C. Unsur-Unsur
Intrinsik
Unsur
intrinsik
inggih menika unsur ingkang mbangun karya sastra saking salebetipun karya sastra menika kiyambak. Miturut pamanggihipun Nurgiyantoro
2010: 23, unsur
intrinsik intrinsic
inggih menika unsur-unsur ingkang mbangun karya sastra menika kiyambak. Unsur-unsur menika ingkang
nyebabaken karya sastra menika wonten minangka karya sastra. Salajengipun Widayat 2005: 20 ugi ngandharaken bilih bangunan karya sastra menika gadhah
perangan-perangan minangka unsur-unsur sastra ingkang wetah, gadhah
totalitas
. Antawisipun unsur-unsur menika mangaribawani saha nguntungaken setunggal
kaliyan setunggalipun. Unsur-unsur menika wigatos sanget mliginipun kangge naliti karya sastra menika kiyambak.
Miturut pamanggihipun Widayat 2005: 20, karya sastra menika gadhah perangan-perangan minangka unsur-unsur sastra ingkang wetah, gadhah
totalitas
. Antawisipun unsur-unsur menika mangaribawani saha nguntungaken setunggal
kaliyan setunggalipun. Unsur-unsur menika wigatos sanget mliginipun kangge naliti karya sastra menika kiyambak.
Stanton lumantar Widayat 2005: 22 ngandharaken bilih unsur-unsur
struktur fiksi
ing antawisipun inggih menika tema,
fakta
cariyos, saha sarana sastra.
Fakta
cariyos menika minangka bab-bab ingkang badhe dipuncariyosaken ing salebetipun cariyos
fiksi
. Ingkang kalebet fakta cariyos inggih menika
plot
, paraga, saha latar. Menapa ingkang badhe dipuncariyosaken ing salebetipun karya
sastra menika dipunsusun ing salebetipun kerangka
subelemen
menika. Sayuti,
2000: 29. Unsur-unsur
intrinsik
ingkang kasusun ing salebetipun kerangka
sublemen
menika ingkang salajengipun mujudaken satunggalipun karya sastra.
1. Tema
Saben karya sastra menika mesthi gadhah tema ingkang dados ancas panyerataning satunggalipun karya sastra. Menapa ingkang dipunandharaken ing
salebetipun karya sastra menika adhedhasar saking tema. Tema menika minangka perangan ingkang wigatos sanget ing salebetipun cariyos. Satunggalipun cariyos
mbetahaken tema
kangge ngarahaken
ancasipun cariyos
ingkang dipunkajengaken.
Miturut pamanggihipun Priyatni 2010: 119 tema menika minangka gagasan utawi makna sentral satunggalipun cariyos. Bab menika jumbuh kaliyan
pamanggihipun Sayuti 2000: 187-188 ingkang ngandharaken bilih tema inggih menika makna cariyos, gagasan
sentral
, utawi dhasaripun cariyos. Tema menika mliginipun minangka satunggalipun pamanggih ngengingi
subjek
utawi pokok perkawis ingkang kaandharaken kanthi
emplisit
menapa ugi kanthi
implisit
. Ing salebetipun cariyos menika, pengarang ngginakaken cara ingkang
implisit
. Cara
implisit
inggih menika cara panganggit ingkang ndhelikaken tema cariyos. Ancasipun panganggit menika supados para maos madosi tema cariyos kanthi
cara maos cariyos menika langkung rumiyin. Wondene Widayat 2005: 22 ngandharaken bilih tema inggih menika
satunggalipun bab ingkang dados dhasar satunggalipun cariyos. Tema menika gegayutan kaliyan maneka warna pengalaman gesang, kadosta perkawis bab
katresnan, rasa asih, kangen, ajrih, pati,
religius
, saha sapanunggalanipun. Ing bab
Kategori