Formulasi Gel Pengharum Ruangan dengan Pewangi Minyak Mawar dan Fiksatif Minyak Akar Wangi

LAMPIRAN
Lampiran 1. Bagan alir pembuatan basis gel pengharum ruangan

Akuades

Dipanaskan sampai suhu 750C

Karagenan,
Agar-Agar,
Natrium
benzoat

Diaduk hingga homogen

Diturunkan suhu hingga 650 C

Diaduk hingga homogen

Propilen glikol

Dituangkan dalam cetakan


Dibiarkan pada suhu ruangan hingga
mengeras

Bentuk sediaan gel

43
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 2. Bagan alir pembuatan gel pengharum ruangan
Akuades

Dipanaskan sampai suhu 750C
Karagenan,
Agar agar,
Natrium
benzoat

Diaduk hingga homogen


Diturunkan suhu hingga 650 C

Diaduk hingga homogen

Propilen glikol

Minyak mawar,
miyak akar wangi

Diaduk hingga homogen

Dituangkan dalam cetakan

Dibiarkan pada suhu ruangan hingga
mengeras

Gel pengharum ruangan

44
Universitas Sumatera Utara


Lampiran 3. Lembar penilaian uji kesukaan

Lembar Penilaian Uji Kesukaan (Hedonic Test)
Nama :
Umur :
instruksi : berikan pendapat anda tentang aroma wangi sedian gel pengharum
ruangan yang diuji, kemudian berilah tanda centang () pada salah satu
kolom (SS/S/CS/KS/TS) yang tersedia.

Penilaian
Sediaan
SS

S

CS

KS


TS

1%
1,5%
2%
2,5%

Keterangan :
Nilai 5 = Sangat Suka (SS)
Nilai 4 = Suka (S)
Nilai 3 = Cukup Suka (CS)
Nilai 2 = Kurang Suka (KS)
Nilai 1 = Tidak Suka (TS)

45
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 4. Lembar penilaian uji ketahanan wangi

Lembar Penilaian Uji Ketahanan Wangi

Nama :
Umur :
instruksi : berikan pendapat anda tentang aroma wangi sedian gel pengharum
ruangan yang di uji, kemudian berilah tanda centang () pada salah satu
kolom (SW/SKW/KW/SGW/TW) yang tersedia.

Penilaian
Sediaan
SW

SKW

KW

SGW

TW

1%
1,5%

2%
2,5%

Keterangan :
Nilai 5 = Sama Wangi(SW)
Nilai 4 = Sedikit Kurang Wangi (SKW)
Nilai 3 = Kurang Wangi (KW)
Nilai 2 = Sangat Kurang Wangi (SGW)
Nilai 1 = Tidak Wangi (TW)

46
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 5.Gambar minyak mawar

47
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 6.Gambar minyak akar wangi


48
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 7.Rumus perhitungan nilai uji kestabilan gel
(%) Sineresis =

M 0 − Mi
M0

x 100%

Keterangan: M0 = berat mula mula
Mi = berat akhir

49
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 7. (Lanjutan)
Formula B1
Sineresis (%) =


44,67-44,24
44,67

x 100%

= 0,96
Formula B2
Sineresis (%) =

43,81-43,30
43,81

x 100%

= 1,16
Formula B3
Sineresis (%) =

45,27-44,46

45,27

x 100%

= 1,78
Formula B4
Sineresis (%) =

46,15-45,56
46,15

x 100%

= 2,10
Formula B5
Sineresis (%) =

46,55-45,56
46,55


x 100%

= 2,12

50
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8.Rumus perhitungan nilai uji kesukaan
Untuk menghitung nilai kesukaan rata-rata dari setiap panelis digunakan
rumus sebagai berikut:



P ( X − (1,96.S / n )) ≤ µ ≤ ( X + (1,96.S / n )) ≅ 95%

∑ = Xi
X =
n

i


∑ (Xi − X )
=
n



S



S = S2

2

n

2

i

n

Keterangan :
n
: Banyak panelis
S2
: Keseragaman nilai kesukaan
1,96 : Koefisien standar deviasi pada taraf 95%
: Nilai kesukaan rata-rata
X
Xi
: Nilai dari panelis ke i, dimana i = 1,2,3,…,n
S
: Simpangan baku nilai kesukaan
P
: Tingkat kepercayaan
µ
: Rentang nilai

51
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8.(Lanjutan)
Formula
Panelis
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
Jumlah

F1
4
4
4
4
4
4
4
5
3
5
1
2
4
4
4
4
4
3
4
4
4
4
4
5
5
97

F2
3
4
3
4
4
2
4
4
3
4
2
2
4
3
4
4
4
3
4
4
4
3
3
3
3
85

F3
4
4
2
4
5
3
4
4
3
3
2
2
3
2
3
3
3
2
3
3
3
2
3
3
3
76

F4
4
4
4
4
3
4
4
3
3
2
3
1
3
2
2
3
2
1
4
3
2
2
4
3
2
72

52
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 8.(Lanjutan)
Formula F1




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

97
= 3,88
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

=
=

i

n

(5 − 3,88)2 + (4 − 3,88)2 + (3 − 3,88) 2 + (2 − 3,88)2 + (1 − 3,88)2
25
13,85
25

= 0,64


S = S2

S = 0,55
S = 0,74



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,88 − (1,96.0,74 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,88 + (1.96.0,74 / 25
P(3,88 − 0,29) ≤ µ ≤ (3,88 + 0,29)
P(3,59 ≤ µ ≤ 4,17)

