Kebijakan Penetapan Harga Referensi Daerah (Hrd) Jagung Sumatera Utara Dan Dampaknya Terhadap Harga Jual Dan Pendapatan Petani Di Kabupaten Dairi (Studi Kasus: Desa Lau Mil Kecamatan Tigalingga Kabupaten Dairi)

(1)

Lampiran 1. Karakteristik Petani Sampel Usahatani Jagung di Desa Lau Mil

No Sampel Luas

Lahan (Ha) Umur (Tahun) Lama Pendidikan (Tahun) Jumlah Tanggungan (Jiwa) Pengalaman Bertani (Tahun)

1 0.19 45.00 17.00 4.00 23.00

2 0.33 62.00 9.00 2.00 43.00

3 0.23 82.00 6.00 1.00 50.00

4 0.33 29.00 12.00 1.00 3.00

5 0.33 37.00 6.00 4.00 37.00

6 0.43 32.00 12.00 4.00 8.00

7 0.46 68.00 6.00 3.00 50.00

8 0.33 45.00 12.00 2.00 10.00

9 0.46 60.00 6.00 3.00 36.00

10 0.33 43.00 9.00 4.00 20.00

11 0.33 60.00 6.00 0.00 30.00

12 0.43 35.00 12.00 4.00 11.00

13 0.46 30.00 6.00 4.00 10.00

14 0.46 47.00 9.00 4.00 26.00

15 0.43 50.00 6.00 3.00 34.00

16 0.39 40.00 6.00 3.00 20.00

17 0.43 32.00 9.00 4.00 17.00

18 0.33 68.00 9.00 1.00 50.00

19 0.46 43.00 12.00 3.00 13.00

20 0.33 31.00 12.00 2.00 5.00

21 0.43 51.00 14.00 6.00 20.00

22 0.46 42.00 12.00 4.00 12.00

23 0.33 32.00 12.00 3.00 6.00

24 0.33 61.00 9.00 1.00 41.00

25 0.33 41.00 12.00 3.00 13.00

26 0.39 40.00 12.00 3.00 21.00

27 0.46 53.00 6.00 6.00 30.00

28 0.39 61.00 6.00 3.00 40.00

29 0.46 67.00 6.00 2.00 48.00

30 0.33 63.00 6.00 4.00 40.00

31 0.46 55.00 6.00 2.00 35.00

32 0.39 28.00 12.00 1.00 4.00

33 0.46 50.00 14.00 5.00 28.00


(2)

37 0.36 28.00 9.00 0.00 5.00

38 0.46 37.00 12.00 4.00 37.00

39 0.33 69.00 2.00 1.00 40.00

40 0.43 67.00 6.00 0.00 50.00

41 0.46 52.00 6.00 4.00 30.00

42 0.33 40.00 12.00 6.00 19.00

43 0.33 38.00 12.00 5.00 25.00

44 0.43 28.00 9.00 1.00 3.00

45 0.33 55.00 9.00 4.00 25.00

46 0.46 55.00 6.00 5.00 30.00

47 0.83 33.00 8.00 3.00 4.00

48 1.00 40.00 9.00 4.00 7.00

49 1.00 43.00 12.00 5.00 13.00

50 1.00 47.00 17.00 3.00 40.00

51 0.66 68.00 9.00 2.00 45.00

52 0.50 45.00 9.00 4.00 25.00

53 1.00 50.00 4.00 5.00 25.00

54 0.50 40.00 12.00 5.00 10.00

55 0.83 54.00 9.00 4.00 20.00

56 1.00 64.00 7.00 1.00 43.00

57 1.00 50.00 9.00 2.00 20.00

58 0.50 41.00 9.00 3.00 4.00

59 1.00 51.00 14.00 6.00 29.00

60 0.66 59.00 5.00 4.00 30.00

61 0.83 50.00 6.00 4.00 35.00

62 1.00 48.00 9.00 3.00 27.00

63 0.79 62.00 6.00 3.00 40.00

64 0.89 38.00 12.00 2.00 14.00

65 1.00 53.00 5.00 3.00 32.00

66 1.00 47.00 9.00 6.00 30.00

67 0.66 43.00 9.00 7.00 20.00

68 1.00 53.00 12.00 3.00 30.00

69 1.00 32.00 12.00 0.00 3.00

70 0.66 40.00 9.00 3.00 8.00

71 0.66 33.00 12.00 2.00 5.00

72 0.56 42.00 12.00 7.00 6.00

73 0.69 33.00 9.00 2.00 4.00

74 0.66 35.00 12.00 3.00 4.00

75 0.89 59.00 9.00 0.00 35.00

76 1.00 46.00 9.00 4.00 20.00

77 0.66 41.00 9.00 5.00 15.00


(3)

79 1.00 62.00 12.00 1.00 46.00

80 0.83 58.00 12.00 3.00 33.00

81 0.93 34.00 9.00 4.00 23.00

82 1.66 56.00 12.00 7.00 30.00

83 2.00 34.00 12.00 6.00 12.00

Total 50.30 3,920.00 782.00 278.00 1,979.00


(4)

Lampiran 10: Total Biaya Produksi Per Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

No Sampel

Luas Lahan

(Ha)

Biaya (Rp)

Total Biaya (Rp) Saprodi Tenaga Kerja Borongan Goni Pajak Sewa Lahan Penyusutan

1 0.19 497,000.00 580,000.00 292,000.00 20,000.00 3,000.00 0.00 25,000.00 1,417,000.00 2 0.33 852,000.00 620,000.00 325,000.00 26,000.00 0.00 600,000.00 37,500.00 2,460,500.00 3 0.23 703,000.00 635,000.00 292,000.00 24,000.00 3,500.00 0.00 21,875.00 1,679,375.00 4 0.33 796,000.00 752,000.00 358,000.00 28,600.00 5,000.00 0.00 19,125.00 1,958,725.00 5 0.33 860,000.00 742,000.00 440,000.00 26,000.00 5,000.00 0.00 28,750.00 2,101,750.00 6 0.43 1,138,000.00 915,000.00 478,000.00 44,000.00 6,500.00 0.00 31,000.00 2,612,500.00 7 0.46 1,189,000.00 913,500.00 636,500.00 44,000.00 7,000.00 0.00 24,000.00 2,814,000.00 8 0.33 878,000.00 803,000.00 416,000.00 34,000.00 0.00 660,000.00 28,750.00 2,819,750.00 9 0.46 1,256,000.00 1,002,000.00 533,000.00 42,000.00 7,000.00 0.00 24,250.00 2,864,250.00 10 0.33 834,000.00 778,000.00 468,000.00 34,000.00 5,000.00 0.00 23,750.00 2,142,750.00 11 0.33 825,500.00 800,000.00 480,000.00 32,000.00 5,000.00 0.00 24,250.00 2,166,750.00 12 0.43 1,330,500.00 990,000.00 768,000.00 44,000.00 6,500.00 0.00 22,000.00 3,161,000.00 13 0.46 1,165,000.00 962,000.00 764,000.00 42,000.00 0.00 840,000.00 20,208.33 3,793,208.33 14 0.46 1,320,500.00 975,000.00 648,000.00 42,000.00 0.00 850,000.00 33,500.00 3,869,000.00 15 0.43 1,080,000.00 966,000.00 568,000.00 41,800.00 0.00 845,000.00 20,833.33 3,521,633.33 16 0.39 977,500.00 945,000.00 517,000.00 40,000.00 6,000.00 0.00 23,125.00 2,508,625.00 17 0.43 1,056,500.00 905,000.00 633,000.00 40,000.00 6,500.00 0.00 21,250.00 2,662,250.00 18 0.33 811,000.00 750,000.00 325,000.00 30,000.00 5,000.00 0.00 30,000.00 1,951,000.00 19 0.46 1,171,500.00 1,045,000.00 609,000.00 48,400.00 0.00 925,000.00 28,000.00 3,826,900.00


(5)

20 0.33 746,000.00 877,000.00 412,000.00 30,000.00 5,000.00 0.00 23,583.33 2,093,583.33 21 0.43 1,100,500.00 910,000.00 544,000.00 38,000.00 6,500.00 0.00 36,000.00 2,635,000.00 22 0.46 1,216,500.00 1,000,000.00 574,000.00 40,000.00 7,000.00 0.00 31,875.00 2,869,375.00 23 0.33 850,750.00 775,000.00 363,500.00 30,000.00 5,000.00 0.00 25,833.33 2,050,083.33 24 0.33 816,500.00 850,000.00 454,000.00 34,000.00 5,000.00 0.00 32,250.00 2,191,750.00 25 0.33 953,000.00 865,000.00 445,000.00 32,000.00 5,000.00 0.00 25,833.33 2,325,833.33 26 0.39 1,000,000.00 907,000.00 537,000.00 39,600.00 0.00 780,000.00 25,833.33 3,289,433.33 27 0.46 1,174,000.00 1,090,000.00 554,000.00 39,600.00 7,000.00 0.00 27,250.00 2,891,850.00 28 0.39 1,030,000.00 940,000.00 478,000.00 34,000.00 6,000.00 0.00 30,000.00 2,518,000.00 29 0.46 1,256,500.00 980,000.00 700,000.00 46,000.00 7,000.00 0.00 35,500.00 3,025,000.00 30 0.33 865,250.00 746,500.00 382,000.00 30,000.00 0.00 700,000.00 27,500.00 2,751,250.00 31 0.46 1,287,500.00 1,045,000.00 636,500.00 44,000.00 7,000.00 0.00 20,208.33 3,040,208.33 32 0.39 1,043,750.00 960,000.00 500,000.00 34,000.00 6,000.00 0.00 27,500.00 2,571,250.00 33 0.46 1,319,500.00 990,000.00 602,000.00 44,000.00 7,000.00 0.00 33,000.00 2,995,500.00 34 0.36 943,500.00 890,000.00 596,000.00 39,100.00 0.00 660,000.00 23,125.00 3,151,725.00 35 0.39 1,014,500.00 950,000.00 528,000.00 38,000.00 0.00 720,000.00 33,500.00 3,284,000.00 36 0.36 947,750.00 840,000.00 496,000.00 32,000.00 0.00 715,000.00 20,208.33 3,050,958.33 37 0.36 886,500.00 820,000.00 476,000.00 34,000.00 5,500.00 0.00 22,916.67 2,244,916.67 38 0.46 1,169,000.00 1,020,000.00 614,000.00 46,200.00 7,000.00 0.00 29,250.00 2,885,450.00 39 0.33 830,000.00 805,000.00 412,000.00 30,000.00 5,000.00 0.00 38,750.00 2,120,750.00 40 0.43 1,072,500.00 980,000.00 438,000.00 36,000.00 6,500.00 0.00 41,333.33 2,574,333.33 41 0.46 1,174,500.00 865,000.00 654,000.00 40,000.00 0.00 840,000.00 25,833.33 3,599,333.33 42 0.33 838,250.00 840,000.00 394,000.00 30,000.00 5,000.00 0.00 21,458.33 2,128,708.33 43 0.33 816,000.00 830,000.00 376,000.00 30,000.00 5,000.00 0.00 22,500.00 2,079,500.00 44 0.43 1,097,000.00 980,000.00 472,000.00 38,000.00 6,500.00 0.00 27,250.00 2,620,750.00


