Jun 2002). Ini
menunjukkan penggunaan internet ini diaplikasikan dalam kehidupan seharian dan dalam
pendidikan di Malaysia.
Terdapat petanda pembinaan teknologi baru meningkatkan prestasi pembelajaran. Evans dan
Nation (2000) telah melaporkan bahawa penggunaan inovasi teknologi baru termasuk internet
telah banyak memberi sumbangan dalam pendidikan dan diantaranya adalah (a) menyediakan
peluang untuk penambahbaikan mutu pendidikan (Oliver and Short, 1997), (b) menyokong
untuk memenuhi kehendak individu dalam program pendidikan (Kennedy and McNaught,
1997), (c) menyediakan peluang untuk belajr dengan luas dalam konteks sumber asli (Lafley,
Tupper and Musser, 1998), dan (d) menyediakan alat yang membolehkan guru pelatih
meningkatkan kuasa dan proses kognitif (Jonassen and Reevers, 1996). Charp (2000) pula
menyatakan kemajuan internet telah membawa perubahan positif kepada cara guru mengajar
dan murid belajar, bekerja, berkomunikasi dan bermain. Revolusi internet bukan sahaja
mencari maklumat secara global malah menjalin dan merapatkan hubungan manusia untuk
berkomunikasi.
(a)

Komunikasi

Mail Elektronik (E-mel) merupakan antara perkhidmatan internet yang digunakan dengan
meluas. Selain itu, listservs, Newsgroups dan Chat juga merupakan perkhidmatan internet
yang membolehkan kita berkomunikasi. Sesiapa sahaja boleh berkomunikasi antara satu
sama lain dengan menggunakan komputer yang dihubungkan dengan internet. Melalui kajian
Hampton (2000) terhadap 40,456 responden di Amerika Syarikat. Dapatan kajian mendapati
bahawa terdapat hubungan positif antara penggunaan e-mel. Kajian menunjukkan semakin
kerap seseorang menggunakan internet maka semakin kerap mereka berhubung dengan rakan
9

atau -saudara melalui e-mel. Ini jelas menunjukkan penggunaan e-mel dapat membentuk
isolasi masyarakat.
Melalui penggunaan e-mel juga, guru dengan pelajar boleh menyertai kumpulan
perbincangan untuk bersoaljawab, bincang soalan dan berkongsi pengalaman serta
pengetahuan. Antara aktiviti yang boleh dilakukan oleh guru dengan mengunakan e-mail
ialah (Zulkifli, 1998):
i.

Berkomunikasi secara dalaman dan luaran sesama guru, ibu-bapa, pelajar, dan
pihak jabatan serta kementerian.

ii.

Mendapatkan khidmat nasihat pakar dan bantuan teknikal.

iii.

Berkongsi dan bertukar pendapat berhubung dengan proses pengajaran dan
pembelajaran ;teknik pengajaran terbaik, idea kreatif dan inovatif, latihan dan
penilaian, bahan bantu mengajar dan sebagainya.

iv.

Menghubungi agensi pusat dan swasta serta institusi pendidikan lain mengenai
sesuatu program dan polisi yang di gunakan khususnya dalam menyelesaikan
sesuatu masalah yang timbul.

Antara aktiviti yang boleh dilakukan oleh pelajar melalui e-mail ialah:
i.

Berkongsi menjalankan sesuatu projek dengan pelajar di sekolah-sekolah lain.

ii.

Berbincang dengan rakan dari kalangan berbagai budaya dan latar belakang
negara mengenai berbagai isu semasa.

iii.

Mengalakkan perkembangan bahasa terutama bahasa Inggeris melalui
komunikasi dengan rakan pena di luar negara.

iv.

Memperolehi bahan dan teknik di dalam menyelesaikan sesuatu masalah
pelajaran secara "on-line".

(b) Perolehan Maklumat
Terdapat banyak maklumat yang menarik dan pelbagai untuk guru dan pelajar dalam
internet. Maklumat tersebut tersedia dalam Web dalam bentuk pangkalan data, dokumen,
maklumat

kerajaan,

bibliografi

atas

talian,

10

penerbitan

dan

perisian

komputer.

Kebanyakannya adalah maklumat terkini, tersedia dengan percuma dan dapat dicapai dengan
cepat. World Wide Web, juga digelar Web atau WWW adalah aplikasi internet yang
berfungsi dengan menggabungkan teks dan grafik dalam satu dokumen atau antaramuka
pengguna yang sama (Ahmad Zaharim, 2000).
Web juga mampu menggabungkan audio, video dan juga animasi dalam satu dokumen yang
sama. Oleh itu, dokumen Web boleh dianggap sebagai sebuah dokumen multimedia. Ia juga
adalah dokumen hiperteks yang mengandungi pautan ke dokumen-dokumen lain atau lokasi
lain dalam dokumen yang sama. Dokumen hiperteks ini ditulis mengikut format atau bahasa
yang dikenali sebagai Hypertext Markup Language (HTML). Gabungan multimedia dan
hiperteks ini menjadikan Web sebagai satu aplikasi hipermedia yang unik.
Maklumat-maklumat yang terkandung di dalam internet meliputi pelbagai kategori dari
seluruh dunia. Maklumat-maklumat ini sentiasa dikemaskini supaya maklumat yang
dipaparkan sentiasa terkini dan tepat. Maklumat ini berbeza dengan meklumat dari buku yang
jarang dikemaskini. Maklumat-maklumat yang boleh diakses ini memudahkan guru dan
pelajar mencari maklumat untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran. Malah guru yang
kreatif boleh membina laman web sendiri bagi memudahkan pelajar mengaksesnya bagi
tujuan pembelajaran subjek yang diajar. Menurut Collis & Anderson (1995) akses internet di
sekolah-sekolah memberikan faedah yang tidak bernilai kepada pelajar. Jadual 3 di bawah
menunjukkan peratusan pengguna mengakses internet daripada pelbagai lokasi.
Lokasi akses internet

