37
Bab 2 Pituduh Husus
E. NGAGALANTANGKEUN KALIMAH No.
Kagiatan
20. Pangajaran ngeunaan kalimah dina ieu bagian saenyana pikeun nerangkeun
kalimah aktif jeung kalimah pasif. Tapi tangtu waé ka murid mah teu kudu dibahas tepi ka lebah dinya, da tacan waktuna. Maranéhna cukup ku dibéré conto yén
prédikat dina kalimah téh aya anu maké rarangkén hareup nasal anu nuduhkeun kalimah aktif, jeung rarangkén hareup di- anu nuduhkeun kalimah pasif.
21. Kecap anu dipaké conto téh ngawengku:
1. mawa → dibawa
Rahmi mawa oléh-oléh ti Kuningan. Oléh-oléh ti Kuningan dibawa ku Rahmi.
2. maca → dibaca
Udan maca buku carita wayang. Buku carita wayang dibaca ku Udan.
3. nyeuseuh → diseuseuh
Heryanto nyeuseuh baju kotor. Baju kotor diseuseuh ku Heryanto.
4. maké → dipaké
Hésti maké sapatu olahraga. Sapatu olahraga dipaké ku Hésti.
5. maraban → diparaban
Bangbang maraban anak manuk. Anak manuk diparaban ku Bangbang.
6. ngahurungkeun → dihurungkeun
Sarah rék ngahurungkeun kompor. Kompor rék dihurungkeun ku Sarah.
7. ngasah → diasah
Ruswéndi ngasah péso raut. Péso raut diasah ku Ruswéndi.
8. nyébor → dicébor
Farida nyebor tangkal kembang. Tangkal kembang dicébor ku Farida.
38
Buku Tuturus Guru SDMI Kelas III
9. ngocorkeun → dikocorkeun
Geugeu ngocorkeun cai tina bak. Cai tina bak dikocorkeun ku Geugeu.
10. meulahan → dibeulahan
Ageng meulahan awi keur bahan pager. Awi keur bahan pager dibeulahan ku Ageng.
22. Saban kalimah ku murid sina digalantangkeun, tepi ka maranéhna paham
naon bédana mawa jeung dibawa, atawa ngadahar jeung didahar, upamana.
F. NGEUSIAN KALIMAH No.
Kagiatan
23. Pangajaran dina ieu bagian raket patalina jeung bagian saméméhna, nyaéta
kecap pagawéan anu ngawangun kalimah aktif jeung kalimah pasif. Lamun dina bagian saméméhna murid ukur dibéré pancén ngagalantangkeun kalimah,
tah dina bagian ieu mah sina migawé latihan. Tugas anu kudu dipigawé ku murid téh nyaéta ngalengkepan kalimah ku
kecap pagawéan. Disayagikeun dua kecap pikeun dipilih, anu maké rarangkén hareup nasal, jeung anu maké rarangkén hareup di-.
24 Ieu tugas bisa dipigawé babarengan, dituyun ku guru. Saban murid bagilir sina
ngeusian kalimah ku kecap anu geus disayagikeun. Dina latihan téh ngahaja ditukeur-tukeur posisina antara kalimah aktif jeung kalimah pasif.
25 Kecap anu kudu dieusiken sangkan kalimahna bener nyaéta:
1. ngaduruk – diduruk
a Kang Momo ngaduruk runtah. b Runtah diduruk ku Kang Momo.
2. ngadahar – didahar
a Pais lauk didahar ku ucing. b Ucing ngadahar pais lauk.
3. mulas – dipulas
a Témbok kamar dipulas ku Kang Oha. b Kang Oha mulas témbok kamar.
4. nyieun – dijieun
a Héryati rék nyieun bobonékaan. b Bobonékaan rék dijieun ku Héryati.
39
Bab 2 Pituduh Husus