WACANA BHINEKA TUNGGAL IKA DALAM BUKU TE

!" "
!
#

$

% & '

"

!

( #

.

-

-

-


.

-

! "

.

#

"

$%%&
"
"

"
! "


'

/
-

/'0

$%%&

(

.

)

1

"

!

"
/
*
*

*

"

*
*

-

*

"

*
*

+ "

!

*

*

*

*

-

*

*

,


+

,

2

-

%

#
#

#

*
!

) *
# &

#
(
&
%
$ (

!

&
%

* !
#

* *
% ! &
+

!


,
6

7

4

- ./0

#
# &# !
*
% !
!
% % !
&
* !
*
#
#

!
#
* ! %
) *
*
&
!
* !
%
#
#
# & #
& # !
*
*
#
12 3

- 0 4 /. /5


47

3

*
* * !
* !
8
%
# "
*
#
*
#
* * !
*

(
!
& !

#
&

#
% !
&
% #
!
#

#
+

8

8

*

!!


#

22.
#
& * #
#
&
&
8
$ &
$
#
* !
#
#
# #
!
* !
!
!
*
!
& * #
&
! * !
!
&
* %
#
* !
*
#

!
#
%
#
## &
*

#

! #
%

# &
#
(
&
*
+
* *
+

&
*
*

;
&

%
&
% !&

&

#
!
% *
*
% ! *
*# !

%

A B# %
##

#
%

*
8

;

8
*
&
!
&
*
8
*

&
*

;

!

@# #

& #
#

!
&

% !
&
* !
9 :
& *
< 9 :
#
& !
& ##
< 91:
!
&
* !
$
< 90:
#
#
8
< # 9/:
# !
&
#
! 8 ! %
& % 8 !
* !
*
*
!
& %
!
* ! 9 :
& ! * !
# & !
#
##
< 9 :
&
(
#
!
< 91:
(
( &
&
< #
90:
&
(
#
8
8
!
&

*

% !
&
$
*
9
- :
! ! &
*
#
*
% !# #
& ! !
$ & #
!
* !
# & *
9
: *
# ! *# !
#
+
&
*
# % !#
&
#
*# ! % +
&
&
&
% !#!
& #
& # #
#
#
!
#&
#
*
*
&
% !
#
&
"
##
* #
#
&
%
#
+ #
#
##
9+
:
"
( 9
-/ :
% *
*
( ( % ! * * #
# !
*
& ##
% *
#
!
& 8 ! %
!
* $
#

@

*
!&

"
6
##
9 22.- 1: # #
8 ! # &
*
!
% !
& *
&
&
!
8 9
: #
8
8
9 &
:
&
##
#
&
! & ##
% # !! &
&
%
* ! & *
# * ! # &
*
#
& !
8
*
!
# * * ! = *
* * &
% ! &
#
&
& %
*
%
9 : *
8
%
*
*
# & #&
!! ! $ *
(
#
#
# &
!
!!
* &
< 9 :
& 8
&
%
!
&
*
& ##
#
&
% ! *
(
< 91: & %
#
%
!
$
&
!
&
* ! % !
#
< 90:
& !
&
&
&
!!
& #
>
? #
#
& #
&
% ! *
&
< 9/: (
4

&
*
C
!
+
!
9C+ :
< #
9 : #
!
! * 8
&
&
#
% !
9 22.- 0 /:
"
@ $
9
- : >
"
? #

#
#

!
!
! *

%
&
#
8#

8

;

$

#
#
# !
&
! & ##
#
#
*
#
#
# % & * #
#
&
! 8 %
#
*
(
*
#
&
! & ##
#
&
#
&
8 6
# # ! &
B! " %
9
- : * $
&
! &
#
! #
&
!
#
*
% # & #& #
#
!
# &
#
#
$
* ( *
&
(
*
&
#
!
% ! *
8
#
; ! #
*
# & #& # ! * ! $ (
% !
&
#
#
!
@ (
#
#
! # !
! # &
!
&
& *
&
# %
;
&
! & *
&
#
# &
&
% !
#
& *

.

%

&
(
! &
( %
&
#

@ (
$
(

*%
$ (
##
#
*

# &
#

!
#
#
&
#
#
*
)

%

&
*
@ (

&
% !
#

&
% ! *
$ (
#& #
&
#
!!