Peratusan pada tahun 2006

Tempat kerja

41.4

Sekolah

24.5

Tempat awam(siber kafe dan perpustakaan)

50.2

Hotspot

1.9

Lain-lain

1.7

Jadual 3 : Lokasi akses internet di Malaysia
Kemudahan internet tidak mudah dicapai dalam tahun 2005 dan 2006. Akan tetapi kini setiap
invidu mampu milik komputer peribadi dan kemudahan internet seperti Streamyx, Jaring,
Broadband dan 3G menawarkan pakej harga bulanan yang murah dan mampu dibayar oleh
pelanggan khususnya pelajar di IPTA. Bagi menyempurnakan hasrat ini, kerajaan telah
11

memudahkan kita dengan memberikan kelonggaran untuk mengeluarkan wang simpanan
masing-masing melalui akaun Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP), sebanyak
RM3500.00 bagi pembelian komputer untuk ahli-ahli KWSP.
Dari sini kita sedar, maklumat-maklumat yang bakal dapat dan guna dari penggunaan
komputer itu sangat bergunaTeknologi komputer telah terbukti sebagai mesin elektronik yang
anjal dan berkeupayaan tinggi. Kepantasan dan kecekapan komputer dalam melaksanakan
tugas-tugas yang melibatkan pengiraan yang tepat serta menganalisis dan meramal keadaan
cuaca, meletakkan kedudukan komputer sebagai media yang semakin diperlukan dalam
kehidupan kita. Terdapat pelbagai kemudahan yang boleh dicapai dalam internet ini seperti
dalam Jadual 4 dibawah :
Kemudahan internet

Peratus penggunaan pada
tahun 2006

Mencari maklumat

84.5

Berkomunikasi menggunakan teks (e-emel, ruang berbual,
instant message)

80.7

Hiburan (muzik, video, permainan komputer dan lain-lain)

52.6

Pendidikan (formal dan tidak formal)

45.6

Aktiviti e-commerce / kewangan

23.6

Perkhidmatan awam

12.0

Lain-lain kemudahan dan perkhidmatan

0.2

Jadual 4 : Penggunaan aplikasi internet di Malaysia

(c) Penyiaran Maklumat
Guru dan pelajar boleh menyiarkan bahan-bahan dalam internet. Proses penyiaran melalui
internet adalah lebih cepat dan murah berbanding dengan saluran tradisional. Hasil kerja
pengajar dan pelajar boleh dihantar ke internet supaya seluruh dunia dapat membacanya atau
membuat penilaian terhadap sesuatu pengajaran yang dibangunkan. Kreativiti dan inovasi
guru juga dapat dipaparkan melalui internet bagi pembangunan dan pengembangan kerjaya
seseorang guru dalam bidangnya. Dengan adanya penyebaran maklumat secara global ini, ia
juga dapat menaikkan lagi nama sesebuah institusi pengajian.

12

(d)

Pembelajaran interaktif dalam talian

Internet telah membolehkan perkhidmatan dan program latihan disalurkan melalui talian dan
diakses secara jarak jauh. E- Learning atau pembelajaran melalui online adalah pembelajaran
yang pelaksanaanya didukung oleh jasa teknologi seperti telefon, audio, videotape, transmisi
satelit atau komputer. Menurut Lowe (2000) staf akademik dan pelajar mendapati
pembelajaran secara talian merupakan satu kaedah yang menyenangkan pembelajaran dan
pengajaran.
Pembelajaran ini membolehkan pelajar belajar di mana sahaja dan pada masa yang dipilih
oleh pelajar. Ini membolehkan pelajar menguruskan sendiri masanya dengan lebih efektif.
Pembelajaran secara maya ini juga melibatkan penggunaan kos secara efektif. Pembelajaran
secara interaktif secara talian membolehkan pelajar meneroka maklumat baru menerusi
perpustakaan digital atau laman web. Pelajar berpeluang mendapatkan pengalaman
berbincang dengan pakar dari universiti melalui e-mel atau blackboard. Apabila semakin
banyak teknologi diperkenalkan dalam bidang pendidikan, pendidikan jarak jauh
menyediakan satu cara untuk menyebarkan maklumat dan pengetahuan secara global.
Kebaikan pendidikan melalui e-pembelajaran adalah seperti yang berikut:
i.

Pelajar boleh belajar mengikut tahap sendiri berdasarkan keupayaannya.

ii. Belajar mengikut lokasi yang sesuai samada di pejabat, rumah, universiti dan masa
santai kerana kemudahan internet ini boleh diakses di mana sahaja lebih-lebih lagi
dengan adanya 3G.
iii. Pelajar boleh melibatkan diri dalam program yang ditawarkan oleh universiti, kolej,
dan kumpulan lain yang menawarkan program berprestij dan berkualiti tanpa
berpindah lokasi.
iv. Pembelajaran

melalui

e-pembelajaran

membolehkan

pelajar

dilatih

untuk

menggunakan pelbagai teknologi seperti pemain CD, penyiaran komputer, rakaman
pita video dan lain-lain.
v. Pelajar boleh mengarahkan pembelajaran mereka sendiri akan tetapi panduan
pembelajaran

diperlukan

untuk

memudahkan

proses

pengajaran

dan

pembelajaran.Pelajar perlu bertanggungjawab terhadap program pengajiannya,

13

menyelesaikan tugasan dalam tempoh masa yang ditetapkan, mengumpul maklumat
dan membangunkan kemahirannya.

