Inventarisasi Naskah Lampahing Panalitèn
21 2011: 106 ngandharakên bilih
transliterasi
inggih mênikå alih tulis sêrataning
teks
mawi aksårå ingkang botên sami kaliyan aksaraning
teks
. Salajêngipun, Mulyani 2012b: 10
metode transliterasi
kaperang dados kalih inggih mênikå
transliterasi diplomatik
såhå
transliterasi standar. Metode transliterasi diplomatik
, inggih mênikå cårå anggènipun damêl alih tulis sêrataning
teks
kanthi mênåpå wontênipun déné namung sêrataning
teks
- ipun ingkang béda. Kanthi
metode transliterasi diplomatik
,
kemurnian teks
boten dipunewahi såhå botên kajumbuhakên kaliyan EYD. Wiryamartana 1990: 30
ngandharaken bilih ancasing
transliterasi
kanthi
metode transliterasi diplomatik
, inggih mênikå supados pårå pamaos sagêd mangrêtos wujud asli båsåning
teks
kados ing
naskah sumber.
Wondéné m
etode transliterasi standar
inggih mênikå alih tulis
teks
kanthi cårå ngéwahi såhå nglêrêsakên kalêpatan kajumbuhakên EYD ingkang dipunginakakên.
Metode transliterasi standar
dipunangkah sagêd nggampilakên para pamaos ingkang botên paham kaliyan aksårå daerah.
Ing panalitèn mênikå,
metode transliterasi
ingkang dipunginakakên kanggé
transliterasi teks Sêrat Wédyå Praståwå
inggih mênikå
metode transliterasi standar
.
Transliterasi standar
dipunginakakên kanggé alih tulis
teks Sêrat Wédyå Praståwå
saking aksårå Jawa dhatêng aksårå Latin. Salajêngipun, anggènipun nyêrat nggatosakên EYD ingkang lumampah tanpå ngéwahi
têtêngêring båså
sumber naskah.
Asiling
transliterasi
mênikå ingkang dipundadosakên dhasar kanggé damêl
suntingan teks
supados
teks
ingkang dipunasilakên rêsik saking sêratan ingkang botên jumbuh.
b
Suntingan teks
kanthi ndamêl aparat
kritik
Sasampunipun
teks
dipun-
transliterasi
, salajêngipun inggih mênikå ndamêl
suntingan teks
.
Suntingan teks
minångkå satunggaling cårå ingkang kêdah
22 dipunlampahi ing panalitèn
filologi,
dipundamel kanthi cara nglêrêsakên, ngewahi, nambahi, utawi ngirangi aksårå, wandå, mênåpå déné têmbung wontên
teks
kanthi pangangkah supados
teks
sagêd rêsik saking sêratan ingkang botên jumbuh Darusuprapta: 1984:5.
Miturut Baroroh-Baried 1985: 69,
suntingan teks
kapérang dados kalih jinis, inggih mênikå
teks edisi diplomatik
såhå
suntingan teks edisi standar
.
Suntingan teks edisi diplomatik
kadamêl supados
kemurnian teks
boten ewah Djamaris, 2002: 25. Wondéné
suntingan teks
edisi standar
dipundamêl kanthi månthå-månthå têtêmbungan, ukårå, sartå
komentar
bab kalêpatan-kalêpatan
teks
. Panalitèn mênikå ngginakakên
suntingan teks
edisi standar
kanthi pangangkah sagêd nggampilakên anggènipun maos såhå mangrêtosi
teks
Djamaris, 2002: 24- 25.
Panalitèn mênikå ngandharakên
kritik teks
kanthi ndamêl
aparat kritik
apparatus criticus
. Miturut Mulyani 2009: 29,
aparat kritik
inggih mênikå wujud
pertanggungjawaban ilmiah
saking
kritik teks
ingkang isinipun inggih mênikå
kelainan bacaan variae lections
utawi varian ing salêbêting
suntingan teks
utawi nyawisakên
teks
ingkang sampun resik saking
korup
. Pramilå,
kritik teks
dipunginakakên kanggé ngandharakên sêdåyå éwah- éwahan, tambahan,
penggantian,
såhå
pengurangan
ingkang sampun dipundamêl minångkå wujud
pertanggungjawaban ilmiah
ing satunggaling panalitèn tumrap
naskah
. Sadaya éwah-éwahan, tambahan,
penggantian,
såhå
pengurangan
kasêrat ing
aparat kritik
.
Aparat kritik
ing
suntingan teks
sagêd dipundamêl kanthi kalih cårå inggih mênikå 1 dipuncathêt ing sangandhaping
teks
minångkå
catatan kaki
utawi 2 dipun-lampirakên ing wingkingipun
suntingan teks
minångkå
catatan halaman
Mulyani, 2009: 29-30.
23