Implementasi metode pembelajaran kooperatif tipe Jigsaw untuk meningkatkan minat dan prestasi belajar siswa mata pelajaran akuntansi SMK Sanjaya Pakem kelas XI akuntansi : penelitian dilaksanakan pada siswa kelas XI akuntansi semester 1 SMK Sanjaya Pakem.

(1)

ii i v   K A R T S B A R A J A L E B M E P E D O T E M I S A T N E M E L P M

I ANKOOPERATIFTIPE

R A J A L E B I S A T S E R P N A D T A N I M N A K T A K G N I N E M K U T N U W A S G I J S A L E K M E K A P A Y A J N A S K M S I S N A T N U K A N A R A J A L E P A T A M A W S I S I S N A T N U K A I X a y a j n a S K M S 1 r e t s e m e S i s n a t n u k A I X s a l e K a w s i S a d a p n a k a n a s k a li d n a it il e n e P m e k a P h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h T i n

U verstia sSanataDharma a tr a k a y g o Y 2 1 0 2 i s a t s e r p n a d t a n i m n a t a k g n i n e p i u h a t e g n e m k u t n u n a u j u tr e b i n i n a it il e n e P .i s n a t n u k A n a r a j a l e p a t a m a d a p K M S i s n a t n u k A I X s a l e k I r e t s e m e s a w s i s a d a p n a k a n a s k a li d i n i n a it il e n e P n a k a d n it n a it il e n e P . m e k a P a y a j n a

S kela sin idliaksanakan dalam satu siklu syang a t a D . i s k e lf e r n a d , i s a v r e s b o , n a k a d n it , n a a n a c n e r e p u ti a y p a h a t t a p m e i r a d i ri d r e t u r u g i s a v r e s b o i r a d i ri d r e t g n a y i s a v r e s b o r a b m e l n a k a n u g g n e m n a g n e d n a k l u p m u k i d o , s a l e k i s a v r e s b o , n a r a j a l e b m e p s e s o r p m a l a

d bservas ikegiatan belaja rsiswa ,dan s i s il a n a n a k a n u g g n e m n a g n e d s i s il a n a i d h e l o r e p i d g n a y a t a D . i s k e lf e r t n e m u rt s n i .f it a r a p m o k s i s il a n a n a d f it p ir k s e d n a p a r e n e p a w h a b n a k l u p m i s i d t a p a d n a it il e n e p s i s il a n a l i s a h n a k r a s a d r e B e p it f it a r e p o o k n a r a j a l e b m e p l e d o

m ijgsaw dapa t meningkatkan prestas i siswa n a k k u j n u ti d i n i n a t a k g n i n e P . m e k a P a y a j n a S K M S i s n a t n u k A I X s a l e k I r e t s e m e s a t a r n a g n u ti h r e p l i s a h n a g n e

d -r ata pretest = 3,1 dan hasi lposttest = 8,1 .Untuk a t a r n a g n e d n a k u j n u ti d t a n i m n a t a k g n i n e

p -rata sko rminat awa l= 4,4 dan rata-rata . 6 , 3 1 = r i h k a r o k s


(2)

x i   T C A R T S B A F O N O I T A T N E M E L P M I E H

T JIGSAW – TIPECOOPERATIVELEARNING E D U T S E S A E R C N I O T L E D O

M NTS’I NTERESTANDACHIEVEMENTI N F O S T N E D U T S E D A R G H T N E V E L E E H T R O F G N I T N U O C C A M E K A P L O O H C S L A N O I T A C O V A Y A J N A S G N I T N U O C C A l a n o it a c o V a y a j n a S s t n e d u t S e d a r G h t n e v e l E e h t n o t u o d e ir r a C s a w h c r a e s e R s i h T e k a P , n u g n a n i b m e k a P , 7 1 m K g n a r u il a K . l J , m e k a P l o o h c

S m ,Sleman

h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s r e h T y ti s r e v i n U a m r a h D a t a n a S a tr a k a y g o Y 2 1 0 2 d n a t s e r e t n i ’ s t n e d u t s f o t n e m p o l e v e d e h t t u o d n if o t s m i a h c r a e s e r s i h T g n it n e m e l p m i y b g n it n u o c c A n i t n e m e v e i h c

a Jigsaw – type Cooperaitve Learning .l e d o m c s a w h c r a e s e r s i h

T ar ired ou ton eleven tgrade student sSanjaya Vocaitona l f o s t s i s n o c t a h t e l c y c e n o n i t u o d e ir r a c s a w h c r a e s e r s s a l c n o it c a s i h T . m e k a P l o o h c S y b d e t c e ll o c e r e w a t a d e h T . n o it c e lf e r d n a , n o it a v r e s b o , n o it c a , g n i n n a l p : s e g a t s r u o f t :t e e h s n o it a v r e s b o g n i s

u heyare t eachers ’observaitonsheet i n t he l earning process , . t n e m u rt s n i n o it c e lf e r d n a n o it a v r e s b o s e it i v it c a g n i n r a e l ’ s t n e d u t s , n o it a v r e s b o s s a l c .s i s y l a n a e v it a r a p m o c d n a e v it p ir c s e d g n i s u d e z y l a n a e r e w a t a d e h T f o n o it a t n e m e l p m i e h t t a h t d e d u l c n o c e b n a c t i ,s i s y l a n a e h t n o d e s a

B Jigsaw

– Type Cooperaitve Learning mode l can increase students ’ achievemen t in . 1 , 8 = t s e tt s o p d n a 1 , 3 = t s e t e r p e g a r e v a f o t l u s e r e h t y b n e e s e b n a c t I . g n it n u o c c A e s a e r c n i e h t s a e r e h

W o fstudents’i nterest i sshown byt heaverage scoreo fstudents ’ . 6 , 3 1 = t s e r e t n i t s a l ’ s t n e d u t s f o e r o c s e g a r e v a e h t d n a 4 , 4 = t s e r e t n i t s ri f


(3)

F

I

T

A

R

E

P

O

O

K

N

A

R

A

J

A

L

E

B

M

E

P

E

D

O

T

E

M

I

S

A

T

N

E

M

E

L

P

M

I

N

A

D

T

A

N

I

M

N

A

K

T

A

K

G

N

I

N

E

M

K

U

T

N

U

W

A

S

G

I

J

E

P

I

T

I

S

N

A

T

N

U

K

A

N

A

R

A

J

A

L

E

P

A

T

A

M

A

W

S

I

S

R

A

J

A

L

E

B

I

S

A

T

S

E

R

P

I

S

N

A

T

N

U

K

A

I

X

S

A

L

E

K

M

E

K

A

P

A

Y

A

J

N

A

S

K

M

S

K M S 1 r e t s e m e S i s n a t n u k A I X s a l e K a w s i S a d a p n a k a n a s k a li d n a it il e n e P (

) m e k a P a y a j n a S

I S P I R K S

t a r a y S u t a S h a l a S i h u n e m e M k u t n U n a k u j a i D

n a k i d i d n e P a n a jr a S r a l e G h e l o r e p m e M

i s n a t n u k A n a k i d i d n e P i d u t S m a r g o r P

h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h T

3 4 0 4 3 3 1 7 0 : M I N

U T S M A R G O R

P D IPENDIDIKANAKUNTANSI L A I S O S N A U H A T E G N E P U M L I N A K I D I D N E P N A S U R U J

N A K D I D N E P U M L I N A D N A U R U G E K S A T L U K A F

A M R A H D A T A N A S S A T I S R E V I N U

A T R A K A Y G O Y

2 1 0 2


(4)

i

F

I

T

A

R

E

P

O

O

K

N

A

R

A

J

A

L

E

B

M

E

P

E

D

O

T

E

M

I

S

A

T

N

E

M

E

L

P

M

I

N

A

D

T

A

N

I

M

N

A

K

T

A

K

G

N

I

N

E

M

K

U

T

N

U

W

A

S

G

I

J

E

P

I

T

I

S

N

A

T

N

U

K

A

N

A

R

A

J

A

L

E

P

A

T

A

M

A

W

S

I

S

R

A

J

A

L

E

B

I

S

A

T

S

E

R

P

I

S

N

A

T

N

U

K

A

I

X

S

A

L

E

K

M

E

K

A

P

A

Y

A

J

N

A

S

K

M

S

K M S 1 r e t s e m e S i s n a t n u k A I X s a l e K a w s i S a d a p n a k a n a s k a li d n a it il e n e P (

) m e k a P a y a j n a S

I S P I R K S

t a r a y S u t a S h a l a S i h u n e m e M k u t n U n a k u j a i D

n a k i d i d n e P a n a jr a S r a l e G h e l o r e p m e M

i s n a t n u k A n a k i d i d n e P i d u t S m a r g o r P

h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h T

3 4 0 4 3 3 1 7 0 : M I N

U T S M A R G O R

P D IPENDIDIKANAKUNTANSI L A I S O S N A U H A T E G N E P U M L I N A K I D I D N E P N A S U R U J

N A K D I D N E P U M L I N A D N A U R U G E K S A T L U K A F

A M R A H D A T A N A S S A T I S R E V I N U

A T R A K A Y G O Y

2 1 0 2


(5)

(6)

ii i


(7)

v i

N A H A B M E S R E P

:

k

u

t

n

u

i

n

i

i

s

p

i

r

k

s

n

a

k

h

a

b

m

e

s

r

e

p

u

K

s

u

t

s

i

r

k

s

u

s

e

Y

n

a

h

u

T

a

i

r

a

M

a

d

n

u

B

o

m

i

r

T

s

u

l

u

a

P

u

k

h

a

y

A

it

p

a

r

p

u

S

a

i

r

a

M

u

k

u

b

I

W

.

X

F

u

k

k

a

k

a

K

a

w

a

n

S

u

s

e

t

y

o

i

t

a

w

a

m

s

I

a

k

s

i

s

n

a

r

F

u

k

k

a

k

a

K

a

m

r

a

h

D

a

t

a

n

a

S

s

a

t

i

s

r

e

v

i

n

U

u

k

r

e

t

a

m

a

m

l

A


(8)

v

O T T O M

.