Impak pembelajaran secara e-learning
Penggunaan e-learning memberi impak pembelajaran atau peluang yang luas kepada pelajar
menerusi penglibatan aktif pelajar, interaktif, koloboratif dan menggalakkan pembelajaran
seumur hidup. Pengalaman pembelajaran boleh diperolehi menerusi penggunaan e-learning
tidak dibatasi oleh empat dinding kelas semata-mata; malah penggunaannya mampu
menambah nilai pembelajaran sekiranya diurus dalam persekitaran pembelajaran yang sesuai.
Nilai-nilai tersebut sebagaimana diberikan oleh (Oblinger, Barone dan Hawkins, 2001) iaitu
Exploration, Experience Engagement, Empowerment, Effectiveness, Expanded dan Ease of
Use.
(e) E-Library
Merupakan perpustakaan online yang berisikan 800 juta maklumat ilmu pengetahuan yang
sangat berguna khususnya dalam pengajaran dan pembelajaran. Kewujudan perpustakaan
secara maya ini boleh diakses seluruh dunia. Ia membolehkan para guru dan pelajar untuk
mendapatkan bahan dan maklumat untuk projek atau penyelidikan bagi meningkatkan inovasi
dan kreativiti guru dan pelajar dalam sesuatu bidang yang diceburi. Jurnal-jurnal dan teksteks elektronik banyak membantu pembelajaran ke arah meneroka maklumat mengikut
kehendak individu secara interaktif.
(f) EdukasiNet
Internet menyediakan pentas-pentas perbincangan dalam pelbagai subjek. Kumpulan berita
dan secara perbincangan secara asasnya adalah aplikasi dan lanjutan kepada penggunaan emel secara berkesan. Pelajar dan pengajar boleh berkongsi sebarang maklumat tanpa batasan
dalam bidang-bidang khusus mereka. Terdapat beribu-ribu kumpulan perbincangan yang
boleh disertai oleh pendidik bagi membincangkan isu-isu yang berkaitan dengan pendidikan.

14

Aplikasi IRC ini juga membolehkan komunikasi dua hala dilakukan antara dua atau lebih
orang pengguna.

(g)

Pindahan fail (FTP)

FTP adalah kaedah menggunakan internet bagi menyalin satu fail dari satu komputer ke satu
komputer yang lain. Ia dapat dilaksanakan dengan menggunakan arahan UNIX, dengan
menggunakan perisian FTP yang khas atau menggunakan perayauan FTP seperti Netscape,
Internet Explorer dan sebagainya. Memunggah simpan fail kini sudah menjadi mudah dan
semakin kerap dilakukan orang semasa menggunakan Netscape/Explorer atau enjin carian
yang lain. Kebaikan FTP adalah segala bahan pembelajaran yang terdapat dalam sesebuah
server (di mana-mana institusi pengajian/kolej) boleh dipindahkan ke komputer peribadi
samada yang terdapat di sekolah mahupun di rumah tanpa sebarang perubahan dan dalam
proses pemindahan yang singkat. Kemudahan dalam maklumat ini banyak membantu
pengajar dan pelajar merealisasikan proses P&P dengan lebih berkesan dan efektif. Pada hari
ini ada maklumat dapat dimuat turun secara percuma dan berbayar bergantung kepada
teknologi semaa, kepentingan dan pengolahan bahan tersebut dalam internet.
(h)

Telesidang Video

Pembangunan terkini yang berlaku dalam pendidikan adalah berasaskan video yang dikenali
sebagai video interaktif dua hala. Teknologi ini boleh menghantar dan menerima maklumat
dari lokasi-lokasi yang dilengkapkan dengan kamera, mikrofon dan monitor video. Kaedah
transmisi menggunakan peralatan seperti satelit, gelombang mikro, kabel, gentian optik atau
talian telefon digital yang dapat menghubungkan antara dua lokasi atau lebih. Melalui
penggunaan video interaktif ini membolehkan seorang pengajar pakar yang berada dalam
satu lokasi mengajar pelajar-pelajar yang berada dalam lokasi yang berlainan dan jauh antara
satu sama lain.

15

Menurut J. Maki (2001), menyatakan penggunaan telesidang video ini menyelesaikan
masalah dalam P&P, walaubagaimanapun penggunaannya memerlukan perancangan dan
latihan yang rapi supaya perancangan mengajar adalah lebih berkesan dan efektif. Telesidang
juga membolehkan pendidik dan pelatih mempersembahkan maklumat yang ditayangkan
pada skrin televisyen di lokasi pedalaman. Peserta boleh melihat apa yang sebenarnya
berlaku dan berinteraksi dengan orang pada lokasi yang dihubungkan itu.

3.1 Aktiviti pembelajaran internet
Teknologi membantu pelajar dalam pembelajaran aktif, konstruktif, autentik, bermatlamat
dan koperatif. Di antara aktiviti yang dijalankan dengan menggunakan internet adalah seperti
yang berikut:
i.

