PEMBANGUNAN POLITIK DALAM KONTEKS HUBUNG
PEMBANGUNAN POLITIK
DALAM KONTEKS HUBUNGAN
ETNIK DI MALAYSIA
•Konsep dan sejarah modenisasi
• Konsep pembangunan politik dan pembinaan negara
bangsa
•Politik Malaysia sebelum dan selepas merdeka
•Pendekatan Islam dalam pembangunan politik
1
Konsep Modenisasi
•
•
•
•
•
Modenisasi sebagai suatu proses transformasi atau perubahan
dalam segala aspek kehidupan masyarakat dan negara.
Perubahan yang dialami boleh berlaku secara berencana atau tidak
berencana.
Perubahan berencana adalah suatu proses dimana matlamat,
metode dan ukuran pencapaian ditentukan terlebih dahulu sebelum
suatu perubahan dilaksanakan.
Perubahan berencana inilah yang kemudian disebut sebagai
modenisasi.
Modenisasi dalam pembangunan politik adalah merupakan suatu
proses perubahan secara berencana yang melibatkan perubahan
dalam tadbir urus negara daripada cara lama kepada cara baru dan
terkini.
2
Sejarah Modenisasi
• Dari segi sejarah modenisasi sebenarnya bermula di Eropah
Barat akibat daripada dua revolusi besar iaitu Revolusi Perancis
yang mengubah sistem politik feudal kepada pengasingan politik
pemerintahan dengan agama) dan Revolusi Perindustrian yang
mengubah sistem ekonomi daripada sara diri kepada skala
industri.
• “Render therefore unto Caesar’s the things which be
Caeser’s,and unto God the things which be God’s”
(Luke 20: 25)
3
Modern dan tradisional
4
Konsep Pembangunan Politik
Pembangunan politik merupakan perubahan berencana yang
melibatkan perubahan dalam tadbir urus negara daripada cara lama
kepada cara baru dan terkini.
Perubahan yang dimaksudkan meliputi:
•
Perubahan daripada sistem pemerintahan beraja kepada
pemerintahan raja berperlembagaan
•
Perubahan daripada pemerintahan yang dikuasai oleh orang
Melayu sepenuhnya kepada pemerintahan atas dasar perkongsian
kuasa.
•
Perubahan daripada sistem monarki kepada pemerintahan
berdasarkan demokrasi
•
Perubahan daripada sistem pemerintahan berteraskan Melayu
/Islam kepada sistem pemerintahan berteraskan kehendak
penjajah Inggeris/ demokrasi .
5
Samb..
Perubahan berencana dalam pembangunan politik di Malaysia melibatkan:
• Perubahan struktur politik iaitu perubahan daripada struktur politik yang
bersifat feudal kepada trias politica (pembahagian kuasa pemerintahan
kepada tiga badan yang terpisah; kehakiman, perundangan dan eksekutif).
• Sekularisasi budaya politik iaitu perubahan daripada pemerintahan yang
tidak memisahkan antara agama dan budaya kepada pemerintahan yang
memisahkan antara agama dan negara.
• Penyertaan rakyat secara aktif iaitu perubahan daripada pemerintah /raja
memerintah ikut keturunan kepada rakyat berhak menentukan pemimpin
mereka.
Pembangunan politik dalam konteks demokrasi dianggap sempurna apabila
terdapat komponen berikut:
• Parti-parti politik
• Majlis perwakilan rakyat atau parlimen
• Perlembagaan negara; dan
• Pilihan raya
6
Sistem Kita
7
Matlamat pembangunan politik
Matlamat pembangunan politik di Malaysia membina satu negara
dan satu bangsa yang aman, makmur dan dikagumi oleh dunia.
Negara-bangsa bermaksud suatu wilayah yang mempunyai
sempadan, pemerintahan atau kerajaan dan warganegara atau
bangsa.
Terdapat suatu pemahaman bahawa suatu bangsa harus membentuk
suatu Negara. Malangnya, akibat daripada proses migrasi dan
peperangan atau penjajahan, terdapat bangsa yang tidak
bernegara, atau negara yang tidak berbangsa.
Cabaran membina sebuah negara bangsa:
• Proses migrasi dan perpindahan penduduk
• Penjajahan atau penaklukan
• Gabungan wilayah yang berbeza
• Gabungan etnik yang berbeza
• Gabungan kerajaan yang berbeza.
8
1 Malaysia
9
Proses Pembinaan Negara Bangsa
Proses membina negara-bangsa adalah melalui beberapa kaedah
yang bersifat top-down seperti:
• Penghayatan ideologi negara (Rukun Negara)
• Dasar Pendidikan Kebangsaan
• Dasar Bahasa Kebangsaan
• Dasar Kebudayaan Kebangsaan
• Dasar Ekonomi Baru
• Dasar Pembangunan Nasional
• DSB
Rukun Negara
• Kepercayaan kepada Tuhan
• Kesetiaan kepada Raja dan Negara
• Keluhuran Perlembagaan
• Kedaulatan Undang-Undang
• Kesopanan dan Kesusilaan
10
Dasar Pendidikan Kebangsaan
Menubuhkan satu sistem pendidikan yang akan dapat menyatupadukan kanak-kanak
sekolah berbilang kaum, melahirkan masyarakat yang bersatupadu, berdisplin dan
terlatih serta berusaha memenuhi keperluan negara dan menggalakkan
perkembangan kebudayaan, sosial, ekonomi, dan politik.
Sebelum 1956
1) Menggantikan sekolah vernakular (bersifat perkauman) Melayu, Cina dan India dengan sekolah
kebangsaan.
2) Bantuan kewangan kerajaan kepada sekolah Cina dan India dihentikan.
3) Penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama dan bahasa Inggeris sebagai
bahasa kedua
4) Melanjutkan tempoh persekolahan peringkat rendah kepada enam tahun
Selepas 1956
1) Mentafsir semula maksud sekolah kebangsaan
2) Penggunaan sukatan pelajaran yang sama dan berorientasikan kebangsaan
3) Bahasa kebangsaan wajib dipelajari
4) Sekolah jenis kebangsaan diiktiraf dan mendapat pembiayaan kerajaan
11
Samb…
Dasar Bahasa Kebangsaan
• Bahasa Kebangsaan ialah Bahasa Malaysia dan hendaklah ditulis
dalam apa-apa tulisan sebagaimana yang diperuntukan dengan
undang-undang.
