36
BAB III CARA PANALITEN
A. Jinising Panaliten
Panaliten menika kalebet jinising panaliten
deskriptif
. Panaliten
deskriptif
inggih menika panaliten ingkang dipuntindakaken adhedhasar kasunyatan wujud basa ingkang wonten ing masyarakat, saengga asilipun awujud
perian
basa ingkang sipatipun sampun limrah, kadosta
potret, paparan
kados dene kasunyatanipun Sudaryanto, 1988: 62.
Panaliten menika gadhah ancas ngandharaken jinisipun undha usuk basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta, ugi ngandharaken
prekawis ingkang ndayani panganggening undha usuk basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta.
B.
Data
saha Sumber
Data
Panaliten
Sumber
data
wonten ing panaliten menika minangka sumber seratan awujud buku pakem pedhalangan ingkang asesirah Serat Pedhalangan Lampahan
Kresna Duta kaserat dening Purwadi rikala taun 1992. Buku pakem pedhalangan menika migunakaken basa Jawi pedhalangan. Serat Pedhlangan Lampahan Kresna
Duta menika wosipun wonten 169 kaca, kanthi 5 adegan janturan, 75 pratelan, 22 pocapan saha 2 cakepan.
Data
panalitenipun awujud ukara-ukara ingkang nedahaken wontenipun undha usuk basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan
kasebut. Wosipun seratan serat pedhalangan menika saged dipuntanggel jawabaken amargi sumberipun kapustakan ugi saking buku pakem pedhalangan
sarta rekaman pewayangan.
C. Cara Ngempalaken
Data
Cara ngempalaken
data
ingkang dipunginakaken wonten ing panaliten menika inggih
teknik
maos saha
teknik
nyathet.
Teknik
maos wonten ing panaliten menika dipuntindakaken kanthi cara: 1 maos sumberipun
data
inggih menika Serat pedhalangan Lampahan Kresna Duta, 2 nyukani tandha wonten ing
pacelathonipun para paraga wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta ingkang kalebet
data
panaliten, inggih menika panganggening jinis undha usuk basa saha prekawis ingkang ndayani, 3
teknik
maos dipuntindakaken kanthi premati, saengga saged manggihaken
data
-
data
ingkang dipunbetahaken wonten ing panaliten menika.
Sasampunipun
teknik
maos, salajengipun nindakaken
teknik
nyathet.
Teknik
nyathet katindakaken kanthi cara nyathet pocapanipun paraga wonten ing Lampahan Kresna Duta ingkang sampun dipunsukani tandha wonten ing kertu
data
. D.
Pirantining Panaliten
Pirantining panaliten
inggih menika
sedaya pirantos
ingkang dipunginakaken kangge mendhet
data
. Pirantining panaliten ingkang pokok inggih menika panaliti piyambak
human instrument
. Pirantos ingkang dipunginakaken kangge biyantu mendhet
data
awujud kertu
data
ingkang dipunginakaken kangge nyatet jinisipun undha usuk basa Jawi wonten ing Serat
Pedhalangan Lampahan Kresna Duta. Wosipun kertu
data
inggih menika nomer
data
,
indikator
, jinis undha usuk, tetenger sarta prekawis ingkang ndayani. Salah satunggalipun tuladha wujud kertu
data
kados mekaten:
Tabel 1: Tuladha Kertu
Data
Nomer
Data
Lampiran 29
Indikator
Prabu Kresna
“
Eyang
,
keparenga ingkang wayah
nyambeti dhateng
pangandikanipun yayi aji
,
eyang
. ”
Prabu Matswapati
“Putu Prabu Kresna pun eyang lilani putu Prabu Kresna nedya ngrewangi madhangke reruwet iki.
” Jinis Undha Usuk
Mudha Krama Tetenger
Tembung Eyang, ingkang wayah, yayi aji kangge pakurmatan
Keparenga, pangandikanipun tembung krama inggil Mudha Krama = basanipun krama + tembung krama
inggil.
Prekawis ingkang ndayani
Raos kurmat dhateng tiyang enem dhumateng tiyang ingkang langkung sepuh. Kawontenan
formal
resmi wonten ing pasewakan.
E. Cara Nganalisis
Data
Lampahipun nganalisis
data
ingkang katindakaken wonten ing panaliten inggih menika:
1. Panyerat damel
deskripsi
sedaya prekawis ingkang kapanggihaken wonten ing panganggening undha usuk basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan
Lampahan Kresna Duta. Sedaya
data
ngengingi undha usuk basa Jawi ingkang dipunginakaken dening paraga, cirinipun undha usuk basa Jawi sarta prekawis
ingkang ndayani
panganggening undha
usuk basa
Jawi kasebut
dipunandharaken kanthi cetha. 2.
Data
dipunkaji kanthi migunakaken kajian sosiolinguistik, mliginipun
prinsip S-P-E-A-K-I-N-G
Hymes, 1974: 54-62.
Prinsip
menika dipunginakaken saperlu mangertosi saha nguji prekawis ingkang ndayani panganggening undha
usuk basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta ingkang