Pengaruh Perbandingan Sari Wortel Dengan Bubur Labu Siam Dan Jumlah Pektin Terhadap Mutu Vegetable Leather

66

Lampiran 1. Data pengamatan kadar air (%)
Ulangan

Perlakuan

1

B1P1
B1P2
B1P3
B1P4
B2P1
B2P2
B2P3
B2P4
B3P1
B3P2
B3P3
B3P4

B4P1
B4P2
B4P3
B4P4
Total
Rataan

2

9,453
10,440
10,573
10,785
10,010
10,475
10,662
10,961
10,181
10,964
10,974

11,009
10,940
10,866
11,284
11,626

9,539
10,369
10,637
10,893
10,165
10,448
10,705
11,007
10,461
10,714
10,714
11,114
10,669
10,964

11,367
11,587

Total (%)

Rataan (%)

18,992
20,810
21,211
21,679
20,176
20,924
21,368
21,969
20,642
21,678
21,689
22,124
21,610

21,830
22,651
23,213
342,57
-

9,496
10,405
10,605
10,839
10,088
10,462
10,684
10,984
10,321
10,839
10,844
11,062
10,805
10,915

11,325
11,606
10,705

Daftar Sidik ragam kadar air
SK
Perlakuan
B

db
15
3

JK
7,3233
2,9756

B linear
B kuadratik
B kubik


1
1
1

2,8977
0,0634
0,0144

P
P linear
P kuadratik
P kubik
BxP
Galat
Total

3
1
1

1
9
16
31

3,8482
3,7118
0,0963
0,0402
0,4995
0,1842
7,5075

KT
0,4882
0,9919
2,8977
0,0634
0,0144
1,2827

3,7118
0,0963
0,0402
0,0555
0,0115
0,2422

F Hit
42,40
86,15
251,70
5,51
1,25
111,42
322,41
8,36
3,48
4,82

**

**
**
*
tn
**
**
*
tn
**

F 0.05
2,35
3,24

F 0.01
3,41
5,29

4,49
4,49

4,49

8,53
8,53
8,53

3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 3667,33

KK = 1,002 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

67

Lampiran 2. Data pengamatan kadar abu (%)
Ulangan

Perlakuan

1
0,747
0,853
0,897
0,885
0,823
0,833
0,882
0,893
0,858
0,868
0,894
0,924
0,875
0,883
0,887
0,946

B1P1
B1P2
B1P3
B1P4
B2P1
B2P2
B2P3
B2P4
B3P1
B3P2
B3P3
B3P4
B4P1
B4P2
B4P3
B4P4
Total
Rataan

2
0,786
0,844
0,835
0,879
0,823
0,839
0,878
0,884
0,867
0,878
0,867
0,890
0,873
0,878
0,907
0,929

Total (%)

Rataan (%)

1,534
1,697
1,732
1,765
1,646
1,672
1,760
1,777
1,726
1,746
1,761
1,814
1,748
1,761
1,794
1,875
27,817

0,767
0,848
0,866
0,882
0,823
0,836
0,880
0,888
0,863
0,873
0,880
0,907
0,874
0,880
0,897
0,937
0,869

Daftar Sidik ragam kadar abu
SK
Perlakuan
B
B linear
B kuadratik
B kubik
P
P linear
P kuadratik
P kubik
BxP
Galat
Total

db
15
3
1
1
1
3
1
1
1
9
16
31

JK
0,0440
0,0150
0,0149
0,0000
0,0001
0,0227
0,0227
0,00005
0,00003
0,0063
0,0042
0,0482

KT
0,0029
0,0050
0,0149
0,0000
0,0001
0,0076
0,0227
0,00005
0,00003
0,0007
0,0003
0,0016

F Hit
11,20
19,03
56,73
15x10-4
0,35
28,95
86,59
0,18
0,09
2,67

**
**
**
tn
tn
**
**
tn
tn
*

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 24,18
KK = 1,861 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