# & #
# #
# !
#

!
"
&

*
!
#
#
$
% !
*

%
%
!! #
# & #
$
! *
# & #&
#
% )
% !
&
* !
# $ (
!
#&
#
% ! *
;
&
*
% !
$ (
!
#
#
% ! *
%
&
& ##
6
*
#
*
#
% !
&
& #
*
&
& ##
&
!*
! *
*
" #
9 224:
# &
*
*
&
#
#
!
*
&
#
"
)
@
9
: % !
!
* * !
#
!
!
% !
( #
*
&
# 24/
%
#
D
&
#
6%
$
9
:
!
(
$ (
#
!
% !
# &
#
*
% ! #
* ! & !!
#
#
( #
! #&
6
&
% ##
!
B! "
%
9
1: % !
!
(
#
% !
#
&
*
# #
@ (
# !! &
! #
#
*
#
!& *
!
* !
$ (
!
#
#
! &

47

3

!
6
#

#
* #
!
&
$
9
1: % !
* $ #
!
! #
#
&
# #
24/ 220
!
$ (
#
*
! &
#
#
9 0: % !
$ &
$ (
#
*
! #& !
&
& ##
% ! #
&
* ! &
#
&
% !
!
!
#
*
# % ! (
& 8
*
!
$ (
+
!!
!
&
* %
!
+
!!
&
% !
! &
!#
* * ! # *
!
#

@

%

A B# %
* #
#
! *

#

%
!
!

*
)
@

#

%
*

*
+
$ (
*
%
#
# &

!

#

*

#
* %

!
+
!!
# & *(
*
"
#E
+ ! )
C
+ !
! $ #
# ! # ! +
)
#
!
*
*
9
" FF
- 4 :
* %
*
(
#
#
2/
!
* ! !
* %
+
!!
# & #
# ) *
! "&
+
!!
(
8
! # !
9* ! :
9
: #
9 :
! &
*
%
!!
*
* !
!
% !#
%
" &
"
&
* * #
& !
#
!
*
# &
# & * # & !
* %
*
#
# 8
! # #
# !
#
2/
% *
&
#

+
&
%

-*
# &

#
#

! * !
)
- * * #

&

!

&
!

&
%

!

&
#

+

!
&

#

$
&
& * #

&
)
&
#&
&
3 &
#
& & !
#

#

"
!!

B!

#

- 2/: +
! *
# ! * # %
%
# &
# #
!

!!
! #

*
%

# &
!#!

C

&

&
F &
#
#
*

*

#
##

- #
?

*
%

#

!!

9
&

! &
% !
!

#
* !
* ! #
+

#

&
#
!
#
#
# !
%

&
;
% #

&
#
& #
* !
F &
& #

F !

@# #

#

&
$ (

&

*

#
$ (
@ (
#
! ( & # & # & F * ((
9 /-14 : % !
! ! &

4
"
"

/

"

8
B*#
!
! &
!!
% # &
$ (
!
>
@ (
$
(

9
/-G
:
$
!! & * !
% ! !
!
?
%
% !
&
#
#
*
#

2

@ (
% !

#

#&
!! &

&

* !
#

$

(
!
&
#

@ (
&
!!
! & # !
#
&
& * ( %
# !
!
& *
3 %
9
-40 4/:
% *
* $
@ (

*

*#

!& # !
% ! *
*
% !
#
$ (
#
#
% !
#
# # * *
8 % ! #*
# * *

!
* #
#
#*

#

*
)

%
# ! !
H I* *
&
#
*
*

@ (
#

&

# &

*
&

!

&

#
&

& ! !
!
# !
(
&
& # * !
!
&
&
! !
#
&
#
$ (
3 %
9
:
! ! &
* $
#
# ! &
$
%
&
&
# &&
$ #
% #
&
;
! 8 ! # #& # ! * !
#
$
# &&
$ % !
#
#
* #
*
*
$
!
#
&
$
#
& &
8
# #& !
*%
%
!!
!
#
#
#
$ (
:
! !
&
*%
&
% !# # & &
&
$ #
&
:
#! *
#

!
&
&

&

&
9#
3 %
* $
$ ! !
! #
! &
%
:* !
* !

* !
1: * !

&

$

3 %
* %
## 8
&
* !
$ (

# !
#
% !#
(
#
*
%
&&
# # &
& # &
8
&
$ % !
#
&
8
9
- 4 .:
*
!
!
* !
8
#
# &
&
& !
!
#
#
&
+

#

&
&

$ (
*

*
&

$ #
&

&
$ (
#
!
&

6
(

#
&
!
6

%
% #
# !

*
%

&

* !
! 8 #
#
%
!#
*

#
! #

!! &

!

#

8 # !
$ (
F !

&
*
@ (
#!
#
9#
3 %
* $ *
*
&

&
!!

