No Uraian
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
1 Inflow
1. Penjualan 504,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 4. Nilai Sisa
- -
- -
- -
- -
Total Inflow 504,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 630,000,000
630,000,000 2
Outflow a. Biaya Investasi
Pembuatan kolam 54,000,000
- -
- -
- -
- -
Serokan Besar 665,000
665,000 665,000
665,000 665,000
665,000 665,000
665,000 665,000
665,000 Jrigen
680,000 680,000 680,000 680,000 680,000 680,000 680,000 680,000 680,000 680,000 Drum
10,800,000 -
- -
- 10,800,000
- -
- -
Jaring 15 M 6,300,000
- 6,300,000
- 6,300,000
- 6,300,000
- 6,300,000
- Timbangan
5,000,000 -
- -
- 5,000,000
- -
- -
Total Biaya Investasi 77,445,000
1,345,000 7,645,000
1,345,000 7,645,000
17,145,000 7,645,000
1,345,000 7,645,000
1,345,000 b. Biaya Operasional
Biaya Tetap
Sewa Lahan 27,000,000
27,000,000 27,000,000
27,000,000 27,000,000
27,000,000 27,000,000
27,000,000 27,000,000
27,000,000 Abodemen Listrik
4,320,000 4,320,000
4,320,000 4,320,000
4,320,000 4,320,000
4,320,000 4,320,000
4,320,000 4,320,000
Pemeliharaan 5,400,000
5,400,000 5,400,000
5,400,000 5,400,000
5,400,000 5,400,000
5,400,000 5,400,000
5,400,000
Total Biaya Tetap 36,720,000
36,720,000 36,720,000
36,720,000 36,720,000
36,720,000 36,720,000
36,720,000 36,720,000
36,720,000 Biaya Variabel
Biaya Pakan 188,984,224
236,230,280 236,230,280
236,230,280 236,230,280
236,230,280 236,230,280
236,230,280 236,230,280
236,230,280 Biaya Benih
115,200,000 144,000,000
144,000,000 144,000,000
144,000,000 144,000,000
144,000,000 144,000,000
144,000,000 144,000,000
Transportasi 11,088,000
13,860,000 13,860,000
13,860,000 13,860,000
13,860,000 13,860,000
13,860,000 13,860,000
13,860,000 Tenaga Kerja
a.Persiapan kolam 3,744,000
4,680,000 4,680,000
4,680,000 4,680,000
4,680,000 4,680,000
4,680,000 4,680,000
4,680,000 b.Pengisian air kolam
1,872,000 2,340,000
2,340,000 2,340,000
2,340,000 2,340,000
2,340,000 2,340,000
2,340,000 2,340,000
c.Penebaran benih 1,248,000
1,560,000 1,560,000
1,560,000 1,560,000
1,560,000 1,560,000
1,560,000 1,560,000
1,560,000 d.Pemberian pakan
129,600,000 162,000,000
162,000,000 162,000,000
162,000,000 162,000,000
162,000,000 162,000,000
162,000,000 162,000,000
e.Panen 2,880,000
3,600,000 3,600,000
3,600,000 3,600,000
3,600,000 3,600,000
3,600,000 3,600,000
3,600,000 Ember
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
Pisau 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 cangkul
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
Persiapan produksi 6,235,200
7,794,000 7,794,000
7,794,000 7,794,000
7,794,000 7,794,000
7,794,000 7,794,000
7,794,000
Total Biaya Variabel 461,931,424
577,144,280 577,144,280
577,144,280 577,144,280
577,144,280 577,144,280
577,144,280 577,144,280
577,144,280 Total outflow
576,096,424 615,209,280
621,509,280 615,209,280
621,509,280 631,009,280
621,509,280 615,209,280
621,509,280 615,209,280
Net Benefit -72,096,424
14,790,720 8,490,720
14,790,720 8,490,720
1,009,280 8,490,720
14,790,720 8,490,720
14,790,720 DF 5,25
0.95 0.90
0.86 0.81
0.77 0.74
0.70 0.66
0.63 0.60
Present valueTahun -68,500,165
13,351,963 7,282,462
12,053,160 6,574,065
742,470 5,934,578
9,822,284 5,357,295
8,866,828 Present value +
69,985,105 Present value -
-68,500,165 NPV
1,484,940 Net BC
1.02
Total Investasi
77,445,000 IRR
5.75 Net Benefit Ratarat
2,203,862 PP
35 35
Lampiran 7. Switching Value Kenaikan Pakan 2,35 Kelompok Tani Mina Makmur Tanpa Pengembangan Usaha
Tahun Ke
Lampiran 8. Investasi Kelompok Tani Mina Makmur Dengan Pengembangan Usaha
No Uraian
Harga Satuan Rp Jumlah Unit
Nilai Beli Rp Umur Ekonomis Tahun
Nilai Sisa 10 Penyusutan
1 Pembuatan 21 kolam
3,000,000 21
63,000,000 10
2 Perbaikan Kolam Tanah
1,500,000 21
31,500,000 10
3 Jrigen
40,000 17
680,000 2
340,000 4
Serokan Besar 35,000
19 665,000
2 332,500
8 Drum
300,000 36
10,800,000 5
2,160,000 9
Jaring 15 M 350,000
18 6,300,000
2 3,150,000
10 Timbangan
500,000 10
5,000,000 5
1,000,000
Total 117,945,000
6,982,500
Penyusutan = Harga Beli - Nilai sisa Umur ekonomis
Lampiran 9. Laba rugi Kelompok Tani Mina Makmur Dengan Pengembangan Usaha
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
Penerimaan 735,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000
Biaya Biaya Tetap
Sewa Lahan 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 Penyusutan
6,982,500 6,982,500
6,982,500 6,982,500
6,982,500 6,982,500
6,982,500 6,982,500
6,982,500 6,982,500
Abodemen Listrik 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 Pemeliharaan kolam
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
Total Biaya Tetap 49,822,500
49,822,500 49,822,500
49,822,500 49,822,500
49,822,500 49,822,500
49,822,500 49,822,500
49,822,500 Biaya Variabel
Biaya pakan 288,949,248
361,186,560 361,186,560
361,186,560 361,186,560
361,186,560 361,186,560
361,186,560 361,186,560
361,186,560 Biaya benih
117,600,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