53
Universitas Sumatera Utara

Formula F2 (Lanjutan)




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

85
= 3,4
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
2
(
4 − 3,4 ) + (3 − 3,4 ) + (2 − 3,4 )
=

=

25

12
25

= 0,48


S = S2

S = 0,48
S = 0,7

• P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P (3,8 − (1,96.0,8 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,8 + (1.96.0,8 / 25
P (3,4 − 0,14) ≤ µ ≤ (3,4 + 0,14)
P (3,1 ≤ µ ≤ 4,7)

54
Universitas Sumatera Utara

Formula F3 (Lanjutan)




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

76
= 3,04
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

(5 − 3,04)
=
=

n
2

)

+ (4 − 3,04 + (3 − 3,04) + (2 − 3,04)
25
2

2

2

14,5
25

= 0,60


S = S2

S = 0,60
S = 0,77



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (3,04 − (1,96.0,77 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,04 + (1.96.0,77 / 25
P (3,04 − 0,31) ≤ µ ≤ (3,04 + 0,31)
P (2,7 ≤ µ ≤ 3,3)

55
Universitas Sumatera Utara

Formula F4 (Lanjutan)




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

72
= 2,88
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

(4 − 2,88)
=
=

n
2

)

+ (3 − 2,88 + (2 − 2,88) + (1 − 2,88)
25
2

2

2

22,50
25

= 0,90



S = S2

S = 0,90
S = 0,95



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (2,88 − (1,96.0,95 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,88 + (1.96.0,95 / 25
P(2,88 − 0,37) ≤ µ ≤ (2,88 + 0,37)
P(2,5 ≤ µ ≤ 3,2)

56
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 9.Rumus perhitungan persentase penguapan zat cair
% penguapan zat cair =

zat cair menguap (M0 - Mn)
x 100%
bobot minyak + bobot akuades

Keterangan:
M0: Berat gel mula-mula
Mn: Berat gel minggu ke-n

57
Universitas Sumatera Utara

Lampiran 9. (Lanjutan)
Formula F1
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair =

3,421
x 100%=8,182%
41,811

Persen total penguapan zat cair =

6,842
x100%=16,364%
41,811

Minggu 2

Minggu 3
Persen total penguapan zat cair =

10,263
x100%=24,546%
41,811

Persen total penguapan zat cair =

13,684
x100%=32,728%
41,811

Minggu 4

Formula F2
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair =

3,835
x100%=9,56%
40,109

Minggu 2
Persen total penguapan zat cair =

7,670
x100%=19,123%
40,109

Persen total penguapan zat cair =

11,505
x100%=28,684%
40,109

Persen total penguapan zat cair =

15,340
x100%=38,245%
40,109

Minggu 3

Minggu 4

58
Universitas Sumatera Utara

Formula F3(Lanjutan)
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair =

4,412
x100%=10,786%
40,906

Persen total penguapan zat cair =

8,824
x100%=21,571%
40,906

Persen total penguapan zat cair =

13,236
x100%=32,357%
40,906

Persen total penguapan zat cair=

17,648
x100%=43,143%
40,906

Persen total penguapan zat cair=

5,197
x100%=12,287%
42,295

Persen total penguapan zat cair=

10,394
x100%=24,575%
42,295

Persen total penguapan zat cair=

15,591
x100%=36,862%
42,295

Persen total penguapan zat cair=

20,788
x100%=49,150%
42,295

Minggu 2

Minggu 3

Minggu 4

Formula 4
Minggu 1

Minggu 2

Minggu 3

Minggu 4

59
Universitas Sumatera Utara

Lampiran9.(Lanjutan)
Ruangan AC
Formula F1
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair=

4,837
x100%=11,387%
42,478

Persen total penguapan zat cair=

9,374
x100%=22,068%
42,478

Persen total penguapan zat cair=

14,011
x100%=32,984%
42,478

Persen total penguapan zat cair=

18,891
x100%=44,472%
42,478

Persen total penguapan zat cair=

5,422
x100%=12,061%
41,456

Persen total penguapan zat cair=

10,842
x100%=26,153%
41,456

Minggu 2

Minggu 3

Minggu 4

Formula F2
Minggu 1

Minggu 2

Minggu 3

60
Universitas Sumatera Utara

Persen total penguapan zat cair=

16,343
x100%=39,422%
41,456

Persen total penguapan zat cair=

21,563
x100%=52,014%
41,456

Minggu 4

Formula F3 (Lanjutan)
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair=

6,093
x100%=14,380%
42,369

Persen total penguapan zat cair=

12,186
x100%=28,761%
42,369

Persen total penguapan zat cair=

19,069
x100%=45,007%
42,369

Minggu 2

Minggu 3

Minggu 4
Persen total penguapan zat cair=

25,393
x100%=59,932
42,369

Formula F4
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair=

6,536
%=15,507%
42,147

Persen total penguapan zat cair=

13,07
%=31,010%
42,147

Minggu 2

Minggu 3

61
Universitas Sumatera Utara

Persen total penguapan zat cair=

19,622
%=46,556%
42,147

Persen total penguapan zat cair=

26,162
%=62,073%
42,147

Minggu 4

Lampiran 9. (Lanjutan)
Ruangan Kipas
Formula F1
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair=

