Religiusitas ing Sastra Jawi
dipungatosaken, dipunpundhut piwulangipun ingkang luhur saha dados pitedah kangge tiyang-tiyang ingkang ngabekti dhumateng Allah. Kados
ingkang dipunandharaken ing Al-Qur’an surat Al-Israa’ ayat 9. “Satemene Qur’an iki nuduhake marang dalan kang luwih bener lan
dadi bebungah tumrap wong-wong kang padha mukmin, yaiku wong- wong kang padha nindakake kabecikan, satemene dheweke iku bakal
kaparingan ganjaran kang gedhe yaiku suwarga.”
Saking andharan ing nginggil saged kapundhut dudutan bilih Al- Qur’an inggih menika waosan ingkang wosipun firman-firman Allah ta’ala
ingkang arupi dhawuh saha awisan supados dipunestokaken dening tiyang ingkang nguemi agami Islam, kangge manggihaken katentreman saha
kawilujengan gesang ing donya dumugi akhirat. Awit Al-Qur’an minangka wahyu ingkang mandhap langsung saking Panjenenganipun Allah ta’ala,
pramila Al-Qur’an menika boten saged dipuntandhingi kalihan buku menapa dene kitab menapa kemawon.
Dhasar piwulang agami Islam ingkang kaping kalih inggih menika hadits. Tembung Al-Hadits miturut basa gadhah pinten-pinten teges, ing
antawisipun inggih menika pangandikan saha pawarta. Hadits ingkang tegesipun pangandikan kados firman Allah wonten ing Al-Qur’an ingkang
tegesipun, “Allah iku handhawuhake carita becik kitab Qur’an kang rampak becik. Sarta siji-sijining carita: wewulang, gancaran, pengancam, larangan
lan sapanunggalane nganggo dipindhoni utawa dipingteloni.” Az-Zumar: 23. Wondene Hadits ingkang tegesipun pawarta, saged dipuntingali wonten
firman Allah wonten ing Al-Qur’an ingkang tegesipun, “Muhammad, apa sira wis sumurup ceritane Nabi Musa?” Thaahaa: 9.
Pangandikanipun Imam Nawawi lumantar Chalil 1955: 206 tegesipun
hadits utawi
sunnah inggih
menika tembung
ingkang dipunginakaken
kangge nyebataken
sedaya perkawis
ingkang boten
dipunandharaken wonten ing Al-Qur’an. Inggih awit minangka andharan saking Al-Qur’an utawi sanes cara anggenipun Nabi dhahar, tilem,
ngendikan, lsp.
Saingga perkawis-perkawis
ingkang boten
wonten andharanipun ing Al-Qur’an badhe dipunandharaken langkung rijit wonten ing
hadits. Pangertosan
sanesipun dipunandharaken
dening Asy-Syathiby
lumantar Chalil 1955: 207 bilih tembung hadits utawi sunnah menika dipunginakaken kangge satunggaling pakaryan utawi tumindak para sahabat
Nabi, inggih awit tumindak menika wonten ing Al-Qur’an menapa boten. Amargi sedaya jinis ngibadah kedah nuladha dhumateng ingkang sampun
dipuncawisaken wonten ing sunnah. Saking andharan ing inggil saged kapanggihaken dudutan bilih
manawi sunnah menika dipunjumbuhaken dados setunggal, pramila wonten hadits utawi sunnah menika kaperang saking sekawan werni. Inggih menika
pangandikan, tumindak, pengakuan, saha sunnah saking sahabat Nabi utawi khulafa urrasyidin. Khulafa urrasyidin inggih menika wakil-wakil utawi
khalifah ingkang
leres saha
lurus, piyambakipun
minangka waris
kepemimpinan Rasulullah
sabibaripun Rasul
seda. Cara
anggenipun nemtokaken khulafa urrasyidin inggih kanthi syura’ wawan rembug.
Khulafa urrasyidin kaperang saking Abu Bakar, Umar, Utsman, saha Ali.