PURWAKA UNDHA USUK BASA JAWI WONTEN ING SERAT PEDHALANGAN LAMPAHAN KRESNA DUTA.
anggenipun micanten dhateng Prabu Kresna migunakaken basa ngoko andhap antya basa. Tetengeripun, basanipun ngoko,
‘ngrewangi madhangake reruwet iki
’, kawuwuhan tembung krama inggil, ‘pun eyang’, ‘nedya’. Tembung ‘putu Prabu Kresna
’ dipunginakaken saperlu ngurmati dhateng Prabu Kresna minangka ratu ingkang inggil drajatipun.
Saking Lampahan Kresna Duta ugi saged kapendhet budi pekerti kejawi panganggening undha usuk basa, amargi lampahan menika ngamot pekerti moral,
pitutur saha pituladan kautaman ingkang saged dipundadosaken tuladha tumrap pagesangan saben dintenipun.
Undha usuk basa wigati dipunrembag, amargi jaman sakmenika tiyang enem kathah ingkang boten mangertos babagan panganggening undha usuk basa
ingkang leres, saengga migunakaken tetembungan ingkang lepat nalika wawan ginem kaliyan tiyang sanes. Panganggening undha usuk basa wonten ing
pasrawunga namung kangge pakurmatan kemawon, ananging menawi wonten ing wayang, kejawi kangge pakurmatan ugi kangge nedahaken strata sosial
masyrakat. Saking
andharan menika,
dipunbetahaken tuladha-tuladha
panganggening undha usuk basa Jawi ingkang saged dipundadosaken tuladha supados boten wonten malih priyantun ingkang lepat migunakaken undha usuk
basa Jawi. Panaliten ngengingi undha usuk basa Jawi dipunraos wigati sanget, jalaran menika panaliten undha usuk basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan
Lampahan Kresna Duta dipunangkah saged dados tuladha panganggening undha usuk basa Jawi wonten ing padintenan.
B.
Underaning Prekawis
Saking dhasaring panaliten ingkang sampun kaandharaken kasebut, saged kapendhet underaning prekawis, inggih menika:
1. jinisipun undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Sedhalangan Lampahan
Kresna Duta; 2.
fungsi
undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta;
3.
kaidah
undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta;
4. prekawis ingkang ndayani panganggening undha usuk Basa Jawi wonten ing
Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta.
C.
Watesaning Prekawis
Pirembagan wonten ing panaliten perlu dipunwatesi, kanthi menika anggenipun ngrembag saged langkung dipuntengenaken. Saking underaning
prekawis kasebut, panaliten menika dipunwatesi saperlu ngrembag: 1.
jinisipun undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta;
2. prekawis ingkang ndayani panganggening undha usuk Basa Jawi wonten ing
Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta.
D.
Wosing Prekawis
Saking watesaning panaliten wonten ing nginggil menika saged kapendhet wosing prekawis, inggih menika:
1. menapa kemawon jinisipun undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat
Pedhalangan Lampahan Kresna Duta? 2.
menapa kemawon prekawis ingkang ndayani panganggening undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta?
E.
Ancasing Panaliten
Panaliten babagan undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta gadhah ancas saperlu:
1. ngandharaken jinis undha usuk Basa Jawi ingkang dipunginakaken wonten ing
Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta; 2.
ngandharaken menapa kemawon prekawis ingkang ndayani pangganggening undha usuk Basa Jawi wonten ing Serat Pedhalangan Lampahan Kresna Duta.
F.
Paedahing Panaliten
Asiling panaliten menika mugi-mugi gadhah paedah, paedah kanthi teoritis punapa dene paedah kanthi praktis. Kanthi teoritis, panaliten menika saged
nyukani sumbangan wonten ing khasanah sosiolinguistik, mliginipun ngengingi
variasi
Basa Jawi. Kanthi praktis, panaliten menika kaangkah saged dipundadosaken pandom wonten ing panganggening undha usuk basa Jawi
wonten ing Lampahan Pedhalangan sanes, langkung-langkung malih wonten ing padintenan.
G.
Pangertosan
1. Undha usuk
Variasi
basa ingkang bedanipun katitik saking unggah ungguh panutur dhumateng mitra tuturipun.
2. Serat Pedhalangan
Serat babagan
pewayangan ingkang
ngandhut lampahan-lampahan
pedhalangan tartamtu ingkang kadadosaken pandoming pagelaran lampahan tartamtu menika, kadosta Lampahan Kresna Duta, Lampahan Wiratha Parwa,
Lampahan Kresna Gugah. 3.
Lampahan Kresna Duta Lampahan pewayangan Jawi ingkang wosipun Prabu Kresna dados Duta
pangawaking para Pandhawa saperlu nyuwun konduripun nagari Ngamarta dhateng Para Kurawa.
7