.

r

a

j

a

le

B

h

a

l

a

d

a

p

u

d

i

H

p

u

k

u

c

k

a

t

it

se

m

r

u

k

u

y

sr

eb

r

a

j

a

le

B

a

le

r

k

a

t

it

se

m

s

a

lh

ki

r

a

j

a

le

B

t

a

re

b

ik

se

m

t

a

a

t

r

a

j

a

le

B

it

a

h

es

k

a

t

ik

se

m

i

m

a

h

a

m

e

m

r

a

j

a

le

B

in

a

be

br

et

i

ts

e

m

r

a

b

a

s

r

a

j

a

le

B

a

d

o

g

re

t

ik

se

m

a

it

es

r

a

j

a

le

B

re

b

m

e

m

r

a

j

a

le

B

i

m

se

ik

t

a

k

s

be

re

a

p

a

it

ik

a

si

d

i

k

se

m

i

hi

s

a

g

n

e

m

r

a

j

a

le

B

h

a

si

le

g

i

k

se

m

g

n

a

n

et

r

a

j

a

le

B

h

a

s

u

s

ik

se

m

a

y

a

cr

e

p

r

a

j

a

le

B

l

a

h

a

l

a

g

es

n

a

k

a

h

a

lr

a

j

a

le


(9)

i v

A Y R A K N A I L S A E K N A A T A Y N R E P

k a d it i n i s il u t a y a s g n a y i s p ir k s a w h a b a y n h u g g n u s e s n a g n e d n a k a t a y n e m a y a S

n a p it u k m a l a d n a k t u b e s i d h a l e t il a u c e k , n i a l g n a r o a y r a k n a i g a b u a t a a y r a k t a u m e m

. h a i m li a y r a k a y n k a y a l a n a m i a g a b e s , a k a t s u p r a tf a d n a d

2 1 0 2 i r a u n a J 7 2 , a tr a k a y g o Y

h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h T


(10)

ii v H A I M L I A Y R A K I S A K I L B U P N A U J U T E S R E P N A A T A Y N R E P R A B M E L S I M E D A K A N A G N I T N E P E K K U T N U : a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U a w s i s a h a m , a y a s ,i n i h a w a b i d n a g n a t a d n a tr e b g n a Y a m a

N :TheresiaRatnaSetyaningsih a w s i s a h a m r o m o

N :071334043

n a a k a t s u p r e p a d a p e k n a k ir e b m e m a y a s , n a u h a t e g n e p u m li n a k g n a b m e g n e m i m e D :l u d u jr e b g n a y a y a s h a i m lI a y r a k a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U E P I T F I T A R E P O O K N A R A J A L E B M E P E D O T E M I S A T N E M E L P M I R A J A L E B I S A T S E R P N A D T A N I M N A K T A K G N I N E M K U T N U W A S G I J S A L E K M E K A P A Y A J N A S K M S I S N A T N U K A N A R A J A L E P A T A M A W S I S I S N A T N U K A I X a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U n a a k a t s u p r e p a d a p e k n a k ir e b m e m a y a s n a i k i m e d n a g n e D e m k u t n

u nyimpan ,mengailhkan dalam bentuk lain ,mengelolanya dalam bentuk i d y a n n a k i s a k il b u p m e m n a d , s a t a b r e t a r a c e s n a k i s u b ir t s i d n e m , a t a d n a l a k g n a p i r a d n ij i a t n i m e m u lr e p a p n a t s i m e d a k a n a g n it n e p e k k u t n u n i a l a i d e m u a t a t e n r e t n I k i tl a y o r n a k ir e b m e m n u p u a m a y a

s epada saya selama tetap mencantumkan nama .s il u n e p i a g a b e s a y a s . a y n r a n e b e s n a g n e d t a u b a y a s i n i n a a t a y n r e p n a i k i m e D a tr a k a y g o Y i d t a u b i D 1 1 0 2 i r a u n a J 7 2 : l a g g n a t a d a P n a k a t a y n e m g n a Y h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h T


(11)

ii i v K A R T S B A R A J A L E B M E P E D O T E M I S A T N E M E L P M

I ANKOOPERATIFTIPE

R A J A L E B I S A T S E R P N A D T A N I M N A K T A K G N I N E M K U T N U W A S G I J S A L E K M E K A P A Y A J N A S K M S I S N A T N U K A N A R A J A L E P A T A M A W S I S I S N A T N U K A I X a y a j n a S K M S 1 r e t s e m e S i s n a t n u k A I X s a l e K a w s i S a d a p n a k a n a s k a li d n a it il e n e P m e k a P h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h T i n

U verstia sSanataDharma a tr a k a y g o Y 2 1 0 2 i s a t s e r p n a d t a n i m n a t a k g n i n e p i u h a t e g n e m k u t n u n a u j u tr e b i n i n a it il e n e P .i s n a t n u k A n a r a j a l e p a t a m a d a p K M S i s n a t n u k A I X s a l e k I r e t s e m e s a w s i s a d a p n a k a n a s k a li d i n i n a it il e n e P n a k a d n it n a it il e n e P . m e k a P a y a j n a

S kela sin idliaksanakan dalam satu siklu syang a t a D . i s k e lf e r n a d , i s a v r e s b o , n a k a d n it , n a a n a c n e r e p u ti a y p a h a t t a p m e i r a d i ri d r e t u r u g i s a v r e s b o i r a d i ri d r e t g n a y i s a v r e s b o r a b m e l n a k a n u g g n e m n a g n e d n a k l u p m u k i d o , s a l e k i s a v r e s b o , n a r a j a l e b m e p s e s o r p m a l a

d bservas ikegiatan belaja rsiswa ,dan s i s il a n a n a k a n u g g n e m n a g n e d s i s il a n a i d h e l o r e p i d g n a y a t a D . i s k e lf e r t n e m u rt s n i .f it a r a p m o k s i s il a n a n a d f it p ir k s e d n a p a r e n e p a w h a b n a k l u p m i s i d t a p a d n a it il e n e p s i s il a n a l i s a h n a k r a s a d r e B e p it f it a r e p o o k n a r a j a l e b m e p l e d o

m ijgsaw dapa t meningkatkan prestas i siswa n a k k u j n u ti d i n i n a t a k g n i n e P . m e k a P a y a j n a S K M S i s n a t n u k A I X s a l e k I r e t s e m e s a t a r n a g n u ti h r e p l i s a h n a g n e

d -r ata pretest = 3,1 dan hasi lposttest = 8,1 .Untuk a t a r n a g n e d n a k u j n u ti d t a n i m n a t a k g n i n e

p -rata sko rminat awa l= 4,4 dan rata-rata . 6 , 3 1 = r i h k a r o k s


(12)

x i T C A R T S B A F O N O I T A T N E M E L P M I E H

T JIGSAW – TIPECOOPERATIVELEARNING E D U T S E S A E R C N I O T L E D O

M NTS’I NTERESTANDACHIEVEMENTI N F O S T N E D U T S E D A R G H T N E V E L E E H T R O F G N I T N U O C C A M E K A P L O O H C S L A N O I T A C O V A Y A J N A S G N I T N U O C C A l a n o it a c o V a y a j n a S s t n e d u t S e d a r G h t n e v e l E e h t n o t u o d e ir r a C s a w h c r a e s e R s i h T e k a P , n u g n a n i b m e k a P , 7 1 m K g n a r u il a K . l J , m e k a P l o o h c

S m ,Sleman

h i s g n i n a y t e S a n t a R a i s r e h T y ti s r e v i n U a m r a h D a t a n a S a tr a k a y g o Y 2 1 0 2 d n a t s e r e t n i ’ s t n e d u t s f o t n e m p o l e v e d e h t t u o d n if o t s m i a h c r a e s e r s i h T g n it n e m e l p m i y b g n it n u o c c A n i t n e m e v e i h c

a Jigsaw – type Cooperaitve Learning .l e d o m c s a w h c r a e s e r s i h

T ar ired ou ton eleven tgrade student sSanjaya Vocaitona l f o s t s i s n o c t a h t e l c y c e n o n i t u o d e ir r a c s a w h c r a e s e r s s a l c n o it c a s i h T . m e k a P l o o h c S y b d e t c e ll o c e r e w a t a d e h T . n o it c e lf e r d n a , n o it a v r e s b o , n o it c a , g n i n n a l p : s e g a t s r u o f t :t e e h s n o it a v r e s b o g n i s

u heyare t eachers ’observaitonsheet i n t he l earning process , . t n e m u rt s n i n o it c e lf e r d n a n o it a v r e s b o s e it i v it c a g n i n r a e l ’ s t n e d u t s , n o it a v r e s b o s s a l c .s i s y l a n a e v it a r a p m o c d n a e v it p ir c s e d g n i s u d e z y l a n a e r e w a t a d e h T f o n o it a t n e m e l p m i e h t t a h t d e d u l c n o c e b n a c t i ,s i s y l a n a e h t n o d e s a

B Jigsaw

– Type Cooperaitve Learning mode l can increase students ’ achievemen t in . 1 , 8 = t s e tt s o p d n a 1 , 3 = t s e t e r p e g a r e v a f o t l u s e r e h t y b n e e s e b n a c t I . g n it n u o c c A e s a e r c n i e h t s a e r e h

W o fstudents’i nterest i sshown byt heaverage scoreo fstudents ’ . 6 , 3 1 = t s e r e t n i t s a l ’ s t n e d u t s f o e r o c s e g a r e v a e h t d n a 4 , 4 = t s e r e t n i t s ri f


(13)

x R A T N A G N E P A T A K a y N t a m h a r t a k r e b a n e r a k a s a u K a h a M g n a Y n a h u T a d a p e k r u k u y s i j u P e l e y n e m t a p a d s il u n e

p saikan sk irps i dengan judu l “Implementas i Metode i s a t s e r P n a D t a n i M n a k t a k g n i n e M k u t n U w a s g i J e p i T f it a r e p o o K n a r a j a l e b m e P . ” i s n a t n u k A I X s a l e K m e k a P a y a j n a S k m S i s n a t n u k A n a r a j a l e P a t a M a w s i S r a j a l e B h a l a s i h u n e m e m k u t n u n a k ij a s i d n a d n u s u s i d i n i i s p ir k

S satus yara tmemperolehgela r .i s n a t n u k A n a k i d i d n e P i d u t S m a r g o r P n a k i d i d n e p a n a jr a s n a k t a p a d n e m i n i i s p ir k s n a n u s u y n e p s e s o r p a w h a b i r a d a y n e m s il u n e P n a k p a c u g n e m n i g n i s il u n e P . k a h i p i a g a b r e b i r a d n a r a s n a d , k it ir k , n a k u s a m i a g a b r e b : a d a p e k h i s a k a m ir e t .

1 Bapak Rohandi ,Ph.D selaku Dekan Fakutla sKeguruan dan lImu Pendidikan . a tr a k a y g o Y a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U .

2 Bapak Indra Darmawan .S.E. ,M.S iselaku Ketua Jurusan Pendidikan lImu . a tr a k a y g o Y a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U l a i s o S n a u h a t e g n e P .

3 Bapak L .Saptono ,S.Pd. ,M.S i selaku Ketua Program Stud iPendidikan . a tr a k a y g o Y a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U i s n a t n u k A .

4 Bapak I gn .BondanSuratnoS.Pd. ,M.S iselakudosenpembimbing yangt elah , n a g n u k u d , n a h a r a g n e p , n a g n i b m i b n a k ir e b m e m m a l a d a y n u t k a w n a k g n a u l e m k it ir

k dansaran ,maupunr evisi-revis ise tra pengarahankepada penuil sdalam .i n i i s p ir k s n a n u s u y n e p .

