Tuku Turu
Mlaku Melu
Maca Mangkat
Klambi Siji
Gede Ngupai
Batur tu-ku
tu-ru mla-ku
me-lu ma-ca
mang-kat klam-bi
si-ji ge-de
ngu-pa-i ba-tur
Tumbas tilem
mlampah milet
maos kesah, pangkat
rasukan setunggal
ageng nyukani
rancang
WULANGAN 2 MATA PELAJARAN
: BAHASA CIREBON KELASSEMESTER
: IV2 MATERI POKOK
: PENGUMUMAN STANDAR KOPETENSI
4.4. Mampu mengungkapkan pikiran, perasaan dan keinginan secara tertulis dalam bentuk karangan narasi, deskripsi dan pengumuman.
KOPETENSI DASAR 4.4.1. Menulis prosa narasi
4.4.2. Menulis prosa dskriptif 4.4.3. Menulis pengumuman
KUDU WERUH
Kadang-kadang bocah sekiyen klalen ning aran-aran utawa sebutan anggota awake dewek.Pada bae karo tembung-tembung sejene sejeroane Basa Cerbon. Aran-aran anggota badan ugan ngenal Basa
padinan lan bebasane. Nah, sekiyen bocah kelas papat kudu bisa nyebutaken bebasane aran-aran anggota awake dewek.
Carae yaiku kudu diapalaken lan diucapaken sejerone ngomong sedina-dina bari wong tua utawa bature lan karo gurue lan karo masyarakat.
A. Pembelajaran Mandiri
Coba gantien nganggo ukara bebasan 1 Mimi kita anake papat
2 Ari turu aja bengi-bengi 3 Bibi lunga ning pasar
4 Tangi turu gage adus 5 Belajar sing wekel ambir pinter
B. UJI KOPETENSI Ginau Sembayang
Wong islam kudu ngelakoni sembahyang, nyembah ning maha kuasa. Namun wong kang ninggalaken sembahyang bakale dosa lan disiksa Gusti Allah. Kebagusan apa bae ora ditrima ning Gusti
Allah lamun bli ngelakoni sembahyang.Lamune wong umat islam kabe pada lakonana sembahyang kang limang waktu sing bener yaiku, duhur asar, magrib, isa, subuh. Apa maning lamun sembahyang jamaah
luwih akeh ganjarane lan dilakoni sembayang sunae.
Insya Allah lamun kita taat ning perintae Gusti Allah pengen njaluk apa bae dikabul, Amin Yaa Robal Allamin.
