Paédahipun Panalitèn
9
ngèlmi ingkang kaginakakên kanggé nliti kanthi prêmati
naskah
-
naskah klasik
saha wosipun.
Wondéné Djamaris 2003: 3 ngandharakên bilih “filologi ialah suatu ilmu
yang objek penelitiannya berupa naskah-
naskah lama”. Ngéngingi bab pangrêtosan
filologi
miturut Djamaris ing nginggil, sagêd dipunpêndhêt dudutanipun bilih
filologi
inggih mênika salah satunggaling ngèlmi ingkang
objek
panalitènipun awujud
naskah-naskah
kina. Ingkang kawastanan
naskah,
inggih mênika sadaya anggitan ingkang taksih sinêrat mawi tangan sêratan carik ingkang
taksih asli mênapa déné santunanipun ingkang kasêrat ing ron tal lontar, dlancang, saha dlancang
saking Eropa dumugi jaman samênika wontên
naskah
ingkang taksih sinêrat tangan sêratan carik, nanging ugi wontên ingkang sampun sinêrat cithak.
Pamanggih sanèsipun dipunandharakên déning Mulyani 2009:1, bilih
filologi
inggih satunggaling ngèlmi ingkang gêgayutan kaliyan wohing
karya tulis
ingkang magêpokan kaliyan bab ngèlmi basa, kasusastran, saha kabudayan. Adhêdhasar pangrêtosan ing nginggil sagêd kadudut pangrêtosanipun bilih
filologi
inggih mênika ngèlmi ingkang dipunginakakên kanggé nyinaoni bab
naskah
-
naskah
kina ingkang ancasipun nggandharakên isining
teks
ingkang kawrat ing salêbêting
naskah
. Pangrêtosan
filologi
dipunginakakên ing panalitèn mênika amargi panalitèn mênika nliti
naskah
kanthi irah-irahan
SNP
ingkang sinêrat mawi aksara Jawa cithak. Panalitèn mênika nggandharakên wosing
teks SNP
ingkang gêgayutan kaliyan ngèlmi basa, kasusastran, saha kabudayan.
10
B.
Objek
Panalitèn
Filologi
Sabên ngèlmi mênika wontên
objek
panalitènipun piyambak-piyambak
. Objek
panalitèn
filologi
awujud anggitan ingkang sinêrat asta utawi carik
manuskrip
utawi
naskah
carik ingkang ngêwrat asiling pikiran kaliyan pangraosing masarakat minangka asiling budaya jaman rumiyin ingkang awujud
naskah
kaliyan
teks
Baroroh-Baried, 1985: 3.
Teks
mênika kaperang dados tiga, inggih mênika 1
teks
lisan
teks
ingkang botên sinêrat, 2
teks naskah
sêratan carik, saha
teks
cithak mulyani, 2009: 2-3. Wondéné
SNP
kalêbêt
teks
ingkang kasêrat mawi aksara Jawa cithak. Wontên ngèlmi
filologi naskah
kaliyan
teks
mênika béda. Wondéné andharaning
naskah
kaliyan
teks
kasêrat wontên ing ngandhap mênika.
1.
Naskah
Naskah
miturut Robson 1994: 26, inggih mênika sadaya
bahan
sêratan carik
. Naskah
inggih mênika anggitan utawi sêratan ingkang taksih kasêrat mawi tangan carik, inggih ingkang taksih asli mênapa déné santunanipun
Poerwadarminta lumantar Darusuprapta, 1984: 1.
Naskah
mênika kalêbêt
benda konkret,
inggih mênika wontên wujudipun utawi sagêd dipuntingali saha dipuncêpêng. Miturut Sulastin-Sutrisno 1981: 19,
naskah
inggih mênika têtilaraning lêluhur awujud asiling budaya ingkang ngêwrat bab-bab ingkang gayut
kaliyan pagêsanganing bangsa ing jaman rumiyin ingkang kasêrat. Adhêdhasar pangrêtosan ing nginggil sagêd kadudut pangrêtosanipun, bilih
naskah
inggih mênika sadaya anggitan ingkang arupi sêratan asta carik ingkang taksih asli mênapa déné salinanipun. Wondéné
naskah
cithak inggih mênika sadaya