• Bahasa Kebangsaan hendaklah digunakan dalam semua urusan
rasmi
• Bahasa Inggeris boleh terus digunakan dalam tempuh sepuluh
tahun selepas merdeka.
Dasar Kebudayaan Kebangsaan
• Budaya kebangsaan hendaklah berteraskan kepada budaya asal
rakyat rantau ini
• Unsur-unsur budaya lain yang tidak bercanggah dengan budaya
asal rakyat rantau ini boleh diterima
• Islam sebagai landasan budaya kebangsaan
12
Samb…
Dasar Ekonomi Baru
•
Mengurangkan dan membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum
• Menyusun semula masyarakat untuk menghapuskan pengenalan
etnik mengikut fungsi ekonomi.
Dasar Pembangunan Nasional
•
Keseimbangan pertumbuhan ekonomi dengan pengagihan yang
adil
• Pembangunan seimbang semua sektor ekonomi
• Kurang dan hapus ketidakseimbangan ekonomi antara etnik
• Kurangkan jurang agihan ekonomi yang luas.
• Membangunkan masyarakat yang progresif dan menikmati
kesejahteraan hidup
• Memastikan pembangunan negara seimbang dengan perlindungan
alam sekitar.
13
Ukuran pencapaian pembinaan negara
bangsa
Ukuran pencapaian pembinaan negara-bangsa dapat diukur:
• Kejayaan dasar-dasar nasional
• Kekerapan konflik antara etnik
• Kekerapan pilihanraya
• Perbandingan dengan negara lain
• Kebebasan bersuara
• Dsb
14
LATARBELAKANG POLITIK MALAYSIA
SEBELUM DAN SELEPAS MERDEKA
•
Semasa penjajahan, penglibatan rakyat tempatan dalam proses
politik dan pentadbiran adalah terhad.
• Kesedaran politik rakyat tempatan mula timbul dipenghujung
penjajahan Jepun.
• Faktor yang membangkitkan kesedaran:
Pengaruh luaran iaitu Timur Tengah, Indonesia, China dan India
Perkembangan sistem pendidikan di Tanah Melayu
• Di Sabah dan Sarawak arus politik bermula ketika penyerahan
negeri berkenaan kepada Inggeris untuk ditadbirkan sebagai tanah
jajahan pada pertengahan 1940an.
• Parti-parti politik di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah
bertitik tolak daripada konflik perkauman.
• Wujud pelbagai parti berdasarkan etnik.
15
Parti Mengikut Etnik Di Semenanjung Sebelum
Merdeka
Etnik Melayu
• PKMM (Parti Kebangsaan Melayu Malaya), ditubuhkan Oktober 1945.
• Hizbul Muslimin, ditubuhkan tahun 1948.
• UMNO (Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu), ditubuhkan 11 Mei 1946.
• PAS (Parti Islam Se Malaya), ditubuhkan tahun 1951.
• Parti Negara, ditubuhkan 1954.
Etnik Cina
• PKM (Parti Komunis Malaya), ditubuhkan tahun 1942.
• MDU (Malayan Democratic Union), ditubuhkan 1945.
• AMCJA (All Malaysian Council of Joint Action) ditubuhkan bulan Sept 1946.
• MCA (Malayan Chinese Association), ditubuhkan bulan Februari 1949.
Etnik India
• MIC Malaysian Indian Congress), ditubuhkan bulan Ogos 1946.
• PPP (Parti Progresif Perak), ditubuhkan bulan Januari 1953.
Pelbagai Etnik
• IMP (Parti Kemerdekaan Tanah Melayu), ditubuhkan 1951.
• Parti Buruh SeMalaya, ditubuhkan Jun 1952.
16
Parti Mengikut Etnik Di Semenanjung
Selepas Merdeka
Etnik Melayu
•
UMNO ditubuhkan 1946
•
PAS ditubuhkan 1951
•
BERJASA ditubuhkan 1977
•
HAMIM ditubuhkan 1983
•
NAS MA ditubuhkan 1985
•
S46 ditubuhkan 1987
•
AKIM ditubuhkan 1991
Etnik Cina
•
MCA ditubuhkan 1949
•
DAP ditubuhkan 1965
•
GERAKAN ditubuhkan 1968
Etnik India
•
MIC ditubuhkan 1946
•
Parti Kongres India Muslim
•
PPP ditubuhkan 1953
•
KIMMA/ Parti Kongres Indian Muslim Malaysia
•
AMIPF/ Parti Barisan Kemajuan India Se-Malaysia
•
PPM/ Parti Punjabi Malaysia
17
Lambang Parti
18
Di Sarawak dan Sabah
• Proses politik dan penubuhan parti politik
di Sarawak dan Sabah merupakan
respons terus kepada cadangan yang
melibatkan kedua-dua negeri itu dalam
Persekutuan Malaysia. Cadangan ini
menjadi pencetus utama munculnya
berbagai parti yang mewakili berbagai
kepentingan dan etnik di kedua-dua negeri
seawal 1960an.
19
Parti Mengikut Etnik Di Sarawak
Etnik Dayak dan Iban
• SNAP (Parti Kebangsaan Sarawak/Sarawak National Party), ditubuhkan tahun 1961.
• PESAKA (Parti Pesaka Anak Sarawak), ditubuhkan tahun 1962.
• PBDS (Parti Bangsa Dayak Sarawak), ditubuhkan 1983.
• PRS (Parti Rakyat Sarawak), ditubuhkan awal 2000 an.
• SPDP (Sarawak People’s Democratic Party) ditubuhkan 2000 an.
• MDC (Malaysian Dayak Congress), ditubuhkan 2009.
Etnik Melayu dan Melanau
• PANAS (Parti Negara Sarawak), ditubuhkan pada 1960.
• Barjasa (Barisan Rakyat Jati), ditubuhkan pada 1961.
• PBB (Parti Pesaka Bumiputera Bersatu), ditubuhkan 1973.