5 Seluruh dosenPendidikan Akuntans iyang t elah membeirkan limunya selama .i s n a t n u k A n a k i d i d n e P a w s i s a h a m i d a j n e m s il u n e p


(14)

i x .

6 IbuDraS .Sr iUtamis elakuKepalaSekolahSMKSanjayaPakem. .

7 Ibu E .T irswina tr i ,S.Pd selaku Guru Akuntans iSMK Sanjaya Pakem yang n a a n a s k a l e p m a l a d s il u n e p u t n a b m e m k u t n u a y n u t k a w n a k g n a u l e m h a l e t

. a t a d n a l u p m u g n e p n a d n a it il e n e p .

8 Para siswa kela sX IAkuntans iSMK Sanjaya Pakem yang bersedia beke jra .

a y n it il e n e m k u t n u i ti l e n e p u t n a b m e m a m a s .

9 MbakA ir sselaku sta fsekreta ira tPendidikan Akuntans iyangselamai ni t elah .i

s a rt s i n i m d a m a l a d i n a y a l e m u t n a b m e m . 0

1 Bapak Paulu sT irmo dan Ibu Ma ira Suprapt iselaku orang tua yang selalu t

a h i s a n n a d i s a v it o m n a k ir e b m e

m -nasiha tuntukkemajuanhiduppenuil .s .

1

1 Keluarga kedua ,Mapasadha te irma kasih ata spengalaman yang itdak akan .

n a k a p u l s il u n e p h a n r e p . 2

1 Teman-temanku sepe jruangan bimbingannya pak Bondan, Yoshe , Rini , n

a u t n a b s a t a h i s a k a m ir e t i v o N , a n it r a

M -bantuannya kebersamaan ktia .l

a h k a y n a b n a k r a j a g n e n m n a d n a il u d e p e k n a k r a j a g n e m h u g g n u s . 3

1 Teman-temanku Novi ,Vera ,Tere , rIa ,Erni ,Eta ,Iirn ,Retno ,Yosi ,Maritna , u

S , n a i D , a s il e M , a i T , s a r a L , i n i

R ste rAna dan semuat eman-temandar iprod i k a y n a b s il u n e p n a k r a j a g n e m u l a l e s a ti k n a a m a s r e b e k i s n a t n u k A n a k i d i d n e P

n i a l n a d a m a s r e b r a j a l e b , u m li n a u h a t e g n e p i a l u m l a

h -lain.

. 4

1 Teman-teman Ko s P irnggodan i yang selalu memoitvas i dan membe irkan u

t n u n a g n o r o


(15)

ii x

i r a d h u a j n a d n a g n a r u k e k k a y n a b h i s a m i n i n a it il e n e p a w h a b i r a d a y n e m s il u n e P

. a c a b m e p i g a b t a a f n a m r e b t a p a d i n i n a it il e n e p a g o m e s p a r a h r e b s il u n e P . a n r u p m e s

2 1 0 2 i r a u n a J 7 2 , a tr a k a y g o Y

s il u n e P

g n i n a y t e S a n t a R a i s e r e h


(16)

ii i x

I S I R A T F A D

. L U D U J N A M A L A

H ... i G

N I B M I B M E P N A U J U T E S R E P N A M A L A

H ... ii N

A H A S E G N E P N A M A L A

H ... iii N

A H A B M E S R E P N A M A L A

H ... vi O

T T O M N A M A L A

H ... v A

Y R A K N A I L S A E K N A A T A Y N R E

P ... iv H A I M L I A Y R A K I S A K I L B U P N A U J U T E S R E P N A A T A Y N R E P R A B M E L

S I M E D A K A N A G N I T N E P E K K U T N

U ... iv i K

A R T S B

A ... iiv i T

C A R T S B

A ... xi R

A T N A G N E P A T A

K ... x I

S I R A T F A

D ... iix i L

E B A T R A T F A

D ...xviii R

A B M A G R A T F A

D ... xx i N

A R I P M A L R A T F A

D ... xx I

B A

B PENDAHULUAN ... 1 .

A Lata rBelakangMasalah ... 1 .

B BatasanMasalahPeneilitan... 6 .


(17)

v i x .

D TujuanPeneilitan... 7 .

E Manfaa tPeneilitan... 7

II B A

B KAJIANPUSTAKA ... 9

.

A PeneilitanTindakanKelas... 9 .. .

1 Penge trianPeneilitanTindakanKelas... 9 .... .

2 P irnsipDasa rPeneilitanTindakanKelas... 01 .

3 TahapanPelaksanaanPeneilitanTindakanKelas ... 01 .

4 TujuanPeneilitanTindakanKelas ... 11 .

5 Manfaa tPeneilitanTindakanKelas ... 11 .

B Mode lPeneilitanTindakanKelas ... 11 .

C Mode lPembelajaranJ igsaw ... 31 .

1 TipePembelajaranKooperatfi ... 31 .

2 PembelajaranKooperait fTipeJ igsaw... 6....1 .

D Mina tBelajar... 81 .

1 PengeritanMinat ... 8..1 .

2 Macam-macamMinat ... 91 .

3 PengeritanBelajar ... 02 .

4 Faktor- kfa to ryangMempengaruh iBelajar... 02 .

E PrestasiBelaja rAkuntansi ... 22

II I B A

B METODEPENELITIAN ... 62

.


(18)

v x .

B Tempa tdanWaktuPeneilitan ... 62 .

C SubjekdanObjekPeneilitan ... 62 .

D Prosedu rPeneilitan ... 72 .

1 KegiatanPraPeneilitan ... 72 .

2 PelaksanaanPeneilitan... 72 .

a Siklu sPe trama ... 72 )

1

( Perencanaan ... 82 )

2

( Tindakan ... 9..2 )

a

( Presentas iD iKelas ... 92 )

b

( T im ... 0....3 )

c

( Diskus iKelompokAhil ... 0....3 )

d

( LaporanTim ... 13 )

e

( T es ... 13 )

f

( Rekognis iTim... 23 )

3

( Observasi ... 33 )

4

( Re lfeksi ... 3....3 .

b Siklu sKedua ... 4..3 .

E TeknikPengumpulanData... 43 .

F TeknikAnailsi sData ... 53

M U M U N A R A B M A G V I B A

B ... 63

.


(19)

i v x .

B Tujuan ,Visi ,danMis iSMKSanjayaPakem ... 7..3 .

C SistemPendidikanSMKSanjayaPakem ... 93 .

D Ku irkulumSMKSanjayaPakem... 24 .

E Organisas iSMKSanjayaPakem ... 44 .

F Sumbe rDataManusiaSMKSanjayaPakem... 4..4 .

G SiswaSMKSanjayaPakem... 94 .

H Kondis iFisikdanLingkunganSMKSanjayaPakem... 05 .I Prose sBelaja rMengaja rSMKSanjayaPakem ... 15 .J Faslitia sPendidikandanLaithanSMKSanjayaPakem... 46

.

K Majeil sSekolah/DewanSekolah/KomtieSekolah... 66 .

L HubunganAntaraSMKSanjayaPakemdenganI nstans iLain ... 76 .

M Usah aPeningkatanKualtia sLulusan... 86

N A S A H A B M E P N A D I S A V R E S B O L I S A H V B A

B ... 96

.

A Desk irps iPeneilitan ... 96 .

1 Observas iprapeneilitan... 96 .

a Observas iguru ... 0....7 .

b Observas isiswa... 5....7 .

c Observas ikelas ... 6....7 .

2 Siklu spe trama... 08 .

a Perencanaan ... 08 .


(20)

ii v x .

c Observasi... 88 .

d Re lfeks i ... 49 .

B Anailsi sKomparait fPrestas iSiswaSebelumdanSesudahPenerapan e

p i T f it a r e p o o K n a r a j a l e b m e P e d o t e

M Jigsaw ... 99 .

1 Desk irps idata... 99 N

A R A S N A D N A S A T A B R E T E K , N A L U P M I S E K I V B A

B ... 51 0 .

A Kesimpulan ... 51 0 .

B Keterbatasan ... 61 0 .

C Saran... 61 0 A

K A T S U P R A T F A

D ... 81 0 N

A R I P M A L R A T F A


(21)

ii i v x L E B A T R A T F A D t a n i M l e b a ir a V 1 . 2 l e b a

T ... 12 m e k a P a y a j n a S K M S h a l o k e S g n u d e G n a n u g n a b m e P 1 . 4 l e b a

T ... 73 m e k a P a y a j n a S K M S K P D n a d n a s a y a Y p a t e T u r u G 2 . 4 e l b a

T ... 74 m e k a P a y a j n a S K M S p a t e T k a d i T u r u G 3 . 4 e l b a

T ... 74 m e k a P a y a j n a S K M S s a l e K i l a W 4 . 4 l e b a

T ... 84 m e k a P a y a j n a S K M S a w s i S h a l m u J 5 . 4 e l b a

T ... 94 m e k a P a y a j n a S K M S g n u d e G n a i c n i R 6 . 4 l e b a

T ... 05 m e k a P a y a j n a S K M S s a l e K g n a u R m a l a D n a t a l a r e P s ir a t n e v n I 7 . 4 l e b a

T ... 46

s a l e K m a l a D u r u G s a ti v it k A 1 . 5 l e b a

T ... 17 a w s i S s a ti v it k A 2 . 5 l e b a

T ... 67 h a l o k e S i s i d n o K 3 . 5 l e b a

T ... 67 1 s u l k i S a d a p u r u G s a ti v it k A 4 . 5 e l b a

T ... 88 1 s u l k i S a d a p n a r a j a l e b m e P t a a s a w s i S u k a li r e P 5 . 5 l e b a

T ... 29 s a l e K n a t a m a g n e P n e m u rt s n I 6 . 5 l e b a

T ... 39 n a r a j a l e b m e P t a k g n a r e P p a d a h r e T a rt i M u r u G n a s e K 7 . 5 e l b a T n a r a j a l e b m e P l e d o M n a

d ... 5....9 i s k e lf e R n e m u rt s n I 8 . 5 e l b a

T ... 79 ( a w s i S i s a t s e r P n a t a k g n i n e P 9 . 5 e l b a

T Pretes tdanPosttest) ... 99 a w s i S r a j a l e B t a n i M n a t a k g n i n e P 0 1 . 5 l e b a


(22)

x i x

R A B M A G R A T F A D

p a h a T 1 . 2 r a b m a


(23)

x x N A R I P M A L R A T F A D u r u G n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L 1 n a ri p m a

L ... 01 1 s a l e K n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L 2 n a ri p m a

L ... 11 1 a w s i S n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L 3 n a ri p m a

