Pemetaan Langkah perencanaan pengelolaan kompetensi SDM
r a n ca n ga n k om p et en s i ya n g d ib a n gu n p er u s a h a a n , ya n g m elip u t i k om p et en s i inti dan kompetensi pendukung, melalui program assessment center.
Rasion a lit a s n ya , b a h wa p er u b a h a n lin gk u n ga n b er u p a ris in g qu a lity s e rv ice s d a r i m a s ya r a k a t p ela n gga n d a n ca lon p ela n gga n ya n g s a n ga t cep a t a k a n
m em b u a t PDAM a k a n m en gh a d a p i t u n t u t a n u n t u k m en in gk a t k a n k em a m p u a n in ova t if, d en ga n m em b a n gu n m od a l or ga n is a s i ya n g m em ilik i in ova s i t a n p a
a k h ir . Ma n a jem en d a n or ga n is a s i ya n g leb ih a d a p t if p a d a k eb u t u h a n lin gk u n ga n ya n g m a k in m a ju , d en ga n ca r a p a n d a n g ya n g leb ih m em a d a i d i
d a la m m elih a t k es elu r u h a n m od a l ya n g b is a m en d u k u n g p r os es in ova s i d a la m perusahaan.
Pr os es in ova s i m ela lu i a d a n ya a k u m u la s i p en get a h u a n , a k u m u la s i k em a u a n , akumulasi kemampuan modal. Dalam konteks ini, ada empat komponen modal
ya n g s a n ga t m en en t u k a n p u n ca k k in er ja PDAM. Mod a l s os ia l in i a d a la h s es u a t u ya n g a k h ir n ya m em u n cu lk a n b er b a ga i in ova s i ya n g m en d u k u n g
k in er ja k eu a n ga n p er u s a h a a n fin an cia l p e rform a n ce . Kin er ja k eu a n ga n in i d is eb a b k a n oleh k em a m p u a n u n t u k m en gh a s ilk a n p r od u k d a n ja s a ya n g
in ova t if ya n g d is er t a i oleh p ela ya n a n p r im a p a d a p ela n gga n ya n g a k h ir n ya m em b u a t p a r a p ela n gga n b er s ed ia m em b eli p r od u k d a n ja s a , s er t a d a n
memiliki loyalitas pada produk dan jasa PDAM Kota Malang. Secara garis besar terdapat empat komponen modal organisasi yang mendukung inovasi, yakni:
a. Modal Sosial S ocia l Cap ita l. b. Modal Struktural S tru ctu ra l Cap ita l
c.
Modal Fin ancial Capital d.
Modal Fisik Phy s ical Capital. Ibarat sebuah gunung es, yang muncul dipermukaan adalah kinerja keuangan,
fis ik , d a n s t r u k t u r p er u s a h a a n s ed a n gk a n k in er ja ya n g b er u p a s ocia l ca p it a l tersebut berada di bawah air. Social capital, didalamnya mengakomodir potensi
p ot en s i m od a l m od a l la in , d ia n t a r a n ya : m od a l m a n u s ia k eca k a p a n , kecerdasan, ketrampilan, ketabahan, moral dan emosi
Da la m u p a ya m em b a n gu n ya n g s ifa t n ya t en t u t a k p er n a h b er h en t i d a n s ela lu b er u b a h b a gi s eb u a h
p er u s a h a a n ya n g k om p et it if s em a ca m PDAM Kot a Ma la n g, m a k a p er a n a n m od a l s os ia l s em a k in p en t in g. Ba n ya k k on t r ib u s i
m od a l s os ia l u n t u k k es u k s es a n ya n g d ip er lu k a n Per u s a h a a n . Pola k om u n ik a s i m ela lu i
t ek n ologi in for m a s i
a k a n m em b a wa
k on s ek wen s i s em a k in
b er k u r a n gn ya k on t a k b er h a d a p a n m u k a face to f ace re la tion s h ip d i a n t a r a k a r ya wa n , m a k a m od a l s os ia l s eb a ga i b a gia n d a r i m od a l ya n g wu ju d n ya
abstrak akan semakin menonjol peranannya.
Kon s ep m od a l s os ia l d i PDAM in i d a p a t d ik a t egor ik a n k e d a la m d u a k elom p ok . Ya it u , p er t a m a p a d a ja r in ga n h u b u n ga n s os ia l s ocia l n e t-work, ya n g k ed u a
p a d a k a r a k t er is t ik tra its ya n g m elek a t embedded p a d a d ir i in d ivid u k a r ya wa n ya n g t er lib a t d a la m s eb u a h in t er a k s i p ek er ja a n . Da n t en s i cap ita l
s ocia l
akan semakin tinggi diperlukan sejalan dengan jabatan yang diampunya.
