Transfeênsias Públikas

Pájina 47 • 1.4 milloens ba Ministériu Agrikultura hodi suporta grupus agrikultores. Promove produsaun lokal nudar prioridade Governu nian ne’ebé sei asegura asesu sustentável ba ai ‐hánalimentus. • 1.3 milloens Ministériu Transporte no Komunikasaun ba kombustível ró Berlin Nakroma. Despeza ida ne’e kontribui ba melloria transporte no importante ba estratéjia kresimentu ekonómiku Governu nian. • 1.2 milloens ba Prezidênsia Repúblika hodi promove no suporta komunidades rurais. • 1.0 milloens Ministériu Justisa ba pasaportes biometrikus. Despeza ne’e sei fasilita liután pasajeirusviajantes sidadaun Timoroan sira ba estranjeiru. • 1.0 milloens ba Programa Kresimentu Triangula entre Indonézia, Timor‐Leste ho Australia. Despeza ida ne’e sei kontribui hodi hadi’a relasoens nasoens viziñas no sei hametin liutan relasoens komersiais no seluktán iha rejiaun ne’e. Investmentus Governu konsidera katak despezas barak ba sasan no servisus iha FKTL nudar investimentus ne’ebé kontribui ba dezenvolvimentu. Espesífikamente 44.7 husi total despezas ba sasan no servisus iha FKTL klasifika hanesan investimentu fízikus no sosiais. Investimentus Fízikus Investimentu fízikus nia total mak 128.1 milloens, 27.0 husi total despezas ba sasan no servisus. Ne’e inklui kontribuisaun parseria nian, sosa fini, abastesimentu kombustível no manutensaun ba jeradores no kombustível ba ró‐ahi Berlin Nakroma. Investimentus Sosiais Investimentus sosiais iha efeitus diretu ba moris diak povu nian. Total investimentu hamutuk 84.2 milloens, 17.7 husi total despezas sasan no servisus. Medidas boot liu ne’ebé klasifika hanesan investimentus sosiais mak importasaun foos, programa Merenda Eskolar, peskiza kadastral, programas apoiu komunitáriu no lideransa komunitária, atividades ba tinan 500 selebrasaun aniversáriu Oe‐cussi, hahánalimentus no ai‐moruk ba pasientes sira, pasaportes biométrikus, kontribuisoens ba veteranus, sensu, reforma fiscal no makro‐ekonomika, abestesimentu opersaionais eskolas no konsensoes eskolar no CPLP