&
#

$
# !
&
* !
*%
%
&
*
% !
&
$
- 14:
! ! &
& # #
% * 8
#
* &
*
% !
! * & !
& #
(
#
&
$ )
#
* !
# !
)
% #
!
#
#
# $ (
% !
&
*%
&
$ ! !
&
! F &
*
!
#
# !
% ! *
%
&
& ##

47

3

+

%

&

#
*

!
+ 3

#

#

#
)

J

*
#
&
*
!
&
# * # %
# !
&
* # %
! ) #
%
#
!
& !
*
!
* # % % !
&
% *
# % % !
#
*
% ; !
#
*
%
* !
&
* !
#
#
B#
& + 3
)
J
#
9J
:% !#
&
& #

#

#
*

!
&
#
#
(
#
#
#
#
(
#
&
!
% % !
& #
+
!!
#
# &
#
% # % !
& #
!
$ (
% ! #
* !
(
! 9 22.: % !
#
#
&
&
#
&

# !

)
#
#

#

+ *
#
!!

&

* #
D#
#
( #

&
%

* * !

!!
%
!

!# &
# !
+
& *
!
&
&
*

*
* %
** * $ *
+ #

%

@

** * # *
! & *
#
!
(
& #
** *
% !
*
% & !
6 #
% !
!
*
#
*
%

%

%

A B# %

) *
&
%
* !
!&
!#
# !

!

@# #

#&

#
! &

! % !
& # ! !
%
# & # ! ! #
&
#&
* ! *
! *
C *
*
8
*
#
B
% C#
#
9#
K
*
/:
% *
! *
* ! &
#
8
& #
!
#
%
#
& # ! !
& #
&
*
$ ! *
&
!
#
!
% ! #* !
*
K
*
9 /:
% * ! *
* !
* !
* ! #
$ % ! ! 8 % !
! * *
* ! &
% !
!
#
*
!
"
% !
* !! *
*
!
!
L
&
!!
!! * # J
# &
#
&
#
&
* # %
#
& # ! ! * &
&
!
* ! ! #
! *
"
K
* 9 /: &
!
! 8
& # ! !
*
*
& #
*
%
& *
% !
&
&
"
% !& # $ * #J
#
!!
& # # # !
./ *
% ! * * # C *
&
% ! *
#
% *
!
%
# #
&
& # ! !
*
&
!% !
# &
&
&
! #
&
# &
* # %
& # ! !
! * &
#
#
&
!
% ! # & #
+ *
!
!
!! ! &
!
B!
!
*
# *

* !
& # ! ! % !
! * !
K
#
#
=
! ! 8
&
% !
!
!
# %
*
K
* 9
/:
% *
* $ # ) &
#
* #
J
*
* # % % ! ##
!
&
& # ! ! % ! !
% *
!
# * # %
" %
#
*
# &
* !
!
! % ! #
* !
& !
!
*
" %
#
#! *
!!
* * !
*
& *
*
5
@
9#
" !
2. :
&
* # %
&
#
! # & & !
* # %
!
& # $
#
* # %
*
* !
+ * ! *
* # %
% !
*
* !
#
&
*
* # %
# !
* # %
!
#
&
#
*
* !
(
#
!
96 # + # : &
!!
*
* * ! *
% K # + * #
K # * (
+ # % !#
# # ! *
& #
8
8 (
+ #
( #
*
!
*
&
& # *
# % !
&
*
#
#
!
#
9 2. :
! !! & *
& + * # % !
% & & #
*
#
* !
( &
* # %
% !#$
%
*
* # %
% ! # #
&
*
* !
8 M 9 2. :
% * * $
#
# %
* !
#
* # %
%
* ! 6 *

!
# %

*
*

!
! *
9# 8 :
* # %
B
* # %
% ! #
!
# & #
#
# & #
# ! &
* # %
% !
B# #
!
% !# &
#
#
&
* %
&
*
& %
* # %
= *
8 M 9 2. :
% *
* $
&
& ( &
* # %
*
# (
# # #
B
* # %
*
% #
!
#
#
%
% !
*
#
*
%
& # ! ! #
$
&
% !#
!!
* % & # ! !
!# !
& *
#
& #
%
*
*
* # %
*
% !* * # # !
%
F # 9 /:
&
&
!
!
#
!
!
% ! #
!
!
#
%
#
!
! # #
!
! #
!
& # &
% ! #
&
%
% !*
* #
+
!!
! # &
#
* !
&
" !
9 /:
%
* * $ &
#
* !
#
+ ! %
%
! &
% !*
% #
&
! *
# &
%
* $ #
# &
!
! # !
& ( %
& ( %
#
!
!
% !*
* # * #
F # 9 /:
&
* ! &
# ! % !
! !
!
&
*
#
# & $
$
%
* * !
*
! *
; !
#
#
&
*
*

3

!