68

Lampiran 3. Data pengamatan kadar vitamin C (mg/100mg bahan)
Ulangan
Perlakuan
Total (mg/100g) Rataan (mg/100g)
1
2
12,554
13,433
25,987
12,993
B1P1
14,439
27,812
13,906
13,372
B1P2
15,961
16,428
32,389
16,195
B1P3
17,021
35,498
17,749
18,477
B1P4
15,798
14,715
30,513
15,257
B2P1
16,077
16,082
32,160
16,080
B2P2
16,083
34,197
17,099
18,114
B2P3
18,821
38,749
19,374
19,928
B2P4
17,717
36,244
18,122
18,527
B3P1
20,680
17,190
37,870
18,935
B3P2
19,394
39,398
19,699
20,004
B3P3
20,558
20,517
41,075
20,537
B3P4
22,890
41,194
20,597
18,304
B4P1
21,294
21,743
43,036
21,518
B4P2
22,345
21,634
43,979
21,990
B4P3
22,856
44,885
22,442
22,028
B4P4
584,985
Total
18,281
Rataan
Daftar sidik ragam kadar vitamin C (mg/100mg bahan)
SK
db
JK
KT
F Hit
15 245,5845
16,3723
11,28
Perlakuan
3 188,3216
62,7739
43,28
B
187,4789
1
187,4789
129,27
B linear
1
0,6541
0,6541
0,45
B kuadratik
0,1886
1
0,1886
0,13
B kubik
3
48,6265
16,2088
11,17
P
1
48,2795
48,2795
33,29
P linear
1
0,3409
0,3409
0,23
P kuadratik
1
0,0061
0,0061
42x10-4
P kubik
9
8,6364
0,9596
0,66
BxP
16
23,2043
1,4503
Galat
31 268,7889
8,6706
Total

F 0.05
**
**
**
tn
tn
**
**
tn
tn
tn

F 0.01

2,35
3,24

3,41
5,29

4,49
4,49
4,49

8,53
8,53
8,53

3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 10.694,00
KK = 6,588%
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

69

Lampiran 4. Data pengamatan total soluble solid (oBrix)
Ulangan
Perlakuan
Total (oBrix)
1
2
37,453
39,965
77,418
B1P1
37,490
75,455
37,965
B1P2
37,985
35,973
73,958
B1P3
36,446
73,886
37,440
B1P4
39,480
37,292
76,772
B2P1
38,089
36,470
74,559
B2P2
37,465
72,415
34,950
B2P3
34,304
72,270
37,966
B2P4
38,297
74,756
36,459
B3P1
37,974
35,958
73,932
B3P2
37,946
70,908
32,962
B3P3
34,457
34,458
68,915
B3P4
36,458
73,908
37,450
B4P1
36,949
36,272
73,221
B4P2
32,461
37,446
69,907
B4P3
34,983
68,646
33,663
B4P4
1170,925
Total
Rataan
Daftar sidik ragam total padatan terlarut (oBrix)
SK
db
JK
KT
F Hit
15
49,33
3,29
1,06 tn
Perlakuan
3
17,76
5,92
1,91 tn
B
17,30 17,30
5,59 *
1
B linear
1
0,11
0,11
0,04 tn
B kuadrat
0,35
0,35
0,11 tn
1
B kubik
29,26
9,75
3,15 tn
3
P
28,38 28,38
9,17 **
1
P linear
0,15
0,15
0,05 tn
1
P kuadrat
1
0,73
0,73
0,24 tn
P kubik
9
2,31
0,26
0,08 tn
KxP
16
49,52
3,09
Galat
31
98,85
3,19
Total

Rataan(oBrix)
38,709
37,727
36,979
36,943
38,386
37,279
36,208
36,135
37,378
36,966
35,454
34,457
36,954
36,610
34,954
34,323
36,591

F 0.05 F 0.01
2,35
3,41
3,24
5,29
4,49
8,53
4,49
8,53
4,49
8,53
3,24
5,29
4,49
8,53
4,49
8,53
4,49
8,53
2,54
3,78

Keterangan :
FK = 42,845
KK = 4,808 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

70

Lampiran 5. Data pengamatan kadar serat kasar (%)
Ulangan
Perlakuan
Total (%)
1
2
1,997
2,018
4,014
B1P1
2,187
2,183
4,370
B1P2
2,200
2,308
4,508
B1P3
2,308
2,400
4,708
B1P4
2,168
2,192
4,360
B2P1
2,199
2,199
4,398
B2P2
2,309
2,206
4,515
B2P3
2,309
2,408
4,717
B2P4
2,125
2,082
4,207
B3P1
2,194
2,188
4,382
B3P2
2,362
2,329
4,691
B3P3
2,355
2,369
4,725
B3P4
2,106
2,125
4,231
B4P1
2,198
2,198
4,396
B4P2
2,327
2,373
4,700
B4P3
2,437
2,412
4,849
B4P4
71,771
Total
Rataan
Daftar Sidik ragam kadar serat kasar (%)
SK
db
JK
KT
15 0,4011 0,0267
Perlakuan
3 0,0222 0,0074
B
1 0,0190 0,0190
B linear
1 0,0015 0,0015
B kuadratik
1 0,0018 0,0018
B kubik
3 0,3467 0,1156
P
1 0,3449 0,3449
P linear
1 0,0007 0,0007
P kuadratik
1 0,0011 0,0011
P kubik
9 0,0322 0,0036
BxP
16 0,0240 0,0015
Galat
31 0,4251 0,0137
Total