I. Jawabaken pitakon ning isor iki
1 Apa judul wacaan ning duwur ? 2 Ana pirang waktu sembahyang sedina sewengi ?
3 Sebutaken limang waktu sembahyang ?
4 Sembahyang hukume wajib, jelasaken artie huku wajib ? 5 Pirang rokaat sembahyang magrib ?
II. Palen tanda X ping ning salah siji hurup adepane jawaban sing bener
1 Wong islam sembahyang ning . . . A. Gereja
B. Masjid C. Pura
D. Wihara 2 Sembahyang sedina sewngi ana . . .
A. sewaktu B. rong waktu C. limang waktu
D. nem waktu 3 Nabi isun kang tarakhir yaiku . . .
A. Nabi Isa B. Nabi Dawud C. Nabi Nuh
D. Nabi Muhammad 4 Sembahyang ikuh minangka . . . . Agama
A. Tiange B. Pagere
C. Temboke D. Lawange
5 Wilangan Wolulikur lamun ditulis saking tembung . . . A. 18
B. 38 C. 28
D. 48 6 Tembung “keturuan” asal saking tembung . . .
A. Turuan B. Turu
C. Turuan D. Ruan
7 Tembung padinan “papat” yaiku . . . A. Setunggal
B. Gangsal C. Sekawan
D. Tigo 8 Sembahyang sing luwih akeh ganjarane yaikuh . . .
A. Jamaah B. Dewekan
C. Guyonan D. Sekiyenge
9 Lunga ning pasar bebasane . . . A. Mangkat ning pasar B. Kesah teng peken C. Balik Pasar
D. Lelungan 10 Mimi lagi masak ning . . .
A. Pawon B. Wc
C. Kamer D. Latar
III. Isenana titik-titik ngisor iki kelawan jawaban sing bener
1. Tembung “Kebagusan” asale saking tembung . . . 2. Tembung “gemebyar” oli seselan . . .
3. Pisaen piturut karo kecap “ketemu” . . . 4. Bapa lagi nandur pari ning . . .
5. Ninggalaken sembahyang hukume . . .
C. EVALUASI DIRI NILAI
KKM NILAI
ULANGAN Kegiatan yang diikuti selanjutnya
PARAF Perbaikan
Pengayaan Guru
Orang Tua
D. PEMBELAJARAN PERBAIKAN REMEDIAL
Jodoaken karo pasangan sing wis nyanding ning pinggire. 1. Kang pranti wadae banyu . . .
a. Abang f. Mata
2. Krikil, keri ning . . . b. Ketel
3. Yen araep mangan kudu wesu . . . c. Tangan
4. Mimi lambene kaya kepundung . . . d. Panas
5. Tembung “kepanasan” asal tembung . . . d. Sikil
E. PEMBELAJARAN PENGAYAAN
Coba susunen tembung-tembung ning isor iki, gawea ukara kalimat kang bener 1. Wekel – sembahyange – kang
2. Belajar – pinter – kudu – pengen – ari – wekel 3. Nurut – prentahe – wong – kudu - tuwa – ning
4. Wadae – dibuang – kudu – ning – sungkrah 5. Klambi – bibi – njahit – lagi
6. Mimpin – pak kuwu – lagi – kerja bakti – masyarakat 7. Musim – lagi – banjir – Jakarta – ning
8. Adan – akeh – angina – gludug 9. Bodo – males – wong – belajar – dadie
10. Ngormati – kudu – wong tua – ning – ari ➢ KANGGO PENGELING-ELING
Titenana wangsale ning sor iki. ✓ Gubug duwur ning tengah sawah wangsulane = ranggon
✓ Ning ukara = ora ketunggon ✓ Gelang alit mnggi jriji wangsulane = ali-ali
✓ Ning ukara = aja lali karo kulane ✓ Kembang putih malipir gunung wangsulane mega
✓ Ning ukara = sampun tega ninggal kulane
LATIHAN WULANGAN KENAIAN KELAS. MATA PELAJARAN : BAHASA CIREBON
KELASSEMESTER : IV2 WAKTU
: 90 MENIT A. WACAAKEN SING TELITI
SEGARA
Munggah ning prahu ndodoke ning tengah. Kiwe kato tengen katon ombak udag-udagan, kadang- kadang prahu melu-meluan munjuk mingsor, temurun kesempyok ombak. Nyawang mengulon beli katon
apa-apa, nyawang ngetan ora kedeleng daratan, madep ngidul katone langit karo mendun, nglirik ngulon mung kaya umun-umun sing katon. Ombake banyu segara gulung-gulung lir kasur dawa, nyempyok
mana-mana.
Teka ning bagang, prahu dicangcang. Isun manekning gubuk duwur segara. Ning kono ana pekakas kanggo mangan, gelas lan gula kopi kanggo medang. Jare wis biasa para nelayan andon liren
sedurunge nggelar jaring.
