Jinising Paraga-Paraga ing Novel Manggalayuda Guntur Geni
36
pendidikan, lan jabatanipun paraga kadosta pakaryanipun Guntur Geni minangka Manggalayuda Agung ing praja Sigaluh. Pakaryanipun Guntur Geni minangka
Manggalayuda Agung ing praja Sigaluh kalebet salah satunggaling watek sacara sosiologis inggih menika pakaryanipun paraga.
Saking andharan ing nginggil saged dipuntingali titikanipun watek sacara fisiologis, watek sacara sosiologis, lan watek sacara psikologis. Titikanipun watek
sacara fisiologis inggih menika gadhah gayutan kaliyan badanipun paraga. Titikanipun watek sacara sosiologis inggih menika gadhah gayutan kaliyan
lingkungan sosial paraga. Titikanipun watek sacara psikologis inggih menika gadhah gayutan kaliyan watekipun ing dhirinipun paraga piyambak.
Saben paraga ing novel Manggalayuda Guntur Geni gadhah peran lan watekipun piyambak-piyambak ingkang boten sami paraga satunggal kaliyan
paraga sanesipun. Watekipun paraga satunggal beda kaliyan watekipun paraga sanesipun. Watekipun paraga saged kaperang dados watek sacara fisiologis, watek
sacara sosiologis, lan watek sacara psikologis. Saben paraga boten mesthi gadhah katiga watek menika. Tabel ing ngandhap menika ngandharaken peran lan
watekipun saben paraga kanthi ringkes.
Tabel 1. Watekipun Paraga ing Novel Manggalayuda Guntur Geni
No Paraga
PeranWatek WF
WS WP
No. Data
1. Resi
a. Peran Guntur
Wasesa tiyang sepuhipun Guntur
Geni 7,8
gadhah putra kalih 2
pandhita ingkang sekti mandraguna
4 pakaryanipun pandhitaguru
ing pertapan Watubelah 3
37
Tabel Salajengipun
No Paraga
PeranWatek WF
WS WP
No. Data
b.Watek sepuh lan boten kiyat
baunipun √
1 sepuh
√ 12
pangerten kaliyan Guntur Geni
√ 9
bungah nalika kepanggih kaliyan Retna Pandanwangi
√ 5
ngraosaken sampun sepuh √
6 adil utawi boten pilih sih
tumrap putranipun √
10 wicaksana
√ 11
percaya dhateng kekiyatanipun Guntur Geni
√ 13
grapyak kaliyan tiyang sanes √
14 susah nalika Guntur Geni
nemahi pejah ing payudan √
15 wantun
√ 16
sareh √
17 andhap asor
√ 18
bela pati dhateng putranipun √
19 welas asih kaliyan Resi
Sumbing √
20 ulet nalika tetandhingan
kaliyan Resi Sumbing √
21 pasrah nalika dipunparingi
ganjaran √
22 2.
Guntur a. Peran
Maruta putranipun Resi Guntur
Wasesa ingkang pambajeng 23
lare kembar kaliyan Guntur Geni
27 satriya ingkang sekti
mandraguna 28
Manggalayuda Agung ing praja Sigaluh
29 garwanipun Retna
Pandanwangi 30
b.Watek pasuryanipun sami kaliyan
Guntur Geni √
24,2 5
badanipun sami kaliyan Guntur Geni
√ 26
38
Tabel Salajengipun
No Paraga
PeranWatek WF
WS WP
No. Data
3. Guntur
a. Peran Geni
satriya ingkang sekti mandraguna
33,3 8,48,
49,5 lare kembar kaliyan Guntur
Maruta 67
siswanipun Resi Guntur Wasesa
58 putranipun Resi Guntur
Wasesa ingkang wuragil 62,
31 Manggalayuda Agung ing
praja Sigaluh 66,6
8 Manggalayuda Agung ing
praja Sigaluh, tetuwaning prajurit panggempur
59,6 4
b.Watek yuswanipun Guntur Geni
sami kaliyan Tumenggung Surengpati
√ 55
kawruh keprajan sampun sae √
60 andhap asor utawi boten
gumedhe √
34 pangerten tumrap abdi
sakloron √
35 janji setya marang Rara Suli
√ 36
nurut kaliyan laku ingkang sampun dipunpilihaken
dening bapanipun √
32 pasuryanipun bagus
√ 56,5
7,63 badanipun kraos sayah
√ 71
kemutan marang prajanjen saderengipun bandayuda
√ 37
kaget nalika mirsani pasuryanipun Retna
Pandanwangi sami kaliyan pasuryanipun Rara Suli
√ 39
setya marang Rara Suli √
40 wedi nalika ngerti
Surengrana lan Surengjurit √
41 lembah manah
√ 42
pinter paring wewarah √
44
39
Tabel Salajengipun
No Paraga
PeranWatek WF
WS WP
No. Data
Guntur Geni
kaget nalika mengsahipun, Surengjurit ingkang sampun
dipunwatek saged gumregah √
43 waspada lan ngatos-atos
marang mengsahipun √
45 welas asih marang
mengsahipun √
46 tulung-tinulung
√ 47
tindak-tandukipun alus √
51,5 2,54
sedhih nalika badhe pisah kaliyan Rara Suli
√ √
53 bungah nalika pusaka
Tumbak Kyai Wulung sampun dipunbeta wangsul
ing praja Sigaluh √
69 tekad kiyat
√ 61
bungah nalika pusaka Tumbak Kyai Wulung
dipunbeta Tumenggung Surengpati lan Retna
Pandanwangi dhateng praja Sigaluh
√ 65
bungah nalika nampi ganjaran saking Prabu
Banjarsari √
70 wicaksana
√ 73
sedhih nalika nampi ganjaran arupi wanita ayu
√ √
74 bingung nalika nampi
ganjaran saking Prabu Banjarsari
√ 75
kaget nalika badanipun kraos panas sasampunipun kenging
aji-ajinipun Resi Sumbing √
72 bingung nalika ngendha
saking pandhesekipun Resi Sumbing
√ 76
sedhih nalika pusaka Tumbak Kyai Wulung ical saking
praja Sigaluh √
80 4.
Prabu a. Peran
Banjarsari ratu ing praja Sigaluh
77,8 3