MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF TIPE STUDENT TEAMS ACHIEVEMENT DIVISION (STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN.

(1)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Siliwangi XIX-2 Bandung Academic Year 2013/2014)1

Nurunnisa2

ABSTRACT

The background of this research is the lack of the eight grade students of SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung academic year 2013/2014 in writing guguritan. Therefore, by the Cooperative STAD learning model, the students are expected to be able to overcome this problem. The purpose of this study was to determine the significant difference between the ability of the eighth grade students of SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung in writing guguritan before and after the treatment by using the Cooperative STAD learning model. The method used was quasi- experimental study with pre-test and post-test group design. The technique used in this research was test. And the instrument used was a written test. The results of this study stated that : (1) the ability to write guguritan which was showed by the average score of the students before using the Cooperative STAD learning model was 53,96; (2) the ability to write guguritan which was showed by the students score after using Cooperative STAD learning model was 73,03; and (3) the significant difference between the ability to write guguritan before and after using the Cooperative STAD teaching model based on the t-test was ( 8.82 ) >

ttable ( 2.46 ) . It proves that the Cooperative STAD learning model can improve

the ability of the eighth grade students of SMP Kartika Siliwangi XIX-2

Keywords: Student Teams Achievemnt Division, writing Guguritanan .

Skripsi ini dibawah bimbingan Prof. Dr. H. Rahman, M.Pd dan Hernawan, S.Pd., M.Pd.

(2)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

XIX-2 Bandung Tahun Ajaran 2013-2014)

Nurunnisa2

ABSTRAK

Latar belakang dalam penelitian ini adalah kurangnya kemampuan menyusun guguritan siswa kelas VIII-A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung Tahun Ajaran 2013-2014. Oleh karena itu, dengan adanya model pembelajaran kooperatif tipe STAD diharapkan siswa bisa mengatasi persoalan tersebut. Tujuan dalam ini penelitian adalah untuk mengetahui beda yang signifikan antara kemampuan menulis guguritan siswa kelas VIII-A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung sebelum dan sesudah menggunakan model pembelajaran kooperatif tipe STAD. Metode yang digunakan adalah metode studi kuasi eksperimen, pretest and posttest group design. Teknik yang digunakan dalam penelitian ini adalah teknik tes. Dan instrumen yang digunakannya adalah tes uraian. Hasil penelitian ini menyatakan bahwa: (1) kemampuan menyusun guguritan sebelum menggunakan model pembelajaran kooperatif tipe STAD rata-rata nilainya 53,96; (2) kemampuan menyusun guguritan sesudah menggunakan model pembelajaran kooperatif tipe STAD rata-rata nilainya 73,03; dan (3) beda yang signifikan antara kemampuan menyusun guguritan sebelum dan sesudah menggunakan model pembelajaran kooperatif tipe STAD berdasarkan hasil titung (8,82) > ttabel (2,46).

Hal ini membuktikan bahwa model pembelajaran kooperatif tipe STAD bisa meningkatkan kemampuan menyusun guguritan kepada siswa kelas VIII-A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung Tahun Ajaran 2013-2014.

Kata Kunci: Student Teams Achievement Division, menyusun guguritan.

Skripsi ini dibawah bimbingan Prof. Dr. H. Rahman, M.Pd dan Hernawan, S.Pd., M.Pd.

(3)

ABSTRAK ... i

PANGJAJAP ... ii

TAWIS NUHUN ... iii

DAPTAR EUSI ... vi

DAPTAR TABÈL... ix

DAPTAR LAMPIRAN ... x

DAPTAR SINGGETAN ... xi

BAB I BUBUKA 1.1Kasang Tukang Panalungtikan ... 1

1.2Idéntifikasi jeung Rumusan Masalah ... 3

1.2.1 Idéntifikasi ... 3

1.2.2 Rumusan Masalah ... 4

1.3 Tujuan Panalungtikan ... 5

1.3.1 Tujuan Umum ... 5

1.3.2 Tujuan Husus ... 5

1.4Mangpaat Panalungtikan ... 5

1.5Raraga Tulisan ... 6

BAB II ULIKAN TIORI, RARAGA MIKIR JEUNG HIPOTÈSIS 2.1 Ulikan Tiori ... 7

2.1.1 Hakikat Modél Pangajaran ... 7

2.1.1.1 Rumpun Modél Pangajaran ... 7

2.1.1.2 Komponén Modél Pangajaran ... 10

2.1.2 Modél Pangajaran Kooperatif Tipe STAD ... 11

2.1.3 Guguritan ... 16

2.1.3.1 Wangenan Guguritan ... 16

(4)

vii

2.1.3.3 Ciri-ciri Guguritan ... 19

2.1.3.3.1 Pupuh dina Guguritan ... 19

2.1.3.3.2 Guru Wilangan, Guru Lagu, Padalisan, jeung Pada ... 20

2.1.4 Modél Pangajaran Kooperatif Tipe STAD dina Pangajaran Nyusun Guguritan... 20

2.1.4.1 Orientasi Modél Pangajaran Kooperatif Tipe STAD ... 20

2.1.4.2 Prinsip Modél Pangajaran Kooperatif Tipe STAD dina Pangajaran Nyusun Guguritan ... 21

2.1.4.3 Léngkah-léngkah Modél Pangajaran Kooperatif Tipe STAD dina Pangajaran Nyusun Guguritan ... 21

2.2 Raraga Mikir ... 23

2.3 Hipotésis ... 23

BAB III MÈTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan ... 25

3.2 Desain Panalungtikan ... 25

3.3 Métode Panalungtikan ... 26

3.4 Variabel jeung Wangenan Operasional ... 26

3.4.1 Variabel ... 26

3.4.2 Wangenan Operasional ... 27

3.5 Instrumén Panalungtikan ... 27

3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data ... 29

3.7 Téhnik Nganalisis Data ... 30

3.7.1 Meunteun Hasil Nyusun Guguritan Siswa ... 30

3.7.2 Uji Sifat Data ... 31

3.7.2.1 Uji Normalitas ... 32

3.7.2.2 Uji Homogénitas ... 34

3.7.2.3 Uji Gain ... 35

3.7.2.4 Uji Hipotésis ... 35

(5)

viii

4.1 Hasil Panalungtikan ... 38

4.1.1 Kamampuh Nyusun Guguritan Siswa Kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung Saméméh Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Tipe Student Teams Achievement Division (STAD) ... 38