Per t a m a , m od a l s os ia l d is in i a d a la h k u m p u la n d a r i h u b u n ga n ya n g a k t if d i a n t a r a k a r ya wa n : r a s a p er ca ya , s a lin g p en ger t ia n d a n k es a m a a n n ila i d a n
p er ila k u ya n g m en gik a t k a r ya wa n
d a la m s eb u a h
ja r in ga n k er ja d a n
p er u s a h a a n ya n g m em u n gk in k a n a d a n ya k er ja s a m a . J a r in ga n h u b u n ga n sosial yang diikat oleh kepemilikan informasi misalnya TI, rasa percaya, saling
m em a h a m i, d a n k es a m a a n n ila i, d a n s a lin g m en d u k u n g. Mod a l s os ia l a k a n s em a k in k u a t a p a b ila or ga n is a s i p er u s a h a a n m em ilik i ja r in ga n h u b u n ga n
k er ja s a m a , b a ik d i in t er n a l or ga n is a s i, m a u p u n h u b u n ga n k er ja s a m a ya n g b er s ifa t a n t a r or ga n is a s i a t a u
in s t a n s ion a l. J a r in ga n k er ja s a m a
ya n g s in er gis t ik ya n g m er u p a k a n m od a l s os ia l a k a n m em b er ik a n b a n ya k m a n fa a t
bagi pengembangan kehidupan usaha PDAM sebagai entitas bisnis.
Ked u a , p er u s a h a a n a d a la h k u m p u la n s eju m la h k a r ya wa n ya n g b ek er ja s a m a u n t u k
m en ca p a i t u ju a n or ga n is a s i. Mod a l s os ia l a d a la h
d a s a r b a gi
t er b en t u k n ya s in er gi d i d a la m m ela k s a n a k a n t u ga s or ga n is a s i. Den ga n b er s in er gi d a p a t la h d ip er oleh h a s il k er ja ya n g leb ih b es a r , jik a d ib a n d in gk a n
d en ga n b ek er ja s en d ir i-s en d ir i. Den ga n b a h a s a s ed er h a n a jik a d u a or a n g k a r ya wa n b ek er ja s en d ir i-s en d ir i m a s in g-m a s in g k a r ya wa n h a n ya d a p a t
m en yeles a ik a n s a t u p ek er ja a n s a ja , d en ga n b er s in er gi d en ga n k a r ya wa n la in masing-m a s in g k a r ya wa n d a p a t m en yeles a ik a n leb ih b a n ya k p ek er ja a n .
J a r in ga n k er ja in i a d a la h s a t u d a r i wu ju d m od a l s os ia l, s em a k in lu a s ja r in ga n h u b u n ga n s os ia l s ocia l n e tw ork in g s em a k in t in ggi n ila i s es eor a n g k a r ya wa n
dapat memberikan sumbangan bagi kinerja perusahaan.
As s es s m en t Cen t er ya n g t ela h d it a p a k i oleh PDAM Kot a Ma la n g, d a r i s egi k on s ep ,
s t r a t egi d a n
p a r a d igm a n ya s eca r a
s u b s t a n s ia l a d a la h
m en gk em b a n gk a n m od a l
s os ia l, d en ga n
m em b u d id a ya k a n s er t a
m em b er d a ya k a n p ot en s i tru s t berubah semakin aktual.
Ya n g d ip a n d a n g cu k u p urgent p en gem b a n ga n m od a l s os ia l d i PDAM Kot a Ma la n g s a a t in i d a n m en d a t a n g b a gi p a r a p eja b a t n ya a d a la h ; 1 Partnering
skill, ya k n i
k em a m p u a n m en gk on s ep t u a lis a s i,
m en egos ia s i d a n
m en gim p lem en t a s ik a n h a s il-hasil p ek er ja a n n ya ya n g s a lin g m en gu n t u n gk a n d i a n t a r a s a t u d en ga n la in b a gia n , d a n 2 Re la tion s h ip m a n a ge m e n t, yakni
k em a m p u a n m em b er ik a n
p r ior it a s t in ggi
b a gi k eb u t u h a n
p ela ya n a n , preferensi pelanggan dan partner kerja utama, dan 3. Pemangku jabatan yang
memiliki collab ora tiv e s k ill, kuat e m p loy a b ility -n ya b a ik d i d a la m m a u p u n d i luar organisasi perusahaan PDAM.