RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN 01
Nama Sekolah : SMA PGRI 2 Kajen
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
KelasProgram Semester : XI IPA-IPS 2
Pertemuan ke- : 1
Alokasi Waktu : 2 X 45 menit
Standar Kompetensi : Mendengarkan
Mampu mendengarkan dan memahani wacana lisan nonsastra maupun sastra dalam berbagai ragam bahasa Jawa.
Kompetensi Dasar : Mendengarkan kegiatan musyawarah yang disampaikan
secara langsung.
Indikator :
Peserta didik menyebutkan pokok-pokok isi musyawarah
Peserta didik menyusun pokok-pokok isi musyawarah ke dalam paragraf
Peserta didik menyampaikan tanggapan secara lisan pokok-pokok musyawarah
Peserta didik mengajukan menjawab pertanyaan berkaitan dengan isi musyawarah
A. Tujuan Pembelajaran
1. Peserta didik dapat menyebutkan pokok-pokok isi musyawarah. 2. Peserta didik dapat menyusun pokok-pokok isi musyawarah ke dalam paragraph.
3. Peserta didik dapat menyampaikan tanggapan secara lisan pokok-pokok
musyawarah 4. Peserta didik dapat mengajukan menjawab pertanyaan berkaitan dengan isi
musyawarah
B. Materi Ajar
Musawarah Musawarah minangka salah sawijining kagiyatan kang nduweni ancas golek
mupakat, pasarujukan utawa supeket. Kabeh anggotane entuk guneman lan menehi panemu pendapat. Saka sakehing panemu kasebut, banjur dirembug maneh murih
becik, sawise iku dijupuk dudutane utawa kesimpulan minangka pasarujukan utawa mupakat.
Bab kang dituwuhake ing musawarah : 1. Panemu kang maneka warna
2. Pamrayoga sampurnaning bab kang dirembug 3. Panyengkuyung
Ing musawarawah sapa bae bisa urun rembug, sesanti iki wredine rembugan kang adhedhasar demokrasi, ora mawas wong tuwa utawa wong enom, ora mawas wong
pangkat lan ora pangkat, wong sugih lan mlarat . Babagan kang kudu digatekake ing musawarah :
1. Ngajokake pitakonan
2. Nglanggati pirembugan
3. Nyathet lajering pirembugan
4. Nyathet isining pirembugan
RPP Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2 TP. 20152016
C. Metode Pembelajaran
Ceramah,Tanya jawab, dan Penugasan
D. Kegiatan Pembelajaran No
Kegiatan Waktu menit
1.
2.
3. Kegiatan Pendahuluan
1.1 Orientasi Mempersiapkan kelas untuk pembelajaran absensi dan
ketenangan. 1.2 Apersepsi
Guru menyampaikan materi pelajaran pada hari ini adalah mendengarkan musyawarah.
1.3 Motivasi Segala sesuatu apabila akan ditentukan yang berkaitan dengan
orang lain dan berhubungan dengan orang banyak, hendaknya dimusyawarahkan terlebih dahulu. Maka musyawarah penting
untuk dipelajari
Kegiatan Inti 2.1 Eksplorasi
Guru menjelaskan sedikit pengertian tentang sambutan. Guru menyuruh enam peserta didik untuk memperagakan
musyawarah dengan rasa toleransi didepan peserta didik yang lain. Peserta didik yang lain menyimak musyawarah secara terbuka.
Peserta didik mendengarkan pembacaan sambutan secara mandiri. Guru membimbing peserta didik untuk mengidentifikasi tema
sambutan. 2.2 Elaborasi
Peserta didik dibimbing agar secara mandiri dapat
mengidentifikasi menyebutkan pokok-pokok isi musyawarah kedalam paragraf.
Secara komunikatif peserta didik menyampaikan tanggapan secara
lisan pokok-pokok musyawarah.
Antar peserta didik secara komunikatif dan toleransi bertanya
jawab yang berkaitan dengan isi musyawarah. 2.3 Konfirmasi
Guru memberikan penghargaan atas keberhasilan siswa
mendengarkan musawarah dengan baik. Guru memberi motivasi kepada peserta didik yang belum
berpartisipasi aktif.
Kegiatan Penutup
Mengerjakan latihan soal. Memberikan penilaian pada hasil kerja siswa
10
40
40
RPP Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2 TP. 20152016
No Kegiatan
Waktu menit Guru meminta siswa secara mandiri untuk menyampaikan secara
lisan hasil musyawarah didengar 3.1 Penugasan Terstruktur
Guru memberi tugas kepada siswa untuk menyusun pokok-pokok isi musyawarah kedalam sebuah paragraf.
3.2 Kegiatan Mandiri Tak Terstruktur Peserta didik membentuk kelompok dan menentukan tema yang
kemudian dimusyawarahkan, dan hasil musyawarah dikumpulkan dalam lembar kertas.
