. Model Seleksi Bahan Baku Unggulan Daerah

ƒ Menetapkan hubungan kontekstual antara sub elemen yang terkandung adanya suatu pengarahan direction dalam terminologi sub ordinat yang menuju pada perbandingan berpasangan oleh pakar. Jika jumlah pakar lebih dari satu maka dilakukan perataan. Hubungan konstekstual disajikan dalam bentuk Structural Self-interaction Matrix SSIM dengan menggunakan simbol VAXO yang kemudian ditransformasi kedalam bentuk matriks bilangan biner bilangan ‘0’ dan ‘1’. Gambaran kondisi hubungan ISM-VAXO diuraikan pada Tabel 2. Tabel 2. Simbol Hubungan dan Definisi Kontekstual Antar Elemen ISM-VAXO Simbol Antar Elemen i dan j e ij Definisi Hubungan Kontekstual Antar Elemen e ij V Elemen i menyebabkan hubungan kontekstual dengan j tapi tidak sebaliknya............. e ij = 1 dan e ji = 0 A Elemen j menyebabkan hubungan kontekstual dengan i tapi tidak sebaliknya............. e ij = 0 dan e ji X = 1 Elemen i dan j saling menyebabkan hubungan kontekstual ........................... e ij = 1 dan e ji O = 1 Elemen j dan i saling menyebabkan hubungan kontekstual ........................... e ij = 0 dan e ji = 0 Sumber: Marimin, 2004 Pengertian nilai e ij = 1 adalah ada hubungan kontekstual antara sub elemen ke-i dan ke-j, sedangkan nilai e ji ƒ Setelah SSIM terbentuk, dibuat tabel Reachability Matrix RM dengan mengganti V,A,X,dan O menjadi bilangan 1 dan 0. Selanjutnya dilakukan perhitungan Aturan Transivity dengan membuat koleksi terhadap SSIM hingga terbentuk matrik yang tertutup yang kemudian diproses lebih lanjut. Revisi transformasi matrik dapat dilakukan dengan menggunakan program komputer. Pengolahan lebih lanjut dari Table Reachability Matrix yang telah memenuhi aturan transivity adalah penetapan pilihan jenjang level partition. = 0 adalah tidak ada hubungan kontekstual antara sub elemen ke-i dan ke-j. ƒ Me n ad an m menu le bih da da da da a a da a a a a a da a a a a a a da da a a a a a a a a a a a a a a da a a a a a d a a a la la la la la la l l la la la la l la la l l la la la la la l la la a a a la la a a a la l la la l a a a m m m m me me me me me me me m me me me me me me me me me me m me me me me me m me me m m m me m me me me m me e me e e e m m m e e e e e e e ng ng ng n n n n n n n n n n ng n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n be be e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e n n n nt nt n n n n n n n n n n nt nt n n n n nt n nt n n n n n n n nt n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n u hu hu u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u bu bu bu b b b b b b bu b bu b b b b b b b b b b b b b b b b b bu b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T T a a a a a a a a Si Si Si Si Si Si Si i i i i i i i i Si Si Si S Si Si i Si S S S Si Si i Si Si S Si Si i i i S i S S i S Si i S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S m E E E E E E El El E E E E El El El E E E E E E E E E E E E El E E E E E E E E E E E E E E El E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E E e Sum Pe ng k ke-i ƒ Sete m me m me ng ng ng pe pe pe pe pe pe pe pe pe pe pe pe pe pe pe e pe e e e e e e e e pe pe pe pe pe pe e pe e e pe e e e e pe pe e pe e e e pe e pe e e e p e e e e pe p e pe e pe p pe pe e p p r rh r r r rh rh rh rh r r rh rh rh h rh rh rh rh rh