H a sil Pe n e lit ia n

© 2003 Digit ized by USU digit al libr ar y 12 Rum us Chi Squar e y ang digunak an adalah : K b O ij – E i j 2 X 2 = ∑ ∑ - - - - - - - - - J= 1 I = 1 e j i Dim ana i = 1, 2, 3 . . . . . m eny at ak an j um lah bar is j = 1, 2, 3 . . . . m eny at ak an j um lah k olom O ij = Dat a obser v ed pengam at an pada bar is k e 1 E ij = fr ek w ensi har apan ex pect ed Dengan t ingk at k em ak naan p ≤ 0,05.

BAB I V H ASI L PEN ELI TI AN D AN PEM BAH ASAN

A. H a sil Pe n e lit ia n

Dar i penelit ian y ang dilak uk an sej ak t anggal 1 Januar i – 2 0 0 1 sam pai dengan 30 Juni – 2001 dij um pai pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik y ang m em enuhi per sy ar at an unt uk dilak uk an penelit ian sebany ak 34 or ang, t er dir i dar i 12 or ang lak i- lak i, 22 or ang per em puan dan pada k e lom pok pender it a epilepsi par sial seder hana y ang m em enuhi per sy ar at an unt uk dilak uk an penelit ian sebany ak 34 or ang t er dir i dar i 11 or ang laki- lak i, 23 or ang per em puan. Ta be l I . Kar ak t er st ik u m u r r at a- r at a pada k elom pok pen der it a epilepsi u m u m dengan kej an g t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana. Ke lo m p o k Ju m la h No U m u r Ep i l e p si u m u m d e n g a n k e j a n g To n ik Klo n ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a n 1 16- 23 t ahun 8 2 3 , 5 16 47,2 24 3 5 , 3 2 24- 29 t ahun 7 2 0 , 5 8 23,6 15 2 2 3 30- 35 t ahun 14 4 1 , 2 6 17,6 20 2 9 , 4 4 36- 41 t ahun 3 8 , 9 2 5 , 8 5 7 , 4 5 42- 47 t ahun 2 5 , 9 2 5 , 8 4 5 , 9 To t al 34 100 34 1 0 0 68 100 Dar i t abel 1 dapat dilihat j um lah pender it a t er bany ak pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dij um pai pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dij um pai pada k elom pok um ur 3 0 - 3 5 t ah u n 4 1 , 2 dan selan j u t n y a dij u m pai secar a ber ur ut an pada k elom pok um ur 1 8 – 2 3 t ah u n 2 3 , 5 5 2 4 - 2 9 t ah u n 20,5 , 36 – 41 t ahun 8,9 dan um ur 42 – 47 t ahun 5,9 . Pada epilepsi par sial seder hana j um lah pender it a t er bany ak dij um pai pada k elom pok um ur 18 – 2 3 t ahun 4 7 , 2 dan selanj ut ny a secar a ber ur ut an dij um pai pada k elom pok um ur 24 – 2 9 t ahun 2 3 , 6 , daan 3 0 – 3 5 t ahun 1 7 , 6 , dan pada k elom pok um ur 36 – 41 t ahu n , 4 2 – 47 t ahun dij um pai dalam j um lah sam a sebanyak 5,8 . © 2003 Digit ized by USU digit al libr ar y 13 Ta be l I I : Kar ak t er ist ik depr esi pada k elom pok pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana. Ke lo m p o k Ju m la h No U m u r Ep ile p si u m u m d e n g a n ke j a n g To n ik Klo n ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a n 1 Depr esi 28 8 2 , 4 20 58,8 48 7 0 , 6 2 Tidak Depr esi 6 1 7 , 6 14 41,2 20 2 9 , 4 3 To t al 34 100 34 1 0 0 68 1 0 0 Dar i Tabel I I dapat dilihat adany a depr esi pada pender it a epilepsi, dim ana pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dij um pai depr esi pada 28 pender it a 82, 4 dan pada epilepsi par sial seder hana pada 20 pender it a 58, 85 . Ta be l I I I : Kar ak t er ist ik t ingk at depr esi pada k elom pok pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana. Ke lo m p o k No Tin g k a t D e p r e si Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 Depr esi Ringan 8 2 8 , 6 14 7 0 2 Depr esi Sedan g 16 5 7 , 1 6 3 0 3 Depr esi Tot al 4 14,3 - - T O T A L 28 100 20 100 Pada Tabel I I I dapat dilihat dist r ibusi t ingk at depr esi pada pender it a epilepsi dim ana depr esi sedang lebih bany ak dij um pai pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik 57,1 dan secar a ber ur ut an dij um pai depr esi r ingan 28,6 dan depr esi ber at 14, 3 , sedangk an pada epilepsi par sial seder hana dij um pai t ingk at der aj at k epar ahan depr esi r ingan y ang t er bany ak 7 0 dan