Underaning Perkawis TEMBUNG KAHANAN POLIMORFEMIS WONTEN ING NOVEL KRIKIL-KRIKIL PASISIR ANGGITANIPUN TAMSIR AS.
7
BAB II GEGARAN TEORI
A.
Morfologi
Tembung
morfologi
menika saking basa Inggris
morphology
ingkang tegesipun
cabang
ngelmu
linguistik
ingkang nyinau bab susunan utawi perangan- perangan tembung kanthi
gramatikal
. Ing wiwitanipun, ngelmu menika kawentar kanthi aran
morphemics
, inggih menika ngelmu babagan
morfem
.
Istilah morphemics
menika salajengipun langkung kawentar kanthi
istilah morfologi
Mulyana, 2011: 1. Tembung
morfologi
miturut
etimologis
asalipun saking basa Yunani inggih menika tembung
morphe
ingkang tegesipun „wujud‟ saha tembung
logos
ingkang tegesipun „ngelmu‟, saengga
morfologi
tegesipun ngelmu babagan wujud Ralibi lumantar Mulyana, 2011: 1.
Dene miturut
istilah
,
morfologi
ngewrat pangertosan
cabang linguistik
ingkang ngandharaken dhasaring damel tembung Nurhayati, 2001: 2. Pamanggihipun Nurhayati menika nedahaken bilih
morfologi
ngelmu babagan damel tembung.
Morfologi
ugi ngewrat pangertosan
bidang linguistik
ingkang nyinau susunan perangan-perangan tembung kanthi
gramatikal
Verhaar, 1995: 52. Pamanggihipun Nurhayati kaliyan Verhaar menika dipunjangkepi dening
Ramlan. Kanthi langkung gancar Ramlan 1987: 21 ngandharaken bilih
morfologi
menika perangan saking ngelmu basa ingkang nyinau bab dhasaring wujud tembung saha pangaribawanipun ewah-ewahaning wujud tembung dhateng
jinis saha tegesing tembung. Ramlan ugi ngandharaken bilih
morfologi
nyinau
dhasaring tembung sarta paedah ewah-ewahaning tembung kanthi
gramatik
menapa
semantik
. Andharanipun Ramlan menika sami kaliyan andharanipun Mulyana
2011: 2 bilih
morfologi
inggih menika ngelmu basa ingkang nyinau bab wujuding tembung, ewah-ewahaning tembung, saha asil
ewah-ewahaning tembung dhateng teges saha jinising tembung. Adhedhasar pamanggihipun para
ahli kasebat saged dipunpendhet dudutan bilih
morfologi
inggih menika cabang
linguistik
ingkang nyinau bab pandhapuking tembung, ewahing tembung, saha pangaribawanipun ewahing tembung dhateng teges saha jinising tembung.
Morfologi
menika nyinau bab anggenipun damel tembung.
Morfologi
ugi nyinau bab ewahing tembung saha pangaribawanipun ewahing tembung menika dhateng
teges saha jinisipun tembung ingkang ewah kalawau.
B.
Proses Morfologi
Proses morfologis
inggih menika
proses
ingkang ngewahi
leksem
dados tembung Arifin saha Junaiyah, 2009: 8-9. Pamanggihipun Arifin saha Junaiyah
menika dipunjangkepi dening Kridalaksana bilih
proses morfologi
menika
proses
ingkang ngewahi
leksem
dados tembung. Ing
proses morfologi
,
leksem
menika minangka
input
, dene tembung minangka
output
Kridalaksana, 2008: 202. Saking andharan kalawau dipunmangertosi bilih pamanggihipun Arifin saha
Junaiyah kaliyan Kridalaksana sami-sami ngandharaken bilih
proses morfologi
minangka
proses
ngewahi
leksem
dados tembung.