E. Media Sumber Pembelajaran
Prigel Basa Jawa Kelas XI Pinter Basa Jawa 2
LKS Kelas XI
F. Penilaian Hasil Belajar Rembugan babagan bencana alam
Bu Bayan : Assalamu’alaikum …..
Kanca-kanca : Wa’laikumsalam ….. Bu Bayan
: Alhamdulillah … sumangga kula lan panjenengan munjukaken puji syukur dhumateng Gusti Allah ingkang sampun paring kasarasan
dhmateng kula lan panjenengan satemah kita saged makempal wonten ing rapat sonten punika. Ibu-ibu sampun kula lan panjenengan
mangertosi bilih sedherek kita ing dhusun Kragan gadhah musibah, lan menawi kita biyantu sedherek kita pripun? Wonten usul ?
Bu RW : Bu, menawi kita tumbas sandhang pangan ngangge arto kas pripun ?
Bu RT : Kula usul Bu…
Bu Bayan : Ohh..nggih, mangga Bu…Napa usulipun?
Bu RT : Menawi kita tumbas naming panganan pripun? Sandhanganipun kita
nyuwuni saking warga-warga, amargi artonipun mangke boten cekap? Bu Bayan
: Pripun Bu? Wonten pamanggih sanes boten? Bu Camat
: Sekedhap Bu…saniki artanipunpinten ing kas? Bu RW
: Artanipun wonten satnggal milyar gangsal yuta, lan tabunganipun tigangatus yuta.
Bu Carik : Kula Bu…
Bu Bayan : Ohh..nggih Mangga…
Bu Carik : Menawi kta tumbas sandhang sedanten pripun? Sandhangane anyar,
mosok sing lawas Bu? Bu RT
: Lho Bu mangke boros, usul kula sandhanganipun saking warga mawon, mangke sing tumbas pangananane kita mawon…
Bu Bayan : Lha pripun Bu, wonten usulan malih?
Bu Kades : Kula sarujuk, kita tumbas pangananipun kalih obat-obatan, satemah
sandhanganipun sandhangan ingkang pantes diagem. Bu Camat
: Nggih kula sarujuk. Mangke sandhanganipun ingkang pantes diagem.
RPP Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2 TP. 20152016
Bu Bayan : Ooo…mekaten, pripun ibu-ibu, sarujuk boten?
Kanca-kanca : Sarujuk… Bu Bayan
: Lajeng menawi tetedhanipun kados pundi? Bu RW
: Menawi kita tumbas panganan kaliyan obat-obatan kayata mi, sembako, pripun Bu?
Bu Kades : Nggih kula sarujuk…mangke kita tumbasaken ngangge arta kas
Bu RT : Kula usul Bu…
Bu Bayan : Nggih mangga Bu…
Bu RT : Ngaten Bu, mangke kula kaliyan Bu Camat ingkang numbasaken
tetedhanipun, wonten ing langgananipun Bu Camat. Supados angsal diskon…
Kanca-kanca : Nggih sarujuk… Bu Bayan
: Saniki pripun carane kita ngaturaken bantuwanipun? Bu RT
: Kula usul Bu… Bu Bayan
: Nggih mangga… Bu RT
: Kita lak gadhah Karang Taruna, menawi nyuwun bantuwan pemudha- pemudhi Karang Taruna supads biyantu kita ngaturaken bantuwan
kaliyan ngempalaken sandhangan saking warga-warga… Bu Bayan
: Ooohh…nggih…leres, wonten pamanggih malih? Bu RW
: Menawi wekdalipun wulan niki pripun ibu-ibu? Bu Camat
: Wulan niki? Kok dangu sanget Bu? Minggu niki mawon pripn Bu? Luwih cepet, luwih becik…nggih ta Bu?
Bu Carik : Nggih kula sarujuk kaliyan Bu Camat…amargi menawi kedangon
mangke mesakke kaliyan korbanipun. Bu RW
: Ooo…ngoten nggih kula manut mawon. Bu Bayan
: Dados Minggu niki nggih Bu? Dinten menapa? Bu RW
: Kula usul Bu, saupami minggu niki sekawan dinten malih pripun? Dados dinten Kemis…
Bu Bayan : Lha blanjane pripun Bu?
Bu Carik : Kula usul Bu…saupami blanjane ngenjing-enjing pripun Bu?
Bu RT : Nggih kula sarujuk, mangke kula lan Bu Camat ingkang blanja.
Bu Bayan : Oooo…nggih, ibu-ibu sarujuk ta?
Kanca-kanca : Sarujuukkkk… Bu Bayan
: Nggih sampun, sampun cekap sedaya ibu-ibu? Menawi boten wonten, mangga Bu RW maosakenasilipun pirembagan ing wekdal punika.