diik ut i depr esi sedang sebany ak 30 dan t idak dij um pai adany a pender it a y ang m engalam i depr esi b er at . Ta be l I V : Kar ak t er ist ik um ur pada k elom pok pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No U m u r Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 18- 23 t ahun 7 25 10 5 0 2 24- 29 t ahun 6 21 5 2 5 3 30- 35 t ahun 12 42,8 3 1 5 4 36- 41 t ahun 2 7 , 2 2 1 0 5 42- 47 t ahun 1 3 , 6 - - To t al 28 100 20 100 Dar i t abel I V dapat dilihat dist r ibusi depr esi pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik klonik pa ling bany ak dij um pai pada k elom pok um ur 30 – 3 5 t ah u n 4 2 , 8 dan © 2003 Digit ized by USU digit al libr ar y 14 selanj ut ny a secar a ber ur ut an dij um pai pada k elom pok um ur 18 – 23 t ahun 25 , 24 – 29 t ahun 21 , 36 – 41t ahun 7,2 , dan 42 – 4 7 t ahun 3 , 6 . Pada epilepsi par sial seder hana dij um pai depr esi t er bany ak pada k elom pok um ur 18 – 2 3 t ahun 5 0 dan secar a ber ur ut an pada k elom pok um ur 2 4 – 29 t ahun 15 , 30 – 35 t ahun 15 , dan 36 – 4 1 t ah u n 1 0 . T a b e l V: Kar ak t er ist ik lam any a peny ak it pada k elom pok pender it a epilepsi Um um dengan k ej ang tonik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No La m a Sa k it d a la m b u la n Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 6 – 18 bulan 2 7 , 2 - - 2 19 – 31 bulan 2 7 , 2 2 1 0 3 32 – 44 bulan 2 7 , 2 3 1 5 4 ≥ 4 5 bu lan 22 7 8 , 4 15 7 5 To t al 28 100 20 100 Dar i t abel V dapat dilihat depr esi pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik paling bany ak dij um pai pada pender it a y ang lam any a m ender it a sak it 45 bulan 7 8 , 4 dan secara ber sam aan dij um pai pada pender it a dengan lam any a sak it 32 – 44 bulan, 19 – 3 1 bu lan dan 6 – 1 8 bulan y ait u sebany ak 7 , 2 . Pada epilepsi par sial seder hana dij um pai depr esi t er bany ak pada pender it a y ang lam any a m ender it a sak it 45 bulan 75 dan secar a ber ur ut an pada pender it a y ang lam any a sak it 32 – 4 4 bu lan 1 5 dan 1 9 – 3 1 bu lan 1 0 . Ta b e l V I : Kar ak t er ist ik m enur ut j enis k elam in pada k elom pok pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depresi. Ke lo m p o k No Je n is Ke la m in Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 Lak i- laki 10 3 5 , 7 6 3 0 2 Per em pu an 18 6 4 , 3 4 7 0 To t al 28 1 0 0 20 100 Dar i Tabel VI dapat dilih at depr esi pada epilepsi u m u m den gan k ej ang t onik k lonik paling bany ak dij um pai pada per em puan 64, 3 dibandingk an dengan lak i- lak i 35, 7 . Hal y ang sam a dij um pai pada epilepsi par sial seder hana y ait u per em puan 70 , lak i- lak i 30 . © 2003 Digit ized by USU digit al libr ar y 15 Ta b e l V I I : Kar ak t er ist ik t ingk at pendidik an pada k elom pok pen der it a epilepsi Um u m dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No P e n d i d k a n Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 SLTP 9 3 2 , 2 2 1 0 2 SLTP 16 5 7 , 1 8 4 0 3 SLTA 3 1 0 , 7 9 4 5 4 Per gur uan Tinggi - - - 1 5 To t al 28 1 0 0 20 100 Dar i Tabel VI I dapat dilihat pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik paling ban y ak dij u m pai pada t in gk at pen didik an SLTP 5 7 , 1 diik u t i SD 3 2 , 2 , SLTA 10, 7 dan t idak seor angpun pada per gur uan t inggi. Pada epilepsi par sial seder hana depr esi dij um pai paling bany ak pada t ingk at pendidik an SLTA 45 , SLTP 40 , SD 10 dan per gur uan t inggi 5 . Ta b e l V I I I : Kar ak t er ist ik m enur ut st at us pek er j aan pada k elom pok pen der it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No St a t u s Pe k e r j a a n Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 Bekerj a 6 2 1 , 4 1 8 40 2 Tidak Bekerj a 22 7 8 , 6 12 6 0 To t al 28 1 0 0 20 100 Dar i Tabel VI I I dapat dilihat bahw a pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik paling bany ak dij um pai pada pender it a y ang t idak bek er j a 78, 6 dibandingk an y an g bek er j a 2 1 , 4 1 . Pada epilepsi par sial seder hana depr esi dij um pai paling bany ak pada pender it a y ang t idak bek er j a 60 dibandingk an y ang bek er j a 40 . Ta be l I X : Kar ak t er ist ik m enur ut st at us per k aw inan pada k elom pok pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No St a t u s p e r k a w in a n Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 Kaw in 8 2 8 , 5 1 5 2 5 2 Tidak Kawin 20 7 1 , 5 15 7 5 To t al 28 1 0 0 20 100 Dari t abel I X dapat dilihat depr esi pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik paling bany ak dij um pai pada pender it a y ang t idak k aw in 71, 5 dibandingk an pada © 2003 Digit ized by USU digit al libr ar y 16 pender it a y ang k aw in 28, 5 . Pada epilepsi par sial seder hana depr esi dij um pai paling bany ak pada pender it a y ang t idak k aw in 75 dibandingk an pender it a dengan st at us sudah k aw in 2 5 . Ta b e l X: Kar ak t er ist ik m enur ut agam a pada k elom pok pender it a epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No Aga m a Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 I slam 13 4 6 , 4 9 4 5 2 Kr ist en Pr ot est an 14 5 0 10 5 0 3 Kat holik 1 3 , 5 1 5 To t al 28 1 0 0 20 100 Dar i t abel X dapat dilihat depr esi pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik paling bany ak dij um pai pada pender it a y ang ber agam a Kr ist en Pr ot est an 5 0 dan selanj ut ny a pender it a y ang ber agam a I slam 46, 4 dan Kat holik 3, 5 . Pada epilepsi par sial seder hana depr esi dij um pai paling bany ak pada pender it a y ang ber agam a Kr ist en 50 , I slam 45 dan Kat holik 5 . Ta b e l X I : Kar ak t er ist ik m en u r u t su k u pada k elom pok pen der it a epilepsi u m u m dengan k ej ang t onik k lonik dan k elom pok epilepsi par sial seder hana y ang m engalam i depr esi. Ke lo m p o k No Su k u Ep ile p si u m u m d e n g a n k e j a n g Ton ik Klon ik Ep ile p si Pa r sia l Se d e r h a n a 1 Jaw a 3 1 0 , 7 2 1 0 2 Bat ak Toba 11 3 9 , 3 9 4 5 3 Bat ak Mandailing 3 1 0 , 7 3 1 5 4 Bat ak Sim alu n gu n 2 7 , 1 1 5 5 Karo 5 1 7 , 9 3 1 5 6 Melayu 4 1 4 , 3 3 1 5 To t al 28 1 0 0 20 100 Dar i Tabel XI dapat dilih at depr esi pada epilepsi u m u m den gan k ej an g t on ik k lon ik paling bany ak dij um pai pada pender it a suk u Bat ak Toba 3 9 . 3 dan selanj ut ny a secar a ber ur ut an pada pender it a suk u Kar o 17, 9 , Melay u 14, 3 , suk u Jaw a, Bat ak Man dailin g 10, 7 dan suk u Bat ak Sim alungun sebany ak 7, 1 . Hal y ang sam a dij um pai pada epilepsi par sial seder hana depr esi dij um pai paling bany ak pada pender it a suk u Bat ak Toba 45 , suk u Bat ak Mandailing, Kar o, Melay u m asing- m asin g seban y ak 1 5 , su k u Jaw a seban y ak 1 0 dan Bat ak Sim alungun sebany ak 5 . © 2003 Digit ized by USU digit al libr ar y 17 Ø Uj i st at ist ik y ang dilak uk an pada t abel I I dengan m em ak ai r um us : K b Q ij – E i j 2 X 2 = ∑ ∑ - - - - - - - - - - - - - - - J= 1 j = 1 E i j Dij um pai p= 0,0332, ber ar t i ada per bedaan ber m ak na pada k elo m pok epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik lebih bany ak y ang m engalam i depr esi dibanding k elom pok epilepsi par sial seder hana. Ø Uj i st at ist ik y ang dilak uk an pada t abel I I I dengan m em ak ai r um us : K b Q ij – E i j 2 X 2 = ∑ ∑ - - - - - - - - - - - - - - - J= 1 j = 1 E i j Duj um pai p= 0, 0106, ada per bedaan ber m ak na dim ana t ingk at depr esi baik r ingan, sedang, ber at lebih besar pada epilepsi um um dengan k ej ang t onik k lonik dibanding t ingk at depr esi pada k elom pok epilepsi par sial seder hana dengan dem ik ian hip ot esa alt er nat if dit er im a dan hipot esa nul dit olak .

B. PEM BAH ASAN