8,119
%=19,417%
41,814

Minggu 2
Persen total penguapan zat cair=

16,22
%=38,79%
41,814

Minggu 3
Persen total penguapan zat cair=

24,343
%=58,217%
41,814

Persen total penguapan zat cair=

32,392
%=77,467%
41,814

Minggu 4

Formula F2
Minggu 1

62
Universitas Sumatera Utara

Persen total penguapan zat cair=

8,647
%=20,698%
41,775

Persen total penguapan zat cair=

17,287
%=41,381%
41,775

Persen total penguapan zat cair=

25,931
%=62,073%
41,775

Persen total penguapan zat cair=

34,551
%=82,707%
41,775

Minggu 2

Minggu 3

Minggu 4

Formula F3 (Lanjutan)
Minggu 1
Persen total penguapan zat cair=

8,88
%=21,670%
40,978

Persen total penguapan zat cair=

17,755
%=43,328%
40,978

Minggu 2

Minggu 3
Persen total penguapan zat cair=

26,669
%=65,081%
40,978

Minggu 4
Persen total penguapan zat cair=

35,525
%=86,692%
40,978

Formula F4
Minggu 1

63
Universitas Sumatera Utara

Persen total penguapan zat cair=

9,9
%=23,407%
42,295

Persen total penguapan zat cair=

19,114
%=45,192%
42,295

Persen total penguapan zat cair=

28,635
%=67,703%
42,295

Persen total penguapan zat cair=

37,967
%=89,767%
42,292

Minggu 2

Minggu 3

Minggu 4

Lampiran 10.Hasil uji ketahanan wangi pada ruangan biasa
Minggu 1
Formula
Panelis
F1

F2

F3

1

5

4

5

2

5

4

5

3

4

4

4

4

5

4

4

5

5

5

3

6

5

4

4

7

4

5

3

8

5

5

3

9

5

5

4

10

4

4

4

11

5

5

4

F4
4
4
5
4
3
5
3
4
3
4
3

64
Universitas Sumatera Utara

12

5

4

4

13

5

5

4

14

4

5

3

15

4

5

3

16

4

4

5

17

4

4

4

18

5

5

4

19

5

5

3

20

5

4

3

21

5

4

3

22

5

4

4

23

5

5

4

24

5

4

5

25

5

5

5

Jumlah

118

112

97

3
5
4
4
3
3
3
4
4
4
3
3
4
4
93

Lampiran 10.(Lanjutan)
Formula F1


∑ = Xi
X =
n

i

n

=


118
= 4,72
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

n

65
Universitas Sumatera Utara

=
=

(5 − 4,72)

2

+ (4 − 4,72
25

)

2

5,08
25

= 0,20


S = S2

S = 0,20
S = 0,45



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,72 − (1,96.0,45 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,72 + (1.96.0,45 / 25
P (4,72 − 0,18) ≤ µ ≤ (4,72 + 0,18)
P(4,54 ≤ µ ≤ 4,9)

Formula F2 (Lanjutan)




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

112
= 4,48
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

66
Universitas Sumatera Utara

=
=

(5 − 4,48)

2

+ (4 − 4,48
25

)

2

6,23
25

= 0,25


S = S2

S = 0,25
S = 0,5



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,48 − (1,96.0,5 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,48 + (1.96.0,5 / 25
P(4,48 − 0,20) ≤ µ ≤ (4,48 + 0,20)
P(4,28 ≤ µ ≤ 4,68)

Formula F3 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

=


97
= 3,88
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

n

67
Universitas Sumatera Utara

=
=

(5 − 3,88)

2

)

+ (4 − 3,88 + (3 − 3,88)2
25
2

12,53
25

= 0,50


S = S2

S = 0,50
S = 0,71



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (3,88 − (1,96.0,71 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,88 + (1.96.0,71 / 25
P (3,88 − 0,28) ≤ µ ≤ (3,88 + 0,28)
P (3,60 ≤ µ ≤ 4,16)

Formula F4 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

=


93
= 3,72
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

n

68
Universitas Sumatera Utara

=
=

(5 − 3,72)

2

)

+ (4 − 3,72 + (3 − 3,72)2
25
2

11,08
25

= 0,44


S = S2

S = 0,44
S = 0,66



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,72 − (1,96.0,66 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,72 + (1.96.0,66 / 25
P(3,72 − 0,26) ≤ µ ≤ (3,72 + 0,26)
P(3,46 ≤ µ ≤ 3,98)

Lampiran 10.(Lanjutan)
Minggu 2
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

5

3

3

2

4

3

3

3

4

3

4

4

4

3

3

N4
2
2
2
2

69
Universitas Sumatera Utara

5

4

4

3

6

4

3

4

7

4

3

3

8

4

3

3

9

5

4

3

10

5

4

3

11

5

3

4

12

4

4

4

13

4

3

4

14

4

4

3

15

4

3

3

16

4

3

3

17

4

3

3

18

4

4

3

19

4

4

3

20

5

4

3

21

5

4

4

22

4

3

4

23

4

3

4

24

4

4

3

25

5

4

4

Jumlah

107

86

84

2
3
3
2
2
3
2
3
3
3
2
3
2
3
3
3
2
2
3
3
2
62

Lampiran 10.(Lanjutan)
Formula F1


∑ = Xi
X =
n

i

n

=

107
= 4,28
25

70
Universitas Sumatera Utara

∑ (Xi − X )
=

2

n



S

2

i

n

(5 − 4,28)
=
=

2

+ (4 − 4,28
25

)

