PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
78
4
2 i eu 3
a 1
Contona: ba-bi-beu, nang-ning-neung, wah-wih-weuh
c. Kecap Rajékan Dirarangkénan
Kecap rajékan dirarangkénan nyaéta kecap rajékan anu diwangun tina wangun dasar anu binarung atawa dibarengan ku rarangkén. Kecap
rajékan sagemblengna atawa sabagian bisa babarengan atawa binarung jeung ngararangkénan. Ari rarangkén anu marengan ngarajék téh bisa
rarangkén hareup, tengah, tukang, barung, jeung gabung. Contona:
udag + pa-Rdm
paudag-udag
balik + di-Rdr
dibulak-balik
kuda + Rdp-an
kukudaan
dagor + ti-Rdp-ar-
tidadalagor
jung + sa-R-eun
sajung-jungeun
asup + di-Rdm-keun
diasup-asupkeun
1 Wangun Rajékan di-R: diugung-ugung, diulang-ulang, diwilah-wilah 2 Wangun Rajékan ka-R: kacacandak, kagugusur, kabantu-bantu,
kaburu-buru.
3 Wangun Rajékan mang-R: mangalam-alam, mangabad-abad,
mangtaun-taun.
4 Wangun Rajékan N-R: ngahenang-ngahening, ngaleuleungit,
ngajujurung,
5 Wangun Rajékan pa-R: pagigir-gigir, paahéng-ahéng, paalus-alus, 6 Wangun Rajékan ti-R: tibuburanjat, tipopolotot
7 Wangun Rajékan R-um-: tuluy-tumuluy 8 Wangun Rajékan R-an: sosobatan, jijieunan, gegeringan, rorodaan,
acak-acakan.
9 Wangun Rajékan R-eun: lilinieun, jajauheun, ginggiapeun,
rurumpaheun.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
79
4
10 Wangun Rajékan R-na: gegedéna, geugeulisna, dalit-dalitna, imah-
imahna,
11 Wangun di-R-keun: diésék-ésékkeun, diasup-asupkeun, dialung- alungkeun,
12 Wangun N-R-keun: ngésék-ngésékkeun, ngasup-ngasupkeun, 13 Wangun Rajékan pang-R-na: pangalus-alusna, pangbageur-
bageurna,
14 Wangun Rajékan sa-R-na: saalus-alusna, sabisa-bisana, sapinter-
pinterna,
15 Wangun Rajékan lain + R-eun: lain bantrak-bantrakeun, lain lawan-
lawaneun,
16 Wangun Rajékan teu R: teu euleum-euleum, teu petot-petot, teu
datang-datang
17 Wangun Rajékan teu R acan: teu bodo-bodo acan, teu alus-alus
acan
d. Fungsi Ngarajék Kecap
Minangka salasahiji wangun prosés morfologis, ngarajék kecap ogé mibanda dua fungsi, nyaéta fungsi gramatik jeung fungsi semantik.
Fungsi gramatik bisa disebut ”fungsi” wungkul, ari fungsi semantik bisa disebut “ma’na” Ramlan, 1985:90. Fungsi ngarajék kecap bisa mibanda
fungsi infléksi anu teu ngarobah warna kecap, bisa mibanda fungsi dérivasi anu ngarobah warna kecap. Fungsi dérivasi ngarajék nyoko kana
fungsi nominal, fungsi vérbal, fungsi adjéktival, fungsi numeral, jeung fungsi advérbial.
1 Fungsi Nominal
Fungsi nominal nyaéta fungsi ngarajék pikeun ngawangun kecap barang boh tina warna kecap barang boh tina warna kecap séjén.
Contona:
bawa KP babawaan
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
80
4
gedé KS gegedén
iring Cakal
iring-iringan
2 Fungsi Vérbal
Fungsi vérbal nyaéta fungsi ngarajék pikeun ngawangun kecap pagawéan boh tina warna kecap pagawéan boh tina warna kecap
séjén. Contona:
béja KB bébéja
reuwas KS
ngareureuwas sodor Cakal
disodor-sodorkeun
3 Fungsi Adjektival
Fungsi adjéktival nyaéta fungsi ngarajék pikeun ngawangun kecap sipat boh tina warna kecap sipat boh tina warna kecap séjén. Contona:
ati KB
ati-ati asa Cakal
asa-asa
dor KA
dar-dér-dor
4 Fungsi Numeral
Fungsi numeral nyaéta fungsi ngarajék pikeun ngawangun kecap bilangan boh tina warna kecap biangan boh tina warna kecap séjén.
Contona:
likur Cakal
manglikur-likur pirang Cakal
mangpirang-pirang
dua KBil
sadua-dua
5 Fungsi Advérbial
Fungsi advérbial nyaéta fungsi ngarajék pikeun ngawangun kecap panambah katerangan boh tina warna kecap panambah boh tina
warna kecap séjén. Contona:
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
81
4
kitu KGt
sakitu-kituna leres KS
leres-leres
lima KBil
salima-lima
e. Harti Ngarajék