Tiyang alit wong cilik minangka kaum buruh

130 Sentono ing nDalem Suryamentaraman kados rumiyin. Babagan pengakuanipun Pariyem bilih taksih gadhah status ingkang sami wonten ing pethikan novel PP menika. .................................................. Mas Paiman, O, mas Paiman Saya tetap tinggal sebagai sediakala saya tetaplah sebagai babu yang setia Sebagai babu nDoro Kanjeng Cokro Sentono di nDalem Suryamentaraman Ngayogyakarta PP.1984 : 191-192 Pariyem tetep kemawon dados babu ingkang setia ngabdi kanthi lega-lila-legawa. Boten wonten tuntutan saking Pariyem, senajang Pariyem sampun nyaosi wayang dhateng nDoro Kanjeng Cokro Sentono. Mekaten caranipun Pariyem nglampahi tekdir ingkang kebaking kepasrahan kangge nglampahi gesang.

2. Sesambetanipun manungsa kaliyan sesami

2.1 Tiyang alit wong cilik minangka kaum buruh

Tiyang gesang wonten ing alam donya menika betahaken pangupa jiwa kangge nyekapi kabetahan sandhang, pangan menapa dene papan. Pangupa jiwa menika kathah warninipun. Saben tiyang kagungan kamardikan kangge milih jinisipun pangupa jiwa gumantung saking kaprigelan ingkang dipungadhahi. Semanten ugi bapakipun Pariyem, minangka kepala keluarga ingkang kagungan kuwajiban kangge nyekapi kabetahanipun kulawarga ugi kagungan pangupa jiwa kados pethikan novel PP menika. ...……………………………… Memang, bapak saya seorang petani, kok Tapi Cuma menggarap bengkok pak sosial Tidak jembar sama sekali ……………………………. PP. 1984 : 15 131 Bapakipun Pariyem gadhah pangupa jiwa tani, ananing namung buruh pelungguhipun bengkok pak sosial. Tiyang buruh menika gadhah kuwajiban garap sabin ngantos panen, lajeng asilipun dipunparo. Menawi tanemanipun pantun dipunpalih dodos kalih ananging menawi palawija dipunpalih sepertelon kaliyan ingkang kagungan sabin. Pelungguh bengkok minangka sabin ingkang dipunpasrahaken dhateng pamong desa kadosta pak sosial minangka bayar anggenipun darmabaktekaken dhirinipun wonten ing Kantor Desa Kalurahan. Kejawi bapakipun Pariyem ingkang kagungan pangupa jiwa, rayi saha simbokipun Pariyem ugi kagungan pangupa jiwa kangge mbiyantu nyekapi kabetahanipun kulawarga, kados ingkang dipunandharaken Pariyem wonten pethikan novel PP ing ngandhap menika. ........................................................ Pairin mengayam caping di rumah Painem membantu simbok di pasar Sedang bapak seharian di sawah Buruh, sibuk mengolah tanah PP. 1984: 15 Simbok saha bapak minangka sesebutan ingkang nuduhaken menawi tiyang menika asalipun saking golongan ekonomi rendah wong cilik. Masarakat Jawi golongan wong cilik gadhah panganggep menawi ngginakaken tembung simbok saha bapak tinimbang bapak saha Ibu. Jinisipun pangupa jiwa ugi nuduhaken menawi kulawarganipun Pariyem saking golongan wong cilik. Pairin gadhah pedamelan ngayam caping, Painem mbiyantu simbokkipun mande dhateng peken saha bapakipun minangka buruh wonten sabin. 132

2.2 Andum katresnan minangka lantaran wiwitaning manungsa gesang.