2

5,04
25

= 0,20


S = S2

S = 0,20
S = 0,45



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,28 − (1,96.0,45 / 25 ) ≤ µ ≤ (34,28 + (1.96.0,45 / 25
P (4,28 − 0,18) ≤ µ ≤ (4,28 + 0,18)
P(4,10 ≤ µ ≤ 4,46)

Formula F2 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

=

86
= 3,44
25

71
Universitas Sumatera Utara



∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

(4 − 3,44)
=
=

n
2

+ (3 − 3,44
25

)

2

6,07
25

= 0,24


S = S2

S = 0,24
S = 0,49



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,44 − (1,96.0,49 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,44 + (1.96.0,49 / 25
P(3,44 − 0,19) ≤ µ ≤ (3,44 + 0,19)
P(3,25 ≤ µ ≤ 3,63)

Formula F3 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

=

84
= 3,36
25

72
Universitas Sumatera Utara



∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

(4 − 3,36)
=
=

n
2

+ (3 − 3,36
25

)

2

5,77
25

= 0,23


S = S2
S=

0,23

S = 0,48



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (3,36 − (1,96.0,48 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,44 + (1.96.0,48 / 25
P (3,36 − 0,19) ≤ µ ≤ (3,36 + 0,19)
P(3,17 ≤ µ ≤ 3,55)

Formula F4 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

=

62
= 2,48
25

73
Universitas Sumatera Utara



∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

(3 − 2,48)
=
=

2

+ (2 − 2,48
25

)

2

6,23
25

= 0,25


S = S2

S = 0,25
S = 0,50



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (2,48 − (1,96.0,50 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,48 + (1.96.0,50 / 25
P(2,48 − 0,20) ≤ µ ≤ (2,48 + 0,20)
P(2,28 ≤ µ ≤ 2,68)

Lampiran 10.(Lanjutan)
Minggu 3
Formula
Panelis

1

N1

N2

N3

3

3

2

N4
2

74
Universitas Sumatera Utara

2

2

3

3

2

3

3

3

2

4

3

3

2

5

3

3

3

6

3

2

2

7

4

2

2

8

3

2

3

9

4

3

2

10

3

3

2

11

4

2

2

12

4

2

3

13

3

3

2

14

3

2

3

15

3

2

3

16

4

2

3

17

4

3

2

18

4

2

2

19

2

2

3

20

3

2

2

21

4

3

2

22

4

3

2

23

2

3

3

24

3

2

3

25

4

2

3

Jumlah

83

62

60

2
2
2
2
2
2
2
3
3
2
3
3
3
2
3
2
2
3
3
1
3
3
1
58

Lampiran 10.(Lanjutan)
Formula F1


∑ = Xi
X =
n

i

n

75
Universitas Sumatera Utara

=


83
= 3,32
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

(4 − 3,32)
=
=

n
2

)

+ (3 − 3,32 + (2 − 3,32)2
25
2

9,4
25

= 0,38


S = S2

S = 0,38
S = 0,62



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (3,32 − (1,96.0,62 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,32 + (1.96.0,62 / 25
P(3,32 − 0,24) ≤ µ ≤ (3,32 + 0,24)
P(3,08 ≤ µ ≤ 3,56)

Formula F2 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

76
Universitas Sumatera Utara

=


62
= 2,48
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

n

(3 − 2,48)
=
=

2

+ (2 − 2,48
25

)

2

6,24
25

= 0,25


S = S2

S = 0,25
S = 0,50



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (2,48 − (1,96.0,50 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,48 + (1.96.0,50 / 25
P(2,48 − 0,19) ≤ µ ≤ (2,48 + 0,19)
P(2,29 ≤ µ ≤ 2,67)

Formula F3 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

77
Universitas Sumatera Utara

=


60
= 2,40
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

n

(3 − 2,40)
=
=

2

+ (2 − 2,40
25

)

2

6,00
25

= 0,24


S = S2

S = 0,24
S = 0,49



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(2,40 − (1,96.0,49 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,40 + (1.96.0,49 / 25
P(2,48 − 0,19) ≤ µ ≤ (2,48 + 0,19)
P(2,29 ≤ µ ≤ 2,67)

Formula F4 (Lanjutan)


∑ = Xi
X =
n

i

n

78
Universitas Sumatera Utara

=


58
= 2,32
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S2

i

(3 − 2,32)
=
=

n
2

)

+ (2 − 2,32 + (1 − 2,32)2
25
2

9,4
25

= 0,38


S = S2

S = 0,38
S = 0,62



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (2,32 − (1,96.0,62 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,32 + (1.96.0,62 / 25
P (2,32 − 0,24) ≤ µ ≤ (2,32 + 0,24)
P(2,08 ≤ µ ≤ 2,56)

Lampiran 10.(Lanjutan)
Minggu 4
Formula

Panelis

79
Universitas Sumatera Utara

N1

N2

N3

1

2

1

1

2

1

1

1

3

1

1

1

4

1

1

1

5

1

1

1

6

2

1

1

7

3

1

1

8

1

2

2

9

2

1

1

10

1

2

1

11

2

1

2

12

1

2

2

13

2

1

1

14

2

1

1

15

1

1

1

16

1

1

1

17

2

2

2

18

1

2

1

19

2

2

2

20

1

1

2

21

2

1

1

22

2

1

2

23

1

1

1

24

1

1

1

25

1

2

1

Jumlah

37

35

32

N4
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
2
1
2
1
1
1
1
1
28

Lampiran 10.(Lanjutan)
Formula F1

80
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


37
= 1,48
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
2
(
3 − 1,48) + (2 − 1,48) + (1 − 1,48)
=