L ... 21 1 n a r a j a l e b m e P s e s o r P m a l a d u r u G n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L 4 n a ri p m a

L .... 31 1

s a l e K n a t a m a g n e P n e m u rt s n I 5 n a ri p m a

L ... 51 1 k o p m o l e K m a l a d a w s i S r a j a l e B n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L 6 n a ri p m a

L ... 61 1

k o p m o l e K m a l a d a w s i S r a j a l e B n a i a li n e P r a b m e L 7 n a ri p m a

L ... 71 1 m

a

L prian 8Lemba rRe lfeks iGuru ... 81 1 a w s i S i s k e lf e R r a b m e L 9 n a ri p m a

L ... 91 1 a w s i S t a n i M i s a v r e s b O r a b m e L 0 1 n a ri p m a

L ... 01 2 n a r a j a l e P a t a M u r u G p a d a h r e T a r a c n a w a W 1 1 n a ri p m a

L ... 11 2 a w s i S p a d a h r e T a r a c n a w a W 2 1 n a ri p m a

L ... 21 2 j a l e b m e P n a a n a s k a l e P a n a c n e R 3 1 n a ri p m a

L aran( RPP) ... 3..1 2 l a o S 4 1 n a ri p m a

L Pretest... 41 2 l a o S 5 1 n a ri p m a

L Posttest ..................................................................................1 25 u r u G n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L a 1 n a ri p m a

L ... 81 2 s a l e K n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L a 2 n a ri p m a

L ... 01 3 a w s i S n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L a 3 n a ri p m a

L ... 21 3 n a r a j a l e b m e P s e s o r P m a l a d u r u G n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L b 1 n a ri p m a

L .... 51 3

s a l e K n a t a m a g n e P n e m u rt s n I b 2 n a ri p m a

L ... 81 3 a w s i S n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L b 3 n a ri p m a


(24)

i x x a j a l e b m e P s e s o r P m a l a d u r u G n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L a 4 n a ri p m a

L ... 21 4

n e m u rt s n I a 5 n a ri p m a

L PengamatanKelas... 41 4 k o p m o l e K m a l a d a w s i S r a j a l e B n a t a i g e K i s a v r e s b O r a b m e L a 6 n a ri p m a

L ... 51 4

k o p m o l e K m a l a d a w s i S r a j a l e B n a i a li n e P r a b m e L a 7 n a ri p m a

L ... 61 4 u r u G i s k e lf e R r a b m e L a 8 n a ri p m a

L ... 11 5 a w s i S i s k e lf e R r a b m e L a 9 n a ri p m a

L ... 21 5 v r e s b O r a b m e L a 0 1 n a ri p m a

L as iMina tSiswa ... 41 5 n a r a j a l e P a t a M u r u G p a d a h r e T a r a c n a w a W a 1 1 n a ri p m a

L ... 61 5 a w s i S p a d a h r e T a r a c n a w a W a 2 1 n a ri p m a

L ... 81 5 ) P P R ( n a r a j a l e b m e P n a a n a s k a l e P a n a c n e R a 3 1 n a ri p m a

L ... 01 6 l a o S a 4 1 n a ri p m a

L Pretest ... 41 7 l a o S a 5 1 n a ri p m a

L Posttes... 51 7 n a i g a b m e P 6 1 n a ri p m a

L NamaKelompokAsal... 61 7 7 1 n a ri p m a

L CocardSiswa... 71 7 l a s A k o p m o l e K a m a N n a p a P 8 1 n a ri p m a

L ... 81 7 il h A k o p m o l e K a m a N n a p a P 9 1 n a ri p m a

L ... 91 7 n a b a w a J 0 2 n a ri p m a

L Pretest ... 01 8 n a b a w a J 1 2 n a ri p m a

L Posttest... 21 8 n a r a j a l e b m e P o ir a n e k S 2 2 n a ri p m a

L ... 41 8 i s i K 3 2 n a ri p m a

L -kis iSoal ... 91 8 n ij I t a r u S i a g a b r e B 4 2 n a ri p m a


(25)

1 I B A B N A U L U H A D N E P .

A LatarBelakangMasalah

a n e r a k , a i s u n a m t a m u a u m e s n a h u t u b e k n a k a p u r e m n a k i d i d n e P i m e d u ti a n e r a k , a s g n a b n a n u g n a b m e p i g a b r a s a d n a k a p u r e m n a k i d i d n e p k h e l o g n u k u d i d s u r a h n a k i d i d n e p n a u j a m e

k egiatan pembelajaran yang

. k i a b n a g n e d i m a h a m e m a w s i s u t n a b m e m t a p a

d Sekolah sebagail embaga

r a n e b s u r a h n a k i d i d n e

p -bena r menerapkan pembelajaran yang efektfi . h

i b e

L -lebihdalamaspekperkembangankogntifi ,konatfi ,danafektfi ,yang u t t u k g n a y n e m a y n a u m e

s ntutan masa sekarang in i sebaga i masa n a k i s k u d o rt n i g n e m u p m a m k a d it a g r a u l e k n a g n u k g n i L . n a n u g n a b m e p u m li a i n u d m a l a d e k k a n

a -limuyangsemakinberkembangpesat ,untuk tiu f it i n g o k n a g n a b m e k r e p n a k a m a t u g n e m n a k h a b , i p a k g n e l e m s u r a h h a l o k e s .i n i a w s i s t a n i m k ir a n e m t a p a d a y n k a d n e h n a r a j a l e b m e p n a t a i g e K .r a j a l e b k u t n

u Tentu sajahal t ersebu tberkatian dengan t ujuan pendidikan m a l a d t a u m i d g n a

y Undang-Undang No 20 tahun 2003 tentang Sistem s u n a k a p u r e m n a k i d i d n e p a w h a b n a k a t a y n e m l a n o i s a N n a k i d i d n e

P aha

s e s o r p n a d r a j a l e b a n a s a u s n a k d u j u w e m k u t n u a n a c n e r e t n a d r a d a s i s n e t o p n a k g n a b m e g n e m f it k a a r a c e s k i d i d a tr e s e p r a g a n a r a j a l e b m e p i ri d n a il a d n e g n e p , n a a m a g a e k l a u ti ri p s n a t a u k e k i k il i m e m k u t n u a y n ir i d e k a tr e s a il u m k a l h k a , n a s a d r e c e k , n a i d a b ir p e k n a


(26)

. a r a g e N n a d a s g n a b , t a k a r a y s a m , a y n ir i d n a k u lr e p i

d Konsekuensinyapada

t a p a d k u t n u n a k h a r a i d s u r a h a m ir e t a k e r e m g n a y n a r a j a l e b m e p p a it e s i n I . a k e r e m n a p u d i h e k n a g n e d a m ir e t a k e r e m g n a y a p a n a k g n u b u h g n e m t a p a d k i d i d k a n a r a g a n a u j u tr e b a u m e

s mengembangkanapayangmereka a m a t u r e t h a l o k e s m a l a d g n u s g n a lr e b g n a y n a r a j a l e b m e p m a l a d n a k t a p a d . s a l e k m a l a d n a h a b u r e p , a w s i s i g a b n a h a b u r e p u t a u s n a k li s a h g n e m r a j a l e B . p a k i s n a d n a li p m a r e t e k , n a u h a t e g n e P . n a m a l a g n e p a p u r e b t a p a d t u b e s r e t n a h a b u r e

P - ep rubahan tersebu tdapa tmembua tsiswa lebih matang dalam t a a s h a l a d a n a k u k a li d t il u s h i s a m g n a y i p a t e t n a k a n a m a l a g n e p l a h a n e r a k t a g n u g n e m t il u s a w s i s , il a b m e k i l a g i d t u b e s r e t n a u h a t e g n e p n a k a p u li d h a d u m a g g n i h e s k ir a n e m s a m e k i d k a d it t u b e s r e t n a r a j a l e b m e

p .

n a r a j a l e b m e p s e s o r p m a l a d a w s i s n a g n e d u r u g n a g n u b u H a w s i s a r a t n a i s k a r e t n i m a l a D . n a k u t n e n e m t a g n a s g n a y r o t k a f n a k a p u r e m n a k ir e b m e m u p m a m u r u g n a k p a r a h i d n a r a j a l e b m e p s e s o r p a d a p u r u g n a d k u k a l e m t a p a d a k e r e m r a g a a w s i s a h a m i s a v it o m n a k g n a b m e g n e m n a

d an

, r a j a g n e m r a j a l e b s e s o r p m a l a D . l a m it p o a r a c e s r a j a g n e m r a j a l e b n a t a i g e k g n a y a w s i s k a y n a B . r a j a l e b i s a t s e r p p a d a h r e t a y n n a r e p r a s e b t a g n a s t a n i m a y n g n a r u k a n e r a k l a g a g i d a j n e m i g g n it p u k u c g n a y i s n e g e l e t n i i k il i m e m a a k e r e m r a j a l e b l i s a H . r a j a l e b t a n i

m kan l ebih opitma lblia t erdpa tmina t i n i l a h , r a j a l e b m a l a d n a l a g a g e k i m a l a g n e m a w s i s a li B . t a p e t g n a y a t a m e s h a l n a k u

b -mata kesalahan siswa ,tetap imungkin saja disebabkan .f it a v o n i g n a r u k u r u g h e l o n a k a n u g i d g n a y n a r a j a g n e p e d o t e m


(27)

i n i t a a s u r u g k a y n a b h e l o n a k u k a li d g n a y n a r a j a l e b m e p s e s o r P n a k g n it n e m e m h i b e l , m u l u k ir u k i r e t a m t e g r a t n a i a p a c n e p a d a p g n u r e d n e c t a h il i d t a p a d i n i l a H . n a m a h a m e p a d a p n a k u b p e s n o k n a l a f a h g n e p a d a p d i d u l a l e s g n a y s a l e k m a l a d i d n a r a j a l e b m e p n a t a i g e k i r a

d ominas ioleh

e d o t e m n a k a n u g g n e m u r u g a y n a s a i b , ir e t a m n a i a p m a y n e p m a l a D . u r u g a p a n a k r a g n e d n e m n a d , t a t a c n e m , k u d u d a y n a h a w s i s a n a m i d , h a m a r e c . a y n a tr e b k u t n u a w s i s i g a b g n a u l e p t i k i d e s n a d a y n n a k i a p m a s i d g n a y i d a j n e m n a r a j a l e b m e p a n a s a u s , n a i k i m e d n a g n e