• Permas (Persatuan Rakyat Malaysia Sarawak), ditubuhkan 1980an.
Etnik Cina
• SUPP (Sarawak United People’s Party), ditubuhkan tahun 1959.
• SCA (Sarawak Chinese Association). ditubuhkan tahun 1962.
• DAP (Parti Tindakan Demokratik) 1970 an hingga sekarang.
20
Parti Mengikut Etnik Di Sabah
Etnik Bumiputera Islam (Bajau, Murut dan lain-lain)
• USNO (United Sabah Organization), ditubuhkan tahun 1961.
• BERJAYA (Parti Bersatu Rakyat Sabah), ditubuhkan tahun 1970.
• UMNO, 1990 an.
Etnik Bumiputera Bukan Islam (Kadazan / Dusun)
• UNKO (Parti Kebangsaan Kadazan Bersatu), ditubuhkan tahun 1961.
• Pasok-Momugun (Pertubuhan Pasok Momugun), ditubuhkan tahun 1962.
• PBS (Parti Bersatu Sabah), ditubuhkan tahun 1985.
• PBRS (Parti Bersatu Rakyat Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.
• PDS (Parti Demokratik Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.
Etnik Cina
• UCNO (United Chinese National Organization), ditubuhkan tahun 1961.
• LDP (Parti Liberal Demokratik-Sabah).
• SCA (Parti Cina Sabah), ditubuhkan tahun 1963.
• DAP (Parti Demokratik), 1990 an.
• SAPP (Parti Progresif Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.
21
Politik di Malaysia bersifat plural. Boleh dikatakan hampir setiap
kumpulan etnik mempunyai parti untuk memperjuangkan nasib
masing-masing seperti jadual berikut
NAMA PARTI
MATLAMAT PERJUANGAN
UMNO, PAS, BERJASA, HAMIM, S46,
Memperjuang dan membela bangsa
Melayu
SABAH: BERJAYA, USNO, PBS,
PASOK, PUSAKA,
Memperjuang dan membela
bumiputera dan peribumi
SARAWAK: PBB, SNAP, PBDS, PLUS
MCA, GERAKAN, DAP, SUPP, SDP,
PCS
Memperjuang dan membela bangsa
Cina
MIC, IPF, PPP, KIMMA
Memperjuang dan membela bangsa
India
22
Parti-Parti Politik Dalam Pilihan Raya
Persekutuan Tahun 2008
BARISAN NASIONAL
PEKATAN RAKYAT
UMNO, MCA, MIC,
PAS, DAP, KEADILAN
GERAKAN, PPP, PBB,
SUPP, SNAP, PBS, LDP,
PBRS, UPKO, SPDP,
PRS,
23
Bilangan Kerusi Dalam Parlimen
Tahun 1955
Parti Yang Bertanding
Kerusi Yang Dimenangi
UMNO 35
34
MCA 15
15
MIC 2
2
PAS 11
1
Bebas 1
0
Jumlah Kerusi 52
Jumlah Kerusi 52
24
Kerusi Barisan Nasional Dalam
Parlimen Tahun 2008 & 2004
2008
2004
TANDING
MENANG
TANDING
MENANG
UMNO
117
78
117
110
MCA
40
15
40
31
GERAKAN
9
3
9
9
MIC
12
2
12
10
PPP
1
0
1
1
LAIN-LAIN
45
43
40
38
JUMLAH
222
140
219
199
25
Kerusi Pembangkang Dalam
Parlimen Tahun 2008 & 2004
2008
2004
TANDING
MENANG
TANDING
MENANG
PAS
67
23
84
7
PKR
97
31
59
1
DAP
47
28
44
12
LAIN-LAIN
45
0
40
1
JUMLAH
256
82
227
21
26
Kekuatan Kerajaan dan Pembangkang dalam
Dewan Rakyat Malaysia
No.
Tahun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
1959**
1964**
1969
1974
1978
1982
1986
1990
1995
1999
2004
2008
2013
Bil. Kerusi
74
89
95
135
130
132
148
127
162
148
198
140
133
Kerajaan*
% Kerusi
71.15
85.58
66.00
87.66
84.42
85.71
83.62
70.55
84.38
76.68
90.41
63.06
59.91
% Undi
51.7
58.5
49.3
60.7
57.2
60.5
55.8
53.4
65.2
56.5
63.9
53.0
48.7
Pembangkang
Bil. Kerusi
% Kerusi
30
28.85
15
14.42
49
34.00
19
12.34
24
15.58
22
14.29
29
16.38
53
29.45
30
15.62
45
23.32
21
9.59
82
36.94
89
40.09
% Undi
48.3
41.5
50.7
39.3
42.8
39.5
41.5
46.6
34.8
43.5
36.1
47.0
51.3
Jumlah
Kerusi
104
104
144
154
154
154
177
180
192
193
219
222
222
27
Ahli Dewan Rakyat
28
Kekuatan Kerajaan dan Pembangkang
dalam Dewan Rakyat Malaysia
PARTI
PRU 2008
SEKARANG
140
137
DAP
28
29
PKR
31
25
PAS
22
23
SAPP
0
0
Bebas
1
6
222
222
BN
JUMLAH
29
Kekuatan Parti dalam Dewan Rakyat
Malaysia 2010
PARTI
KERUSI
PARTI
KERUSI
UMNO
78
SUPP
5
DAP
29
UPKO
4
PKR
24
SPDP
4
PAS
23
PBDS
3
MCA
15
PBS
3
PBB
14
GERAKAN
2
Bebas
8
PBRS
1
PRS
6
LDP
1
MIC
4
PSM
0
JUMLAH BESAR
222
30
KESEPAKATAN POLITIK DALAM KONTEKS
HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
Kontrak Sosial 1948
• Satu persetujuan yang dicapai di antara Etnik Melayu dengan bukan Melayu semasa
mewujudkan Persekutuan Tanah Melayu 1948 di bawah naungan Inggeris
• Menjamin peranan dan ketuanan Melayu dalam proses politik negara.
• Mengambil kira kedudukan bukan Melayu dalam negara yang bakal merdeka dari
Inggeris.