2.5.2.3: Transfeênsias Públikas

Transferênsias públikas konsiste husi gasta Governu nian ba subvensoens públikas no pagamentus konsignadus. Ne’e mak segunda kategoria ne’ebé boot liu iha despezas rekorrentes ho montante 406.8 milloens iha 2015. Seksaun ne’e deskreve medidas prinsipais ba kategoria ida ne’e no nia klasifikasaun ba diferentes tipus investimentu. Pájina 48 Medidas Medidas prinsipais ba transferênsias públikas inklui: • 176.4 milloens ba Ministériu Solidariedade Sosial ba programas sosiais, inklui pagamentu ba veteranus, idozus, defisientes no Bolsa de Mãe. Programas hirak ne’e suporta grupus vulneráveis no sira ne’ebé merese no atu kontribui ba redusaun kiak. • 81.9 milloens ba Autoridade Região Administrativa Especial de Oe‐cusse Ambeno ARAEOA no Zona Especial de Economia Social de Mercado de Oe‐cusse Ambeno e Ataúro ZEESM • 20.0 milloens ba Gabinete Primeiru‐Ministru ba apoiu emerjênsia no reabilitasaun eskolas ho postus saúde iha territóriu tomak. Hadi’a saúde no edukasaun iha Timor‐ Leste nudar prioridade Governu nian. • 17.8 milloens iha Ministériu Administrasaun Estatal hodi suporta PNDS. Programa ida ne’e kontribui maka’as ba dezenvolvimentu rural. • 14.5 milloens ba Gabinete Primeiru‐Ministru hodi tulun ONG sira. ONG sira iha Timor‐ Leste fo asistensiaservisu ne’ebé diak ba nasaun no povu. • 11.5 milloens ba Ministériu Petróleu no Rekursus Naturais hodi suporta ANP, Timor GAP no IPG. Osan ida ne’e hodi asegura katak iha duni benefísius máximus ba Timor‐ Leste husi nia rekursus naturais. • 10.6 milloens ba SEPFOPE ba dezenvolvimentu rural, indústria tezolu, programa uma lima, programa estradas rurais no auto‐empregu no sentru treinamentu móvel. Ne’e sei kontribui ba promosaun no kriasaun traballu no kresimentu ekonómiku. • 10.0 milloens ba Governu Tomak ba kapitalizasaun Banku Sentral Timor‐Leste. Ne’e sei kontribui ba dezenvolvimentu setor finanseiru iha paíz. • 8.3 milloens Ministériu Saúde ba tratamentu médiku iha estranjeiru, klínika kardiovaskular foun ida no suporta atividades saúde públika ho SISKA. Investimentus hanesan ne’e importante hodi asegura katak kualidade servisus saúde ba populasaun kontinua hadi’a. • 7.3 milloens ba Ministériu Administrasaun Estatal hodi subsidia Konsellu Sukus no kustus operasionas ba limpeza sidade Dili. • 6.5 milloens ba Sekretáriu Estadu Juventude no Desportu hodi suporta atividades artistíkas. Promosaun kultura no desportu ne’e importante ba moral no mos promove tradisoens Timor nian. • 6.2 milloens ba Ministériu Edukasaun hodi suporta universidades, Instituisoens Edukasionais Siênsias nian no Programa Merenda eskolar iha eskolas privadas. Pájina 49 • 6.0 milloens hodi selu pensoens eis titulares órgauns soberania hanesan Primeirus‐ Ministrus, Prezidentes Repúblika, Prezidentes Parlamentu, Ministrus no Membrus Parlamentu. • 6.0 milloens ba Komisaun Nasional Eleisoens hodi suporta Partidus Polítikus. Despezas hirak ne’e sei kontribui ba prosesu demokrátiku iha Timor‐Leste. • 4.8 milloens ba Ministériu Komérsiu, Indústria no Meiu Ambiente hodi tulun kooperativas, grupus komersiais, grupus industriais no grupus protesaun ambiental. • 4.0 milloens ba Governu Tomak hodi halo kontribuisoens finanseiras. • 2.7 milloens ba Ministériu Solidariedade Sosial hodi tulun órfauns, ema uma la iha no defisientes. Governu komprometidu atu tulun sira ne’e ho grupus vulneráveis iha sosiedade laran. • 2.5 milloens ba sekretariadu g7+. Servisu sekretariadu ida ne’e nian atu asegura katak paízes frájeis sira‐nia lian ema bele rona no bele atua iha komunidade internasional. • 1.5 milloens ba SEAPRI ba sentru bambuu hodi tulun setor privadu iha áreas agrikultura no turizmu. Inisiativas hirak ne’e importantes hodi promove diversifikasaun ekonómika no suporta indústrias foun. • 1.3 milloens ba Ministériu Obras Públikas hodi tulun halo instalasaun paineis solares iha komunidades ne’ebé la iha asesu ba eletrisidade. Ne’e sei kontribui ba kompromisu Governu nian atu fornese eletrisidade ba povu iha teritoriu tomak no mos promove utilizasaun enerjia renovável. • 1.2 milloens ba Ministériu Solidariedade Sosial no Gabinete Vise‐Primeiru‐Ministru hodi tulun Kruz Vermella no programas HIVAIDS. Ne’e sei tulun kuidadus médikus iha Timor‐ Leste. • 1.0 milloens ba Ministériu Turizmu ba eventus nasionais no internasionais. Investimentus Investimentus iha transferênsias públikas ba 2015 hamutuk 386.9 milloens, 95.1 husi total despezas transferênsias públikas ne’ebé orsamenta. Investimentus Fízikus Governu klasifika 148.9 milloens gastus transferênsias nian hanesan investimentus fízikus, ne’ebé mak ho 36.6 husi total despezas transferênsias públikas. Medidas ne’ebé klasifika hanesan investimentus fízikus mak inklui ZEESM‐Projetos infraestrutura, PNDS, empregu rural, konstrusaun uma lima kada suku, tulun kooperativas no indústrias hodi proteje ambiente, reabilitasaun eskolas no postus saúde, suporte ba instalasaun paineis solares ba komunidades. Pájina 50 Investimentus Sosiais Governu klasifika 238.0 milloens ou 58.5 husi gastus transferênsias nian hanesan investimentus sosiais. Medidas ne’ebé klasifika tuir kategoria ida ne’e pagamentos ba veteranos, dezastre naturais, dezastres naturais, “bolsa da mae”, fundus hodi tulun defisientes sira, órfauns, ema sira uma la iha, tulun ONG sira, kontribuisoens ba finansas internasionais, Zona Espesial ba Ekonomi Merkadu Sosial, sekretariadu g7+, suporta atividades saúde iha SISKA no sentru kardiolojia foun ida, subsídius ba tratamentu saúde iha rai liur, subsídius ba Programa Merenda Eskolar iha eskolas privadas, subsidius ba sukus, ba eventus nasionais no internasionais, suporte ba atividades desportivas no sentru bambuu.

2.5.2.4: Kapital Menor