F Hit
17,81
4,93
12,63
0,98
1,18
77,00
229,81
0,46
0,73
2,38

**
*
**
tn
tn
**
**
tn
tn
tn

Rataan (%)
2,007
2,185
2,254
2,354
2,180
2,199
2,258
2,358
2,103
2,191
2,346
2,362
2,115
2,198
2,350
2,424
2,243

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 160,97
KK = 1,727 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

71

Lampiran 6.Data pengamatan nilai pH
Ulangan
Perlakuan
1
B1P1
4,42
B1P2
4,51
B1P3
4,30
4,22
B1P4
B2P1
4,40
4,32
B2P2
4,11
B2P3
B2P4
4,29
4,25
B3P1
B3P2
4,15
B3P3
4,20
B3P4
4,12
4,34
B4P1
B4P2
4,12
B4P3
4,21
B4P4
4,21
Total
Rataan
Daftar Sidik ragam pH
SK
db
JK
Perlakuan
15 0,1542
B
3 0,0680
B linear
1 0,0601
B kuadratik
1 0,0079
B kubik
1 0,00002
P
3 0,0461
P linear
1 0,0452
P kuadratik
1 0,0005
P kubik
1 0,0004
BxP
9 0,0401
Galat
16 0,2506
Total
31 0,4048

2
4,41
4,14
4,20
4,09
4,16
4,09
4,27
4,06
4,14
4,21
4,14
4,20
4,02
4,21
4,12
4,12

KT
0,0103
0,0227
0,0601
0,0079
0,0000
0,0154
0,0452
0,0005
0,0004
0,0045
0,0157
0,0131

Total

Rataan

8,83
8,65
8,50
8,31
8,56
8,42
8,38
8,35
8,39
8,36
8,35
8,32
8,36
8,33
8,33
8,32
134,75

4,41
4,32
4,25
4,16
4,28
4,21
4,19
4,18
4,20
4,18
4,17
4,16
4,18
4,17
4,17
4,16
4,21

F Hit
0,65
1,44
3,83
0,50
14x10-4
0,98
2,88
0,03
0,02
0,28

tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 567,39
KK = 2,972 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

72

Lampiran 7. Data pengamatan index warna (oHue)
Perlakuan
B1P1
B1P2
B1P3
B1P4
B2P1
B2P2
B2P3
B2P4
B3P1
B3P2
B3P3
B3P4
B4P1
B4P2
B4P3
B4P4
Total
Rataan

Ulangan
1
49,756
52,494
50,871
50,476
52,494
52,464
52,399
52,467
58,996
58,902
58,847
58,904
59,279
60,594
60,387
65,295

2
51,638
52,492
51,463
51,675
52,492
52,360
52,393
52,302
58,933
58,902
58,870
58,781
62,946
63,394
64,384
61,070

Daftar sidik ragam index warna (oHue)
SK`
Db
JK
KT
Perlakuan
15
652,8864 43,5258
B
3
644,7295 214,9098
B linear
1
605,3434 605,3434
B kuadratik
1
9,7982
9,7982
B kubik
1
29,5879 29,5879
P
3
0,0747
0,0249
P linear
1
0,8020
0,8020
P kuadratik
1
0,4307
0,4307
P kubik
1
0,6758
0,6758
BxP
9
6,2484
0,6943
Galat
16
30,2501
1,8906
Total
31
683,1365 22,0367

Total

Rataan

101,394
104,986
102,335
102,151
104,986
104,824
104,792
104,770
117,929
117,804
117,717
117,685
122,225
123,988
124,771
126,366
1798,731

50,697
52,493
51,167
51,075
52,493
52,412
52,396
52,385
58,964
58,902
58,859
58,842
61,112
61,994
62,385
63,183
56,210

