PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2016
90
7
5. Wangun Kalimah
Wangun kalimah nyaéta rupa-rupa kalimah disawang tina unsur pangwangunna. Wangun kalimah bisa diwincik dumasar kana tilu rupa.
a. Kalimah dumasar kana aya euweuhna klausa pangwangunna
1 Kalimah Klausa Kalimah klausa nyaéta kalimah anu ngandung klausa, boh lengkep
boh teu lengkep, ngawengku kalimah salancar jeung kalimah ngantét. Contona:
- Madroji keur maca buku - Basa Madroji keur maca buku, kuring datang
2 Kalimah Tanklausa Kalimah tanklausa nyaéta kalimah anu teu ngandung klausa. Contona:
- Wilujeng enjing - Aduh
b. Kalimah dumasar kana jumlah jeung warna klausa pangwangunna
1 Kalimah Sampurna Mayor Kalimah sampurna nyaéta kalimah anu diwangun ku klausa bébas tur
lengkep. Kalimah sampurna aya dua rupa:
Kalimah Susun Baku Normalnyaéta kalimah sampurna anu jejerna miheulaan Caritaan j-C. Contona:
- Imas téh gering ripuh. Kalimah Susun Balik Inversinyaéta kalimah anu Jejerna satukangeun
Caritaan C-J. Contona: - Gering ripuh Imas téh.
2 Kalimah Teu Sampurna Minor Kalimah teu sampurna nyaéta kalimah anu diwangun ku kecap
frasa, atawa klausa kauger tur teu lengkep. Contona: - Ahmad.
- Indit
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2015
91
7
- Iraha?
c. Kalimah dumasar kana jumlah jeung warna klausa pangwangunna
Nilik kana jumlah jeung warna klausa pangwangunna, kalimah aya dua rupa:
1. Kalimah Salancar Tunggal
2.
Kalimah Ngantét Rangkepan
Kalimah Salancar Tunggal
Kalimah salancar nyaéta kalimah anu diwangun ku hiji klausa bébas; diwangun ku hiji Jejer jeung hiji Caritaan, boh dibarengan Objék,
Panglengkep, jeung Katerangan boh henteu.
Nilik kana struktur internalna, kalimah salancar aya dua rupa: kalimah basajan jeung kalimah jembar.
Kalimah Salancar Basajan
Kalimah basajan nyaéta kalimah anu diwangun ku hiji Jejer jeung hiji Caritaan, boh dibarengan Objék jeung Panglengkep boh henteu.
Kalimah basajan Sunda mibanda pola dasar nu tangtu. Nilik kana warna unsur caritaanana, kalimah basajan bisa diwincik kieu.
Barang Pagawean
Sipat Bilangan
Frasa PangantétFpt
Kalimah Basajan Barang Pola J:B + C:B
KALIMAH BASAJAN
JEJER: Barang +
CARITAAN