Transportasi 12,936,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 Tenaga Kerja
a.Persiapan kolam 6,048,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 b.Pengisian air kolam
3,024,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
c.Penebaran benih 2,352,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 d.Pemberian pakan
151,200,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
e.Panen 3,360,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 Ember
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
Pisau 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 Cangkul
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
Persiapan produksi 6,300,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000
Total Biaya Variabel 173,364,000
216,435,000 216,435,000
216,435,000 216,435,000
216,435,000 216,435,000
216,435,000 216,435,000
216,435,000 LABA BERSIH SEBELUM BUNGA DAN PAJAK
511,813,500 615,742,500
615,742,500 615,742,500
615,742,500 615,742,500
615,742,500 615,742,500
615,742,500 615,742,500
PAJAK 25 PAJAK PENDAPATAN USAHA 153,935,625
153,935,625 153,935,625
153,935,625 153,935,625
153,935,625 153,935,625
153,935,625 153,935,625
LABA BERSIH SETELAH PAJAK 511,813,500
461,806,875 461,806,875
461,806,875 461,806,875
461,806,875 461,806,875
461,806,875 461,806,875
461,806,875 BIAYA TETAP TOTAL
321,300,000 328,455,000
328,455,000 328,455,000
328,455,000 328,455,000
328,455,000
328,455,000 328,455,000
328,455,000
HARGA JUALkg 25,000
25,000 25,000
25,000 25,000
25,000 25,000
25,000 25,000
25,000
BIAYA VARIABEL TOTAL 319,791,640
319,791,640 319,791,640
319,791,640 319,791,640
319,791,640 319,791,640
319,791,640 319,791,640
319,791,640
JUMLAH PRODUKSI kg 1,400
1,680 1,680
1,680 1,680
1,680 1,680
1,680 1,680
1,680
BIAYA VARIABEL PER UNIT 228,423
190,352 190,352
190,352 190,352
190,352 190,352
190,352 190,352
190,352
BREAK EVEN POINT kg
1,579 1,986
1,986 1,986
1,986 1,986
1,986
1,986 1,986
1,986
Keterangan TAHUN
Tahun Ke No Uraian
1 2
3 4
5 6
7 8
9 10
1 Inflow
1. Penjualan 735,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 4. Nilai Sisa
- -
- -
- -
- -
Total Inflow
735,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
882,000,000 882,000,000
2 Outflow a. Biaya Investasi
Biaya pembuatan kolam 63,000,000
Biaya Perbaikan kolam 31,500,000
Serokan Besar 665,000
665,000 665,000
665,000 665,000
665,000 665,000
665,000 665,000
665,000 Jrigen
340,000 340,000
340,000 340,000
340,000 340,000
340,000 340,000
340,000 340,000
Drum 10,800,000
10,800,000 Jaring 15 M
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 Timbangan
5,000,000 5,000,000
Total Biaya Investasi 117,605,000
1,005,000 7,305,000
1,005,000 7,305,000
16,805,000 7,305,000
1,005,000 7,305,000
1,005,000 b. Biaya Operasional
Biaya Tetap
Sewa Lahan 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 31,500,000
31,500,000 Pemeliharaan
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
6,300,000 6,300,000
Abodemen Listrik 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000 5,040,000
5,040,000
Total Biaya Tetap 42,840,000
42,840,000 42,840,000
42,840,000 42,840,000
42,840,000 42,840,000
42,840,000 42,840,000
42,840,000 Biaya Variabel
Biaya pakan 288,949,248
361,186,560 361,186,560
361,186,560 361,186,560
361,186,560 361,186,560
361,186,560 361,186,560
361,186,560 Biaya benih
117,600,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
147,000,000 147,000,000
Transportasi 12,936,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 16,170,000
16,170,000 Tenaga Kerja
a.Persiapan kolam 6,048,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 7,560,000
7,560,000 b.Pengisian air kolam
3,024,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
3,780,000 3,780,000
c.Penebaran benih 2,352,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 2,940,000
2,940,000 d.Pemberian pakan
151,200,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
189,000,000 189,000,000
e.Panen 3,360,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 4,200,000
4,200,000 Ember
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
540,000 540,000
Pisau 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 100,000
100,000 Cangkul
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
440,000 440,000
Persiapan produksi 6,300,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000 7,875,000
7,875,000
Total Biaya Variabel 592,849,248
740,791,560 740,791,560
740,791,560 740,791,560
740,791,560 740,791,560
740,791,560 740,791,560
740,791,560 Total outflow
753,294,248 784,636,560
790,936,560 784,636,560
790,936,560 800,436,560
790,936,560 784,636,560
790,936,560 784,636,560
Net Benefit -18,294,248
97,363,440 91,063,440
97,363,440 91,063,440
81,563,440 91,063,440
97,363,440 91,063,440
97,363,440 DF 5.25
0.95 0.90
0.86 0.81
0.77 0.74
0.70 0.66
0.63 0.60
Present valueTahun -17,381,708
87,892,476 78,104,803
79,342,794 70,507,210
60,001,610 63,648,668
64,657,525 57,457,286
58,368,007 Present value +
602,598,672 Present value -
-17,381,708 NPV
451,876,066 Net BC
34.7 IRR