(6)

45 0.33 854,000.00 830,000.00 394,000.00 30,000.00 0.00 650,000.00 23,750.00 2,781,750.00 46 0.46 1,234,000.00 1,081,000.00 659,000.00 48,000.00 7,500.00 0.00 30,000.00 3,059,500.00 47 0.83 2,050,000.00 1,480,000.00 985,000.00 62,000.00 0.00 1,650,000.00 26,250.00 6,253,250.00 48 1.00 2,544,500.00 1,810,000.00 750,000.00 78,000.00 15,000.00 0.00 32,000.00 5,229,500.00 49 1.00 2,812,500.00 1,840,000.00 1,321,500.00 78,000.00 0.00 1,800,000.00 34,166.67 7,886,166.67 50 1.00 2,513,000.00 1,970,000.00 1,305,000.00 86,000.00 0.00 1,950,000.00 41,666.67 7,865,666.67 51 0.66 1,849,000.00 1,220,000.00 845,000.00 58,000.00 9,500.00 0.00 27,500.00 4,009,000.00 52 0.50 1,165,500.00 1,050,000.00 673,000.00 48,000.00 7,500.00 0.00 29,875.00 2,973,875.00 53 1.00 2,407,000.00 1,840,000.00 1,408,000.00 92,000.00 15,000.00 0.00 23,750.00 5,785,750.00 54 0.50 1,341,750.00 980,000.00 615,000.00 38,000.00 7,500.00 0.00 31,666.67 3,013,916.67 55 0.83 2,033,500.00 1,540,000.00 1,282,000.00 78,000.00 0.00 1,625,000.00 41,875.00 6,600,375.00 56 1.00 2,504,000.00 1,960,000.00 1,456,000.00 98,000.00 0.00 1,950,000.00 31,333.33 7,999,333.33 57 1.00 2,707,000.00 1,785,000.00 975,000.00 88,000.00 15,000.00 0.00 47,000.00 5,617,000.00 58 0.50 1,281,250.00 980,000.00 670,000.00 44,000.00 0.00 1,000,000.00 36,333.33 4,011,583.33 59 1.00 2,644,250.00 1,860,000.00 1,305,000.00 88,000.00 15,000.00 0.00 40,625.00 5,952,875.00 60 0.66 1,640,000.00 1,260,000.00 795,000.00 52,000.00 0.00 1,200,000.00 23,750.00 4,970,750.00 61 0.83 2,062,000.00 1,560,000.00 1,010,000.00 70,000.00 0.00 1,625,000.00 21,250.00 6,348,250.00 62 1.00 2,616,000.00 2,090,000.00 1,250,000.00 96,800.00 0.00 1,500,000.00 25,625.00 7,578,425.00 63 0.79 2,084,000.00 1,486,000.00 1,044,000.00 70,000.00 12,000.00 0.00 29,875.00 4,725,875.00 64 0.89 2,411,000.00 1,633,000.00 1,249,000.00 94,600.00 0.00 1,620,000.00 33,000.00 7,040,600.00 65 1.00 2,587,750.00 1,900,000.00 1,305,000.00 92,400.00 15,000.00 0.00 38,250.00 5,938,400.00 66 1.00 2,547,500.00 1,930,000.00 1,030,000.00 92,400.00 0.00 1,950,000.00 41,750.00 7,591,650.00 67 0.66 1,705,000.00 1,305,000.00 845,500.00 65,100.00 10,000.00 0.00 28,625.00 3,959,225.00 68 1.00 2,622,000.00 1,930,000.00 1,580,000.00 94,500.00 0.00 1,800,000.00 45,625.00 8,072,125.00 69 1.00 2,468,500.00 1,910,000.00 1,130,000.00 109,200.00 15,000.00 0.00 43,250.00 5,675,950.00


(7)

70 0.66 1,716,500.00 1,281,000.00 886,000.00 66,000.00 0.00 1,200,000.00 25,500.00 5,175,000.00 71 0.66 1,945,000.00 1,330,000.00 749,000.00 52,000.00 10,000.00 0.00 31,250.00 4,117,250.00 72 0.56 1,450,000.00 1,040,000.00 549,000.00 52,000.00 8,500.00 0.00 36,250.00 3,135,750.00 73 0.69 1,836,750.00 1,368,000.00 966,000.00 62,000.00 10,500.00 0.00 25,416.67 4,268,666.67 74 0.66 1,735,000.00 1,290,000.00 880,000.00 66,000.00 10,000.00 0.00 34,166.67 4,015,166.67 75 0.89 2,255,000.00 1,826,000.00 432,000.00 78,000.00 13,500.00 0.00 936,750.00 5,541,250.00 76 1.00 2,547,500.00 1,820,000.00 1,200,000.00 96,000.00 15,000.00 0.00 25,833.33 5,704,333.33 77 0.66 1,798,500.00 1,300,000.00 980,000.00 64,000.00 10,000.00 0.00 31,875.00 4,184,375.00 78 0.73 1,885,750.00 1,540,000.00 847,000.00 70,000.00 11,000.00 0.00 34,166.67 4,387,916.67 79 1.00 2,520,000.00 1,865,000.00 1,335,000.00 86,000.00 15,000.00 0.00 31,875.00 5,852,875.00 80 0.83 2,211,750.00 1,640,000.00 1,175,000.00 78,000.00 12,500.00 0.00 30,000.00 5,147,250.00 81 0.93 2,385,250.00 1,935,000.00 1,086,000.00 94,000.00 14,000.00 0.00 28,750.00 5,543,000.00 82 1.66 4,100,000.00 3,491,000.00 2,285,000.00 171,600.00 25,000.00 0.00 41,625.00 10,114,225.00 83 2.00 5,420,000.00 4,250,000.00 960,000.00 194,000.00 30,000.00 0.00 1,092,500.00 11,946,500.00

Total 50.30 130,682,250.00 104,040,000.00 62,400,500.00 4,671,900.00 514,000.00 30,655,000.00 4,430,208.31 337,393,858.31 Rata-rata 0.61 1,574,484.94 1,253,493.98 751,813.25 56,287.95 6,192.77 369,337.35 53,376.00 4,064,986.24


(8)

Lampiran 11: Penerimaan dan Pendapatan Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

No Sampel Luas Lahan (Ha) Produksi (Kg) Harga Jual

(Rp/Kg) Peneriman (Rp) Total Biaya (Rp) Pendapatan (Rp)

1 0.19 1,100.00 2,900.00 3,190,000.00 1,417,000.00 1,773,000.00

2 0.33 1,500.00 2,400.00 3,600,000.00 2,460,500.00 1,139,500.00

3 0.23 1,400.00 2,600.00 3,640,000.00 1,679,375.00 1,960,625.00

4 0.33 1,500.00 2,300.00 3,450,000.00 1,958,725.00 1,491,275.00

5 0.33 1,500.00 2,300.00 3,450,000.00 2,101,750.00 1,348,250.00

6 0.43 2,500.00 2,300.00 5,750,000.00 2,612,500.00 3,137,500.00

7 0.46 2,500.00 2,400.00 6,000,000.00 2,814,000.00 3,186,000.00

8 0.33 2,000.00 2,400.00 4,800,000.00 2,819,750.00 1,980,250.00

9 0.46 2,400.00 2,500.00 6,000,000.00 2,864,250.00 3,135,750.00

10 0.33 2,000.00 2,400.00 4,800,000.00 2,142,750.00 2,657,250.00

11 0.33 1,800.00 2,100.00 3,780,000.00 2,166,750.00 1,613,250.00

12 0.43 2,500.00 2,800.00 7,000,000.00 3,161,000.00 3,839,000.00

13 0.46 2,400.00 2,500.00 6,000,000.00 3,793,208.33 2,206,791.67

14 0.46 2,400.00 2,300.00 5,520,000.00 3,869,000.00 1,651,000.00

15 0.43 2,200.00 2,400.00 5,280,000.00 3,521,633.33 1,758,366.67

16 0.39 2,300.00 2,400.00 5,520,000.00 2,508,625.00 3,011,375.00

17 0.43 2,300.00 2,500.00 5,750,000.00 2,662,250.00 3,087,750.00

18 0.33 1,800.00 2,500.00 4,500,000.00 1,951,000.00 2,549,000.00

19 0.46 2,500.00 2,400.00 6,000,000.00 3,826,900.00 2,173,100.00


(9)

21 0.43 2,200.00 2,600.00 5,720,000.00 2,635,000.00 3,085,000.00

22 0.46 2,300.00 2,600.00 5,980,000.00 2,869,375.00 3,110,625.00

23 0.33 1,700.00 2,600.00 4,420,000.00 2,050,083.33 2,369,916.67

24 0.33 2,000.00 2,600.00 5,200,000.00 2,191,750.00 3,008,250.00

25 0.33 1,800.00 2,500.00 4,500,000.00 2,325,833.33 2,174,166.67

26 0.39 2,100.00 2,500.00 5,250,000.00 3,289,433.33 1,960,566.67

27 0.46 2,100.00 2,400.00 5,040,000.00 2,891,850.00 2,148,150.00

28 0.39 2,000.00 2,400.00 4,800,000.00 2,518,000.00 2,282,000.00

29 0.46 2,700.00 2,100.00 5,670,000.00 3,025,000.00 2,645,000.00

30 0.33 1,700.00 2,500.00 4,250,000.00 2,751,250.00 1,498,750.00

31 0.46 2,500.00 2,400.00 6,000,000.00 3,040,208.33 2,959,791.67

32 0.39 2,000.00 2,125.00 4,250,000.00 2,521,250.00 1,728,750.00

33 0.46 2,500.00 2,800.00 7,000,000.00 2,995,500.00 4,004,500.00

34 0.36 1,900.00 2,400.00 4,560,000.00 3,151,725.00 1,408,275.00

35 0.39 2,200.00 2,500.00 5,500,000.00 3,184,000.00 2,316,000.00

36 0.36 1,850.00 2,300.00 4,255,000.00 3,050,958.33 1,204,041.67

37 0.36 1,900.00 2,500.00 4,750,000.00 2,244,916.67 2,505,083.33

38 0.46 2,400.00 2,400.00 5,760,000.00 2,885,450.00 2,874,550.00

39 0.33 1,700.00 2,000.00 3,400,000.00 2,120,750.00 1,279,250.00

40 0.43 2,100.00 2,500.00 5,250,000.00 2,574,333.33 2,675,666.67

41 0.46 2,300.00 2,000.00 4,600,000.00 3,599,000.00 1,001,000.00

42 0.33 1,800.00 2,500.00 4,500,000.00 2,128,708.33 2,371,291.67

43 0.33 1,700.00 2,300.00 3,910,000.00 2,079,500.00 1,830,500.00

44 0.43 2,200.00 2,200.00 4,840,000.00 2,620,750.00 2,219,250.00


(10)