25

=

8,23
25

= 0,33


S = S2

S = 0,33
S = 0,57



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (1,48 − (1,96.0,57 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,48 − (1.96.0,57 / 25
P(1,48 − 0,22) ≤ µ ≤ (1,48 + 0,22)
P(1,26 ≤ µ ≤ 1,7)

Formula F2 (Lanjutan)

81
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


35
= 1,40
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
2
(
3 − 1,40 ) + (2 − 1,40 ) + (1 − 1,40 )
=

25

=

8,00
25

= 0,32


S = S2

S = 0,32
S = 0,56



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(1,40 − (1,96.0,56 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,40 − (1.96.0,56 / 25
P(1,40 − 0,22) ≤ µ ≤ (1,40 + 0,22)
P(1,18 ≤ µ ≤ 1,62)

Formula F3 (Lanjutan)

82
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


32
= 1,28
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,28) + (1 − 1,28)
=

25

=

5,08
25

= 0,20


S = S2

S = 0,20
S = 0,45



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(1,28 − (1,96.0,45 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,28 − (1.96.0,45 / 25
P(1,28 − 0,18) ≤ µ ≤ (1,28 + 0,18)
P(1,10 ≤ µ ≤ 1,46)

Formula F4 (Lanjutan)

83
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


28
= 1,12
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,12) + (1 − 1,12)
=

25

=

2,53
25

= 0,10


S = S2

S = 0,10
S = 0,32



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (1,12 − (1,96.0,32 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,12 − (1.96.0,32 / 25
P(1,12 − 0,13) ≤ µ ≤ (1,12 + 0,13)
P(0,99 ≤ µ ≤ 1,25)

Lampiran 10.(Lanjutan)

84
Universitas Sumatera Utara

Minggu 1
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

4

5

4

2

4

5

4

3

4

5

5

4

5

4

4

5

5

4

4

6

4

5

4

7

4

4

5

8

5

5

4

9

5

4

5

10

5

5

4

11

5

5

4

12

4

5

4

13

5

5

4

14

4

4

4

15

4

4

5

16

4

4

3

17

4

4

3

18

5

5

3

19

5

5

3

20

5

5

3

21

5

4

3

22

4

4

4

23

4

4

3

24

5

4

4

25

5

4

3

Jumlah

113

112

97

N4
5
3
3
3
5
3
3
3
4
4
3
4
4
3
4
3
4
4
3
3
4
4
4
5
4
92

Lampiran 10.(Lanjutan)

85
Universitas Sumatera Utara

Formula 1




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

113
= 4,52
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

(5 − 4,52)
=
=

2

+ (4 − 4,52
25

)

2

6,23
25

= 0,25


S = S2

S = 0,25
S = 0,50



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,52 − (1,96.0,50 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,52 + (1.96.0,50 / 25
P (4,52 − 0,10) ≤ µ ≤ (4,52 + 0,10)
P(4,42 ≤ µ ≤ 4,62)

Formula 2 (Lanjutan)

86
Universitas Sumatera Utara





∑ = Xi
X =
n

i

n

=

112
= 4,48
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

(5 − 4,48)
=
=

2

+ (4 − 4,48
25

)

2

6,23
25

= 0,25


S = S2

S = 0,25
S = 0,50



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,48 − (1,96.0,50 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,48 + (1.96.0,50 / 25
P(4,48 − 0,19) ≤ µ ≤ (4,48 + 0,19)
P(4,29 ≤ µ ≤ 4,67)

Formula 3 (Lanjutan)

87
Universitas Sumatera Utara





∑ = Xi
X =
n

i

n

=

97
= 3,88
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

(5 − 3,88)
=
=

n
2

)

+ (4 − 3,88 + (3 − 3,88)2
25
2

10,53
25

= 0,42


S = S2

S = 0,42
S = 0,65



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,88 − (1,96.0,65 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,88 + (1.96.0,65 / 25
P(3,88 − 0,25) ≤ µ ≤ (3,88 + 0,25)
P(3,63 ≤ µ ≤ 4,13)

Formula 4 (Lanjutan)

88
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


92
= 3,68
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

(5 − 3,88)
=
=

n

2

) (

+ (4 − 3,88 + 3 − 3,88) 2
25
2

)

11,38
25

= 0,46


S = S2

S = 0,46
S = 0,68



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (3,68 − (1,96.0,68 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,68 + (1.96.0,68 / 25
P(3,68 − 0,27) ≤ µ ≤ (3,68 + 0,27)
P(3,41 ≤ µ ≤ 3,95)

Lampiran 10.(Lanjutan)

89
Universitas Sumatera Utara

Minggu 2
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

4

3

3

2

4

3

3

3

4

3

3

4

4

4

3

5

4

4

3

6

4

3

3

7

4

3

3

8

4

3

3

9

4

4

3

10

5

3

3

11

4

4

3

12

5

3

3

13

4

3

3

14

5

3

3

15

4

3

3

16

5

4

4

17

4

4

4

18

4

3

3

19

5

3

3

20

5

3

4

21

4

3

4

22

4

3

3

23

4

3

3

24

5

3

3

25

5

4

4

Jumlah

108

82

80

N4
3
2
2
2
3
2
3
2
2
2
3
3
3
2
2
2
2
3
3
2
3
2
3
2
2
60

Lampiran 10.(Lanjutan)