D itdak kondusfi ,yang

r a j a l e b i s a t s e r p n a d n a m a h a m e p a d a p f it a g e n k a p m a d r e b a y n ri h k a a d a p . a w s i s i r a d s a p e lr e t k a d it a w s i s r a j a l e b i s a t s e r p n a t a k g n i n e p a y a p U n a k u lr e p i d , i n i l a h m a l a D . a y n i h u r a g n e p m e m g n a y r o t k a f i a g a b r e

b guru

b m e m t a p a d g n a y f it a e r k g n a

y ua tpembelajaranmenjadil ebihmenairkdan n u g n a b i d n a d n a k a n a c n e ri d u lr e p s a l e k a n a s a u S . a w s i s h e l o i a k u s i d t a p e t g n a y n a r a j a l e b m e p l e d o m n a k a n u g g n e m n a g n e d a p u r n a i k i m e d e s a m a s u t a s i s k a r e t n ir e b k u t n u n a t a p m e s e k h e l o r e p m e m t a p a d a w s i s r a g a a g g n i h e s n i a

l pada gliriannya dapa t diperoleh prestas i belaja r se tra m a l a d n a r a j a l e b m e p s e s o r p i r a d n a u j u T . l a m it p o h i b e l r a j a l e b n a m a h a m e p a y n a d a n u t n u n e m u ti a y ) P S T K ( n a k i d i d n e P n a u t a S t a k g n i T m u l u k ir u K p r e b r a j a l e b n a t a i g e k , i d a J . a w s i s h u r u l e s i r a d f it k a i s a p i s it r a

p usa tpada

.r a j a l e b r o t a ti li s a f n a d r o t a v it o m h a l a d a n e s o d , a w s i s h a l a d a a y n a r a t n a i d a w s i s a d a p n a h a l a s a m r e p b a b e s u t a s h a l a S fi t k a i s a p i s it r a p a y n h a d n e


(28)

e b n a r a j a l e b m e p s e s o r p a m a l e s a w s i s n a u a m e k i r a d k a p m a

t lrangsung baik

n a k a jr e g n e m , t a p a d n e p n a k a k u m e g n e m , n a a y n a tr e p b a w a j n e m , a y n a tr e b i s k a r e t n i n a d , s a g u t u a t a n a h it a l l a o

s dalam diskus i masih tergolong t u b e s r e t n a h a l a s a m r e p i r a d r a k a a w h a b t a u k a g u d n e m i ti l e n e P . h a d n e r a t n a i d k e p s a a p a r e b e b h e l o i h u r a g n e p i

d ranyai nteraks iantaraguru dengan g n a y e d o t e m p a d a h r e t a w s i s n a n a s o b e k , g n a r u k h i s a m g n a y a w s i s a y n g n a r u k , fi t a ir a v r e b k a d it n a d n o t o n o m a s a ri d u r u g h e l o n a k n u g i d a s a r n a d t a p a d n e p r e b k u t n u a w s i s n a n i g n i e

k percaya dri iyang rendah ,

n a l a f a h a y n k a y n a b a tr e

s .Dar ipermasalahan tersebut ,menuru tpenelti i u t a u s n a k a t p i c n e m a y n u lr e p u ti a y h a l a d a a y n h a l a s a m n a h a c e m e p f it a n r e tl a n a k a y a d r e b m e m h i b e l t a p a d , i s a ir a v r e b g n a y n a r a j a l e b m e p l e d o m n a k p a k g n u g n e m i n a r e b k u t n u a w s i s l a t n e m h it a l e m , a w s i s n a u p m a m e k l , u t a u s e

s ebih percaya diir , lebih betranggung jawab , dan tentunya a r a t n a k i a b s i n o m r a h g n a y n a r a j a l e b m e p a n a s a u s a y n a t p i c r e t g n o r o d n e m . a w s i s n a g n e d u r u g n a k a n a r a j a l e b m e p n a k p a i y n e m m a l a d u r u g g n a r o e s s a ti fi t a e r K ir e t a w s i s n a k a g n a y n a r a j a l e b m e p a d a p h u r a g n e p r e

b ma . Untuk tiu

a i d e m n a k a n u g g n e m a y n k a d n e h n a r a j a l e b m e p n a t a i g e

k -media atau

e d o t e

m -metode yang dapa t membantu itngka t pemahaman dan n a k a p u li d h a d u m k a d it n a r a j a l e b m e p a g g n i h e s , a w s i s n a g n a b m e k r e

p .

h e l o n a k p a r e ti d t a p a d g n a y n a r a j a l e b m e p l e d o m i l a k e s k a y n a

B guru aga r

l e d o m h a l a d a a y n u t a s h a l a S . r a c n a l n a g n e d n a l a jr e b t a p a d n a r a j a l e b m e p n a k a p u r e m f it a r e p o o k n a rj a l e b m e P . s a l e k i d f it a r e p o o k n a r a j a l e b m e p


(29)

n a k ir e b m e m g n a y k o p m o l e k r e b a r a c n a g n e d n a r a j a l e b m e p m e t s i s g n il a s a m a s a jr e k e b k u t n u a w s i s a d a p e k n a t a p m e s e

k membantu

. i a p a c r e t t a p a d n r a j a l e b m e p n a u j u t a g g n i h e s , n a l a o s r e p n a k i a s e l e y n e m h a l a d a n a k a n u g i d f it k e f e g n a y f it a r e p o o k n a r a j a l e b m e p l e d o m u t a s h a l a S e p

it ijgsaw .Metode in iadalah salah satu metode yang dapa tmembantu a l e b m e p n a u j u t n a i a p a c n e p m a l a d n e s o

d jaran , terutama dalam ha l

m a l a d n a k n a k e ti d n i g n i g n a y s u k o F . a w s i s n a m a h a m e p n a k t a k g n i n e m n a r a j a l e b m e p l e d o

m ijgsaw ,yatiuadanyaprosesi nteraks iantaras iswadan n a d i ri d n e s a y n n a r a j a l e b m e p p a d a h r e t a w s i s b a w a j g n u g g n a t a s a r w s i S . n i a l g n a r o n a r a j a l e b m e

p a itdak hanya mempelajar i mater iyang i r e t a m n a k r a j a g n e m n a d n a k ir e b m e m p a i s s u r a h a g u j i p a t e t , n a k ir e b i d k u t n u r a j a l e b a w s i s i n i a r a c n a g n e D . n i a l a w s i s n a g n e d t u b e s r e t a w s i s r a t n a i s a k i n u m o k i u l a l e m e m s il a u d i v i d n i a s a r n a k g n a li h g n e m g n a k a l e b r a t a l n a g n e

d yang berbeda . Kehad rian kelompok asa l dan k o p m o l e k n a g n e d i s k a r e t n ir e b a w s i s n a k i d a j n e m n i a l e s , il h a k o p m o l e k a g g n i h e s , il h a k o p m o l e k n a g n e d i s k a r e t n ir e b s u r a h a g u j a w s i s , l a s a . k o p m o l e k i s u k s i d n a t a i g e k m a l a d i s a p i s it r a p r e b k u t n u a w s i s g n o r o d n e m a li b a p

A mode l pembelajaran in i dtierapkan dengan baik , maka akan . n a k g n a n e y n e m n a d f it a v o n i , fi t k a g n a y r a j a l e b a n a s a u s a t p i c r e t g n a t n e t n a it il e n e p n a k u k a li d n a k a a k a m , t u b e s r e t n a a t a y n e k n a k r a s a d r e B e d o t e m n a p a r e n e p i u l a l e m a w s i s r a j a l e b i s a t s e r p n a t a k g n i n e

p ijgsaw.

n a n i g n i e k r e b s il u n e p , s a t a i d n a i a r u i r a

D untuk membantu siswa

l e d o m n a k p a r e n e m n a g n e d n a r a j a l e b m e p i r e t a m n a m a h a m e p m a l a d


(30)

n a r a j a l e b m e

p ijgsaw .Dliain pihak metodei nij ugadapa tmembantu siswa n a g n e d a m a s a jr e k e b m a l a

d teman satu kelompok maupun dengan teman , u ti k u t n U . n a r a j a l e b m e p i r e t a m i m a h a m e m k u t n u s a l e k u t a s m a l a d n i a l s a l e k n a k a d n it n a it il e n e p n a k u k a l e m k u t n u n a n i g n i e k i k il i m e m s il u n e p l u d u j n a g n e d ) K T P

( Implementas i Mode l Pembelajaran Jigsaw r a j a l e B i s a t s e r P n a D t a n i M n a k t a k g n i n e M k u t n

U Siswa” .

.

B BatasanMasalahPeneilitan

i k il i m e m a w s i s n a r a j a l e b m e p m a l a d u r u g h e l o e d o t e m n a p a r e n e P e d o t e m a d a p i s a t a b m e m a y n a h i n i n a it il e n e p m a l a d i p a t e t , s i n e j k a y n a b n a r a j a l e b m e

p kooperait f jeni s Jigsaw untuk meningkatkan mina t dan . K M S i s n a t n u k A n a r a j a l e p a t a m n a r a j a l e b m e p s e s o r p m a l a d a w s i s i s a t s e r p .

C RumusanMasalahPeneilitan

k u t n u n a n i g n i e k i k il i m e m s il u n e p , g n a k a l e b r a t a l a d a n a i a r u i r a D s r e t w a s g i J n a r a j a l e b m e p l e d o m n a p a r e n e p a n a m i a g a b i ti l e n e

m ebut .

: h a l a d a i n i n a it il e n e p m a l a d s a h a b i d n a k a g n a y h a l a s a m n a s u m u R .

1 Apakah penerapan mode lpembelajaran Jigsaw dapa tmeningkatkan t

a n i

m belajars iswaSMKkela sXI? .

2 Apakah penerapan mode lpembelajaran Jigsaw dapa tmeningkatkan i s a t s e r


(31)

.

D TujuanPeneilitan

n a u j u t i k il i m e m i n i n a it il e n e p l a s o p o r p n a s il u n e

P yatiu:

i u h a t e g n e

M bahwa pembelajaran kooperait f itpe Jigsaw dapa t . a w s i s r a j a l e b i s a t s e r p n a d t a n i m n a k t a k g n i n e m .

E Manfaa tPeneilitan

: n a k p a r a h i d i n i n a it il e n e p i r a D .

1 Bag iPendidik

r a j a g n e p u t n a b m e m t a p a d n a k p a r a h i d i n i n a it il e n e p a y n a d a n a g n e D t a p a d k i d i d a tr e s e p r a g a g n a c n a ri d g n a y n a r a j a l e b m e p s e s o r p m a l a d n a k p a r a h i d n a D . n a k u t n e ti d h a l e t g n a y n a r a j a l e b m e p n a u j u t i a p a c n e m a p a d a g u

j tmembe irkan sarandanmasukan kepadapengaja ragarl ebih . n a r a j a l e b m e p n a k p a i s r e p m e m m a l a d n o t o n o m k a d it n a d i g a l k i a b .

2 Bag iPeneilit

w a s g i J n a r a j a l e b m e p l e d o m a n a m h u a j e s i u h a t e g n e m t a p a d i ti l e n e P u s u h k k i d i d a tr e s e p n a r a j a l e b m e p m a l a d n a k p a r e ti d t a p a

d snyad iSMK .