46 0.46 2,700.00 2,400.00 6,480,000.00 3,059,500.00 3,420,500.00

47 0.83 3,500.00 2,300.00 8,050,000.00 6,253,250.00 1,796,750.00

48 1.00 4,500.00 2,100.00 9,450,000.00 5,229,500.00 4,220,500.00

49 1.00 4,500.00 2,450.00 11,025,000.00 7,886,166.67 3,138,833.33

50 1.00 5,000.00 2,200.00 11,000,000.00 7,865,666.67 3,134,333.33

51 0.66 3,300.00 2,400.00 7,920,000.00 4,009,000.00 3,911,000.00

52 0.50 2,750.00 2,400.00 6,600,000.00 2,973,875.00 3,626,125.00

53 1.00 5,300.00 2,400.00 12,720,000.00 5,785,750.00 6,934,250.00

54 0.50 2,200.00 2,800.00 6,160,000.00 3,013,916.67 3,146,083.33

55 0.83 4,500.00 2,800.00 12,600,000.00 6,600,375.00 5,999,625.00

56 1.00 5,600.00 2,200.00 12,320,000.00 7,999,333.33 4,320,666.67

57 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 5,617,000.00 6,883,000.00

58 0.50 2,500.00 2,400.00 6,000,000.00 4,011,583.33 1,988,416.67

59 1.00 5,000.00 2,300.00 11,500,000.00 5,952,875.00 5,547,125.00

60 0.66 3,000.00 2,400.00 7,200,000.00 4,970,750.00 2,229,250.00

61 0.83 4,000.00 2,400.00 9,600,000.00 6,348,250.00 3,251,750.00

62 1.00 5,000.00 2,300.00 11,500,000.00 7,578,425.00 3,921,575.00

63 0.79 4,000.00 2,600.00 10,400,000.00 4,725,875.00 5,674,125.00

64 0.89 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 7,040,600.00 5,459,400.00

65 1.00 5,000.00 2,100.00 10,500,000.00 5,938,400.00 4,561,600.00

66 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 7,591,650.00 4,908,350.00

67 0.66 3,500.00 2,400.00 8,400,000.00 3,959,225.00 4,440,775.00

68 1.00 5,000.00 2,400.00 12,000,000.00 8,072,125.00 3,927,875.00

69 1.00 6,000.00 2,500.00 15,000,000.00 5,675,950.00 9,324,050.00


(11)

71 0.66 3,000.00 2,200.00 6,600,000.00 4,117,250.00 2,482,750.00

72 0.56 3,000.00 2,600.00 7,800,000.00 3,135,750.00 4,664,250.00

73 0.69 3,800.00 2,150.00 8,170,000.00 4,268,666.67 3,901,333.33

74 0.66 3,600.00 2,400.00 8,640,000.00 4,015,166.67 4,624,833.33

75 0.89 4,500.00 2,300.00 10,350,000.00 5,541,250.00 4,808,750.00

76 1.00 5,500.00 2,200.00 12,100,000.00 5,704,333.33 6,395,666.67

77 0.66 3,700.00 2,400.00 8,880,000.00 4,184,375.00 4,695,625.00

78 0.73 4,000.00 2,600.00 10,400,000.00 4,387,916.67 6,012,083.33

79 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 5,852,875.00 6,647,125.00

80 0.83 4,500.00 2,500.00 11,250,000.00 5,147,250.00 6,102,750.00

81 0.93 5,600.00 2,400.00 13,440,000.00 5,543,000.00 7,897,000.00

82 1.66 9,000.00 2,400.00 21,600,000.00 10,114,225.00 11,485,775.00

83 2.00 11,000.00 2,300.00 25,300,000.00 11,946,500.00 13,353,500.00

Total 50.30 263,200.00 199,925.00 630,780,000.00 337,243,524.98 293,536,475.02 Rata-rata 0.61 3,171.08 2,408.73 7,599,759.04 4,063,175.00 3,536,584.04


(12)

Lampiran 22: Total Biaya Produksi Per Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

No Sampel

Luas Lahan

(Ha)

Biaya (Rp)

Total Biaya (Rp) Saprodi Tenaga Kerja Borongan Goni Pajak Sewa Lahan Penyusutan

1 0.19 570,000.00 590,000.00 358,000.00 24,200.00 3,000.00 0.00 25,000.00 1,570,200.00

2 0.33 900,000.00 680,000.00 365,000.00 28,600.00 0.00 600,000.00 37,500.00 2,611,100.00

3 0.23 734,000.00 695,000.00 292,000.00 26,400.00 3,500.00 0.00 21,875.00 1,772,775.00

4 0.33 902,000.00 815,000.00 390,000.00 37,500.00 5,000.00 0.00 19,125.00 2,168,625.00

5 0.33 913,500.00 870,000.00 470,000.00 35,200.00 5,000.00 0.00 28,750.00 2,322,450.00

6 0.43 1,215,000.00 980,000.00 491,000.00 48,400.00 6,500.00 0.00 31,000.00 2,771,900.00

7 0.46 1,266,000.00 1,070,000.00 659,000.00 50,600.00 7,000.00 0.00 24,000.00 3,076,600.00

8 0.33 951,000.00 995,000.00 416,000.00 34,000.00 0.00 660,000.00 28,750.00 3,084,750.00

9 0.46 1,328,250.00 1,175,000.00 546,000.00 48,400.00 7,000.00 0.00 24,250.00 3,128,900.00

10 0.33 915,000.00 885,000.00 478,000.00 37,400.00 5,000.00 0.00 23,750.00 2,344,150.00

11 0.33 912,500.00 960,000.00 512,000.00 37,400.00 5,000.00 0.00 24,250.00 2,451,150.00

12 0.43 1,449,000.00 1,105,000.00 794,000.00 50,600.00 6,500.00 0.00 22,000.00 3,427,100.00

13 0.46 1,235,000.00 1,030,000.00 784,000.00 50,600.00 0.00 840,000.00 20,208.33 3,959,808.33

14 0.46 1,282,000.00 1,100,000.00 672,000.00 48,400.00 0.00 850,000.00 33,500.00 3,985,900.00

15 0.43 1,141,250.00 1,105,000.00 620,500.00 55,000.00 0.00 845,000.00 20,833.33 3,787,583.33

16 0.39 1,058,000.00 960,000.00 529,000.00 44,000.00 6,000.00 0.00 23,125.00 2,620,125.00


(13)

18 0.33 880,000.00 840,000.00 330,000.00 35,200.00 5,000.00 0.00 30,000.00 2,120,200.00

19 0.46 1,227,000.00 1,070,000.00 609,000.00 55,000.00 0.00 925,000.00 28,000.00 3,914,000.00

20 0.33 842,500.00 925,000.00 440,000.00 32,000.00 5,000.00 0.00 23,583.33 2,268,083.33

21 0.43 1,184,000.00 1,010,000.00 572,000.00 46,200.00 6,500.00 0.00 36,000.00 2,854,700.00

22 0.46 1,292,500.00 1,145,000.00 588,000.00 46,200.00 7,000.00 0.00 31,875.00 3,110,575.00

23 0.33 908,500.00 900,000.00 369,000.00 33,000.00 5,000.00 0.00 25,833.33 2,241,333.33

24 0.33 898,000.00 960,000.00 468,000.00 37,400.00 5,000.00 0.00 32,250.00 2,400,650.00

25 0.33 1,006,000.00 940,000.00 490,000.00 37,400.00 5,000.00 0.00 25,833.33 2,504,233.33

26 0.39 1,069,500.00 1,005,000.00 579,000.00 44,000.00 0.00 780,000.00 25,833.33 3,503,333.33

27 0.46 1,266,000.00 1,097,000.00 673,000.00 57,500.00 7,000.00 0.00 27,250.00 3,127,750.00

28 0.39 1,115,500.00 985,000.00 504,000.00 41,800.00 6,000.00 0.00 30,000.00 2,682,300.00

29 0.46 1,324,500.00 1,120,000.00 734,000.00 50,600.00 7,000.00 0.00 35,500.00 3,271,600.00

30 0.33 947,500.00 910,000.00 400,000.00 40,000.00 0.00 700,000.00 27,500.00 3,025,000.00

31 0.46 1,388,500.00 1,095,000.00 659,000.00 50,600.00 7,000.00 0.00 20,208.33 3,220,308.33

32 0.39 1,124,500.00 970,000.00 528,000.00 41,800.00 6,000.00 0.00 27,500.00 2,697,800.00

33 0.46 1,395,500.00 1,080,000.00 616,000.00 50,600.00 7,000.00 0.00 33,000.00 3,182,100.00

34 0.36 999,000.00 910,000.00 616,000.00 42,500.00 0.00 660,000.00 23,125.00 3,250,625.00

35 0.39 1,069,500.00 980,000.00 556,000.00 46,200.00 0.00 720,000.00 33,500.00 3,405,200.00

36 0.36 1,026,000.00 920,000.00 555,000.00 46,000.00 0.00 715,000.00 20,208.33 3,282,208.33

37 0.36 951,000.00 890,000.00 532,000.00 39,600.00 5,500.00 0.00 22,916.67 2,441,016.67

38 0.46 1,289,500.00 1,185,000.00 644,000.00 57,500.00 7,000.00 0.00 29,250.00 3,212,250.00

39 0.33 887,500.00 860,000.00 450,000.00 37,400.00 5,000.00 0.00 38,750.00 2,278,650.00