90
Universitas Sumatera Utara

Formula F1




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

108
= 4,32
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
2
(
5 − 4,32 ) + (4 − 4,32 ) + (1 − 1,40 )
=

25

=

5,40
25

= 0,22


S = S2

S = 0,22
S = 0,47



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,32 − (1,96.0,47 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,32 − (1.96.0,47 / 25
P (4,32 − 0,18) ≤ µ ≤ (4,32 + 0,18)
P(4,14 ≤ µ ≤ 4,50)

Formula F2 (Lanjutan)

91
Universitas Sumatera Utara





∑ = Xi
X =
n

i

n

=

82
= 3,28
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
(
4 − 3,28) + (3 − 3,28)
=

25

=

5,05
25

= 0,20


S = S2

S = 0,20
S = 0,45



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (3,28 − (1,96.0,45 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,28 − (1.96.0,45 / 25
P(3,28 − 0,18) ≤ µ ≤ (3,28 + 0,18)
P(3,10 ≤ µ ≤ 3,46)

Formula F3 (Lanjutan)

92
Universitas Sumatera Utara





∑ = Xi
X =
n

i

n

=

80
= 3,20
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
(
4 − 3,20 ) + (3 − 3,20 )
=

25

=

4,00
25

= 0,16


S = S2

S = 0,16
S = 0,40



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,20 − (1,96.0,40 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,20 − (1.96.0,40 / 25
P(3,20 − 0,16) ≤ µ ≤ (3,20 + 0,16)
P(3,04 ≤ µ ≤ 3,36)

Formula F4 (Lanjutan)

93
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


60
= 2,40
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

(3 − 2,40)
=
=

2

+ (2 − 2,40
25

)

2

6,00
25

= 0,24


S = S2

S = 0,24
S = 0,49



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(2,40 − (1,96.0,49 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,40 + (1.96.0,49 / 25
P(2,40 − 0,19) ≤ µ ≤ (2,40 + 0,19)
P(2,21 ≤ µ ≤ 2,59)

Lampiran 10.(Lanjutan)

94
Universitas Sumatera Utara

Minggu 3
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

3

3

3

2

3

3

2

3

3

3

2

4

3

3

3

5

3

3

3

6

3

3

2

7

3

3

2

8

3

3

3

9

3

3

3

10

3

3

3

11

3

3

3

12

3

3

2

13

4

2

3

14

3

3

2

15

4

2

3

16

4

3

3

17

3

2

2

18

3

3

2

19

3

3

2

20

4

2

2

21

4

2

2

22

2

3

2

23

4

3

2

24

2

3

2

25

4

2

2

Jumlah

80

70

60

N4
3
2
3
1
2
3
1
3
3
2
3
3
2
2
3
3
2
2
3
2
2
2
2
2
2
58

Lampiran 10.(Lanjutan)

95
Universitas Sumatera Utara

Formula F1




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

80
= 3,20
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

(4 − 3,20)
=
=

n
2

) (

+ (3 − 3,20 + 2 − 3,20) 2
25
2

)

7,96
25

= 0,32


S = S2

S = 0,32
S = 0,57



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,20 − (1,96.0,57 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,20 + (1.96.0,57 / 25
P(3,20 − 0,22) ≤ µ ≤ (3,68 + 0,22)
P(2,98 ≤ µ ≤ 3,42)

Formula F2 (Lanjutan)

96
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


70
= 2,80
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
3 − 2,80 ) + (2 − 2,80)
=

25

=

4,00
25

= 0,16


S = S2

S = 0,16
S = 0,40



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(2,80 − (1,96.0,40 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,80 − −(1.96.0,40 / 25
P (2,80 − 0,39) ≤ µ ≤ (2,80 + 0,39)
P(2,41 ≤ µ ≤ 3,19)

Formula F3 (Lanjutan)

97
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


60
= 2,40
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
3 − 2,40 ) + (2 − 2,40 )
=

25

=

7,60
25

= 0,30


S = S2

S = 0,30
S = 0,55



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(2,40 − (1,96.0,55 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,40 − −(1.96.0,55 / 25
P(2,40 − 0,22) ≤ µ ≤ (2,80 + 0,22)
P(2,18 ≤ µ ≤ 3,62)

Formula F4 (Lanjutan)

98
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


58
= 2,32
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
3 − 2,32) + (2 − 2,32) + (1 − 2,32)2
=

25

=

9,43
25

= 0,38


S = S2

S = 0,38
S = 0,62



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(2,32 − (1,96.0,62 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,32 − −(1.96.0,62 / 25
P (2,32 − 0,24) ≤ µ ≤ (2,32 + 0,24)
P(2,08 ≤ µ ≤ 2,56)

Lampiran 10.(Lanjutan)

99
Universitas Sumatera Utara

Minggu 4
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

2

1

1

2

2

1

1

3

1

1

1

4

2

1

1

5

2

1

1

6

2

1

1

7

1

1

1

8

2

2

1

9

2

1

1

10

1

1

1

11

1

1

1

12

2

2

1

13

1

2

1

14

2

1

1

15

1

1

2

16

2

1

1

17

1

2

1

18

1

1

2

19

1

2

1

20

1

1

2

21

1

2

1

22

1

1

2

23

1

2

1

24

1

1

1

25

1

2

2

Jumlah

35

33

30

N4
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
2
1
1
1
1
1
1
1
27

Lampiran 10.(Lanjutan)