, u r u g n o l a c i a g a b e

S penelti idapa tbelaja rmenerapkanberbaga imode l g n a y a n a m n a r a j a l e b m e p l e d o m i l a li n e m t a p a d a g u j n a d n a r a j a l e b m e p a d a p n a k p a r e ti d k u t n u k o c o

c pese tradidiknyakelak. .

3 Bag iUniverstia sSanataDharma n a it il e n e p n a k p a r a h i

D in idapa tbermanfaa tdan menjad isalah satu s e s o r p n a g n e d n a ti a k r e b g n a y n i a l i ti l e n e p i g a b i s n e r e f e r r e b m u s . k i d i d a tr e s e p n a r a j a l e b m e p


(32)

.

4 Bag iPese traDidik

t a p a d h i b e l k u t n u k i d i d a tr e s e p u t n a b m e m t a p a d n a k p a r a h i D

e b i d g n a y n a r a j a l e b m e p i r e t a m i m a h a m e


(33)

9 I I B A B A K A T S U P N A I J A K .

A Peneil itanTindakanKelas .

1 Penger itanPeneilitanTindakanKelas

n a k a d n it n a it il e n e p h a l a d a ) K T P ( s a l e K n a k a d n i T n a it il e n e P

(aciton research )yang dliakukan dengan t ujuanmemperbaik ikualtia s . k i d i d a tr e s e p k o p m o l e k e s r a j a l e b l i s a h n a d s e s o r

p Suharsimi ,dkk

2 : 8 0 0 2

( -3 ) menjelaskan PTK dengan memisahkan kata-kata yang , s a l e K , n a k a d n i T , n a it il e n e P : u ti a y , a y n m a l a d i d g n u b a g r e

t dengan

.t u k ir e b i a g a b e s n a r a p a p .

a Peneilitan adalah kegiatan mencermat i suatu objek , h e l o r e p m e m k u t n u u t n e tr e t i g o l o d o t e m n a r u t a n a k a n u g g n e m u t u m n a k t a k g n i n e m k u t n u t a a f n a m r e b g n a y i s a m r o f n i u a t a a t a d k ir a n e m g n a y l a h u t a u

s mina tdanpenitngbag ipenelti;i .

b Tindakan adalah suatugerak kegiatan yang sengajadliakukan a

g n e

d n tujuan tetrentu , yang dalam peneilitan berbentuk ; n a t a i g e k s u l k i s n a i a k g n a r .

c Kela sadalahsekelompoksiswayang dalam waktuyangsama u r u g g n a r o e s i r a d a m a s g n a y n a r a j a l e p a m ir e n e

m yang sama

. a l u p a m u s u K a y a ji W t u r u n e m n a k g n a d e

S h danDed iDwtiagama( 2009:9):

i ri d n e s a y n s a l e k i d u r u g h e l o n a k u k a li d g n a y n a it il e n e p h a l a d a K T P n a k i s k e lf e r e m n a d , n a k a n a s k a l e m , n a k a n a c n e r e m a r a c n a g n e d n a u j u t n a g n e d f it a p i s it r a p r e b n a d f it a r o b a l o k a r a c e s n a k a d n it i s r a j a l e b l i s a h a g g n i h e s , u r u g i a g a b e s a y n a jr e n i k i k i a b r e p m e

m swa

.t a k g n i n e m t a p a d


(34)

   

.

2 PrinsipDasarPTK

h e l o n a k it a h r e p i d s u r a h g n a y p i s n ir p a p a r e b e b i a y n u p m e m K T P . h a l o k e s i d u r u

g Menuru tWjiayaKusuma( 2009:17 )P irnsipt ersebu td i : a y n a r a t n a .

a itdakmengganggupekejraanutamaguruyatiumengaja;r .

b metodepengumpulan data itdakmenuntu tmetodeyangbelrebihan a g g n i h e

s menggangguprose spembelajaran; .

c metodolog i yang digunakan haru s cukup reilable sehingga s i s e t o p i

h yangdriumuskani ku tmeyakinkan; .

d masalah yang d tielti iadalah masalah pembelajaran d ikelas yang k i k il i m e m u r u g n a d u r u g n a k u a s ir e m p u k u

c omtimen untuk

; a y n i s u l o s ir a c n e m .

e guru haru s konsisten terhadap eitka peke jraannya dan i ti l e ti d g n a y h a l a s a M . i s a s i n a g r o a m a r k a t a t n a k h a d n i g n e m t a w a j e s u r u g n a d h a l o k e s n a n i p m i p h e l o i u h a t e k i d a y n k i a b e s h e

s inggahaslinyacepatt ersosiailsas;i

.f masalah itdakhanyabefroku spadakontek skelas ,melainkandalam a r a t n a a m a s a jr e k u lr e p ( n a h u r u l e s e k a r a c e s h a l o k e s i s i m f it k e p s r e p ) n e s o d n a d u r u g . .

3 TahapanPelaksanaanPTK

) 5 2 : 9 0 0 2 ( a m u s u K a y a ji W t u r u n e

M PTK adalah itndakan yang a t t a p m e p u k a c n e m g n a y n a it il e n e p r u d e s o r p i u l a l e m a n k a m r e

b hapan

u ti a y :

.

a perencanaanyangmatangpelrudliakuakans etelahktiamengetahu i . a ti k n a r a j a l e b m e p m a l a d h a l a s a

m Kegiatan perencanaan

l a n a , h a l a s a m i s a k if it n e d i : p u k a c n e

m isi s penyebab adanya

u a t a n a k a d n it k u t n u n a g n a b m e g n e p n a d , h a l a s a

m aks isebaga i

; h a l a s a m n a h a c e m e p .

b dalam tindakan haru sdiwujudkan dengan adanya itndakan atau

g n it c

a dar iguruerupas olus iitndakans ebelumnya; .

c pengamatan perencanaan selanjutnya diadakan pengamatan atau

g n i v r e s b

o yangdtieilitterhadapprose spelaksanaannya; .

d setelah diamait , barulah guru dapa t melakukan re lfeks i atau

g n it c e lf e

r dan dapa tmenyimpulkan apa yang telah tejrad idalam . a y n s a l e k


(35)

   

.

4 TujuanPTK t u r u n e

M Mulyasa dalam buku Prakitk Peneilitan Tindakan Kela s ,)

9 8 : 9 0 0 2

( tujuanPTKadalahs ebaga ibeirku :t .

a memperbaik i dan meningkatkan kondisi-kondis i belaja r se tra a

ti l a u

k spembelajaran; .

b meningkatkan layanan professiona ldalam kontek spembelajaran , k

i d i d a tr e s e p a d a p e k n a n a y a l a y n s u s u h

k sehinggat ercipta l ayanan ;

a m ir p .

c membeirkan kesempatan kepada guru beirmprovisas i dalam e

s n a k a n a c n e ri d g n a y n a r a j a l e b m e p n a k a d n it n a k a u k a l e

m carat epa t

s a s n a d u t k a

w arannya; .

d membeirkan kesempatan kepada guru mengadakan pengkaijan n k a u k a li d g n a y n a r a j a l e b m e p n a t a i g e k p a d a h r e t p a h a tr e b a r a c e s

a t p i c r e t a g g n i h e

s kebaikanyangberkesinambungan; .

e membiasakan guru mengembangkan siakp limiah , terbuka dan b

m e p m a l a d r u j u

j elajaran.

.

5 Manfaa tPTK

t a a f n a m ) 0 9 : 9 0 0 2 , a s a y l u M ( a s a y l u M t u r u n e

M PTK adalah sebaga i

:t u k ir e b

.

a mengembangkandanmelakaukani novas;i .

b merupakan upaya pengembangan Ku irkulum Tingka t Satuan n

e

P didikan( KTSP ;) .

c meningkatkan profesionailsmeguru melalu iupayapeneilitan yang k i a b , t a k g n i n e m u r u g n a m a h a m e p a g g n i h e s a y n n a k u k l a li d

n a g n e d n a ti a k r e

b metodemaupuni s ipembelajaran.

.

B Mode lPeneilitanTindakanKelas

t a p a d r e t r a s e b s ir a g a r a c e s ) 6 1 : 8 0 0 2 ( k k d , i m i s r a h u S t u r u n e M t a p m

e tahap yang l azimd lialu idalam peneilitan itndakan kelas ,yatiu (1 ) .

i s k e lf e r ) 4 ( , n a t a m a g n e p ) 3 ( , n a a n a s k a l e p ) 2 ( , n a a n a c n e r e

p Adapun mode l

g n i s a m u t n


(36)

   

s a l e K n a k a d n i T n a it il e n e P p a h a T 1 . 2 r a b m a G

: r a b m a g n a g n a r e t e K

n u s u y n e M : 1 p a h a

T RancanganTindakan(Planning) p

a h a t m a l a

D in ipenelti imenjelaskant entangapa ,mengapa ,kapan , m a l a D . n a k u k a li d t u b e s r e t n a k a d n it a n a m i a g a b n a d , a p a i s h e l o , a n a m i d

s u k o f u a t a k it it n a k u t n e n e m i ti l e n e p i n i n a g n a c n a r n a n u s u y n e p p a h a t

,i t a m a i d k u t n u s u s u h k n a it a h r e p n a k t a p a d n e m u lr e p g n a y a w it s ir e p

u t n a b m e m k u t n u n a t a m a g n e p t n e m u rt s n i h a u b e s t a u b m e m n a i d u m e k

. g n u s g n a lr e b n a k a d n it a m a l e s i d a jr e t g n a y a t k a f m a k e r e m i ti l e n e p

n

a

a

n

a

c

n

e

r

e

P

n

a

t

a

m

a

g

n

e

P

I

I

S

U

L

K

I

S

n

a

t

a

m

a

g

n

e

P

n

a

a

n

a

c

n

e

r

e

P

I

S

U

L

K

I

S

P

e

l

a

k

s

a

n

a

a

n

n

a

a

n

a

s

k

a

l

e

P

t

s

d

i

s

k

e

lf

e

R

i

s

k

e

lf

e

R


(37)

    ( n a k a d n i T n a a n a s k a l e P : 2 p a h a

T Acitng)

e k p a h a

T -2 dar i peneilitan itndakan adalah pelaksanaan yang m e l p m i n a k a p u r e

m entas iatau penerapani sir ancangan ,yatiumengenakan a n a s k a l e p a w h a b h a l a d a t a g n ii d k u t n u u lr e p g n a y l a H . s a l e k i d n a k a d n it m a l a d n a k s u m u ri d h a d u s g n a y a p a i t a a n e m a h a s u r e b n a d t a g n i s u r a h u r u g t a u b i d k a d it , r a j a w a l u p s u r a h i p a t e t , n a g n a c n a

r -bua.t

( n a t a m a g n e P : 3 p a h a

T Observing)

e k p a h a

T -3 ,yatiu kegiatan pengamatan yang d liakukan pengamat . i d a j , n a k u k a li d g n a d e s n a k a d n it u t k a w a d a p n a k u k a li d n a t a m a g n e P . a m a s g n a y u t k a w m a l a d g n u s g n a lr e b a y n a u d e k ( i s k e lf e R : 4 p a h a

T Relfecitng)

e k p a h a

T -4merupakankegiatanuntukmengemukakankembal iapa a k it e k n a k u k a li d t a p e t t a g n a s i n i i s k e lf e r n a t a i g e K . n a k u k a li d h a d u s g n a y n a p a d a h r e b n a i d u m e k , n a k a d n it n a k u k a l e m i a s e l e s h a d u s a n a s k a l e p u r u g n a k a d n it n a g n a c n a r i s a t n e m e l p m i n a k i s u k s i d n e m k u t n u i ti l e n e p n a g n e d . .