40 0.43 1,116,000.00 1,030,000.00 458,000.00 44,000.00 6,500.00 0.00 41,333.33 2,695,833.33

41 0.46 1,316,000.00 1,060,000.00 710,000.00 48,400.00 0.00 840,000.00 25,833.33 4,000,233.33


(14)

43 0.33 874,000.00 890,000.00 400,000.00 35,200.00 5,000.00 0.00 22,500.00 2,226,700.00

44 0.43 1,164,500.00 1,000,000.00 507,000.00 46,200.00 6,500.00 0.00 27,250.00 2,751,450.00

45 0.33 922,500.00 880,000.00 417,000.00 35,200.00 0.00 650,000.00 23,750.00 2,928,450.00

46 0.46 1,319,000.00 1,140,000.00 719,000.00 57,200.00 7,500.00 0.00 30,000.00 3,272,700.00

47 0.83 2,162,500.00 1,680,000.00 1,000,000.00 70,400.00 0.00 1,650,000.00 26,250.00 6,589,150.00

48 1.00 2,725,000.00 1,960,000.00 850,000.00 105,600.00 15,000.00 0.00 32,000.00 5,687,600.00

49 1.00 2,985,000.00 2,030,000.00 1,445,000.00 94,600.00 0.00 1,800,000.00 34,166.67 8,388,766.67 50 1.00 2,676,000.00 2,240,000.00 1,305,000.00 94,600.00 0.00 1,950,000.00 41,666.67 8,307,266.67

51 0.66 1,934,000.00 1,370,000.00 985,000.00 77,500.00 9,500.00 0.00 27,500.00 4,403,500.00

52 0.50 1,362,500.00 1,140,000.00 699,000.00 57,200.00 7,500.00 0.00 29,875.00 3,296,075.00

53 1.00 2,658,000.00 1,975,000.00 1,456,000.00 120,000.00 15,000.00 0.00 23,750.00 6,247,750.00

54 0.50 1,446,000.00 1,158,000.00 705,000.00 55,000.00 7,500.00 0.00 31,666.67 3,403,166.67

55 0.83 2,242,000.00 1,685,000.00 1,440,000.00 107,500.00 0.00 1,625,000.00 41,875.00 7,141,375.00 56 1.00 2,659,500.00 2,316,000.00 1,488,000.00 125,000.00 0.00 1,950,000.00 31,333.33 8,569,833.33 57 1.00 2,892,500.00 2,070,000.00 1,074,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 47,000.00 6,212,900.00 58 0.50 1,340,000.00 1,130,000.00 685,000.00 50,600.00 0.00 1,000,000.00 36,333.33 4,241,933.33 59 1.00 2,837,250.00 2,234,000.00 1,470,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 40,625.00 6,711,275.00 60 0.66 1,794,500.00 1,295,000.00 877,000.00 66,000.00 0.00 1,200,000.00 23,750.00 5,256,250.00 61 0.83 2,295,000.00 1,600,000.00 1,062,000.00 85,800.00 0.00 1,625,000.00 21,250.00 6,689,050.00 62 1.00 2,768,000.00 2,130,000.00 1,280,000.00 110,000.00 0.00 1,500,000.00 25,625.00 7,813,625.00

63 0.79 2,210,800.00 1,575,000.00 1,128,000.00 83,000.00 12,000.00 0.00 29,875.00 5,038,675.00

64 0.89 2,537,500.00 1,720,000.00 1,258,000.00 117,500.00 0.00 1,620,000.00 33,000.00 7,286,000.00 65 1.00 2,749,500.00 1,960,000.00 1,380,000.00 105,000.00 15,000.00 0.00 38,250.00 6,247,750.00 66 1.00 2,692,000.00 2,035,000.00 1,110,000.00 105,600.00 0.00 1,950,000.00 41,750.00 7,934,350.00


(15)

68 1.00 2,946,500.00 2,120,000.00 1,680,000.00 105,600.00 0.00 1,800,000.00 45,625.00 8,697,725.00 69 1.00 2,696,000.00 2,050,000.00 1,170,000.00 130,000.00 15,000.00 0.00 43,250.00 6,104,250.00 70 0.66 1,837,000.00 1,340,000.00 844,000.00 77,000.00 0.00 1,200,000.00 25,500.00 5,323,500.00

71 0.66 2,051,000.00 1,400,000.00 860,000.00 68,200.00 10,000.00 0.00 31,250.00 4,420,450.00

72 0.56 1,553,000.00 1,116,000.00 606,000.00 76,000.00 8,500.00 0.00 36,250.00 3,395,750.00

73 0.69 1,972,000.00 1,410,000.00 981,000.00 80,000.00 10,500.00 0.00 25,416.67 4,478,916.67

74 0.66 1,820,000.00 1,305,000.00 950,000.00 77,000.00 10,000.00 0.00 34,166.67 4,196,166.67

75 0.89 2,387,000.00 1,900,000.00 432,000.00 117,500.00 13,500.00 0.00 936,750.00 5,786,750.00

76 1.00 2,734,500.00 2,080,000.00 1,260,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 25,833.33 6,229,733.33

77 0.66 1,882,500.00 1,340,000.00 1,060,000.00 77,000.00 10,000.00 0.00 31,875.00 4,401,375.00

78 0.73 2,004,240.00 1,610,000.00 896,500.00 85,800.00 11,000.00 0.00 34,166.67 4,641,706.67

79 1.00 2,707,500.00 2,140,000.00 1,500,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 31,875.00 6,508,775.00

80 0.83 2,334,000.00 1,710,000.00 1,250,000.00 96,800.00 12,500.00 0.00 30,000.00 5,433,300.00

81 0.93 2,533,500.00 2,040,000.00 1,136,000.00 114,400.00 14,000.00 0.00 28,750.00 5,866,650.00 82 1.66 4,400,000.00 3,800,000.00 2,450,000.00 217,500.00 25,000.00 0.00 41,625.00 10,934,125.00 83 2.00 6,001,000.00 4,990,000.00 960,000.00 228,800.00 30,000.00 0.00 1,092,500.00 13,302,300.00

Total 50.30 140,251,290.00 113,671,000.00 66,144,500.00 5,681,100.00 514,000.00 30,655,000.00 4,430,208.31 361,347,098.31 Rata-rata 0.61 1,689,774.58 1,369,530.12 796,921.69 68,446.99 6,192.77 369,337.35 53,376.00 4,353,579.50


(16)

Lampiran 23: Penerimaan dan Pendapatan Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

No Sampel Luas Lahan (Ha) Produksi (Kg) Harga Jual

(Rp/Kg) Peneriman (Rp) Total Biaya (Rp) Pendapatan (Rp)

1 0.19 1,200.00 2,700.00 3,240,000.00 1,570,200.00 1,669,800.00

2 0.33 1,500.00 2,500.00 3,750,000.00 2,611,100.00 1,138,900.00

3 0.23 1,400.00 2,300.00 3,220,000.00 1,772,775.00 1,447,225.00

4 0.33 1,750.00 2,700.00 4,725,000.00 2,168,625.00 2,556,375.00

5 0.33 1,800.00 2,600.00 4,680,000.00 2,322,450.00 2,357,550.00

6 0.43 2,500.00 2,500.00 6,250,000.00 2,771,900.00 3,478,100.00

7 0.46 2,600.00 2,800.00 7,280,000.00 3,076,600.00 4,203,400.00

8 0.33 2,000.00 2,300.00 4,600,000.00 3,084,750.00 1,515,250.00

9 0.46 2,500.00 2,300.00 5,750,000.00 3,128,900.00 2,621,100.00

10 0.33 2,000.00 2,700.00 5,400,000.00 2,344,150.00 3,055,850.00

11 0.33 2,000.00 2,200.00 4,400,000.00 2,451,150.00 1,948,850.00

12 0.43 2,600.00 2,500.00 6,500,000.00 3,427,100.00 3,072,900.00

13 0.46 2,500.00 2,500.00 6,250,000.00 3,959,808.33 2,290,191.67

14 0.46 2,500.00 2,700.00 6,750,000.00 3,985,900.00 2,764,100.00

15 0.43 2,500.00 2,700.00 6,750,000.00 3,787,583.33 2,962,416.67

16 0.39 2,500.00 2,350.00 5,875,000.00 2,620,125.00 3,254,875.00

17 0.43 2,400.00 2,500.00 6,000,000.00 2,879,950.00 3,120,050.00

18 0.33 1,800.00 2,500.00 4,500,000.00 2,120,200.00 2,379,800.00


(17)

20 0.33 1,800.00 2,200.00 3,960,000.00 2,268,083.33 1,691,916.67

21 0.43 2,400.00 2,600.00 6,240,000.00 2,854,700.00 3,385,300.00

22 0.46 2,400.00 2,600.00 6,240,000.00 3,110,575.00 3,129,425.00

23 0.33 1,750.00 2,700.00 4,725,000.00 2,241,333.33 2,483,666.67

24 0.33 2,000.00 2,600.00 5,200,000.00 2,400,650.00 2,799,350.00

25 0.33 2,000.00 2,600.00 5,200,000.00 2,504,233.33 2,695,766.67

26 0.39 2,300.00 2,300.00 5,290,000.00 3,503,333.33 1,786,666.67

27 0.46 2,600.00 2,400.00 6,240,000.00 3,127,750.00 3,112,250.00

28 0.39 2,200.00 2,600.00 5,720,000.00 2,682,300.00 3,037,700.00

29 0.46 2,700.00 2,600.00 7,020,000.00 3,271,600.00 3,748,400.00

30 0.33 1,850.00 2,500.00 4,625,000.00 3,025,000.00 1,600,000.00

31 0.46 2,700.00 2,350.00 6,345,000.00 3,220,308.33 3,124,691.67

32 0.39 2,200.00 2,600.00 5,720,000.00 2,697,800.00 3,022,200.00

33 0.46 2,600.00 2,800.00 7,280,000.00 3,182,100.00 4,097,900.00

34 0.36 2,000.00 2,600.00 5,200,000.00 3,250,625.00 1,949,375.00

35 0.39 2,400.00 2,700.00 6,480,000.00 3,405,200.00 3,074,800.00

36 0.36 2,100.00 2,500.00 5,250,000.00 3,282,208.33 1,967,791.67

37 0.36 2,100.00 2,600.00 5,460,000.00 2,441,016.67 3,018,983.33

38 0.46 2,600.00 2,400.00 6,240,000.00 3,212,250.00 3,027,750.00

39 0.33 1,900.00 2,500.00 4,750,000.00 2,278,650.00 2,471,350.00

40 0.43 2,300.00 2,600.00 5,980,000.00 2,695,833.33 3,284,166.67

41 0.46 2,500.00 2,300.00 5,750,000.00 4,000,233.33 1,749,766.67

42 0.33 1,800.00 2,600.00 4,680,000.00 2,226,158.33 2,453,841.67

43 0.33 1,800.00 2,500.00 4,500,000.00 2,226,700.00 2,273,300.00


(18)