4.1.2 Kamampuh Nyusun Guguritan Siswa Kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung Sabada Ngagunakeun Modél Pangajaran Kooperatif Tipe Student Teams Achievement Division (STAD) ... 41

4.1.3 Uji Sifat Data ... 42

4.1.3.1 Uji Normalitas ... 42

4.1.3.1.1 Uji Normalitas Data Tés Awal (Pretest) ... 42

4.1.3.1.2 Uji Normalitas Data Tés Ahir (Posttest) ... 46

4.1.3.2 Uji Homogétas ... 49

4.1.3.3 Uji Gain ... 50

4.1.3.4 Uji Hipotésis ... 52

4.2 Pedaran ... 55

BAB V KACINDEKAN JEUNG SARAN 5.1 Kacindekan ... 60

5.2 Saran ... 61

DAPTAR PUSTAKA ... 62

LAMPIRAN-LAMPIRAN ... 64

(6)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

BAB I BUBUKA

1.1 Kasang Tukang Panalungtikan

Guguritan di kalangan masarakat Sunda mah geus teu anéh deui, tapi barudak jaman kiwari geus teu wanoh deui kana guguritan komo anu di kota mah ngan saukur apal pupuh wungkul, biasana pupuh anu apal ogé masih hiji dua. Ku kituna, pangajaran guguritan kudu bisa dimumulé deui sangkan teu leungit, teu kaéléhkeun ku mekarna jaman. Guguritan ogé kaasup kana karya sastra anu perlu dimekarkeun deui ku masarakat Sunda, ku sabab salasahiji warisan anu mangrupa karya sastra titinggal kolot jaman baheula. Ku kituna éta titinggal kolot jaman baheula téh ulah nepikeun ka leungit.

Dina pangajaran Basa jeung Sastra Sunda, guguritan kaasup kana salasahiji pangajaran anu penting diajarkeun ku sabab dina ieu pangajaran siswa teu ngan saukur diajar nyieun guguritan tapi ogé kudu bisa nembangkeunana. Nembangkeun guguritan teu bisa sagawayah, ku sabab guguritan diwangun ku guru lagu jeung guru wilangan dina unggal pupuh anu dipakéna. Guguritan biasana diwangun minimal ku hiji pupuh, pupuh naon waé bisa dipaké asal eusi guguritan kudu bisa disesuaikeun jeung eusi pupuhna. Lamun geus apal kana guru lagu jeung guru wilangan dina pupuh, nyieun guguritan téh moal hésé kusabab guguritan mah teu béda jauh jeung pupuh, anu ngabédakeunna eusi jeung runtuyan jalan caritana. Ari guguritan mah mangrupa karangan déskriptif dina wangun pupuh.

Nurutkeun data hasil wawancara jeung guru mata pelajaran basa Sunda SMP Kartika Siliwangi XIX- 2 Kota Bandung, kamampuh siswa dina pangajaran nyusun guguritan siswa kelas VIII, masih loba kenéh bangbaluh anu karandapan dina pangajaran nyusun guguritan. Misalna, siswa masih can apal kana pupuh jeung jenis-jenis pupuh, sedengkeun dina pangajaran

(7)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

guguritan mah aya pangaruhna anatara pangajaran guguritan jeung pangajaran pupuh téh. Kitu ogé dina pangajaran basa Sunda umumna masih kénéh kurang

nyugemakeun. Masih aya sababaraha urang siswa anu peunteun basa Sundana masih sahandapeun peunteun rata-rata, tapi aya ogé sababaraha urang anu peunteunna leuwih gedé. Rata-rata peunteun siswa dina pangajaran basa Sunda masih di handapaeun KKM (70). Mata pelajaran basa Sunda masih kaéléhkeun ku mata pelajaran basa deungeun. Ku kituna dina pangajaran basa Sunda di sakola kudu bisa leuwih ngirut ati sangkan siswa bisa jadi resep kana pangajaran basa jeung sastra Sunda.

Anu jadi bangbaluhna nyaéta cara ngajar guru anu masih perlu dironjatkeun, kumaha carana sangkan siswa bisa leuwih sugema diajar basa Sunda. Métode ceramah anu monoton, atawa cara pangajaran nu ngan saukur ngajelaskeun tapi teu diajarkeun ogé prak-prakanna, bisa ngabalukarkeun siswa kurang ngarti kana naon anu diajarkeun ku guru. Ku lantaran kitu, unggal guru perlu ngagunakeun cara-cara séjén anu leuwih ngirut ati siswa dina kagiatan pangajaran basa Sunda. Salasahiji cara sangkan siswa bisa kairut ku cara ngagunakeun média atawa modél dina kagiatan diajar ngajar di jero kelas, sangkan siswa teu ngarasa bosen.

Patali jeung masalah nu dipedar di luhur, panalungtik boga sawangan salasahiji tarékah pikeun ngungkulan ieu masalah téh nyaéta ngagunakeun modél pangajaran. Modél pangajaran mangrupa pedoman dina ngalaksanakeun kagiatan diajar pikeun guru jeung murid. Modél pangajaran jaman ayeuna geus rupa-rupa, tapi aya salasahiji modél anu bisa dipaké dina pangajaran sastra wangun pupuh nyaéta modél STAD.

Modél Student Teams Achievement Division (anu saterusna disingget jadi STAD) mangrupa salasahiji modél pangajaran cooperative learning nu ngutamakeun ayana aktivitas jeung intéraksi unggal siswa pikeun silitulungan jeung ngamotivasi dina ngawasa materi pangajaran sacara maksimal anu

(8)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

ditepikeun ku guru. Modél pangajaran ieu dimekarkeun ku Slavin dina taun 1995 (Isjoni, 2009: kc. 28).