rh r rh rh h r r rh rh rh h rh rh rh rh r r rh r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r rh r r rh hi hi hi h hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi hi h hi hi h hi i hi hi hi hi hi hi h h i hi hi h hi hi h h hi hi h hi h hi hi hi h hi i hi hi hi hi hi hi i hi hi h hi h h i h h hi hi hi h h h h h h i i ng ng ng n ng n n n n n n n ng n n n n ng ng n n n n n n ng n n n n n n n n n n n n n n n n n n n ng ng n ng n n n n n n n n n n n n la la la l a a a nj nj nj nj nj nj nj nj j nj j nj nj nj j nj nj nj nj j j nj nj nj nj nj nj j j nj nj j j nj nj nj nj n nj j nj nj n nj nj nj nj nj n j n nj j j n nj nj nj nj j nj nj nj n n j nj nj nj nj nj u pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr pr p pr pr r pr pr p p pr pr pr pr pr pr pr pr p r r p p pr pr pr pr pr pr pr pr pr r r p p pr p r r r pr pr pr pr pr pr p pr p pr p p pr r r p p p p p p p p p p p o o o o o o o o o o o og o og og o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o ya ya ya ya ya ya ya ya y y y ya ya a y y y y ya y ya ya ya a a y y y a y y y y y y ng ng ng n n ng ng ng ng ng n n n n n n ng n n ng ng ng ng n ng n n n ng n ng n n n n n n n n ng n n n n n ng ng n n n n ng n n ng n n n ng ng n n ng ng n ng g g n ng g n g g le le le le le le le le le le l le le le l le le le le l le l l le le le le le l le l le le le le le l le l le l l l l le le le le l le l le le e l l l e l l l l l l l l l l v ve v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v k kont ƒ Berdasarkan Table Reachability Matrix final dapat diketahui nilai driver power, dengan menjumlahkan nilai sub elemen secara horizontal, dimana nilai rangking ditentukan berdasarkan nilai dari driver power yang diurutkan mulai dari yang terbesar sampai yang terkecil, sedangkan nilai dependence diperoleh dari penjumlahan nilai sub elemen secara vertikal dan nilai level ditentukan berdasarkan nilai dari dependence yang diurutkan mulai dari yang terbesar sampai yang terkecil. 2 Klasifikasi Sub Elemen Secara garis besar klasifikasi sub elemen digolongkan dalam empat sektor yaitu: a. Sektor I Weak driver-weak dependent variabels Autonomous. Sub elemen yang masuk dalam sektor ini umumnya tidak berkaitan dengan system. Sub elemen yang masuk pada sektor 1 jika: Nilai DP ”;GDQ nilai D ”;;DGDODKMXPODKVXEHOHPHQ b. Sektor 2 weak driver-strongly dependent variables. Pada umumnya sub elemen yang masuk dalam sektor ini adalah sub elemen yang tidak bebas. Sub elemen yang masuk pada sektor 2 jika: Nilai DP ”;GDQQLODL 0.5 X, X adalah jumlah sub elemen. c. Sektor 3 strong driver- strongly dependent variabels Linkage. Sub elemen yang masuk dalam sektor ini harus dikaji secara hati-hati, sebab hubungan antara elemen tidak stabil. Setiap tindakan pada sub elemen akan memberikan dampak terhadap sub elemen lainnya dan pengaruh umpan baliknya dapat memperbesar dampak. Sub elemen yang masuk pada sektor 3 jika: Nilai DP 0.5 X dan nilai D 0.5 X, X adalah jumlah sub elemen. d. Sektor 4 strong driver-weak dependent variabels Independent.Sub elemen yang masuk dalam sektor ini merupakan bagian sisa dari sistem dan disebut peubah bebas. Sub elemen yang masuk pada sektor 4 jika: Nilai DP 0.5 X dan nilai D ”;;DGDODKMXPODKVXEHOHPHQ Analisis matriks dari klasifikasi sub elemen disajikan pada Gambar 9 berikut : ƒ