#

&
% !#
!
#
# !
"
&
&
*
% !
( #
*
"
! ( & #
%
#
%
!
&
!! *
!
*
# %
* !
# % #
&
%
9"
/:
) !
( #
* * % ! #
) !
*
* % # &
(
&
8
&
# * * & * !
#!
*
* $ & * #
!
*
(
8
) !
* # %
#
!
#
%
) !
% !
* !
#
&
% ! &
!
#
*
!
!
!
)
!
#
!
% # &
* # *
* !
& #
6 # + #
;
%
!& !
* # %
6
# + #
#
#
&
&
%
# &
!
!
#
* # %
* ! (
%
& #
#! *
# % !
&
!
#
& ( %
# &
% !
!
!
6 #
&
+ #
B!
6 # # + # % ! *
* ! #
!
(
% !
#
* * # # !
#
!
%
+ !
&
% !
# # !
!
% !
#
*
* ! #
#
;
%
!
%
&
*
!
! *
* $
!
!
& ( %
%
*
%
#
!
#
% #
# $
; !
#
&
%
!
!
# * # % #
#&

# % !
* ! &

47

@

%

A B# %

!

@# #

" M # 9 /:
% *
*
% !
#
&
!
#
* !
#
%
* # $
&
$
% $
* !
# !
# !
$
* # % #
#
%
# !
#& *
# B!
9 /:
% *
* $ &
& # $
#
#
#
& *
!
# &
8
8
% ! #
*
#
@
#
% ! # # *
#
#
(
# #!
# !
*
*
% !
! #
* ! (
#
$ % !* $ $
&
% !
8 # & #
8
*
#
* * !
&
# &
&
* # % #
&
* !
(
#
*
&
!
! *
* $ & % *
#
$ #
# !
#
# !
&
% !
& #
$ % ! % ! #! *
)
! !
# !
K
(
"
*
# F
%
% ! *
#
6 #
+ #
& #&
#
#
# !
+ !
&
# !
;
"
#
C
% ! #
%
* # $
# !
(
(
!
8
* # %
%
!
!
; ! #
#
8 # &
#
# ! #
%
)
!
!
( #
! #
! * ! +
!!
% !
#
K
* 9 /:
% *
* $
* !
* !
$
B
# 3 &
# & #
* # J % ! #
# # ! * !
$

1

%
&
& #

!
/

%

!
#

(

& #

*

#

#

!

"
!
& # !
!

&

!
) #

#
!
&
!
#
# ! * ! * ! 3 &
%
+
#
+ ! * ! 3 & % ! #
!
#
(
! 8 #
*
"
#!
*
* ! * ! % !
#
!
(
*
%
& #
* ** * *
% * % #*
!& * #
* !
& #
% !
# ! * !
+
#
% !
#
& * #
#
* #
# &
* !
% ! $
#
%
& * #
#
#
% !#&
&
9+
# : ;
*
&
& # #
* ! !
!
%
% !&
!
#
!
! 3 &
* # # !
! &
!
#
!
B !* # # !
!
!
* #
&
& % !
! 8
! * !
&
&
!
& * #
#
# & # !* $
!
!
* # %
# #
% !
#
& * #
#
*
%
+
!!
# &
#
& * #
&
& * #
! #
&
#
&
#
) #
&
%
!
$ % #
$ %
% ! *
#
#
6 # + #
+ * &
# &
( (
&
&
" &
&

0

#
!

!
!

#
!& !
& !
#! *
#
&
! % &
#
$ #
#
" #
6
&
&
8 % ! &
#
* !
#
B
+ $ #
9
/:
% *
* $
&
& #
& *
# * $ * !
#
*
) *
*
*
! *
) *
#
* ! % #
8
*
= *
% *
* $
* !
#
#
#
*
#
!
%
*
# !
! 8 % !
!
* !
&
&
% !
*
# !
#
! #
$
$ % !
#
& #
&
#

#
#
%
#
& !
# *
##
+
% !#
%
#
*
#
* $
#&
#
#
!
% ! *
8
#
&
#!
# !
&
!
% ! & (
%
&
*
# #
&
$ ) !
#
% !
# &
!
* !
&
#
*
!! *
* $
!
!
&
#
% !* *
#
*
& #
% !
#
&
&
#
%
!
*
"
+ $ # 9 /: &
&
#
8
* $
*
% !&
#
#
*
* !
B#
#
*
* $
* ! #
*

"
&
! #

*

%

!

