Ancasing Panaliten Paedahing Panaliten

9 BAB II GEGARAN TEORI

A. Sosiologi Sastra

Sosiologi sastra menika kadhapuk saking kalih tembung, inggih menika sosiologi kaliyan sastra. Miturut Ratna 2003:1 sosiologi asalipun saking basa Yunani, inggih menika saking tembung socius ingkang tegesipun menika masarakat, dene logos menika tegesipun ngelmu. Dados , sosiologi inggih menika ngelmu ngengingi asal – usul saha ngrembakanipun masarakat, ngelmu ingkang nyinaoni sedaya jaringan gegayutan antawisipun tiyang wonten ing masarakat, sipatipun umum, rasional , saha empiris. Damono wonten ing Endraswara 2011:2 ngandharaken bilih sosiologi inggih menika studi objektif saha ilmiah babagan tiyang wonten ing masarakat, telaah ngengingi lembaga saha proses sosial. Ratna 2003:1 kagungan pamanggih bilih sastra menika asalipun saking basa sansekerta, inggih menika saking tembung sas ingkang tegesipun ngarahaken, mucal, paring pitedah saha instruksi. Dene tra tegesipun inggih menika piranti, sarana. Dados, sastra mengku teges seperangkat piranti kangge mucal, buku pitedah utawi buku pamucalan ingkang sae. Makna saking tembung sastra langkung spesifik saksampunipun maujud dados tembung jadian, inggih menika kasusastran, kasusastran tegesipun menika kempalan saking asiling anggitan ingkang sae. 10 Miturut Endraswara 2011:3 sastra menika wonten gayutipun kaliyan tiyang wonten ing masarakat saha budidaya tiyang kangge adaptasi lan budidayanipun kangge ngubah masarakat. Sosiologi saha sastra gadhah objek kajian ingkang sami, inggih menika tiyang wonten ing masarakat, mangertosi gegayutan – gegayutan antawisipun tiyang saha proses ingkang medal saking gegayutan menika wonten ing masarakat. Damono 1978:1 ugi kagungan pamanggih bilih sastra inggih menika lembaga sosial ingkang migunakaken basa minangka sarananipun, basa menika ugi karya sosial. Karya sastra dipundamel dening sastrawan supados tiyang – tiyang masarakat saged migunakaken karya menika. Sastrawan ugi kalebet anggota masarakat, piyambakipun ugi kaiket dening status sosial tartamtu. Saking pamanggih ing nginggil saged dipunmangertosi bilih sosiologi menika ngelmi ingkang nyinaoni tiyang wonten ing masarakat. Dene sastra inggih menika karya saking sastrawan ingkang saged paring piwucalan dhumateng masarakat kanthi sarana basa sinerat utawi basa ingkang boten sinerat. Dados, antawisipun sosiologi saha sastra menika gadhah objek kajian ingkang sami, inggih menika tiyang ing masarakat. Dados, sosiologi sastra menika ngelmi ingkang memanfaatkan factor social minangka pembangun sastra Endraswara, 2011:5, . Karya sastra dipunanggit ningali saking kawontenan kasunyatan wonten ing masarakat sosial. Dados, karya sastra boten saged uwal saking kasunyatan sosial ingkang dumados wonten ing masarakat, faktor menika dados nyawaning karya ingkang dipunserat dening panganggit.