I. Jawaben pitakon ning sor iki
1. Apa judul wacan ning duwur ? 2. Panggonan apa bae sing digambaraken wacan iku ?
3. Apa sing dicangcang waktu teka ning bagan ? 4. Ari lagi ning tengah sera apa bae sing kesawang ?
5. Jelasaken kayang apa ombake segara iku ?
II. Palen tanda X ping ning salah siji hurup adepane jawaban sing bener
1 blekutak iku aran . . . A. wiwitan
B. Hiasan C. Kendaraan
D. Iwak 2 Sebutan kanggo bocah lanang iku . . .
A. Nok B. Dogol C. SenangKacung
D. Mama
3 Yen Wong Cerbon, ning wong tuwa lanang ngundange . . . A. Mama
B. Bapa C. Mimi
D. Papi 4 Gemuyu, langka suarane lan bli katon untune . . .
A. Angglegek B. Ngakak C. Ngekek
D. Mesem kependem 5 mangkat luru iwak ning segara diarani . . .
A. Kuli B. Calo C. Beburuh
D. Mayang 6 Artine pada karo dugal yaiku . . .
A. Seneng B. Ngglendeng C. Sewot
D. Miris 7 Yen lagi dinasehati wong tua kudu . . .
A. Ngrunguaken B. Mbentak Maning
C. Ngloyong D. Turu
8 Urip ning alam dunya kudu . . . A. Akur
B. Dewekan bae C. Musuan
D. Dadi jagoan 9 Sadi teka nyangking kresek, kresek iku aran . . .
A. Kertas B. Plastik
C. Dompet D. Godong
10 Wilayah sing anae ning pinggir segara diarani . . . A. Pegunungan
B. Cantilan C. Pesisir
D. Dukuh 11 Satoan sing bli ngrusak tanduran kayadene . . .
A. Tikus B. Walang sangit
C. Wereng D. Kucing
12 Adat kebiasaan sing bagus lan kudu dilestarikan yaiku . . . A. gotong-royong
B. Tawuran C. trek-trekan motor
D. Wadan-wadanan 13 lamun dibedarakan nata bari mundur, yaiku kiratabasa saking . . .
A. kondur B. Tidur
C. Tandur D. Mundur
14 Mangpaate gotong-royong antarane . . . A. Pagawean dadi suwe pragat
B. Pagawean abot dadi enteng C. Langka pegawean
D. Enak sing nature
15 Sikile Dodi kesrempet motor. Terusan ke – ning tembung kesrempet artine . . . A. Kena Disrempet
C. Beli sengaja B. Durung disrempet
D. Bisa disrempet
III. isenana titik-titik ning sor iki karo jawaban sing wis disediyakaken
1. Enggon pranti masak . . . a. Pabel
2. Tembung bebasane “kita” . . . b. Belimbing
3. Tembung walikane “klalen” . . . c. ketuwo
4. Tembung padane “Senang” . . . d. boled boeng
5. Aran woh-wohan . . . f. Pawon
6. “Kelaksanan” tembung padane . . . g. kelakon
7. Tembung asal nyebut . . . h. Kula
8. Bisa kanggo jamu . . . i. Kunir
9. Dongeng sato kewan . . . j. Kelingan
10. . . . saba pawon k. Sebut
11. Glelang-gleleng bari . . . l. Bunga
IV. Jawaben pitakon ning sor iki miturut prentahe
1 Gawekaken karangan sealenia. Pikiran utamae. “Ngerewangi Wong Tua”
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 Wong tua :”cung, sapa arane ?
Bocah : “ . . . . . . . . . . . . . . .
3 Sebutaken telung macem aran iwak sing segara ? 4 Jelasaken apa artine nelayan ?
5 Terang aken nganggo ukara kritikan pujian, niturut gambar ning soriki ?
PEMBELAJARAN Mata pelajaran : Bahasa Sunda
Kelas
: IV 2 Tema
: Kesehatan lingkungan Standar kompetensi
Mampu mebaca untuk memahami dan menanggapi bacaan melalui kegiatan membaca cepat, teks percakapan pondok, dan guguritan
Kompetensi dasar ●
Maca gancang
● Nulis ngaran panyakit
● Nulis karangan faktual
●
Ngarekepkeun guguritan
Tujuan pembelajaran ●
Siswa mampu maca gancang
● Siswa mampu nulis ngaran panyakit
● Siswa mampu nulis karangan faktual
● Siswa mampu ngarekepkeun guguritan
Peta konsep
A. Rangkuman Materi a. Maca Gancang
Maca gancang dibacana gancang pisan, tapi tetep kudu bari mahaman lentong jeung tanda baca anu aya, tur panon diarahkeun kana ata bacaan.