Menyokong ujikaji saintifik

Internet digunakan sebagai alat bagi memudahcarakan perayauan pengetahuan oleh pelajar.
Perayauan menjadi efektif apabila pelajar mengetahui dengan jelas tujuan ia membuat
perayauan, tujuan mencari maklumat ialah untuk menyelesaikan masalah (pembelajaran
seperti Problem Based Learning). Sejumlah 192 projek R&D berkaitan dengan ICT bernilai
RM46 juta diluluskan di bawah Program Penumpuan Penyelidikan dalam Bidang Keutamaan
(IRPA). Penggunaan internet juga membantu penyelidikan khususnya di dalam pembangunan
ICT negara di mana 27 projek berkaitan ICT berjumlah 28 juta juga telah diluluskan di bawah
Skim Geran Penyelidikan dan Pembangunan Industri (IGS).
ii.

Merekacipta laman web

Membina pengetahuan yang melibatkan pengumpulan idea baru, membandingkan idea
dengan struktur sedia ada, mengenalpasti dan memperbaiki perbezaan pendapat di antara apa
yang telah diketahui dan apa yang sudah diketahui, dan mengubahsuai pendapat yang sedia
ada jika diperlukan. Papert (1990) menyatakan bahawa cara untuk membina pengetahuan
ialah menyokong pembinaan artifak fizikal, iaitu membina pengetahuan melalui pembinaan
benda. Justeru itu, membina laman web merupakan aktiviti kontruktivitis yang melibatkan
pelajar dalam hakcipta rekaan sendiri dan kesan penerbitan.

16

Para pengajar juga boleh merekacipta laman web bagi proses P&P. Kaedah laman web ini
masih dianggap baru bagi sesetengah institusi pengajian berbanding dengan kaedah kuliah
yang telah digunakan sejak sekian lama. Kaedah pengajaran melalui laman web ini adalah
kaedah pengajaran yang melibatkan pemerhatian dan membuat. Dalam hal ini, pelajar akan
memerhati laman web yang disediakan menerusi monitor komputer bertalian internet dengan
cara membaca serta berinteraksi dan seterusnya melakukan kerja-kerja mencatat atau
membuat penyalinan.
Secara pedagoginya, laman web dapat menyediakan bahan kuliah yang terancang sejajar
dengan keperluan tajuk dan kurikulum. Kebaikan pembelajaran menerusi laman web adalah:a. Bahan pengajaran dalam bentuk laman web bagi memudahkan pelajar memahami
pengajaran pengajar ketika atau selepas kuliah.
b. Menyediakan ruang untuk pelajar berinteraksi dengan pengajar menerusi e-mel.
c. Menggalakkan pelajar dengan menggunakan kemudahan internet untuk tujuan
pembelajaran.
d. Menyebarkan maklumat kuliah supaya dapat dicapai oleh pelajar di mana-mana
sahaja dengan menggunakan teknologi internet.
iii. Menyokong pembinaan pengetahuan sosial melalui komunikasi pakatan
kerjasama.
Internet merupakan alat pengajaran dan pembelajaran yang mengandungi banyak topik
menarik yang boleh dirayau oleh pelajar tanpa batasan dan had untuk mencapai maklamat
dalam pembelajaran mereka. Hanya pelajar yang berdisiplin dan sentiasa mengikuti matlamat
pengajaran, serta pandai membuat keputusan sahaja yang akan mendapati penggunaan
internet ini merupakan satu sumber pembelajaran yang mengagumkan.
iv.

Mentor siber : Komunikasi melalui internet

Internet menyediakan pelbagai cara untuk berbincang tanpa sempadan tempat atau negara.
Melalui internet pelajar boleh berbincang tentang apa yang telah dipelajari, memperkayakan
pemikian input yang disumbangkan oleh pelajar lain. Contohnya organisasi yang dikenali
sebagai Bike About (http://www.ime.net/ddg/Bike) menyediakan hubungan pembelajaran

17

tentang orang dan tempat dengan menghantar satu pasukan berbasikal untuk berkongsi
pengalaman dengan sekolah-sekolah di serata dunia dan melalui pelbagai cara.

4.0 Penggunaan teknologi internet

Penggunaan internet dalam pengajaran dan pembelajaran dapat meningkatkan minat dan
seterusnya pretasi pelajar. Kajian yang dilakukan oleh US National School Foundation dalam
Thomas (2000) terhadap 1735 ibu bapa dan 601 pelajar di Amerika Syarikat mendapati 53%
ibu bapa dan 48% pelajar mengatakan penggunaan utama internet ialah untuk menyiapkan
kerja sekolah. Kajian menunjukkan 43% daripada responden kajian menyatakan penggunaan
internet dan multimedia meningkatkan prestasi pencapaian mereka di sekolah.
Mengikut kajian yang dijalankan oleh MCI (1998) di Amerika Syarikat yang berkaitan
dengan penggunaan internet dalam pendidikan, 91% guru berminat dengan penggunaan
internet semasa mengajar. Kajian tersebut juga menunjukkan bahawa lebih 48% guru sudah
menggunakan internet dalam pengajaran mereka. Kebanyakan guru dan masyarakat di
Amerika percaya internet dapat meningkatkan taraf pendidikan kerana;
i.

90% berpendapat internet dapat meningkatkan pencapaian pelajar;

ii.

97% berpendapat internet dapat menyediakan pelajar kepada kejayaan di masa
hadapan;

iii.

