37
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
pangaweruh. Nurutkeun konstruktivisme, pangaweruh hiji jalma mangrupa hasil kontruksi aktif individuna sorangan. Tina éta pedaran ébréh yén
konstruktivisme anu diébréhkeun ku Piaget sipatna individual jeung leuwih museur kana prosés internal.
Tina définisi-définisi tadi, bisa dicindekkeun yén tiori diajar kontruktivisme mangrupa tiori diajar anu meredih siswa supaya bisa ngawangun kagiatan
diajar jeung ngarobah informasi kompléks ti mimiti milih, ngama’naan,
nepi ka nguji bebeneran informasi anu ditarimana pikeun ngawangun pangaweruh sacara aktif jeung tumuluy.
7. Tokoh-tokoh Konstruktivisme
Tokoh Kontruktivisme di antarana Piaget jeung Vygotsky
Piaget ngébréhkeun yén kamekaran siswa ngawangun struktur kognitif atawa peta
méntalna anu diistilahkeun “schemaskéma” atawa péta konsép pikeun nyangkem jeung ngaréspon pangalaman fisik tina
lingkungan di sabudeureunana Suyono Hariyanto, 2011:107. Saterusna Piaget nerangkeun yén manusa mibanda struktur pangaweruh
dina otakna, saperti kotak-kotak anu masing-masing miboga ma
’na anu béda-béda. Ku sabab kitu, dina prosés diajar lumangsung dua prosés,
nyaéta prosés organisasi informasi jeung adaptasi Cahyo, 2013: 37.
Prosés organisasi nyaéta prosés nalika manusa ngahubungkeun informasi anu ditarimana jeung struktur-struktur pangaweruh anu geus
ditunda atawa geus nyampak saméméhna dina otak. Sedengkan prosés adaptasi nyaéta prosés anu eusina dua kagiatan. Kahiji, ngahubungkan
pangaweruh anu ditarima ku manusa atawa nu disebut asimilasi. Kadua, ngarobah struktur pangaweruh anyar nepi ka lumangsung hiji
kasinambungan.
Ari prosés ngarékonstruksi, sakumaha anu dijelaskan ku Piaget, nyaéta saperti kieu Cahyo, 2013:
38
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
2
- Skémata
Piaget ngutarakeun yén skémata jalma dewasa dimimitian ti skémata budak ngaliwatan prosés adaptasi nepi ka penataan jeung organisasi.
Beuki mampuh hiji jalma ngabédakan hiji stimulus jeung stimulus séjénna, mangka beuki loba skématana. Ku kituna, skémata nyaéta
struktur organisasi kognitif anu salilana mekar jeung robah. Prosés anu nyababkeun ayana parobahan nyaéta asimilasi jeung
akomodasi.
- Asimilasi
Asimilasi mangrupa prosés kognitif jeung narima hal anyar nalika hiji jalma ngahijikeun stimulus atawa persépsi kana skémata atawa
paripolah anu geus aya. Asimilasi téh henteu bisa ngarobah skémata, tapi mangaruhan atawa mungkin waé bisa nimbulkeun tumuwuhna
skémata.. Asimilasi lumangsung sacara tumuluy dina kamekaran intéléktual anak.
- Akomodasi
Akomodasi nyaéta prosés struktur kognitif anu lumangsung luyu jeung pengalaman anyar. Prosés akomodasi ngahasilkeun wangunan
skémata anyar jeung robahna skémata heubeul.
- Kasaimbangan
Ku ayana kasaimbangan, éfisiénsi interaksi antarsiswa anu keur mekar jeung lingkunganana bakal kajamin jeung kahontal. Piaget
ngabagi fase kamekaran manusa kana opat kamekaran saperti kieu:
Tahapan Umur
Gambaran
Sénsorimotor 0-2 Orok gerak tina tindakan réflék instingtif ti mimiti
lahir nepi ka mikir simbolis. Orok ngawangun pamahaman kana dunya ngaliwatan ku cara
nyusun pangalaman-pangalaman sénsor jeung tindakan fisik
Operational 2-7
Budak mimiti nunjukkeun dunya ku kecap- kecap jeung ku gambar-gambar.
Concerte operational
7-11 Dina ieu tahap, budak bisa mikir sacara logis
ngeunaan kajadian-kajadian nyata
39
PPPPTK TK DAN PLB BANDUNG © 2017
Tahapan Umur
Gambaran
Formal operational
11-15 mangsa rumaja mikir ku cara anu leuwih
abstrak jeung logis. Mikirna leuwih idéalistik.
Vygotsky ngébréhkeun yén prosés diajar bisa lumangsung nalika siswa rancagé atawa diajar migawé pancén-pancén anu can diulik ku manéhna,
tapi éta pancén-pancén téh masih aya dina hontalan kamampuh siswa atawa eta pancén-pancén téh masih aya dina zone of proximal
development Trianto:2007:29.
8. Ciri jeung Prinsip Tiori Diajar Konstruktivisme