C MetodePembelajaranJigsaw .

1 TipePembelajaranKooperatfi n a it il e n e

P -peneilitan yang dliakukan oleh beberapa ahl imengena i fi t a r e p o o k n a r a j a l e b m e p i r a d i s a k il p

a d i kela s baru dimula i pada 0 7 9 1 n u h a


(38)

    . a w s i s m it n a r a j a l e b m e p e d o t e m h a l a d a n a k a n u g i d g n ir e s h a d u s n a r a j a l e b m e p m a l a d g n it n e p p e s n o

K itmsiswai n iadalah penghargaan . a m a s g n a y s e s k u s n a t a p m e s e k n a d , u d i v i d n i b a w a j g n u g g n a t , m it i g a b n a k t a p a d n e m k u t n u g n i a s r e b k a d it m it n i a l l a h m a l a

D penghargaan

i a p a c n e m a j a s a s i b m it a t o g g n a a u m e s a n e r a k , n i k g n u m k a d it g n a y u g g n i m a d a p a ir e ti r

k -minggu dalam pembelajaran .Yang dimaksud m it n a s e s k u s e k h a l a d a i n i s i d u d i v i d n i b a w a j g n u g g n a t n a g n e d t a t o g g n a a u m e s i r a d u d i v i d n i n a r a j a l e b m e p a d a p g n u t n a g r e

t im .

a m a s g n a y s e s k u s n a t a p m e s e k n a g n e d d u s k a m i d g n a y n a k g n a d e S n a g n e d a y n m it a d a p e k i a li n i s u b ir t n o k r e b m e m a w s i s a u m e s h a l a d a . a y n m u l e b e s ir a d a k e r e m a jr e n i k n a k t a k g n i n e m a r a c i v a l S t u r u n e

M n (2010:11-25 ) Tipe pembelajaran kooperait f m a c a m r e

b -macam ,diantaranyaadalahsebaga ibeirku:t .

a Studen tTeam sAchievemen tDivisions( STAD) m

a l a

D STAD ,siswadikelompokkan secara heterogen .Terd ri i 4

i r a

d -5 orang . Guru memula i pembelajaran dengan a jr e k e b a w s i s n a i d u m e k g n a y i r a t e m h a u b e s n a k i s a t n e s e r p m e m k o p m o l e k m a l a

d -kelompok untuk memasitkan bahwa seluruh a d a P . t u b e s r e t i r e t a m n a k s a t n u n m e m h a l e t k o p m o l e k a t o g g n a g n a t n e t u d i v i d n i a r a c e s s i u k n a k ir e b d a w s i s a u m e s a y n ri h k a k g n a s r e b g n a y a w s i s n a d i r e t a

m utan memperoleh sko r

;l a u d i v i d n i .

b TeamGame sTournament s(TGT) l

e d o

M TGThampris amadenganSTAD .Siswadikelompokkan 4 i r a d i ri d r e t k o p m o l e k p a it e s , n e g o r e t e h a r a c e

s -5 orang .Guru

a w s i s n a i d u m e k n a r a j a l e p h a u b e s i s a t n e s e r p n a g n e d i a l u m e m k o p m o l e k m a l a d a jr e k e


(39)

    k o p m o l e k a t o g g n a h u r u l e

s menuntaskan pelajaran tersebut . m a l a D . n e m a n r u t n a g n e d i t n a g i d T G T m a l a d s i u k n u m a N n i a l k o p m o l e k a t o g g n a n a g n e d g n i d n a tr e b a w s i s i n i n e m a n r u t p a it i n i n e m a n r u t i r a D . a p u r e s n a u p m a m e k i a y n u p m e m g n a y a d a p n a k g n a b m u s i d n a k a g n a y r o k s n a k t a p a d n e m n a k a a t o g g n a r o k s n a i d u m e K . a y n k o p m o l e

k -sko rin iakan driata-rata untuk h e l o r e p o d g n a y k o p m o l e k r o k S . k o p m o l e k r o k s n a k u t n e n e m n a k

a menentukanpenghargaankelompok; .

c Jigsaw a d a

P mode l in i siswa juga dibag i menjad i kelompo l keci l g n i s a M . a g u j n e g o r e t e h a r a c e

s -masing anggota kelompok i r e t a m i r a d u t n e tr e t c i p o t i r a j a l e p m e m k u t n u s a g u t n a k ir e b i d g n a y k i p o t a d a p i l h a i d a j n e m s a g u tr e b a k e r e M . n a k r a j a i d g n a y n a k u m e tr e p i d a w s i s p a it e s , i n i l e d o m a d a P . a y n n a i g a b i d a j n e m t a d a p i l h a i d a j n e m g n a y n i a l k o p m o l e k i r a d a w s i s n a g n e

d opik

h a l e t g n a y t u b e s r e t k i p o t n a k i s u k s i d n e m a k e r e M . a m a s g n a y n a k s a b e b i d i l h a a r a p i n i p a h a t a d a P . a y n n a i g a b i d a j n e m k u t n u i s u k s i d r e b n a d a y n a tr e b g n il a s , t a p a d n e p n a k a k u m e g n e m i r e t a m i a s a u g n e m h a l e t e S . n a r a j a l e p n a h a b i a s a u g n e m t a p a d y n s a g u t i d a j n e m g n a

y a ,paraahilt ersebu tkembal ikekelompok g

n i s a

m -masing .Mereka betruga smengajarkan topik tersebu t n a m e t a d a p e

k -teman sekelompoknya .Kegiatan terakhi rdar i h u r u l e s k u t n u n a i a li n e p u a t a s i u k n a ir e b m e p h a l a d a i n i l e d o m e k n a a g r a h g n e p n a g n e d n a i a li n e P . k i p o

t lompokkan didasarkan li n n a t a k g n i n e p a d a

p aii ndividus amas epetr iSTAD; .

d LearningTogether a

w s i

S melakukan presentas ibahan mata pelajaran ,setelah tiu 4 i ri d r e t n e g o r e t e h k o p m o l e k m a l a d a w s i

s -5orangmengejrakan

r e k l i s a h i a li n e m u r u G . a jr e k r a b m e l u t a

s ja kelompok .Siswa

g n a y s i u k n a k a jr e g n e m l a u d i v i d n i a r a c e s n a i d u m e

k dinlia ihasi l

;l a u d i v i d n i a jr e k


(40)

   

.

e GroupI nvesitga iton p

a i

T -itap kelompok mempelajar isatu bagian mater ipelajaran a w s i s a u m e s a d a p e k u ti i r e t a m n a k s a l e j n e m n a i d u m e k n a d r a h i d a w s i S . s a l e

k apakn meneirmat anggung j awab yang besa r i s a s i n a g r o g n e m , ir a j a l e p i d n a k a g n a y a p a n a k u t n e n e m k u t n u i r e t a m i a s a u g n e m a r a c a n a m i a g a b i ri d n e s a k e r e m k o p m o l e k a l e b l i s a h n a k i s a k i n u m o k g n e m a n a m i a g a b n a k s u t u m e m n a

d ja r

.s a l e k h u r u l e s a d a p e k a k e r e m .

2 PembelajaranKooperait fTipeJigsaw e d o t e m n a g n e d n a r a j a l e b m e

P Jigsaw mula idikembangkan oleh n o s o r A t o il l

E d kk (1978) .Bentuk adaptas iJigsaw yang lebih prakit s u ti a y , h a d u m n a

d Jigsaw I I(Slavin,1986a) .Dalam Jigsaw ini ,para n a d D A T S m a l a d i tr e p e s , n e g o r e t e h g n a y m it m a l a d a jr e k e b a w s i s b a b a p a r e b e b a c a b m e m k u t n u s a g u t n a k e ri d t u b e s r e t a w s i s a r a P . T G T k i p o t s a t a i r a d i ri d r e t g n a y ” il h a r a b m e l “ n a k ir e b i d n a d t i n u u a t

a -topik

t a h r e p s u k o f i d a j n e m s u r a h g n a y a d e b e b g n a

y ian masing-masing

a t o g g n

a itm saa t mereka membaca . Setelah semua anak selesa i a w s i s , a c a b m e

m -siswadar i itm yang berbedayang mempunya ifoku s k

i p o

t yangsamabetremudalam“kelompokah il”untukmendiskusikan i

p o

t k mereka sektia r itga puluh menti .Kemudian para ahl itersebu t g n i s a m a k e r e m k o p m o l e k m a l a d e k i l a b m e

k -masing dan secara

i r a j a g n e m n a it n a g r e

b temansatu itmnyamengenait opikmereka .Yang h u r u l e s p u k a c n e m g n a y n a i a li n e p a m ir e n e m a w s i s a r a p h a l a d a r i h k a r e t k i p o


(1)

187

kelompoknya mengenai apa

yang telah mereka pelajari

pada tim ahli yang sama

sampai anggota tim asal

menjadi jelas dan mengerti.

™

Salah satu kelompok

mempresentasikan hasil

pekerjaan secara lisan.

c.

Konfirmasi

™

Siswa kelompok lain

menanggapi/klarifikasi.

™

Menyimpulkan hasil pleno

secara bersama-sama dengan

guru.

3.

Kegiatan Penutup :

™

Peserta didik melakukan

refleksi terhadap kegiatan

pembelajaran yang telah

mereka dilakukan.

™

Peserta didik diminta untuk

mengerjakan tugas tentang

5 menit

PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI


(2)

188

perhitungan persediaan akhir

barang dagang metode fisik

dikumpulkan pagi hari

sebelum jam 07.00.

