28 watak wantu wandaning wayang. Iringan kerawitan punika mimbuhi gagah,
mewah lan megahing pakeliran sedalu natas. Sanadyan sampun dangu lan kapetang lawas, seni pedhalangan tetep
lestari ngantos ari kalenggahan punika. Ing gunung agunung, dhusun ngadhusun, kitha ngakitha, gampang sanget pinanggihan kaliyan pagelaran wayang purwa.
Kawula alit lan priyagung luhur ingkang ngembat kendhalining praja guyub rukun sesarengan mirsani caking pakeliran. Ngantos enjang gagat rahina, ketingal
menawi para pamirsa dangan ing panggalih, manah suka parisuka. Wulangan, wejangan, wedharan saking seni pedhalangan sayektos damel
pasugataning batos. Raos miraos ingkang kasarira lan kajiwa ing salebeting pagelaran ringgit wacucal estu nambahi mentesing piwucal. Paripurna anggenipun
mirsani caking pakeliran ngantos wanci enjang malah mimbuhi jangka jangkah. Langkah langkung madhep, mantep lan menep. Bebrayan agung wusana sangsaya
padhang jenggilang kados pinapak obor sewu.
M. Mekaring Jagad Anyar
Saben dinten seserepan saged dipun dhudhuk saking sadhengah papan lan panggenan. Kalawarti ingkang arupi koran, majalah, tabloid sumebar
saindhenging nuswantara. Layar kaca, radio, internet asung pawarta ingkang tanpa kendhat. Seminar, lokakarya, konggres, simposium lan sarasehan dipun gelar
makaping-kaping. Temu alumni, temu ilmiah, temu pakar dipun kantheni gagasan mirunggan. Sedaya kala wau dados srana tuk sumbering kawruh ingkang ngiringi
mekaring jagad enggal. Para sedherek ingkang asring kadhapuk pranata adicara,
29 pamedhar sabda tuwin juru sesorah prayogi menawi tansah nggembleng dhiri
kanthi pinten-pinten seserepan. Tumangkaring kabudayan, ngrembakaning kagunan miwah ngesing
kaendahan saestu langkung wigatos menawi sinartan landhep tanceping seserepan dalah pengalaman. Undhaking ilmu, tikeling laku sarta keplasing panemu badhe
sumebar warata kanthi mitayani, waton linambaran olah nalar saha panaliten ilmiah. Srawung ing tingkat internasional ingkang wiyar tebanipun perlu juru
wicara utawi diplomat ingkang mumpuni. Sarana gladhen lan panaliten tartamtu nuwuhaken raos pitados tumraping bangsa asanes. Kejawi daya ketrampilan
ingkang ngegungaken kridhaning olah panca ndriya, bab oleh nalar punika ugi nami wigatos. Perlu dipun ambali malih, bilih nyugata kabudayan lan kagunan
prayogi kasalarasaken gladhen tuwin panaliten. Wawasan ingkang cekap menggahing budayawan, seniman lan sastrawan
badhe nggancaraken pasrawungan. Gesang punika dumados saking maneka warni golongan bebrayan. Drajat lan pangkat tartamtu kemawon mbenten-mbentenaken
tata srawung. Among tani, among dagang, among layar gadhah budaya ingkang boten sami. Saben golongan sinartan budaya lan adatipun. Mila perlu patrap
momong, momor lan momot. Tetiganipun minangka sangu srawung sambang sambung ingkang mbabar bebrayan guyub rukun, manunggal lan mong-
ingemong. Sesanti wigati warisanipun ingkang minulya Empu Tantular kedah dipun
cepeng. Bhinneka Tunggal Ika, satuhu trep kangge dhasar trap-trapan pasrawungan ing pundi kemawon. Tata praja, tata paprentahan, tata pasrawungan
30 ing alaming bumi nuswantara ingkang nyepeng sesanti kala wau kathah
wilujengipun. Samad-sinamadan antawisipun budaya satunggal lan satunggalipun nambahi kukuh bakuhing negeri Indonesia. Ingkang sampun limrah, sesanti
tilaranipun Empu Tantular katampi kanthi tinarbuka, lega legawaning manah dening sangyaning para titah.
Juru sesorah saged migunaaken sesanti menika ing salebeting ngayahi jejibahan. Raos kebangsaan ugi dados kewajibanipun para juru sesorah murih
jayaning bangsa lan luhuring negara. Kanthi mekaten juru sesorah badhe pikantuk jeneng jenang, kuluk puluk, wong wang. Ateges kalenggahanipun juru sesorah
pancen wigatos, kangge urun kasantosaning lahir lan batos.
N. Tuntunan Pustaka Sesorah