87% berpendapat internet dapat mengurangkan kos yang perlu guru gunakan dalam
aktiviti dalam kelas.

Dalam mengkaji tahap penggunaan internet dalam pendidikan, Sunal (1996) telah
mengkategorikan tahap penggunaan internet kepada lima tahap penggredan seperti dalam
Jadual 5 di bawah:
Tahap 1

Mengumpul maklumat dari internet

Tahap 2

Berkongsi maklumat yang boleh diperolehi daripada internet dengan pelajar.

Tahap 3

Mengaplikasikan atau menerapkan penggunaan internet terus ke dalam

18

pengajaran yang hendak disampaikan.
Tahap 4

Guru bertindak sebagai pemudahcara dalam projek pelajar yang menggunakan
pelbagai sumber dari internet.

Tahap 5

Pelajar merancang dan melaksanakan penggunaan internet itu sendiri.
Jadual 5: Tahap penggunaan internet dalam pendidikan

Berdasarkan kajian Sunal (1996) yang dijalankan di sekolah-sekolah di Amerika Syarikat
tentang tahap penggunaan internet di kalangan guru-guru pelatih, di dapati bahawa tahap
penggunaan internet kebanyakkannya berada pada tahap 2. Tahap penggunaan internet
meningkat sedikit selepas bengkel tentang cara untuk mengakses internet dan mencari
maklumat diberikan kepada para guru (Sunal, 1996).
Kajian yang dijalankan oleh Becker (1999) terhadap 2,250 orang guru sekolah di Amerika
Syarikat mendapati majoriti (59%) guru mempunyai akses internet di rumah dan 39%
mempunyai akses internet di sekolah. Dalam penggunaan internet dalam pengajaran dan
pembelajaran, di dapati 68% guru menggunakan internet atas daya usaha sendiri untuk
mencari maklumat bagi tujuan pengajaran. Sementara itu dalam penggunaan internet sebagai
alat komunikasi, di dapati bahawa hanya 16% guru berkomunikasi denga menggunakan emel dengan guru dari sekolah lain dan hanya 18% guru menghantar informasi, pendapat,
cadangan dan hasil kerja pelajar ke laman web.
Penggunaan internet kian berkembang dengan rancak di Malaysia. Pada tahun 2000 hanya
sebanyak 700,000 pengguna internet dan pada masa itu hanya sebanyak 250,000 orang guru
di negara ini yang memiliki komputer peribadi dan kira-kira 20% saja yang mempunyai akses
internet. Perangkaan ini jelas menunjukkan pemilikan komputer ada kaitannya dengan
penggunaan teknologi internet. Pertambahan penggunaan dalam teknologi internet kian
berkembang selaras dengan pembangunan ICT di Malaysia. Pengunaan internet di kalangan
pelajar sepenuh masa/ separuh masa adalah seperti Jadual 6.
Status persekolahan

Peratusan Penggunaan Internet
2005

2006

Pelajar (sepenuh masa/ separuh masa)

36.2

36.6

Pelajar yang telah bekerja

63.8

63.4

Jadual 6 : Penggunaan internet di kalangan pelajar
19

Peratusan pengguna internet
Tahap pendidikan pengguna internet

2005

2006

Tidak bersekolah

0.1

0.6

Sekolah rendah

1.4

1.1

Sekolah menengah

37.7

32.0

Sijil dan diploma

25.4

28.9

Ijazah dan ke atas

35.4

37.4

Jadual 7 : Tahap pendidikan pengguna internet
Jadual 6 dan Jadual 7 menunjukkan peratusan pengguna internet adalah di kalangan pelajar
adalah masih rendah. Ini jelas menunjukkan semasa pembelajaran, penggunaan internet
adalah kurang meluaskan dan tidak berapa dipraktikkan dalam sistem pembelajaran negara.
Kajian yang dilakukan oleh Ghafar Maarof (1997) terhadap 197 orang guru di Hulu Langat di
dapati semakin banyak guru menggunakan komputer, semakin tinggi penggunaan internet.
Kajian ini menunjukkan terdapat hubungan positif yang signifikan di antara tahap
penggunaan komputer dan sikap guru terhadap penggunaan internet. Kajian ini juga
menunjukkan bahawa tahap penggunaan internet di kalangan guru akan meningkat apabila
para guru mempunyai pengetahuan tentang internet. Akan tetapi sekiranya pengajar tidak
berpengetahuan dan tidak melibatkan pelajar dalam penggunaan internet semasa pengajaran
maka pengetahuan pelajar terhadap penggunaan internet akan menjadi kurang dan tidak
berkembang.
Peratusan pengguna internet mengikut umur
Umur

2005

2006

Bawah 15 tahun

6.5

7.3

15-19

18.6

18.7

20-24

17.2

16.3

25-29

12.5

11.3

30-34

12.2

12.3

35-39

9.9

10.4

40-44

9.6

10.6

45-49

5.1

6.1

20

50 tahun dan ke atas

8.4

7.1

Jadual 8 : Peratus penggunaan internet mengikut umur di Malaysia
Jadual 8 di atas jelas menunjukkan pengguna internet yang berumur dalam lingkungan 25-29
dan 30-34 adalah merupakan pengguna internet yang teramai mengikut lingkungan usia.
Kemudahan internet ini boleh diakses di mana-mana. Menurut kajian yang telah dilakukan
pada tahun 2005 dan 2006, sebahagian besar rakyat Malaysia mengakses internet di tempat
awam (siber kafe dan perpustakaan). Internet dijangka telah diketahui kegunaannya oleh
kebanyakan guru pelatih di UPSI. Implikasi penggunaan internet mempunyai pertalian
dengan kegiatan menyokong pembelajaran. Kajian oleh Abd. Ghani (2002) bagi penggunaan
teknologi internet di kalangan 146 pelatih di Universiti Pendidikan Sultan Idris (UPSI) seperti
Jadual 9 di bawah:
Bil.