45 0.33 1,800.00 2,500.00 4,500,000.00 2,928,450.00 1,571,550.00

46 0.46 3,000.00 2,400.00 7,200,000.00 3,272,700.00 3,927,300.00

47 0.83 3,700.00 2,400.00 8,880,000.00 6,589,150.00 2,290,850.00

48 1.00 5,500.00 2,100.00 11,550,000.00 5,687,600.00 5,862,400.00

49 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 8,388,766.67 4,111,233.33

50 1.00 5,000.00 2,300.00 11,500,000.00 8,307,266.67 3,192,733.33

51 0.66 3,500.00 2,600.00 9,100,000.00 4,403,500.00 4,696,500.00

52 0.50 3,000.00 2,400.00 7,200,000.00 3,296,075.00 3,903,925.00

53 1.00 5,500.00 2,000.00 11,000,000.00 6,247,750.00 4,752,250.00

54 0.50 2,500.00 2,200.00 5,500,000.00 3,403,166.67 2,096,833.33

55 0.83 5,000.00 2,600.00 13,000,000.00 7,141,375.00 5,858,625.00

56 1.00 5,700.00 2,200.00 12,540,000.00 8,569,833.33 3,970,166.67

57 1.00 6,000.00 2,400.00 14,400,000.00 6,212,900.00 8,187,100.00

58 0.50 2,700.00 2,200.00 5,940,000.00 4,241,933.33 1,698,066.67

59 1.00 6,000.00 2,300.00 13,800,000.00 6,711,275.00 7,088,725.00

60 0.66 3,500.00 2,500.00 8,750,000.00 5,256,250.00 3,493,750.00

61 0.83 4,500.00 2,400.00 10,800,000.00 6,689,050.00 4,110,950.00

62 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 7,813,625.00 4,686,375.00

63 0.79 4,400.00 2,700.00 11,880,000.00 5,038,675.00 6,841,325.00

64 0.89 5,400.00 2,500.00 13,500,000.00 7,286,000.00 6,214,000.00

65 1.00 5,500.00 2,200.00 12,100,000.00 6,247,750.00 5,852,250.00

66 1.00 5,500.00 2,500.00 13,750,000.00 7,934,350.00 5,815,650.00

67 0.66 3,600.00 2,400.00 8,640,000.00 4,100,825.00 4,539,175.00

68 1.00 5,500.00 2,400.00 13,200,000.00 8,697,725.00 4,502,275.00


(19)

70 0.66 3,500.00 2,500.00 8,750,000.00 5,323,500.00 3,426,500.00

71 0.66 3,600.00 2,400.00 8,640,000.00 4,420,450.00 4,219,550.00

72 0.56 3,400.00 2,600.00 8,840,000.00 3,395,750.00 5,444,250.00

73 0.69 3,900.00 2,500.00 9,750,000.00 4,478,916.67 5,271,083.33

74 0.66 4,000.00 2,300.00 9,200,000.00 5,786,750.00 3,413,250.00

75 0.89 5,400.00 2,500.00 13,500,000.00 4,196,166.67 9,303,833.33

76 1.00 6,000.00 2,500.00 15,000,000.00 6,229,733.33 8,770,266.67

77 0.66 4,000.00 2,700.00 10,800,000.00 4,401,375.00 6,398,625.00

78 0.73 4,500.00 2,500.00 11,250,000.00 4,641,706.67 6,608,293.33

79 1.00 6,000.00 2,600.00 15,600,000.00 6,508,775.00 9,091,225.00

80 0.83 5,000.00 2,650.00 13,250,000.00 5,433,300.00 7,816,700.00

81 0.93 6,000.00 2,300.00 13,800,000.00 5,866,650.00 7,933,350.00

82 1.66 10,000.00 2,600.00 26,000,000.00 10,934,125.00 15,065,875.00

83 2.00 12,000.00 2,300.00 27,600,000.00 13,302,300.00 14,297,700.00

Total 50.30 286,050.00 205,250.00 701,395,000.00 361,347,098.31 340,047,901.69 Rata-rata 0.61 3,446.39 2,472.89 8,450,542.17 4,353,579.50 4,096,962.67


(20)

Lampiran 24: Total Biaya Produksi Per Hektar Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

No

Sampel Luas Lahan (Ha)

Biaya (Rp)

Total Biaya (Rp) Saprodi Tenaga Kerja Borongan Goni Pajak Sewa Lahan Penyusutan

1 0.19 2,998,200.00 3,103,400.00 1,883,080.00 127,292.00 15,780.00 0.00 25,000.00 8,152,752.00

2 0.33 2,727,000.00 2,060,400.00 1,105,950.00 86,658.00 0.00 1,818,000.00 37,500.00 7,835,508.00

3 0.23 3,185,560.00 3,016,300.00 1,267,280.00 114,576.00 15,190.00 0.00 21,875.00 7,620,781.00

4 0.33 2,733,060.00 2,469,450.00 1,181,700.00 113,625.00 15,150.00 0.00 19,125.00 6,532,110.00

5 0.33 2,767,905.00 2,636,100.00 1,424,100.00 106,656.00 15,150.00 0.00 28,750.00 6,978,661.00

6 0.43 2,818,800.00 2,273,600.00 1,139,120.00 112,288.00 15,080.00 0.00 31,000.00 6,389,888.00

7 0.46 2,747,220.00 2,321,900.00 1,430,030.00 109,802.00 15,190.00 0.00 24,000.00 6,648,142.00

8 0.33 2,881,530.00 3,014,850.00 1,260,480.00 103,020.00 0.00 1,999,800.00 28,750.00 9,288,430.00

9 0.46 2,882,302.50 2,549,750.00 1,184,820.00 105,028.00 15,190.00 0.00 24,250.00 6,761,340.50

10 0.33 2,772,450.00 2,681,550.00 1,448,340.00 113,322.00 15,150.00 0.00 23,750.00 7,054,562.00

11 0.33 2,764,875.00 2,908,800.00 1,551,360.00 113,322.00 15,150.00 0.00 24,250.00 7,377,757.00

12 0.43 3,361,680.00 2,563,600.00 1,842,080.00 117,392.00 15,080.00 0.00 22,000.00 7,921,832.00

13 0.46 2,679,950.00 2,235,100.00 1,693,440.00 109,802.00 0.00 1,822,800.00 20,208.33 8,561,300.33 14 0.46 2,781,940.00 2,387,000.00 1,451,520.00 105,028.00 0.00 1,844,500.00 33,500.00 8,603,488.00 15 0.43 2,647,700.00 2,563,600.00 1,439,560.00 127,600.00 0.00 1,960,400.00 20,833.33 8,759,693.33

16 0.39 2,708,480.00 2,457,600.00 1,354,240.00 112,640.00 15,360.00 0.00 23,125.00 6,671,445.00

17 0.43 2,662,200.00 2,320,000.00 1,527,720.00 107,184.00 15,080.00 0.00 21,250.00 6,653,434.00

18 0.33 2,666,400.00 2,545,200.00 999,900.00 106,656.00 15,150.00 0.00 30,000.00 6,363,306.00


(21)

20 0.33 2,552,775.00 2,802,750.00 1,333,200.00 96,960.00 15,150.00 0.00 23,583.33 6,824,418.33

21 0.43 2,746,880.00 2,343,200.00 1,327,040.00 107,184.00 15,080.00 0.00 36,000.00 6,575,384.00

22 0.46 2,804,725.00 2,484,650.00 1,275,960.00 100,254.00 15,190.00 0.00 31,875.00 6,712,654.00

23 0.33 2,752,755.00 2,727,000.00 1,118,070.00 99,990.00 15,150.00 0.00 25,833.33 6,738,798.33

24 0.33 2,720,940.00 2,908,800.00 1,418,040.00 113,322.00 15,150.00 0.00 32,250.00 7,208,502.00

25 0.33 3,048,180.00 2,848,200.00 1,484,700.00 113,322.00 15,150.00 0.00 25,833.33 7,535,385.33

26 0.39 2,737,920.00 2,572,800.00 1,482,240.00 112,640.00 0.00 1,996,800.00 25,833.33 8,928,233.33

27 0.46 2,747,220.00 2,380,490.00 1,460,410.00 124,775.00 15,190.00 0.00 27,250.00 6,755,335.00

28 0.39 2,855,680.00 2,521,600.00 1,290,240.00 107,008.00 15,360.00 0.00 30,000.00 6,819,888.00

29 0.46 2,874,165.00 2,430,400.00 1,592,780.00 109,802.00 15,190.00 0.00 35,500.00 7,057,837.00

30 0.33 2,870,925.00 2,757,300.00 1,212,000.00 121,200.00 0.00 2,121,000.00 27,500.00 9,109,925.00

31 0.46 3,013,045.00 2,376,150.00 1,430,030.00 109,802.00 15,190.00 0.00 20,208.33 6,964,425.33

32 0.39 2,878,720.00 2,483,200.00 1,351,680.00 107,008.00 15,360.00 0.00 27,500.00 6,863,468.00

33 0.46 3,028,235.00 1,080,000.00 1,336,720.00 109,802.00 15,190.00 0.00 33,000.00 5,602,947.00

34 0.36 2,767,230.00 2,520,700.00 1,706,320.00 117,725.00 0.00 1,828,200.00 23,125.00 8,963,300.00 35 0.39 2,737,920.00 2,508,800.00 1,423,360.00 97,944.00 0.00 1,834,200.00 33,500.00 8,635,724.00 36 0.36 2,842,020.00 2,548,400.00 1,537,350.00 127,420.00 0.00 1,980,550.00 20,208.33 9,055,948.33

37 0.36 2,634,270.00 2,465,300.00 1,473,640.00 109,692.00 15,235.00 0.00 22,916.67 6,721,053.67

38 0.46 2,798,215.00 2,571,450.00 1,397,480.00 124,775.00 15,190.00 0.00 29,250.00 6,936,360.00

39 0.33 2,689,125.00 2,605,800.00 1,363,500.00 113,322.00 15,150.00 0.00 38,750.00 6,825,647.00