F Hit
23,02
113,67
320,18
5,18
15,64
0,01
0,42
0,22
0,35
0,36

**
**
**
*
**
tn
tn
tn
tn
tn

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 101107,134
KK = 2,4462%
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

73

Lampiran 8. Data pengamatan nilai hedonik warna (Numerik)
Ulangan
Perlakuan
Total
1
2
4,600
4,667
9,267
B1P1
4,533
4,600
9,133
B1P2
4,600
4,600
9,200
B1P3
4,467
4,600
9,067
B1P4
4,600
4,467
9,067
B2P1
4,600
4,667
9,267
B2P2
4,467
4,667
9,133
B2P3
4,467
4,533
9,000
B2P4
4,600
4,667
9,267
B3P1
4,600
4,533
9,133
B3P2
4,533
4,533
9,067
B3P3
4,467
4,533
9,000
B3P4
4,533
4,533
9,067
B4P1
4,533
4,533
9,067
B4P2
4,400
4,533
8,933
B4P3
4,467
4,600
9,067
B4P4
Total
145,733
Rataan
Daftar sidik ragam nilai hedonik warna (numerik)
SK
db
JK
KT
F Hit
1,12
15 0,0750 0,0050
Perlakuan
3 0,0183 0,0061
1,37
B
3,60
1 0,0160 0,0160
B linear
1 0,0006 0,0006
0,12
B kuadratik
0,40
1 0,0018 0,0018
B kubik
3 0,0228 0,0076
1,70
P
4,90
1 0,0218 0,0218
P linear
1
0,0006
0,0006
0,12
P kuadrat
0,10
1 0,0004 0,0004
P kubik
9 0,0339 0,0038
0,84
BxP
16 0,0711 0,0044
Galat
31 0,1461 0,0047
Total

tn
tn
tn
tn
tn
tn
*
tn
tn
tn

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

Rataan
4,633
4,567
4,600
4,533
4,533
4,633
4,567
4,500
4,633
4,567
4,533
4,500
4,533
4,533
4,467
4,533
4,554
F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 663,69
KK = 1,464 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

74

Lampiran 9. Data pengamatan nilai hedonik aroma (Numerik)
Ulangan
Perlakuan
Total
1
2
4,200
4,133
8,333
B1P1
4,133
4,267
8,400
B1P2
4,200
4,267
8,467
B1P3
4,133
4,267
8,400
B1P4
4,133
4,200
8,333
B2P1
4,200
4,267
8,467
B2P2
4,200
4,267
8,467
B2P3
4,200
4,267
8,467
B2P4
4,200
4,267
8,467
B3P1
4,067
4,267
8,333
B3P2
4,200
4,267
8,467
B3P3
4,200
4,267
8,467
B3P4
4,133
4,267
8,400
B4P1
4,200
4,267
8,467
B4P2
4,200
4,267
8,467
B4P3
4,267
4,322
8,589
B4P4
Total
134,989
Rataan
Daftar sidik ragam nilai hedonik aroma (numerik)
SK
db
JK
KT
F Hit
15 0,0336 0,0022
0,49
Perlakuan
0,48
3 0,0066 0,0022
B
1 0,0058 0,0058
1,28
B linear
0,02
1 0,0001 0,0001
B kuadratik
0,14
1 0,0006 0,0006
B kubik
0,89
3 0,0121 0,0040
P
1 0,0117 0,0117
2,56
P Linear
0,04
1 0,0002 0,0002
P kuadratik
1 0,0003 0,0003
0,06
P kubik
0,36
9 0,0149 0,0017
KxP
16 0,0726 0,0045
Galat
31 0,1063 0,0034
Total

tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn
tn

Rataan
4,167
4,200
4,233
4,200
4,167
4,233
4,233
4,233
4,233
4,167
4,233
4,233
4,200
4,233
4,233
4,294
4,218

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 569,44
KK = 1,597 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

