Kepeksa Kedah Pasrah Nampi Pasiksan
138
ndadosaken Jemini pasrah. Sanesipun pasrah nampi pasiksan lair, Jemini ugi pasrah nampi pasiksan batos. Radian ingkang ngilokaken Jemini mawi
tetembungan ingkang boten pantes, saha nalika Radian nggrayangi badanipun. Jemini pasrah saha dedonga supados saged kesah saking papanipun Radian.
Suparto Brata paring pandangan bilih kemlaratan pribumi dados prakawis ingkang utami. Kahanan menika ingkang ndadosaken para wanita
pribumi mlebet ing donyanipun gundhik. Tipis sanged antawisipun
perbudakan kaliyan pelacuran ingkang dipunhalalaken. Dipunhalalaken amargi nalika abab 17-18 kathah para priya pendhatang saking Eropa ingkang
mbetahaken wanita kangge ngruwat griya saha nyekapi kabetahan seksual. Nalika samanten namung wanita pribumi ingkang wonten. Para wanita
pribumi pasrah nalika dipundadosaken rencang utawi nyai dening priya menika.
Sanesipun budaya pergundikan ing tangsi, pengiriman tiyang Jawi dhateng Tanah Deli ugi saged dados gambaran sikap pasrah saking wanita
pribumi. Tanah Deli inggih menika dhaerah kolonisasi ing pesisir wetan Sumatra Baay, 2011: 129. Tiyang Jawi ingkang tindak menyang Tanah Deli
menikas tiyang ingkang dipunkontrak dados rencang kangge nyambutdamel ing tanah perkebunan tembako.
“Ah, nasibku pancen luwih ala tinimbang wong wadon liyane Ora ana sing gelem dakiloni. Kowe rak isih kelingan dakjaluki
kacang neng Stadstuin biyen kae? Ya neng kae aku dicekel. Dipelet. Saiki arep dikon layar nang Tanah Deli. Eh, ya sapa ngreti, Tanah
Deli luwih becik tinimbang Tanah Jawa” Brata, 2012: 188
139
Lumantar paraga wanita sanes Suparto Brata paring pandangan ngengingi sikap pasrah saking wanita pribumi. Wanita ingkang gesangipun
langkung asor dipunkirim menyang dhaerah perkebunan ing tanah seberang pulo Jawi. Wonten ing tanah perkebunan inggih menika Tanah Deli, para
wanita pribumi dipundadosaken rencang kangge nyambutdamel ing mriku. Baay 2011: 129 ngandharaken bilih nalika 1860-an, wonten kelompok
masarakat perintis ing Deli ingkang anggotanipun para pengusaha Eropa, pegawai perkebunan, saha buruh kontrak Asia ingkang priya saha wanita.
Kathah buruh utawi rencang wanita ingkang boten jarang dipunpeksa gesang wonten ing pergundikan kaliyan priya Eropa ing Tanah Deli. Para wanita
menika namung saged pasrah. Gesang ing Tanah Deli kanyata ugi sami kaliyan ing Tanah Jawi.