Modél pangajaran kooperatif tipe STAD mangrupa tipe modél pangajaran kooperatif sacara kelompok anu luyu digunakeun pikeun pemula, ku sabab pangajaran kooperatif tipe STAD ieu kaasup kana modél anu babari teu hésé saperti modél anu sején dina ngalarapkeunna. Ku kituna panalungtik milih modél diajar kelompok kooperatif tipe STAD. Salian tina ngalakukeun kagiatan diajar sacara kelompok, unggal siswana ogé ditungtut bisa diajar mandiri lantaran di ahir pangajaran diayakeun kuis pikeun ngukur kamampuh unggal siswana.

Panalungtikan saméméhna ngeunaan nyusun guguritan nyaéta: ”Kamampuh Nulis Guguritan Siswa Kelas VIII H MTS YPPA Cipulus Taun Ajaran 2012-2013” anu ditulis ku Purwanti Indra Sumantri eusi skripsina ngadeskripsikeun hasil tina pangajaran nyusun guguritan. Dina skripsi Purwanti, pangajaran guguritan anu ditalungtikna téh teu ngagunakeun modél atawa média, tapi ngalakukeun pangajaran guguritan biasa hasil tina pangajaran guguritan éta téh dideskripsikeun dina skripsina. ”Média Visual dina Pangajaran Nulis Guguritan di kelas VIII SMPN 15 Bandung (Studi Kuasi Eksperimen)” anu ditulis ku Haat Rahmawati eusi skripsina nerangkeun ngeunaan kamampuh nulis guguritan ngagunakeun media visual. Dina skripsi Haat, pangajaran guguritan anu ditalungtikna téh ngagunakeun média visual. Bedana jeung panalungtikan anu baris dilaksanakeun ayeuna mah ngagunakeun modél, bakal diuji coba ngagunakeun modél naha sanggeus ngagunakeun modél hasil dinapangajaran nulis guguritan bakalan aya bedana atawa henteu.

Dumasar kana kasang tukang di luhur, panalungtikan anu dijudulan “Modél Pangarajan Kooperatif Tipe Student Teams Achievement Division (STAD) dina Nyusun Guguritan (Studi Kuasi Eksperimen ka Siswa Kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung Taun Ajaran 2013/2014)” perlu dilaksanakeun.

(9)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

1.2 Identifikasi jeung Rumusan Masalah 1.2.1 Identifikasi Masalah

Dumasar kana kasang tukang masalah di luhur, masalah dina ieu panalungtikan diidentifikasi ieu di handap.

1) Siswa masih kurang motivasi diajarna, ku sabab métode pangajaran guru anu monoton, ku kituna siswa babari ngarasa bosen sarta kagiatan diajarna ogé jadi kurang éféktif.

2) Kréativitas guru anu masih kurang motekar dina kagiatan pangajaran di kelas, anu jadi sabab pangajaran basa Sunda kurang ngirut ati siswa. Guru kuduna bisa leuwih kréativ dina nyiptakeun kayaan sarta kagiataan ngajar anu bisa ngirut ati siswa sangkan siswa bisa leuwih daria diajar basa Sunda.

3) Média di sakola masih kurang loba dina ayana média ogé, kadang masih jarang dipaké. Média di sakola téh kudu bisa dimangpaatkeun sanajan ngan saeutik ogé ari médiana sok dimangpaatkeun mah bisa ngarojong lumangsungna prosés diajar ngajar di kelas.

Sangkan masalah dina ieu panalungtikan puguh jujutanana, sarta kawatesanan ku waktu jeung kamampuh panalungtik, ku kituna panalungtikan ieu diwatesanan ngan maluruh kumaha nerapkeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD dina nyusun guguritan.

1.2.2 Rumusan Masalah

Dumasar kana identifikasi masalah di luhur, nu jadi masalah dina ieu panalungtikan dirumuskeun dina kalimah pananya ieu di handap.

1) Kumaha kamampuh siswa SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung dina nyusun guguritan saméméh ngagunakeun modél kooperatif tipe STAD?

2) Kumaha kamampuh siswa SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung dina nyusun guguritan sabada ngagunakeun modél kooperatif tipe STAD?

(10)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

3) Naha aya béda anu signifikan antara kamampuh siswa SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung saméméh jeung sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD?

1.3 Tujuan Panalungtikan 1.3.1 Tujuan Umum

Tujuan umum dina ieu panalungtikan nyaéta hayang nguji modél kooperatif tipe STAD pikeun ngaronjatkeun kamampuh siswa dina nyusun guguritan.

1.3.2 Tujuan Husus

Dina ieu panalungtikan miboga sawatara tujuan anu sifatna husus, nyaéta ngadeskripsikeun:

1) Kamampuh siswa dina nyusun guguritan saméméh ngagunakeun modél kooperatif tipe STAD;

2) Kamampuh siswa dina nyusun guguritan sanggeus ngagunakeun modél kooperatif tipe STAD;

3) Béda anu signifikan antara kamampuh siswa SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung saméméh jeung sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD

1.4 Mangpaat Panalungtikan

Sacara tioritis mangpaat tina ieu panalungtikan nyaéta pikeun ngeuyeuban élmu pangaweruh hususna dina widang pangajaran nulis guguritan ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD

(11)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

1) Siswa, ieu panalungtikan dipiharep bisa ngaronjatkeun kamampuh siswa dina nyusun guguritan;

2) Guru, ieu panalungtikan dipiharep bisa jadi bahan timbangan pikeun guru nepikeun materi pangajaran nyusun guguritan ka siswana; jeung

3) Panalungtik, ieu panalungtikan dipiharep bisa ngeuyeuban pangaweruh jeung wawasan ngunaan pangajaran nyusun guguritan ngagunakeun kooperatif tipe STAD.

1.5 Raraga Nulis

Ieu skripsi ngawengku lima bab, bab I ngawengku kasang tukang, watesan jeung rumusan masalah, tujuan panalungtikan, mangpaat panalungtikan jeung raraga tulisan.

Dina bab II dipedar ngeunaan tatapakan tiori anu dimimitian ku hakékat modél pangajaran, Rumpun modél pangajaran, komponen modél pangajaran, jeung modél pangajaran kooperatif tipe STAD. Pedaran ngeunaan guguritan nyaéta wangenan, papasingan jeung conto guguritan. Pedaran pupuh dina guguritan nyaéta wangenan, wanda pupuh jeung watekna, guru wilangan, guru lagu, pada, padalisan sarta conto pupuhna. Salian ti éta dina ieu bab ogé medar ngeunaan raraga mikir sarta hipotésis panalungtikan.