Perkara

maklumat

Tidak
Pernah
(%)

Jarang
(%)

Sederhana

Kerap
(%)

Sangat
Kerap
(%)

Skor
min

2.7

8.2

24.7

46.6

17.8

3.685

(%)

1

Memperoleh
kursus

2

Menambah pengetahuan

4.1

5.5

41.1

38.4

8.2

3.328

3

Mengisi masa lapang

4.1

24.7

35.6

23.3

6.8

2.877

4

Membaca dan menghantar
e-mel

15.1

26.0

21.9

24.7

12.3

2.932

5

Berbual (chat)

37.0

39.7

13.7

5.5

2.7

1.932

6

Membina laman web

64.4

24.7

5.5

4.1

0

1.466

7

Memuat turun fail

35.6

23.3

20.5

17.8

1.4

2.219

8

Membeli belah

86.3

6.8

2.7

0

0

1.082

9

Bank-on-line

1.4

87.7

1.4

0

0

1.082

10

Mengikuti
kursus
(menyemak bahan kuliah/
kursus on-line)

31.5

26.0

15.1

20.5

5.5

2.384

Jadual 9: Tujuan khusus penggunaan internet bagi guru pelatih UPSI

21

Terdapat kajian yang dijalankan di tiga sekolah menengah di Bahau iaitu Sekolah Menengah
Chi Wen, Sekolah Menengah Datuk Manshor dan Sekolah Menengah Bahau. Seramai 70
orang guru yang dipilih secara rawak telah diberi borang soal selidik mengenai penggunaan
teknologi internet. Pembolehubah bersandar daam kajian ini adalah tahap penggunaan
internet di kalangan guru dan kesediaan guru menggunakan internet. Skala likert yang
digunakan adalah 1= tidak pernah / amat tidak setuju, 2 = jarang / tidak setuju, 3 =
sederhana/kurang setuju, 4 = kerap/setuju dan 5 = sangat kerap / sangat setuju. Kajian
dianalisa dengan menggunakan ANOVA.
Hasil daripada kajian didapati seramai 57% responden tidak mempunyai pengalaman menggunakan
internet manakala selebihnya mempunyai pengalaman.

Item

Bilangan guru

Peratusan (%)

Ya

45

57.0

Tidak

34

43.0

Jumlah

79

100

Jadual __ : pengatahuan penggunaan internet
Penggunaan internet dalam masa seminggu seperti jadual di bawah :
Item / minggu

Bilangan guru

Peratusan (%)

Tidak guna langsung

38

48.1

Kurang daripada 5 jam

31

39.2

5 – 10 jam

7

8.9

Lebih daripada 10 jam

3

3.8

Jadual ___ : Penggunaan internet dalam seminggu
Perisian internet yang kerap digunakan oleh responden adalah seperti Jadual ___:
Tidak
pernah

Jarang

22

Sederhana

Perisian e-mel

Kerap

Sangat
kerap

Perkara

n

7

5

11

18

4

%

15.6

11.1

24.4

40.0

8.9

Menggunakan pengimbas web untuk mencari n
maklumat (Internet Explorer dll)
%

7

12

10

11

4

15.6

26.7

22.2

24.4

8.9

Perisian berbual/chatting (ICQ/IRC)

n

2

4

4

6

29

%

4.4

8.9

8.9

13.3

64.4

Perisian diskusi/Newsgroup untuk berbincang

n

0

4

4

11

26

Perisian telefon internet

%

0

8.9

8.9

24.4

57.8

Perisian membina laman web untuk membina n
homepage
%

1

1

3

4

36

2.2

2.2

6.7

8.9

80.0

Jadual ___ :
Kekerapan penggunaan internet bagi responden adalah seperti jadual ___ :

Berbual-bual dengan rakan

Mengikut kursus secara online

Membina laman web

4

3.1

Kerap

3.1

Kerap

2.5

Sederhana

2.4

Sederhan

2.1

Sederhana

1.8

jarang

1.3

jarang

1.3

jarang

n

8

8

15

10

%

17.8

17.8

33.3

22.2

8.9

n

6

12

9

14

4

%

13.3

26.7

20.0

31.1

8.9

n

3

7

9

15

11

%

6.7

15.6

20.0

33.3

24.4

n

8

5

5

8

19

%

17.8

11.1

11.1

17.8

42.2

n

0

5

11

14

15

%

0

11.1

24.4

31.1

33.3

n

2

4

4

9

26

%

4.4

8.9

8.9

20.0

57.8

n

0

1

4

3

37

%

0

2.2

8.9

6.7

82.2

n

0

1

5

4

35

23

kekerapan

Mencari bahan untuk pengajran di
sekolah

Min

Membaca dan menghantar e-mel
kepada rakan-rakan

Tidak
pernah

Mengisi masa lapang

Jarang

Menambah pengetahuan

Kerap

Sangat
kerap

Mencari maklumat

Sederhana

Perkara

Membeli belah

%

0

2.2

11.1

8.9

77.8

n

0

0

1

3

41

%

0

0

2.2

6.7

91.1

1.1

jarang

Jadual __ : kekerapan penggunaan internet

Megikuti kursus secara talian
untuk meningkatkan pengetahuan

kekerapan

Membina laman web untuk
menyampaikan pengajaran

Min

Menggunakan kemudahan e-mel
untuk membolehkan pelajar
berhubung dengan guru

Tidak
pernah

Menerapkan penggunaan internet
terus ke dalam pengajaran yang
hendak disampaikan

Jarang

Menyuruh pelajar mencari sendiri
maklumat dari internet

Kerap

Sangat
kerap

Mencari dan berkongsi maklumat
dari internet dengan pelajar
dengan tujuan untuk mencari
maklumat