100
Universitas Sumatera Utara

Formula F1


∑ = Xi
X =
n

i

n

=


35
= 1,40
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,40, ) + (1 − 1,40)
=

25

=

6,00
25

= 0,24


S = S2

S = 0,24
S = 0,49



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(1,40 − (1,96.0,49 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,40 − −(1.96.0,49 / 25



P(1,40 − 0,19) ≤ µ ≤ (1,40 + 0,19)
P(1,21 ≤ µ ≤ 1,59)

Formula F2(Lanjutan)

101
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


33
= 1,32
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,32, ) + (1 − 1,32 )
=

25

=

5,44
25

= 0,22


S = S2

S = 0,22
S = 0,47



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (1,32 − (1,96.0,47 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,32 − (1.96.0,47 / 25
P (1,32 − 0,18) ≤ µ ≤ (1,32 + 0,18)
P(1,14 ≤ µ ≤ 1,50)

Formula F3 (Lanjutan)

102
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


30
= 1,20
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,20, ) + (1 − 1,20 )
=

25

=

2,20
25

= 0,09


S = S2

S = 0,09
S = 0,30



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(1,20 − (1,96.0,30 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,20 − (1.96.0,30 / 25
P(1,20 − 0,12) ≤ µ ≤ (1,20 + 0,12)
P(1,08 ≤ µ ≤ 1,32)

Formula F4(Lanjutan)

103
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


27
= 1,08
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,08, ) + (1 − 1,08)
=

25

=

4,23
25

= 0,17


S = S2

S = 0,17
S = 0,41



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (1,08 − (1,96.0,41 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,08 − −(1.96.0,41 / 25



P (1,08 − 0,16) ≤ µ ≤ (1,08 + 0,16)
P (0,92 ≤ µ ≤ 1,24)

Lampiran 10.(Lanjutan)

104
Universitas Sumatera Utara

Minggu 1
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

4

4

3

2

4

5

3

3

4

4

5

4

5

4

3

5

5

4

3

6

3

4

4

7

5

4

5

8

5

4

4

9

5

4

5

10

5

5

4

11

5

5

4

12

3

4

4

13

5

4

4

14

4

4

4

15

4

4

5

16

4

4

3

17

4

4

3

18

5

5

3

19

5

5

3

20

5

5

3

21

5

4

3

22

4

4

4

23

4

4

3

24

5

4

4

25

5

4

3

Jumlah

111

102

92

N4
5
3
3
3
5
3
3
3
4
5
3
4
4
3
4
3
4
4
3
3
4
4
3
3
3
89

Lampiran 10.(Lanjutan)

105
Universitas Sumatera Utara

Formula F1




∑ = Xi
X =
n

i

n

=

111
= 4,44
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
2
(
5 − 4,44 ) + (4 − 4,44 ) + (3 − 4,44 )
=

=

25

10,19
25

= 0,41


S = S2

S = 0,41
S = 0,64



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,44 − (1,96.0,64 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,44 − (1.96.0,64 / 25
P (4,44 − 0,25) ≤ µ ≤ (4,44 + 0,25)
P (4,19 ≤ µ ≤ 4,69)

Formula F2 (Lanjutan)

106
Universitas Sumatera Utara





∑ = Xi
X =
n

i

n

=

102
= 4,08
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
2
(
5 − 4,08) + (4 − 4,08) + (3 − 4,08)
=

=

25

6,99
25

= 0,28


S = S2

S = 0,28
S = 0,53



P ( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P (4,08 − (1,96.0,53 / 25 ) ≤ µ ≤ (4,08 − (1.96.0,53 / 25
P(4,08 − 0,21) ≤ µ ≤ (4,08 + 0,21)
P(3,87 ≤ µ ≤ 4,29)

Formula F3 (Lanjutan)

107
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


92
= 3,68
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
2
(
5 − 3,68) + (4 − 3,68) + (3 − 3,68)
=

=

25

13,38
25

= 0,54


S = S2

S = 0,54
S = 0,73



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,68 − (1,96.0,73 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,68 − (1.96.0,73 / 25
P(3,68 − 0,29) ≤ µ ≤ (3,68 + 0,29)
P(3,39 ≤ µ ≤ 3,97)

Formula F4 (Lanjutan)

108
Universitas Sumatera Utara





∑ = Xi
X =
n

i

n

=

89
= 3,56
25

S

2

∑ (Xi − X )
=

2

n

i

n

2
2
2
(
5 − 3,56) + (4 − 3,56 ) + (3 − 3,56 )
=

=

25

12,07
25

= 0,48


S = S2

S = 0,48
S = 0,70



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,56 − (1,96.0,70 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,56 − (1.96.0,70 / 25
P(3,56 − 0,27) ≤ µ ≤ (3,56 + 0,27)
P(3,29 ≤ µ ≤ 3,83)

Lampiran 10.(Lanjutan)

