2.9 Persyaratan Kualitas Biodiesel
Tabel 2.2 Persyaratan Kualitas Biodiesel Menurut SNI-04-7182-2006
Parameter dan Satuannya Batas
Nilai Metode Uji
Metode Setara
Massa jenis pada 40°C, kgm
3
850 – 890 ASTM D 1298
ISO 3675 Viskositas kinematik pada 40°C, mm
2
s cSt 2,3 – 6,0 ASTM D 445
ISO 3104 Angka setana
min. 51 ASTMD 613
ISO 5165 Titik nyala mangkok tertutup,°C
min. 100 ASTM D 93
ISO 2710 Titik kabut,°C
maks. 18 ASTM D 2500
- Korosi bilah tembaga 3 jam, 50°C
maks. no. 3 ASTM D 130
ISO 2160 Residu karbon,-berat,
- dalam contoh asli - dalam 10 ampas distilasi
Maks. 0,05 maks 0,03
ASTM D 4530 ISO 10370
Air dan sedimen,-vol. maks. 0,05
ASTM D 2709 -
Temperatur distilasi 90, °C maks. 360
ASTM D 1160 -
Abu tersulfatkan,-berat maks. 0,02
ASTM D 874 ISO 3987
Belerang, ppm-b mgkg maks. 100
ASTM D 5453 prEN ISO 20884
Fosfor, ppm-b mgkg maks. 10
AOCS Ca 12-55 FBI-A05-03
Angka asam, mg-KOHg maks. 0,8
AOCS Cd 3-63 FBI-A01-03
Gliserol bebas,-berat maks. 0,02
AOCS Ca 14-56 FBI-A02-03
Gliserol total,-berat maks. 0,24
AOCS Ca 14-56 FBI-A02-03
Kadar ester alkil,-berat min. 96,5
Dihitung FBI-A03-03
Angka iodium, g-I
2
100 g maks. 115
AOCS Cd 1-25 FBI-A04-03
Uji Halphen negatif
AOCS Cb 1-25 FBI-A06-03
Sumber: Forum Biodiesel Indonesia
Universitas Sumatera Utara
2.10 Persyaratan Mutu Solar
Tabel 2.3. Persyaratan Mutu Solar Parameter Satuannya
Batas Nilai
Metode Uji
Massa jenis 40°C, grml 0,82 – 0,87
ASTM D–1298 Visikositas kinetic pada 40°C, cSt
1,6 – 5,8 ASTM D–445
Angka setana Min 45
ASTM D–613 Titik kilat flash point, °C
Maks 150 ASTM D–93
Korosi strip tembaga 3 jam pada 50°C Min No. 1
ASTM D–130 Residu karbon – bb
Min 0,1 ASTM D–189
Kadar Air dan sedimen, – vv Min 0,05
ASTM D–96 Temperatur distilasi 300, °C
Max 40 ASTM D–86
Abu tersulfatkan, b Min 0,01
ASTM D–974 Belerang, ppm b
Min 0,5 ASTM D–1551
Sumber: www.pertamina.com
Universitas Sumatera Utara
BAB III METODOLOGI PENELITIAN
3.1.Tempat dan Waktu Penelitian
Penelitian dilakukan di Laboratorium Kimia Anorganik FMIPA USU untuk proses transesterifikasi dan Pusat Penelitian Kelapa Sawit PPKS Medan untuk sifat-
sifat Fisis. Penelitian ini dilaksanakan dari bulan Pebruari sampai Juni 2011 3.2. Diagram Alir Penelitian
3.2.1 Diagram Alir Pembuatan Biodiesel dari Minyak Jarak Pagar
Gambar 3.1 Diagram Pembuatan FAMEBiodiesel dari minyak jarak pagar
Larutan diaduk dan dipanaskan hingga suhu tetap 80 Variasi waktu 2 jam,,6 jam
Minyak jarak pagar Yang Sudah diketahui kandungan asam lemak
bebasnya7,78 Ditambahkan Metanol kering
yang sudah dilarutkan dalam eter
Larutan dinetralkan dengan amoniak
Ditambahkan Na
2
SO
4
anhidrous didiamkan selama 3 jam
Lapisan Bawah Lapisan Atas
Larutan disaring Tabung Reaktor
Transesterifikasi Ditambahkan
Katalis PSS
Larutan didestilasi Larutan diektraksi dengan n-Heksan
Larutan dicuci dengan aquadest Pemisahan Lapisan
Hasil FAME murni
Larutan divakum dan hasilnya ditimbang
Universitas Sumatera Utara