4.52 Cyclone S-203
a. Entalpi aliran 8, H
8
, pada 982,2222
o
C = 7935557032,564 kJ
b. Entalpi aliran 9, H
9
pada T = 982,2222
o
C = 2262288885,180 kJ
c. Menghitung entalpi aliran 10, H
10
pada T = 870
o
C H
10
= H
8
– H
9
Komponen H
8
H
9
H
10
N
2
3082522581,835 3082522581,835
O
2
2470955892,354 2470955892,354
SO
2
650904,888 650904,888
CO
2
114069676,216 114069676,216
H
2
O 710552,738
710552,738 Abu
1861095,586 1861095,586
Olivine 2264777402,954
2262288885,180 2488517,774
Char 0,000
0,000 MgO
8925,995 8925,995
Jumlah 7935557032,564
2262288885,180 5673268147,384
S-203
9 8
10
Universitas Sumatera Utara
Tabel LB-10 Neraca energi pada Cyclone S-203 Komponen
Masuk kJ Keluar kJ
H
8
H
9
H
10
N
2
3082522581,835 3082522581,835
O
2
2470955892,354 2470955892,354
SO
2
650904,888 650904,888
CO
2
114069676,216 114069676,216
H
2
O 710552,738
710552,738 Abu
1861095,586 1861095,586
Olivine 2264777402,954 2262288885,180
2488517,774 Char
0,000 0,000
MgO 8925,995
8925,995 Jumlah
7935557032,564 2262288885,180 5673268147,384 Sub total
7935557032,564 7935557032,564
Q 0,000
Total
7935557032,564 7935557032,564
Universitas Sumatera Utara
4.53 Reformer R-203
Fungsi : mengkonversi komponen CH
4
, C
2
H
4
, C
2
H
6
, C
3
H
8
, C
3
H
6
, C
4
H
10
dan C
4
H
8
menjadi CO dan H
2
MAKE-UP CATALYST
16
17 18
REFORMER R-203
15
CATALYST PURGE TO OFFSITE
Aliran 16 adalah aliran make up catalyst olivine sebanyak 60 lb242 lb gas sintesa Aliran 17 adalah aliran katalis purging.
Aliran 18 adalah aliran gas sintesa keluaran R-203 Parameter Operasi :
T
input
= 870
o
C; T
output
= 750,56
o
C P
input
= 22 psia = 1,5 atm
a. Entalpi aliran 15, H
15 ,
pada 870
o
C = 233151166,127 kJ
b. Menghitung entalpi aliran 16, H
16
pada T = 30
o
C
Komponen n mol
Cp, kJmol Hi kJ
Katalis olivine 312,904
47,443 14845,011
c. Perhitungan entalpi reaksi pada T =25
o
C
∑ ∑
− =
∆
produk reaktan
25 i
i i
i C
Hf n
Hf n
Hr
Reaksi 1
CH
4
+ H
2
O CO + 3H
2
in :
N
15 CH4
N
15 H2O
N
15 CO
N
15 H2
Reaksi :
81340,222 81340,222
81340,222 244020,665
out :
N
18 CH4
N
18 H2O 1
N
18 CO 1
N
18 H2 1
Universitas Sumatera Utara
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol ∆Hi kJ
CH
4
-81340,222 -74,902
6092533,255 H
2
O -81340,222
-241,997 19684092,909
CO 81340,222
-110,615 -8997469,458
H
2
244020,665 0,000
0,000 Hr
1, pada 25
o
C
16779156,706 Reaksi 2
C
2
H
4
+ 2H
2
O 2CO + 4H
2
in :
N
15 C2H4
N
18 H2O 1
N
18 CO 1
N
18 H2 1
Reaksi :
7182,521 14365,042
14365,042 28730,085
out :
N
18 C2H4
N
18 H2O 2
N
18 CO 2
N
18 H2 2
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol ∆Hi kJ
C
2
H
4
7182,521 52,335
375897,249 H
2
O 14365,042
-241,997 -3476297,757
CO 14365,042
-110,615 -1588992,850
H
2
28730,085 Hr
2, pada 25
o
C
1511407,658
Reaksi 3
C
2
H
6
+ 2H
2
O 2CO + 5H
2
in :
N
15 C2H6
N
18 H2O 2
N
18 CO 2
N
18 H2 2
Reaksi :
12061,717 24123,434
24123,434 60308,585
out :
N
18 C2H6
N
18 H2O 3
N
18 CO 3
N
18 H2 3
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol
∆Hi kJ
C
2
H
6
12061,717 -84,741
-1022119,938 H
2
O 24123,434
-241,997 -5837799,647
CO 24123,434
-110,615 -2668419,839
Universitas Sumatera Utara
H
2
60308,585 Hr
3, pada 25
o
C
4191499,747
Reaksi 4
C
3
H
8
+ 3H
2
O 3CO + 7H
2
in :
N
15 C3H8
N
18 H2O 3
N
18 CO 3
N