Bab III eusina ngawengku ngeunaan métodologi panalungtikan. Eusina ngawengku lokasi jeung jejer panalungtikan, desain panalungtikan, variabel panalungtikan, wangenan operasional, instrumén panalungtikan sarta téknik panalungtikan.

Dina bab IV didéskripsikeun ngeunaan hasil panalungtikan anu ngawengku prak-prakan panalungtikan, kamampuh awal jeung ahir siswa tina hasil panalungtikan sarta ngadéskripsikeun bédana hasil antara saméméh jeung sabada ngagunakeun modél pangajaran STAD dina nyusun guguritan siswa SMP.

(12)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Bab V eusina ngawengku kacindekan jeung rékomendasi kana panalungtikan anu geus dilakukeun.

(13)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

BAB III

MÉTODE PANALUNGTIKAN

3.1 Sumber Data Panalungtikan

Ieu panalungtikan dilaksanakeun di kelas VIII SMP KARTIKA SILIWANGI 2 Bandung anu alamatna di Jl. Pak Gatot Raya no.73 KPAD Gegerkalong Bandung. Sumber data dina ieu panalungtikan nyaéta murid-murid kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung anu jumlah siswana 36 urang ngawengku 20 urang siswa lalaki 16 urang siswa awéwé.

Data anu digunakeun dina ieu panalungtikan nyaéta hasil diajar siswa dina pangajaran nyusun guguritan ngagunakeun modél kooperatif tipe Student Team Achievement Division (STAD) ka siswa kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung Taun Ajaran 2013/2014. Dipilih ieu kelas jadi sumber panalungtikan téh dumasar kana kaayaan peunteun pangajaran basa Sunda anu rendah dibandingkeun kelas VIII séjénna.

3.2 Desain Panalungtikan

Dina ieu panalungtikan digunakeun desain panalungtikan métode kuasi éksperimén (Pre-Experimental Design). Métode kuasi éksperimén mangrupa hiji métode panalungtikan anu digunakeun dina hiji kelas éksperimén kalawan teu ngabutuhkeun kelas pembanding. Kamampuh siswa dina ieu panalungtikan bisa diukur maké Tés awal, Treathment, jeung Tés ahir, nya éta diukur saacan ngagunakeun modél, dibéré perlakuan ngagunakeun modél, jeung sanggeus ngagunakeun modél. Design panalungtikan anu dipaké dina ieu panalungtikan nyaéta One-Group Pretest-Posttest Design, dina Sugiono (2013, kc.111)

= nilai pretest = nilai postest

Ku kituna, data hasil perlakuan bisa katingali leuwih akurat, ku sabab bisa dibandingkeun kaayaan saméméh jeung sabada dibéré perlakuan.

(14)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

3.3 Métode Panalungtikan

Panalungtikan ilmiah mangrupa tarékah pikeun meunangkeun, mekarkeun, sarta ningali bebeneran hiji élmu pangaweruh. Unggal panalungtikan ilmiah, miboga dadasar métode anu bisa dipertanggungjawabkeun bebeneranana. Nurutkeun Sugiono (2013, kc. 108) métode panalungtikan anu biasa digunakeun nyaéta: 1) Pre-Experimental Design (nondesign), 2) True Experimental Design, jeung 3) Factorial Design.

Alatan Pre-Experimental Design mah mangrupa panalungtikan anu lain sabenerna, mangka sok disebut ogé panalungtikan kuasi atawa biasa disebut Kuasi éksperimén. Dina ieu panalungtikan panyusun ngagunakeun métode kuasi éksperimén pikeun ngukur kamampuh siswa dina nyusun guguritan ngaliwatan modél kooperatif tipe STAD. Sajeroning ieu panalungtikan panyusun ngalakukeun kontrolisasi, jeung observasi.

3.4 Variabel jeung Wangenan Operasional 3.4.1 Variabel Panalungtikan

Variabel panalungtikan nyaéta hiji konsep anu dipaké pikeun nangtukeun métode nu bakal digunakeun dina prosés ngumpulkeun data nalika ngalakukeun hiji panalungtikan. Nurutkeun Sugiono (2013, kc. 61) nétélakeun yén variabel panalungtikan mangrupa hiji atribut atawa sifat, objék anu miboga variasi anu tangtu nu ditangtukeun ku panalungtik pikeun dipaluruh jeung dijieun kacindekanna. Sedengkeun Hatch jeung Farhady dina Sugiono (2013, kc.60) sacara tioritis variabel panalungtikan mangrupa atribut atawa objék anu

miboga “variasi” antara nu hiji jeung nu séjénna atawa objék jeung objék séjénna.

Métode anu dipaké nyaéta éksperimén, métode éksperimén maluruh hubungan dua variabel atawa leuwih. Anu ngabédakeunna aya dina variabel bébas. Dina métode éksperimén panalungtik perlu ngalakukeun perlakuan ka

(15)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

variabel bébas, ngalakukeun pangukuran antara variabel penyebab/bébas (X) jeung variabel terikat/kauger (Y) (Sudjana,2011:56). Dumasar anu disebutkeun ku Sudjana, dina ieu panalungtikan anu jadi variabel bébas (X) nyaéta modél kooperatif tipe STAD, sedengkeun variabel kaugerna (Y) nyaéta pangajaran nyusun guguritan.

3.4.2 Wangenan Operasional

Wangenan operasional dina ieu panalungtikan nyaéta:

1) Modél nyaéta mangrupa hiji hal anu ngagambarkeun ayana pola pikir. Modél pangajaran nyaéta pamarekan ngajar atawa cara ngajar guru dina mekarkeun kagiatan siswa dina lumangsungna kagiatan diajar ngajar.

Modél Pangajaran Kooperatif tina STAD nyaéta mangrupa salashiji strategi diajar ngajar anu dilakukeun siswa dijero kelas ngagunakeun kagiatan kelompok leutik anu tingkat kampuh unggal siswana teu sarua. Modél Student Teams Achievement Division (STAD) nyaéta salasahiji kagiatan pangajaran ka siswa dina hiji kelompok anu sifatna hétérogen pikeun ningkatkeun kamampuan diajar siswa. STAD ogé mangrupa bagéan tina modél pangajaran kooperatif pikeun nyangking informasi akademik sarta tujuan anu ngawangun hubungan antar siswa dina kelompok pikeun silih béré motivasi jeung silih bantuan dina ngawasa materi sangkan ngahontal tujuan pangajaran.

