Nilai Mutlak modul analisis variabel komplek 19 08 2015

Analisis Variabel Komplek: Dwi Purnomo- 31 c.   4 3 z d. 2 1 3 1 3 3 2 5 2 i z z i z z       e.      2 2 3 3 2 1 z z z z f.   5 3 3 z z  g.     2 2 2 2 3 2 2 2 2 1 z z z z    h. 1 2 2 1 z z z z  i.    3 1 3 2 z z z z   3. Tentukan a.               2 1 2 1 2 3 2 Re i i i i b.               2 1 2 1 2 3 2 Im i i i i c.          2 2 1 2 4 2 3 Im i i i d.          2 2 1 2 4 2 3 Im i i i e.   2 3 2 2 2 1 5 3 2 Im z z z   dan   2 3 2 2 2 1 5 3 2 Im z z z   Jika = 2 + , = 3 − 2 = − + √ ,

1.5 Nilai Mutlak

Nilai Mutlak atau modulus dari suatu bilangan komplek bi a z   dinotasikan dengan z dan didefinisikan sebagai 2 2 b a bi a z     Contoh a 13 9 4 3 2 3 2 2 2        i Analisis Variabel Komplek: Dwi Purnomo- 32 b 5 2 20 4 16 2 4 2 4 2 2          i c 13 9 4 3 2 3 2 2 2       i d 41 25 16 5 4 5 4 2 2          i e 13 6 1 9 1 4 1 3 1 2 1 3 1 2 1 2 2                   i Jika m z z z z ..... , , , 3 2 1 adalah bilangan komplek, berlaku sifat-sifat berikut 1. 2 1 2 1 z z z z  atau m m z z z z z z ... ... 2 1 2 1  Bukti Misal di c z bi a z     2 1 ,        i bc ad bd ac di c bi a z z        2 1  ` 2 2 2 1 bc ad bd ac z z      ` 2 2 2 2 2 2 2 2 2 c b abcd d a d b acbd c a       ` 2 2 2 2 2 2 d a d b c a    ` 2 2 2 2 d c b a    2 2 2 2 d c b a    ` 2 2 2 2 d c b a    2 1 z z 2. , 2 1 2 1 z z z z  jika 2  z Bukti Dari operasi pembagian dua bilangan komplek diperoleh:   2 2 2 1 d c i ad bc bd ac di c bi a z z         , sehingga Analisis Variabel Komplek: Dwi Purnomo- 33      2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 d c d c b a d c d a c b d b c a d c d a abcd c b d b abcd c a d c ad bc d c bd ac z z                                   Dilain pihak Sehingga dapat disimpulakn bahwa , 2 1 2 1 z z z z  asalkan 2  z 3. a. 2 1 2 1 z z z z    , b. 3 2 1 3 2 1 z z z z z z      , c. 2 1 2 1 z z z z    a. Penyelesaian Misal 2 2 2 1 1 1 , iy x z iy x z     dan kita harus menunjukkan bahwa 2 2 2 2 2 1 2 1 2 2 1 2 2 1 y x y x y y x x        Kuadaratkan Persamaan kedua diatas, akan benar jika 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 1 2 1 2 1 2 2 1 2 2 1 2 y x y x y x y x y y x x           jika 2 2 2 2 2 1 2 1 2 1 2 1 y x y x y y x x     atau jika Kuadratkan Kedua persamaan lagi 2 2 2 1 2 2 2 1 2 2 2 1 2 2 2 1 2 2 2 1 2 1 2 1 2 2 2 1 2 y y x y y x x x y y y y x x x x         Atau 2 2 2 1 2 2 2 1 2 1 2 1 2 x y y x y y x x   Tetapi ini sama untuk 2 1 2 2 1   y x y x jika benar. Balikkan langkah –langkah yang reversibel. Contoh soal    2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 . d c d c b a d c d c d c b a d c b a z z             Analisis Variabel Komplek: Dwi Purnomo- 34 1 Jika i z i z i z 2 3 2 1 , 2 3 , 2 3 2 1        , hitunglah a 157 11 6 11 6 8 12 3 6 2 3 4 2 3 4 3 2 2 2 1                 i i i i i z z b       8 2 4 2 3 2 8 4 3 2 3 1 2 1 3 1           i i i z z z       8 4 8 4 4 3 . 2 . 3 . 2 . 3 2 2 3 2 2 3           i i i i i i       8 4 8 3 12 12 6 12 8 2 3 2           i i i i i i       8 4 8 3 12 12 6 12 8           i i i i   8 4 8 3 12 12 6 12 8           i i i i i 3 7    c   2 . 2 4 4 4 3 2 3 2 1 2 3 2 1 2 3 2 1                          i i i z                             4 3 2 3 4 1 4 3 2 3 4 1 2 3 2 1 4 3 2 3 4 1 2 2 2 2 2 i i i i i i i 2 3 2 1    d i i i i i i i i i z i i i i z z i z z 3 4 3 4 . 3 4 4 3 3 4 4 3 3 2 3 2 5 2 2 3 2 3 2 5 2 2 1 1 2                          1 1 25 25 9 16 12 16 9 12 3 4 3 4 . 3 4 4 3 2 2 2                 i i i i i i i i 2 Tentukan bilangan real x dan y sedemikian sehingga i y ix iy x 5 7 5 2 3      Jawab i y ix iy x 5 7 5 2 3      i i x y y x 5 7 2 5 3       Sehingga diperoleh dua persamaan 5 2 7 5 3      y x y x Analisis Variabel Komplek: Dwi Purnomo- 35 Dengan menggunakan metode substitusi diperoleh 2 , 1    y x 3 Tunjukkan kesamaan di bawah ini: a 2 1 2 1 z z z z    Bukti i d b c a z z i d b c a di c bi a z z 2 1 2 1               Karena bi a z   1 sehingga bi a z   1 di c z   2 sehingga di c z   2 i d b c a di c bi a di c bi a z z 2 1              Tampak bahwa sehingga 2 1 2 1 z z z z    b 2 1 2 1 z z z z  Bukti                  2 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 z z d c b a d c b a c b d a d b c a c b abcd d a d b abcd c a bc ad bd ac i bc ad bd ac bdi bci adi ac di c bi a z z                                 Soal-soal 1. Jika i z 3 4 1   dan i z 2 1 2    , hitunglah a. 2 1 z z  b. 2 1 z z  b. 2 1 z z  d. 2 3 2 2 1   z z 2. Jika = 2 − 2 , = 3 − 2 = − + √ , Analisis Variabel Komplek: Dwi Purnomo- 36 Tentukan nilai masing-masing berikut ini. a 2 1 4 3 z z  b 8 4 3 1 2 1 3 1    z z z c   4 3 z d 2 1 3 1 3 3 2 5 2 i z z i z z       e 4 2 3 1 1 2 1    z z z f 2 1 4 3 z z  3. Tentukan z dari: a. 2 3 2 1 i z   b. 1 2 2 i z   c. 2 7 1 4       i i i z d. 3 3 3 i z   e.   3 2   i z

1.6 Pembangun-pembangun Aksiomatis dari Sistem Bilangan Komplek