Citra saha Paraga Utama
45
ngetingalaken gambaran watak kaliyan sipatipun saben paraga. Sami kaliyan wonten ing KBBI, Forster 1971: 34 ugi ngandharaken bilih novel saged
dipunpirsani cariyos prosa ingkang dawa. Cacahipun tembung wonten novel menika limrahipun dumadi saking antawisipun 50.000 tembung, saengga novel
langkung dawa tinimbang cerkak. Pramila wonten novel menika saged ngandharaken sipat lan prastawa sosial kanthi langkung jangkep.
Kangge mratelakaken satunggal perkawis kanthi boten langsung menika pramila novel mbetahaken basa-basa sinerat kangge mratelakaken saben-saben
perkawisipun. Saengga saged kababar Anggenipun nyuguhaken cariyos kasebat dipunandharaken mawi wujud tembung-tembung ingkang dipunronce dados
ukara-ukara. Ukara-ukara kala wau salajengipun dipundhapuk dados paragraf- paragraf ingkang gayut satunggal lan sanesipun pramila mujudaken alur cariyos
lan ndadosaken wacana novel. Ukara-ukara ingkang gegayutanipun satunggal lan sanesipun dados wacana novel menika minangka satunggaling wacana ingkang
gembleng. Maos novel minangka wacana ingkang gembleng saha weruh menika
mbethaken wekdal ingkang langkung kathah tinimbang cariyos cekak supados paham aluripun ingkang kasusun rinci. Kangge maos wacana novel menika kedah
ngeling-eling saben aluripun pramila pamaos saged paham lampahipun cariyos. Cariyos ingkang dawa menika kedah kajurung saking pamanggihipun para ahli.
Saged dipunandharaken bilih novel inggih menika asiling karya sastra ingkang awujud seratan wacana fiksi, ingkang kalebet naritif lan gembleng. Novel
minangka wacana ingkang wetah ngelmu wujudipun tembung andhahan
46
mliginipun panganggening wuwuhan ingkang variatif sanget, pramila gadhah fungsi kebahasaan ingkang cetha lan endah.
Adhedhasar pamanggih-pamanggih
ing nginggil
pramila saged
dipunpendhet dudutan ngengingi novel. Novel inggih menika karangan prosa ingkang panjang, ingkang ngginakaken basa minangka sarananipun. Basa-basa
ingkang dipunginakaken minangka basa ingkang saged nedahahaken totalitas satunggaling novel. Totalitas menika karengkuh awit panganggenipun tembung
ing basa salebeting novel, salah satunggalipun inggih menika kangge nggambaraken perwujudanipun saking paraga-paraga wonten novel menika.