2) Guguritan

Guguritan nyaéta hiji karangan déskriptif anu nyaritakeun hiji kajadian, kaayaan atawa pokok pikiran dina wangun pupuh.

Jadi nu dimaksud tina ieu judul “Modél Pangajaran Kooperatif STAD dina

Nyusun Guguritan” nyaéta tarékah anu dipaké pikeun ngaronjatkeun

(16)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

kooperatif anu dina prak-prakanna bisa ngaronjatkeun potensi unggal siswa dina nyusun guguritan.

3.5 Instrumén Panalungtikan

Instrumén panalungtikan mangrupa alat pikeun menangkeun data. Teu sagawayahna urang nangtukeun alat, ku kituna kudu dipilih sesuai jeung jenis data anu sesuai. Nurutkeun Sugiono (2013, kc. 148) instrumén panalungtikan mangrupa hiji alat anu digunakeun pikeun ngukur fenoména alam atawa sosial anu ditalungtik.

Instrumén digunakeun salaku alat pikeun ngumpulkeun data, dina hakékatna nyaéta ngukur variabel panalungtikan. Instrumén anu biasa digunakeun dina kagiatan panalungtikan nyaéta kuisioner, tés, atawa observai langsung. Peranan instrumén dina kagiatan panalungtikan penting pisan, kusabab lamun teu ngagunakeun instrumén anu alus, moal bisa meunangkeun data anu bener-bener bisa dipercaya, ku kituna bisa ngakibatkeun kacindekan anu salah dina panalungtikan. Dina ieu panalungtikan tujuan instrumén nyaéta pikeun mikanyaho kamampuh siswa dina nyusun guguritan kalawan ngagunakeun modél kooperatif tipe STAD. Instrumén anu digunakeun pikeun ngumpulkeun data nyaéta instrumén tés.

Aya dua wanda tés anu bisa digunakeun pikeun alat ukur, nyaéta tés lisan jeung tés tulis. Dina ieu panalungtikan anu digunakeun nyaéta tés tulis. Tés tulis dina ieu panalungtikan dibagi jadi 2 bagian:

1) Tés objéktif, mangrupa tés anu aya alternatif jawabanna. Tés objéktif anu dipaké dina ieu panalungtikan nyaéta tés wangun pilihan ngajodokeun. 2) Tés uraian, mangrupa wangun tés anu ngabutuhkeun uraian kekecapan,

cirina biasana aya patalékan anu ngagunakeun kecap, jelaskeun, naon, uraikeun jsb. Tés uraian anu dipaké dina ieu panalungtikan nyaéta tés uraian terbatas.

(17)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Dumasar kana pedaran diluhur tés anu digunakeun dina ieu panalungtikan nyaéta tés ngajodokeun jeung tés uraian wangun terbatas. Anapon pupuh anu dipaké dina ieu tés téh nyaéta pupuh asmarandana anu miboga watek silihasih atawa nasehat jeung pupuh maskumambang anu miboga watek prihatin atawa kasedih. Pangna dipilih pupuh asmarandana jeung maskumambang ku sabab, ditilik tina kaayan barudak jaman ayeuna anu mikabutuh piwuruk sangkan bisa hirup leuwih bener, ieu pupuh hadé pikeun ngukur kamampuh nulis guguritan. Léngkah-léngkah dina nyusun instrumen tés nyaéta:

1) Nangtukeun tujuan diayakeunna tés 2) Nangtukeun bahan tés

3) Nyieun kisi-kisi soal

4) Nyieun patalékan anu luyu jeung kisi-kisi soal

5) Nyieun jawaban tina sababaraha tés anu geus ditangtukeun 6) Mariksa soal

7) Nganalisis validitas, reliabilitas, tingkat hésé babarina soal jeung tingkat daya pangbéda.

3.6 Téknik Ngumpulkeun Data

Téknik ngumpulkeun data anu dipaké dina ieu panalungtikan nyaéta ku cara tés. Tés anu digunakeun nyaéta tés awal jeung tés ahir, anu tujuanna pikeun mikanyaho kaéfektifan modél pangajaran kooperatif tipe STAD dina pangajaran nyusun guguritan di kelas VIII. Tés awal digunakeun pikeun ngukur kamampuh siswa saacan ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD, dina kagiatan ieu siswa ngajawsab soal tés tanpa dibéré materi heula saméméhna, hasil tina ieu tés dikumpulkeun terus dipariksa pikeun mikanyaho hasil skor awal siswa dina pangajaran nyusun guguritan. Sanggeus tés awal dilaksanakeun terus urang méré treatment dina pangajaran nyusun guguritan ka siswa, tuluy siswa dibéré deui soal tés anu disebut tés ahir.

(18)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Sanggeus tés ahir dilaksanakeun hasil skor akhir jeung hasil skor awal bisa dibandingkeun.

Léngkah-léngkah dina ngalakukeun téknik ngumpulkeun data dina ieu panalungtikan nawengku sababaraha tahap, nyaéta:

1) Siswa dibéré soal tés ngeunaan pangajaran nyusun guguritan, pikeun mikanyaho hasil awal diajar siswa dina pangajaran nyusun guguritan.

2) Sanggeus mikanyaho hasil awal siswa dina pangajaran nyusun guguritan ngaliwatan hasil tés awal, panalungtik nyiapkeun materi jeung bahan ajar ngaliwatan modél pangajaran kooperatif tipe STAD.

3) Méré perlakuan ka siswanya éta ngalaksanakeun prosés diajarngajar ngeunaan materi nyususn guguritan ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD.

