PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
89
4
Ku maca ieu buku antologi Sajak Sunda Indonésia Emas kalawan gemet, insya Allah urang bakal bisa meunang kani’matan éstétis jeung kajembaran
sukma nu tan wates nepi ka hirup-hurip urang bisa leuwih arip tur wijaksana. Muga-muga baé.
Bandung, Agustus 1995 Dicutat tina Lir CahyaEunteungNyorot
2. Kecap Kantétan
a. Watesan jeung Ciri Kecap Kantétan
Kecap kantétan nyaéta kecap anu diwangun ku dua kecap atawa leuwih sarta mibanda harti anu béda tina harti kecap anu jadi bagian wangunna
Wirakusumah Djajawguna, 1982:20; dua kecap atawa leuwih anu dihijikeun turta iboga harti nu mandiri Permana, 1980:18. Harti mandiri
sarua jeung “membentuk satu kesatuan arti” Keraf, 1980:123.
Sudaryat 2013:61 nétélakeun yén kecap kantétan nyaéta kecap anu diwangun ku cara ngantétkeun dua wangun dasar, boh cakal jeung cakal
boh kecap jeung kecap, atawa campuran duanana, sarta ngandung harti anu mandiri. Prosés ngawangun kecap kantétan disebut ngantétkeun
komposisi.
Kecap kantétan boga dua ciri utama, nyaéta ciri adegan struktur jeung ciri harti sémantis.
a. Kecap kantétan umumna boga adegan, di antarana:
a diwangun ku dua unsur nu disebut léksém: pakan kundang; b susunan kecapna teu sagemblengna produktif. Contona: dulang
tinandé, teu bisa dirobah jadi nyiru tinandé. c patali unsur-unsurna mibanda sipat
Pancén Sadérék ayeuna: 1. Catet sakabéh kecap rajékan nu aya dina wacana di luhur
2. Rumuskeun pola ngarajékna 3. Terangkeun fungsi jeung harti tina ngarajékna
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
90
4
1 katanseselan, nyaéta antar-unsurna teu bisa diseselan ku unsur lian. Contona:ngégél curuk
ngégél kana curuk; 2 katanmulangan, nyaéta antar-unsurna teu bisa dibalikkeun
sabab sok robah jadi frasa; susunan unsurna asintaksis. Contona, gedéhulu
hulugedé;
3 katanjembaran, nyaéta unsur-unsurna teu bisa dijembaran séwang-séwangan tapi kudu duanana. Contona:
huleng jentul
panghulengjentulna panghulengnajentul
huleng pangjentulna
2 Kecap kantétan umumna ngandung hiji harti mandiri, nyaéta harti anu béda tina harti unsur-unsur pangwangunna. Contona: amis
budi hartina ‘lain budina anu amis’, tapi ‘marahmay, soméah’.
b. Wanda Kecap Kantétan
Kecap kantétan dibédakeun jadi dua rupa, nyaéta rakitan dalit kompositum jeung rakitan anggang anéksi Sudaryat, 2013:62.
1 Kecap Kantétan Rakitan Dalit
Rakitan dalit, nyaéta kecap kantetan nu sipatna éksosentris, patali unsur-unsurna geus awor pisan nepi ka bener-bener mangrupa hiji
kecap nu boga harti mandiri nu béda tina harti unsur-unsurna. Ku kituna, distribusina teu sarua jeung salasahiji atawa sakabéh
unsurna. Contona: panonpoé, kacapiring, parahulu, rajakaya.
2 Kecap Kantétan Rakitan Anggang Rakitan anggang nya éta kecap kantétan anu sipatna éndoséntris,
patali unsur-unsurna can awor pisan, harti éta kecap kantétan masih katitén tina unsur-unsurna. Ku kituna, distribusina sok sarua jeung
salasahiji atawa sakabéh unsurna. Contona: seuri konéng, balé nyungcung,
taleusateul, kacang
panjang, kuda
kacang, panonhideung, indungbapa.
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
91
4
c. Adegan jeung Fungsi Kecap Kantétan