109
Universitas Sumatera Utara

Minggu 2
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

3

2

2

2

3

2

2

3

3

2

2

4

3

2

2

5

3

2

2

6

3

2

2

7

3

2

2

8

3

3

1

9

3

3

2

10

3

2

1

11

3

3

2

12

3

3

2

13

3

3

3

14

3

2

3

15

3

3

2

16

4

2

2

17

3

3

3

18

4

2

3

19

2

2

3

20

4

3

2

21

4

3

3

22

4

3

3

23

4

2

2

24

2

2

3

25

4

3

3

Jumlah

80

61

55

N4
2
2
2
2
2
3
2
2
3
3
2
2
3
2
3
2
2
2
3
3
2
3
1
3
1
53

Lampiran 10.(Lanjutan)

110
Universitas Sumatera Utara

Formula F1


∑ = Xi
X =
n

i

n

=


80
= 3,20
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
4 − 3,20, ) + (3 − 3,20) + (2 − 3,20)2
=

25

=

8,00
25

= 0,32


S = S2

S = 0,32
S = 0,56



P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(3,20 − (1,96.0,56 / 25 ) ≤ µ ≤ (3,20 − (1.96.0,56 / 25



P(3,20 − 0,22) ≤ µ ≤ (3,20 + 0,22)
P(2,98 ≤ µ ≤ 3,52)

Formula F2 (Lanjutan)

111
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


61
= 2,44
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
3 − 2,44 ) + (2 − 2,44 )
=

25

=

6,21
25

= 0,25


S = S2

S = 0,25
S = 0,50


P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P (2,44 − (1,96.0,50 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,44 − (1.96.0,50 / 25
P(2,44 − 0,20) ≤ µ ≤ (2,44 + 0,20)
P(2,24 ≤ µ ≤ 2,64)

Formula F3 (Lanjutan)

112
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


55
= 2,20
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
3 − 2,20 ) + (2 − 2,20) + (1 − 2,20)2
=

25

=

9,16
25

= 0,37


S = S2

S = 0,37
S = 0,61


P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P(2,20 − (1,96.0,61 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,20 − (1.96.0,61 / 25
P(2,20 − 0,24) ≤ µ ≤ (2,20 + 0,24)
P(1,96 ≤ µ ≤ 2,44)

Formula F4 (Lanjutan)

113
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


53
= 2,12
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
3 − 2,12) + (2 − 2,12) + (1 − 2,12)2
=

25

=

9,65
25

= 0,39


S = S2

S = 0,39
S = 0,62


P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P(2,12 − (1,96.0,62 / 25 ) ≤ µ ≤ (2,12 − (1.96.0,62 / 25
P(2,12 − 0,24) ≤ µ ≤ (2,12 + 0,24)
P(1,88 ≤ µ ≤ 2,36)

Lampiran 10.(Lanjutan)

114
Universitas Sumatera Utara

Minggu 4
Formula
Panelis
N1

N2

N3

1

1

1

1

2

1

1

1

3

1

1

1

4

1

1

1

5

1

1

1

6

1

1

1

7

1

1

1

8

1

1

1

9

1

2

1

10

1

1

1

11

2

2

1

12

2

1

2

13

1

2

1

14

1

1

1

15

2

2

1

16

1

1

1

17

2

1

2

18

2

1

2

19

1

1

2

20

2

2

1

21

2

2

2

22

2

1

1

23

1

1

1

24

1

1

1

25

2

2

1

Jumlah

34

32

30

N4
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
26

Lampiran 10.(Lanjutan)

115
Universitas Sumatera Utara

Formula F1


∑ = Xi
X =
n

i

n

=


34
= 1,36
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,36 ) + (1 − 1,36 )
=

25

=

5,76
25

= 0,23


S = S2

S = 0,23
S = 0,48


P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P(1,36 − (1,96.0,48 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,36 − (1.96.0,48 / 25
P(1,36 − 0,19) ≤ µ ≤ (3,20 + 0,19)
P(1,17 ≤ µ ≤ 1,55)

Formula F2 (Lanjutan)

116
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


32
= 1,28
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,28) + (2 − 1,28)
=

25

=

12,96
25

= 0,52


S = S2

S = 0,52
S = 0,72


P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P(1,28 − (1,96.0,72 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,28 − (1.96.0,72 / 25
P(1,28 − 0,28) ≤ µ ≤ (1,28 + 0,28)
P(1,00 ≤ µ ≤ 1,56)

Formula F3 (Lanjutan)

117
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


30
= 1,20
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,20) + (2 − 1,20)
=

25

=

16,00
25

= 0,64


S = S2

S = 0,64
S = 0,80


P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n
P(1,20 − (1,96.0,80 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,20 − (1.96.0,80 / 25
P(1,20 − 0,31) ≤ µ ≤ (1,20 + 0,31)
P(0,89 ≤ µ ≤ 1,51)

Formula F4 (Lanjutan)

118
Universitas Sumatera Utara



∑ = Xi
X =
n

i

n

=


26
= 1,04
25

∑ (Xi − X )
=

2

n

S

2

i

n

2
2
(
2 − 1,04) + (2 − 1,04)
=

25

=

24,03
25

= 0,96


S = S2

S = 0,96
S = 0,98

P( X − (1,96.S / n ) ≤ µ ≤ ( X − (1,96.S / n

P(1,04 − (1,96.0,98 / 25 ) ≤ µ ≤ (1,20 − (1.96.0,98 / 25
P(1,04 − 0,38) ≤ µ ≤ (1,04 + 0,38)
P(0,66 ≤ µ ≤ 1,42)

Lampiran 11. Gambar gel pengharum ruangan

119
Universitas Sumatera Utara

120
Universitas Sumatera Utara