40 0.43 2,589,120.00 2,389,600.00 1,062,560.00 102,080.00 15,080.00 0.00 41,333.33 6,199,773.33

41 0.46 2,855,720.00 2,300,200.00 1,540,700.00 105,028.00 0.00 1,822,800.00 25,833.33 8,650,281.33

42 0.33 2,658,825.00 2,666,400.00 1,233,210.00 106,656.00 15,150.00 0.00 21,458.33 6,701,699.33

43 0.33 2,648,220.00 2,696,700.00 1,212,000.00 106,656.00 15,150.00 0.00 22,500.00 6,701,226.00


(22)

45 0.33 2,795,175.00 2,666,400.00 1,263,510.00 106,656.00 0.00 1,969,500.00 23,750.00 8,824,991.00

46 0.46 2,862,230.00 2,473,800.00 1,560,230.00 124,124.00 16,275.00 0.00 30,000.00 7,066,659.00

47 0.83 2,638,250.00 2,049,600.00 1,220,000.00 85,888.00 0.00 2,013,000.00 26,250.00 8,032,988.00

48 1.00 2,725,000.00 1,960,000.00 850,000.00 105,600.00 15,000.00 0.00 32,000.00 5,687,600.00

49 1.00 2,985,000.00 2,030,000.00 1,445,000.00 94,600.00 0.00 1,800,000.00 34,166.67 8,388,766.67 50 1.00 2,676,000.00 2,240,000.00 1,305,000.00 94,600.00 0.00 1,950,000.00 41,666.67 8,307,266.67

51 0.66 2,920,340.00 2,068,700.00 1,487,350.00 117,025.00 14,345.00 0.00 27,500.00 6,635,260.00

52 0.50 2,725,000.00 2,280,000.00 1,398,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 29,875.00 6,562,275.00

53 1.00 2,658,000.00 1,975,000.00 1,456,000.00 120,000.00 15,000.00 0.00 23,750.00 6,247,750.00

54 0.50 2,892,000.00 2,316,000.00 1,410,000.00 110,000.00 15,000.00 0.00 31,666.67 6,774,666.67

55 0.83 2,690,400.00 2,022,000.00 1,728,000.00 129,000.00 0.00 1,950,000.00 41,875.00 8,561,275.00 56 1.00 2,659,500.00 2,316,000.00 1,488,000.00 125,000.00 0.00 1,950,000.00 31,333.33 8,569,833.33

57 1.00 2,892,500.00 2,070,000.00 1,074,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 47,000.00 6,212,900.00

58 0.50 2,680,000.00 2,260,000.00 1,370,000.00 101,200.00 0.00 2,000,000.00 36,333.33 8,447,533.33

59 1.00 2,837,250.00 2,234,000.00 1,470,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 40,625.00 6,711,275.00

60 0.66 2,709,695.00 1,955,450.00 1,324,270.00 99,660.00 0.00 1,812,000.00 23,750.00 7,924,825.00 61 0.83 2,754,000.00 1,920,000.00 1,274,400.00 102,960.00 0.00 1,950,000.00 21,250.00 8,022,610.00 62 1.00 2,768,000.00 2,130,000.00 1,280,000.00 110,000.00 0.00 1,500,000.00 25,625.00 7,813,625.00

63 0.79 2,785,608.00 1,984,500.00 1,421,280.00 104,580.00 12,000.00 0.00 29,875.00 6,337,843.00

64 0.89 2,842,000.00 2,476,800.00 1,408,960.00 131,600.00 0.00 1,814,400.00 33,000.00 8,706,760.00

65 1.00 2,749,500.00 1,960,000.00 1,380,000.00 105,000.00 15,000.00 0.00 38,250.00 6,247,750.00

66 1.00 2,692,000.00 2,035,000.00 1,110,000.00 105,600.00 0.00 1,950,000.00 41,750.00 7,934,350.00

67 0.66 2,751,220.00 2,000,750.00 1,278,970.00 102,982.00 15,100.00 0.00 28,625.00 6,177,647.00

68 1.00 2,946,500.00 2,120,000.00 1,680,000.00 105,600.00 0.00 1,800,000.00 45,625.00 8,697,725.00


(23)

70 0.66 2,773,870.00 2,023,400.00 1,274,440.00 116,270.00 0.00 1,812,000.00 25,500.00 8,025,480.00

71 0.66 3,097,010.00 2,114,000.00 1,298,600.00 102,982.00 15,100.00 0.00 31,250.00 6,658,942.00

72 0.56 2,764,340.00 1,986,480.00 1,078,680.00 135,280.00 15,130.00 0.00 36,250.00 6,016,160.00

73 0.69 2,839,680.00 2,030,400.00 1,412,640.00 115,200.00 15,120.00 0.00 25,416.67 6,438,456.67

74 0.66 2,748,200.00 1,970,550.00 1,482,000.00 116,270.00 15,100.00 0.00 34,166.67 6,366,286.67

75 0.89 2,673,440.00 2,128,000.00 483,840.00 131,600.00 15,120.00 0.00 936,750.00 6,368,750.00

76 1.00 2,734,500.00 2,080,000.00 1,260,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 25,833.33 6,229,733.33

77 0.66 2,842,575.00 2,023,400.00 1,600,600.00 116,270.00 15,100.00 0.00 31,875.00 6,629,820.00

78 0.73 2,745,808.80 2,205,700.00 1,228,205.00 117,546.00 15,070.00 0.00 34,166.67 6,346,496.47

79 1.00 2,707,500.00 2,140,000.00 1,500,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 31,875.00 6,508,775.00

80 0.83 2,800,800.00 2,052,000.00 1,500,000.00 116,160.00 15,000.00 0.00 30,000.00 6,513,960.00

81 0.93 2,710,845.00 2,182,800.00 1,215,520.00 122,408.00 14,980.00 0.00 28,750.00 6,275,303.00

82 1.66 2,640,000.00 2,280,000.00 1,470,000.00 130,500.00 15,000.00 0.00 41,625.00 6,577,125.00

83 2.00 3,000,500.00 2,495,000.00 480,000.00 114,400.00 15,000.00 0.00 1,092,500.00 7,197,400.00

Total 50.30 231,414,549.30 194,045,720.00 111,883,215.00 9,281,353.00 859,525.00 49,307,200.00 4,430,208.31 601,221,770.61


(24)

Lampiran 25: Penerimaan dan Pendapatan Petani Per Hektar Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

No Sampel

Luas Lahan

(Ha)

Produksi (Kg) Harga Jual (Rp/Kg) Peneriman (Rp) Total Biaya (Rp) Pendapatan (Rp)

1 0.19 6,312.00 2,700.00 17,042,400.00 8,152,752.00 8,889,648.00

2 0.33 4,545.00 2,500.00 11,362,500.00 7,835,508.00 3,526,992.00

3 0.23 6,076.00 2,300.00 13,974,800.00 7,620,781.00 6,354,019.00

4 0.33 5,302.50 2,700.00 14,316,750.00 6,532,110.00 7,784,640.00

5 0.33 5,454.00 2,600.00 14,180,400.00 6,978,661.00 7,201,739.00

6 0.43 5,800.00 2,500.00 14,500,000.00 6,389,888.00 8,110,112.00

7 0.46 5,642.00 2,800.00 15,797,600.00 6,648,142.00 9,149,458.00

8 0.33 6,060.00 2,300.00 13,938,000.00 9,288,430.00 4,649,570.00

9 0.46 5,425.00 2,300.00 12,477,500.00 6,761,340.50 5,716,159.50

10 0.33 6,060.00 2,700.00 16,362,000.00 7,054,562.00 9,307,438.00

11 0.33 6,060.00 2,200.00 13,332,000.00 7,377,757.00 5,954,243.00

12 0.43 6,032.00 2,500.00 15,080,000.00 7,921,832.00 7,158,168.00

13 0.46 5,425.00 2,500.00 13,562,500.00 8,561,300.33 5,001,199.67

14 0.46 5,425.00 2,700.00 14,647,500.00 8,603,488.00 6,044,012.00

15 0.43 5,800.00 2,700.00 15,660,000.00 8,759,693.33 6,900,306.67

16 0.39 6,400.00 2,350.00 15,040,000.00 6,671,445.00 8,368,555.00

17 0.43 5,568.00 2,500.00 13,920,000.00 6,653,434.00 7,266,566.00

18 0.33 5,454.00 2,500.00 13,635,000.00 6,363,306.00 7,271,694.00

19 0.46 5,425.00 2,300.00 12,477,500.00 8,460,620.00 4,016,880.00


(25)

21 0.43 5,568.00 2,600.00 14,476,800.00 6,575,384.00 7,901,416.00

22 0.46 5,208.00 2,600.00 13,540,800.00 6,712,654.00 6,828,146.00

23 0.33 5,302.50 2,700.00 14,316,750.00 6,738,798.33 7,577,951.67

24 0.33 6,060.00 2,600.00 15,756,000.00 7,208,502.00 8,547,498.00

25 0.33 6,060.00 2,600.00 15,756,000.00 7,535,385.33 8,220,614.67

26 0.39 5,888.00 2,300.00 13,542,400.00 8,928,233.33 4,614,166.67

27 0.46 5,642.00 2,400.00 13,540,800.00 6,755,335.00 6,785,465.00

28 0.39 5,632.00 2,600.00 14,643,200.00 6,819,888.00 7,823,312.00

29 0.46 5,859.00 2,600.00 15,233,400.00 7,057,837.00 8,175,563.00

30 0.33 5,605.50 2,500.00 14,013,750.00 9,109,925.00 4,903,825.00

31 0.46 5,859.00 2,350.00 13,768,650.00 6,964,425.33 6,804,224.67

32 0.39 5,632.00 2,600.00 14,643,200.00 6,863,468.00 7,779,732.00

33 0.46 5,642.00 2,800.00 15,797,600.00 5,602,947.00 10,194,653.00

34 0.36 5,540.00 2,600.00 14,404,000.00 8,963,300.00 5,440,700.00

35 0.39 6,144.00 2,700.00 16,588,800.00 8,635,724.00 7,953,076.00

36 0.36 5,817.00 2,500.00 14,542,500.00 9,055,948.33 5,486,551.67

37 0.36 5,817.00 2,600.00 15,124,200.00 6,721,053.67 8,403,146.33

38 0.46 5,642.00 2,400.00 13,540,800.00 6,936,360.00 6,604,440.00

39 0.33 5,757.00 2,500.00 14,392,500.00 6,825,647.00 7,566,853.00


(26)