!

47

3

# &

%
&

!!

#

@

%

!!

!
#

*
" M 8 9 /:
% *
* $
& !
&
% ! *
!
! *
*
*
#
#
#
"
% 8
* &
! #
!
!
!
#
!
!
&
!
#
*
% !* !
) *
!
#
! #
& !
! # &
#
* !
*
# & # !
* !
*
$
* * !
% #
!
# ! *
% !
#
& ##
+
&
#
* ! % ) * !
#&
! # ( (
#
" #
"
&
% !#
#
&
!
#
*
*
!
#
&
! % *
!
!
* !
# &
% !
*
I
% #
)
# *
* $
#
* !
# !
&
&
!
#
&
! #
) #
%
!
!
#
* # %
# !
+
!!
#
!
)F "
#
)
>
#
&
#
#
# &
* !
#
! # &
(
#
!
* ! ?

!
#
#
#

#

!
* !
# 8

&
)
*

!
* !

#

*

(

* !
+

&
*
D
%

!
%
* # %

&
#

&
#
8
*
#
&

#

*

!
#

%

&

#

%
=
* ! &

#

@# #

!
!
!!
* * !
* !
D&
D
&
#

!
*

#

! ! 8
&
%
# & # ! !
*
! *
#
;
&
! *
#
% !
#8
* # %
+
!!
! # &
#
&
#
) #
&
! %
#
(
!& !
) *
# #
* ! * !
# &
#&
! &
% !
*
+
!!
#
%
&
* !
# * # %
* ! &
!&
% !#
% ! &
#
&
#
#
!
&
##
#
*
#
#
% ! &
!
&
# % !
*
#
& % !
#
!

$
B*

)

!!
#

!

#
&

)

+
* %
8

A B# %

/ >)
#

!
/ -

?#
*

+

&

B!

"
+

*
#
#

#!
) * !
:N +

N+
!!
)
#
)

!!
9 *
#
+

/

6'
6 ; &
+ $ #

B
,

K

+
-; &
20
/ ' "
" +

)
"

-

$

2

#
'

B !
- !
$
@
>6
!
8 6
%
G +
# (
(
(
8 (?
,
9
J
22 .
>
+
#
"
! B
2
;
)
?
# *
-

,8
'

" #

;

3 %
(
6

6

" M

" !

" !

" M

224
E !%

-

'

#
'

/

-)

B

.
//
, 0
+
+
/
+
#
&-DD*
& # D
D 4D D
! 8 *
&
#
D #
/ B!
&
//
( "
3
,#
.
.
.
E !%
- B F LL " #
2/
!= * !
!
-

0

=

;

-

#

#
*
E !%

" %
@
8

+

/

K

*
,=

+

.
/ 7

*

-

)
) &
+
/ '

& %B
8
#
:

%

0 O 2.0#
#

0
3
,.
0
'
E !%
- =)
!
22. 5
. " =
# -= !
#
.
0
3
&-DD
+
#
$$$D ( *# ( D# (D0/... 04D;
*
6
# #
2 "
&
41
6
. ?
##
;
F !
! * ! "
)
8 #
;
+ ! ? #
"
+
@ # %
#
B
@
B#
93# : / '
,'
/
+
E !%
-I *
8 B
/
+
+
,/
/+ # !- " L
2. >5
7
#
)
# & + !
?#
B%
# +
;5
7
<
%
/ +
#
.
,
:
.
0
* +
) &
# "
/ >
9# : #
?
#
B*#
* # #
"
# +
)

"

F !

F
/ >K ( ; (
B %
3# (
-BF
$=
?#
" :
4/
1 1 /O0
F #
/ +
+
-'
)
+
0
)
E !%
- 6
" F
:
.
+
# " FF
B
/ >" #
K
B ? #
B*#
* # # "
# +
)
)
* +
) &
8 M
2. >
5
7
#
) * # %
? #
B%
#
+
;5
7
<
%
#
2. >5
7
#
)
# & + !
?#
B%
# +
;5
7
<
%
.
= # F
#!
@
>@ (
#
!
!
#
+
3
9+ 3:
"
!
B
9 "B:>
# # *
*
"

47

3
@

")
#
)

>@ (
#
##
- B
& # +
*
; #
=
?
# # *
#

!

#

@

%

A B# %

!

@# #

!
@ (
##
24/
-

4