• Membentuk negara secara bersama antara kumpulan etnik melalui perbincangan dan
rundingan
Kontrak Sosial 1957
• Satu Perjanjian antara etnik Melayu dan bukan Melayu dihari kemerdekaan
Persekutuan Tanah Melayu 1957 demi kestabilan negara.
• Mendaulat dan memuliakan Raja-Raja Melayu.
• Hak keistimewaan orang Melayu.
• Hak kerakyatan berdasarkan ‘Jus Soli’.
• Islam sebagai agama rasmi Persekutuan.
• Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi.
31
Samb...
Perjanjian Malaysia 1963
•
Satu Perjanjian antara Persekutuan Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak di hari
Pembentukan Persekutuan Malaysia 1963 demi kestabilan negara.
•
Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah dan Sarawak
yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan.
Islam dijadikan agama rasmi Persekutuan Malaysia dengan pengecualian
ke atas Sabah & Sarawak.
Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi Persekutuan tetapi bahasa Inggeris
boleh terus diguna tanpa had.
Penggubalan/Pindaan Perlembagaan Persekutuan perlu melibatkan negeri.
Urusan immigresen di Sabah dan Sarawak dikendalikan oleh Sabah dan
Sarawak sendiri.
Sabah dan Sarawak wajar mengawal kewangannya sendiri.
Bumiputera Sabah dan Sarawak hendaklah mendapat hak istimewa sama
seperti Melayu.
•
•
•
•
•
•
32
Samb…
Bagi mengetahui apa yang dipersetujui dan termaktub dalam
Perlembagaan, beberapa perkara perlu dirujuk:
•
Jadual Kesembilan, senarai 2A (Tambahan Kepada Senarai
Negeri Bagi Negeri-negari Sabah Dan Sarawak)
•
Jadual Kesembilan, senarai 3A (Tambahan Kepada Senarai
Bersama Bagi Negeri-negari Sabah Dan Sarawak)
•
Jadual Kesepuluh, bahagian 4 (Pemberian Khas Kepada Negerinegeri Sabah Dan Sarawak)
•
Jadual Kesepuluh, bahagian 5 (Sumber-sumber Tambahan Hasil
Yang Di Serahkan Kepada Negeri-negeri Sabah Dan Sarawak)
•
Perkara 161A, 161B, 161E (Perlindungan Tambahan Bagi Negerinegeri Sabah Dan Sarawak)
33
Kedamaian
34
Pemupukan Hubungan Etnik Di Malaysia
Pemupukan hubungan etnik dan pembentukan negara bangsa melalui prinsip:
• Rukun Negara.
• Pembentukan Perikatan dan Barisan Nasional.
• Dasar Bahasa Kebangsaan.
• Dasar Pendidikan Kebangsaan.
• Dasar Ekonomi Baru.
• Dasar Kebudayaan Kebangsaan.
• Wawasan Negara.
• Integrasi Nasional.
• Dsb.
35
Keharmonian
36
Hubungan Etnik Selepas Penubuhan
Malaysia
Kejayaan:
• Penyatuan parti-parti politik (Barisan Nasional).
• Mengurang jurang pendapatan antara kumpulan etnik.
• Menyusun semula masyarakat berdasarkan pelbagai etnik.
• Mewujudkan sekolah wawasan.
• Merayakan parayaan kaum sebagai perayaan Malaysia.
Cabaran:
• Peristiwa 13 Mei 1969.
• Perubahan pucuk pimpinan Sabah 1986.
• Operasi lalang 1987.
• Peritiwa kampung Medan 2001.
• Jurang pendapatan yang masih jauh.
• Kesan Pilihanraya 12, 2008.
37
Pertelingkahan
38
Pendekatan Islam Dalam Pembangunan
Politik
Islam dan politik
• Islam dan politik tidak boleh dipisahkan.
• Pemikiran politik Islam bermula dari masalah etika politik, falsafah politik,
agama, hukum, hingga tatacara kenegaraan.
• Rasulullah SAW adalah peneroka awal sistem politik moden bagi manusia.
Pandangan tokoh
• Dr. V. Fitzgerald berkata : "Islam bukanlah semata agama (a religion),
namun ia juga merupakan sebuah sistem politik (a political system).
• Prof. C. A. Nallino berkata : "Muhammad telah membangun dalam waktu
bersamaan: agama (a religion) dan negara (a state).
• Dr. Schacht berkata : " Islam lebih dari sekadar agama, ia juga
mencerminkan teori-teori perundangan dan politik.
• Sir. T. Arnold berkata : " Adalah Nabi, pada waktu yang sama, seorang
ketua agama dan ketua negara
39
Samb…
Sumber
• Al-Quran
• Al-Sunah
• Al-Ijma’
• Qiyas
Dasar politik Islam
• Syura / al- syura
• Adil / al Adalah
• Bebas / al Hurriyah
• Persamaan / al Musawwah
40
Samb…
Ciri politik Islam
• Tauhid.
• Khilafah.
• Tazkiyah
Pendekatan
• Setiap amalan mestilah disertai dengan niat.
• Dilaksanakan secara beransur-ansur.
• Melihat kepada kepentingan umum.
• Sesuai dengan kebiasaan setempat.
41
Islam dan politik
42
‘‘Bagi saya, semua warga negara Malaysia mesti
kena tahu Bahasa Melayu. Saya ingin menarik
perhatian di sini bahawa hanya Malaysia satusatunya di dunia yang ada sekolah vernakular. Di
negara lain tidak ada. Di Singapura tidak ada
sekolah Cina pun. Bahasa Cina bukanlah bahasa
kebangsaan. Tindakan Dong Zong ini saya fikir
kerana mereka mahu masyarakat Malaysia terus
menjadi masyarakat majmuk. Tiap-tiap kaum duduk
berasingan. Sedangkan kita sudah menjadi negara
bangsa, mana boleh mereka mahu keadaan ini
diulangi. Apa maksud warga negara pun mereka
tidak tahu. Sekarang kita adalah orang Cina di
Malaysia, bukannya kita berada di China. Kita sudah
jadi orang Malaysiakan.’’
43
Bab 5
• Selesai bab 5.
• Anda akan didedahkan pula topik bab 6.
