Hasil Pengukuran Tingkat Kebisingan Tingkat Kebisingan Rata-rata

BAB V PENGUMPULAN DAN PENGOLAHAN DATA

5.1. Hasil Pengukuran Tingkat Kebisingan

Pengukuran tingkat kebisingan pada unit produksi guard shop dilakukan terhadap 8 titik yang berbeda berdasarkan perbedaan distribusi tingkat kebisingan yang dihasilkan mesin-mesin produksi. Posisi titik pengukuran dapat dilihat pada Gambar 5.1. Pengukuran tingkat kebisingan pada setiap siklus dilakukan selama satu jam untuk setiap pengukuran. Alat yang digunakan dalam pengukuran yaitu Sound Level Meter IntegratingLogging Model 2900 untuk mengukur tingkat tekanan bunyi sound pressure level. Hasil pengukuran tingkat kebisingan pada unit produksi guard shop dapat dilihat pada Tabel 5.1.

5.2. Tingkat Kebisingan Rata-rata

Data tingkat kebisingan yang diperoleh selama 3 hari pengukuran 3 subgroup, disederhanakan menjadi satu subgroup dengan menghitung nilai rata- rata tingkat tekanan bunyi pada masing-masing hari pengukuran pada jam dan titik yang bersesuaian, sehingga diperoleh penyajian data yang lebih sederhana dan representatif. Hasil penyajian data tersebut dapat dilihat pada Tabel 5.2. Universitas Sumatera Utara PROJECTION WELDING FORMING OUTER RING WELDING CUTTING MIDDLE RING WELDING FRONT GUARD ASSEMBLY REAR GUARD ASSEMBLY PRESSING BUTT WELDING ROLLING 1 2 3 4 KETERANGAN: TITIK PENGUKURAN 6 8 7 5 Up RING WIP OPERATOR TAMPAK ATAS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Gambar 5.1. Posisi Titik Pengukuran Tingkat Kebisingan pada Unit Produksi Guard Shop Universitas Sumatera Utara Tabel 5.1. Tingkat Kebisingan dBA pada Unit Produksi Guard Shop Hari Pengukuran Jam Sudut 1 Sudut 2 Sudut 3 L MIN L EQ L MAX T WA L PK L MIN L EQ L MAX T WA L PK L MIN L EQ L MAX T WA L PK I 07:30-08:30 82.2 83.3 84.9 49.05 99.1 81.05 83.7 86.35 49.1 98.15 83.15 85.35 88.75 50.1 100.95 08:30-09:30 82.55 83.85 85.55 49.65 100.45 81.15 83.6 85.95 48.25 98.15 84 86.4 89.5 50.75 103.3 09:40-10:40 83.3 84.6 86.45 50.25 100.35 80.15 83.75 89.2 48.65 100.85 82.4 84.95 88.6 48.55 100.8 10:40-11:40 83.3 84.55 86.4 49.6 102.25 80.5 83.8 87.35 49.05 98.85 83 85.15 87.45 49.25 100.5 12:40-13:40 83.6 84.75 86.35 49.6 99.95 82.95 85.05 87.5 49.65 100.8 83.6 85.9 89.75 50.8 104.5 13:40-14.50 83.65 84.85 85.9 49.5 98.1 79.9 82.9 86.25 48.1 98.25 84.85 87.15 90.25 51 103.55 14:55-15:55 83.15 84.3 85.85 49.25 99.15 81.9 84.3 86.15 48.75 97.75 85.25 87.3 90.6 52 103.15 II 07:30-08:30 83.5 84.55 85.8 49.55 99.6 80.65 84.1 86.95 49.3 100 82.95 85.15 87.8 49.95 102.35 08:30-09:30 84 85.25 86.3 50 98.75 81.1 83.85 87.85 48.1 100 83.8 84.85 86.05 49.15 98.35 09:40-10:40 83.5 84.65 86.05 49.3 99.8 80.8 83.2 86.5 47.7 99.15 83.8 85.35 86.35 49.85 99.9 