Pájina 9
Halo utiizasaun módulus aprovizionamentu no jestaun kontratus iha mandatóriu SIJFI nian.
Ne e sig ifika katak ministérius sira tenke rejista fazes xaveprinsipais husi prosesu aprovizionamentu no kontratus iha SIJFI molok halo pagamentus ba kontratores sira.
Ne e i pede ko upsau o e ko aja liñas i iste iais atu ku p i p osesus e e korretus.
Hadi a ad i ist asau i postus liu husi rejistus foun kona-ba kontribuintes barak ho ú e us i de tifikasau fiskali postu ia e e fou o ú ikus.
Halo reuniaun mensal hodi diskuti no rezolve problemas iha ezekusaun orsamental. ‘eu iau e e p ezide husi Di eto Je al Fi a sas Estadu o pa tisipa husi fu sio
ius Ministeriu Finansas nian no Diretores Finansas kada liña ministerial nian.
‘eu iau e e ko t i ui a ezekusau o sa e tal e e efisie te o diak.
2.2.4 : Sukat Dezempeñu
Governu foi daudau i ple e ta efo as hodi o ito iza o hadi a deze peñu.
Reformas xave inklui Dez Mandamentus no introdusaun KPIs.
2.2.4.1: Dez Mandamentus atu- hodi Hadi’a Deze peñu Estadu
Governu halo reuniaun iha dia 4 to o 6 Agostu hodi diskuti kona-ba oinsá identifika
p o le as o heta solusoe s hodi hadi a deze peñu Estadu ia . Bazeia ba diskusoens hi ak e e, pa tisipa tes sira halo kompromisu kona-ba Dez Mandamentus. Lista kompletu
a da e tus e e ele ha ee iha Mi isteriu Finansas nia website. Mandamentus xave tolu mak hanesan:
1. Hotu hotu kompromete atu implementa Visaun ida, Planu ida, Aksaun ida, tuir Matrix PED no submete ba KPIs Indikadores Desempenhu Prinsipais nudar sasukat desempenhu;
2. Hotu hotu kompromete atu buka hatene no hetan informasaun kona ba sistema finanseiru nebee iha, molok hasai informasaun ba liur;.
3. Sektor Empresarial Nasional kompromete servisu hamutuk ho Governu hodi assegura kualidade projetus;
Ma da e tus hi ak e e te ke ko t i ui a ad i ist asau e e efikaz liu.
2.2.4.2: Indikadores Xave kona-ba Dezempeñu IXD
Ministeriu Finansas foin daudaun dezenvolve IXD. Indikadores a e hi ak e e sukat
progresu kona-ba objetivus importantes kada Diresaun iha Ministeriu FInansas. IXD e e fo ula ho efe
sia a izau glo al e e destaka iha Planu Estratéjiku Ministeriu Finansas nian.
“i a t asa o sukat se isu e e te ke halo hodi alka sa izau ida e e o fasilita ligasaun prátika ida entre objetivus superiores ho atividades loroloron
nian.
Pájina 10
Governu EU ho Austrália foin daudaun hatudu konfiansa iha sistema IXD nian hodi sukat dezempeñu no konkorda atu fornese suporte diretu ba Ministeriu
Fi a sas. “upo te e e utiliza sistema jestaun finansas públikas Governu Timor-Leste nian no depois konforma ka
ajusta ho prinsípius novu akordu nian.
IXD hanesan ferramentas importantes jestaun nian. Indikadores hi ak e e liga izau
Ministeriu Fi a sas ia ho ati idades espesífikas, efo sa o sa e tasau o hadi a jestau
rekursus umanus.
2.3: Vizaun Jeral Ekonómika
2.3.1: Ekonomia Internasional
2.3.1.1: Tendênsias Kresimentu Internasional
Taxa kresimentu ekonómiku tuun husi 3.2 ba 3.0 husi 2012 to o 2013. Kresimentu iha
merkadu emerjente no ekonomias ein-dezenvolvimentu tuun husi 5.0 iha 2012 ba 4.7 iha 2013,
e kua tu du a te pe íodu e e ha esa k esi e tu iha eko o ias a a sadas mos tuun husi 1.4 ba 1.3. Maski ho kondisoens finanseiras menus favoráveis, merkadus
emerjentes no ekonomias ein-dezenvolvimentu sira kontinua influensia kresimentu global.
Previzaun FMI katak kresimentu global anual sei aumenta ba 3.6 iha 2014 hafoin ba 3.9 iha 2015. Melloria kresimentu iha ekonomias avansadas iha 2014 no 2015, ho 2.2 no 2.3
respetivamente, p e katak e e ta a redusaun iha restrisoens fiskais no iha kondisoens
o et ius e e fa o eis. Enkuantu kresimentu iha merkadus emerjentes no
ekonomias avansadas tinan hira laran, ho 4.9 no 5.3 respetivamente, e e hanesan
rezultadu husi kresente demanda husi ekonomias avansadas. Kontudu, riskus kona-ba prespetivas kontinua, ein partikular hanesan kresente risku jeo-polítiku no posibilidade
katak bainhira demanda kiik kompara ho projesaun iha ekonomias avansadas sei iha impaktu ba kresimentu global.
Figura 2.3.1.1.1: Kresimentu Ekonómiku Real 2011 – 2015
Fonte: FMI, Baze Dadus Perspetiva Ekonómika Mundial, Abril 2014