44
DALAM KONTEKS HUBUNGAN
ETNIK DI MALAYSIA
•Konsep dan sejarah modenisasi
• Konsep pembangunan politik dan pembinaan negara
bangsa
•Politik Malaysia sebelum dan selepas merdeka
•Pendekatan Islam dalam pembangunan politik
1
Konsep Modenisasi
•
•
•
•
•
Modenisasi sebagai suatu proses transformasi atau perubahan
dalam segala aspek kehidupan masyarakat dan negara.
Perubahan yang dialami boleh berlaku secara berencana atau tidak
berencana.
Perubahan berencana adalah suatu proses dimana matlamat,
metode dan ukuran pencapaian ditentukan terlebih dahulu sebelum
suatu perubahan dilaksanakan.
Perubahan berencana inilah yang kemudian disebut sebagai
modenisasi.
Modenisasi dalam pembangunan politik adalah merupakan suatu
proses perubahan secara berencana yang melibatkan perubahan
dalam tadbir urus negara daripada cara lama kepada cara baru dan
terkini.
2
Sejarah Modenisasi
• Dari segi sejarah modenisasi sebenarnya bermula di Eropah
Barat akibat daripada dua revolusi besar iaitu Revolusi Perancis
yang mengubah sistem politik feudal kepada pengasingan politik
pemerintahan dengan agama) dan Revolusi Perindustrian yang
mengubah sistem ekonomi daripada sara diri kepada skala
industri.
• “Render therefore unto Caesar’s the things which be
Caeser’s,and unto God the things which be God’s”
(Luke 20: 25)
3
Modern dan tradisional
4
Konsep Pembangunan Politik
Pembangunan politik merupakan perubahan berencana yang
melibatkan perubahan dalam tadbir urus negara daripada cara lama
kepada cara baru dan terkini.
Perubahan yang dimaksudkan meliputi:
•
Perubahan daripada sistem pemerintahan beraja kepada
pemerintahan raja berperlembagaan
•
Perubahan daripada pemerintahan yang dikuasai oleh orang
Melayu sepenuhnya kepada pemerintahan atas dasar perkongsian
kuasa.
•
Perubahan daripada sistem monarki kepada pemerintahan
berdasarkan demokrasi
•
Perubahan daripada sistem pemerintahan berteraskan Melayu
/Islam kepada sistem pemerintahan berteraskan kehendak
penjajah Inggeris/ demokrasi .
5
Samb..
Perubahan berencana dalam pembangunan politik di Malaysia melibatkan:
• Perubahan struktur politik iaitu perubahan daripada struktur politik yang
bersifat feudal kepada trias politica (pembahagian kuasa pemerintahan
kepada tiga badan yang terpisah; kehakiman, perundangan dan eksekutif).
• Sekularisasi budaya politik iaitu perubahan daripada pemerintahan yang
tidak memisahkan antara agama dan budaya kepada pemerintahan yang
memisahkan antara agama dan negara.
• Penyertaan rakyat secara aktif iaitu perubahan daripada pemerintah /raja
memerintah ikut keturunan kepada rakyat berhak menentukan pemimpin
mereka.
Pembangunan politik dalam konteks demokrasi dianggap sempurna apabila
terdapat komponen berikut:
• Parti-parti politik
• Majlis perwakilan rakyat atau parlimen
• Perlembagaan negara; dan
• Pilihan raya
6
Sistem Kita
7
Matlamat pembangunan politik
Matlamat pembangunan politik di Malaysia membina satu negara
dan satu bangsa yang aman, makmur dan dikagumi oleh dunia.
Negara-bangsa bermaksud suatu wilayah yang mempunyai
sempadan, pemerintahan atau kerajaan dan warganegara atau
bangsa.
Terdapat suatu pemahaman bahawa suatu bangsa harus membentuk
suatu Negara. Malangnya, akibat daripada proses migrasi dan
peperangan atau penjajahan, terdapat bangsa yang tidak
bernegara, atau negara yang tidak berbangsa.
Cabaran membina sebuah negara bangsa:
• Proses migrasi dan perpindahan penduduk
• Penjajahan atau penaklukan
• Gabungan wilayah yang berbeza
• Gabungan etnik yang berbeza
• Gabungan kerajaan yang berbeza.
8
1 Malaysia
9
Proses Pembinaan Negara Bangsa
Proses membina negara-bangsa adalah melalui beberapa kaedah
yang bersifat top-down seperti:
• Penghayatan ideologi negara (Rukun Negara)
• Dasar Pendidikan Kebangsaan
• Dasar Bahasa Kebangsaan
• Dasar Kebudayaan Kebangsaan
• Dasar Ekonomi Baru
• Dasar Pembangunan Nasional
• DSB
Rukun Negara
• Kepercayaan kepada Tuhan
• Kesetiaan kepada Raja dan Negara
• Keluhuran Perlembagaan
• Kedaulatan Undang-Undang
• Kesopanan dan Kesusilaan
10
Dasar Pendidikan Kebangsaan
Menubuhkan satu sistem pendidikan yang akan dapat menyatupadukan kanak-kanak
sekolah berbilang kaum, melahirkan masyarakat yang bersatupadu, berdisplin dan
terlatih serta berusaha memenuhi keperluan negara dan menggalakkan
perkembangan kebudayaan, sosial, ekonomi, dan politik.
Sebelum 1956
1) Menggantikan sekolah vernakular (bersifat perkauman) Melayu, Cina dan India dengan sekolah
kebangsaan.
2) Bantuan kewangan kerajaan kepada sekolah Cina dan India dihentikan.
3) Penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama dan bahasa Inggeris sebagai
bahasa kedua
4) Melanjutkan tempoh persekolahan peringkat rendah kepada enam tahun
Selepas 1956
1) Mentafsir semula maksud sekolah kebangsaan
2) Penggunaan sukatan pelajaran yang sama dan berorientasikan kebangsaan
3) Bahasa kebangsaan wajib dipelajari
4) Sekolah jenis kebangsaan diiktiraf dan mendapat pembiayaan kerajaan
11
Samb…
Dasar Bahasa Kebangsaan
• Bahasa Kebangsaan ialah Bahasa Malaysia dan hendaklah ditulis
dalam apa-apa tulisan sebagaimana yang diperuntukan dengan
undang-undang.