10:40-11:40 83.5 84.5 85.7 49.05 99 81.25 83.7 86.95 48.5 98.75 84 85.55 86.55 49.55 98.75 12:40-13:40 83.4 84.45 85.35 49.15 98.9 77.75 81.85 86.9 46.5 99.2 83.8 84.95 86.35 49.35 98.1 13:40-14.50 83.7 84.8 86.05 49.85 99.7 80.35 82.75 85.45 47.6 97.9 83.75 84.95 86 50.2 100.05 14:55-15:55 83.65 84.95 87.1 49.1 99.25 81.4 83.9 86.3 48.65 99.5 84.05 85.35 86.55 49.45 99.4 III 07:30-08:30 83.1 84.4 85.6 48.7 100.35 80.75 83.7 87.75 48.85 99.95 83.95 84.9 86 49.75 100.5 08:30-09:30 83.25 84.45 85.9 49.95 99.45 81.9 84.2 86.8 48.15 99.75 83.95 85.1 86.05 50.2 99.75 09:40-10:40 83.4 84.5 85.6 50.15 99.55 82.85 85.05 88.15 49.65 100.1 84.1 85.25 86.35 49.75 99.65 10:40-11:40 83.35 84.45 85.5 49.05 98.45 81.1 84.35 86.45 48.95 98.75 83.5 84.65 85.8 48.5 97.7 12:40-13:40 83.55 84.65 86.2 49.45 99.85 83.25 85.15 87.55 48.75 99.35 84.35 85.35 86.7 49.55 98.9 13:40-14.50 83.65 84.65 85.65 49.35 100.05 82.6 84.75 86.5 47.55 97.9 84.45 85.35 86.5 49.2 98.8 14:55-15:55 83.4 84.55 85.95 49.45 98.8 83.2 85 86.95 48.6 99.1 84.5 85.6 86.7 49.9 99.6 Universitas Sumatera Utara Tabel 5.1. Tingkat Kebisingan dBA pada Unit Produksi Guard Shop Lanjutan Hari Pengukuran Jam Sudut 4 Titik 5 Middle Ring Welding Titik 6 Cutting L MIN L EQ L MAX T WA L PK L MIN L EQ L MAX T WA L PK L MIN L EQ L MAX T WA L PK I 07:30-08:30 75.15 76.35 77.95 39.2 90.25 79.95 86.05 88.95 50.85 102.45 90.65 92.25 94.65 56.75 108.7 08:30-09:30 74.9 76 77.4 38.35 90.3 80.05 87.1 90.65 51.4 101.8 91 92.2 94.55 54.7 108.35 09:40-10:40 74.85 76.65 79.05 39.95 91.4 82.75 86.45 88.75 49.85 101.4 91.4 93.6 95.15 56.5 108.2 10:40-11:40 77.1 79.25 83.05 42.1 92.5 79 86.5 88.95 49.6 103.35 86.7 91.85 93 55.5 107.45 12:40-13:40 77.8 79.55 82.6 42.35 95.6 80.65 86.05 89.05 48.85 101.5 84.95 87.7 90.35 51.25 105.25 13:40-14.50 77.1 79.05 80.95 41.5 92.7 79.2 83.2 86.95 47.5 101.8 81.05 86.45 90.5 50.9 104.55 14:55-15:55 76.8 78.1 79.35 40.6 91.45 80.8 86.5 88.6 49.05 103 83 86.45 89.5 50.55 102.1 II 07:30-08:30 77.85 79.15 80.3 42.2 92.2 75.75 84.95 89.85 48.2 103.6 84.8 88.55 92.35 52.1 106.05 08:30-09:30 79.05 80 80.9 42.55 92.5 80.75 85.25 88.3 49.3 102.05 91.25 93.6 95.15 55.95 107.1 09:40-10:40 77.65 79.05 80.25 41.7 92.45 87.55 90.05 92.3 54.35 104.35 90.5 92.5 94.95 55.4 108.15 10:40-11:40 76.7 78 79.15 40.3 91.95 87.45 90.1 93.4 54.05 104.95 91 93.35 94.75 56.35 109.2 12:40-13:40 76.25 77.5 79.45 39.4 92.05 88.15 90.25 92.2 54.15 104 91.05 93.2 94.95 57.25 107.45 13:40-14.50 74.25 75.65 77.4 38.1 89.8 85 89.9 91.95 54.35 104.4 91.35 93.1 95.3 56.55 108.2 14:55-15:55 74.55 76.2 77.9 39.9 89.95 86.75 89.5 92 54.55 103.95 91.7 93.75 95.45 56.65 107.65 III 07:30-08:30 74.4 76.4 77.95 39.35 90.2 85.75 89 90.95 54.45 102.85 