Undêraning Prakawis Watêsaning Prakawis

8

BAB II GÊGARAN

TEORI A. Filologi Filologi inggih mênika ngèlmi bab asiling karya tulis ingkang têmbungipun wiyar, inggih ingkang gayut kaliyan ngèlmi basa, kasusastran, saha kabudayan. Miturut Shipley saha Wagenvoort lumantar Baroroh-Baried, 1985:1, têmbung filologi mênika aslinipun saking basa Yunani inggih mên ika têmbung „philos’ têgêsipun „rêmên’ saha têmbung „ logos ’ têgêsipun „têmbung’. Dhapukaning kalih têmbung dados satunggal têmbung inggih „ filologi ’ lajêng têgêsipun „rêmên têmbung’ utawi „rêmên micara’ utawi „rêmên budaya’. Pamanggih sanèsipun dipunandharakên déning Wagenvoort lumantar Sulastin-Sutrisno, 1981: 1 ingkang ngandharakên bab filologi bilih filologi asalipun saking basa Yunani „philologia’ têgêsipun „rêmên gineman’. Kanthi makatên, têgêsipun filologi inggih mênika ngèlmi ingkang kaginakakên kanggé nyinau bab basa, kasusastran, saha kabudayan. Pamanggih sanèsipun dipunandharakên déning Saputra 2008: 79 ingkang ngandharakên pangrêtosan ngèlmi filologi. Miturut Saputra 2008: 79, filologi dumados saking kalih têmbung, inggih mênika têmbung philos ingkang têgêsipun „têmbung’ saha logos ingkang têgêsipun „rêmên utawi ngèlmi’. Kanthi makatê, têgêsipun filologi inggih mênika ngèlmi ingkang kaginakakên kanggé nyinau bab kabudayan jaman rumiyin adhêdhasar naskah saha teks ingkang kapanggihakên . Wondéné Lubis 2001:16 ngandharakên bilih filologi inggih mênika sêsêrêpan ngéngingi sastra-sastra ingkang têbanipun wiyar ingkang gêgayutan kaliyan ngèlmi basa, kasusastran, saha kabudayan. Filologi inggih mênika disiplin 9 ngèlmi ingkang kaginakakên kanggé nliti kanthi prêmati naskah - naskah klasik saha wosipun. Wondéné Djamaris 2003: 3 ngandharakên bilih “filologi ialah suatu ilmu yang objek penelitiannya berupa naskah- naskah lama”. Ngéngingi bab pangrêtosan filologi miturut Djamaris ing nginggil, sagêd dipunpêndhêt dudutanipun bilih filologi inggih mênika salah satunggaling ngèlmi ingkang objek panalitènipun awujud naskah-naskah kina. Ingkang kawastanan naskah, inggih mênika sadaya anggitan ingkang taksih sinêrat mawi tangan sêratan carik ingkang taksih asli mênapa déné santunanipun ingkang kasêrat ing ron tal lontar, dlancang, saha dlancang saking Eropa dumugi jaman samênika wontên naskah ingkang taksih sinêrat tangan sêratan carik, nanging ugi wontên ingkang sampun sinêrat cithak. Pamanggih sanèsipun dipunandharakên déning Mulyani 2009:1, bilih filologi inggih satunggaling ngèlmi ingkang gêgayutan kaliyan wohing karya tulis ingkang magêpokan kaliyan bab ngèlmi basa, kasusastran, saha kabudayan. Adhêdhasar pangrêtosan ing nginggil sagêd kadudut pangrêtosanipun bilih filologi inggih mênika ngèlmi ingkang dipunginakakên kanggé nyinaoni bab naskah - naskah kina ingkang ancasipun nggandharakên isining teks ingkang kawrat ing salêbêting naskah . Pangrêtosan filologi dipunginakakên ing panalitèn mênika amargi panalitèn mênika nliti naskah kanthi irah-irahan SNP ingkang sinêrat mawi aksara Jawa cithak. Panalitèn mênika nggandharakên wosing teks SNP ingkang gêgayutan kaliyan ngèlmi basa, kasusastran, saha kabudayan.