19
Pamekar Diajar
BASA SUNDA
Pikeun Murid SMASMKMAMAK Kelas XII
Pancén 7
Pék hidep néangan deui conto-conto wawacan nu séjénna. Hidep bisa néangan conto-conto wawacan tina internét, koran, majalah jeung
média séjénna
No. Judul Wawacan
1. . . . .
2. . . . .
3. . . . .
4. . . . .
5. . . . .
6. . . . .
Pancén 8
1. Tuliskeun masing-masing sapada pupuh Asmarandana, Kinanti,
Sinom jeung Pangkur dina sempalan wawacan “Panji Wulung” jeung “Wawacan Babad Galuh” tuluy itung guru wilangan jeung
guru laguna
2. éta pupuh di luhur téh pék hariringkeun
D. Latihan
1 Pék téangan deui kekecapan nu patali jeung istilah patempatan
geograi katut hartina. Éta istilah patempatan téh sakumaha nu kaunggel dina salah sahiji pada sempalan “Wawacan Panji Wulung”:
Turun gunung unggah gunung, nyorang lebak nyukang pasir, ngaliwat kana bubulak, sampalan badak jeung sapi, jauh cunduk
anggang datang, sumping damping ka basisir.
2 Ngalengkepan Kalimah
Dina sempalan Wawacan Panji Wulung di luhur aya kalimah nu unina:
Neuleu catang nu malang, gedé pisan tangtu moal kaindit, maksakeun manéh pék nangtung
20
Pamekar Diajar
BASA SUNDA
Pikeun Murid SMASMKMAMAK Kelas XII
Kecap neuleu deuleu mangrupa pagawéan mata, méh saharti jeung tingal, tingali, bireungeuh. Pagawéan mata séjénna aya: neuteup,
mencrong, nempo, jeung noong.
Pék eusian ku kecap anu merenah, kalimah ieu di handap ku salah sahiji kecap
neuteup, mencrong, nempo, noong 1.
”Saha nu geus . . . jurig bungkeuleukan?” 2.
Gawéna ngan . . . baé ka sémah téh kawasna baé asa-asa kawantu geus kolot.
3. Barang kuring . . . tina jandéla, kacida ngarasa kagétna lantaran
di jalan réa jalma ngagarimbung. 4.
Tadi di pasar Kosambi aya jalma . . . baé ka kuring, paromana haseum, duka naon maksudna mah.
P
A N
G
AJ
AR
AN
CARITA PANTUN
21
Sumber: wisatadanbudaya. blogspot.com
22
Pamekar Diajar
BASA SUNDA
Pikeun Murid SMASMKMAMAK Kelas XII
S
alah sahiji wanda karya sastra Sunda buhun nu kungsi populér di masarakat nyaéta carita pantun.
Dina magelarkeunana pantun mah umumna sok
dipirig maké kacapi. Ari jalma anu magelarkeun carita pantun ilaharna disebut tukang pantun atawa juru
pantun. Kaumumanana juru pantun, lian ti geus kolot ogé lolobana anu teu ningal lolong.
Ieu kasenian karya sastra pantun téh dina taun 50-an ka ditu kungsi ngalaman jaya. Dina éta mangsa
pantun téh kacida dipikaresep tur dibagéakeun pisan ku masarakat patani lantaran pantun téh raket patalina jeung
tata kahirupan masarakat agraris padésaan anu butuh ku hiburan. Nu matak juru pantun mah kalungguhanana teu
bina ti juru penerang di masarakat nu kalungguhanana méh satata jeung dalang wayang golék kiwari. Nya
teu anéh juru pantun harita mah diperedih kudu boga pangabisa tina rupa-rupa kaparigelan jeung pangaweruh
anu jembar.
Ayeuna mah ieu kasenian pantun téh geus méh tumpur. Juru pantun loba nu geus pangsiun tina profésina,
lantaran ayeuna mah geus langka anu nanggap. Sanajan kitu aya kénéh juru pantun anu ngeureuyeuh. Dina sataun
sakali mah sok aya kénéh anu sok nanggap, utamana pikeun acara ngaruat imah, ngaruat lembur, atawa dina
réngsé panén.
Ieu di handap aya ringkesan carita pantun nu judulna Lutung Kasarung. Pék baca ku hidep sing gemet, tuluy
lenyepan eusina Ayeuna mah ieu kasenian pantun téh geus méh
tumpur. Juru Pantun loba nu geus pangsiun tina profésina, lantaran ayeuna mah geus langka anu nanggap. Sanajan
kitu aya kénéh juru pantun anu ngeureuyeuh. Dina sataun sakali mah sok aya kénéh anu sok nanggap, utamana
pikeun acara ngaruat imah, ngaruat lembur, atawa dina réngsé panén.
23
Pamekar Diajar
BASA SUNDA
Pikeun Murid SMASMKMAMAK Kelas XII
Ieu di handap aya conto carita pantun nu judulna Lutung Kasarung. Pék baca ku hidep sing gemet, tuluy
lenyepan eusina
A. Maca Carita Pantun