75

Lampiran 10. Data pengamatan nilai hedonik rasa (Numerik)
Ulangan
Perlakuan
Total
1
2
4,333
4,600
8,933
B1P1
4,533
4,467
9,000
B1P2
4,467
4,533
9,000
B1P3
4,600
4,667
9,267
B1P4
4,533
4,400
8,933
B2P1
4,400
4,600
9,000
B2P2
4,533
4,467
9,000
B2P3
4,467
4,533
9,000
B2P4
4,400
4,533
8,933
B3P1
4,533
4,533
9,067
B3P2
4,467
4,533
9,000
B3P3
4,467
4,533
9,000
B3P4
4,400
4,533
8,933
B4P1
4,533
4,467
9,000
B4P2
4,333
4,533
8,867
B4P3
4,467
4,467
8,933
B4P4
143,867
Total
Rataan
Daftar sidik ragam nilai hedonik rasa (numerik)
SK
db
JK
KT
F Hit
0,0572 0,0038
0,50 tn
15
Perlakuan
3
0,0139 0,0046
0,61 tn
B
1
0,0111 0,0111
1,48 tn
B linear
0,0000 0,0000
0,00 tn
1
B kuadratik
1
0,0028 0,0028
0,37 tn
B kubik
0,0161 0,0054
0,71 tn
3
P
0,0090 0,0090
1,20 tn
1
P linear
0,0000 0,0000
0,00 tn
1
P kuadratik
1
0,0071 0,0071
0,94 tn
P kubik
0,0272 0,0030
0,40 tn
9
BxP
16
0,1200 0,0075
Galat
31
0,1772 0,0057
Total

Rataan
4,467
4,500
4,500
4,633
4,467
4,500
4,500
4,500
4,467
4,533
4,500
4,500
4,467
4,500
4,433
4,467
4,496

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 646,80
KK = 1,926 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

76

Lampiran 11. Data pengamatan nilai skor tekstur (numerik)
Ulangan
Perlakuan
Total
1
2
2,933
3,333
6,267
B1P1
3,600
6,800
3,200
B1P2
3,833
3,733
7,567
B1P3
4,067
8,400
4,333
B1P4
3,333
3,333
6,667
B2P1
3,733
3,600
7,333
B2P2
4,067
8,400
4,333
B2P3
4,400
8,467
4,067
B2P4
3,533
6,800
3,267
B3P1
3,533
7,667
4,133
B3P2
4,200
4,333
8,533
B3P3
4,333
8,733
4,400
B3P4
4,100
3,833
7,933
B4P1
B4P2
B4P3
B4P4
Total
Rataan

4,000
4,600
4,600

4,267
4,067
4,400

Rataan
3,133
3,400
3,783
4,200
3,333
3,667
4,200
4,233
3,400
3,833
4,267
4,367
3,967

8,267
8,667
9,000
125,500

Daftar sidik ragam nilai skor tekstur (numerik)
SK
db
JK
KT
F Hit
15
5,4475
0,3632
7,64
Perlakuan
1,5098 0,5033
10,58
3
B
1,4758 1,4758
31,04
1
B linear
0,0028 0,0028
0,05
1
B kuadratik
1
0,0312 0,0312
0,65
B kubik
3,6343 1,2114
25,48
3
P
1
3,5701 3,5701
75,10
P linear
1
0,0292 0,0292
0,61
P kuadratik
0,0350 0,0350
0,73
1
P kubik
0,3034 0,0337
0,70
9
BxP
16
0,7606 0,0475
Galat
31
6,2080
0,2003
Total

4,133
4,333
4,500
3,922

**
**
**
tn
tn
**
**
tn
tn
tn

F 0.05
2,35
3,24
4,49
4,49
4,49
3,24
4,49
4,49
4,49
2,54

F 0.01
3,41
5,29
8,53
8,53
8,53
5,29
8,53
8,53
8,53
3,78

Keterangan :
FK = 492,20
KK = 5,559 %
** = Sangat nyata
* = Nyata
tn = Tidak nyata

Universitas Sumatera Utara

77

Lampiran 12. Analisa bahan baku
Analisa bahan baku sari wortel
Komposisi kimia
Kadar Air (%) (bahan segar)
Kadar abu (%)
Derajat pH
Kadar serat (%)
Total padatan terlarut (oBrix)
Kadar vitamin C (mg/100g bahan )

Jumlah
84,87
0,5
6,736
0,92
5,93
12,67

Analisa bahan baku bubur labu siam
Komposisi Kimia
Kadar air (%) (bahan segar)
Kadar abu (%)
Derajat pH
Kadar serat (%)
Total padatan terlarut (oBrix)
Kadar vitamin c (mg/100 g bahan)

Jumlah
95,67
1,73
6,012
1,6
5,47
23,3

Universitas Sumatera Utara