Pikeun ngitung jumlah kecap abu ku hidep di baca. Coba iue aya pituduh maca gancang di anatara:
1. Itung jumlah kecap dina lima baris 2. Hasilna mangrupa jumlah rata-rata tiap baris
3. Itung jumlah baris anu di baca ku hidep 4. Hasilna mangrupa jumlah kecap anu dibaca ku hidep.
Conto Dadan ngabaca bacaan aya 30 baris
Jumlah kecap tiap baris rata-rata 11 Jadi jumlah kecap anu dibaca ku dadan eh 11 x 30 kecap = 330 kecap
Dadan maca dina menit 210 detik 330 x 60 = kecapmenit
120
b. Miharti kecap
Tengean ieu kecap-kecap di handap 1. Ditimbulkeun = didatangkeun
Penyakit demam berdarah teh ditimbulkeun ku reungit ades aigepty 2. Demam = muriang
Panyakit demam mah lamun geus karasa sok ngagibrig 3. Kiwari = ayeuna
Kiwari mah penyakit nu didatangkeun ku reungit teh loba pisan 4. Mahabu = nerekab
Penyakit demam berdarah teh geus mahabu kamana-mana 5. Tumerap = keuna
Penyakit teh bisa tumerap ko kolot bisa ka budak 6. Alatan = jalaran
Panyakit bisa datang alatan kurang miara lingkungan 7. Nyalangkrung = ngeyembeng
Reungit biasa sok nyayang dina cai anu nyalangkrung
8. Wanci = waktu Reungit demam berdarah mah nyoba wanci jam salapan beurang
9. Tarekah = usaha Pamarentah geus ngayakeun tarekah pikeun ngungkulan ieu panyakit
10.Pepeling = wejangan Di antarana sok mere pepeling ka masyarakat
c. Kabengharan kecap
Mikawanoh ngaran panyakit 1. Kesrek = kasakit kulit kawas eksim garing
2. Kokoloteun = kaskit kulit dina beungeut 3. Kolera = kasakit nyeuri beuteung
4. Kotokeun = kasakit panon kurang awas nenjo 5. Leuncangeun = kasakit dina sela-sela ramo suku
6. Lilinuen = lengeun jeung sirah ngadegdeg 7. Lumpuh = awak leulues teu bisa lumpang
8. Nejen = hese ngising 9. Mengi = asma, ampeg, kasakit hese ngambekan
10.Muriang = demam, awak paranas tiris
d. Mikaweruh karangan faktual
Karangan faktual nyaeta karangan anu medar hiji pasualan atawa hiji barang nu aya patalina jeung kahuripan sapopoe dina danget ayeuna.
Karangan faktual bisa mangrupa essay atawa artikel, jeung pedaran ngeynaan pangalaman. Tah artikel jeung essay teh sok aya dina koran,
majalah, atawa surat kabar.
e. Mikaweruh guguritan
Guguritan teh asalna tina kecap gurit, anu hartina nyusun karangan. Guguritan mangrupa karangan pondok anu disususun make aturan atawa
paokan pupuh. Lamun wangunna panjang tur pupuhna rupa-rupa sok disebut wawacan.
Pupuh sok disebut oge dangding atawa sekar, nyaeta karangan wangun ugerah anu kabeungeut ku guru lagu jeung guru wilangan. Guru wilangan
nyaeta julmalah engang dina unggal padalisan. Sedengkeun guru lagu nyaeta dangding-dungna sora engang panungung dina uanggal padalisan. Perlu oge
ku hideup dikanyahokeun, yen jumlah pupuh eh kabehanana aya 17 rupa. Aya sekar ageung, nu ngawengku kinanti, asmarandana, sinom, jeung
dangdanggula. Ari nu sejenna disebut sekar alit. Maluruh guru lagu jeung guru wilangan.
Tengetan palanggeran pupuh mijil handap
Padalisan Teks guguritan
Guru lagu Guru
wilangan 1.
2. 3.
4. 5.
6. Mesaat ngapung putra sang
arimbi, Jeung mega geus awor,
Beuki lila beuki luhur bae, Larak-lirik ningali ka bumi
Ngalira kang rai Pangeran bimanyu
10 6
10 10
6 6
i o
e i
i u
f. Mikaweruh rarangkeun hareup N-nasal
Titenan kecap-kecap si handap ieu
● Baca
= N maca
● Pacul
= N macul
● Tulis
= N nulis
●
Badug = N
ngabaadug ●
Karang = N
ngarang ●
Bor = N
ngebor
Conto kalimahna : Jajang bukan panto
Jajang muka panto
B. Uji kompetensi Baca sing gancang bacaan di handap ieu