41 0.46 5,425.00 2,300.00 12,477,500.00 8,650,281.33 3,827,218.67

42 0.33 5,454.00 2,600.00 14,180,400.00 6,701,699.33 7,478,700.67

43 0.33 5,454.00 2,500.00 13,635,000.00 6,701,226.00 6,933,774.00

44 0.43 5,568.00 2,300.00 12,806,400.00 6,347,394.00 6,459,006.00

45 0.33 5,454.00 2,500.00 13,635,000.00 8,824,991.00 4,810,009.00

46 0.46 6,510.00 2,400.00 15,624,000.00 7,066,659.00 8,557,341.00

47 0.83 4,514.00 2,400.00 10,833,600.00 8,032,988.00 2,800,612.00

48 1.00 5,500.00 2,100.00 11,550,000.00 5,687,600.00 5,862,400.00

49 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 8,388,766.67 4,111,233.33

50 1.00 5,000.00 2,300.00 11,500,000.00 8,307,266.67 3,192,733.33

51 0.66 5,285.00 2,600.00 13,741,000.00 6,635,260.00 7,105,740.00

52 0.50 6,000.00 2,400.00 14,400,000.00 6,562,275.00 7,837,725.00

53 1.00 5,500.00 2,000.00 11,000,000.00 6,247,750.00 4,752,250.00

54 0.50 5,000.00 2,200.00 11,000,000.00 6,774,666.67 4,225,333.33

55 0.83 6,000.00 2,600.00 15,600,000.00 8,561,275.00 7,038,725.00

56 1.00 5,700.00 2,200.00 12,540,000.00 8,569,833.33 3,970,166.67

57 1.00 6,000.00 2,400.00 14,400,000.00 6,212,900.00 8,187,100.00

58 0.50 5,400.00 2,200.00 11,880,000.00 8,447,533.33 3,432,466.67

59 1.00 6,000.00 2,300.00 13,800,000.00 6,711,275.00 7,088,725.00

60 0.66 5,285.00 2,500.00 13,212,500.00 7,924,825.00 5,287,675.00

61 0.83 5,400.00 2,400.00 12,960,000.00 8,022,610.00 4,937,390.00

62 1.00 5,000.00 2,500.00 12,500,000.00 7,813,625.00 4,686,375.00

63 0.79 5,544.00 2,700.00 14,968,800.00 6,337,843.00 8,630,957.00

64 0.89 6,048.00 2,500.00 15,120,000.00 8,706,760.00 6,413,240.00


(27)

66 1.00 5,500.00 2,500.00 13,750,000.00 7,934,350.00 5,815,650.00

67 0.66 5,436.00 2,400.00 13,046,400.00 6,177,647.00 6,868,753.00

68 1.00 5,500.00 2,400.00 13,200,000.00 8,697,725.00 4,502,275.00

69 1.00 6,000.00 2,400.00 14,400,000.00 6,104,250.00 8,295,750.00

70 0.66 5,285.00 2,500.00 13,212,500.00 8,025,480.00 5,187,020.00

71 0.66 5,436.00 2,400.00 13,046,400.00 6,658,942.00 6,387,458.00

72 0.56 6,052.00 2,600.00 15,735,200.00 6,016,160.00 9,719,040.00

73 0.69 5,616.00 2,500.00 14,040,000.00 6,438,456.67 7,601,543.33

74 0.66 6,040.00 2,300.00 13,892,000.00 6,366,286.67 7,525,713.33

75 0.89 6,048.00 2,500.00 15,120,000.00 6,368,750.00 8,751,250.00

76 1.00 6,000.00 2,500.00 15,000,000.00 6,229,733.33 8,770,266.67

77 0.66 6,040.00 2,700.00 16,308,000.00 6,629,820.00 9,678,180.00

78 0.73 6,165.00 2,500.00 15,412,500.00 6,346,496.47 9,066,003.53

79 1.00 6,000.00 2,600.00 15,600,000.00 6,508,775.00 9,091,225.00

80 0.83 6,000.00 2,650.00 15,900,000.00 6,513,960.00 9,386,040.00

81 0.93 6,420.00 2,300.00 14,766,000.00 6,275,303.00 8,490,697.00

82 1.66 6,000.00 2,600.00 15,600,000.00 6,577,125.00 9,022,875.00

83 2.00 6,000.00 2,300.00 13,800,000.00 7,197,400.00 6,602,600.00

Total 50.30 470,809.50 205,250.00 1,164,594,200.00 601,221,770.61 563,372,429.39


(28)

Lampiran 26: Hasil Output SPSS Uji Beda Rata-Rata Satu Sampel (One Sample) antara Harga Referensi Daerah (HRD) Jagung Sumatera Utara Tahun 2012 dengan Rata-Rata Harga Jual Petani Jagung (Harga Aktual) Tahun 2012

One-Sample Statistics

N Mean

Std. Deviation

Std. Error Mean Harga Jual Petani

Tahun 2012 83 2.4729E3 165.88661 18.20842

One-Sample Test

Test Value = 2133

t Df Sig. (2-tailed)

Mean Difference

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper

Harga Jual Petani Tahun


(29)

Lampiran 27: Hasil Output SPSS Uji Beda Rata-Rata Berpasangan (Paired Sample) antara Harga Referensi Daerah (HRD) Jagung Sumatera Utara dengan Harga Jual Petani Jagung Sebelum dan sesudah Penetapan Referensi Daerah (HRD) Jagung Sumatera Utara Tahun 2012

Paired Samples Statistics

Mean N Std. Deviation Std. Error Mean Pair 1 Harga Jual Petani Jagung

Sebelum HRD Tahun 2012 2.4087E3 83 176.49336 19.37266 Harga Jual Petani Jagung

Sesudah HRD Tahun 2012 2.4729E3 83 165.88661 18.20842 Paired Samples Correlations

N Correlation Sig. Pair 1 Harga Jual Petani Jagung

Sebelum HRD Tahun 2012 & Harga Jual Petani Jagung Sesudah HRD Tahun 2012

83 .353 .001

Paired Samples Test Paired Differences

t df Sig. (2-tailed) Mean Std. Deviation Std. Error Mean

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper

Pair 1 Harga Jual Petani Jagung Sebelum HRD Tahun 2012 - Harga Jual Petani Jagung Sesudah HRD Tahun 2012


(30)

Lampiran 28: Hasil Output SPSS Uji Beda Rata-Rata Berpasangan (Paired Sample) antara Pendapatan Petani Jagung Sebelum dan sesudah Penetapan Referensi Daerah (HRD) Jagung Sumatera Utara Tahun 2012

Paired Samples Statistics

Mean N Std. Deviation Std. Error Mean Pair 1 Pendapatan Petani Jagung

Sebelum HRD 2012 5.8519E6 83 1.71683E6 1.88447E5 Pendapatan Petani Jagung

Setelah HRD 2012 6.7876E6 83 1.76925E6 1.94201E5 Paired Samples Correlations

N Correlation Sig. Pair 1 Pendapatan Petani Jagung

Sebelum HRD 2012 & Pendapatan Petani Jagung Setelah HRD 2012

83 .714 .000

Paired Samples Test Paired Differences

t df Sig. (2-tailed) Mean Std. Deviation

Std. Error Mean

95% Confidence Interval of the Difference

Lower Upper Pair 1 Pendapatan Petani Jagung

Sebelum HRD 2012 - Pendapatan Petani Jagung Setelah HRD 2012


(31)

(32)

DAFTAR PUSTAKA

Adisarwanto, dkk. 2000. Meningkatkan Produksi Jagung. Jakarta: Penebar Swadaya

Agung, dkk. 2008. Teori Ekonomi Mikro, Suatu Analisis Terapan. Jakarta: PT Raja Grafindo Persada

Anomimus1. 2012. Bab II Tinjauan Pustaka. http://www. repository.upi .

edu /operator/upload/s_pek_033750_chapter2.pdf. Diakses tanggal 9 Agustus 2012

Anonimus2 . 2012. Bab II. http://elib.unikom.ac.id/download.php?id=1643. Diakses pada tanggal 9 Agustus 2012

BPS Dairi. 2011. Statistika Daerah Kabupaten Dairi 2011. Dairi: BPS Dairi Daniel, M. 2004. Pengantar Ekonomi Pertanian. Jakarta: Bumi Aksara

Joesron dan Fathorrozi. 2003. Teori Ekonomi Mikro. Jakarta: Salemba Empat Kadariah. 1994. Teori Ekonomi Mikro. Jakarta: Fakultas Ekonomi Universitas

Indonesia Edisi Revisi

Ketapang SUMUT. 2012. Kesepakatan Harga Referensi Daerah Jagung Tahun

2012 di Provinsi Sumatera Utara

Muary. R. 2012. Petani Karo Tolak Impor Jagung. http://www.mediaindonesia.com /read/2012/06/29/329752/126/101/Petani-Karo-Tolak-Impor-Jagung. Diakses pada tanggal 2 November 2012 Mubyarto. 1989. Pengantar Ekonomi Pertanian. Jakarta: LP3ES

Prasetyo, B dan Jannah, L. 2005. Metode Penelitian Kuantitatif. Jakarta: PT.Raja Grafindo Persada

Putong, I. 2005. Teori Ekonomi Mikro. Jakarta: Mitra Wacana Media Rahim, dkk. 2008. Ekonomika Pertanian. Jakarta: Penebar Swadaya Ritonga, A. 2004. Statistika Terapan Untuk Penelitian. Jakarta: Lembaga


(33)

Rukmana, R. 2012. Usaha Tani Jagung. Yogyakarta: Kanisius

Soekartawi. 1993. Resiko Dan Ketidakpastian Dalam Agribisnis. Jakarta: PT Raja Grafindo Persada

. 1995. Analisis Usahatani. Jakarta: UI Press

Sudarsono. 1995. Pengantar Ekonomi Mikro. Jakarta: Penerbit LP3ES Edisi Revisi

Tambunan. T. 2003. Perkembangan Sektor Pertanian Di Indonesia:


(34)

BAB III

METODE PENELITIAN

3.1 Metode Penentuan Daerah Penelitian

Daerah penelitian ditentukan secara sengaja (purposive) yaitu di Desa Lau Mil, Kecamatan Tigalingga, Kabupaten Dairi. Alasan pemilihan Kabupaten Dairi sebagai daerah penelitian adalah luas panen jagung di Provinsi Sumatera Utara pada tahun 2010 sebanyak 274.822 hektar dan Kabupaten Dairi merupakan kabupaten yang mempunyai luas panen terluas ketiga setelah Kabupaten Karo dan Kabupaten Simalungun yaitu sebesar 32.007 hektar dengan rata-rata produktivitas 50,24 kw/ha. Dengan produksi sebanyak itu menunjukkan bahwa Kabupaten Dairi merupakan salah satu penghasil jagung di Sumatera Utara yang turut menyumbangkan jagung bagi industri ternak dan kebutuhan di daerah maupun nasional. Hal ini dapat dilihat pada tabel 3.1