• Bahasa Kebangsaan hendaklah digunakan dalam semua urusan
rasmi
• Bahasa Inggeris boleh terus digunakan dalam tempuh sepuluh
tahun selepas merdeka.
Dasar Kebudayaan Kebangsaan
• Budaya kebangsaan hendaklah berteraskan kepada budaya asal
rakyat rantau ini
• Unsur-unsur budaya lain yang tidak bercanggah dengan budaya
asal rakyat rantau ini boleh diterima
• Islam sebagai landasan budaya kebangsaan
12
Samb…
Dasar Ekonomi Baru
•
Mengurangkan dan membasmi kemiskinan tanpa mengira kaum
• Menyusun semula masyarakat untuk menghapuskan pengenalan
etnik mengikut fungsi ekonomi.
Dasar Pembangunan Nasional
•
Keseimbangan pertumbuhan ekonomi dengan pengagihan yang
adil
• Pembangunan seimbang semua sektor ekonomi
• Kurang dan hapus ketidakseimbangan ekonomi antara etnik
• Kurangkan jurang agihan ekonomi yang luas.
• Membangunkan masyarakat yang progresif dan menikmati
kesejahteraan hidup
• Memastikan pembangunan negara seimbang dengan perlindungan
alam sekitar.
13
Ukuran pencapaian pembinaan negara
bangsa
Ukuran pencapaian pembinaan negara-bangsa dapat diukur:
• Kejayaan dasar-dasar nasional
• Kekerapan konflik antara etnik
• Kekerapan pilihanraya
• Perbandingan dengan negara lain
• Kebebasan bersuara
• Dsb
14
LATARBELAKANG POLITIK MALAYSIA
SEBELUM DAN SELEPAS MERDEKA
•
Semasa penjajahan, penglibatan rakyat tempatan dalam proses
politik dan pentadbiran adalah terhad.
• Kesedaran politik rakyat tempatan mula timbul dipenghujung
penjajahan Jepun.
• Faktor yang membangkitkan kesedaran:
Pengaruh luaran iaitu Timur Tengah, Indonesia, China dan India
Perkembangan sistem pendidikan di Tanah Melayu
• Di Sabah dan Sarawak arus politik bermula ketika penyerahan
negeri berkenaan kepada Inggeris untuk ditadbirkan sebagai tanah
jajahan pada pertengahan 1940an.
• Parti-parti politik di Malaysia mempunyai asal-usul dan sejarah
bertitik tolak daripada konflik perkauman.
• Wujud pelbagai parti berdasarkan etnik.
15
Parti Mengikut Etnik Di Semenanjung Sebelum
Merdeka
Etnik Melayu
• PKMM (Parti Kebangsaan Melayu Malaya), ditubuhkan Oktober 1945.
• Hizbul Muslimin, ditubuhkan tahun 1948.
• UMNO (Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu), ditubuhkan 11 Mei 1946.
• PAS (Parti Islam Se Malaya), ditubuhkan tahun 1951.
• Parti Negara, ditubuhkan 1954.
Etnik Cina
• PKM (Parti Komunis Malaya), ditubuhkan tahun 1942.
• MDU (Malayan Democratic Union), ditubuhkan 1945.
• AMCJA (All Malaysian Council of Joint Action) ditubuhkan bulan Sept 1946.
• MCA (Malayan Chinese Association), ditubuhkan bulan Februari 1949.
Etnik India
• MIC Malaysian Indian Congress), ditubuhkan bulan Ogos 1946.
• PPP (Parti Progresif Perak), ditubuhkan bulan Januari 1953.
Pelbagai Etnik
• IMP (Parti Kemerdekaan Tanah Melayu), ditubuhkan 1951.
• Parti Buruh SeMalaya, ditubuhkan Jun 1952.
16
Parti Mengikut Etnik Di Semenanjung
Selepas Merdeka
Etnik Melayu
•
UMNO ditubuhkan 1946
•
PAS ditubuhkan 1951
•
BERJASA ditubuhkan 1977
•
HAMIM ditubuhkan 1983
•
NAS MA ditubuhkan 1985
•
S46 ditubuhkan 1987
•
AKIM ditubuhkan 1991
Etnik Cina
•
MCA ditubuhkan 1949
•
DAP ditubuhkan 1965
•
GERAKAN ditubuhkan 1968
Etnik India
•
MIC ditubuhkan 1946
•
Parti Kongres India Muslim
•
PPP ditubuhkan 1953
•
KIMMA/ Parti Kongres Indian Muslim Malaysia
•
AMIPF/ Parti Barisan Kemajuan India Se-Malaysia
•
PPM/ Parti Punjabi Malaysia
17
Lambang Parti
18
Di Sarawak dan Sabah
• Proses politik dan penubuhan parti politik
di Sarawak dan Sabah merupakan
respons terus kepada cadangan yang
melibatkan kedua-dua negeri itu dalam
Persekutuan Malaysia. Cadangan ini
menjadi pencetus utama munculnya
berbagai parti yang mewakili berbagai
kepentingan dan etnik di kedua-dua negeri
seawal 1960an.
19
Parti Mengikut Etnik Di Sarawak
Etnik Dayak dan Iban
• SNAP (Parti Kebangsaan Sarawak/Sarawak National Party), ditubuhkan tahun 1961.
• PESAKA (Parti Pesaka Anak Sarawak), ditubuhkan tahun 1962.
• PBDS (Parti Bangsa Dayak Sarawak), ditubuhkan 1983.
• PRS (Parti Rakyat Sarawak), ditubuhkan awal 2000 an.
• SPDP (Sarawak People’s Democratic Party) ditubuhkan 2000 an.
• MDC (Malaysian Dayak Congress), ditubuhkan 2009.
Etnik Melayu dan Melanau
• PANAS (Parti Negara Sarawak), ditubuhkan pada 1960.
• Barjasa (Barisan Rakyat Jati), ditubuhkan pada 1961.
• PBB (Parti Pesaka Bumiputera Bersatu), ditubuhkan 1973.
• Permas (Persatuan Rakyat Malaysia Sarawak), ditubuhkan 1980an.
Etnik Cina
• SUPP (Sarawak United People’s Party), ditubuhkan tahun 1959.