18 H2 3
Reaksi :
1044,435 3133,305694 3133,305694 7311,047
out :
N
18 C3H8
N
18 H2O 4
N
18 CO 4
N
18 H2 4
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol
∆Hi kJ
C
3
H
8
1044,435 -103,916
-108533,924 H
2
O 3133,306
-241,997 -758250,703
CO 3133,306
-110,615 -346591,411
H
2
7311,047 Hr
4, pada 25
o
C
520193,216
Reaksi 5
C
3
H
6
+ 3H
2
O 3CO + 6H
2
in :
N
15 C3H6
N
18 H2O 4
N
18 CO 4
N
18 H2 4
Reaksi :
1641,723 4925,169122 4925,169122 9850,338
out :
N
18 C3H6
N
18 H2O 5
N
18 CO 5
N
18 H2 5
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol ∆Hi kJ
C
3
H
6
1641,723 20,432
33543,002 H
2
O 4925,169
-241,997 -1191876,349
CO 4925,169
-110,615 -544798,843
H
2
9850,338 Hr
5, pada 25
o
C
613534,504
Reaksi 6
C
4
H
10
+ 4H
2
O 4CO + 9H
2
Universitas Sumatera Utara
in :
N
15 C4H10
N
18 H2O 5
N
18 CO 5
N
18 H2 5
Reaksi :
46,22233253 184,8893301
184,8893301 416,0009928
out :
N
18 C4H10
N
18 H2O 6
N
18 CO 6
N
18 H2 6
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol ∆Hi kJ
C
4
H
10
46,222 -126,232
-5834,738 H
2
O 184,889
-241,997 -44742,671
CO 184,889
-110,615 -20451,581
H
2
416,001 Hr
6, pada 25
o
C
30125,828
Reaksi 7
C
4
H
8
+ 4H
2
O 4CO + 8H
2
in :
N
15 C4H8
N
18 H2O 6
N
18 CO 6
N
18 H2 6
Reaksi :
47,883 191,534
191,534 383,067
out :
N
18 C4H8
N
18 H2O total
N
18 CO total
N
18 H2 total
Komponen n
i reaktan
mol n
i produk
mol Hf kJmol ∆Hi kJ
C
4
H
8
47,883 -0,126
-6,014 H
2
O 191,534
-241,997 -46350,554 CO
191,534 -110,615 -21186,534
H
2
383,067 Hr
7, pada 25
o
25170,035
Hr
total,25
o
C
= Hr
1
+ Hr
2
+ Hr
3
+ Hr
4
+ Hr
5
+ Hr
6
+ Hr
7
+ Hr
8 25 oC
= 23671087,694 kJmol
Universitas Sumatera Utara
d. Menghitung entalpi pada suhu keluaran reformer sebesar 750,556
o
C T = 750,556
o
C = 1023,706 K
Komponen m kg
n mol CpdT kJmol
ΣH
i
kJ
H
2
4123,510 2045391,885
30,368 62114308,680
CO
2
14738,067 334882,249
54,668 18307363,874
CO 16289,010
581523,967 33,300
19365017,021 H
2
O 36865,318
2046356,584 41,415
84749697,745 CH
4
5219,732 325360,887
73,020 23757836,942
C
2
H
4
201,497 7182,521
95,443 685523,793
C
2
H
6
40,299 1340,191
124,382 166695,166
C
3
H
8
30,704 696,290
177,539 123618,603
C
3
H
6
46,056 1094,482
145,885 159668,817
C
4
H
10
1,151 19,810
229,474 4545,779
C
4
H
8
1,151 20,521
197,870 4060,575
Olivine 30,905
508,577 68,692
34935,040 Char
616,058 4,156
91,176 378,925
H
18
209473650,961
e. Menghitung entalpi aliran 17, H
17
, pada T = 750,556
o
C
Komponen n mol
Cp, kJmol Hi kJ
Olivine 312,904
67,984 21272,483
H
17
21272,483
Universitas Sumatera Utara
Tabel LB-11 Neraca Energi pada Reformer R-203 Komponen
Masuk kJ Keluar kJ
H
15
H
16
H
17
H
18
H
2
52730136,976 62114308,680
CO
2
18808011,492 18307363,874
CO 15243410,871
19365017,021 H
2
O 93209134,630
84749697,745 CH
4
31552002,057 23757836,942
C
2
H
4
1435484,640 685523,793
C
2
H
6
1760585,872 166695,166
C
3
H
8
324814,132 123618,603
C
3
H
6
419066,672 159668,817
C
4
H
10
15793,139 4545,779
C
4
H
8
14182,624 4060,575
Olivine 17638101,717
14845,011 21272,483
34935,040 Char
441,306 378,925
Jumlah 233151166,127
14845,011 21272,483
209473650,961 Sub total
233166011,138 209494923,444
∆H
R
23671087,694 Panas reaksi Q
Total 233166011,138
233166011,138
Universitas Sumatera Utara
4.54 Cooler H-201 H-202