Sederhana

Perkara

20

2.0

Jarang

2.0

Jarang

1.5

Jarang

1.4

Jarang

1.3

Jarang

1.2

Jarang

n

0

2

13

10

%

0

4.4

28.9

22.2

44.4

n

3

2

12

5

23

%

6.7

4.4

26.7

11.1

51.1

n

0

1

6

8

30

%

0

2.2

13.3

17.8

66.7

n

1

3

3

3

35

%

2.2

6.7

6.7

6.7

77.8

n

0

2

4

1

38

%

0

4.4

8.9

2.2

84.4

n

0

0

4

5

36

%

0

0

8.9

11.1

80.0

Jadual ____ : Penggunaan internet dalam proses pengajaran dan pembelajaran
Daripada jadual-jadual di atas, melalui kajian yang telah dilakukan oleh pengkaji jelas
menunjukkan penggunaan internet yang lemah di kalangan guru di 3 buah sekolah. Ini
menunjukkan penggunaan teknologi masih di peringkat awal bagi ketiga-tiga sekolah itu.

4.1

Masalah Penggunaan Internet

Terdapat pelbagai isu dan masalah yang timbul berhubung dengan penggunaan internet di
kalangan pelajar dan guru untuk tujuan pengajaran dan pembelajaran ini.
24

i.

Kepakaran guru yang terhad

Seseorang guru yang mempunyai komputer mempunyai kaitan dengan tahap penggunaan
internet. Menurut Zoraini (2000) dalam proses mengimplementasikan program berasaskan
komputer di sekolah, seseorang guru biasanya dilatih tetapi bilangannya amat terhad. Sunal
(1996) mendapati pembelajaran yang bermakna boleh dicapai melalui penggunaan sumber
daripada internet oleh pelajar. Namun demikian perkara ini tidak akan berlaku sekiranya
pengetahuan dan pengalaman seseorang guru adalah terhad terhadap penggunaan internet.
ii.

Kekurangan khidmat sokongan

Membekalkan dan menyelenggara peralatan komputer di sekolah memerlukan kos yang
tinggi. Namun kekurangan kakitangan sokongan yang boleh melaksanakan kerja-kerja
penyelenggaraan komputer menyebabkan banyak komputer yang mengalami kerosakan
dibiarkan begitu sahaja tanpa dibaik pulih. Selain dari itu, kerja-kerja membaikpulih
komputer ini dibebankan kepada guru yang mepunyai kemahiran tentang komputer. Bagi
mengatasi masalah ini, setiap sekolah perlu diwujudkan unit sokongan teknikal bagi
komputer yang khusus bukan sahaja dalam pemasangan komputer malah dalam kerja
baikpulih dan penyelenggaraan komputer.
iii.

Masalah isi kandungan dalam internet

Maklumat yang banyak di internet yang tidak ditapis akan mendatangkan bahaya dan
kemudaratan khususnya kepada pelajar, yang menjadi antara golongan pelayar internet
teramai di Malaysia. Terdapat banyak maklumat yang tidak sesuai seperti maklumat seks,
keganasan, hasutan, kabar angin, diskriminasi, dadah, promosi keganasan dan penderaan,
perjudian dan sebagainya. Kajian yang dijalankan di Amerika Syarakat mendapati 48% guru
sukar mencari laman web yang bersesuaian untuk proses pengajaran dalam kelas. Kajian
yang telah dijalankan oleh School Board Foundation dalam Thomas (2000) mendapati ibu
bapa bimbang terhadap laman web lucah, 27% bimbang tentang keganasan dan 20% bimbang
tentang kandungan kebencian.

iv.

Masalah maklumat yang tidak tepat

Keistimewaan internet ialah tiada seorangpun yang memilikinya dan mengawalnya. Semua
orang mempunyai hak untuk menyampaikan dan menyiarkan sebarang makluat di internet.
25

Ini menyebabkan terdapat banyak maklumat yang tidak tepat di internet. Maklumat ini boleh
mendatangkan bahawa sekiranya para remaja terutamanya golongan pelajar tidak dapat
membezakan maklumat yang betul dan maklumat yang salah. Ini akan menjejaskan matlamat
pengajaran dan pembelajaran melalui internet (Nancy, 1997). Oleh yang demikian, guru perlu
berupaya untuk menilai maklumat yang diperolehi daripada pelbagai media dan pelbagai
sumber serta membezakan ketepatannya supaya dapat membimbing pelajar mendapatkan
maklumat yang tepat dan betul.
v.