• SCA (Sarawak Chinese Association). ditubuhkan tahun 1962.
• DAP (Parti Tindakan Demokratik) 1970 an hingga sekarang.
20
Parti Mengikut Etnik Di Sabah
Etnik Bumiputera Islam (Bajau, Murut dan lain-lain)
• USNO (United Sabah Organization), ditubuhkan tahun 1961.
• BERJAYA (Parti Bersatu Rakyat Sabah), ditubuhkan tahun 1970.
• UMNO, 1990 an.
Etnik Bumiputera Bukan Islam (Kadazan / Dusun)
• UNKO (Parti Kebangsaan Kadazan Bersatu), ditubuhkan tahun 1961.
• Pasok-Momugun (Pertubuhan Pasok Momugun), ditubuhkan tahun 1962.
• PBS (Parti Bersatu Sabah), ditubuhkan tahun 1985.
• PBRS (Parti Bersatu Rakyat Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.
• PDS (Parti Demokratik Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.
Etnik Cina
• UCNO (United Chinese National Organization), ditubuhkan tahun 1961.
• LDP (Parti Liberal Demokratik-Sabah).
• SCA (Parti Cina Sabah), ditubuhkan tahun 1963.
• DAP (Parti Demokratik), 1990 an.
• SAPP (Parti Progresif Sabah), ditubuhkan tahun 2000 an.
21
Politik di Malaysia bersifat plural. Boleh dikatakan hampir setiap
kumpulan etnik mempunyai parti untuk memperjuangkan nasib
masing-masing seperti jadual berikut
NAMA PARTI
MATLAMAT PERJUANGAN
UMNO, PAS, BERJASA, HAMIM, S46,
Memperjuang dan membela bangsa
Melayu
SABAH: BERJAYA, USNO, PBS,
PASOK, PUSAKA,
Memperjuang dan membela
bumiputera dan peribumi
SARAWAK: PBB, SNAP, PBDS, PLUS
MCA, GERAKAN, DAP, SUPP, SDP,
PCS
Memperjuang dan membela bangsa
Cina
MIC, IPF, PPP, KIMMA
Memperjuang dan membela bangsa
India
22
Parti-Parti Politik Dalam Pilihan Raya
Persekutuan Tahun 2008
BARISAN NASIONAL
PEKATAN RAKYAT
UMNO, MCA, MIC,
PAS, DAP, KEADILAN
GERAKAN, PPP, PBB,
SUPP, SNAP, PBS, LDP,
PBRS, UPKO, SPDP,
PRS,
23
Bilangan Kerusi Dalam Parlimen
Tahun 1955
Parti Yang Bertanding
Kerusi Yang Dimenangi
UMNO 35
34
MCA 15
15
MIC 2
2
PAS 11
1
Bebas 1
0
Jumlah Kerusi 52
Jumlah Kerusi 52
24
Kerusi Barisan Nasional Dalam
Parlimen Tahun 2008 & 2004
2008
2004
TANDING
MENANG
TANDING
MENANG
UMNO
117
78
117
110
MCA
40
15
40
31
GERAKAN
9
3
9
9
MIC
12
2
12
10
PPP
1
0
1
1
LAIN-LAIN
45
43
40
38
JUMLAH
222
140
219
199
25
Kerusi Pembangkang Dalam
Parlimen Tahun 2008 & 2004
2008
2004
TANDING
MENANG
TANDING
MENANG
PAS
67
23
84
7
PKR
97
31
59
1
DAP
47
28
44
12
LAIN-LAIN
45
0
40
1
JUMLAH
256
82
227
21
26
Kekuatan Kerajaan dan Pembangkang dalam
Dewan Rakyat Malaysia
No.
Tahun
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
1959**
1964**
1969
1974
1978
1982
1986
1990
1995
1999
2004
2008
2013
Bil. Kerusi
74
89
95
135
130
132
148
127
162
148
198
140
133
Kerajaan*
% Kerusi
71.15
85.58
66.00
87.66
84.42
85.71
83.62
70.55
84.38
76.68
90.41
63.06
59.91
% Undi
51.7
58.5
49.3
60.7
57.2
60.5
55.8
53.4
65.2
56.5
63.9
53.0
48.7
Pembangkang
Bil. Kerusi
% Kerusi
30
28.85
15
14.42
49
34.00
19
12.34
24
15.58
22
14.29
29
16.38
53
29.45
30
15.62
45
23.32
21
9.59
82
36.94
89
40.09
% Undi
48.3
41.5
50.7
39.3
42.8
39.5
41.5
46.6
34.8
43.5
36.1
47.0
51.3
Jumlah
Kerusi
104
104
144
154
154
154
177
180
192
193
219
222
222
27
Ahli Dewan Rakyat
28
Kekuatan Kerajaan dan Pembangkang
dalam Dewan Rakyat Malaysia
PARTI
PRU 2008
SEKARANG
140
137
DAP
28
29
PKR
31
25
PAS
22
23
SAPP
0
0
Bebas
1
6
222
222
BN
JUMLAH
29
Kekuatan Parti dalam Dewan Rakyat
Malaysia 2010
PARTI
KERUSI
PARTI
KERUSI
UMNO
78
SUPP
5
DAP
29
UPKO
4
PKR
24
SPDP
4
PAS
23
PBDS
3
MCA
15
PBS
3
PBB
14
GERAKAN
2
Bebas
8
PBRS
1
PRS
6
LDP
1
MIC
4
PSM
0
JUMLAH BESAR
222
30
KESEPAKATAN POLITIK DALAM KONTEKS
HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
Kontrak Sosial 1948
• Satu persetujuan yang dicapai di antara Etnik Melayu dengan bukan Melayu semasa
mewujudkan Persekutuan Tanah Melayu 1948 di bawah naungan Inggeris
• Menjamin peranan dan ketuanan Melayu dalam proses politik negara.
• Mengambil kira kedudukan bukan Melayu dalam negara yang bakal merdeka dari
Inggeris.
• Membentuk negara secara bersama antara kumpulan etnik melalui perbincangan dan
rundingan
Kontrak Sosial 1957
• Satu Perjanjian antara etnik Melayu dan bukan Melayu dihari kemerdekaan
Persekutuan Tanah Melayu 1957 demi kestabilan negara.