Bu RW : Nggih dados, mangke kita tumbas tetedhan ngangge arta kas samilyar
limangatus yuta, sandhanganipun kita nyuwun saking warga-warga kaliyan bantuwan pemudha-pemudhi Karang Taruna, lajeng
wekdalipun sekawan dinten malih nggih Bu…mangke Bu RT kaliyan Bu Camat tumbas tetedhan, obat-obatan, lan sembako wonten ing
langgananipun Bu Camat…leres Bu? Dados tirahan kas kita tasih 300 yuta…wonten ingkang badhe mundhut pirsa?
Kanca-kanca : Boteennnnn…. Bu Bayan
: Nggih sampun, menawi boten wonten ingkang taken, kita tutup rapat kita kanthi hamdallah sareng-sareng…
Kanca-kanca : Alhamdulillaaaahhh…
RPP Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2 TP. 20152016
Bu Bayan : Mugi-mugi rancangan kita lancar lan amal kula lan pajenengan
dipuntampi dening Gusti Allah… Kanca-kanca : Amiiiin…..
Bu Bayan : Wassalamu’alaikum Warahmatullahi Wabarakatuh…..
Kanca-kanca : Wa’alaikumsalam Warahmatullahi Wabarakatuh…..
Butir Penilaian: 1. Apa tema musawarah ing dhuwur?
2. Sebutna pokok-pokok musawarah ing dhuwur? 3. Gawea kasil dudutan musawarah kasebut ing paragraph?
Skor Penilaian:
1. Bencana alam Skor nilai = 10
2. Pokok-pokok musawarah :
a. Rencana maringi bantuwan bencana alam ing dhusun Kragan b. Arep biyantu korban wujude sandhang pangan, lan obat-obatan.
c. Dana bantuwan kajupuk saka iuran warga desa lan pemudha Karang Taruna Rp
1.500.000.000,- d. Sumbangan arep dikirimke pemudha Karang Taruna.
e. Bantuwan arep dikirim ing dina Kemis.
Skor nilai = 10-50
3. Kasil dudutan musawarah : Dudutan kasil musawarah ing dina iki arep biyantu korban bencana alam ing
dusun Kragan arupa sandhang, pangan, lan obat-obatan. Dana bantuwan kajupuk saka kas desa Rp 1.500. 000.000,- sing arep dikirimake dening pemudha Karang
Taruna ing dina Kemis. Ubarampe kanga rep diwenehake ditumbasake ing took langganane Bu Camat.
Skor nilai = 10-40 Jadi total skor nilai = 10-50 x 2 = 100
Kajen, Januari 2016 Mengetahui,
Kepala Sekolah Guru Mata Pelajaran
Achmad Jaenudin, S.Pd Ibur Ernawati, S.Pd
NIY. 201877 NPP. 308002092
RPP Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2 TP. 20152016
RENCANA PELAKSANAAN PEMBELAJARAN 02
Nama Sekolah : SMA PGRI 2 Kajen
Mata Pelajaran : Bahasa Jawa
KelasProgram Semester : XI IPA-IPS 2
Pertemuan ke- : 2
Alokasi Waktu : 2 X 45 menit
Standar Kompetensi : Mendengarkan
Mampu mendengarkan dan memahani serta menanggapi berbagai ragam wacana lisan nonsastra berupa berita
dalam berbagai ragam bahasa Jawa.
Kompetensi Dasar : Mendengarkan tembang macapat
Indikator :
Peserta didik menyebutkan watak tembang macapat Peserta didik mengungkapkan makna kata yang
terkandung dalam macapat Peserta didik menanggapi makna kata yang terkandung
dalam tembang macapat Peserta didik menceritakan kembali isi tembang
macapat.
A. Tujuan Pembelajaran
Peserta didik dapat menyebutkan watak tembang macapat Peserta didik dapat mengungkapkan makna kata yang terkandung dalam macapat
Peserta didik dapat menanggapi makna kata yang terkandung dalam tembang
macapat Peserta didik dapat menceritakan kembali isi tembang macapat.
B. Materi Ajar MACAPAT
a b
Wajibe murid iku Nuladha laku utama
Kudu sregep taberi sinau Tumrap ing wong tanah Jawi
Miwah gemi setiti lan ngati-ati Wong agung ing Ngeksiganda
Manut parentahing guru Panembahan Senopati
Bekti mring wong tuwa karo Kapati amarsudi
Sudane hawa lan napsu Ja padha seneng nesu
Pinesu tapa brata Karo kanca seneng tukar padu
Tanapi ing siyang-ratri Ngundamana agawe seriking ati
Amamangangun karyenak tyasing sesama
Kalamun nganti kebacut Dadi rerasaning uwong
Mula anak putuku Dha elinga pituturing guru
Kang supaya sira enggal bisa wasis Mempeng anggonmu sinau
Tujuanmu bisa klakon
RPP Bahasa Jawa Kelas XI Semester 2 TP. 20152016
C. Metode Pembelajaran