Masalah mencari maklumat

Mempunyai akses ke internet tidak menjamin maklumat ada dapat digunakan untuk
pembelajaran yang bermakna. Keadaan ini berlaku kerana guru menghadapi masalah untuk
membuat pilihan ketika mencari maklumat disebabkan gambaran di hadapan mereka
bercampur aduk serta maklumatnya bercelaru. Keadaan ini akan memberi kesan kepada
pemilihan. Oleh itu guru haruslah melengkapkan diri dengan kemahiran menggunakan enjin
mencari maklumat yang dikehendaki daripada internet.
vi.

Masalah hakcipta

Teknologi komputer telah menjadi kerja-kerja penyalinan maklumat dengan begitu senang
iaitu dengan hanya menggunakan arahan file:save as pada pemapar web. Biasanya maklumat
yang terdapat di internet diperolehi secara percuma. Dari sudut undang-undang, adalah
menjadi kesalahan apabila seseorang menyiarkan semula sesuatu maklumat di web tanpa
kebenaran bertulis daripada penulis asalnya. Namun demikian, terdapat ramai orang yang
menyalin dan mempergunakan maklumat dan gambar grafik dari internet tanpa
menghiraukan masalah hakcipta (Warren, 1998).
Sehubungan dengan itu, Akta Hak Cipta (Pindaan) 1997 diwujudkan bagi melindungi hak
cipta intektual pengeluar multimedia melalui pendaftaran produk di internet,perlesenan dan
pemerolehan royalty. Di samping itu juga, akta ini melindungi dan menjaga bahan-bahan
perantaraan seperti program komputer, teks, gambar rajah, foto, imej dan lain-lain yang
dilindungi oleh akta hak cipta.
v.

Masalah menghasilkan pembelajaran secara talian

Penghasilan bahan pengajaran secara talian di kalangan guru masih lagi di tahap yang rendah.
Ini disebabkan kebanyakan para guru tidak mempunyai pengalaman untuk membina laman

26

web. Ini diakui melalui kajian Foong (1999) menunjukkan hanya 12.5% daripada guru di
Selangor mempunyai pengalaman dan pengetahuan merekabentuk laman web. Kekurangan
kemahiran ini telah membataskan guru untuk menghasilkan bahan pengajaran secara talian.
Selain itu, penyediaan pembelajaran secara talian memakan masa yang panjang berbanding
penyediaan pengajaran secara traditional. Kajian yang dijalankan oleh National Education
Association dalam Weiner (2000) terhadap guru-guru di Amerika mendapati 43% guru
menyatakan penyediaan untuk pembelajaran secara talian memakan masa yang lebih lama
kerana beban kerja tambahan yang perlu dilakukan seperti merekabentuk laman web, siding
video dan membalas e-mel. Tambahan pula beban kerja ini tidak diikuti dengan kenaikan
gaji.
Beban tugas utama yang dihadapi oleh para guru adalah menyediakan tugasan secara talian
dan membalas e-mel pelajar. Mark Kassop dalam Weiner (2000) menyatakan seorang guru
yang menyediakan pembelajaran secara talian untuk 20 orang pelajar menerima 80 sehingga
90 respons daripada pelajar-pelajarnya. Tugas membalas emel pelajar memakan masa yang
lama kerana ia melibatkan penulisan yang bertaip. Ini berbeza dengan pembelajaran yang
dijalanakan di dalam kelas di mana pengajar perlu memberi penerangan dalam pengajarannya
secara lisan dan respons daripada pelajar dapat diperolehi secara spontan dalam kelas. Kajian
yang sama juga mendapati 83% daripada guru menghubungi pelajar sekurang-kurangnya satu
kali seminggu melalui emel dan kebanyakan masa kadarnya lebih daripada 1 kali (Weiner,
2000).
vi.

Kekurangan peralatan

Kajian yang dijalankan oleh Sunal (1996) mendapati masalah utama penggunaan internet
daam pengajaran ialah keperluan untuk menambah akses internet seupaya proses pengajaran
dan pembelajaran berjalan dengan lancar. Kajian juga menunjukkan guru memerlukan
kemudahan mengakses internet di dalam kelas. Untuk mencapai tahap penggunaan yang
optima, beberapa komputer diperlukan untuk kegunaan di dalam bilik darjah. Mengikut
McKenzie (1996) yang menyatakan guru memerlukan 6 sehingga 8 unit komputer di sekolah
rendah dan 10 sehingga 15 unit komputer di sekolah menengah untuk membolehkan program
berasaskan teknologi dilaksanakan dengan berkesan di sekolah. Namun

demikian,

kemudahan ini sukar diperolehi kerana kebanyakan sekolah hanya menawarkan akses internet
untuk satu atau sua komputer yang terletak di perpustakaan atau makmal komputer sahaja.

27

Penyusunan demikian akan menyebabkan tahap penggunaan internet masih rendah dalam
pengajaran dan pembelajaran. Penggunaan internet menjadi sukar kerana tidak terdapat
komputer dalam kelas. Ini adalah disebabkan kekangan peruntukan kewangan untuk membeli
komputer dan membuat penyelenggaraan komputer.
vii.

Pelajar menjadi pasif dan kurang berkomunikasi

Penggunaan internet walaupun ada kebaikan terdapat kekurangan dimana pelajar yang selalu
mengakses internet lebih tertarik untuk duduk di hadapan komputer tanpa memikirkan
kehidupan sosial samada dalam keluarga dan masyarakat. Senario ini akan menyebabkan
pelajar menjadi pasif dan kurang berkomunikasi apabila berhadapan dengan orang ramai;
sedangkan