83
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
3
umur, pagawean, kagiatan, jenis kelamin, pendidikan, jste. Contona, basa atawa istilah-istilah anu digunakeun ku kaum patani.
e. Géografi Dialék
Dubois dina Rohaedi 1983:29 nétélakeun yén géografi dialéktéhnyaéta : ‖cabang dialéktologi yang mempelajari hubungan yang terdapat di dalam
ragam-ragam bahasa, dengan bertumpu pada suatu ruang atau tempat
terwujudnya ragam- ragam tersebut‟.
Ari Jabreg dina Rohaedi 1983:29, nétélakeun yén: “géografi dialék
menyajikan hal-hal yang bertalian dengan pemakaian anasir bahasa yang diteliti pada saat penelitian dilakukan sehingga dapat dibuktikan”.
Gambaran umum ngeunaan dialék saperti nu disabit-sabit di luhur bakal jelas lamun sakabéh gejala kabasaan dipetakeun. Ku kituna, kalungguhan jeung
peran peta basa dina kajian géografi dialék mangrupa hiji hal anu mutlak dilakukeun.
Kandaga kecap Basa Sunda Wewengkon
Basa lulugu :
muara sampeu
jojodog dalang
ladu bésan
Basa wewengkon Cirebon :
muara kacapeu
telengkok gambun
kalaguding warang
Basa lulugu : béak
boléd dulang
gusur sabaraha
titajong manéh
usum hujan
Basa wewengkon Ciamis : amrin
mantang pané
séréd sanaon
tipagut nyanéh
balabur
Basa lulugu : sedih
leutik ngaran
labun
Basa wewengkon Banten : abong
alus aran
kabubun
84
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
3
parawan domba
ngéwa baju
cawéné gémbal
héwa jamam
Basa Lulugu abdi
tolombong leutik dahar, balakecrakan
golodog génjér
ucing-ucingan maot
kentang lauk sarébuimpun
panitik lasut
minyak kalapa minyak tanah
ngagambar langlayangan
Basa Wewengkon Tasikmalaya abi
belenik botrammayor
babancik géndot
éndangan hilang
kumeli kulinyar
olét salut
minyak keletik minyak lantung
wangkong, ngawangkong
Basa Lulugu
seneu sabuk, beubeur
parawan boboko leutik
angeun sendak capit
oncom mana
daék, purun téko
saku, pésak gancangan, buru-buru
comro jalan
kabogoh ngahajakeun pisan
na enya saré
ka mana katincak
sampeu kacida pisan
bantal sing
sing tarik sing gedé
hayang seuri batu
Basa Wewengkon Kuningan
api bentén
cawéné ceceting
celem céplék
dagé endi
émpan éskan
éndong gégéh
gémét; dagé saemét gili
héhéom hahajaan ujur
ilok pineuh atawa naré
kendi, tina ka endi kapiak
kacapeu kagila-gila keding
karang hulu ka
katarik kagedé
kagugu mungkal
85
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
3
ucing rieut
ngeunah, ngeunaheun ti mana
handap, landeuh nyeduh, ninyuh
enyaan palang dada
calana réa, loba
aki batu
tuur genténg
méngkol méong
menit mecak
tindi, tina endi téoh
némbok temenan
senténg serewal
jenuk bapa kolot
mungkal dengkul
gending néngkol
D. Kagiatan Diajar
Kagiatan diajar nu kudu dipilampah ku Sadérék nyoko kana runtuyan kagiatan saperti ieu di handap.
1. Titénan heula tujuan jeung indikator hontalan diajar kalawan daria. 2. Baca pedaran matéri ajar nu dipidangkeun kalawan profésional.
3. Pigawé latihan atawa pancén nu dipidangkeun dina ieu kagiatan diajar
kalawan daria. 4. Baca deui saliwat pedaran matéri ajar, tuluy titénan tur bandingkeun
jeung tingkesan matéri ajar kalawaan daria. 5. Lamun manggih bangbaluh, Sadérék bisa sawala diskusi jeung
kancamitra séjénna kalawan silihargaan..
E. LatihanKasusPancén
Sanggeus neuleuman ieu kagiatan kalawan daria tur profesional, jawab sakur pananya atawa paréntah ieu di handap
1. Kumaha ceuk pamadegan Sadérék perkara basa Sunda? 2. Tétélakeun naon nu dimaksud masarakat basa?
3.Jéntrékeun fungsi basa Sunda salaku basa daérah 4.Jéntrékeun naon maksudna basa baku kudu miboga sipat inteléktual
5.Béré conto kandaga kecap basa Sunda wewengkon