3.7 Téknik Nganalisis Data

Téknik nganalisis data dilakukeun sabada data nu diperlukeun geus kakumpul. Data anu dikumpulkeun ti siswa di tés ngaliwatan panalungtikan anu ngawengku hasil diajar siswa saméméh tés awal jeung sanggeus tés ahir. Dina kagiatan analisis data dilakukeun sababaraha léngkah, diantarana nyaéta: 1) Meunteun hasil tés awal jeung tés ahir siswa;

2) Méré skor kana tulisan siswa hasil tés awal jeung tés ahir;

3) Ngasupkeun data skor tés awal jeung tés ahir dina tabél ieu di handap

Tabél 3.1

Tabél skor Tés awal jeung Tés ahir

No Ngaran Siswa Skor Tés awal Skor Tés ahir

4) Hasilna diuji maké uji sifat data (uji normalitas, uji homogeitas, uji gain, jeung uji hipotésis)

(19)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

3.7.1 Meunteun Hasil Nyusun Guguritan Siswa

Sanggeus hasil tés awal jeung tés ahir dipariksa jeung dianalisis, satuluyna ditabulasikeun pikeun mikanyaho rata-rata skor siswa, standar deviasi jeung varian tina masing-masing kelompok. Pikeun mikanyaho frekuensi skor siswa dina pangajaran nyusun guguritan, panulis ngadeskripsikeun kalawan ngagunakeun kriteria:

Dina tés objéktif wangun ngajodokeun anu dijadikeun pedoman pikeun meunteun nyusun guguritan nyaéta ngagunakeun rumus:

Ket : S = Skor ahir anu dipiharep

R = Jumlah eusian anu dijawab bener (Purwanto, 2008, kc. 67) Dina tés uraian wangun terbatas anu dijadikeun pedoman pikeun meunteun nyusun guguritan nyaéta, skala 1-4:

Tabel 3.2

Pedoman Meunteun Nyusun guguritan Kamampuh

Nyusun Guguritan

Aspék nu dipeunteun Skala skor Tingkat Kualitas jeung Lingkup

eusi

Téma jeung gagasan 4 3 2 1

Hadé pisan Hadé

Kurang Hadé Kurang pisan Watek pupuh Hubungan eusi jeung

watekna 4 3 2 1 Hadé pisan Hadé

Kurang Hadé Kurang pisan Guru lagu Sesuai henteuna eusi

guguritan jeung guru lagu dina pupuh

4 3 2 1 Hadé pisan Hadé

Kurang Hadé Kurang pisan Guru wilangan Sesuai henteuna eusi

guguritan jeung guru wilangan dina pupuh

4 3 2 1 Hadé pisan Hadé

Kurang Hadé Kurang pisan Jumlah skor total

minimal

Jumlah skor total 16

(20)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

maksimal

Kacindekan Skor total : Hadé pisan : 16

Hadé : 12-15

Kurang Hadé : 8-11 Kurang pisan : 4-7

3.7.2 Uji Sifat Data

Dina ieu panalungtikan dilakukeun uji sifat data, nu kaasup kana uji sifat data nyaéta, uji normalitas, uji homogéitas, uji gain, jeung uji hipotésis.

3.7.2.1 Uji Normalitas

Uji normalitas nyaéta uji sifat data anu miboga tujuan pikeun ngayakinkeun yén kamampuh siswa téh miboga distribusi anu normal. Uji normalitas ieu salaku sarat anu kudu dicumponan pikeun nguji kamampuh rat-rata. Dina nangtukeun éta téh bisa ngagunakeun rumus chi kuadrat . Saméméh ngagunakeun rumus chi kuadrat, dina ieu panalungtikan kudu ngaliwatan léngkah- léngkah saperti ieu di handap:

1) Nangtukeun peunteun panggedéna jeung pangleutikna. 2) Ngitung rentang (r) ngagunakeun rumus ieu dihandap.

3) Nangtukeun jumlah kelas (k)

4) Nangtukeun panjang kelas (p)

r = peunteun panggedéna – peunteun pangleutikna

(21)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

5) Nyieun tabel frékuénsi peunteun tés awal jeung tés ahir kalayan ngagunakeun tabel ieu di handap.

Tabél 3.3

Tabél frékuénsi peunteun tés awal jeung tés ahir

No Kelas Interval

1 2

6) Ngitung rata-rata (mean) tés awal jeung tés ahir kalayan ngagunakeun rumus ieu di handap.

Keterangan : ̅ = rata-rata (mean)

= jumlah (sigma) Fi = jumlah data

x = nilai tengah (Sudjana, 2009, kc. 93-95) 7) Ngitung standar deviasi (s) kalayan ngagunakeun rumus ieu dihandap

(Sudjana, 2009, kc. 93-95)

8) Ngitung frékuénsi observasi jeung frékuénsi ékspéktasi (perkiraan) (1). Nyieun tabél frékuénsi observasi jeung frékuénsi ékspéktasi

Tabél 3.4

Tabél frékuénsi observasi jeung ékspéktasi p =

sd = √

(22)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Kelas interval

Oi Bk L Ei

(2). Nangtukeun Oi (frékuénsi observasi) (3). Nangtukeun batas kelas (bk)

(4). Ngitung (transformasi normal standar bébas kelas)

(5). Nangtukeun

(6). Ngitung legana unggal kelas interval (L) (7). Ngitung frékuensi ékspéktasi (Ei)

(8). Nangtukeun nilai (Chi Kuadrat)

(Sudjana, 2009, kc. 273) (9). Nangtukeun derajat kebébasan (dk)

(Sudjana, 2009, kc. 293)

(10). Nangtukeun harga

(11). Nangtukeun normalitas ngagunakeun kritéria ieu di handap.

, hartina data atawa populasi distribusina normal,

tapi upama

, hartina data atawa populasi distribusina teu

normal

Nangtukeun kalawan tingkat kepercayaan 99% Z = ̅

Ei = n x L

(23)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

3.7.2.2 Uji Homogéitas

Uji homogéitas variasi tujuanna pikeun nangtukeun homogéitas data nilai siswa. Ku kituna pikeun nangtukeun homogén henteuna variasi nyaéta ku ngaliwatan léngkah – léngkah ieu di handap.