(35)

Tabel 3.1 Luas Panen, Produksi dan Produktivitas Jagung Per Kabupaten/Kota Provinsi Sumatera Utara Tahun 2010

Sumber: Sumatera Utara Dalam Angka Tahun 2011, Badan Pusat Statistika Provinsi Sumatera Utara

No Kabupaten/Kota Luas Panen

(Ha) Produksi (Ton) Produktivitas (Kw/Ha) Kabupaten

1 Nias 39 180 46,27

2 Mandailing Natal 496 2.395 48,29

3 Tapanuli Selatan 1.841 8.910 48,40

4 Tapanuli Tengah 1.851 9.126 49,31

5 Tapanuli Utara 6.293 31.069 49,39

6 Toba Samosir 6.724 33.444 49,74

7 Labuhan Batu 432 2.090 48,38

8 Asahan 7.257 36.122 49,78

9 Simalungun 63.712 322.271 50,58

10 Dairi 32.007 160.803 50,24

11 Karo 90.605 456.649 50,40

12 Deli Serdang 20.321 101.937 50,16

13 Langkat 23.390 114.798 49,08

14 Nias Selatan 379 1.787 47,16

15 Humbang Hasundutan 543 2.705 49,81

16 Pakpak Bharat 3.059 14.977 48,96

17 Samosir 939 4.647 49,49

18 Serdang Bedagai 9.551 47.502 49,74

19 Batu Bara 594 2.946 49,60

20 Padang Lawas Utara 518 2.502 48,30

21 Padang Lawas 1.340 6.475 48,32

22 Labuhan Batu Selatan 120 586 48,86

23 Labuhan Batu Utara 725 3.545 48,90

24 Nias Utara 39 182 46,70

25 Nias Barat 13 60 46,15

Kota

26 Sibolga - - -

27 Tanjung Balai 24 117 48,55

28 Pematang Siantar 778 3.839 49,34

29 Tebingtinggi 47 234 49,85

30 Medan 266 1.316 49,47

31 Binjai 692 3.409 49,27

32 Padang Sidimpuan 194 939 48,39

33 Gunung Sitoli 33 154 46,60


(36)

Kecamatan yang menjadi studi kasus adalah Kecamatan Tigalingga dengan pertimbangan berdasarkan persentase (%) pemanfaatan luas wilayah. Tanah Pinem yang menjadi sentra produksi jagung terbesar di Kabupaten Dairi memiliki luas wilayah sebesar 43.940 hektar dengan pemanfaatan lahan jagung pada tahun 2011 seluas 9654 hektar yaitu sebesar 21,97% dari luas wilayahnya. Sedangkan Kecamatan Tigalingga dengan luas wilayah 19.700 hektar memiliki lahan jagung pada tahun 2011 seluas 6.175 hektar atau sebesar 31,345% dari luas wilayahnya. Ini menunjukkan bahwa persentase pemanfaatan luas wilayah sebagai lahan pertanaman jagung di Kecamatan Tigalingga lebih banyak dibandingkan dengan Kecamatan Tanah Pinem. Data luas panen, produksi dan produktivitas jagung per kecamatan di Kabupaten Dairi disajikan dalam tabel 3.2 sebagai berikut:

Tabel 3.2 Luas Panen, Produksi dan Produktivitas Jagung di Kabupaten Dairi 2011

Sumber: Data Tanam, Panen dan Produksi Tanaman Pangan dan Hortikultura Kabupaten Dairi tahun 2007 s/d 2011, Dinas Pertanian Kabupaten Dairi

No Kecamatan Luas Panen

(Ha)

Produksi (Ton)

Produktivitas (Kw/Ha)

1 Sidikalang 822 3.822 46,496

2 Parbuluan 1.495 6.951 46,494

3 Sumbul 954 4.436 46,498

4 Silima Pungga-Pungga 1623 7.546 46,494

5 Siempat Nempu 1919 8.923 46,498

6 Siempat Nempu Hulu 2549 11.852 46,496

7 Siempat Nempu Hilir 1418 6.593 46,495

8 Tigalingga 6175 28.713 46,498

9 Pegangan Hilir 728 3.385 46,497

10 Tanah Pinem 9.654 44.881 46,489

11 Lae Parira 688 3.198 46,482

12 Berampu 799 3.715 46,495

13 Gunung Sitember 3.747 17.423 46,498

14 Silahi Sabungan 37 172 46,486

15 Sitinjo 371 1.725 46,495


(1)

DAFTAR TABEL

No Judul Tabel Hal

1.1 Luas Panen, Hasil Per Hektar dan Produksi Jagung Menurut Angka Tetap (ATAP) 2010, Angka Tetap (ATAP) 2011 dan Angka Tetap

(ATAP) 2012 Sumatera Utara 2

1.2 Jumlah Impor Jagung di Provinsi Sumatera Utara Tahun

2007-2011 3

1.3 Ketetapan Harga Referensi Daerah (HRD) Jagung Sumatera Utara

Tahun 2008-2012 5

3.1 Luas Panen, Produksi dan Produktivitas Jagung Perkabupaten / Kota Provinsi Sumatera Utara

Tahun 2010 31

3.2 Luas Panen, Produksi dan Produktivitas Jagung di

Kabupaten Dairi Tahun 2011 32

3.3 Luas Panen, Produksi dan Produktivitas Jagung di

Kecamatan Tigalingga Tahun 2012 33

4.1 Distribusi Penggunaan Lahan Desa Lau Mil 43 4.2 Tabel Distribusi Penduduk Berdasarkan Suku 44 4.3 Distribusi Penduduk Desa Lau Mil Menurut Umur dan Jenis

Kelamin 44

4.4 Distribusi Penduduk Menurut Mata Pencaharian 45 4.5 Distribusi Penduduk Menurut Tingkat Pendidikan 46

4.6 Sarana dan Prasarana Desa Lau Mil 46

4.7 Karakteristik Petani Sampel 48

5.1 Analisis Usahatani Jagung per Petani dan per Hektar di Daerah Penelitian Selama Satu Musim Tanam Sebelum Penetapan HRD

Jagung Sumatera Utara Tahun 2012 52


(2)

5.2 Analisis Usahatani Jagung per Petani dan per Hektar di Daerah Penelitian Selama Satu Musim Tanam Setelah Penetapan HRD

Jagung Sumatera Utara Tahun 2012 54

5.3 Analisis Uji Beda Rata-Rata Satu Sampel (One Sample) HRD Jagung Sumatera Utara Tahun 2012 dengan Harga Jual Petani Jagung (Harga Aktual) di Kabupaten Dairi

56 5.4 Analisis Uji Beda Rata-Rata Berpasangan (Paired Sample) Harga

Jual Petani Jagung Sebelum dan Sesudah Penetapan HRD Jagung

Sumatera Utara Tahun 2012 57

5.5 Analisis Uji Beda Rata-Rata Berpasangan (Paired Sample) antara Pendapatan Petani Jagung Sebelum dan Sesudah Penetapan HRD


(3)

DAFTAR GRAFIK

No Judul Grafik Hal

1.1 Fluktuasi Harga Jual Petani Jagung Pipil di

Kabupeten Dairi Tahun 2008-2010 6

2.1 Surplus Konsumen dan Surplus Produsen 16

2.2 Permintaan Inelastis 18

2.3 Permintaan Elastis 19

2.4 Penentuan Harga Dasar (Floor Price) dan Pembelian

Kelebihan Hasil Oleh Pemerintah 20

2.5 Pemerintah Menyupsidi Selisih antara Harga yang Dibayar

Konsumen dan Floor Price 21

2.6 Harga Tertinggi (Ceilling Price) 22

2.7 Kombinasi Harga Dasar (Floor Price) dengan Harga

Atap/Tertinggi (Ceilling Price) 23


(4)

DAFTAR BAGAN

No Judul Bagan Hal


(5)

DAFTAR LAMPIRAN

No Judul Lampiran

1 Karakteristik Petani Sampel Usahatani Jagung di Desa Lau Mil

2 Distribusi Penggunaan Sarana Produksi per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

3 Distribusi Biaya Sarana Produksi per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012 4 Distribusi Curahan Tenaga Kerja Menurut Macam Kegiatan

per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

5 Distribusi Biaya Curahan Tenaga Kerja Menurut Macam Kegiatan per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani

Jagung Sebelum HRD 2012

6 Distribusi Biaya Penggunaan Alat Mesin Pertanian per Petani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

7 Distribusi Biaya Perlengkapan per Petani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012 8 Status Kepemilikan Lahan Usaha dan Biaya Pajak/ Sewa Lahan

per Petani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

9 Distribusi Biaya Penyusutan per Pertani per Tahun dan per Musim Tanam (Juni-Desember 2011) Pada Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

10 Total Biaya Produksi Per Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

11 Penerimaan dan Pendapatan Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

12 Total Biaya Produksi Per Hektar Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012

13 Penerimaan dan Pendapatan Hektar Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2011) Usahatani Jagung Sebelum HRD 2012


(6)

14 Distribusi Penggunaan Sarana Produksi per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

15 Distribusi Biaya Sarana Produksi per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012 16 Distribusi Curahan Tenaga Kerja Menurut Macam Kegiatan

per Pertani per Musim II (Juni-Desember 2012) Tanam Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

17 Distribusi Biaya Curahan Tenaga Kerja Menurut Macam Kegiatan per Pertani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

18 Distribusi Biaya Penggunaan Alat Mesin Pertanian per Petani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

19 Distribusi Biaya Penggunaan Goni per Petani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012 20 Status Kepemilikan Lahan Usaha dan Biaya Pajak/ Sewa Lahan

per Petani per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

21 Distribusi Biaya Penyusutan per Pertani per Tahun dan per Musim Tanam (Juni-Desember 2012) Pada Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

22 Total Biaya Produksi Per Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

23 Penerimaan dan Pendapatan Petani Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

24 Total Biaya Produksi Per Hektar Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012

25 Penerimaan dan Pendapatan Petani Per Hektar Per Musim Tanam II (Juni-Desember 2012) Usahatani Jagung Sesudah HRD 2012