90.6 93.05 94.6 56.7 108.05 08:30-09:30 76.65 77.6 79.1 40.05 91.05 86.25 89.25 90.55 52.65 103.5 90.55 92.65 94.65 55.05 106.65 09:40-10:40 76.95 78.15 80.3 40.55 92.55 85.3 89.05 92.25 54.35 104.6 90.75 92.5 94.95 56.25 108.25 10:40-11:40 72.8 75.35 79.25 37.8 91.15 85.55 90.1 92.55 55.2 105.05 86.85 92.45 95 56.1 108.15 12:40-13:40 72.1 74.45 76.65 36.95 89.55 85.75 88.6 91 54.25 106.4 90 92.05 94.65 55.05 105.95 13:40-14.50 74.7 76 77.75 38.4 90.35 85.75 89.45 92.25 53.55 106.45 90.6 92.85 95 57.65 108.85 14:55-15:55 77.65 79.35 80.85 42.5 93.8 84 87.5 91.05 51.65 104.55 90.55 92.55 94.4 55.9 107.45 Universitas Sumatera Utara Tabel 5.1. Tingkat Kebisingan dBA pada Unit Produksi Guard Shop Lanjutan Hari Pengukuran Jam Titik 7 Outer Ring Welding Titik 8 Projection Welding L MIN L EQ L MAX T WA L PK L MIN L EQ L MAX T WA L PK I 07:30-08:30 87.05 89.95 92.45 54.65 106.25 86.2 87.4 89.2 51.85 104.1 08:30-09:30 85.05 88.35 91.85 53.05 105.75 86.7 88.1 90.65 51.1 104.05 09:40-10:40 85.1 90.15 94.2 55.8 109.2 87.35 88.35 90.05 51.35 103.75 10:40-11:40 88.65 91.25 94.7 54.65 107.95 84.65 87.6 91.55 50.45 105.15 12:40-13:40 88.1 90.35 93.65 54.2 106.2 86.5 88 89.75 51.9 103.15 13:40-14.50 87.3 90.75 94.25 55.45 107.95 86.95 88.65 91.2 54.8 105.5 14:55-15:55 87.35 90.6 93.3 55.1 108.15 87.15 88.6 90.4 53.5 104.3 II 07:30-08:30 87.25 89.6 92.3 53.2 106.05 86.65 87.95 90.25 52.15 102.85 08:30-09:30 83.65 89.2 92.5 53.7 106.2 86.3 87.5 89.9 53.5 102.6 09:40-10:40 81.75 88.7 93.2 53.4 107.4 86.6 88.3 90.9 52.5 104.55 10:40-11:40 83.35 87.5 93.5 52.4 105.7 86.45 88.15 90.55 51.9 103.85 12:40-13:40 83.6 87.15 92.05 50.95 107.65 84.6 87.05 89.4 52.8 103 13:40-14.50 87.2 89.85 93 53.9 106.8 86.1 87.5 89.1 51.2 102.6 14:55-15:55 89.2 91.8 94.1 55.2 106.45 86.95 88.4 90.7 52.95 105.1 III 07:30-08:30 88.45 90.9 93.05 54.65 107.25 85.55 88.05 92.45 53 104.6 08:30-09:30 88.45 90.5 92.7 54.3 105.6 86 88.05 90.8 53 107.4 Keterangan: 09:40-10:40 88.95 91.15 93.35 56.15 106.1 85.2 87 90.1 50.75 104 L MIN : Minimum Level 10:40-11:40 89.15 91.15 93.85 54.95 107.25 86.1 87.6 90.65 51.05 105.15 L EQ : Equivalent Level 12:40-13:40 86.95 89.75 93.75 54.05 106.15 83.35 86.15 90.2 50.3 106.6 L MAX : Maximum Level 13:40-14.50 87.45 90.75 93.95 55.95 108.7 84.45 86.75 90.35 50.3 105.4 T WA : Time Weighted Average 14:55-15:55 87.35 89.35 92.05 53.75 106.3 85.15 87.2 90.4 50.9 103.4 L PK : Peak Level Sumber: Hasil Pengukuran Universitas Sumatera Utara Tabel 5.2. Tingkat Kebisingan Rata-rata dBA Sudut 1 Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 82.93 84.08 85.43 49.1 99.68 08:30-09:30 83.27 84.52 85.92 49.87 99.55 09:40-10:40 83.4 84.58 86.03 49.9 99.9 10:40-11:40 83.38 84.5 85.87 