1. Ngitung variasi unggal kelompok Variasi Tés awal

Variasi Tés ahir

2. Ngitung harga variasi (F) F =

3. Ngitung derajat kebébasan

4. Nangtukeun harga

5. Nangtukeun homogén henteuna data dumasar kana kritéria ieu di handap. a) Lamun , hartina variasi sampel homogén

b) Lamun , hartina variasi sampel teu homogén

3.7.2.3 Uji Gain

Uji gain ieu dilakukeun pikeun ngabandingkeun hasil tés awal jeung tés ahir anu hasilna bisa dijadikeun gambaran naha modél pangajaran kooperatif tipe STAD éféktif atawa henteu pikeun pangajaran nyusun guguritan.

Pikeun nguji gain digunakeun tabél ieu di handap. =

(24)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Tabél 3.5

Tabél Uji Gain (d) Tingkat Kamampuh Nyusun Guguritan Ngagunakeun Modél pangajaran kooperatif tipe STAD

No Ngaran Siswa Peunteun Tés awal

Peunteun Tés ahir D 1

2 ̅

3.7.2.4 Uji Hipotésis

Uji hipotesis dilakukeun pikeun mikanyaho naha hipotesisna ditarima atawa ditolak. Aya dua cara nalika rék nguji hipotésis, nyaéta : 1) saupama data hasil uji normalitas nuduhkeun yén éta data miboga distribusi data anu normal, dina nguji éta data hipotésisna ngagunakeun statistik paramétrik kalawan ngagunakeun uji t-tés, 2) saupama data hasil uji normalitas nuduhkeun yén éta data miboga distribusi data anu teu normal, dina nguji éta data hipotésisna ngagunakeun statistik nonparamétrik kalawan ngagunakeun uji Wilcoxon. Aya sababaraha léngkah pikeun nguji hipotésis, nyaéta:

1) Statistik Paramétrik

a. Ngitung rata-rata (Méan) tina béda antara peunteun tés awal jeung tés ahir

b. Ngitung derajat kebébasan (dk)

c. Ngitung jumlah kuadrat déviasi

d. Ngitung t Md =

Dk = n - 1

= -

t =

(25)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

keterangan :

t = tés signifikan

Md = rata-rata tina béda antara peunteun pretés jeung postés = jumlah kuadrat deviasi

n = jumlah subjek dina sampel

e. Nangtukeun ditarima henteuna hipotésis dumasar kana kritéria ieu di handap.

(1). Lamun , hartina hipotésis ditarima, yén modél pangajaran kooperatif tipe Student Team Achievement Division (STAD) éféktif pikeun ngaronjatkeun kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung.

(2). Lamun , hartina hipotésis ditarima, yén modél pangajaran kooperatif tipe Student Team Achievement Division (STAD) éféktif pikeun ngaronjatkeun kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung.

(Arikunto, 2009: 306-308)

2) Statistik Nonparametrik

Nalika hasil uji normalitas nuduhkeun yén gain sampel distribusina henteu normal, mangka pikeun nguji hipotesis digunakeun statistik nonparametrik, nyaéta ngagunakeun uji Wilcoxon:

W= √

(Indiasari, 2004)

Ho diterima jika nilai Whitung> Wtabel

(26)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Ditarima henteuna hipotésis dina uji wilcoxon ngagunakeun kriteria ieu di handap.

a. Saupama , dumasar taraf nyata anu ditangtukeun hartina hipotésis ditarima, yén modél pangajaran kooperatif tipe Student Team Achievement Division (STAD) miboga pangaruh dina ngaronjatkeun kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung.

b. Saupama , dumasar taraf nyata anu ditangtukeun hartina hipotésis ditolak, yén modél pangajaran kooperatif tipe Student Team Achievement Division (STAD) henteu miboga pangaruh dina ngaronjatkeun kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII SMP Kartika Siliwangi 2 Bandung.

(27)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

BAB V

KACINDEKAN JEUNG SARAN

5.1 Kacindekan

Dumasar kana hasil panalungtikan jeung pedaran, dihandap ieu baris dipedar ngeunaan kacindekan tina hasil panalungtikan anu geus dilakukeun ngeunaan kamampuh nyusun guguritan ka siswa kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung taun ajaran 2013-2014 saméméh jeung sabada ngagunakeun model pangajaran kooperatif tipe STAD.

Kamampuh awal dina nyusun guguritan siswa can mampuh ditilik tina kriteria peunteun nyusun guguritan, anu ngawengku tilu aspék nyaéta aspék dina milih kecap jeung gaya basa nu merenah, aspék hubungan antara eusi jeung judul, sarta aspék katangtuan pupuh (guru lagu, guru wilangan, jumlah padalisan jeung watek pupuh). Dumasar hasil data tés awal, bisa dicindekkeun yén kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung saméméh ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD siswa can mampuh nyusun guguritan lantaran rata-rata peunteunna can mampuh ngahontal skor maksimal.

Kamampuh ahir nyusun guguritan siswa dirasa geus mampu. Ditilik tina kriteria peunteun nyusun guguritan, anu ngawengku tilu aspék nyaéta aspék dina milih kecap jeung gaya basa nu merenah, aspék hubungan antara eusi jeung judul, sarta aspék katangtuan pupuh (guru lagu, guru wilangan, jumlah padalisan jeung watek pupuh). Tina data tés ahir, bisa dicindekkeun yén kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD siswa geus mampuh nyusun guguritan lantaran rata – rata peunteunna geus mampuh ngahontal skor maksimal.

(28)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Cindekna, kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX – 2 Bandung antara saméméh jeung sabada ngagunakeun modél pangajaran kooperatif tipe STAD hasilna ngaronjat. Tina data tés awal, rata-rata peunteunna nyaéta 53,96 sedengkeun tina data tés ahir rata-rata-rata-rata peunteunna ngaronjat jadi 73,03

Aya béda nu signifikan antara kamampuh awal jeung kamampuh ahir nyusun guguritan siswa kelas VIII A SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung. Dina taraf kapercayaan 99%, hipotésis kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (Ho) ditolak, nyaéta 8,82 2,46 hartina dina taraf kapercayaan 99% hipotésis ditarima. Ieu hal ngabuktikeun yén modél pangajaran kooperatif tipe STAD éféktif pikeun ngaronjatkeun kamampuh nyusun guguritan siswa kelas VIII SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung.