• Mendaulat dan memuliakan Raja-Raja Melayu.
• Hak keistimewaan orang Melayu.
• Hak kerakyatan berdasarkan ‘Jus Soli’.
• Islam sebagai agama rasmi Persekutuan.
• Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi.
31
Samb...
Perjanjian Malaysia 1963
•
Satu Perjanjian antara Persekutuan Tanah Melayu, Sabah dan Sarawak di hari
Pembentukan Persekutuan Malaysia 1963 demi kestabilan negara.
•
Perjanjian Malaysia mengandungi semua tuntutan Sabah dan Sarawak
yang dipersetujui dan dimaktubkan ke dalam Perlembagaan Persekutuan.
Islam dijadikan agama rasmi Persekutuan Malaysia dengan pengecualian
ke atas Sabah & Sarawak.
Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi Persekutuan tetapi bahasa Inggeris
boleh terus diguna tanpa had.
Penggubalan/Pindaan Perlembagaan Persekutuan perlu melibatkan negeri.
Urusan immigresen di Sabah dan Sarawak dikendalikan oleh Sabah dan
Sarawak sendiri.
Sabah dan Sarawak wajar mengawal kewangannya sendiri.
Bumiputera Sabah dan Sarawak hendaklah mendapat hak istimewa sama
seperti Melayu.
•
•
•
•
•
•
32
Samb…
Bagi mengetahui apa yang dipersetujui dan termaktub dalam
Perlembagaan, beberapa perkara perlu dirujuk:
•
Jadual Kesembilan, senarai 2A (Tambahan Kepada Senarai
Negeri Bagi Negeri-negari Sabah Dan Sarawak)
•
Jadual Kesembilan, senarai 3A (Tambahan Kepada Senarai
Bersama Bagi Negeri-negari Sabah Dan Sarawak)
•
Jadual Kesepuluh, bahagian 4 (Pemberian Khas Kepada Negerinegeri Sabah Dan Sarawak)
•
Jadual Kesepuluh, bahagian 5 (Sumber-sumber Tambahan Hasil
Yang Di Serahkan Kepada Negeri-negeri Sabah Dan Sarawak)
•
Perkara 161A, 161B, 161E (Perlindungan Tambahan Bagi Negerinegeri Sabah Dan Sarawak)
33
Kedamaian
34
Pemupukan Hubungan Etnik Di Malaysia
Pemupukan hubungan etnik dan pembentukan negara bangsa melalui prinsip:
• Rukun Negara.
• Pembentukan Perikatan dan Barisan Nasional.
• Dasar Bahasa Kebangsaan.
• Dasar Pendidikan Kebangsaan.
• Dasar Ekonomi Baru.
• Dasar Kebudayaan Kebangsaan.
• Wawasan Negara.
• Integrasi Nasional.
• Dsb.
35
Keharmonian
36
Hubungan Etnik Selepas Penubuhan
Malaysia
Kejayaan:
• Penyatuan parti-parti politik (Barisan Nasional).
• Mengurang jurang pendapatan antara kumpulan etnik.
• Menyusun semula masyarakat berdasarkan pelbagai etnik.
• Mewujudkan sekolah wawasan.
• Merayakan parayaan kaum sebagai perayaan Malaysia.
Cabaran:
• Peristiwa 13 Mei 1969.
• Perubahan pucuk pimpinan Sabah 1986.
• Operasi lalang 1987.
• Peritiwa kampung Medan 2001.
• Jurang pendapatan yang masih jauh.
• Kesan Pilihanraya 12, 2008.
37
Pertelingkahan
38
Pendekatan Islam Dalam Pembangunan
Politik
Islam dan politik
• Islam dan politik tidak boleh dipisahkan.
• Pemikiran politik Islam bermula dari masalah etika politik, falsafah politik,
agama, hukum, hingga tatacara kenegaraan.
• Rasulullah SAW adalah peneroka awal sistem politik moden bagi manusia.
Pandangan tokoh
• Dr. V. Fitzgerald berkata : "Islam bukanlah semata agama (a religion),
namun ia juga merupakan sebuah sistem politik (a political system).
• Prof. C. A. Nallino berkata : "Muhammad telah membangun dalam waktu
bersamaan: agama (a religion) dan negara (a state).
• Dr. Schacht berkata : " Islam lebih dari sekadar agama, ia juga
mencerminkan teori-teori perundangan dan politik.
• Sir. T. Arnold berkata : " Adalah Nabi, pada waktu yang sama, seorang
ketua agama dan ketua negara
39
Samb…
Sumber
• Al-Quran
• Al-Sunah
• Al-Ijma’
• Qiyas
Dasar politik Islam
• Syura / al- syura
• Adil / al Adalah
• Bebas / al Hurriyah
• Persamaan / al Musawwah
40
Samb…
Ciri politik Islam
• Tauhid.
• Khilafah.
• Tazkiyah
Pendekatan
• Setiap amalan mestilah disertai dengan niat.
• Dilaksanakan secara beransur-ansur.
• Melihat kepada kepentingan umum.
• Sesuai dengan kebiasaan setempat.
41
Islam dan politik
42
‘‘Bagi saya, semua warga negara Malaysia mesti
kena tahu Bahasa Melayu. Saya ingin menarik
perhatian di sini bahawa hanya Malaysia satusatunya di dunia yang ada sekolah vernakular. Di
negara lain tidak ada. Di Singapura tidak ada
sekolah Cina pun. Bahasa Cina bukanlah bahasa
kebangsaan. Tindakan Dong Zong ini saya fikir
kerana mereka mahu masyarakat Malaysia terus
menjadi masyarakat majmuk. Tiap-tiap kaum duduk
berasingan. Sedangkan kita sudah menjadi negara
bangsa, mana boleh mereka mahu keadaan ini
diulangi. Apa maksud warga negara pun mereka
tidak tahu. Sekarang kita adalah orang Cina di
Malaysia, bukannya kita berada di China. Kita sudah
jadi orang Malaysiakan.’’
43
Bab 5
• Selesai bab 5.
• Anda akan didedahkan pula topik bab 6.
44