49.23 99.9 12:40-13:40 83.52 84.62 85.97 49.4 99.57 13:40-14-50 83.67 84.77 85.87 49.57 99.28 14:55-15:55 83.4 84.6 86.3 49.27 99.07 Sudut 2 Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 80.82 83.83 87.02 49.08 99.37 08:30-09:30 81.38 83.88 86.87 48.17 99.3 09:40-10:40 81.27 84 87.95 48.67 100.03 10:40-11:40 80.95 83.95 86.92 48.83 98.78 12:40-13:40 81.32 84.02 87.32 48.3 99.78 13:40-14-50 80.95 83.47 86.07 47.75 98.02 14:55-15:55 82.17 84.4 86.47 48.67 98.78 Sudut 3 Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 83.35 85.13 87.52 49.93 101.27 08:30-09:30 83.92 85.45 87.2 50.03 100.47 09:40-10:40 83.43 85.18 87.1 49.38 100.12 10:40-11:40 83.5 85.12 86.6 49.1 98.98 12:40-13:40 83.92 85.4 87.6 49.9 100.5 13:40-14-50 84.35 85.82 87.58 50.13 100.8 14:55-15:55 84.6 86.08 87.95 50.45 100.72 Sudut 4 Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 75.8 77.3 78.73 40.25 90.88 08:30-09:30 76.87 77.87 79.13 40.32 91.28 09:40-10:40 76.48 77.95 79.87 40.73 92.13 10:40-11:40 75.53 77.53 80.48 40.07 91.87 12:40-13:40 75.38 77.17 79.57 39.57 92.4 13:40-14-50 75.35 76.9 78.7 39.33 90.95 14:55-15:55 76.33 77.88 79.37 41 91.73 Universitas Sumatera Utara Tabel 5.2. Tingkat Kebisingan Rata-rata dBA Lanjutan Middle Ring Welding Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 80.48 86.67 89.92 51.17 102.97 08:30-09:30 82.35 87.2 89.83 51.12 102.45 09:40-10:40 85.2 88.52 91.1 52.85 103.45 10:40-11:40 84 88.9 91.63 52.95 104.45 12:40-13:40 84.85 88.3 90.75 52.42 103.97 13:40-14-50 83.32 87.52 90.38 51.8 104.22 14:55-15:55 83.85 87.83 90.55 51.75 103.83 Cutting Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 88.68 91.28 93.87 55.18 107.6 08:30-09:30 90.93 92.82 94.78 55.23 107.37 09:40-10:40 90.88 92.87 95.02 56.05 108.2 10:40-11:40 88.18 92.55 94.25 55.98 108.27 12:40-13:40 88.67 90.98 93.32 54.52 106.22 13:40-14-50 87.67 90.8 93.6 55.03 107.2 14:55-15:55 88.42 90.92 93.12 54.37 105.73 Outer Ring Welding Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 87.58 90.15 92.6 54.17 106.52 08:30-09:30 85.72 89.35 92.35 53.68 105.85 09:40-10:40 85.27 90 93.58 55.12 107.57 10:40-11:40 87.05 89.97 94.02 54 106.97 12:40-13:40 86.22 89.08 93.15 53.07 106.67 13:40-14-50 87.32 90.45 93.73 55.1 107.82 14:55-15:55 87.97 90.58 93.15 54.68 106.97 Projection Welding Jam L MIN L EQ L MAX T WA L PK 07:30-08:30 86.13 87.8 90.63 52.33 103.85 08:30-09:30 86.33 87.88 90.45 52.53 104.68 09:40-10:40 86.38 87.88 90.35 51.53 104.1 10:40-11:40 85.73 87.78 90.92 51.13 104.72 12:40-13:40 84.82 87.07 89.78 51.67 104.25 13:40-14-50 85.83 87.63 90.22 52.1 104.5 14:55-15:55 86.42 88.07 90.5 52.45 104.27 Sumber: Pengolahan Data Universitas Sumatera Utara

5.3. Tingkat Kebisingan Ekuivalen