5.2 Saran

Sabada ngalaksanakeun ieu panalungtikan ngeunaan modél pangajaran kooperatif tipe STAD dina pangajaran nyusun guguritan ka siswa kelas VIII SMP Kartika Siliwangi XIX-2 Bandung hasilna nétélakeun, yén modél pangajaran kooperatif tipe STAD bisa ngaronjatkeun kamampuh nyusun guguritan tapi hasilna masih kénéh lemah. Ku kituna, dipiharep dina panalungtikan anu satuluyna bisa ngagunakeun modél pangajaran anu séjén dina pangajaran nyusun guguritan, sangkan bisa meunangkeun hasil nu leuwih nyugemakeun deui, hususna dina pangajaran nulis.

Saran ieu panalungtikan, nyaéta sangkan guru bisa ngagunakeun deui modél pangajaran anu saluyu jeung matéri anu rék ditepikeun dina prosés diajar-ngajar. Pikeun siswa, ku ayana modél pangajaran anu digunakeun ku guru, dipiharep siswa bisa ngaronjatkeun motivasi diajarna, hususna dina pangajaran basa Sunda.

(29)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

DAPTAR PUSTAKA

Buku

Hendry. “Reliabilitas Instrumen”. http://teorionline.net/reliabilitas-instrumen/._{Diakses tanggal 12 januari 2014.}

Isjoni, Dr., M.Si. (2009). Pembelajaran Kooperatif Meningkatkan Kecerdasan Komunikasi antar Peserta Didik. Yogyakarta: Pustaka Pelajar.

Joyce, B., Weil, M., jeung Calhoun, E. (2009). Models of Teaching. Yogyakarta: Pustaka Pelajar

Lie, Anita. (2007). Cooperative Learning, Mempraktikkan Cooperative Learning di Ruang-Ruang Kelas. Jakarta: Grasindo

Pribadi, Benny A. (2009). Model Desain Sistem Pembelajaran. Jakarta: Dian Rakyat.

Purwanto, M. Ngalim, Drs., MP. (2008). Prinsip-prinsip dan Teknik Evaluasi Pengajaran. Bandung: Remaja Rosdakarya.

Rahman. (2009). Teori Belajar dan Pembelajaran. Bandung: Universitas Pendidikan Indonesia.

Rahman, Masykur Arif. (2011). Kesalahan - kesalahan Fatal Paling Sering Dilakukan Guru Dalam Kegiatan Belajar Mengajar. Yogyakarta: Diva press.

Rosidi, Ajip. (2010). Guguritan. Bandung: Kiblat Buku Utama

Slavin, Robert E. (2005). Cooperative Learning Teori, Riset dan Praktik. Bandung: Nusa Media.

Sudjana, Nana, Dr. (2011). Tuntunan Penyusunan Karya Ilmiah. Bandung: Sinar Baru Algensindo.

Sudjana, Nana, Dr. (2009). Penilaian Hasil Proses Belajar Mengajar. Bandung: Remaja Rosdakarya.

Sugiyono, Prof., Dr. (2013). Metode Penelitian Pendidikan. Bandung: Alfabeta.

(30)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

Suharsimi, Arikunto. Prof., Dr. (2009). Dasar-dasar Evaluasi Pendidikan. Jakarta: Bumi Aksara

Sukardi, M. Prof., H., MS., Ph.D. (2011). Evaluasi Pendidikan Prinsip & Operasionalnya. Jakarta: Bumi Aksara

Tamsyah, Budi Rahayu, Drs., Spk. (1996). Pangajaran Sastra Sunda. Bandung: Pustaka Setia.

Tamsyah, Budi Rahayu, Drs., Spk. (2003). Kamus Lengkap Sunda-Indonesia Sunda-Indonesia-Sunda Sunda-Sunda. Bandung: Pustaka Setia.

Universitas Pendidikan Indonesia. (2013). Pedoman Penulisan Karya Ilmiah. Bandung: Universitas Pendidikan Indonesia.

Karya Ilmiah

Gustini, Sopy Subhaniati. (2014) “Modél Induktif Kata Bergambar pikeun Ngaronjatkeun Pangaweruh Kandaga Kecap Dasar (Basic Vocabulary) Basa Sunda (Studi Kuasi éksperimén kasiswa kelas VII-D SMP Negeri 15 Bandung Taun ajaran 2013-2014)”. (Skripsi). Fakultas Pendidikan Bahas dan Seni. Universitas Pendidikan Indonesia. Bandung.

Sulaeman, Harist. (2011). “Model pangajaran Student Teams Achievement Divisions (STAD) pikeun ngaronjatkeun kamampuh sisindiran”. Fakultas Pendidikan Bahas dan Seni. Universitas Pendidikan Indonesia. Bandung.

Sumantri, Purwanti Indra. (2013). “Kamampuh Nulis Guguritan Siswa Kelas VIII H MTS YPPA Cipulus Taun Ajaran 2012-2013”. Fakultas Pendidikan Bahas dan Seni. Universitas Pendidikan Indonesia. Bandung.

Rahmawati, Haat. (2011). “Média Visual dina Pangajaran Nulis Guguritan di kelas VIII SMPN 15 Bandung (studi kuasi Eksperimen)”. Fakultas Pendidikan Bahas dan Seni. Universitas Pendidikan Indonesia. Bandung.

(1)

Nurunnisa Suminar, 2014

MODÉL PANGAJARAN KOOPERATIF

TIPE STUD ENT TEAMS ACHIEVEMENT D IVISION_(STAD) DINA NYUSUN GUGURITAN

Universitas Pendidikan Indonesia | repository.upi.edu | perpustakaan upi.edu

keterangan :

t = tés signifikan

Md = rata-rata tina béda antara peunteun pretés jeung postés = jumlah kuadrat deviasi

n = jumlah subjek dina sampel

e. Nangtukeun ditarima henteuna hipotésis dumasar kana kritéria ieu di handap.

(Arikunto, 2009: 306-308)

2) Statistik Nonparametrik

Nalika hasil uji normalitas nuduhkeun yén gain sampel distribusina henteu normal, mangka pikeun nguji hipotesis digunakeun statistik nonparametrik, nyaéta ngagunakeun uji Wilcoxon:

W= √

(Indiasari, 2004)

Ho diterima jika nilai Whitung> Wtabel H1 diterima jika nilai Whitung< Wtabel