2 K

K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K K S S S S ya y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y y a a a a a a a a. a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b c. d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d An An A A An An An An An An An An An An An An An An A An An A A An An An A An An An An An An An An n A A An An An An A A A A A An A An A An An A An An A A A A An A A An A n n An n A n A An n n A An a Gambar 9. Matriks Klasifikasi Sub – elemen Berdasarkan Tingkat Pengaruh dan Ketergantungan Marimin, 2004

3.6 Analisis Matriks IFE – EFE

Penilaian internal ditujukan untuk mengukur sejauh mana kekuatan dan kelemahan yang dimiliki. Langkah yang ringkas dalam melakukan penilaian internal adalah dengan menggunakan matriks Interal Factor Evaluation IFE. Suatu matriks External Factor Evaluation EFE mengarahkan perumusan strategi untuk merangkum dan megevalusi informasi ekonomi, sosial, budaya, demografi, lingkungan, politik, pemerintah, hukum, teknologi dan tingkat persaingan David, 2002. Matriks IFE dan EFE diolah dengan menggunakan beberapa langkah sebagai berikut.

3.6.1 Evaluasi Faktor Eksternal EFE

David 2002 menyatakan bahwa melalui Evaluasi Faktor Eksternal atau External Factor Evaluation EFE, para penyusun strategi dimungkinkan untuk merangkum dan mengevaluasi informasi ekonomi, sosial, budaya, demografi, lingkungan, politik, pemerintah, hukum, teknologi, dan persaingan. Matriks EFE dibuat dalam lima tahapan, yaitu sebagai berikut: 1. Dibuat daftar faktor eksternal yang telah diidentifikasi di dalam proses analisis eksernal. Daftar tersebut memuat faktor-faktor, termasuk di dalamnya peluang dan ancaman yang mempengaruhi perusahaan dan industrinya. Peluang ditulis terlebih dahulu, baru kemudian dituliskan ancaman. Diusahakan agar Independent Variable Sektor IV Dependent Variable Sektor II Autonomous Variable Sektor I Linkage Variablel Sektor III Ketergantungan Dependence Daya Dorong Drive Power Gamba a a ar 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 .

3.6 An n

na na a a a li li li li l li li li li li li l li li l l l li i i i i i li l l li li li li li i li l li i li li i i l li li l l li i li l l li i l l li l l li l li i i i i i l l li li li i i i li l l i i i s s s s s s s si s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s s Pe Pe Pe e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e n ni n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n kelemah h ha ha a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n internal l l l a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a d d d d d d da d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d Suatu m m ma ma a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a tr tr tr tr r tr tr tr tr tr tr tr tr tr tr tr tr tr t tr tr r tr t tr tr t tr r tr tr t r r tr tr tr tr r tr tr r r tr r tr tr r t r tr r r t t r tr t tr r r t tr r tr r tr r t t t t tr t tr r t r r r r r t t t ik i i i i i i i untuk m m me me e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e e ra ra ra ra ra r ra ra ra r ra r r ra r ra r r ra ra r r r r r r r r r r r r r r ra r ra r r r r r r r r ra r r ra r ra r r r ra r a ra ra ra r r r r r r r r r r r r r r r n lingkun n n ngan, 2002. Mat sebagai i i i beri

3.6.1 E E

E Evalu Da vi Externa a a al Fa merang g g g ku ku ku ku ku ku ku ku ku k u ku u u ku ku ku ku ku ku u ku ku ku ku k u ku u ku u u ku ku u ku ku ku u u u u ku u u k ku u ku k u ku k k u u u ku k u u u u u ku u u u ku u ku u u m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m m lingkun ng ng ng n ng g ng ng ng g g g g ng g ng g ng g g g g g g g ng ng ng g g g g ng ng g ng g ng g g g g ng ng g n g g g g n ng g g ng g g g ng ng g ng ng g n g n ng g g ng g g g g g g g g g g g g g g g g an an an an an an an an a an an an an a a a a a a an a a a an an an a a an a an an a a an an an a a an n an n n an n n an an n n a an a a a a n an a a a a n n n n an an n an an n an n n n a n , dibuat d d d d d d al al a al al al al al al al al al al a al a al al a a a al al a a al a a a al al al al a a a al a a al al al a al a al al al l al al al al l a a a al al a al l l l l l l am am a a am a a a a a a am a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a 1. Dibu u u u at at at at at at at at at t t t t t at at at at t t at at at at t t at at t t at t t t t at at t at t t t t t t t t t t t t t t t t t d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d d a a a a ekse e rn rn rn rn rn r rn rn rn rn rn rn rn rn rn rn n rn rn rn n rn r r rn rn r rn n n n n rn n n n rn n n n n n n rn rn rn n r r n n rn rn r r rn r r rn n n n n al al al a al al a a a a al al a a a al a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a . dan an an an an an an n n n an an an a an an n n an an an an n an n a n n a n an a a an an n an an n a n n n n n n n n n n n n n n n n n n c ca ca c c c c c c c c ca c c c c c c c ca c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c c terle e b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b ih ih h ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih ih h h h ih ih h h h h ih h h D D Da Da Da a Da D Da D Da Da Da Da Da D D Da Da Da Da Da D D Da Da Da a Da D D a a D D D D a Da Da D a Da Da a a Da a a a a a a a a ya ya ya ya ya ya ya ya ya ya ya ya ya a ya ya ya ya ya ya ya ya ya ya a ya ya y ya a a a y ya ya ya ya ya y y y a ya y y y y y Dr Dr Dr Dr r r r r Dr r r r r r r r r r r r r r r r r r r r r iv iv iv iv v iv iv iv iv i iv iv iv i i i i iv v i iv iv i iv iv iv iv i i i i i i v i i i v iv i v v iv v i i i v v v iv i e