27
Tabel
2: Guru Gatrå, Guru Lagu, såhå Guru Wilanganing Sêkar Måcåpat
No. Nåmå têmbang
GURU GATRÅ I
II III
IV V
VI VII
VIII IX
X
1. Kinanthi
8-u 8-i
8-a 8-i
8-a 8-i
2. Pucung
12-u 6-a
8-i 12-a
3. Mijil
10-i 6-o
10-e 10-i
6-i 6-u
4. Pangkur
8-a 11-i
8-u 7-a
12-u 8-a
8-i
5. Sinom
8-a 8-i
8-a 8-i
7-i 8-u
7-a 8-i
12-a
6. Dhandhanggulå
10-i 10-a
8-e 7-u
9-i 7-a
6-u 8-a
12-i 7-a
C. Mistik Kajawèn
Masarakat Jawi inggih mênikå kaklêmpakaning tiyang utawi
individu
ingkang båså
ibu
-nipun båså Jawi, anggènipun pasrawungan tansah sinambêtan, dene tumindak ing gêsangipun dipunlampahi kanthi ngêcakakên
norma
, paugêran, ukum, såhå adat istiadat Jawi Hadiatmaja, 2008: 34. Kados masarakat Indonesia
sanèsipun, masarakat Jawi ugi nganut manékå warni agami, ing antawisipun inggih mênikå agami Islam, Katolik, Kristen, Hindu, såhå Budha. Ing bab agami
Islam, masarakat Jawi dipunpérang dados kalih golongan inggih mênikå santri såhå abangan jåwå kajawèn.
Tiyang ingkang kalêbêt golongan abangan mênggalih bilih wontên sêsambêtan antawisipun
makrokosmos
såhå
mikrokosmos
utawi jagad kaliyan manungså Muchtarom, 1988: 33. Miturut tiyang abangan, manungså sampun
dipun-
atur
kanthi paugêran tartamtu supados tansah sêlaras kaliyan jagad såhå batosipun. Paugêran mênikå dipunsêbut mistik kajawèn. Miturut Supadjar
lumantar Endraswara, 2012: 39 mistik Jawi inggih mênikå
mencakup tahap
28 kanoman
berlanjut ke tahap
kasepuhan.
Tahap kasepuhan
maksudipun inggih mênikå kawontênan rikålå satunggaling tiyang sampun paham sangêt dhatêng
kebatinan
Jawi. Mistik kajawèn inggih mênikå satunggaling sarånå kanggé nunggalakên
dhiri manungså kaliyan Gusti-nipun Endraswara, 2006: 135. Kajawi kanggé nunggalakên antawisipun kawula-Gusti, mistik kajawèn gadhah ancas kanggé
nggayuh kasampurnaning agêsang utawi raosing gêsang sajatos. miturut Endraswara 2006: 127 wontên laku utawi olah råså ingkang kedah dipunlampahi
jumbuh kaliyan ancasing mistik kajawèn. Laku utawi olah råså mênikå dipunlampahi déning tiyang Jawi minångkå wujud prihatin. Laku utawi olah råså
mistik kajawèn kaandharakên kados ing ngandhap mênikå. 1
Dyånå
têgêsipun tékad utawi niat kanthi mantêb lair batos badhé manunggal kaliyan Gusti-nipun.
2
Panekung
têgêsipun sêmèdi kanthi
khusuk
,
khidmat
, botên kagodhå kaliyan prakawis kadonyan.
3
Pencerahan
têgêsipun sumèlèh såhå sumarah dhatêng Gusti. 4
Paramitå
têgêsipun kawontênan solah båwå lair-batosipun tumuju kasampurnan, inggih mênikå lêgåwå, susilå, kêncêng, waspådå, têpå slirå, såhå
wicaksånå. 5
Mêsubudi såhå mêsurågå kanthi ngirangi dhahar, ngunjuk, tilêm, ngêndhakakên håwå nêpsu ing batos, såhå ningkatakên iman lan takwå
dhumatêng Gusti. 6
Ndamêl sêsajèn minångkå sarånå nyêlak dhumatêng Gusti.
29 Bab laku utawi olah råså ing nginggil minångkå sarånå kanggé nggayuh
kasampurnaning gêsang utawi raosing gêsang sajatos. Salajengipun, ngèlmi kasampurnan mistik kajawèn mênikå sagêd dipunsinaoni saking guru sajatos.
tiyang ingkang sagêd dipundadosakên guru kados ingkang kasêrat ing pupuh dhandhanggulå pådå 4 sêrat Wulang Reh, saking pupuh kasêbut kaandharakên
bilih mênawi badhe maguru ngèlmi kasampurnan milå kêdahipun dhatêng guru ingkang inggil martabatipun, ingkang mangrêtos bab ukum, såhå têkun ibadah.
Langkung saé bilih maguru kaliyan tiyang tåpå ingkang sampun botên ngajêng- ajêng pamrihing liyan.
Laku-laku mistik kejawèn ing nginggil ngêwrat piwulang ingkang sagêd kajumbuhakên kaliyan agami Islam. Wontên ing sêrat Wulang Reh pupuh
dhandhanggulå pådå 3, dipunandharakên bilih Al-Quran minångkå gêgaran tiyang Islam sagêd dipundadosakên
papan
kanggé manggihakên
kebenaran
ingkang sajatos. Dados, piwulang ing
teks SWP
ingkang ngêwrat ngèlmi kasampurnan sagêd ugi kajumbuhakên kaliyan Al-Quran.
Jumbuh kaliyan ancasing panalitèn mênikå inggih ngandharakên piwulang bab kawruh anggayuh raosing gêsang ingkang sajatos adhêdhasar
teks Sêrat
Wédyå Praståwå
. Anggènipun ngrembag piwulang ingkang sinerat ing teks SWP dipungayutaken kaliyan mistik kajawen såhå Al-Quran. Raosing gêsang ingkang
sajatos ugi sagêd dipunsêbut sampurnaning agêsang. Sampurnaning agêsang mênikå adhêdhasar andharaning
teks Sêrat Wédyå Praståwå
sagêd kagayuh kanthi nglampahi wewaton
tri sabawa
. Tri sabåwå ingkang dipunmaksud salajêngipun kababar ing bab sakawan.