™

Peserta didik diminta

mempelajari perbedaan

metode FIFO dan LIFO

dilihat dari hasil perhitungan

mengenai persediaan akhir,

HPP, dan laba dengan asumsi

harga meningkat atau tidak

stabil.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI


(3)

189

PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI


(4)

Fakultas Keguruan

Dan

Ilmu

Pendidikan

UNWERSITAS SANATA

DHARMA

Mrican, TromolPos 29, Yogyakarta 55002. Tel. (0274) 513301, 515352; Fax. (0274) 562383

Kepada

Yth.

Gubernur Daerah

Istimewa Yogyakarta

Cq. Kepala

Biro

Administrasi

Pembangunan Sekretariat Daerah

Propinsi

DIY

Kompleks

Kepatihan-Danurej an

Yogyakarta

55213

Denganhormat,

Dengan

ini

kami

memohon

ijin

bagi malrasiswa

kami,

Nomor

Larnp

Hal

Nama

No. Mhs

Program Studi Jurusan Semester

untuk

melaksanakan

berikut:

Lokasi

Waktu

Topik

i

Judul

,

ti9

DrfiiKalt

PIPS

/ xt

t

)Du

:

Permohonan

liin

Penelitian

TheresiaRatra

S

071334043

Pendidikan

Akuntansi

Pendidikan

Ilmu

Pengetahuan Sosial

D(

(Sembilan)

penelitian

dalam

rangka

penyusunan

Skripsi,

dengan

ketentuan

sebagai

SMK SANJAYA PAKEM

Bulan November

-

Januari

201I

:,IMPLEMENTA.SI

METODE

PEMBELAJA.RAN

KOOPERATIT.

TIPE

JIGSAW I.INTUK

MEIYTITGKATKAI\I

MINAT DAI\

PRESTASI

BELAJAR

SISWA

MATA

PELAJARAN

AKT]NTAI\ISI

SMK

SANJAYA PAKEM KELAS

)il

AKT]NTAI\ISI'

Atas perhatian dan

rjin

yang

diberikan, kami

ucapkan terima kasih.

Yogyakarta

10

November

20ll

u.b. Dekan

Jurusan Pendidikan IPS

wan, S.E.,

M.Si.

PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI


(5)

Fakultas Keguruan

l)an

Ilmu

Pendidikan

TINTYERSITAS

SANATA

DHARMA

Mrican, Tromol Pos 29, Yogyakarta 55002. Tel. (02741513301, 515352; Fax. (0274) 562383

Nomor

Larnp

Hal

:

Permohonan

Ijin

Penelitian

Kepada

Yth.

Kepala sekolah

SMK SANJAYA

PAKEM

d/a: Jalan

Kaliurang

Km.

17, Pakembinangun, Pakem, Sleman.

Dengan

hormat

Dengan

ini

kami

memohon

ijin

bagi mahasiswa

kami,

tLo

Dntt/Kajr/-flll

/ Xl

r

lall

Nama

No. Mhs

Program Studi Jurusan

Semester

Theresia

Raha

S 071334043

Pendidikan

Akuntansi

Pendidikan

Ilmu

Pengetahuan Sosial 9 (Sembilan)

:

SMK SANJAYA PAKEM

: Bulan November 2011

:"IMPLEMENTASI

METODE

PEMBELAJARAN

KOOPERATIF

TIPE

IIGSAV

T]NTUK

MENINGKATKAI\

MINAT

DAN

PRESTASI

BELAJAR

SISWA

MATA

PELAJARAN

AKT'NTAI\ISI

SMK

SANJAYA PAKEM KELAS

)O

AKUNTAI\ISI'

Atas perhatian dan

rjin

yang

diberikan, kami

ucapkan terima kasih.

Yogyakarta

l0

November

20ll

u.b. Dekan

Ketua Jurusan Pendidikan IPS

untuk

melaksanakan

penelitian dalam

rangka

penyusunan

Skripsi,

dengan

ketentuan

sebagai

berikut:

Lokasi

Waktu

Topik

/

Judul

'oG v;a

s.E.,

M.Si.

PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI


(6)

PEMERI

NTAH

PROVI

NS

I

DAERAH

ISTI M

EWA

YOGYAKARTA

SEKREIARIAT

DAERAH

Kompleks Kepatihan, Danurejan, Telepon {o274) 562811

-

562814,512243 (Hunting) YOGYAKARTA 55213

SURAT

KETERANGAN

I

IJIN

Nomor:

Ot11g44

Nt2O11

Membaca Surat : Dekan FKIP Universitas Sanata Dharma

Yogyakarta

Nomor

:

1S9/PnlUKalrlPlPlXll2}ll Tanggal

Surat

:

10

November 2011

Perihal

:

ljin Penelitian

Mengingat

:

1.

Peraturan Pemerintah Nomor

41

Tahun

20ffi,

tentang Perizinan bagi Perguruan Tingrgi Asing, Lembaga Penelitian

dan

Pengembangan Asing, Badan Usaha Asing

dan

Orang Asing dalam Melakukan Kegiatan Penelitian dan Pengembangan di lndonesia;

2.

Peraturan Menteri Dalam Negeri Nomor

33

Tahun 2007, tentang Pedoman Penyelenggaraan

Penelitian dan Pengembangan di Lingkungan Departemen Dalam Negeridan Pemerintahan Daerah;

3.

Peraturan Gubernur Daerah lstimewa Yogyakarta Nomor 37 Tahun 2008, tentang Rincian Tugas dan Fungsi Satuan Organisasi

di

Lingkungan Sekretariat Daerah dan Seketariat Dewan Penrvakilan

RakyatDaerah.

4.

Peraturan Gubemur Daerah Istimewa Yogyakarta Nomor

18

Tahun

2009

tentang Pedoman Pelayanan Perijinan, Rekomendasi Pelaksanaan Survei, Penelitian, Pendataan, Pengembangan, Pengkajian, dan Studi Lapangan di Daerah lstimewaYogyakarta.

Dt,JINKAN untuk melakukan kegiatan survei/penelitian/pendataan/pengembanganlpengkajian/studi lapangan ")

kepada:

.

,

rnenrsit

RArNA

s

NIP/NIM

:

071334043

'

Mrican, Yogyakarta.

.

IMPLEMENTASI

METODE

PEMBELAJARAN KOOPERATIF

TIPE

JIGSAW

UNTUK MENINGKATKAN MINAT DAN PRESTASI BELAJAR SISWA MATA PELAJARAN AKUNTANSI SMK SANJAYA PAKEM KELAS XI AKUNTANSI

Nama Alamai Judul

Lokasi

\Atraktu Mulaitanggal

:

16

November

2011

s/d

16

pebruari 2012

Dengan ket€ntuan:

1.

Menyerahkan surat keterangan/ijin surveilpenelitian/pendataanlpengembangan/pengkajian/studi lapangan ")

dari

Pemerintah Provinsi DIY kepada BupatiAA/alikota

melahi

institusi yang berwenang mengeluarkin ijin

dimaksud;

2.

Menyerahkan

soficopy

hasil

penelitiannya kepada Gubemur Daerah lstimewa Yogyakarta melalui Biro Administrasi Pembangunan Setda Provinsi DIY dalam

compact

disk (CD) dan menunjukkan cetakan asli yang sudah disahkan dan dibubuhicap institusi;

3.

ljin inihanya dipergunakan untuk keperluan ilmiah, dan pemegang ijin wajib mentaati ketentuan yang berlaku di lokasikegiatan;

1

ljin penelitian dapatdiperpanjang dengan mengajukan surat inikembalisebelum berakhirwaktunya;

5.

ljin yang diberikan dapat dibatalkan sewaktu-waktu apabila pemegang ijin ini tidak memenuhi ketentuan yang berlaku.

Dikeluarkan

di :

Yogyakarta

Pada

tanggal

:

16

November 2011 An. Sekretaris Daerah

Asisten Perekonomian dan Pembangunan

Tembusan disampaikan kepada Yth.

1. Gubernur Daerah lstimewa Yogyakarta (sebagai laporan);

2.

BupatiSleman, Cq. Bappeda

3.

Ka. Dinas Pendidikan Pemuda dan Olahraga Provinsi DIY

4.

Dekan FKIP Universitas Sanata Dharma Yogyakarta

ffiVang

Bersangkutan.

'

Kabupaten Sleman.

:

a ltiga; Bulan.

PLAGIAT MERUPAKAN TINDAKAN TIDAK TERPUJI


Dokumen yang terkait

Penerapan strategi pembelajaran project based learning untuk meningkatkan motivasi belajar siswa , sikap kritis dan prestasi belajar siswa kelas XI Akuntansi SMK Sanjaya Pakem.

0 0 428

Penerapan strategi pembelajaran inquiry based learning untuk meningkatkan motivasi belajar siswa, sikap kritis, dan prestasi belajar siswa kelas XI Akuntansi SMK Sanjaya Pakem.

0 3 267

Penerapan model pembelajaran kooperatif tipe Numbered Head Together (NHT) untuk meningkatkan partisipasi dan prestasi belajar siswa SMK Sanjaya Pakem kelas XI akuntansi pada kompetensi dasar pencatatan akuntansi terhadap piutang tak tertagih.

0 2 272

Penerapan strategi pembelajaran problem based learning untuk meningkatkan motivasi belajar siswa , sikap kritis dan prestasi belajar siswa kelas XI Akuntansi SMK Sanjaya Pakem

0 3 308

Penerapan strategi pembelajaran project based learning untuk meningkatkan motivasi belajar siswa , sikap kritis dan prestasi belajar siswa kelas XI Akuntansi SMK Sanjaya Pakem

1 15 426

Penerapan model pembelajaran kooperatif tipe Teams Games Tournament (TGT) untuk meningkatkan motivasi belajar siswa SMK Sanjaya Pakem kelas X pada mata pelajaran akuntansi.

0 0 196

Penerapan model pembelajaran kooperatif tipe Student Teams Achievement Division (STAD) dalam meningkatkan partisipasi belajar dan hasil belajar siswa pada mata pelajaran akuntansi siswa kelas XI akuntansi SMK Sanjaya Pakem.

1 1 237

Penerapan model pembelajaran kooperatif tipe Teams Games Tournament (TGT) untuk meningkatkan motivasi belajar siswa SMK Sanjaya Pakem kelas X pada mata pelajaran akuntansi

0 7 194

Penerapan strategi pembelajaran inquiry based learning untuk meningkatkan motivasi belajar siswa, sikap kritis, dan prestasi belajar siswa kelas XI Akuntansi SMK Sanjaya Pakem

0 3 265

PENERAPAN MODEL PEMBELAJARAN KOOPERATIF TIPE STUDENT TEAMS ACHIEVEMENT DIVISION (STAD) DALAM MENINGKATKAN PARTISIPASI BELAJAR DAN HASIL BELAJAR SISWA PADA MATA PELAJARAN AKUNTANSI SISWA KELAS XI AKUNTANSI SMK SANJAYA PAKEM YOGYAKARTA SKRIPSI

0 5 235